Dz.U. 2024 poz. 228

DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 21 lutego 2024 r. Poz. 228

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1) z dnia 14 lutego 2024 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie
Na podstawie art. 23715 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie lub melioracjach wodnych, zwanych dalej „sprzętem rolniczym”.
§ 2. Przy obsłudze sprzętu rolniczego stosuje się:

wytyczne określone przez producenta w instrukcji obsługi tego sprzętu rolniczego, zwanej dalej „instrukcją obsługi”;
środki ochr ony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze zalecane przez producenta.
§ 3. 1. Sprzęt rolniczy obsługują pracownicy, którzy zostali zapoznani przez pracodawcę lub osobę kierującą pracow- nikami z instrukcją obsługi oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy stosowanymi przy jego obsłudze.

Obsługę sprzętu rolniczego wymagającego posiadania dodatkowych kwalifikacji, w szczególności urządzeń podle- gających dozorowi technicznemu, urządzeń energetycznych i maszyn ciężkich, powierza się pracownikom posiadającym takie kwalifikacje.
Operatorzy samojezdnego sprzętu rolniczego dysponują dokumentami stwierdzającymi uprawnienia do kierowania takim sprzętem.
§ 4. Sprzęt rolniczy obsługuje się pod warunkiem, że:

został wyposażony w:
a) osłony ochronne lub inne zabezpieczenia zespołów roboczych i części ruchomych mogących stwarzać zagrożenie dla pracowników obsługujących ten sprzęt rolniczy oraz osób postronnych przebywających w jego pobliżu,
b) narzędzia niezbędne do bezpiecznej obsługi tego sprzętu rolniczego;
posiada instrukcję obsługi w języku polskim lub języku pracownika obsługującego ten sprzęt rolniczy.
§ 5. 1. Regulowania i wykonywania prac konserwacyjnych lub napraw oraz czyszczenia zespołów roboczych i części ruchomych sprzętu ro lniczego dokonuje się po uprzednim unieruchomieniu silnika tego sprzętu rolniczego, wyłączeniu wszystkich napędzanych zespołów roboczych i części ruchomych oraz ich zabezpieczeniu przed możliwością niezamierzo- nego uruchomienia.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rozwój wsi, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudn ia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 2706).

Dziennik Ustaw – 2 – Poz. 228

Regulowania napędzanych h ydraulicznie zespołów roboczych sprzętu rolniczego podczas ich pracy dokonuje się tylko w przypadkach, gdy instrukcja obsługi to przewiduje.
Podczas każdej przerwy w pracy sprzętu rolniczego wyłącza się jego napęd.
§ 6. Nie:

demontuje się podpory zap obiegającej przechylaniu się do przodu lub do tyłu sprzętu rolniczego jednoosiowego, jeżeli nie jest to konieczne dla realizacji funkcji użytkowych tego sprzętu, i nie podpiera się sprzętu rolniczego jednoosio- wego na prowizorycznych podstawkach;
wykonuj e się napraw pod uniesionym i niezabezpieczonym przed samoczynnym opadnięciem sprzętem rolniczym lub jego zespołami roboczymi;
pozostawia się sprzętu rolniczego na stokach lub innych pochyłościach terenu bez zabezpieczenia go przed samoczyn- nym stoczenie m się.
§ 7. Pracownicy obsługujący sprzęt rolniczy przebywają na pomostach technologicznych, jeżeli zezwala na to instrukcja obsługi.
§ 8. Osoby postronne nie przebywają między ciągnikiem a innym sprzętem rolniczym przy uruchomionym silniku ciągnika.
§ 9. Uruchamianie sprzętu rolniczego poprzedza się kontrolą zabezpieczeń części ruchomych i stanu technicznego ze- społów roboczych.
§ 10. W czasie pracy sprzętu rolniczego nie odchyla się, nie zdejmuje i nie zakłada osłon ochronnych lub innych za- bezpieczeń.
§ 11. Płaskie pasy napędowe stosowane do napędu sprzętu rolniczego na całej swojej długości zabezpiecza się osło- nami ochronnymi lub innymi zabezpieczeniami w taki sposób, aby zapobiegały dostępowi do strefy zagrożenia lub zatrzy- mywały ruch części niebezpieczny ch. § 12. Sprzęt rolniczy przechowuje się zgodnie z wytycznymi określonymi przez producenta w instrukcji obsługi oraz w sposób zapobiegający okaleczeniu ludzi i zwierząt.
§ 13. 1. W kabinie operatora samojezdnego sprzętu rolniczego podczas jego pracy przeb ywa tylko pracownik obsłu- gujący ten sprzęt, chyba że instrukcja obsługi przewiduje inaczej.

W samojezdnym sprzęcie rolniczym przechowuje się w oznaczonym miejscu instrukcję obsługi.
§ 14. Przed uruchomieniem samojezdnego sprzętu rolniczego sprawdza się stan techniczny:

układu hamulcowego;
instalacji rozruchowej i oświetleniowej;
układu kierowniczego;
zespołu jezdnego;
układu zawieszenia narzędzi i zaczepu transportowego;
układu pneumatycznego;
układu hydraulicznego;
innego układu lub zespołu lub innej instalacji niż wymienione w pkt 1–7, jeżeli przewiduje to instrukcja obsługi.
§ 15. Koparki pływające wyposaża się w łódź, koła i kamizelki ratunkowe, liny, kotwicę oraz mechaniczną wycią- garkę.
§ 16. Nie używa się na terenie o pochyleniu przekraczającym:
12 stopni – ciągników o masie własnej powyżej 800 kg niewyposażonych w bezpieczne kabiny lub ramy ochronne sztywne, nieskładane;
14 stopni – ciągników gąsienicowych niewyposażonych w bezpieczne kabiny lub ramy oc hronne sztywne, nieskładane.

Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 228

§ 17. Przy obsłudze samojezdnego sprzętu rolniczego nie:

zaczepia się lin, łańcuchów lub haków holowniczych do miejsc konstrukcyjnie nieprzewidzianych do tego celu;
wchodzi się na ten sprzęt i nie schodzi z niego w czasie jego ruchu;
sprawdza się poziomu cieczy chłodzącej w układzie chłodzenia i nie otwiera się korka wlewu oleju przy rozgrzanym silniku;
rozłącza się napędu i nie zatrzymuje się pracy silnika podczas jazdy ze stoków;
pozostawia się tego uruchomioneg o sprzętu bez dozoru i zabezpieczenia przed przesunięciem lub stoczeniem;
uruchamia się tego sprzętu w pomieszczeniach zamkniętych, niewyposażonych w system odprowadzania spalin na ze- wnątrz;
używa się tego sprzętu w pomieszczeniach, w których zachodz i niebezpieczeństwo wybuchu pyłu, oparów paliwa lub palnego gazu.
§ 18. 1. Przed rozpoczęciem melioracji wodnych pracownik zostaje zapoznany przez pracodawcę lub osobę kierującą pracownikami z kategorią gruntu i poziomem wód gruntowych, poziomem wód w urządzeniu melioracji wodnej, miejscem składowania darniny i humusu oraz miejscem odprowadzania i doprowadzania wody.

Prowadzenie melioracji wodnych w wodzie o głębokości co najmniej 0,6 m odbywa się przy użyciu przeznaczonych do tego maszyn.
§ 19. Nie:

zasypuje się ciągów drenarskich w czasie przebywania ludzi w wykopie w odległości mniejszej niż 15 m od pracującej koparki;
dopuszcza się przebywania ludzi w strefie działania naczynia roboczego maszyny do transportu urobku;
dopuszcza się przebywania ludzi w kabinie pojazdu do transportu wykopanego urobku w czasie załadunku jego skrzyni w przypadku, gdy kabina tego pojazdu nie została konstrukcyjnie wzmocniona.
§ 20. Przy pracach na gruntach podmokłych i grząskich koparkę umieszcza się na podkładach zapewniających odpo- wiednie rozłożenie ciężaru koparki i jej bezpieczne użytkowanie.
§ 21. 1. Nie agreguje się sprzętu rolniczego stosowanego do produkcji roślinnej z ciągnikami innymi , niż przewiduje to producent tego sprzętu.

Podczas pracy sp rzętu rolniczego stosowanego do produkcji roślinnej osoby postronne nie przebywają:

w strefie działania zespołu roboczego tego sprzętu;
na pomostach technologicznych tego sprzętu, chyba że zezwala na to instrukcja obsługi;
na tym sprzęcie w czasie transportu i podczas wykonywania nawrotów.

Podczas pracy sprzętu rolniczego stosowanego do produkcji roślinnej nie wchodzi się na pomosty technologiczne tego sprzętu i nie schodzi się z nich.
§ 22. 1. Agregowanie agregatu uprawowego z ciągnikiem wykonu je się zgodnie z wytycznymi określonymi przez pro- ducenta w instrukcji obsługi.
W czasie przerw w pracy agregat uprawowy opuszcza się na podłoże i wyłącza jego napęd oraz unieruchamia się silnik ciągnika.
Nie:

cofa się i nie wykonuje nawrotów agreg atem uprawowym w położeniu roboczym;
podnosi się i nie opuszcza agregatu uprawowego, jeżeli w strefie jego działania przebywają osoby postronne;
wykonuje się pracy przy otwartych osłonach ochronnych mechanizmów i elementów napędowych;
wchodzi się na agregat uprawowy i nie przewozi na nim ludzi, zwierząt i przedmiotów.
§ 23. 1. Czyszczenia redlic z chwastów lub innych zanieczyszczeń w czasie pracy siewnika dokonuje się przy użyciu przeznaczonych do tego narzędzi.

Podczas pracy siewnika nie rozgar nia się ręką ziarna i nasion w skrzyni nasiennej.

Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 228

§ 24. W czasie pracy rozsiewacza nawozów nie:

przegarnia się nawozu w skrzyni;
rozsiewa się nawozu, jeżeli w strefie jego działania przebywają osoby postronne.
§ 25. 1. Rozrzutnik obornika wyposaża si ę w siatkę umieszczoną na przedniej burcie skrzyni ładunkowej zabezpiecza- jącą operatora ciągnika przed ewentualnym uderzeniem go twardym materiałem w czasie pracy tego rozrzutnika.

W czasie pracy rozrzutnika obornika nie:

czyści się wnętrza skrzyni r oztrząsacza, jeżeli przenośnik podłogowy jest w ruchu;
uruchamia się adaptera rozrzutu, jeżeli w strefie jego działania przebywają osoby postronne.
§ 26. W czasie pracy przyczepy lub wozu asenizacyjnego nie uruchamia się aparatu rozlewu w odległości mni ejszej niż 20 m od osób postronnych.
§ 27. 1. Deszczownię szpulową niewymagającą demontażu bębna transportuje się na przyczepach niskopodwoziowych. W przypadku konieczności demontażu bębna dopuszcza się transportowanie deszczowni szpulowej na przyczepach o gólnego zastosowania.

Deszczownię z rozwiniętym wężem i zraszaczami przesuwającymi się w kierunku wzniesienia terenu, podczas
nawadniania, zabezpiecza się przed przewróceniem.
Nie:

uruchamia się zraszacza, jeżeli w strefie jego działania przebywają osoby postronne;
używa się deszczowni obrotowych w odległości mniejszej niż 50 m od linii energetycznych.
§ 28. 1. Nie używa się kosiarek rotacyjnych:
w odległości mniejszej niż 50 m od osób postronnych;
na terenie kamienistym lub na te renie, na którym występują przeszkody trwałe;
bez osłon ochronnych.

W przypadku konieczności użycia kosiarek rotacyjnych do koszenia traw w miejscach, w których przebywają osoby postronne, teren pracy kosiarki zabezpiecza się przed dostępem tych osób .
Wykaszania traw porastających rowy, pobocza dróg, skarpy i groble melioracyjne dokonuje się przy użyciu kosiarek konstrukcyjnie dostosowanych do tych prac.
§ 29. 1. Przyrząd tnący maszyn do zbioru zielonek, zbóż i innych roślin, w okresach przerw w pracach polowych i pod- czas transportu, zabezpiecza się osłoną ochronną.
Listwę nożową po wyjęciu z przyrządu tnącego maszyn, o których mowa w ust. 1, zabezpiecza się osłoną ochronną.
§ 30. Nie:

uruchamia się maszyn do zbioru zielonek, zbóż i innych roś lin, jeżeli w strefie ich działania przebywają osoby po- stronne;
używa się maszyn do zbioru zielonek, zbóż i innych roślin na terenie o pochyleniu powyżej 10 stopni, jeżeli nie zostały one uprzednio przystosowane do pracy na takim terenie.
§ 31. Nie używ a się ścinacza zielonek, jeżeli osoby postronne przebywają w odległości mniejszej niż 25 m od tego ścinacza.
§ 32. 1. Przed wejściem pracownika do silosu wietrzy się jego wnętrze i kontroluje czystość powietrza.

Do pracy w silosie stosuje się przepisy w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie prac na wysokości oraz prac w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych prze- strzeniach zamkniętych.
§ 33. 1. Urządzenia sterujące pracą wentylator ów stosowanych w procesie dosuszania zielonek umieszcza się w odleg - łości nie mniejszej niż 10 m od miejsca zainstalowania wentylatorów i zabezpiecza przed dostępem osób postronnych.
Nie uruchamia się wentylatorów, o których mowa w ust. 1, niewyposażonyc h w siatki ochronne.

Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 228

§ 34. 1. Sznurek do aparatów wiążących prasy zbierającej zakłada się po wyłączeniu napędu, unieruchomieniu silnika ciągnika i wyjęciu kluczyka ze stacyjki oraz upewnieniu się, że żadna z części prasy zbierającej nie pozostaje w ruchu.
2. Siatkę zwijającą bele w prasie belującej zakłada się po wyłączeniu napędu, unieruchomieniu silnika ciągnika i wy- jęciu kluczyka ze stacyjki oraz po włączeniu hamulca pomocniczego.
3. Regulacji stopnia zgniotu beli w prasie belującej dokonuje się po wyłączeniu napędu, unieruchomieniu silnika ciąg - nika i wyjęciu kluczyka ze stacyjki.
4. Agregowanie prasy zbierającej i prasy belującej z ciągnikiem, ich regulowanie oraz czyszczenie przeprowadza się po wyłączeniu napędu, unieruchomieniu silnika ciągnika i wyjęciu kluczyka ze stacyjki oraz po włączeniu hamulca posto- jowego i podłożeniu klinów pod koła tych pras.
5. Nie obsługuje się prasy zbierającej i prasy belującej pod ich uniesionymi zespołami roboczymi.
§ 35. 1. Przed podłączeniem do ciągnika przewodów h ydraulicznych owijarki do bel należy sprawdzić, czy instalacje hydrauliczne tego ciągnika i tej owijarki nie są pod ciśnieniem.
2. Nie:

przewozi się ludzi, zwierząt i przedmiotów na owijarce do bel;
unosi się ramienia chwytaka owijarki do bel przy włączonym napędzie ramy obrotowej.

Nie używa się owijarki do bel, jeżeli osoby postronne przebywają w odległości mniejszej niż 5 m od tej owijarki.
§ 36. 1. Opryskiwacz obsługują pracownicy, którzy zostali:

zapoznani przez pracodawcę lub osobę k ierującą pracownikami z przepisami w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;
wyposażeni w środki ochrony indywidualnej odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń oraz w odzież i obuwie
robocze.

Opryskiwacz posiada aktualne badania potwierdzające jego sprawność techniczną.
Przy obsłudze opryskiwacza ciągnikowego:

agreguje się opryskiwacz z ciągnikiem zgodnie z wytycznymi określonymi przez producenta w instrukcji obsługi;
mocuje s ię wał przegubowo -teleskopowy z osłonami ochronnymi będącymi w dobrym stanie technicznym.

Przy obsłudze opryskiwacza samojezdnego:

pracownicy obsługujący go:
a) stosują się do wytycznych określonych przez producenta w instrukcji obsługi,
b) uruchami ają ten opryskiwacz po sprawdzeniu urządzeń zabezpieczających;
belki polowe opuszcza się i podnosi tylko przy rozłożonych ramionach tych belek.

Napraw opryskiwacza ciągnikowego i opryskiwacza samojezdnego dokonuje się po wyłączeniu napędu, unierucho- mieniu silnika ciągnika i wyjęciu kluczyka ze stacyjki, a w przypadku opryskiwacza zawieszanego opuszcza się go całko- wicie lub zabezpiecza przed opadnięciem.
Opryskiwacz przechowuje się w stanie czystym, w szczególności po usunięciu z niego resztek środk a ochrony roślin i jego umyciu zgodnie z wytycznymi określonymi przez producenta w instrukcji obsługi.
§ 37. 1. Zaprawiarkę obsługują pracownicy, którzy zostali:

zapoznani przez pracodawcę lub osobę kierującą pracownikami z przepisami w sprawie najwyższ ych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;
wyposażeni w środki ochrony indywidualnej odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń oraz w odzież i obuwie
robocze.

Nie dopuszcza się przebywania osób postronny ch przy pracującej zaprawiarce.
Przed wykonaniem prac konserwacyjnych lub napraw zaprawiarkę odłącza się od źródła zasilania elektrycznego.

Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 228

Podczas pracy zaprawiarki nie:

pozostawia się jej bez nadzoru;
spożywa się posiłków i napojów.

Po zakończonej pracy zaprawiarkę czyści się.
§ 38. Przy obsłudze zaprawiarki innej niż przemysłowa należy przestrzegać wymagania dotyczącego poddawania jej okresowym badaniom w celu potwierdzenia jej sprawności technicznej.
§ 39. Nie używa się rozdrabniacza ł ęcin, jeżeli osoby postronne przebywają w odległości mniejszej niż 50 m od pra- cującego rozdrabniacza łęcin.
§ 40. 1. Ustawianie młocarni i bukowników do koniczyny w położenie robocze odbywa się przy użyciu odpowiedniego przyrządu do ich podnoszenia.
W czasie pracy młocarni i bukowników do koniczyny nie:

ustawia się drabiny od strony głównego pasa napędowego;
wkłada się do bębna omłotowego wilgotnych lub nierozłożonych snopów zboża lub wiązek koniczyny.
§ 41. Pomieszczenia, w których odbywa się czys zczenie, dosuszanie lub sortowanie zielonek, zbóż i innych roślin, wyposaża się w urządzenia wentylacyjne.
§ 42. Maszyny, narzędzia i urządzenia techniczne stosowane do produkcji zwierzęcej, napełniane ręcznie materiałem przetwarzanym, ustawia się w taki s posób, aby wysokość górnej krawędzi napełnianego pojemnika nie przekraczała 1,25 m od podłoża, a wysokość wysypu materiału przetworzonego, jeżeli wysyp nie następuje bezpośrednio do worków, wynosiła nie więcej niż 0,7 m od podłoża, chyba że wytyczne określ one przez producenta w instrukcji obsługi przewidują inaczej.
§ 43. Koryto sieczkarni umieszcza się na wysokości od 0,7 m do 0,8 m od podłoża, przy wysokości jego obrzeża wy- noszącej od 0,1 m do 0,2 m, chyba że wytyczne określone przez producenta w instrukc ji obsługi przewidują inaczej.
§ 44. 1. Przy podawaniu masy pod walce zgniatająco -zasilające sieczkarni z wydmuchem sieczki nie popycha się tej masy ręką oraz przedmiotami do tego nieprzeznaczonymi.

Nie używa się sieczkarni, jeżeli mechanizm do posuwu podawanej masy zainstalowanej w jej korycie nie umożliwia natychmiastowego włączenia posuwu wstecznego.
§ 45. W czasie pracy maszyn i urządzeń technicznych do przygotowania pasz nie:

zdejmuje się i nie zakłada pasów i łańcuchów napędowych;
reguluje s ię długości taśm przenośników, pasów lub łańcuchów napędowych.
§ 46. Przenośnik stały do usuwania obornika z nieosłoniętymi częściami ruchomymi, zainstalowany w pomieszcze- niach inwentarskich, oznacza się tablicami ostrzegawczymi.
§ 47. Przy obsłudze silosu paszowego:
przed jego załadunkiem sprawdza się stan przewodu odpowietrzającego;
czynności konserwujące jego wnętrze wykonuje co najmniej dwóch pracowników wyposażonych w środki ochrony indywidualnej odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń oraz w odzież i obuwie robocze.
§ 48. Do pneumatycznego transportu ziarna, paszy i innych materiałów sypkich stosuje się przewody rurowe wykonane z materiału odpornego na elektryzowanie, niepowodującego wyładowań elektrostatycznych.
§ 49. 1. Odcinki rurociągu mlec znego przebiegające nad ciągami komunikacyjnymi lub przejściami dla pieszych
instaluje się na wysokości nie mniejszej niż 2,5 m od podłoża.

Elementy dojarek mechanicznych, wymagające stałej kontroli ich pracy i bieżącej obsługi technicznej, w szczegól- ności regulatory ciśnienia, zawory odwadniające, przechwytywacz, osadnik i filtry mleka, instaluje się w miejscu łatwo do- stępnym dla obsługującego je pracownika.
Przy obsłudze robota udojowego pracownicy obsługujący tego robota są wyposażeni w środki ochr ony indywidual- nej odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń oraz w odzież i obuwie robocze.

Dziennik Ustaw – 7 – Poz. 228

Przed przystąpieniem do czyszczenia lub czynności konserwacyjnych robota udojowego należy wyłączyć i odłączyć od źródła zasilania elektrycznego, uwolnić ciśnieni e pneumatyczne i poczekać do zatrzymania się wszystkich części rucho- mych.
Nie wchodzi się w obszar roboczy ramienia robota udojowego oraz nie zbliża się do jego części ruchomych.
§ 50. Zgarnianie pasz na przenośnik transportowy może odbywać się dopiero po uzyskaniu przez transporter pełnej prędkości roboczej.
§ 51. 1. Ładowarki i przenośniki do pionowego przenoszenia przedmiotów wyposaża się w hamulce bezpieczeństwa do unieruchamiania podnoszonego ładunku.
Nie przebywa się pod wysięgnikiem ładowarki oraz w strefie jej działania.
§ 52. 1. Otwieranie pokrywy parnika kolumny parnikowej w czasie jej pracy poprzedza się zamknięciem dopływu pary wodnej.
Nie:

wykonuje się napraw kotła kolumny parnikowej znajdującego się pod ciśni eniem;
używa się kolumny parnikowej z nieszczelnymi zaworami i z niesprawnymi manometrami ciśnienia pary oraz bez wy- maganego poziomu wody w kotle;
pozostawia się pracującej kolumny parnikowej bez nadzoru.
§ 53. W czasie pracy rozdrabniacza bijakowego nie otwiera się pokrywy komory bijakowej.
§ 54. W czasie pracy siekacza mechanicznego dopuszczalne jest dociskanie roślin okopowych drewnianą łopatką o długości wynoszącej co najmniej 50 cm. § 55. Do przewozu zwierząt używa się przyczepy przeznaczonej do tego celu, a w przypadku używania przyczepy ogólnego zastosowania przystosowuje się ją do rodzaju transportowanych zwierząt, jeżeli producent przyczepy dopuszcza taką możliwość.
§ 56. W czasie pracy stertnika do słomy nie:
przechodzi się pod jego koryte m;
podnosi się i nie opuszcza koryta z uszkodzoną lub zużytą linką wydźwigu;
pozostawia się tego stertnika bez nadzoru.
§ 57. 1. Przyczepy rolnicze wyposażone w hamulec roboczy typu bezwładnościowego agreguje się z ciągnikiem pod warunkiem, że dopusz czalna masa całkowita przyczepy nie przekroczy 5 t.

Nie łączy się środków transportowych, o których mowa w ust. 1, w podwójne zestawy.
§ 58. 1. Skrzynie ładunkowe przyczep wywrotek zabezpiecza się sworzniami ze wszystkich stron.
W przypadku holowania dwóch przyczep łączy się układy hamulcowe całego zestawu.
Nie:

przechyla się skrzyń ładunkowych przyczep wywrotek na jednym sworzniu lub przy całkowitym kącie wychylenia większym niż 50 stopni;
dokonuje się wywrotu ładunku w kierunku pochylenia t erenu;
rozmieszcza się nierównomiernie ładunku i nie przekracza ładowności skrzyń ładunkowych przyczep.
§ 59. Nie uruchamia się dźwigu lub żurawia samochodowego, jeżeli osoby postronne przebywają w odległości mniej- szej niż 10 m. § 60. 1. Ładowacz uniwer salny pracuje na terenie o pochyleniu do 3 stopni, chyba że wytyczne określone przez pro- ducenta w instrukcji obsługi przewidują inaczej.

Przed rozpoczęciem pracy ładowacza uniwersalnego pojemnik przeciwwagi obciąża się zgodnie z wytycznymi okreś - lonymi p rzez producenta w instrukcji obsługi.

Dziennik Ustaw – 8 – Poz. 228

Nie:

wykonuje się pracy ładowaczem uniwersalnym, jeżeli w strefie jego działania przebywają osoby postronne;
montuje się ładowacza czołowego na ciągniku, jeżeli producent ciągnika lub instrukcja obsługi nie przewiduje tego.
§ 61. 1. Do obsługi maszyn i urządzeń technicznych wyposażonych w silniki elektryczne, znajdujących się w pomiesz- czeniach wilgotnych, używa się przewodów elektrycznych wyposażonych w hermetyczne wtyczki i gniazda wtykowe umożliwiające stos owanie zerowania lub uziemienia.

W przypadku dłuższych przerw w eksploatacji silników, o których mowa w ust. 1, przed ponownym ich uruchomie- niem sprawdza się prawidłowość połączeń przewodu zerującego w gniazdach wtykowych i wtyczkach.
§ 62. Silniki elek tryczne maszyn i urządzeń technicznych, włączniki i wyłączniki, gniazda bezpiecznikowe, punkty świetlne, tablice rozdzielcze i inne połączenia elektryczne zabezpiecza się przed pyłem, wilgocią, olejami napędowymi, gazami i innymi czynnikami mogącymi powodo wać porażenie prądem.
§ 63. Przy uruchamianiu stacjonarnego silnika spalinowego przestrzega się zasad właściwego ułożenia kciuka na korbie rozruchowej.
§ 64. 1. Podczas obsługi pilarki tarczowej:

materiały do cięcia lub już pocięte układa się w sposób n iestwarzający zagrożenia wypadkowego;
używa się pił tarczowych właściwych do rodzaju ciętego drewna;
odpadki, wióry i trociny usuwa się po uprzednim zatrzymaniu pracy pilarki tarczowej oraz za pomocą narzędzi lub sprzętu do tego przeznaczonych;
pracownicy obsługujący pilarki tarczowe, w których pod wpływem sił skrawania może nastąpić odrzucenie lub wyrzu- cenie obrabianego materiału, wykonują pracę przy takich pilarkach poza strefą zagrożoną odrzutem lub wyrzutem obrabianego materiału.

Nie:

używa się pilarki tarczowej z zużytą lub uszkodzoną piłą tarczową;
otwiera się oraz nie zdejmuje podczas pracy pilarki tarczowej osłon ochronnych albo innych urządzeń chroniących pracowników przed urazami;
hamuje się biegu piły tarczowej ręką lub przy użyciu przedmiotów;
obsługuje się pilarek tarczowych w rękawicach albo z obandażowanymi dłońmi, jeżeli wirujące części obrabiarek,
narzędzia tnące lub obrabiany materiał stwarzają zagrożenie pochwycenia;
użytkuje się pilarek tarczowych przewidzianych do wzdłużnego cięcia drewna lub płyt bez nastawnego klina rozszcze- piającego, zabezpieczającego przed zakleszczeniem lub odrzutem obrabianego materiału.
§ 65. Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 12 stycznia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnic- twie (Dz. U. poz. 51). § 66. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Ws i: C. Siekierski