Dz.U. 2024 poz. 24
DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 8 styc znia 2024 r.
Poz. 24
RO ZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI1)
z dnia 27 grudnia 2023 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego
oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego
Na podstawie art. 46 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900,
1672, 1718 i 2005) zarządza się, co następuje:
§ 1. W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań
kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U. poz. 316,
z późn. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany:
- załącznik nr 1 otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia;
- w załączniku nr 2 w części zatytułowanej „BRANŻA MOTORYZACYJNA (MOT)” po pozycji dotyczącej zawodu
„Mechanik pojazdów samochodowych” o symbolu cyfrowym 723103 dodaje się pozycję dotyczącą zawodu „Technik
elektromobilności” o symbolu cyfrowym 311519 w brzmieniu:
Technik
elektromobilności 311519 V energii X X MOT.02. Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa mechatronicznych systemów pojazdów samochodowych
MOT.07. Organizacja i prowadzenie procesu obsługi i naprawy pojazdów zeroemisyjnych i niskoemisyjnych 3
5 X
X
§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2024 r.
Minister Edukacji : B. Nowacka
-
Minister Edukacji kieruje działem administracji rządowej – oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegóło wego zakresu działania Ministra Edukacji (Dz. U. poz. 2717).
-
Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2020 r. poz. 82 i 1459, z 2021 r. poz. 211 i 1036, z 2022 r. poz. 204 oraz z 2023 r. poz. 183.
Dziennik Ustaw – 2 – Poz. 24
Załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji z dnia
27 grudnia 2023 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 24)
OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZT AŁCENIA W ZAWODACH S ZKOLNICTWA BRANŻOWEG O
Kształcenie w zawodach szkolnictwa branżowego jest realizowane w szkołach ponadpodstawowych: branżowej szkole
I stopnia, technikum, branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej.
Kształcenie w zakresie zawodów szkolnictwa branżowego jest realizowane również na kwalifikacyjnych kursach zawodo-
wych prowadzonych przez podmioty, o których mowa w art. 117 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe
(Dz. U. z 2023 r. poz. 900, 1672, 1718 i 2005), oraz na kursach umiejętności zawodowych prowadzonych przez podmioty,
o których mowa w art. 117 ust. 2a tej ustawy.
Placówkami integrującymi szkoły prowadzące kształcenie zawodowe, placówki kształcenia ustawicznego, centra kształce-
nia zawodowego, uczelnie oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświa-
towe, które prowadzą działalność w zakresie jednej z dziedzin zawodowych określonych w przepisach wydanych na pod-
stawie art. 46c ust. 1 tej ustawy, są branżowe centra umiejętności ukierunkowane branżowo w zakresie tej dziedziny zawo-
dowej.
Celem kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego jest przygotowanie uczących się do wykonywania pracy zawodo-
wej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Absolwent szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe
powinien legitymować się pełnymi kwalifikacjami zawodowymi, a także być przygotowany do uzyskania niezbędnych
uprawnień zawodowych.
Szkoła prowadząca kształcenie zawodowe może również zaofe rować uczniowi przygotowanie do uzyskania dodatkowych
uprawnień zawodowych, dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów, kwalifikacji wolno -
rynkowych lub kwalifikacji sektorowych funkcjonujących w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.
W szkole prowadzącej kształcenie zawodowe przygotowanie do uzyskania dodatkowych uprawnień zawodowych, dodatko-
wych umiejętności zawodowych, kwalifikacji wolnorynkowych lub kwalifikacji sektorowych funkcjonujących w Zintegro-
wanym Systemie Kwalifikacji jest r ealizowane w wymiarze wynikającym z różnicy między sumą godzin obowiązkowych
zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego, określoną w ramowym planie nauczania dla danego typu szkoły
prowadzącej kształcenie zawodowe, a minimalną liczbą godzin kształ cenia zawodowego dla kwalifikacji wyodrębnionych
w zawodzie , określoną w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego.
Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmia-
nami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo -społecznym, na które wpływają w szczególności: nowe techniki i techno -
logie, transformacja ekologiczna i cyfrowa, idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i spo-
łecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, a także wzrost oczekiwań praco -
dawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników.
Bliska współpraca szkół prowadzących kształcenie zawodowe z pracodawcami stanowi istotny element nowocze snego
kształcenia, odpowiadającego potrzebom współczesnej gospodarki.
Szkoła prowadząca kształcenie zawodowe realizuje to kształcenie w oparciu o współpracę z pracodawcami, a praktyczna
nauka zawodu odbywa się w jak największym wymiarze w rzeczywistych war unkach pracy u pracodawców lub w indywi-
dualnych gospodarstwach rolnych, a także w branżowych centrach umiejętności, centrach kształcenia zawodowego, warsz-
tatach szkolnych, pracowniach szkolnych i placówkach kształcenia ustawicznego.
W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym
doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edu-
kacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązan ej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu
umiejętności zawodowych absolwentów szkół prowadzących kształcenie zawodowe, a tym samym zapewni im możliwość
sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy.
W procesie kształcenia zawodowego s ą podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do
jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podno-
szenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz z apobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki.
Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez
całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifik acji w poszczególnych
zawodach szkolnictwa branżowego oraz stworzenie uczniom warunków do uzyskiwania dodatkowych uprawnień zawodo-
wych, dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów, kwalifikacji wolnorynkowych lub kwali-
fikacji sektorowy ch funkcjonujących w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji.
Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 24
Zawody szkolnictwa branżowego są określone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, która stanowi usystema- tyzowany układ tabelaryczny obejmujący:
-
uporządkowane alfabetycznie branże oraz prz yporządkowane do nich alfabetycznie zawody, z uwzględnieniem nazw oraz symboli cyfrowych zawodów ustalonych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy określo- nej w przepisach wydanych na podstawie art. 36 ust. 8 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i in- stytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 735, 1429, 1723 i 1737);
-
poziomy Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK) dla kwalifikacji pełnych, o których mowa w art. 8 pkt 3a, 4a, 5a i 7a ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 226 oraz z 2023 r. poz. 2005) (oznaczono cyfrą rzymską);
-
ministrów właściwych dla zawodów, na wnioski których wprowadzono zawody do klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, wyznaczonych ze względu na odpowiedni dział administracji rządowej określony w ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2512 oraz z 2023 r. poz. 2029);
-
typy szkół ponadpodstawowych, w których może odbywać się kształceni e w danym zawodzie: branżową szkołę I stop- nia (BS I), branżową szkołę II stopnia (BS II), technikum (T) i szkołę policealną (SP); typ szkoły ponadpodstawowej, w którym może odbywać się kształcenie w danym zawodzie, w przypadku branżowej szkoły I stopnia, b ranżowej szkoły II stopnia oraz technikum oznaczono znakiem „X”, a w przypadku szkoły policealnej oznaczono cyfrą arabską długość okresu kształcenia w latach;
-
symbole i nazwy kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie;
-
poziomy Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK) dla kwalifikacji cząstkowych wyodrębnionych w zawodach (oznaczono cyfrą arabską);
-
możliwość prowadzenia kształcenia w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub kursach umiejętności zawodowych (oznac zono znakiem „X”);
-
szczególne uwarunkowania związane z kształceniem w zawodzie lub kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, w szczególności związane z formą kształcenia lub kształceniem osób niepełnosprawnych, wynikające z opisu zawodu zawartego we wniosk ach ministrów właściwych dla zawodów.
Zawody szkolnictwa branżowego zostały przyporządkowane do branż, uwzględniając specyfikę umiejętności zawodowych lub zakres, w jakim umiejętności te są wykorzystywane podczas wykonywania zadań zawodowych. Branże został y upo- rządkowane według kolejności alfabetycznej: -
branża audiowizualna (AUD);
-
branża budowlana (BUD);
-
branża ceramiczno -szklarska (CES);
-
branża chemiczna i ochrony środowiska (CHM);
-
branża drzewno -meblarska (DRM);
-
branża ekonomiczno -administracyjna (EKA);
-
branża elektroenergetyczna (ELE);
-
branża elektroniczno -mechatroniczna (ELM);
-
branża fryzjersko -kosmetyczna (FRK);
-
branża górniczo -wiertnicza (GIW);
-
branża handlowa (HAN);
-
branża hotelarsko -gastronomiczno -turystyczna (HGT);
-
branża leśna (LES);
-
branża mechaniczna (MEC);
-
branża mechaniki precyzyjnej (MEP);
-
branża metalurgiczna (MTL);
-
branża motoryzacyjna (MOT);
-
branża ochrony i bezpieczeństwa osób i mienia (BPO);
Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 24
-
branża ogrodnicza (OGR);
-
branża opieki zdrowotnej (MED);
-
branża poligraficzno -księgarska (PGF);
-
branża pomocy społecznej (SPO);
-
branża przemysłu mody (MOD);
-
branża rolno -hodowlana (ROL);
-
branża rybacka (RYB);
-
branża spedycyjno -logistyczna (SPL );
-
branża spożywcza (SPC);
-
branża teleinformatyczna (INF);
-
branża transportu drogowego (TDR);
-
branża transportu kolejowego (TKO);
-
branża transportu lotniczego (TLO);
-
branża transportu wodnego (TWO).
Zawody szkolnictwa branżowego okr eślone w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego są zawodami jednokwalifi- kacyjnymi albo dwukwalifikacyjnymi. W branżowej szkole I stopnia są nauczane zawody jednokwalifikacyjne. W szkole policealnej są nauczane zarówno zawody jednokwalifikacyjne (w wię kszości przypadków), jak i zawody dwukwalifika- cyjne. Wśród zawodów nauczanych w technikum dominują zawody dwukwalifikacyjne. W zawodach nauczanych w tech- nikum pierwszą kwalifikacją jest – w wielu przypadkach – kwalifikacja wyodrębniona w zawodzie nauczanym w branżowej szkole I stopnia, stanowiąca merytoryczną i programową podbudowę do uzyskiwania kolejnej kwalifikacji w zawodzie na- uczanym na poziomie technika. W niektórych zawodach, dla których podbudowę merytoryczną i programową stanowi wię- cej niż jedna kw alifikacja wyodrębniona w zawodzie nauczanym w branżowej szkole I stopnia, przewidziano możliwość alternatywnego wyboru kwalifikacji stanowiących pierwszą kwalifikację wyodrębnioną w zawodzie nauczanym na pozio- mie technika.
Kształcenie w branżowej szkole I I stopnia odbywa się w zawodach, dla których w klasyfikacji zawodów szkolnictwa bran- żowego przewidziano kształcenie w tym typie szkoły. Są to zawody nauczane na poziomie technika, które posiadają kwali- fikację wspólną z kwalifikacją wyodrębnioną w zawodzie nauczanym w branżowej szkole I stopnia. W branżowej szkole
II stopnia kształcenie jest realizowane jedynie w zakresie drugiej kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawodzie nauczanym na poziomie technika.
Kształcenie w zawodach szkolnictwa branżowego określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego jest pro- wadzone w oparciu o podstawy programowe kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego zawierające obowiązkowe zestawy celów kształcenia i treści nauczania opisanych w formie oczekiwanych efe któw kształcenia: wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, niezbędnych dla zawodu lub kwalifikacji wyodrębnionej w za- wodzie, oraz kryteria weryfikacji tych efektów.
Zestaw oczekiwanych efektów kształcenia właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie jest podzielony na części efektów kształcenia określone w podstawach programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego jako „jed- nostki efektów kształcenia”, z których każda może być nauczana na kursach umiejęt ności zawodowych, chyba że w klasy- fikacji zawodów szkolnictwa branżowego nie przewidziano możliwości prowadzenia kształcenia w zakresie danej kwalifi- kacji na kursach umiejętności zawodowych.
W podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżo wego zostały wskazane jednostki efektów kształcenia obejmujące: -
bezpieczeństwo i higienę pracy;
-
efekty kształcenia charakterystyczne dla danej kwalifikacji;
-
język obcy zawodowy;
-
kompetencje personalne i społeczne;
-
organizację pracy małych ze społów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika).
Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 24
Kwalifikacje wyodrębnione w zawodzie zostały oznaczone kodem składającym się z trzech wielkich liter, wskazujących na
przyporządkowanie do branży, oraz kolejną liczbą o charakterze porządkowym .
Jednostki efektów kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie zostały oznaczone kodem właściwym
dla kwalifikacji oraz kolejną liczbą o charakterze porządkowym.
Podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego określa również warunki realizacji kształcenia
w zawodzie, w tym wyposażenie i sprzęt niezbędne do realizacji tego kształcenia oraz minimalną liczbę godzin kształcenia
w zawodzie, a także przewiduje możliwość podnoszenia kwalifikacji w wybranych zawodach.
Szkoła p rowadząca kształcenie zawodowe posiada lub zapewnia dostęp do pomieszczeń dydaktycznych z wyposażeniem
odpowiadającym technologii i technice stosowanej w zawodzie, aby zapewniać osiągnięcie wszystkich efektów kształcenia
określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego oraz umożliwiać przygotowanie
absolwenta do wykonywania zadań zawodowych.
Podstawa programowa kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego dotyczy zarówno uczniów szkół prowadzących
kształcenie zawodowe, jak i słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, którzy realizują kształcenie w danym zawo-
dzie na odrębnych kwalifikacyjnych kursach zawodowych dotyczących poszczególnych kwalifikacji wyodrębnionych
w tym zawodzie.
Działalność edukacyjna szkoły w zakresie k ształcenia w danym zawodzie szkolnictwa branżowego jest określona w progra-
mie nauczania tego zawodu, dopuszczonym do użytku w szkole przez dyrektora szkoły. Program nauczania zawodu
uwzględnia wszystkie elementy podstawy programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego, przy czym treści
nauczania opisane w formie efektów kształcenia realizowane w pierwszej kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawodzie,
które są tożsame z treściami nauczania opisanymi w formie efektów kształcenia, realizowanymi w drugiej kwalifikacji wy-
odrębnionej w tym samym zawodzie, nie są powtarzane, z wyjątkiem treści nauczania opisanych w formie efektów kształ-
cenia dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, języka obcego zawodowego oraz kompetencji personalnych i społecz-
nych, kt óre w programie nauczania zawodu są dostosowane do zakresu drugiej kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawo-
dzie. Program nauczania zawodu może również obejmować treści nauczania wykraczające poza zakres treści nauczania
ustalonych w formie efektów kształcen ia dla danego zawodu w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa
branżowego. Program nauczania zawodu jest opracowywany przez nauczyciela lub zespół nauczycieli prowadzących kształ-
cenie zawodowe w danym zawodzie, przy czym jest wskazane, aby był on opracowywany w konsultacji z pracodawcami
lub organizacjami pracodawców właściwymi dla danego zawodu.
Szkoły i inne podmioty prowadzące kształcenie w zawodach szkolnictwa branżowego dokonują bieżącej oceny stopnia osiąg -
nięcia przez uczących się ocz ekiwanych efektów kształcenia oraz ich przygotowania do potwierdzania kwalifikacji wyod-
rębnionych w zawodach. System egzaminów zawodowych umożliwia oddzielne potwierdzanie w toku kształcenia każdej
kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie szkolnictwa branżowe go.