Dz.U. 2024 poz. 242

DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 22 lutego 2024 r. Poz. 242 OBWIESZCZENIE
MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 9 lutego 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin

1. Na podstawie art. 16 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i nie- których innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461 ) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jedno- lity tekst ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu e merytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2022 r. poz. 2528 ), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych :

1. ustawą z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem świadczenia za długoletnią służbę (Dz. U. poz. 34 7),
2. ustawą z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żoł- nierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz. U. poz. 658) ,
3. ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429 ),
4. ustawą z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1834),
5. ustawą z dnia 17 sierpn ia 2023 r. o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1872)
   oraz zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem 7 lutego 2024 r.

2. Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity ustawy nie obejmuje :

1. art. 20 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem świadczenia za długo- letnią służbę (Dz. U. poz. 347) , który stanowi:
   „Art. 20. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2023 r., z wyjątkiem art. 14, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. ”;

2. art. 25 ust. 1 –5 i art. 29 ustaw y z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz. U. poz. 658) , które stanowi ą: Art. 25. „1. Świadczenie pieniężne przysługuje również członkom rodziny, o których mowa w art. 3:

3. funkcjonari uszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biura Ochrony Rządu, Służb y Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej, Służby Celno -Skarbowej i Służby Więziennej, których śmierć albo zaginięcie nastąpiły w związku z wykonywaniem czynności albo pełnieniem służby w okolicznościach, o których mowa w art. 2, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy;

Dziennik Ustaw – 2 – Poz. 242

2. żołnierzy zawodowych, których śmierć albo zaginięcie nastąpiły w związku z wykonywaniem czynności albo pełnieniem służby w okolicznościach, o których mowa w art. 2, po dniu 31 lipca 1990 r., a przed dniem wejścia
   w życie niniejszej ustawy;
3. żołnierzy niezawodowych, o których mowa w art. 34 ustawy zmienianej w art. 12, których śmierć nastąpiła w związku z wykonywaniem czynności albo pełnieniem służby w okolicznościach zagrażających życiu i zdrowiu albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia, po dniu 31 lipca 1990 r., a przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy;
4. strażaków ratowników ochotniczych straży pożarnych, których śmierć nastąpiła w związku z udziałem w dzi ała- niu ratowniczym, akcji ratowniczej albo organizowanych przez Państwową Straż Pożarną ćwiczeniach, w warun- kach zagrażających życiu i zdrowiu, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy;
5. ratowników górskich, których śmierć nastąpiła w związku z wyk onywaniem działań ratowniczych podejmowa- nych w ramach ratownictwa górskiego w warunkach zagrażających życiu i zdrowiu, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy;
6. członków specjalistycznych organizacji ratowniczych – Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego lub Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, których śmierć nastąpiła w związku z wykonywaniem działań ratowniczych podejmowanych w ramach ratownictwa górskiego w warunkach zagrażających życiu i zdro- wiu, przed dniem 1 stycznia 2012 r.

2. W przypadku gdy członek rodziny uprawniony do świadczenia pieniężnego pobiera emeryturę lub rentę, lub uposażenie w stanie spoczynku, lub uposażenie rodzinne przewidziane w odrębnych przepisach, wypłaca się świadcze- nie wyższe albo świadczenie wybrane p rzez osobę uprawnioną, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Wybór świadczenia pieniężnego nie pozbawia osoby uprawnionej innych świadczeń i uprawnień przysługujących emerytom i rencistom przewidzianych w odrębnych przepisach.
3. W przypadku gd y rodzic uprawniony do świadczenia pieniężnego pobiera emeryturę lub rentę, lub uposażenie w stanie spoczynku, lub uposażenie rodzinne przewidziane w odrębnych przepisach, z wyłączeniem renty rodzinnej lub uposażenia rodzinnego po tym samym zmarłym, co świ adczenie pieniężne, wypłaca się świadczenie pieniężne oraz odpowiednio emeryturę lub rentę, lub uposażenie w stanie spoczynku, lub uposażenie rodzinne.
4. Prawo do świadczenia pieniężnego przysługuje od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy osobie uprawn ionej, o której mowa w ust. 1, jeżeli złoży wniosek o jego przyznanie w terminie roku od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, o ile w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy osoba ta spełnia warunki do jego przyznania.
5. W przypadku gdy osoba uprawnion a, o której mowa w ust. 1, spełni warunki do przyznania świadczenia pie- niężnego po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, świadczenie pieniężne przysługuje od dnia spełnienia warunków do jego przyznania, jeżeli osoba ta złoży wniosek o jego przyznanie w t erminie roku od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. ” „Art. 29. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. ”;

3. art. 71 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429), który stanowi:
   „Art. 71. Ustawa wchodz i w życie z dniem 1 stycznia 2024 r., z wyjątkiem:

4. art. 4 ust. 1: a) pkt 3 – w zakresie osób, którym w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie 85 i 86 punktów w skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy zmienianej w art. 39, b) pkt 4,
   c) pkt 5 – w zakresie osób, którym w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie 78 i 79 punktów w skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy zmienianej w art. 39 – które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.;

5. art. 4 ust. 1: a) pkt 5 – w zakresie osób, którym w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie 75 –77 punktów w skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy zmienianej w art. 39, b) pkt 6
   – które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.;

Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 242

3. art. 37, art. 38, art. 42, art. 43 pkt 2 i 7, art. 44 pkt 3 lit. b i pkt 4, art. 47, art. 49, art. 50, art. 52–54, art. 57, art. 59, art. 60, art. 63 ust. 5 i 16, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia;

4. art. 40 pkt 13 i 14 oraz art. 61, które wchodzą w życie z dniem 1 sierpnia 2023 r.;

5. art. 39, który wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:
   a) pkt 5 w zakresie art. 6b3 ust. 4 pkt 1, który wchodzi w życie z dniem wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających świadczenie usługi określonej w art. 6b3 ust. 4 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 39, określo- nym w komunikacie, o którym mowa w art. 66, b) pkt 10 –13, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia;

6. art. 56 pkt 1, art. 67 i art. 70, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia;

7. art. 56 pkt 2, który wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą o d dnia 1 lipca 2023 r.”;

8. art. 12 ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1834), który stanowi:
   „Art. 12. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 1 i 3, art. 2, art. 5 pkt 2 i 4, art. 7 pkt 2 i 4 oraz art. 10, które wchodzą w życie z dniem 1 października 2023 r.”;

9. art. 13 ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1 872), który stanowi:
   „Art. 13. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.”.
   Marszałek Sejmu: S. Hołownia

Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 242

Załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 lutego 2024 r. (Dz. U. poz. 242) USTAWA
z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin
DZIAŁ I
Przepisy ogólne
Art. 1. Żołnierzom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej przysługuje z budżetu państwa, na zasadach okreś lo- nych w ustawie, zaopatrzenie emerytalne z tytułu wysługi lat lub w razie całkowitej niezdolności do służby, a członkom ich rodzin – w razie śmierci żywiciela.
Art. 2. W ramach zaopatrzenia emerytalnego przysługują na zasadach określonych w ustawie:

1. świadczenia pieniężne:
   a) emerytura wojskowa,
   b) wojskowa renta inwalidzka,
   c) wojskowa renta rodzinna,
   d) dodatki do emerytury lub renty,
   e) zasiłek pogrzebowy;

2. inne świadczenia i uprawnienia:
   a)1) świadczenia lecznicze,
   b) świadczenia socjalne,
   c) prawo do umieszczenia w domu emeryta wojskowego.
   Art. 3. 1. Użyte w ustawie bez bliższego określenia pojęcia oznaczają:

3. emerytura – emeryturę wojskową;

4. emeryt – emeryta wojskowego;

5. renta inwalidzka – wojskową rentę inwalid zką;

6. renta rodzinna – wojskową rentę rodzinną;

7. rencista – rencistę wojskowego;

8. renta – wojskową rentę inwalidzką lub wojskową rentę rodzinną;

9. wysługa emerytalna – okresy służby wojskowej w Wojsku Polskim i im równorzędne, łącznie z okresami, o których mowa w art. 14 i 16;

10. uposażenie – uposażenie zasadnicze wraz z dodatkami o charakterze stałym i miesięczną równowartością dodatkowego uposażenia rocznego, należnych żołnierzowi zawodowemu stosownie do przepisów ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305 oraz z 2023 r. poz. 347 , 641, 1615 , 1834 i 1872 );

11. najniższa emerytura lub renta – kwotę najniższej emerytury lub renty w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezp ieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 , 1429 i 1672 ), zwanej dalej „ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ”;

12. okresy składkowe i nieskładkowe – okresy uregulowane ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń S po- łecznych;

13. (uchylony)

14. płatnik składek – płatnika składek, o którym mowa w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych;

15. Utraciła moc na podstawie art. 170 pkt 26 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. poz. 153),
    która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r., w zakresie uregulowanym tą ustawą.

Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 242

13. wojskowy organ emerytalny – organ emerytalny właściwy w sprawach ustalania prawa do zaopatrzenia emerytalnego i wysokości świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia, określony przez Ministra Obrony Narodowej;
14. dom emeryta wojskowego – placówkę całodobową dla osób uprawnionych do zaopatrzenia emerytalnego oraz członków
    ich rodzin, prowadzoną przez Ministra Obrony Narodowej, świadczącą usługi bytowe i opiekuńcze na poziomie obowiązują- cego standardu określonego dla domów pomocy społecznej.

2. Emerytem wojskowym jest żołnierz zwolniony z zawodowej służby wojskowej, który ma ustalone prawo do emerytury
   wojskowe j.
3. Rencistą wojskowym jest żołnierz zwolniony z zawodowej służby wojskowej, który ma ustalone prawo do wojskowej
   renty inwalidzkiej.
   Art. 4. Okresy służby żołnierzy, którzy nie nabywają prawa do zaopatrzenia emerytalnego na podstawie ustawy, oraz służby określonej w art. 13 ust. 2 uważa się za okresy składkowe w myśl przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Fun- duszu Ubezpieczeń Społecznych.
   Art. 5. 1. Podstawę wymiaru emerytury lub renty inwalidzkiej stanowi uposażenie należne żołnierzowi zawodowemu
   w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby wojskowej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 32b. 1a. Świadczenia teleinformatycznego, o którym mowa w art. 5 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o szczególnych zasadach wynagradzania osób realizujących zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 667), nie wlicza się do podstawy wymiaru emerytury lub renty inwalidzkiej, o której mowa w ust. 1.
   1b.2) Świadczenie za długoletnią służbę wojskową, o którym mowa w art. 449a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, wlicza się do podstawy wymiaru emerytury lub renty inwalidzkiej po osiągnięciu 32 lat wysługi emerytalnej.
4. Podstawę wymi aru emerytury lub renty inwalidzkiej w przypadku żołnierzy, którzy nie otrzymują uposażenia, o którym mowa w ust. 1, albo otrzymują je w niepełnej wysokości, stanowi pełna kwota uposażenia należnego żołnierzowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym, z uwzględnieniem zmian mających wpływ na prawo do uposażenia lub jego wysokości powstałych w okresie, w którym żołnierz nie otrzymywał uposażenia lub otrzymywał je w niepełnej wysokości.
5. Jeżeli w okresie między zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej ż ołnierza zawodowego a ustaleniem prawa do emerytury i renty inwalidzkiej przypadały waloryzacje emerytur i rent inwalidzkich, przy ustalaniu podstawy wymiaru tych świadczeń uwzględnia się wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w tym okresie.
   Art. 6. Emerytury i renty oraz podstawy ich wymiaru podlegają waloryzacji na zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tym że:

1. waloryzacja, o której mowa w art. 88 tej ustawy, obejmuje emerytury i renty osób:
   a) którym prawo do świadczenia ustalono przed dniem 1 marca,
   b) które nabyły prawo do renty rodzinnej po żołnierzach zawodowych zmarłych nie później niż w ostatnim dniu lutego.
2. (uchylony)
   Art. 6a. 1. Jeżeli żołnierz zwolniony z czynnej służby nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury wojskowej
   lub wojskowej renty inwalidzkiej, od uposażenia wypłaconego żołnierzowi po dniu 31 grudnia 1998 r. do dnia zwolnienia ze służby, od którego nie odprowadzono sk ładki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przekazuje się do Zakładu Ubez- pieczeń Społecznych składki za ten okres przewidziane w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 , 1429 , 1672 i 1941 ).

2. Przez uposażenie stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o którym mowa w ust. 1, rozumie się:

1. kwotę najniższego wynagrodzenia ustalaną na podstawie odrębnych przepisów – za okres służby wojskowej w charakterze
   kandydata na żołnierza zawodowego przed dniem 1 stycznia 2003 r.;

2. kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów – za okres służby wojskowej w charakterze ka ndydata na żołnierza zawodowego po dniu 31 grudnia
   2002 r.;

3. uposażenie stanowiące podstawę wymiaru składek na podstawie art. 18 ustawy , o której mowa w ust. 1 – za pozostałe okresy służby.

4. Dodany przez art. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem świadczenia za dłu goletnią
   służbę (Dz. U. poz. 347), która weszła w życie z dniem 1 marca 2023 r.

Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 242

2a. Świadczenia teleinformatycznego, o którym mowa w art. 5 usta wy z dnia 2 grudnia 2021 r. o szczególnych zasadach
wynagradzania osób realizujących zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa, nie wlicza się do uposażenia stanowiącego pod- stawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, o którym mowa w ust. 2.
3. Składki, o których mowa w ust. 1, przekazuje się również w przypadku, gdy żołnierz spełnia jedynie warunki do nabycia prawa do wojskowej renty inwalidzkiej. Przekazanie składek następuje na wniosek żołnierza.
4. Składki podlegają waloryzacji wskaźnikiem w aloryzacji składek określonym na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
5. Przy obliczaniu kwoty należnych składek, waloryzowanych na podstawie ust. 4, stosuje się odpowiednio art. 19 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy , o której mowa w ust. 1. 6. Przepisy ust. 1–5 stosuje się również do żołnierza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., jeżeli po zwolnieniu ze służby, pomimo spełnienia warunków do nabycia prawa do e merytury wojskowej, zgłosił wniosek o przyznanie
emerytury z tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym.
7. W przypadku, o którym mowa w ust. 6, kwotę należnych, zwaloryzowanych składek przekazuje się niezwłocznie na podstawie zawiadomienia przez Zakład U bezpieczeń Społecznych o nabyciu przez żołnierza prawa do emerytury prze- widzianej w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
8. Kwota należnych, zwaloryzowanych składek stanowi przychody Funduszu Ubezpie czeń Społecznych.
9. Minister Obrony Narodowej, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, określi,
w drodze rozporządzenia, tryb i terminy przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek, o których mowa w ust. 1, 3, 4 i 7, oraz jednostki do tego właściwe, mając na uwadze konieczność zapewnienia prawidłowego, niezwłocznego wykonywania czynności związanych z przekazywaniem tych składek.
10. (uchylony)
Art. 7.3) W razie zbiegu prawa do emerytury lub renty przewidzianych w ustawie z prawem do:

1. emerytury lub renty przewidzianych w odrębnych przepisach albo
2. uposażenia w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego przewidzianych w odrębnych przepisach, albo
3. świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz. U. poz. 658)
   – wypłaca się świadczenie wyższe albo wybrane przez osobę uprawnioną, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
   Art. 8. 1. Żołnierzom oraz członkom rodzin pozostałym po zmarłych żołnierzach, jeżeli osoby te wskutek szczegól- nych okoliczności nie nabyły prawa do zaopatrzenia emerytalnego przewidzianego w ustawie, Minister Obrony Narodowej może przyznać, w drodze wyjątku, zaopatrzenie emerytalne w wysokości nieprzekraczające j odpowiednich świadczeń prze- widzianych w ustawie.

2. Członkom rodzin pozostałym po osobach, którym przyznano emeryturę lub rentę inwalidzką na podstawie ust. 1, organ emerytalny przyznaje rentę rodzinną na ich wniosek, jeżeli spełniają warunki określone w ustawie.
   2a. Od decyzji przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz od decyzji odmawiającej przyznania takiego świad- czenia odwołanie nie przysługuje.
3. Minister Obrony Narodowej przedstawia Prezesowi Rady Ministrów, w terminie do dnia 15 stycznia każd ego roku, informację o świadczeniach przyznanych w drodze wyjątku w roku poprzednim.
   Art. 9. Do zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy oraz uprawnionych członków ich rodzin stosuje się odpowiednio przepisy
   ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie wypłaty świadczeń osobom uprawnionym do rent z instytucji zagranicznych.
   Art. 10.4) Prawo do zaopatrzenia emerytalnego na podstawie ustawy nie przysługuje żołnierzowi, który został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo określone w art. 130 Kodeksu karnego lub wobec którego orzeczono środek karny pozbawienia praw publicznych lub degradacji za przestępstwo popełnione przed zwolnieniem ze służby.

3. W brzmieniu ustalonym przez art. 14 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz. U. poz. 658), która weszła w życie z dniem 21 kwietnia 2023 r.

4. W brzmieniu ustalonym przez art. 2 ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1834); wszedł w życie z dniem 1 października 2023 r.

Dziennik Ustaw – 7 – Poz. 242

Art. 11. W sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Kodeksu postępowania administracyjnego oraz przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w ad- ministracji.
DZIAŁ II
Świadczenia pieniężne
Rozdział 1
Emerytura wojskowa
Art. 12. Emerytura wojskowa przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który w dniu zwol nienia z tej służby posiada 15 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim, z zastrzeżeniem art. 12a, z wyjątkiem żołnierza, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emery turach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby wojskowej w Wojsku Polskim i okresów równorzędnych z tą służbą.
Art. 12a. Do okresów służby wojskowej, od których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, z alicza się okres urlopu wychowawczego w wymiarze łącznym nie większym niż 3 lata. Art. 13. 1. Jako równorzędne ze służbą wojskową w Wojsku Polskim traktuje się:

1. przypadające w czasie od dnia 1 września 1939 r. okresy:
   a) działalności w ruchu oporu, z wyłączeniem tajnego nauczania,
   b) służby w armiach sojuszniczych,
   c) pobytu w niewoli lub w obozach dla internowanych żołnierzy;
2. okresy służby uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury policyjnej.

2. Nie traktuje się jako służby w Wojsku P olskim służby w latach 1944 –1956 w Informacji Wojskowej, sądownictwie wojskowym i w prokuraturze wojskowej, jeżeli emerytowi udowodniono w trybie postępowania karnego lub dyscyplinarnego
   stosowanie represji wobec osób podejrzanych lub skazanych za działaln ość podjętą na rzecz suwerenności i niepodległości Polski.
3. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 2, należy do właściwości Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko
   Narodowi Polskiemu – Instytutu Pamięci Narodowej5). O dokonanych ustaleniach Komisja5) powiadamia właś ciwy wojskowy
   organ emerytalny.
   Art. 14. 1. Emerytowi uprawnionemu do emerytury obliczonej na podstawie art. 15 dolicza się na jego wniosek do wysługi
   emerytalnej, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące okresy przypadające po zwolnieniu ze służby:

1. zatrudnienia przed dniem 1 stycznia 1999 r. w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy;
2. opłacania skł adek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po dniu 31 grudnia 1998 r. lub okres nieopłacania składek z po- wodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia.

2. Okresy, o których mowa w ust. 1, dolicz a się do wysługi emerytalnej, jeżeli:

1. emerytura wynosi mniej niż 75% podstawy jej wymiaru oraz
2. emeryt ukończył 55 lat życia – mężczyzna i 50 lat życia – kobieta albo stał się inwalidą.

3. Okresy zatrudnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, dolicza si ę do wysługi emerytalnej po ich przeliczeniu na okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy.
4. Za każdy rok okresów, o których mowa w ust. 1, doliczanych do wysługi emerytalnej w myśl ust. 1–3, emeryturę obliczoną na podstawie art. 15 zwiększa się o 1,3% podstawy jej wymiaru.
5. Ponowne ustalenie wysokości emerytury przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów, o których mowa w ust. 1, następuje z uwzględnieniem pełnych miesięcy na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego, jeżeli emeryt pozostaje w ubezpieczeniu, chyba że w kwartale kalendarzowym ustało ubezpieczenie.

5. Obecnie Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu na podstawie art. 7 ustawy z dnia 9 kwietnia 1999 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 360), która weszła w życie z dniem
   13 maja 1999 r.

Dziennik Ustaw – 8 – Poz. 242

6. W razie przyznania zwiększenia, o którym mowa w ust. 4, umowa między członkiem otwartego funduszu emerytalnego
   a tym f unduszem ulega rozwiązaniu, a środki zgromadzone na rachunku członka w otwartym funduszu emerytalnym są nie- zwłocznie przekazywane na dochody budżetu państwa.
7. Przekazanie środków, o których mowa w ust. 6, na dochody budżetu państwa następuje na podstawie zawiadomienia wojskowego organu emerytalnego.
   Art. 15. 1. Emerytura dla żołnierza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby wojskowej i wzrasta, z zastrzeżeniem ust. 1a, o:

1. 2,6% podstaw y wymiaru – za każdy dalszy rok tej służby;
2. 2,6% podstawy wymiaru – za każdy rok okresów składkowych poprzedzających służbę, nie więcej jednak niż za trzy lata tych okresów;
3. 1,3% podstawy wymiaru – za każdy rok okresów składkowych ponad trzyletni okres składkowy, o których mowa w pkt 2;
4. 0,7% podstawy wymiaru – za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę.
   1a. Emerytura dla żołnierza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r. wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby wojskowej i wzrasta za każdy dalszy rok tej służby w trakcie urlopu wychowawczego o:
5. 2,6% podstawy wymiaru – za każdy rok urlopu wychowawczego, nie więcej jednak niż łącznie 3 lata;
6. 0,7% podstawy wymiaru – za każdy rok urlopu wychow awczego powyżej 3 lat.

2. Emeryturę podwyższa się o:

1. 2% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio:
   a) w składzie personelu latającego na samolotach naddźwiękowych,
   b) w składzie załóg okrętów podwodnych,
   c) w charakterze nurków i płetwonurków,
   d) w zwalczaniu fizycznym terroryzmu;
2. 1% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio:
   a) w składzie personelu latającego na pozostałych samolotach i śmigłowcach,
   b) w składzie załóg nawodnych wojskowych jednostek pływając ych, c) w charakterze skoczków spadochronowych i saperów,
   d) w służbie wywiadowczej za granicą,
   e) w oddziałach specjalnych.

3. Emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie
   wojny lub w strefie działań wojennych.
   3a. Jeżeli w wysłudze emerytalnej są uwzględniane okresy służby, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2, emeryturę podwyższa się na zasadach przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bez- pieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Cen- tralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno -Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.
4. Emeryturę podwyższa się o 15% podstawy wymiaru emerytowi, którego inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą.
5. Przy ustalaniu prawa do emerytury i obliczaniu jej wysokości okresy, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala się z uwzględ - nieniem pełnych miesięcy.
   5a. Przepisy art. 14 ust. 6 i 7 stosuje się odpowiednio.
6. (uchylony)
   6a. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki podwyższania emerytury, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględniając:

1. normy roczne:
   a) godzin wykonywania lotów w składzie personelu latającego na samolotach naddźwiękowych oraz innych samo- lotach lub śmigłowcach,
   b) godzin i dni pełnienia służby w składzie załóg okrętów podwodnych oraz załóg nawodnych wojskowych jednos tek pływających,

Dziennik Ustaw – 9 – Poz. 242

c) godzin przebywania pod wodą i w podwyższonym ciśnieniu dla ż ołnierzy w charakterze nurków i płetwo nurków,
d) służby w jednostce organizacyjnej przeznaczonej do fizycznego zwalczania terroryzmu,
e) wykonywania czynności operacyjno -rozpoznawczych lub kierowania takimi czynnościami w służbie wywiadowczej
za granicą,
f) wykonywania zadań specjalnych lub kierowania działani ami specjalnymi w ramach służby w oddziałach specjal - nych ; 2) liczbę skoków spadochronowych w roku wykonanych przez żołnierzy w charakterze skoczków spadochronowych;
3) liczbę dni w roku, w których żołnierze w charakterze saperów uczestniczyli w rozminowan iu i oczyszczaniu terenów z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych albo brali udział w szkoleniach poligonowych z wykorzystaniem
materiałów wybuchowych lub pracach minerskich z wykorzystaniem tych materiałów;
4) miesięczne okresy pełnienia służby na fr oncie w czasie wojny lub w strefie działań wojennych.
Art. 15a. Emerytura dla żołnierza, który został powołany do zawodowej służby wojskowej po raz pierwszy po dniu 1 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby wojskowej i wzrasta we dług zasad określonych w art. 15 ust. 1 pkt 1 i ust. 1a–5. Art. 15aa. 1. Emerytura dla żołnierza, który został przyjęty do służby po raz pierwszy w okresie po dniu 1 stycznia
1999 r. i przed dniem 1 października 2003 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta o 2,6% podstawy
wymiaru za każdy dalszy rok tej służby.
2. Emeryturę podwyższa się na zasadach określonych w art. 15 ust. 2–5. 3. Emerytura dla żołnierza, o którym mowa w ust. 1, który w dniu zwolnienia ze służby posiada co najmniej 25 lat służby i okresów z nią równorzędnych, o których mowa w art. 13 ust. 1, wzrasta również o 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok poprzedzających służbę:

1. okresów składkowych;
2. okresów opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po dniu 3 1 grudnia 1998 r. lub okresów nieopłacania
   składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubez- pieczenia.

4. Emerytowi uprawnionemu do emerytury obliczonej na podstawie ust. 1–3, spełniającemu warun ek, o którym mowa w ust. 3, dolicza się, na jego wniosek, do wysługi emerytalnej przypadające po zwolnieniu ze służby okresy opłacania składek
   na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po dniu 31 grudnia 1998 r. lub okresy nieopłacania składek z powodu przekro czenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia.

5. Okresy, o których mowa w ust. 4, dolicza się do wysługi emerytalnej, jeżeli emerytura wynosi mniej niż 75% pod- stawy jej wymiaru.

6. Za każdy rok okresów, o których mowa w ust. 4, doliczanych do wysługi emerytalnej zgodnie z ust. 4 i 5, emeryturę obliczoną na podstawie ust. 1–3 zwiększa się o 1,3% podstawy jej wymiaru.

7. Ponowne ustalenie wysokości emerytury przez doliczenie nieuwzględnionych dotyc hczas w wymiarze świadczenia
   okresów, o których mowa w ust. 4, następuje z uwzględnieniem pełnych miesięcy na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego, jeżeli emeryt pozostaje w ubezpieczeniu, chyba że ubezpieczenie ustało w kwar- tale kalendarzowym.

8. W razie przyznania podwyższenia, o którym mowa w ust. 3, lub zwiększenia, o którym mowa w ust. 6, umowa między
   członkiem otwartego funduszu emerytalnego a tym funduszem ulega rozwiązaniu, a środki zgromadzone na rachunku członka w otwartym funduszu emerytalnym są niezwłocznie przekazywane na dochody budżetu państwa.

9. Przekazanie środków, o których mowa w ust. 8, na dochody budżetu państwa następuje na podstawie zawiadomienia wojskowego organu emerytalnego.
   Art. 15ab. 1. Żołnierz, o którym mowa w art. 15aa, ma prawo wyboru sposobu ustalenia emerytury na zasadach i w wysokości określonych w art. 15a albo w art. 15aa.

10. Oświadczenie o wyborze, o którym mowa w ust. 1, składa się do wojskowego organu emerytalnego najpóźniej w dniu złożenia wniosku o ustalenie prawa do zaopatrzenia emerytalnego.

11. W przypadku niedokonania wyboru, o którym mowa w ust. 1, emeryturę usta la się na zasadach i w wysokości określo- nych w art. 15a.

Dziennik Ustaw – 10 – Poz. 242

Art. 15b.6) W przypadku osoby, która była członkiem Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, emerytura wynosi 0,7% pod- stawy wymiaru za każdy rok służby w Wojsku Polskim po dniu 8 maja 1945 r. Art. 15c.7) 1. Okres pełnienia czynnej służby wojskowej z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej oraz terytorial- nej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie dolicza się, na wniosek emeryta uprawnionego do emerytury, do wysługi emerytalnej.
2. Doliczenie, o którym m owa w ust. 1, następuje w ten sposób, że emerytura wzrasta o 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok pełnienia czynnej służby wojskowej z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej oraz terytorialnej służby woj- skowej pełnionej dyspozycyjnie, a jeżeli okres ten był krótszy niż rok, to wskaźnik ten przelicza się proporcjonalnie za każdy dzień tej służby.
3. Okresy, o których mowa w ust. 1, dolicza się do wysługi emerytalnej, jeżeli emerytura wynosi mniej niż 75% pod- stawy jej wymiaru.
4. Ponowne ustalenie wysokości e merytury przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów, o których mowa w ust. 1, następuje na wniosek zgłoszony przez emeryta nie wcześniej niż po zakończeniu tej służby.
Art. 16. 1. Żołnierzom, którzy spełniają warunki okreś lone w art. 12, zalicza się do wysługi emerytalnej, uwzględnianej
przy obliczaniu emerytury na podstawie art. 15, posiadane przed powołaniem do zawodowej służby wojskowej okresy skład- kowe i nieskładkowe w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Fundusz u Ubezpieczeń Społecznych.
2. Do wysługi emerytalnej zalicza się również okresy pozbawienia wolności i odbywania kary pozbawienia wolności oraz kary aresztu wojskowego, w przypadku gdy żołnierz został uniewinniony albo postępowanie karne zostało umorzone, w tym również warunkowo, a także okresy, w czasie których żołnierz nie pełnił służby wskutek wymierzonej mu kary
dyscyplinarnej usunięcia z zawodowej służby wojskowej – jeżeli następnie została ona uchylona.
Art. 17. W razie zbiegu prawa do podwyższenia e merytury z kilku tytułów za ten sam okres, podwyższenie przysługuje
tylko z jednego tytułu; nie dotyczy to podwyższenia, o którym mowa w art. 15 ust. 4. Art. 18. 1. Kwota emerytury bez uwzględnienia dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych, o których mowa w art. 25, nie może przekraczać 75% podstawy wymiaru emerytury.
2. Kwota emerytury lub renty bez uwzględnienia dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych, o których mowa w art. 25, nie może być niższa od kwoty najniższej emerytury lub renty, z uwzględnieniem ust. 3. 3. W przypadku gdy suma emerytury obliczonej na podstawie art. 15a i emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
jest niższa od kwoty najniższej emerytury, emeryturę wojskową podwyższa się w taki sposób, aby suma tych emerytur nie była niższa od kwoty najniższej emerytury.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do renty rodzinnej.
Rozdział 1a
Emerytura żołnierzy powołanych do zawodowej służby wojskowej po raz pierwszy
po dniu 31 grudnia 2012 r. Art. 18a. 1. Żołnierzowi powołanemu po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2012 r. do zawodowej służby wojskowej lub służby kandydackiej emerytura przysług uje na zasadach i w wysokości określonych w niniejszym rozdziale.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do żołnierza:

1. pełniącego służbę kandydacką w dniu 1 stycznia 2013 r., w przypadku powołania do zawodowej służby wojskowej bezpośrednio po ukończeniu słu żby kandydackiej;

2. powołanego do zawodowej służby wojskowej po dniu 31 grudnia 2012 r., jeżeli przed tym powołaniem pełnił służbę w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontr - wywiadu Wojskowego , Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej,
   Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej lub Służbie Więziennej, do której został powołany przed dniem 1 stycznia 2013 r.

3. Z dniem 10 marca 2010 r. utracił moc w zakresie, w jakim przewiduje, że emerytura osoby, która była członkiem Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego wynosi 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok służby w Wojsku Polskim po dniu 8 maja 1945 r. do dnia 11 grudnia 1981 r., na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2010 r. sygn. akt K 6/09 (Dz. U. poz. 204).

4. W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1872), która weszła w życie z dniem 29 września 2023 r.

Dziennik Ustaw – 11 – Poz. 242

Art. 18b. 1. Emerytura przysługuje żołnie rzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który w dniu zwolnienia
posiada co najmniej 25 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim.
2. Do okresów służby wojskowej, od których jest uzależnione nabycie prawa do emerytury, nie zalicza się okresu, o którym
mowa w art. 200 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny . 3. Jako równorzędne ze służbą wojskową traktuje się okresy służby uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury policyjnej.
4. Do wysługi emerytalnej zalicza się również okresy pozbawienia wolności i odbywania kary pozbawienia wolności oraz kary aresztu wojskowego, w przypadku gdy żołnierz został uniewinniony albo postępowanie karne zostało umorzone, w tym również warunkowo, a także okresy, w czasie których żołnierz nie pełnił s łużby wskutek wymierzonej mu kary
dyscyplinarnej usunięcia z zawodowej służby wojskowej – jeżeli następnie została ona uchylona.
Art. 18c. Do okresów służby, od których jest uzależnione nabycie prawa do emerytury lub dalszych okresów służby, za które wzra sta podstawa wymiaru emerytury, zalicza się okres urlopu wychowawczego, udzielonego w trakcie pełnienia służby, w wymiarze łącznym nie większym niż 3 lata. Art. 18d. (uchylony)
Art. 18e. 1. Emerytura dla żołnierza wynosi 60% podstawy jej wymiaru za 25 lat służby wojskowej i wzrasta o 3% za każdy
dalszy rok tej służby.
2. Emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy jej wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny oraz w strefie działań wojennych.
3. Przy ustalaniu prawa d o emerytury i obliczaniu jej wysokości okresy, o których mowa w ust. 1 i w art. 18c, ustala się
z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
Art. 18f. 1. Podstawę wymiaru emerytury stanowi średnie uposażenie żołnierza należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzow ych, wybranych przez żołnierza.
2. W przypadku niewskazania przez żołnierza kolejnych lat kalendarzowych podstawę wymiaru emerytury stanowi średnie uposażenie żołnierza należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych, poprzedzających rok zwolnienia ze służby.
3. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury nie stosuje się przepisu art. 439 ust. 9 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny . 4. W celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury:

1. oblicza się sumę kwot uposażeń należnych żołnierzowi w okresie każdego roku z wybranych przez niego lat kalenda- rzowych;
2. oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego uposażenia, o którym mowa w art. 430 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny , obowiązującego w danym rok u kalendarzowym wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;
3. oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury;
4. wskaźnik, o którym mowa w pkt 3, mnoży się przez kwotę przeciętnego uposażenia obowiązującego w dniu zwolnienia
   żołnierza z zawodowej służby wojskowej.

5. (uchylony)
6. W przypadku gdy żołnierz w ciągu roku, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, pełnił również inną służbę uwzględnianą przy ustalaniu prawa do eme rytury policyjnej, stosunek, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, oblicza się proporcjonalnie do po- szczególnych okresów służby.
   Art. 18g.8) 1. Okres pełnienia czynnej służby wojskowej z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej oraz terytorial- nej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie dolicza się, na wniosek emeryta uprawnionego do emerytury, do wysługi emerytalnej.
7. Doliczenie, o którym mo wa w ust. 1, następuje w ten sposób, że emerytura wzrasta o 3% podstawy wymiaru za każdy rok pełnienia czynnej służby wojskowej z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej oraz terytorialnej służby woj- skowej pełnionej dyspozycyjnie, a jeżeli okres ten był kró tszy niż rok, to wskaźnik ten przelicza się proporcjonalnie za każdy dzień tej służby.

8. W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 7.

Dziennik Ustaw – 12 – Poz. 242

3. Okresy, o których mowa w ust. 1, dolicza się do wysługi emerytalnej, jeżeli emerytura wynosi mniej niż 75% pod- stawy jej wymiaru.
4. Ponowne ustalenie wysokości emer ytury przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów, o których mowa w ust. 1, następuje na wniosek zgłoszony przez emeryta nie wcześniej niż po zakończeniu tej służby.
   Art. 18h. 1. Kwota emerytury bez uwzględnienia dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych, o których mowa w art. 25, nie może przekroczyć 75% podstawy jej wymiaru.
5. Przepisy art. 18 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
   Rozdział 1b
   Prawo wyboru emerytury
   Art. 18i.9) 1. Żołnierz, który został powołany po raz pie rwszy przed dniem 1 stycznia 2013 r. do zawodowej służby
   wojskowej lub służby kandydackiej lub innej służby uwzględnianej przy ustalaniu prawa do emerytury policyjnej, ma prawo wyboru ustalenia emerytury na zasadach i w wysokości określonych w rozdziale 1a .
6. Oświadczenie o wyborze składa się do organu emerytalnego najpóźniej w dniu złożenia wniosku o ustalenie prawa do zaopatrzenia emerytalnego.
   Rozdział 2
   Renta inwalidzka
   Art. 19. Renta inwalidzka przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wo jskowej, który stał się inwalidą
   wskutek stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu:

1. w czasie pełnienia służby albo
2. w ciągu 3 lat po zwolnieniu ze służby, jeżeli inwalidztwo jest następstwem urazów doznanych w czasie pełnienia służby
   lub chorób powstałych w tym czasie;
3. w ciągu 3 lat po zwolnieniu ze służby wojskowej, jeżeli inwalidztwo jest następstwem wypadku pozostającego w związku
   z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwoś ciami lub warun- kami służby wojskowej.
   Art. 20. 1. Ustala się trzy grupy inwalidztwa żołnierzy całkowicie niezdolnych do służby:
4. I grupę – obejmującą całkowicie niezdolnych do pracy;
5. II grupę – obejmującą częściowo niezdolnych d o pracy;
6. III grupę – obejmującą zdolnych do pracy.

2. W zależności od przyczyny powstania inwalidztwa pozostaje ono w związku lub nie pozostaje w związku ze służbą.
3. Inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą, gdy powstało wskutek:

1. zranienia, kontuz ji lub innych obrażeń doznanych w czasie wykonywania obowiązków służbowych;
2. wypadku pozostającego w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych;
3. chorób zakaźnych panujących w miejscu służbowego pobytu żołnierza;
4. chorób powstałych w związku ze szc zególnymi właściwościami lub warunkami służby;
5. chorób i schorzeń, które istniały przed powołaniem do służby, lecz uległy pogorszeniu lub ujawniły się w czasie trwania
   służby wskutek szczególnych właściwości lub warunków służby na określonych stanowiskac h.

4. Minister Obrony Narodowej, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, określi, w drodze rozporządzenia, wykazy chorób i schorzeń, o których mowa w ust. 3 pkt 4 i 5, oraz właściwośc i i warunki służby powodujące ich ujawnienie l ub pogorszenie stanu zdrowia, z uwzględnieniem
   w szczególności rodzaju schorzeń, rodzaju pełnionej służby mającej wpływ na stan zdrowia żołnierza, dokumentacji potwierdzającej istnienie schorzenia oraz jego zwi ązku z rodzajem wykonywanych obowiązków służbowych.

9. Wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r., na podstawie art. 11 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji B ezpie- czeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz nie- który ch innych ustaw (Dz. U. poz. 664), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.

Dziennik Ustaw – 13 – Poz. 242

5. Inwalidztwo nie pozostaje w związku ze służbą, jeżeli:

1. powstało z innych przyczyn niż określone w ust. 3;
2. jest następstwem wypadku lub choroby, których wyłączną przyczyną było udowodnione przez j ednostkę wojskową umyślne lub rażąco niedbałe działanie albo zaniechanie żołnierza naruszające obowiązujące przepisy lub rozkazy, jeżeli jego przełożeni zapewnili warunki odpowiadające tym przepisom i rozkazom i sprawowali we właściwy sposób nadzór nad ich przestrzeganiem, a żołnierz posiadał potrzebne umiejętności do wykonywania określonych czynności i rozkazów
   i był należycie przeszkolony w zakresie ich znajomości;
3. jest następstwem wypadku, którego wyłączną przyczyną było zachowanie się żołnierza spowo dowane nadużyciem alkoholu;
4. zranienie, kontuzja, obrażenia lub choroba zostały spowodowane przez żołnierza rozmyślnie.
   Art. 21. 1. Wojskowe komisje lekarskie orzekają o:
5. inwalidztwie żołnierzy zawodowych, żołnierzy zwolnionych z zawodowej służby wojskowej, emerytów i rencistów, związku albo braku związku inwalidztwa z czynną służbą wojskową oraz o związku albo braku związku chorób i ułom- ności oraz śmierci z czynną służbą wojskową;
6. niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzy stencji żołnierzy zawodowych, żołnierzy zwolnionych z zawo- dowej służby wojskowej, emerytów i rencistów, na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Fundu- szu Ubezpieczeń Społecznych;
7. zdolności do czynnej służby wojskowej żołnierzy zwolnionych z zawodow ej służby wojskowej, emerytów i rencis tów.

2. Wojskowe komisje lekarskie orzekają o inwalidztwie żołnierzy zawodowych, żołnierzy zwolnionych z zawodowej służby wojskowej, emerytów i rencistów na podstawie wiedzy medycznej, b iorąc pod uwagę rokowania odzyskania zdol- ności do czynnej służby wojskowej.
3. Żołnierzy zwolnionych z zawodowej służby wojskowej, emerytów i rencistów kierują do wojskowych komisji lekar- skich z urzędu albo na ich wniosek wojskowe organy emerytalne.
4. Od orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej przysługuje zainteresowanemu odwołanie do wojskowej komisji lekarskiej
   wyższego szczebla, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia.
   Art. 21a. 1. Wojskowa komisja lekarska przeprowadza pierwsze badanie kontroln e inwalidy po upływie 3 lat od wydania
   orzeczenia o inwalidztwie, a następne badania kontrolne – nie rzadziej niż co 5 lat w terminie wskazanym przez wojskową komisję lekarską.
5. Wojskowa komisja lekarska może wyznaczyć termin badania kontrolnego przed up ływem okresu, o którym mowa w ust. 1, jeżeli zachodzi przypuszczenie, że ustalona w orzeczeniu grupa inwalidztwa może ulec zmianie.
6. Wojskowa komisja lekarska może orzec, że badanie kontrolne jest zbędne, jeżeli przebieg choroby powodującej inwalidztwo w skazuje, że zmiana ustalonej grupy inwalidztwa nie nastąpi w ogóle.
7. Nie przeprowadza się badań kontrolnych inwalidów po ukończeniu przez kobiety 55 lat życia, przez mężczyzn 60 lat życia lub gdy inwalidztwo trwa nieprzerwanie dłużej niż 10 lat.
8. Od or zeczenia wojskowej komisji lekarskiej wydanego w trybie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje zaintereso- wanemu odwołanie do wojskowej komisji lekarskiej wyższego szczebla, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia.
   Art. 21b. 1. Minister Obrony Narodow ej, w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw zabezpieczenia społecz- nego i zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia:

1. właściwość i tryb postępowania wojskowych komisji lekarskich w sprawach, o których mowa w art. 21 ust. 1 i 4 oraz art. 21a ust. 1 i 5;
2. tryb kierowania do wojskowych komisji lekarskich żołnierzy zwolnionych z zawodowej służby wojskowej, emerytów i rencistów;
3. szczegółowe warunki orzekania w sprawach, o których mowa w art. 21 ust. 1 i 4 oraz art. 21a ust. 1 i 5;
4. właściwość organów i tryb uchylania orzeczeń w ramach nadzoru.

2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, należy w szczególności uwzględnić niezbędną dokumentację medyczną
   i inne dokumenty mogące stanowić podstawę orzeczenia, niezbędne elementy orzeczeń i wzory orzeczeń, możliwość skła- dania sprzeciwów przez członków wojskowych komisji lekarskich, a także zatwierdzania orzeczeń przez wojskowe komisje lekarskie wyższego szczebla.

Dziennik Ustaw – 14 – Poz. 242

Art. 22. 1. Renta inwalidzka wynosi dla inwalidów zaliczonych do:

1. I grupy – 80%,
2. II grupy – 70%,
3. III grupy – 40% – podstawy wymiaru.

2. Rentę inwalidzką zwiększa się o 10% podstawy wymiaru inwalidom, których inwalidztwo powstało wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami bądź warunkami tej służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze.
   Rozdział 3
   Renta rodzinna
   Art. 23. 1. Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny:

1. żołnierza zmarłego albo zaginione go w czasie pełnienia służby;
2. żołnierza zmarłego w ciągu 3 lat po zwolnieniu ze służby, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek urazów doznanych w czasie pełnienia służby lub chorób powstałych w tym czasie, albo jeżeli śmierć nastąpiła wskutek wypadku pozostają cego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwoś - ciami lub warunkami służby wojskowej;
3. zmarłego emeryta lub rencisty wojskowego.

2. Za uprawnionych członków rodziny zmarłego emeryta lub renc isty wojskowego uważa się również członków rodziny
   żołnierza zmarłego po zwolnieniu ze służby, jeżeli w dniu śmierci spełniał on warunki wymagane do uzyskania emerytury lub renty inwalidzkiej, chociażby jego prawo do zaopatrzenia nie zostało jeszcze ustalo ne. Art. 24. Renta rodzinna przysługuje na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Fun- duszu Ubezpieczeń Społecznych, z tym że:

1. w razie śmierci albo zaginięcia żołnierza rentę rodzinną wymierza się od renty inwalidzkiej I grupy, jaka przysługiwałaby
   temu żołnierzowi w dniu śmierci albo zaginięcia, bez uwzględnienia dodatku pielęgnacyjnego; przepis art. 22 ust. 2 stosuje się odpowiednio;
   1a) w razie śmierci albo zaginięcia żołnierza w czasie wykonywania zadań służbowych poza granicami państwa, związa- nych z realizacją celów, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa ( Dz. U. z 2023 r. poz. 755), renta rodzinna przysłu- guje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;
   1b) w razie śmierci żołnierza po zwolnieniu ze służby, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek urazów doznanych w czasie pełnienia
   służby lub chorób powstałych w tym czasie, albo jeżeli śmierć nastąpiła wskutek w ypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwoś ciami lub warun- kami służby wojskowej, rentę rodzinną wymierza się od renty inwalidzkiej I grupy, jaka przysługiwałaby temu żołni e- rzowi w dniu śmierci, bez uwzględnienia dodatku pielęgnacyjnego; przepis art. 22 ust. 2 stosuje się odpowiednio;
   1c) w razie śmierci żołnierza po zwolnieniu ze służby, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek wypadku albo choroby powstałej w czasie wykonywania zadań służbowych poza granicami państwa, związanych z realizacją celów, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, renta rodzinna p rzysługuje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;

2. rentę rodzinną po zmarłym emerycie lub renciście wymierza się od kwoty świadczenia, które przysługiwało zmarłemu, jednakże od kwoty nie niższej niż kwota renty inwalidzkiej II grupy, kt óra przysł ugiwałaby zmarłemu, z zastrzeżeniem
   pkt 1b;

3. w razie niedoliczenia do wysługi emerytalnej zmarłego emeryta, o którym mowa w art. 15 albo w art. 15aa ust. 3, okresów,
   o których mowa odpowiednio w art. 14 ust. 1 albo w art. 15aa ust. 4, okresy te dolicza s ię na wniosek osoby uprawnionej
   do renty rodzinnej do wysługi emerytalnej zmarłego, na zasadach określonych odpowiednio w art. 14 albo w art. 15aa;

4. o niezdolności do pracy i stopniu tej niezdolności oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji, w rozum ieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uprawnionych członków rodziny orzeka lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

5. jeżeli śmierć żołnierza pozostająca w związku ze służbą jest następstwem czynu karalnego, prz y wypłacaniu renty rodzinnej nie stosuje się przewidzianego w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zawie- szania lub zmniejszania tego świadczenia w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpi eczenia społecznego. W tym wypadku renta rodzinna przysługuje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;

Dziennik Ustaw – 15 – Poz. 242

5a) jeżeli śmierć żołnierza po zwolnieniu ze służby, pozostająca w związku ze służbą, jest następstwem czynu karalnego, przy wypłacaniu renty rodzi nnej nie stosuje się przewidzianego w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubez - pieczeń Społecznych zawieszania lub zmniejszania tego świadczenia w razie osiągania przychodu z tytułu działalnoś ci podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W tym wypadku renta rodzinna przysługuje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;
6) w razie śmierci albo zaginięcia żołnierza w przypadkach wskazanych w pkt 1a i 1c renta rodzinna przysługuje w wyso- kości uposażenia; w tym wypadku do wysokości uposaże nia nie jest w liczane świadczenie teleinforma tyczne, o którym mowa w art. 5 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o szczególnych zasadach wynagradzania osób realizujących zadania z zakresu
cyberbezpieczeństwa.
Rozdział 4
Dodatki do emerytur i rent oraz zasiłki i świadczenia pieniężne
Art. 25. 1. Do emerytury lub renty przysługuje dodatek pielęgnacyjny i dodatek dla sierot zupełnych na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
2. Dodatki oraz zasiłki i świadczenia pieniężne inne niż wymienione w ust. 1 przysługują do emerytury lub renty, o ile zostały przyznane na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 26. Zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości i na zasadach ok reślonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
DZIAŁ III
Inne świadczenia i uprawnienia
Art. 27. 1. Osobom pobierającym emeryturę, rentę inwalidzką lub rentę rodzinną przysługuje prawo do świadczeń socjal- nych z tworzonego na ten cel funduszu socj alnego, po spełnieniu warunków określonych w ust. 2 i 3, z zastrzeżeniem ust. 5. 2. Świadczenia socjalne przysługują w przypadku zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych lub przewlekłej choroby osoby uprawnionej do zaopatrzenia emerytalnego albo członka jego ro dziny oraz z innych przyczyn powodujących pogor- szenie warunków materialnych.
3. Świadczenia socjalne przysługują osobom, o których mowa w ust. 1, jeżeli dochód na jednego członka gospodarstwa domowego z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku lub , w przypadku utraty dochodu, z miesiąca, w którym wniosek został złożony, nie przekracza 95% kwoty stanowiącej trzykrotność najniższej emerytury w gospo darstwie jedno- osobowym i 90% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, obowiązującej w dniu złożenia wn iosku.
4. Przy przyznawaniu świadczenia socjalnego uwzględnia się kwotę najniższej emerytury obowiązującą w dniu złożenia
wniosku, ogłoszoną przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski ” na podstawie art. 94 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach zapomoga pieniężna może być przyznana mimo przekroczenia poziomu dochodu, o którym mowa w ust. 3. 6. Dziecku pobierającemu rentę rodzinną po żołnierzu, którego śmierć nastąpiła w związku z wykonywaniem zadań służbowych, po ukończeniu 16 roku życia przyznaje się pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki do zakończenia tej nauki, nie dłużej j ednak niż do ukończenia 25 roku życia.
6a. Przepis ust. 6 stosuje się odpowiednio do dziecka pobierającego rentę rodzinną po żołnierzu, który zmarł po zwolnieniu
ze służby wojskowej wskutek wypadku lub choroby pozostających w związku z wykonywaniem zadań s łużbowych.
7. Tworzy się fundusz socjalny z corocznego odpisu w wysokości 0,6% rocznych środków planowanych na emerytury i renty, z przeznaczeniem na finansowanie świadczeń socjalnych oraz pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki. Środki funduszu niewykorz ystane w danym roku kalendarzowym przechodzą na rok następny. Środki funduszu gromadzi się na odrębnym rachunku bankowym. Minister Obrony Narodowej, w drodze decyzji, może przenosić środki między wojskowymi organami emerytalnymi.
8. Środki funduszu socjalnego zwiększa się o:

1. odsetki od środków tego funduszu zgromadzonych na rachunku bankowym;
2. darowizny oraz zapisy osób fizycznych i prawnych.

9. Równowartość dokonanego odpisu, naliczonego zgodnie z ust. 7, na dany rok kalendarzowy wojskowy organ emerytalny
   przekazuje na rachunek bankowy funduszu socjalnego w terminie do dnia 30 września danego roku kalendarzowego, z tym że w terminie do dnia 31 maja danego roku kalendarzowego przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75% równo wartości odpisu.

Dziennik Ustaw – 16 – Poz. 242

10. Organem właściwym w sprawach tworzenia funduszu socjalnego oraz przyznawania świadczeń socjalnych jest wojskowy organ emerytalny.
11. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:

1. rodzaje świadczeń z funduszu socjalnego, tryb i szczegółowe warunki przyznawania świadczeń socjalnych, wysokość i tryb przyznawania oraz sposób wypłacania pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki, dokumenty stanowiące pod- stawę do przyznania świadczenia ora z sposób przekazywania przyznanych świadczeń osobom uprawnionym, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia jednolitego postępowania wojskowych organów emerytalnych oraz racjonalne wy- korzystanie posiadanych środków, a także mając na względzie przede wszystki m osoby najbardziej potrzebujące ;
2. sposób gospodarowania, okoliczności uzasadniające przekazanie między wojskowymi organami emerytalnymi środ- ków funduszu socjalnego oraz tryb i formy podejmowania decyzji o przekazywaniu tych środków, z uwzględnieniem racjonalnego wykorzystania środków funduszu przez wojskowe organy emerytalne.
   Art. 28.10) 1. Osobom uprawnionym do wojskowego zaopatrzenia emerytalnego oraz członkom ich rodzin przysługuje prawo do bezpłatnych świadczeń leczniczych, położniczych i rehabilitac yjnych oraz zaopatrzenia w protezy ortopedyczne i środki pomocnicze z wojskowej lub społecznej służby zdrowia albo służby zdrowia podległej Ministrowi Spraw Wewnętrznych11).

2. Zaopatrzenie w leki oraz w artykuły sanitarne przysługuje na zasadach i w zakre sie określonych w odrębnej ustawie.
3. Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrami Zdrowia i Opieki Społecznej12) oraz Spraw Wewnętrznych11) określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb udzielania świadczeń, o których mowa w ust. 1. Art. 29. 1. Osoby uprawnione do wojskowego zaopatrzenia emerytalnego oraz członkowi e ich rodzin mają prawo do umieszczenia w domu emeryta wojskowego i odpłatnego w nim przebywania.
   1a. Pierwszeństwo do umieszczenia w domu emeryta wojskowego mają osoby, o których mowa w ust. 1:

1. posiadające status weterana poszkodowanego albo
2. szczegó lnie zasłużone z tytułu działalności na rzecz suwerennej i demokratycznej Rzeczypospolitej Polskiej, albo
3. odznaczone Orderem Wojennym Virtuti Militari lub Orderem Krzyża Wojskowego.

2. Do domu emeryta wojskowego nie przyjmuje się osób uzależnionych od a lkoholu, środków odurzających lub innych
   podobnie działających środków.
3. Miesięczna opłata za pobyt w domu emeryta wojskowego wynosi 400% najniższej emerytury, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Opłata za pobyt w domu emeryta wojskowego nie może być wyższa ni ż 60% miesięcznego dochodu, a w przypadku zamieszkiwania w domu emeryta wojskowego z rodziną, łączna opłata nie może przekroczyć 70% wspólnego miesięcznego dochodu tej rodziny.
5. Za dochód, o którym mowa w ust. 4, uważa się kwotę należnego świadczenia emeryt alnego, wraz z uzyskiwanym przychodem z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, po odliczeniu składek na ubezpie- czenia społeczne i zdrowotne, oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
6. Minister Obrony Narodowe j określi, w drodze rozporządzenia, tryb przyjmowania do domu emeryta wojskowego, tryb rozpatrywania odwołań oraz zakres świadczonej opieki przez ten dom, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb osób samotnych w podeszłym wieku.
   Art. 30. Uprawnienie przewidz iane w art. 29 ust. 1 przysługuje również osobom pobierającym emeryturę lub rentę na podstawie innych przepisów, jeżeli ustalono im prawo do emerytury lub renty przewidzianej w niniejszej ustawie.
   DZIAŁ IV
   Ustalanie prawa do zaopatrzenia emerytalnego
   Art. 31. 1. Prawo do zaopatrzenia emerytalnego i wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia ustala w formie decyzji wojskowy organ emerytalny.
7. Decyzję, o której mowa w ust. 1, doręcza się zainteresowanemu na piśmie wraz z uzasadnieniem oraz pouczeniem.
8. Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do zaopatrzenia emerytalnego wszczyna się na wniosek zainteresowanego.

10. Utracił moc na podstawie art. 170 pkt 26 ustawy, o której mowa w odnośniku 1, w zakresie uregulowanym tą ustawą.

11. Obecnie ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych na podstawie art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 24 i art. 29 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach admi nistracji rządowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2512 oraz z 2023 r. poz. 2029 ), która weszła w życie z dniem 1 kwiet- nia 1999 r.

12. Obecnie ministrem właściwym do spraw zdrowia na podstawie art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 28 i art. 33 ustawy, o której mowa w od nośniku 11.

Dziennik Ustaw – 17 – Poz. 242

3a. Postępowanie, o którym mowa w ust. 3, powinno być zakończone nie później niż w terminie 60 dni od dnia zgło- szenia wniosku.
4. Od decyzji, o której mowa w ust. 1, przysługuje zainteresowanemu odwołanie do właściwego sądu, według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.
5. Odwołanie do sądu przysługuje również w przypadku niewydania przez organ emerytalny decyzji w terminie okreś - lonym w ust. 3. 6. Jeżeli prawo do świadczenia pieniężnego zostało udowodnione, lecz wydanie decyzji ulega zwłoce z powodu nie- możności ustalenia wysokości świadczenia lub innych okoliczności, organ emerytalny przyznaje osobie uprawnionej świad- czenie w kwocie zaliczkowej.
Art. 31a. 1. Wojskowy organ emerytalny może przesyłać pisma i decyzje listem zwykłym albo na adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeni ach elek tronicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 285, 1860 i 2699 ). 2. W razie sporu ciężar dowodu doręczenia pisma lub decyzji spoczywa na organie emerytalnym.
Art. 32. 1. Decyzja organu emerytalnego ustalająca prawo do zaopatrzenia emerytalnego lub wysokość świadczeń
pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia ulega uchyleniu lub zmianie na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli:

1. zostaną przedstawione nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności faktyczne, które mają wpływ na prawo do zaopat rzenia emerytalnego lub wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia;
2. decyzja została wydana w wyniku przestępstwa;
3. dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;
4. decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu emerytalnego przez osobę pobierającą
   świadczenie;
5. decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję organu lub orzeczenie, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność ;
6. decyzja została wydana z naruszeniem przepisów ustawy, w tym na skutek błędu organu emerytalnego lub na podstawie błędnie wystawionych dokumentów innego organu.

2. Z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 2 i 3 decyzja może zostać uchylona lub zmieniona ró wnież przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a uchylenie lub zmiana decyzji są niezbędne do zapobieżenia poważnej szko dzie dla interesu publicznego.
3. Z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 2 i 3 można uchylić lub zmienić decyzję także w przypadku, gdy postępowanie
   przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w prze- pisach Kodeksu postępowania karnego.
4. Uchylenie lub zmiana decyzji, o której mowa w ust. 1, nie może nastąpić, jeżeli od dnia jej wydania upłynął okres:

1. 10 lat – w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2 –4;
2. 5 lat – w przypadkach ok reślonych w ust. 1 pkt 1 i 5;
3. 3 lat – w przypadku określonym w ust. 1 pkt 6.

5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się, jeżeli w wyniku uchylenia lub zmiany decyzji, o której mowa w ust. 1, osoba zainte- resowana nabędzie prawo do zaopatrzenia emerytalnego lub p rawo do świadczenia pieniężnego z tytułu tego zaopatrzenia w wyższej wysokości.

6. O wszczęciu postępowania z urzędu w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji, o której mowa w ust. 1, organ emerytalny
   zawiadamia niezwłocznie osobę zainteresowaną.

7. Uchylenie lub zmiana decyzji, o której mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji organu emerytalnego. Przepisy art. 31 ust. 2 i 3a –5 stosuje się odpowiednio.

8. Organ emerytalny odstępuje od uchylenia lub zmiany decyzji, z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 6, jeżel i uchylenie lub zmiana decyzji wiązałyby się z nadmiernym obciążeniem dla osoby zainteresowanej, ze względu na jej sytuację osobistą lub materialną, wiek, stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności.

Dziennik Ustaw – 18 – Poz. 242

Art. 32a. Jeżeli po dniu, od którego przyznano emeryturę wojskową określoną w art. 12 albo w art. 18b ust. 1, emeryt ponownie został powołany do zawodowej służby wojskowej albo został przyjęty do służby w Policji, Agencji Bezpieczeń- stwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojs kowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej lub Służbie Więziennej, wysokość emerytury zostaje ponownie ustalona w sposób określony w art. 32b i art. 32c.
Art. 32b. 1. W przypadku ponownego powołania emeryta do zawodowej służby wojskowej i pełnienia tej służby nie- przerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy, na wniosek emeryta ustala się nową podstawę wymiaru emer ytury, w sposób określony odpowiednio w art. 5 ust. 1 i 2 albo w art. 18f. 2. Ponowne ustalenie podstawy wymiaru następuje nie wcześniej niż po zakończeniu służby.
Art. 32c. Ponowne ustalenie wysokości emerytury przez doliczenie nieuwzględnionych dotychcza s w wymiarze świad- czenia okresów zawodowej służby wojskowej lub służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu , Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Gra- nicznej, Straż y Marszałkowskiej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej i Służbie
Więziennej następuje na wniosek emeryta zgłoszony po zakończeniu tej służby. Przepisy art. 15–15aa albo art. 18f stosuje się odpowiednio.
Art. 33. 1. W celu ustalenia okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń pieniężnych z tytułu zaopatrzenia emerytalnego lub ich wysokość oraz na wypłatę albo wstrzymanie tych świadczeń, organ emerytalny może:

1. wzywać i przesłuchiwać zainteresowanych, świadków ora z zwracać się do biegłych o wydanie opinii i do innych organów
   o dokonanie czynności związanych z toczącym się postępowaniem;
2. żądać od osób zgłaszających wnioski o świadczenia, przedstawiania dowodów uzasadniających prawo do świadczeń i ich wysokość;
3. żądać od osób uprawnionych do świadczeń przedstawiania dowodów uzasadniających dalsze istnienie prawa do tych świadczeń oraz zawiadamiania o okolicznościach mających wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość albo na wstrzymanie wypłaty tych świadczeń;
4. kierować osoby wymienione w pkt 2 i 3 do komisji lekarskich w celu stwierdzenia stopnia ich niezdolności do pracy i służby oraz ustalenia niezdolności do samodzielnej egzystencji, w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
   Ubezpieczeń Społecznych, a w sprawach rent rodzinnych – do lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane uczynić zadość żądaniu organu emerytalnego przez zgłoszenie się na wezwanie, złożenie zeznań, p rzedstawienie wymaganych dowodów lub poddanie się badaniom lekarskim.

3. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1 pkt 4, bez uzasadnionej przyczyny nie uczyni zadość żądaniu organu emerytal- nego, organ ten wydaje decyzję na podstawie zebranych dowodów.

4. Osoby zgłaszające wnioski o świadczenia lub uprawnione do świadczeń albo składające zeznania w związku z pro- wadzonym postępowaniem w sprawach świadczeń, wezwane do stawiennictwa, mają prawo do zwrotu kosztów przejazdu.

5. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb zwrotu kosztów przejazdu osób, o których
   mowa w ust. 4, rodzaje środków transportu i rodzaje dokumentów poświadczających uprawnienia do zwrotu kosztów przejazdu, wysokość zwrotu kosztów przejazdu oraz terminy wypłat y, mając na uwadze rzeczywiste koszty przejazdu najtańszymi dostępnymi środkami transportu.
   Art. 34. 1. Jeżeli wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania przez organ podległy Ministrowi Obrony
   Narodowej obowiązków wynikających z ustawy osoba uprawni ona do świadczeń poniosła szkodę, organ ten jest obowiązany
   do jej naprawienia stosownie do przepisów prawa cywilnego.

6. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli emeryt albo rencista udaremnia lub utrudnia przeprowadzenie postępowania określonego w ustawie . Art. 35. 1. Organy administracji publicznej, pracodawcy, organy emerytalne i rentowe oraz szkoły i uczelnie wyższe są obowiązane udzielać wojskowemu organowi emerytalnemu pomocy i informacji, w tym udostępniać dane osobowe, w sprawach świadczeń przewidzi anych w ustawie oraz wydawać bezpłatnie, na ich żądanie, wszelkie dokumenty, w tym zaświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości albo potwierdzenia istnienia prawa do świadczeń.

Dziennik Ustaw – 19 – Poz. 242

2. Wojskowy organ emerytalny jest uprawniony do b ezpłatnego pozyskiwania drogą elektroniczną informacji niezbęd- nych do ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości albo do potwierdzenia istnienia prawa do świadczeń od organów emerytalnych lub rentowych oraz z rejestrów publicznych, w szczególności z:

1. rejestru PESEL,
2. systemu informacji oświatowej,
3. Centralnego Wykazu Ubezpieczonych,
4. ogólnopolskiego wykazu studentów i ogólnopolskiego wykazu doktorantów
   – w celu potwierdzenia aktualności posiadanych danych, pozyskania danych kontaktowych lub umo żliwienia wery fikacji prawa do świadczeń.

3. Wojskowy organ emerytalny informacje, o których mowa w ust. 2, może uzyskiwać w drodze pisemnej wymiany informacji.
   Art. 35a.13) 1. Wojskowy organ emerytalny wymienia dane dotyczące żołnierzy zwolnionych z zawodowej służby woj- skowej i członków ich rodzin, w zakresie określonym w art. 68a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w ramach Systemu Elektronicznej Wymiany Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecz- nego, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 wrześ nia 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009, str. 1, z późn. zm.14)), za pośrednictwem punktu kontaktowego prowadzonego przez Zakład
   Ubezpieczeń Społecznych.
4. Instytucją łącznikową, w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabez- pieczenia społecznego, w odniesieniu do świadczeń podlegających przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia spo- łecznego, przysługujących z budżetu państwa na pods tawie przepisów niniejszej ustawy, jest organ emerytalny określony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych w przepisach wydanych na podstawie art. 32 ust. 2a ustawy z dnia 18 lutego
   1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencj i Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Gra- nicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno -Skarb owej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280 , 1429 i 1834 ).
5. Wojskowy organ emerytalny określony w przepisach wydanych na podstawie art. 37 jest instytucją właściwą, insty- tucją miejsca zamieszkania, instytucją miejsca pobytu, w rozumieniu przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. WE L 166 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.15)), w odniesieniu do świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego, podlegających przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, przyznanych na pod stawie przepisów niniejszej ustawy.
   Art. 36. W sprawach świadczeń przewidzianych w ustawie osoby zainteresowane i organy emerytalne są zwolnione od wszelkich opłat.
   Art. 37. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:

1. tryb postępowania i właściwość organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy oraz uprawnionych człon- ków ich rodzin, wskazując eleme nty wniosku o ustalenie prawa do zaopatrzenia, dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia oraz sposób i terminy wypłaty świadczeń,

2. wzór i tryb wydawania legitymacji emeryta –rencisty wojskowego, uwzględniając organ uprawniony do wydawania, wymian y i dokonywania wpisów, w tym wpisu o niezdolności do samodzielnej egzystencji, oraz przypadki wymiany legitymacji,
   mając na względzie zapewnienie realizacji prawa emeryta i rencisty do zaopatrzenia emerytalnego oraz zapewnienie spraw - ności postępowania w tym zakresie.

3. W brzmieniu usta lonym przez art. 37 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429 ); wszedł w życie z dniem 1 0 sierpnia 2023 r.

4. Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 338 z 22.12.2010, str. 35, Dz. Urz. UE L 344 z 29.12.201 0, str. 1, Dz. Urz. UE L 149 z 08.06.2012, str. 4, Dz. Urz. UE L 349 z 19.12.2012, str. 45, Dz. Urz. UE L 346 z 20.12.2013, str. 27, Dz. Urz. UE L 366 z 20.12.2014, str. 15, Dz. Urz. UE L 76 z 22.03.2017, str. 13, Dz. Urz. UE L 54 z 24.02.2018, str. 18 oraz Dz. Urz. UE L 29 z 31.01.2020, str. 7.

5. Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009, str. 43, Dz. Urz. UE L 338 z 22.12.2010, str. 35, Dz. Urz. UE L 344 z 29.12.2010, str. 1, Dz. Urz. UE L 149 z 08.06.2012, str. 4, Dz. Urz. UE L 349 z 19.12.2012, str. 45, Dz. Urz. UE L 158 z 10.06.2013, str. 1, Dz. Urz. UE L 188 z 09.07. 2013, str. 10, Dz. Urz. UE L 346 z 20.12.2013, str. 27, Dz. Urz. UE L 76 z 22.03.2017, str. 13, Dz. Urz. UE L 186 z 11.07.2019, str. 21, Dz. Urz. UE L 29 z 31.01.2020, str. 7 oraz Dz. Urz. U E L 338 z 15.10.2020, str. 18.

Dziennik Ustaw – 20 – Poz. 242

DZIAŁ V
Ustanie i zawieszanie prawa do świadczeń oraz zmniejszanie ich wysokości
Art. 38. 1. Prawo do świadczeń ustaje:

1. gdy przestanie istnieć którykolwiek z warunków wymaganych do uzyskania prawa do świadczeń;
2. (uchylony)
3. jeżeli osob a pobierająca świadczenie uzależnione od inwalidztwa lub niezdolności do pracy, pomimo skierowania na badania lekarskie, nie poddała się tym badaniom bez uzasadnionej przyczyny;
4. w razie śmierci osoby uprawnionej.

2. Prawo do renty rodzinnej po zaginiony m żołnierzu ustaje z upływem terminu, w którym może nastąpić uznanie żoł- nierza za zmarłego. Po uznaniu żołnierza za zmarłego sprawa renty rodzinnej podlega ponownemu rozpoznaniu.
   Art. 39. W razie ustania prawa do renty inwalidzkiej z powodu ustania inwali dztwa albo do renty rodzinnej z powodu ustania niezdolności do pracy, prawo do tych rent powstaje ponownie, jeżeli ponowne inwalidztwo lub niezdolność do pracy, z zastrzeżeniem art. 19 pkt 2 i 3 oraz art. 23 ust. 1 pkt 2 i 3, powstało wskutek pogorsz enia się stanu zdrowia w następstwie urazów lub chorób, które poprzednio uzasadniały prawo do renty.
   Art. 39a. Prawo do emerytury ulega zawieszeniu w razie ponownego powołania emeryta do zawodowej służby wojskowej
   albo przyjęcia do służby w Policji, Agencj i Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszał- kowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej lub Służbie Więzi ennej.
   Art. 39b. Prawo do emerytury lub renty może ulec zawieszeniu również na wniosek emeryta lub rencisty.
   Art. 40. 1. W razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, emerytura lub renta inwalidzka ul ega zmniejszeniu na zasadach określonych w przepisach art. 104 ust. 1a–6, ust. 8 pkt 1 i 2 oraz ust. 9 i 10 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, nie więcej jednak niż o 25% wysokości tej emerytury lub renty inwalidzkiej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

3. Przepisy art. 104 ust. 8 pkt 2 ustawy , o której mowa w ust. 1, stosuje się również do renty inwalidzkiej III grupy.

4. W razie osiągania przychodu, określonego w ust. 1, w kwocie przekraczającej 130% przeciętnego miesięcznego wyna- grodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, kwota emerytury lub renty inwalidzkiej ulega zmniejszeniu o 25% jej wysokości.

5. Przepisów ust. 1 i 3 nie stosuje się wobec osób, których emerytura stanowi 75% podstawy jej wymiaru bez uwzględ- nienia podwyższenia z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą oraz wobec osób pobierających rentę inwalidzką
   z tytułu inwalidztwa powstałego wskutek wypa dku pozostającego w związku ze służbą lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami bądź warunkami służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze .

6. Do przychodu, o którym mowa w ust. 1, nie wlicza się uposażeń i innych należności pieniężnych otrzymywanych
   z tytułu pełnienia niezawodowej służby wojskowej.
   Art. 40a. 1. Osoba uprawniona do zaopatrzenia emerytalnego jest obowiązana zawiadomić wojskowy organ emerytalny
   o podjęciu działalności, o której mowa w art. 104 ust. 1–4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Spo- łecznych, o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu oraz o każdorazowej zmianie wysokości tego przychodu i innych okolicznościach powodujących ustanie lub zawieszenie prawa d o świadczeń albo zmniejszenie ich wysokości.

7. Obowiązki określone w ust. 1 spoczywają odpowiednio na pracodawcy i zleceniodawcy.

8. Urząd skarbowy jest obowiązany zawiadomić wojskowy organ emerytalny o podjęciu przez emeryta lub rencistę działalności poz arolniczej.
   Art. 40b. 1. Rozliczenie emerytury i renty w związku z osiągnięciem przychodu, o którym mowa w art. 40 ust. 1, nastę- puje po upływie roku kalendarzowego w stosunku rocznym lub miesięcznym.

9. Osoba uprawniona do emerytury lub renty inwalidzkiej jest obowiązana zawiadomić, do końca pierwszego kwartału roku kalendarzowego, organ emerytalny o łącznej kwocie przychodu, o którym mowa w art. 40 ust. 1, osiągniętego w po- przednim roku kalendarzowym.

10. Obowiązek określony w ust. 2 spoczywa odpowiednio na płatniku składek.

11. Na podstawie zawiadomień, o których mowa w ust. 2 i 3, organ emerytalny dokonuje rozliczenia rocznego lub na wniosek osoby uprawnionej miesięcznego, wypłaconych osobie określonej w ust. 2 w poprzednim roku kalendarzowym kwot emerytur lub rent inwalidzkich.

Dziennik Ustaw – 21 – Poz. 242

5. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady dokonywania rozliczeń, o których
   mowa w ust. 4, a także sposób zmniejszania emerytur i rent inwalidzkich w trakcie roku kalendarzowego, mając na uwadze
   konieczność realizacji prawa emeryta i rencisty do zaopatrzenia emerytalnego oraz zapewnienia sprawności postępowania w tym zakresie.
   DZIAŁ VI
   Wypłata świadczeń
   Art. 41. 1. Świadczenia pieniężne wypłaca się od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie w cześniej jednak niż od miesiąca, w którym złożono wniosek określony w art. 31 ust. 3, jeżeli prawo do tego zaopatrzenia zostało ustalone na wniosek zainteresowanego lub w którym wydano decyzję z urzędu.
6. Emerytury lub renty inwalidzkiej oraz dodatków nie wypłaca się za okres, za który żołnierz otrzymał uposażenie przewidziane w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny , chyba że emerytura lub renta inwalidzka byłaby korzystniejsza. W tym przypadku organ emerytalny potrąca z należnej emerytury lub renty inwalidzkiej oraz dodat- ków kwoty wypłacone z tytułu uposażenia lub świadczenia pieniężnego przysługującego po zwolnieniu ze służby.
   Art. 42. W razie zbiegu prawa do emerytury i renty przewi dzianej w ustawie, osobie uprawnionej wypłaca się świad- czenie wyższe lub przez nią wybrane.
   Art. 43. 1. Emerytury i renty wraz z dodatkami, zasiłkami i świadczeniami pieniężnymi, o których mowa w art. 25, wypłacają wojskowe organy emerytalne. Wypłaty dokon uje się miesięcznie w dniu ustalonym jako termin płatności:

1. na wniosek osoby uprawnionej na jej rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo -kredytowej;
2. do rąk osoby uprawnionej za pośrednictwem:
   a) operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe ( Dz. U. z 2023 r. poz. 1640), b) innych osób prawnych upoważnionych do prowadzenia działalności w zakresie doręczenia świadczeń.

2. Zasiłek pogrzebowy organ emerytalny wypłaca niezwłocznie po jego przyznaniu.
3. Wydatki na świadczenia pieniężne wraz z odsetkami za opóźnienia w wypła cie świadczeń, koszty obsługi i przeka- zywania świadczeń oraz inne świadczenia przewidziane w ustawie pokrywa się z budżetu państwa.
   Art. 44. 1. Wypłatę emerytury lu b renty albo dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych, o których mowa w art. 25, wstrzymuje się, jeżeli:

1. powstaną okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do świadczeń lub ustanie tego prawa;
2. okaże się, że:
   a) wskutek zbiegu prawa do świadczeń osobie uprawnionej przysługuje świadczenie wyższe lub przez nią wybrane,
   b) świadczenia nie mogą być doręczone z przyczyn niezależnych od wojskowego organu emerytalnego,
   c) prawo do świadczeń nie istniało;
3. osoba pobierająca świadczenie, mimo pouczenia l ub żądania wojskowego organu emerytalnego, nie przedłoży dowodów
   uzasadniających dalsze istnienie prawa do świadczeń.

2. Wypłatę świadczeń pieniężnych wstrzymuje się, poczynając od miesiąca:

1. przypadającego po miesiącu, w którym wojskowy organ emerytalny wydał decyzję w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. a i c oraz pkt 3;
2. za który przysługiwało świadczenie niedoręczone w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b.

3. Przepis ust. 2 pkt 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli powstaną okoliczności uzasadniające zmniejszenie wysokości świadczeń.
   Art. 45. 1. W razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty świadczeń wypłatę wznawia się od miesiąca,
   w którym ustała ta przyczyna, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty
   lub wydano decyzję z urzędu.
   1a. W przypadkach określonych w art. 44 ust. 1 pkt 2 lit. b wypłatę świadczeń wznawia się od miesiąca, w którym ją wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż trzy lata wstecz, licząc od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wzno wienie wypłaty.

Dziennik Ustaw – 22 – Poz. 242

2. Jeżeli wstrzymanie wypłaty świadczeń nastąpiło na skutek błędu organu emerytalnego, wypłatę wznawia się poczy- nając od miesiąca, w którym ją wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż trzy lata wstecz, licząc od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano decyzję z urzędu.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości, z tym że w przypadku wznowienia p ostępowania albo wskutek kasacji okres jednego miesiąca lub trzech lat liczy się od miesiąca, w którym wniesiono wniosek o wznowienie postępowania lub wniesiono kasację.
   Art. 46. 1. W razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia pieniężne, świadczenia należne jej do dnia śmierci przysługują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, małżonkowi i dzieciom, a w razie ich braku – kolejno: wnukom, rodzicom, dziadkom i rodzeństwu. Osoby te mają prawo do udziału w nieukończonym postępowaniu prowadzon ym dalej w sprawie tych świadczeń.
4. Świadczenia, o których mowa w ust. 1, wypłaca się:

1. małżonkowi lub dzieciom osoby, która zgłosiła wniosek, zamieszkałym z nią w dniu jej śmierci;
2. małżonkowi lub dzieciom niespełniającym warunku określonego w pkt 1 albo innym członkom rodziny, o których mowa w ust. 1, jeżeli pozostawali na utrzymaniu osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia, lub osoba ta pozostawała na ich utrzymaniu.

3. Prawo do świadczeń określonych w ust. 1 ustaje w ciągu 12 miesięcy od dnia ś mierci osoby, której świadczenia te przysługiwały, chyba że osoba, o której mowa w ust. 1, wystąpi z wnioskiem o dalsze prowadzenie postępowania.
   Art. 47. (uchylony)
   DZIAŁ VII
   Zwrot świadczeń nienależnych, potrącenia i egzekucje ze świadczeń oraz odsetki z a opóźnienie
   w wypłacie świadczeń
   Art. 48. 1. Osoby, które pobierały świadczenia pieniężne pomimo istnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo ograniczenie ich wysokości, są obowiązane do zwrotu nienależnych im świad czeń, jeżeli były pouczone w formie pisemnej przez organ emerytalny o obowiązku zawiadomienia o tych okolicznościach.
4. Osoba, która pobierała świadczenia pieniężne ustalone i wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub dokumen- tów albo w innych przyp adkach świadomego wprowadzenia w błąd wojskowego organu emerytalnego, jest obowiązana do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wyso kości i na za- sadach określonych przepisami prawa cywilnego.
   2a. Za nienależnie pobrane świadczenia pieniężne uważa się również świadczenia pieniężne wypłacone, z przyczyn niezależnych od wojskowego organu emerytalnego, osobie innej niż wskazana w decyzji tego organu.
5. Nie można żądać zwrotu nienależnie pobranych świadc zeń pieniężnych za okres:

1. dłuższy niż 12 miesięcy od dnia wydania decyzji, jeżeli osoba pobierająca świadczenie zawiadomiła wojskowy organ emerytalny o okolicznościach powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wy- płaty, a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane;
2. dłuższy niż 3 lata od dnia wydania decyzji w pozostałych przypadkach.
   3a. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych w związku z osiągnięciem przychodów, o których mowa w art. 40, podlegają zwrotow i za okres nie dłuższy niż jeden rok kalendarzowy poprzedzający rok, w którym wydano
   decyzję o rozliczeniu świadczenia, jeżeli osoba pobierająca to świadczenie powiadomiła wojskowy organ emerytalny o osiąg - nięciu przychodu, w pozostałych przypadkach zaś – za okres nie dłuższy niż trzy lata kalendarzowe poprzedzające rok wydania
   tej decyzji.

4. Organ emerytalny może odstąpić od żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych w całości lub w części, zmniejszyć wysokość potrąceń z tego tytułu ustal oną na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub zawiesić dokonywanie tych potrąceń na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności.
   Art. 48a. Jeżeli organ emerytalny nie usta lił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia w terminach określonych w ustawie, jest zobowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia na zasadach określonych w art. 85 ust. 1, 1a i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Dziennik Ustaw – 23 – Poz. 242

Art. 49. Organ emerytalny dokonuje potrąceń ze świadczeń pieniężnych w wysokości i na zasadach określonych w prze- pisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tym że potrąceniu podlegają również koszty utrzymania osób uprawnionych do świadczeń w domu emeryta wojskowego, na wniosek kierownika tego domu.
Art. 50. Ze świadczeń pieniężnych prowadzi się egzekucję w wysokości i na zasadach określonych w przepisach us tawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tym że egzekucji podlegają również koszty utrzymania w domu
emeryta wojskowego do wysokości 3/4 miesięcznego świadczenia.
DZIAŁ VIII
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 51. (pominięty)
Art. 52. (pominięty)
DZIAŁ IX Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 53. 1. Osobom, którym w dniu wejścia w życie ustawy przysługują emerytury i renty na podstawie przepisów dotych- czasowych, wysokość tych świadczeń ustala się na nowo z urzędu, we dług zasad określonych w ustawie, z tym że:

1. emerytury i renty, do których prawo ustalono na podstawie przepisów dotychczasowych, stają się emeryturami i rentami
   w rozumieniu ustawy;
2. wysługa emerytalna żołnierzy zwolnionych ze służby do dnia poprzedza jącego dzień wejścia w życie ustawy podlega zachowaniu i traktuje się ją jako okres służby, z zastrzeżeniem pkt 4 oraz przepisów art. 13 ust. 2;
3. dotychczasowa podstawa wymiaru świadczeń pieniężnych podlega przeliczeniu na stawki uposażenia obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy w następujący sposób:
   a) stawki uposażenia zasadniczego z dnia zwolnienia ze służby żołnierza zastępuje się stawkami uposażenia zasad- niczego z dnia wejścia w życie ustawy,
   b) ustala się wskaźnik relacji: sumy miesięcznej kwoty dodatków o charakterze stałym i miesięcznej równowartości nagrody rocznej lub premii do uposażenia zasadniczego z dnia zwolnienia ze służby; wskaźnik ten wyraża się w procentach z zaokrągleniem do setnych części procentu; do ustalenia powyższego wskaźnika przyjmuje się dodatki
   o charakterze stałym, które stosownie do przepisów o uposażeniu żołnierzy obowiązują w dniu wejścia w życie ustawy,
   c) odtworzoną kwotę dodatków o charakterze stałym, nagrody rocznej lub premii oblicza się mnożąc przeliczone na dzień wejścia w życie ustawy uposażenie zasadnicze przez wskaźnik wysokości dodatków;
4. nie uwzględnia się podwyższeń, o których mowa w art. 15 ust. 2 i 3.

2. Emerytury i renty w wysokości ustalonej stosownie do ust. 1 przysługują od pierws zego dnia miesiąca następują- cego po miesiącu wejścia w życie ustawy. Realizacja podwyżki następuje nie później niż w ciągu 60 dni od dnia wejścia w życie ustawy.

3. Jeżeli kwota emerytury lub renty ustalona w myśl ust. 1 byłaby niższa od kwoty świadczenia przysługującego na podstawie przepisów obowiązujących do dnia wejścia w życie ustawy, zachowuje się świadczenie w dotychczasowej wysokości
   do czasu, gdy jego wymiar, ustalony w myśl ust. 1 z uwzględnieniem ust. 4 i 5, przekroczy kwotę dotych czasowego świa d- czenia.

4. Przy ustalaniu wysokości świadczenia uwzględnia się kwotę świadczenia ze wszystkimi wzrostami i dodatkami, z wy- łączeniem dodatków określonych w art. 25 ust. 1.

5. Emerytury i renty, o których mowa w ust. 1, podlegają waloryzacji na zasadach okr eślonych w ustawie.

6. Jeżeli po dniu wejścia w życie ustawy zostanie zgłoszony wniosek o doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze emerytury okresów składkowych lub nieskładkowych, do ustalenia wysokości emerytury stosuje się przepisy
   art. 14 i art. 15 ust. 1.

7. (uchylony)
   Art. 54. Osobom, które w związku z art. 13 ust. 2 utraciły prawo do emerytury przewidzianej w ustawie i nie spełniają warunków do zaopatrzenia emerytalnego na podstawie innych przepisów – przysługuje świadczenie w wysokości najniższej emerytury, wypłacanej przez organ emerytalny właściwy według niniejszej ustawy.

Dziennik Ustaw – 24 – Poz. 242

Art. 55. Emerytury i renty osób, których świadczenia zostały zrewaloryzowane na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1990 r. o rewaloryzacji emerytur i rent dla osób, które ukończyły 80 lat, oraz o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz. U. poz. 540), podlegają obliczeniu na nowo w wysokości i według zasad określonych w art. 53. Art. 56. Żołnierze zwolnieni ze służby przed dniem wejścia w życie ustawy, którym na podstawie dotychczasowych przepisów prawo do zaopatrzenia emerytalnego nie przysługiwało, prawa tego nie nabywają również na podstawie niniejszej ustawy.
Art. 57. Osobom uprawnionym do zaopatrzenia emerytalnego na podstawie ustawy, przebywającym na stałe za granicą,
przekazuje się świadczenia pieniężne do państw, z którymi zostały zawarte umowy międzynarodowe o wzajemnym przeka- zywaniu pracowniczych świadczeń emerytalno -rentowych.
Art. 58. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie pozostają w mocy przepisy dotych- czasowe, jeżeli nie są sprzeczne z ustawą.
Art. 59. Traci moc ustawa z dnia 16 grudnia 1972 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. poz. 139, z późn. zm.16)). Art. 60. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia17), z wyjątkiem przepisów art. 40 i art. 47, które
wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 1995 r.

16. Zmiany tekstu jednolitego wymien ionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1984 r. poz. 270, z 1985 r. poz. 85, z 1989 r. poz. 190, z 1990 r. poz. 198, 206 i 540, z 1991 r. poz. 422 oraz z 1992 r. poz. 254.
17. Ustawa została ogłoszona w dniu 26 stycznia 1994 r.