Przejdź do głównej zawartości
LexEst

Dz.U. 2024 poz. 155

DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 8 lutego 2024 r. Poz. 155 OBWIESZCZENIE
MARSZAŁKA SEJMU RZEC ZYPOSPOLITEJ POLSKIE J z dnia 24 stycznia 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych

  1. Na podstawie art. 16 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i nie- których innych aktów prawnych ( Dz. U. z 2019 r. poz. 1461 ) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczen ia jedno- lity tekst ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach pań- stwowych ( Dz. U. z 2019 r. poz. 1509 ), z uwzględnieniem zmian y wprowadzon ej ustawą z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o spo rcie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1617) oraz zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem 17 stycznia 2024 r.

  2. Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity ustawy nie obejmuje art. 6 ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o sporcie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1617) , który stanowi:
    „Art. 6. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. ”. Marszałek Sejmu: S. Hołownia

Dziennik Ustaw – 2 – Poz. 155

Załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 stycznia 2024 r. (Dz. U. poz. 155) USTAWA
z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych
Wstęp (uchylony)
Art. 1. 1. Orzeł biały, biało -czerwone barwy i „ Mazurek Dąbrowskiego ” są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Otaczanie tych symboli czcią i szacunkiem jest prawem i obowiązkiem każdego obywatela Rzeczypospolitej Pol- skiej oraz wszystkich organów państwowych, instytucji i organizacji . 3. Symbole Rzeczypospolitej Polskiej pozostają pod szczególną ochroną prawa, przewidzianą w odrębnych przepisach.
Art. 2. 1. Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydła mi, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy.
2. Wzór godła Rzeczypospolitej Polskiej zawiera załącznik nr 1. Art. 2a. Wizerunku orła ustalonego dla godła używają:

  1. organy władzy państwowej;

  2. organy administracji rządowej;

  3. gminy, związki międzygminne oraz ich organy;

  4. powiaty, związki powiatów oraz ich organy;
    4a) związki powiatowo -gminne oraz ich organy;
    4b) związki metropolitalne i ich organy;

  5. samorządy województw oraz ich organy;

  6. sądy, prokuratury i komornicy sąd owi;

  7. samorządowe kolegia odwoławcze;

  8. regionalne izby obrachunkowe;

  9. jednostki organizacyjne Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;

  10. jednostki organizacyjne Policji, Straży Granicznej, Krajowej Administracji Skarbowej, Państwowej Straży Pożarne j i Obrony Cywilnej Kraju;
    10a) Służb a Ochrony Państwa;

  11. jednostki organizacyjne Służby Więziennej;

  12. szkoły publiczne, szkoły niepubliczne i niepubliczne szkoły artystyczne o uprawnieniach publicznej szkoły artystycz- nej, uczelnie publiczne, uczelnie niepubliczne oraz federacje podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki;

  13. inne podmioty, jeżeli przepisy szczególne uprawniają je do używania wizerunku orła.
    Art. 3. 1. Godło Rzeczypospolitej Polskiej umieszcza się w szczególności w pomieszczeniach urzędowych i salach posiedzeń, salach wykładowych i lekcyjnych należących do:

  14. organów państwowych;
    1a) organów gmin, powiatów, samorządów województw oraz związków jednostek samorządu terytorialnego;
    1b) klubów, kół i zespołów poselskich, senackich i parlamentarnych oraz biur poselskich, senatorskich i poselsko -senator- skich;

  15. jednostek Sił Zbrojnych;

  16. szkół i placówek oświatowo -wychowawczych;

  17. przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych oraz innych oficjalnych przedstawicielstw i misji za granicą.

Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 155

1a. Na budynkach siedzib podmiotów, o których mowa w art. 2a, umieszcza się urzędowe tablice z godłem Rzeczy - pospolitej Polskiej oraz urzędowe tablice z napisem nazwy tego podmiotu.
1b. Urzędowa tablica z godłem ma kształt owalny w układzie pionowym, obwódkę biało -czerwoną i tło szare, na któ- rym znajduje się godło Rzeczypospolitej Polskiej. Urzędowa tablica z napisem jest prostokątna w układzie poziomym, ma tło czerwone, a litery napisu białe.
2. Godło Rzeczypospolitej Polskiej można umieszc zać w innych miejscach niż wymienione w ust. 1, z uwzględnie- niem art. 1 ust. 2. 3. Jednostki organizacyjne wymienione w ust. 1 pkt 4, w wypadkach przewidzianych w prawie i zwyczajach między- narodowych, umieszczają godło Rzeczypospolitej Polskiej także na ob iektach stanowiących ich siedziby urzędowe.
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzory oraz wymiary urzędowych tablic z godłem Rzeczy pospo- litej Polskiej i napisem, a także sposób ich umieszczania na budynkach siedzib podmiotów, o których mo wa w art. 2a, biorąc pod uwagę czytelność i estetykę tablic oraz funkcjonalność ich umieszczania.
Art. 3a.1) Godło Rzeczypospolitej Polskiej umieszcza się na stroju reprezentacji kraju, na stroju reprezentacji olim - pijskiej oraz na stroju reprezentacji paralimpijskiej , na zasadach określonych w ustawie z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2023 r. poz. 2048 ), z uwzględnieniem art. 1 ust. 2. Art. 4. 1. Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoleg łych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego.
2. Przy umieszczaniu barw Rzeczypospolitej Polskiej w układzie pionowym kolor biały umieszcza się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu.
3. Wzór bar w Rzeczypospolitej Polskiej zawiera załącznik nr 2. Art. 5. 1. Barwy Rzeczypospolitej Polskiej stanowią składniki flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Każdy ma prawo używać barw Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności w celu podkreślenia znacz enia uroczys - tości, świąt lub innych wydarzeń, z uwzględnieniem art. 1 ust. 2. 3. (uchylony)
Art. 6. 1. Flagą państwową Rzeczypospolitej Polskiej jest prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Pol- skiej, umieszczony na maszcie.
2. Flagą państwową Rzeczypospolitej Polskiej jest także flaga określona w ust. 1, z umieszczonym pośrodku białego pasa godłem Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Wzory flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej i flagi państwowej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej zawiera załączni k nr 3. Art. 6a. Ustanawia się dzień 2 maja Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 7. 1. Flagę państwową Rzeczypospolitej Polskiej podnosi się na budynkach lub przed budynkami stanowiącymi siedziby urzędowe albo miejsce obrad:

  1. Sejmu Rzeczypospolite j Polskiej;
  2. Senatu Rzeczypospolitej Polskiej;
  3. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
  4. Rady Ministrów oraz Prezesa Rady Ministrów;
  5. organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego – w czasie ich sesji;
  6. organów administracji rządowej i innych organów państwowych oraz państwowych jednostek organizacyjnych, a także organów jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek organizacyjnych – z okazji uroczys tości oraz rocznic i świąt państwowych.
  1. Flagę państwową Rzeczypospolitej Polskiej podnoszą również polskie statki żeglugi śródlądowej.

  1. Ze zmianą wprowadzoną przez art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o sporcie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1617) , która weszła w życie z dniem 31 sierpnia 2023 r.

Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 155

  1. Flagę państwową Rzeczypospolitej Polskiej zaleca się podnosić lub umieszczać na budynkach mieszkalnych lub przed budynkami mieszkalnymi oraz na budynkach lub przed budynkami, w których prowadzi się działalność gospodarczą lub w innych miejscach niż wymienione w ust. 1 i 2 – z okazji świąt i rocznic państwowych oraz innych uroczystości o za- sięgu państwowym lub lokalnym, z uwzględnieniem art. 1 ust. 2. Art. 8. 1. Flagę państwową z godłem R zeczypospolitej Polskiej podnoszą:
  1. przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne oraz inne oficjalne przedstawicielstwa i misje za granicą na budynkach lub przed budynkami ich siedzib urzędowych, a także kierownicy tych przedstawicielstw, urzędów i misji na swych rezydencjach i środkach komunikacji – w wypadkach przewidzianych w prawie i zwyczajach międzynaro - dowych;
  2. cywilne lotniska i lądowiska;
  3. cywilne samoloty komunikacyjne podczas lotów za granicą;
  4. kapitanaty (bosmanaty) portów – na bu dynkach lub przed budynkami stanowiącymi ich siedziby urzędowe.
  1. Minister właściwy do spraw zagranicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady dotyczące postę - powania w sprawach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, uwzględniając praktykę i zwyczaje istniejące w państwie przyjmują- cym, określając sytuacje, w których podnoszenie flagi państwowej jest obowiązkowe, oraz określając szczegółowo jej usy- tuowanie.
  2. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej2) określi sposób podnoszenia flagi państwowej z godłem Rzeczypospo- litej Polskiej na cywilnych lotniskach i lądowiskach oraz na cywilnych samolotach komunikacyjnych podczas lotów za gra- nicą.
  3. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, sposób używania flagi państwowej z godłem Rzeczy - pospolitej Polskiej przez oddziały i jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej podczas oficjalnych uroczystości poza granicami państwa oraz w kontaktach międzynarodowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uwzględniając charakter uroczystości.
    Art. 9. 1. Flagę państwową z godłem Rzeczypospolitej Polskiej podnoszą polskie statki morskie jako banderę, zgod- nie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami szczególnymi; ponadto do bandery stosuje się prawo i zwyczaje między- narodowe.
  4. Statki morskie peł niące specjalną służbę państwową podnoszą także flagę oznaczającą pełnienie tej służby.
  5. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej ustala wzory flag na oznaczenie pełnionej specjalnej służby pań- stwowej oraz okoliczności i warunki ich podnoszenia.
    Art. 10. Przepisy wydane na podstawie ustawy mogą przewidywać obowiązek podnoszenia flagi państwowej Rzeczy - pospolitej Polskiej także w innych wypadkach niż określone w art. 7–9. Art. 11. 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić żałobę narodową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Rozporządzenie w szczególności powinno określać przyczyny wprowadzenia oraz czas trwania żałoby narodowej, uwzględniając uwarunkowania kulturowe i historyczne oraz przyjęte w tym zakresie zwyczaje.
  6. W czasie trwania żałoby narodowej flagę państwową opuszcza się do połowy masztu.
    Art. 12. 1. Hymnem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej jest „Mazurek Dąbrowskiego ”.
  7. Tekst literacki hymnu państwowego zawiera załącznik nr 4.
  8. Tekst muzycz ny hymnu państwowego w układach: na jeden głos, na fortepian oraz na głos i fortepian zawiera
    załącznik nr 5.
  9. Minister Kultury i Sztuki3) zatwierdza tekst muzyczny hymnu państwowego w układach: na zespoły chóralne, instru - mentalne i instrumentalno -wokalne.

  1. Obecnie minister właściwy do spraw transportu, zgodn ie z art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 22 i art. 27 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o dzia- łach administracji rządowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2512 oraz z 2023 r. poz. 2029 ), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r.

  2. Obecnie minister właściwy do spraw kult ury i ochrony dziedzictwa narodowego, zgodnie z art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 9 i art. 14 ustawy, o której mowa w odnośniku 2.

Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 155

Art. 13. 1. Hymn państwowy wykonuje się lub odtwarza publicznie w układach, o których mowa w art. 12. 2. Publicznie hymn państwowy wykonuje się lub odtwarza w szczególności w czasie uroczystości oraz świąt i rocznic państwowych.
3. (uchylony)
Art. 14. 1. Podczas wykonywania lub odtwarzania hymnu państwowego obowiązuje zachowanie powagi i spokoju. Osoby obecne podczas publicznego wykonywania lub odtwarzania hymnu stoją w postawie wyrażającej szacunek, a ponadto
mężczyźni w ubraniach cywilnych – zdejmują nakrycia głowy, zaś osoby w umundurowaniu obejmującym nakrycie głowy, niebędące w zorganizowanej grupie – oddają honory przez salutowanie. Poczty sztandarowe podczas wykonywania lub odtwarzania hymnu oddają honory przez pochylenie sztandaru.
2. Przepisy wydane na podstawie ustawy określają zachowanie się osób w umundurowaniu, występujących w zorgani- zowanej grupie.
Art. 15. Godło i barwy Rzeczypospolitej Polskiej są umieszczane, a hymn Rzeczypospolitej Polskiej wykonywany lub odtwarzany w sposób zap ewniający im należną cześć i szacunek.
Art. 16. 1. Symbole Rzeczypospolitej Polskiej nie mogą być umieszczane na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego.
2. Dozwolone jest umieszczanie na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego godła lub barw Rzeczy - pospolitej Polskiej w formie stylizowanej lub artystycznie przetworzonej.
Art. 16a. Pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła średnicy 77 mm, zawierająca pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospol itej Polskiej, a w otoku napis „Rzeczpospolita Polska ”. Art. 16b. 1. Pieczęcią Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła średnicy 62 mm,
zawierająca pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a w otoku napis „Sejm Rzeczypospolitej
Polskiej ”. 2. Pieczęcią Senatu Rzeczypospolitej Polskiej jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła średnicy 62 mm, zawierająca pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a w otoku napis „Senat Rzecz ypospolitej Polskiej ”. 3. Pieczęcią Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła średnicy 62 mm, zawiera- jąca pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a w otoku napis „Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ”. Art. 16c. 1. Urzędową pieczęcią jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła zawierająca pośrodku wizerunek orła usta- lony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a w otoku napis odpowiadający nazwie podmiotu uprawnionego do używania urzędowej pieczęci.
2. Urzędową pieczęcią gminy, powiatu, samorządu województwa lub związku jednostek samorządu terytorialnego może być również pieczęć, o której mowa w ust. 1, zawierająca pośrodku, zamiast wizerunku orła ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, odpowi ednio herb gminy, powiatu lub województwa. Odcisk pieczęci z herbem nie może być umieszczany na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej.
3. Urzędowej pieczęci używają podmioty, o których mowa w art. 2a. Art. 16d. Rada Ministrów o kreśli, w drodze rozporządzenia, wymiary oraz sposób używania i strzeżenia urzędowych pieczęci, a także tryb zamawiania i sposób wyrobu urzędowych pieczęci oraz nadzór nad ich wyrobem, uwzględniając w szczególności konieczność zapobieżenia utracie urzędowy ch pieczęci przez uprawnione podmioty.
Art. 17. 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, w drodze rozporządzenia:

  1. wydaje przepisy przewidziane w art. 10 oraz art. 14 ust. 2,
  2. może ustalać zasady obchodów świąt i rocznic państwowych oraz innych uroczyst ości o zasięgu państwowym lub lokalnym
    – biorąc pod uwagę uwarunkowania kulturowe i historyczne oraz przyjęte w tym za kresie zwyczaje, kierując się w szczegól - ności potrzebami społeczności lokalnych.

  1. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzen ia, sposób i okoliczności stosowania symboli Rzeczy - pospolitej Polskiej w jednostkach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, uwzględniając rodzaj jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 155

Art. 18. Traci moc dekret z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczę- ciach państwowych ( Dz. U. poz. 314, z 1956 r. poz. 43 oraz z 1957 r. poz. 42)4) w części dotyczącej godła i barw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Art. 19. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszen ia5).

  1. Dekret z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych utracił moc z dniem 24 września 2005 r. na podstawie art. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczy - pospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 1439), która weszła w życie z dniem 24 września 2005 r.

  2. Ustawa została ogłoszona w dniu 11 marca 19 80 r.

Dziennik Ustaw – 7 – Poz. 155

Załączniki do ustawy z dnia 31 stycznia 198 0 r. (Dz. U. z 202 4 r. poz. 155)
Załącznik nr 1

UWAGA : Biel i czerwień zgodnie z barwami RP

Dziennik Ustaw – 8 – Poz. 155

Załącznik nr 2

Barwy
Rzeczypospolitej Polskiej
Współrzędne trójchromatyczne barw x, y, ich składowa Y oraz dopuszczalna różnica bar wy Δ E w przestrzeni barw CIE 1976 (L* u* v*) ustalona według wzoru CIELUV przy iluminacie C i geometrii pomiarowej d/0 Barwa x y Y Δ E biała 0,315 0,320 82,0 4,0 czerwona 0,570 0,305 16,0 8,0

Dziennik Ustaw – 9 – Poz. 155

Załącznik nr 3 FLAGA PAŃSTWOWA
RZECZYPOSPOLITEJ POL SKIEJ

FLAGA PAŃSTWOWA
Z GODŁEM RZECZYPOSPO LITEJ POLSKIEJ
UWAGA : Biel i czerwień zgodnie z barwami R P

Stosunek szerokości flagi do jej długości – wynosi 5:8
Stosunek wysokości godła do szerokości flagi – wynosi 2:5

Dziennik Ustaw – 10 – Poz. 155

Załącznik nr 4

Dziennik Ustaw – 11 – Poz. 155

Załącznik nr 5

Dziennik Ustaw – 12 – Poz. 155