Dz.U. 2024 poz. 334
DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 8 marca 2024 r.
Poz. 334
OBWIESZCZENIE
MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 9 lutego 2024 r.
w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych
- Na podstawie art. 16 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i nie-
których innych aktów prawnych ( Dz. U. z 2019 r. poz. 1461 ) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jedno-
lity tekst ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217), z uwzględ nieniem
zmian wprowadzonych:
- ustawą z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 26 42),
- ustawą z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 289) ,
- ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 614),
- ustawą z dnia 14 kwietnia 2023 r. o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Po lskiej w latach 2007 –2022 (Dz. U. poz. 1030),
- ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 186 0),
- ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1606),
- ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1615)
oraz zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem 6 lutego 2024 r.
- Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity ustawy nie obejmuje:
-
art. 9 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Pol skiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2642), który stanowi:
„Art. 9. Ustawa wchodzi w życie z dniem określonym w decyzji Komisji Europejskiej, zgodnie z art. 66 ust. 2 rozporzą dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1861 z dnia 28 listopada 2018 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie odpraw granicznych, zmiany konwencji wykonawczej do układu z Schengen or az zmiany i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 oraz art. 79 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1862 z dnia 28 listopada 2018 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie współpracy policyj- nej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, zmiany i uchylenia decyzji Rady 2007/533/WSiSW oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1986/2006 i decyzji Komisji 2010/261/UE, z wyjąt kiem art. 1 pkt 1, 12, 14 i 15 oraz art. 8 ust. 2, które wchodzą w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.”;
Dziennik Ustaw – 2 – Poz. 334
- art. 12 i art. 14 ustaw y z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz . 289) , które stanowi ą: „Art. 12. 1. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
- W sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ninie jszej ustawy zachowują moc
czyn ności dokonane zgodnie z przepisami dotychczasowymi.”
„Art. 14. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:
- art. 3 pkt 16, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia;
- art. 6 pkt 2, 3, pkt 4 lit. d, pkt 8, 9 i 11, art. 11 pkt 3 oraz art. 13, które wchodzą w życie po upływie roku od dnia ogłoszenia.” ;
- art. 23 i art. 31 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 614), które stanowi ą: „Art. 23. 1. W postępowaniach w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim w sądzie powszechnym wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy do ocen kwalifikacji ka n- dydatów na wolne stanowisko sędziowskie sporządzanych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepis art. 57b § 1 ustawy zmienianej w art. 7, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
- Delegowanie sędziego na czas pełnienia funkcji lub zajmow ania stanowiska dokonane przed dniem wejścia w życie niniejszego przepisu uznaje się za delegowanie na czas określony. Udział sędziego delegowanego na czas pełnienia funkcji lub zajmowania stanowiska przed dniem wejścia w życie niniejszego przepisu w skład zie sądu nie wpływa na prawidłowość obsady sądu, w tym nie może być podstawą do stwierdzenia, że:
-
skład sądu był sprzeczny z przepisami prawa w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 1 lub
-
sąd był nienależycie obsadzony w rozumieniu ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1375, 1855, 2582 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289), lub
-
w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona.”
„Art. 31. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem: -
art. 7 pkt 1, który wchodzi w życie po upływie 9 miesięcy od dnia ogłoszenia;
-
art. 1 pkt 138 lit. a tiret trzecie, który wchodzi w życie z dniem 1 października 2023 r.;
-
art. 1 pkt 144 i 145, art. 7 pkt 2, 3, 5 i 6, art. 14, art. 15, art. 17, art. 18, art. 19 ust. 5 –7, art. 23 ust. 2, art. 26 ust. 2,
art. 28 oraz art. 29, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. ”; -
art. 52 ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeń- stwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007 –2022 (Dz. U. poz. 1030), który stanowi:
„Art. 52. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. ”; -
art. 34 i art. 40 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1860),
które stanowi ą: „Art. 34. Do postępowań dotyczących mianowania referendarza sądowego na stanowisko starszego referendarza sądowego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie art. 150 § 1 ustawy zmienianej w art. 2 stosuje się
przepisy ustawy zmienianej w art. 2 w brzmieniu dotychczasowym.”
„Art. 40. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem: -
art. 28 pkt 1, art. 30 pkt 2 –6, art. 31 pkt 1 lit. a, c –e, f w zakresie pkt 67 lit. b, oraz lit. g i h, pkt 2 –4 oraz art. 39 ust. 1 i 2 , które wchodzą w życie z dniem 1 października 2023 r.;
-
art. 2 pkt 1, pkt 6 lit. b, pkt 14, 16 i 17 oraz art. 33, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.;
-
art. 6, art. 7, art. 9, art. 12, art. 13, art. 17 –19 i art. 21 pkt 2 w zakresie art. 13 § 3a pkt 1 oraz art. 22, art. 23, art. 25 i art. 38, które wchodzą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia;
Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 334
- art. 1 pkt 1 –14, 21 i 33, art. 2 pkt 6 lit. a, pkt 8, 12 i 15, art. 3 pkt 1, 6, 10 i 16 –20, art. 4, art. 5, art. 10, art. 11,
art. 24 pkt 1, art. 28 pkt 2 – w zakresie uchylenia art. 15zzs1 ust. 1 pkt 1 i 2, ust. 2 i 3, art. 28 pkt 3 oraz art. 39 ust. 3,
które wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia; - art. 30 pkt 1, art. 31 pkt 1 lit. b oraz f w zakresie pkt 67 lit . c, które wchodzą w życie z dniem 14 marca 2024 r.;
- art. 14, który wchodzi w życie z dniem 1 października 2029 r. ”;
- art. 12 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. poz. 1606), który stanowi:
„Art. 12. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 1 –3, art. 5, art. 7 pkt 6 w zakresie rozdziałów 4c i 4d, art. 8 oraz art. 9, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dn ia ogłoszenia.”; - art. 12 i art. 14 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1615) , które stanowi ą: „Art. 12. 1. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejsze j ustawy stosuje się przepisy ustaw zmienianych w art. 2, art. 3 i art. 6 pkt 9 i 11, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
- Do spadków otwartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepis art. 101 § 4 ustawy zmienianej w art. 2, jeżeli termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku nie upłynął przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
- Do oświadczeń, o których mowa w art. 640 § 1 ustawy zmienianej w art. 3, składanych przed dniem wejścia
w życie niniejsz ej ustawy, oraz do zawiadomień, o których mowa w art. 652 ustawy zmienianej w art. 3, dokonywanych
przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 3 w brzmieniu dotych- czasowym. - Przepisy art. 57 § 1 i art. 58 § 1 ustawy zmienianej w art. 6 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się
do obwieszczeń o wolnych stanowiskach sędziowskich opublikowanych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy oraz
do postępowań w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanow isku sędziowskim wszczętych po dniu wejścia
w życie niniejszej ustawy.”
„Art. 14. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:
-
art. 1 pkt 1 –3 i art. 3 pkt 10, które wchodzą w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia ;
-
art. 4 i art. 9, które wchodzą w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia. ”. Marszałek Sejmu: S. Hołownia
Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 334
Załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej z dnia 9 lutego 2024 r. (Dz. U. poz. 334)
USTAWA
z dnia 27 lipca 2001 r.
Prawo o ustroju sądów powszechnych
DZIAŁ I
Sądy powszechne
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. § 1. Sądami powszechnymi są sądy rejonowe, sądy okręgowe oraz sądy apelacyjne.
§ 2. Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości w zakresie nienależącym do sądów administracyjnych, sądów
wojskowych oraz Sądu Najwyższego.
§ 3. Sądy powszechne wykonują również inne zadania z zakresu ochrony prawnej, powierzone w drodze ustaw lub
przez wiążące Rzeczpospolitą Polską prawo międzynarodowe lub prawo stanowione przez organizację międzynarodową,
jeżeli z wiążącej Rzeczpospolitą Polską umowy ją konstytuującej wynika, że jest ono stosowane bezpośrednio.
§ 4. Ilekroć w dalszych przepisach jest mo wa o sądach bez bliższego ich określenia, rozumie się przez to sądy
powszechne.
Art. 2. § 1. Zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości wykonują sędziowie.
§ 1a. W sądach rejonowych zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości wykonują także asesorzy sądowi, z wyłączeniem:
-
stosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu przygotowawczym wobec zatrzymanego przekazanego do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania;
-
rozpoznawania zażaleń na postanowienia o odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia, na postanowienia o umo- rzeniu śledztwa lub dochodzenia i na postanowienia o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw;
3)1) rozstrzygania spraw, o których mowa w art. 12 § 1 pkt 3, z wyjątkiem spraw o zezwol enie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka lub osoby pozostającej pod opieką w postaci prostego przyjęcia lub odrzucenia spadku, rozstrzyganych w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.
§ 2. Zadania z zakresu ochrony prawnej, inne niż wymiar sprawiedliwości, wykonują w sądach referendarze sądowi i starsi referendarze sądowi. Ilekroć w przepisach jest mowa o referendarzach sądowych, rozumie się przez to także star- szych referendarzy sądowych.
§ 2a. Zadania, o których mowa w § 2, mogą wykonywać asesorzy sądowi. Zadania te mogą wykonywać również
sędziowie, jeżeli ich wykonywanie przez referendarzy sądowych lub asesorów sądowych nie jest możliwe.
§ 3. (uchylony)
Art. 3. § 1. Sędziowie tworzą samorząd sędziowski.
§ 2. Organami samorządu sędziowskiego są: -
zgromadzenie ogólne sędziów sądu apelacyjnego;
-
zgromadzenie ogólne sędziów sądu okręgowego;
-
zgromadzenie ogólne sędziów sądu rejonowego.
Art. 4. § 1. W sprawowaniu wymiaru sprawiedli wości obywatele biorą udzia ł przez uczestnictwo ławników w rozpo- znawaniu spraw przed sądami w pierwszej instancji, chyba że ustawy stanowią inaczej.
§ 2. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami i asesorami sądowymi. -
W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1615), która weszła w życie z dniem 15 listopada 2023 r.
Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 334
Art. 5. § 1. Język iem urzędowym przed sądami jest język polski.
§ 2. Osoba niewładająca w wystarczającym stopniu językiem polskim ma prawo do występowania przed sądem w zna-
nym przez nią języku i bezpłatnego korzystania z pomocy tłumacza.
§ 3. O przyznaniu tłumacza osobie, o której mowa w § 2, orzeka sąd właściwy do rozpoznania sprawy w pierwszej
instancji. Wniosek o przyznanie tłumacza zgłoszony w toku sprawy rozpoznaje sąd tej instancji, w której sprawa się toczy.
Art. 6. Osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa w linii prostej lub powinowactwa w linii prostej albo
w stosunku przysposobienia, małżonkowie oraz rodzeństwo nie mogą być sędziami, asesorami sądowymi albo referenda-
rzami sądowymi w tym samym wydziale sądu.
Art. 7. Nadzór nad działalnością sądów w zakresi e orzekania sprawuje Sąd Najwyższy, w trybie określonym ustawami.
Art. 8. Działalność administracyjna sądów polega na:
-
zapewnieniu odpowiednich warunków techniczno -organizacyjnych oraz ma jątkowych funkcjonowania sądu i wyko- nywania przez sąd zadań, o których mowa w art. 1 § 2 i 3;
-
zapewnieniu właściwego toku wewnętrznego urzędowania sądu, bezpośrednio związanego z wykonywaniem przez sąd zadań, o których mowa w art. 1 § 2 i 3. Art. 9. Nadzór administracyjny nad działalnością sądów, o której mowa w art. 8 pkt 1, sprawuje Minister Sprawied li- wości, na zasadach określonych w dziale I rozdziale 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ( Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 , z późn. zm.2)). Art. 9a. § 1. Wewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością sądów, o której mowa w art. 8 pkt 2, sprawują prezesi sądów.
§ 2. Zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością sądów, o której mowa w art. 8 pkt 2, sprawuje Minister Sprawiedliwości przez służbę nadzoru, którą stanowią sędziowie de legowani do Ministerstwa Sprawiedliwości w trybie art. 77 oraz, w zakresie nadzoru nad prowadzeniem ksiąg wieczystych, rejestru zastawów i Krajowego Rejestru Sądowego, referendarze sądowi delegowani do Ministerstwa Sprawiedliwości na podstawie art. 151a § 5. Art. 9aa. Uprawnienia Ministra Sprawiedliwości przewidziane niniejszą ustawą mogą zostać powierzone sekretarzowi stanu lub podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, z wyjątkiem uprawnienia do wydania decyzji o przenie- sieniu sędziego w przyp adkach określonych w art. 75 § 2.
Art. 9b. Czynności z zakresu nadzoru administracyjnego nie mogą wkraczać w dziedzinę, w której sędziowie i asesorzy
sądowi są niezawiśli.
Art. 9c. Ilekroć przepis ustawy przewiduje zasięgnięcie opinii kolegium albo zgromadzenia ogólnego bez wskazania terminu, w razie niewyrażenia opinii w dniu, na który zostało zwołane posiedzenie w celu jej wydania, uważa się, że opinia jest pozytywna.
Art. 9d. Przedmiotem obrad kolegium i samorządu sędziowskiego nie mogą być sprawy polityczne, w szczególności zabronione jest podejmowanie uchwał podważających zasady funkcjonowania władz Rzeczypospolitej Polskiej i jej konsty- tucyjnych organów.
Rozdział 2
Organizacja sądów
Art. 10. § 1. Sąd rejonowy tworzy się dla jednej lub większej liczby gmin; w uzasadnionych przypadkach może być utworzony więcej niż jeden sąd rejonowy w obrębie tej samej gminy.
§ 1a. Sąd rejonowy tworzy się dla obszaru jednej lub większej liczby g min zamieszkałych przez co najmniej 50 000 mieszkańców, jeżeli łączna liczba spraw cywilnych, karnych oraz rodzinnych i nieletnich wpływających do istnieją- cego sądu rejonowego z obszaru tej gminy lub kilku gmin wynosi co najmniej 5000 w ciągu roku kalendar zowego, z za- strzeżeniem § 1b–1d. § 1b. Sąd rejonowy może być utworzony dla jednej lub większej liczby gmin zamieszkałych przez mniejszą niż 50 000 liczbę mieszkańców, jeżeli łączna liczba spraw cywilnych, karnych oraz rodzinnych i nieletnich wpływających d o istniejącego sądu rejonowego z obszaru tej gminy lub kilku gmin wynosi co najmniej 5000 w ciągu roku kalendarzowego.
§ 1c. Sąd rejonowy może być utworzony według kryteriów określonych w § 1b tylko wtedy, gdy zmiana obszaru właś ci- wości sądu rejonowego wł aściwego dla tej gminy lub gmin nie spowoduje, że istniejący sąd rejonowy nie będzie spełniał kryteriów określonych w § 1a lub 1b. -
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 1273, 14 07, 1429, 1641, 1693 i 1872 .
Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 334
§ 1d. Sąd rejonowy może zostać zniesiony, jeżeli łączna liczba spraw cywilnych, karnych oraz rodzinnych i nieletnich
wpływają cych w ciągu kolejnych 3 lat nie przekracza 5000 w każdym roku kalendarzowym.
§ 2. Sąd okręgowy tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch sądów rejonowych, zwanego dalej „okrę-
giem sądowym”.
§ 3. Sąd apelacyjny tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch okręgów sądowych, zwanego dalej „obszarem
apelacji”.
Art. 10a. Sądy gospodarcze rozpoznają sprawy gospodarcze oraz inne sprawy z zakresu prawa gospodarczego i cywil-
nego należące do ich właściwości z mocy przepisów odrębnych. Sądami gospodarczymi są powołane do tego wydziały
sądów powszechnych.
Art. 11. § 1. Sądy dzielą się na wydziały.
§ 2. Wydziałem kieruje przewodniczący wydziału, którym jest prezes albo wiceprezes sądu lub inny sędzia. W przy-
padkach szczególnie uzasadnionych, bior ąc pod uwagę racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego oraz
potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami, funkcję przewodniczącego wydziału można powierzyć asesorowi sądowemu.
§ 2a. Przewodniczącym wydziału ksiąg wieczystych, wydziału gospodarcz ego do spraw rejestru zastawów oraz wy-
działu gospodarczego do spraw Krajowego Rejestru Sądowego jest referendarz sądowy.
§ 3. Funkcję przewodniczącego wydziału powierza prezes sądu. Przed powierzeniem funkcji przewodniczącego wy-
działu w sądzie apelacyjnym prezes sądu zasięga opinii kolegium sądu apelacyjnego. Przed powierzeniem funkcji przewod-
niczącego wydziału w sądzie okręgowym i rejonowym prezes sądu zasięga opinii kolegium sądu okręgowego.
§ 3a. Funkcję przewodniczącego wydziału powierza się na czas określony , nie dłuższy niż trzy lata. Zwolnienie z funk-
cji przewodniczącego wydziału, przed upływem tego okresu, może nastąpić po zasięgnięciu opinii kolegium właś ciwego
sądu. Przed zasięgnięciem opinii prezes sądu poucza o możliwości złożenia wyjaśnień na p iśmie, w terminie siedmiu dni od
dnia otrzymania pouczenia. Posiedzenie kolegium odbywa się nie wcześniej niż po wpłynięciu wyjaśnień lub bezskutecznym
upływie terminu do ich złożenia.
§ 3b. W przypadku łączenia funkcji przewodniczącego wydziału z funkcją prezesa albo wiceprezesa sądu, funkcję
przewodniczącego wydziału powierza się na okres odpowiadający kadencji prezesa albo wiceprezesa sądu.
§ 4. (uchylony)
§ 5. Prezes sądu może powierzyć sędziemu funkcję zastępcy przewodniczącego wydziału, jeżeli przemaw iają za tym
wielkość lub zakres zadań wydziału. W wydziale ksiąg wieczystych oraz wydziale gospodarczym do spraw rejestrowych
funkcję zastępcy przewodniczącego wydziału powierza się referendarzowi sądowemu. Przepisy § 3 i 3a stosuje się odpo-
wiednio.
Art. 12. § 1. W sądzie rejonowym można tworzyć wydziały:
-
cywilny – do spraw z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psycho tropo- wych oraz spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw;
-
karny – do spraw z zakresu prawa karnego;
-
rodzinny i nieletnich – do spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw doty czących demoralizacji i czynów
karalnych nieletnich, leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psycho tropowych oraz spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw; -
pracy, ubezpieczeń społecznych albo pra cy i ubezpieczeń społecznych – do spraw odpowiednio z zakresu prawa pracy
lub z zakresu ubezpieczeń społecznych; -
gospodarczy – do spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego należących do sądu gospodarczego na podstaw ie odrębnych ustaw;
-
ksiąg wieczystych – do prowadzenia ksiąg wieczystych ;
-
egzekucyjny – do rozpoznawania spraw:
a) o nadanie klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym, o których mowa w art. 777 § 1 pkt 3–6 oraz art. 781 § 2 ustawy z dnia 17 listopad a 1964 r. – Kodeks post ępowania cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, z późn. zm.3)), w tym również w przypadkach, o których mowa w art. 7781, art. 787, art. 7871, art. 788 i art. 789 tej ustawy, o ile nadanie klauzuli wykonalności nie należy do właściwości sądów gospodarczych, -
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 1429, 1606, 1615, 1667, 1860 i 2760 .
Dziennik Ustaw – 7 – Poz. 334
b) o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, którym jest wydane w wydziale egzekucyjnym orze-
czenie sądu albo referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,
c) ze skarg na czynnośc i komornika sądowego wnoszonych na podst awie przepisów ustawy z dnia 17 listopada
1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego oraz spraw, w których przepisy te stosuje się odpowiednio,
d) w trybie art. 759 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postę powania cywilnego,
e) o wyłączenie komornika sądowego,
f) o ustanowienie kuratora w postępowaniu egzekucyjnym,
g) o wydanie zaświadczenia dla tytułów egzekucyjnych, o których mowa w art. 7951 § 2 ustawy z dnia 17 listopada
1964 r. – Kodeks postępowania cyw ilnego,
h) w trybie art. 8011 § 2, art. 807 § 1, art. 813, art. 8202 i art. 8211 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postę-
powania cywilnego,
i) w trybie art. 115316 i art. 115318 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego,
j) o których mowa w tytułach II i III części trzeciej ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywil-
nego , w zakresie zastrzeżonym dla kompetencji sądu, z wyłączeniem spr aw z zakresu prawa rodzinnego i opie-
kuńczego oraz spraw o wyjawienie majątku,
k) o zwolnienie od kosztów sądowych przed wszczęciem postępowania w sprawach, o których mowa w przepisach
poprzedzających, oraz zwolnienie od kosztów komorniczych.
§ 2. (uchylony)
Art. 13. (uchylony)
Art. 14. (uchylony)
Art. 15. (uchylony)
Art. 16. § 1. W sądzie okręgowym można tworzyć wydziały:
-
cywilny – do spraw z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw dotyczących leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych, spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw oraz spraw dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich;
-
karny – do spraw z zakresu prawa karnego oraz spraw zgodności z prawd ą oświadczeń lustracyjnych;
-
pracy, ubezpieczeń społecznych albo pracy i ubezpieczeń społecznych – do spraw odpowiednio z zakresu prawa pracy lub z zakresu ubezpieczeń społecznych;
-
gospodarczy – do spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego należących do sądu gospodarczego na podstawie odrębnych ustaw;
-
kontroli danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych – do spraw związanych z kontrolą pozyskiwania danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowyc h przez Policję, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straż
Graniczną, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Służbę Ochrony Państwa, Służbę Celno -Skarbową, Inspektorat Wewnętrzny
Służby Więziennej i Biuro Nadzoru Wewnętrznego.
§ 2. Minister Sprawiedliwości, w drodze zarządzenia, wskazuje wydział sądu okręgowego rozpoznający środki odwo- ławcze w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Art. 16a. § 1. W sądzie okręgowym działa koordynator do spraw mediacji, który wykonuje działania na rzecz rozwoju mediacji, zapewnia sprawną komunikację pomiędzy sędziami i mediatorami oraz stałymi mediatorami, a także współpracuje przy organizowaniu spotkań informacyjnych.
§ 2. Koordynator do spraw mediacji wykonuje zadania, o których mowa w § 1, równie ż w sądach rejonowych na obszarze właściwości danego sądu okręgowego.
§ 3. Koordynatora do spraw mediacji powołuje prezes sądu okręgowego, w drodze zarządzenia, spośród sędziów
sądu okręgowego.
Dziennik Ustaw – 8 – Poz. 334
Art. 16b. § 1. W okręgu sądowym działa koordynator do spraw w spółpracy międzynarodowej i praw człowieka w spra-
wach cywilnych.
§ 2. W zakresie dotyczącym współpracy międzynarodowej, prawa europejskiego i praw człowieka w sprawach cywil-
nych, w szczególności praw dziecka i praw rodziny koordynator do spraw współpracy m iędzynarodowej i praw człowieka
w sprawach cywilnych:
-
udziela sędziom, asesorom sądowym, referendarzom sądowym i asystentom sędziów, na ich wniosek, informacji:
a) o zasadach i trybie uzyskania informacji o prawie i praktyce państwa obcego,
b) z zakresu techniki pracy oraz wykonywania czynności administracji sądowej istotnych dla prawidłowego przygo- towania wniosku o pomoc prawną oraz orzeczeń podlegających wzajemnemu uznawaniu,
c) o zasadach i trybie współpracy w ramach Europejskiej Sieci Sądowej w spraw ach cywilnych i handlowych,
d) o zasadach i trybie ustalenia organu właściwego w państwie obcym do wykonania wniosku o pomoc prawną lub udzielenie informacji dotyczącej stanu realizacji tego wniosku,
e) o sposobie uzyskania informacji o treści standardów w ynikających z Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawo- wych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. poz. 284, z późn. zm.4)); -
wspomaga osoby pełniące funkcję punktów kontaktowych Europejskiej Sieci Sądowej w sprawach cywilnych i hand lo- wych w realizacji ich zadań;
-
informuje prezesa właściwego sądu lub przewodniczącego właściwego wydziału o celowości zorganizowania narady sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych, w szczególności w celu przedstawie nia zagadnień prawnych budzących wątpliwości oraz zagadnień, w których orzecznictwo jest niejednolite, a także w celu zapewnienia prze- strzegania standardów wynikających z Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dn ia 4 listopada 1950 r., oraz może brać w niej udział;
-
informuje prezesa właściwego sądu o potrzebie analizy orzecznictwa i ewentualnego wystąpienia z informacją, o której
mowa w art. 22 § 1 pkt 2; -
informuje sędziów, asesorów sądowych, referendarzy są dowych i asystentów sędziów o istotnym bieżącym orzecznic- twie Sądu Najwyższego i organów międzynarodowych;
-
kontroluje aktualność informacji umieszczonych na stronach internetowych sądu.
§ 3. Koordynator do spraw współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach cywilnych wykonuje zadania, o których mowa w § 2, we wszystkich sądach na obszarze właściwości danego sądu okręgowego.
§ 4. Koordynatorowi do spraw współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach cywilnych, udostępnia się akta s ądowe w celu wykonywania przez niego zadań, o których mowa w § 2.
§ 5. Koordynator do spraw współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach cywilnych wchodzi w skład Europejskiej Sieci Sądowej w sprawach cywilnych i handlowych.
§ 6. Koordynatora do spraw współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach cywilnych powołuje prezes sądu okręgowego, w drodze zarządzenia, spośród sędziów, asesorów sądowych lub referendarzy sądowych tego sądu okrę- gowego lub sądów rejonowych na obszarze jego właściwośc i wyróżniających się wiedzą z zakresu współpracy między narodo- wej, prawa europejskiego i praw człowieka w sprawach cywilnych, w szczególności praw dziecka i praw rodziny oraz wy- kazujących odpowiednią znajomość języków obcych.
Art. 16c. Minister Sprawiedliwości, w drodze zarządzenia, tworzy i znosi punkty kontaktowe Europejskiej Sieci
Sądowej w sprawach cywilnych i handlowych.
Art. 16d. § 1. W okręgu sądowym działa koordynator do spraw współpracy międzynarodowej i praw człowieka w spra- wach karnych . § 2. W zakresie dotyczącym współpracy międzynarodowej, prawa europejskiego i praw człowieka w sprawach karnych koordynator do spraw współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach karnych: -
udziela sędziom, asesorom sądowym, referendarzom sądowy m i asystentom sędziów na ich wniosek informacji:
a) o zasadach i trybie uzyskania informacji o prawie i praktyce państwa obcego, -
Zmiany wymienionej Konwencji zostały ogłoszone w Dz. U. z 1995 r. poz. 175, 176 i 177, z 1998 r. poz. 962, z 2001 r. poz. 266, z 2003 r.
poz. 364, z 2010 r. poz. 587 oraz z 2014 r. poz. 1155.
Dziennik Ustaw – 9 – Poz. 334
b) z zakresu techniki pracy oraz wykonywania czynności administracji sądowej istotnych dla prawidłowego przygo-
towania wniosku o pomoc prawną, europejskiego nakazu aresztowania oraz innych orzeczeń podlegających wzajem-
nemu uznawaniu,
c) o zasadach i trybie współpracy w ramach Europejskiej Sieci Sądowej,
d) o zasadach i trybie ustalenia organu właściwego w państwie obcym do wykona nia wniosku o pomoc prawną lub
udzielenia informacji dotyczącej stanu realizacji tego wniosku,
e) o zasadach i trybie ustalenia organu właściwego w państwie obcym do wykonania europejskiego nakazu areszto-
wania lub innego orzeczenia podlegającego wzajemnemu uznawaniu lub udzielenia informacji dotyczącej stanu
realizacji tego nakazu lub orzeczenia,
f) o sposobie uzyskania informacji o treści standardów wynikających z Konwencji o ochronie praw człowieka i pod-
stawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 lis topada 1950 r.;
2) informuje prezesa właściwego sądu lub przewodniczącego właściwego wydziału o celowości zorganizowania narady
sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych, w szczególności w celu przedstawienia zagadnień prawnych
budzących wątpliwoś ci oraz zagadnień, w których orzecznictwo jest niejednolite, a także w celu zapewnienia prze-
strzegania standardów wynikających z Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej
w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., oraz może brać w n iej udział;
3) informuje prezesa właściwego sądu o potrzebie analizy orzecznictwa i ewentualnego wystąpienia z informacją, o której
mowa w art. 22 § 1 pkt 2;
4) informuje sędziów, asesorów sądowych, referendarzy sądowych i asystentów sędziów o istotnym bieżącym orzecznic-
twie Sądu Najwyższego i organów międzynarodowych;
5) kontroluje aktualność informacji umieszczonych na stronach internetowych sądu.
§ 3. Koordynator do spraw współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach karnych wykonuje zadania,
o których mowa w § 2, we wszystkich sądach na obszarze właściwości danego sądu okręgowego.
§ 4. Koordynatorowi do spraw współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach karnych udostępnia się
akta sądowe w celu wykonywania przez niego zadań, o których mowa w § 2.
§ 5. Koordynatora do spraw współpracy międzynarodowej i praw człowieka w sprawach karnych powołuje prezes
sądu okręgowego, w drodze zarządzenia, spośród sędziów, asesorów sądowych lub referendarzy sądowych tego sądu okrę-
gowego lub sądów rejonowych na obszarze jego właściwości wyróżniających się wiedzą z zakresu współpracy między narodo-
wej, prawa europejskiego i praw człowieka oraz wykazujących odpowiednią znajomość języków obcych.
Art. 17. (uchylony)
Art. 18. § 1. Sąd apelacyjn y dzieli się na wydziały:
-
cywilny – do spraw z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego, jak również spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego należących do sądu gospodarczego na podstawie od- rębnych ustaw;
-
karny – do spraw z zakresu prawa karnego oraz spraw zgodności z prawdą oświadczeń lustracyjnych;
-
pracy i ubezpieczeń społecznych – do spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
§ 2. (uchylony)
Art. 18a. W sądach mogą być tworzone w ydziały inne niż wymienione w art. 12, 16 lub art. 18. Art. 18b. Poza siedzibą sądu mogą być tworzone wydziały zamiejscowe, a poza siedzibą sądu okręgowego także ośrodki zamiejscowe.
Art. 19. § 1. Minister Sprawiedliwości tworzy i znosi wydziały oraz wydzi ały i ośrodki zamiejscowe sądów w drodze zarządzenia, mając na względzie potrzebę zapewnienia racjonalnej organizacji sądownictwa, w szczególności przez dosto- sowanie liczby, rodzaju i wielkości wydziałów do obciążenia wpływem spraw, właściwą skalę etatyzac ji, ekonomię postę- powania sądowego oraz konieczność prawidłowego wykonywania czynności nadzorczych, w celu zagwarantowania realizacji prawa obywatela do rozpoznania jego sprawy w rozs ądnym terminie; w zarządzeniu o utworzeniu wydziału oraz wydziału lub ośr odka zamiejscowego należy określić jego siedzibę, obszar właściwości oraz zakres spraw przekazanych do rozpozna- wania.
Dziennik Ustaw – 10 – Poz. 334
§ 1a. Przy tworzeniu wydziałów egzekucyjnych uwzględnia się ponadto konieczność prawidłowego i sprawnego wy- konywania nadzoru judykacyjnego nad komornikami sądowymi, mając na względzie w szczególności:
-
wpływ spraw, o których mowa w art. 12 § 1 pkt 7;
-
liczbę komorników sądowych, którzy podlegaliby nadzorowi judykacyjnemu utworzonego wydziału;
-
liczbę spraw prowadzonych przez komorników sądowych, którzy podlegaliby nadzorowi judykacyjnemu utworzonego wydziału.
§ 2. W przypadku zniesienia wydziału lub ośrodka zamiejscowego sądu, pracownicy zatrudnieni w zniesionej jednostce
przechodzą do odpowiedniego sądu.
Art. 20. Minister Spr awiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, w drodze rozporządzeń: -
tworzy i znosi sądy oraz ustala ich siedziby, obszary właściwości i zakres rozpoznawanych przez nie spraw,
1a) może przekazać jednemu sądowi apelacyjnemu rozpoznawanie spraw własności intelektualnej z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów apelacyjnych, -
może przekazać jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy lub ubezp ieczeń społecz- nych z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów okręgowych, działających na obszarze tej samej apelacji, a jednemu sądowi rejonowemu – rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych z właściwości lub czę ści obszarów właściwości innych sądów rejonowych, działających w tym samym okręgu sądowym,
-
może przekazać jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawanie spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa
gospodarczego i cywilnego, należących do sądu gospoda rczego na podstawie odrębnych ustaw, z właściwości lub części
obszarów właściwości innych sądów okręgowych, działających na obszarze tej samej apelacji, a jednemu sądowi rejo- nowemu – rozpoznawanie spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa gospo darczego i cywilnego, nale- żących do sądu gospodarczego na podstawie odrębnych ustaw, z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów rejonowych,
3a) może przekazać jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawanie spraw własności intelektualnej z właściwo ści lub części obszarów właściwości innych sądów okręgowych, -
może przekazać jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawanie spraw zgodności z prawdą oświadczeń lustracyjnych z właściwości innych sądów okręgowych, działających na obszarze tej samej apelacji,
-
może przekazać jednemu sądowi rejonowemu rozpoznawanie spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw
dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych or az spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw, z właści- wości lub części obszarów właściwości innych sądów rejonowych, działających w tym samym okręgu sądowym, -
może przekazać jednemu sądowi rejonowemu prowadzenie ksiąg wieczystyc h z właściwości lub części obszarów właś - ciwości innych sądów rejonowych, działających w tym samym okręgu sądowym,
-
może przekazać jednemu sądowi rejonowemu rozpoznawanie spraw w elektronicznym postępowaniu upominawczym z właściwości innych sądów rejonow ych,
-
może przekazać jednemu sądowi rejonowemu rozpoznawanie wniosków o nadanie klauzuli wykonalności decyzjom wydanym przez Radę, Komisję Europejską, Europejski Bank Centralny, Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrz- nego oraz wyrokom Trybunału Sprawi edliwości Unii Europejskiej z właściwości innych sądów rejonowych ,
-
wyznacza sądy okręgowe właściwe do rozpoznawania spraw z zakresu ochrony unijnych znaków towarowych i wzo- rów wspólnotowych (sądy unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych) oraz u stala ich obszary właściwości
w tych sprawach,
9a)5) wyznacza jeden sąd rejonowy i jeden sąd okręgowy właściwe do rozpoznawania spraw w europejskim postępowaniu nakazowym oraz w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń wszczętych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego te postępowania, -
może przekazać jednemu sądowi rejonowemu rozpoznanie spraw, o których mowa w art. 12 § 1 pkt 7, z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów rejonowych
– kierując s ię potrzebą zapewnienia racjonalnej organizacji sądownictwa, przez dostosowanie liczby sądów, ich wielkości i obszarów właściwości do zakresu obciążenia wpływem spraw, a także uwzględniając ekonomię postępowania sądowego, w celu zagwarantowania realizacji prawa obywatela do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie . -
Dodany przez art. 7 pkt 1 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 614), która weszła w życie z dniem 1 lipca 2023 r.; wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
Dziennik Ustaw – 11 – Poz. 334
Art. 20a. § 1. Minister Sprawiedliwości, mając na względzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszech nego,
potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów, przydziel a nowe stanowiska sędziowskie oraz asesor-
skie poszczególnym sądom.
§ 2. W razie zwolnienia stanowiska sędziowskiego lub asesorskiego w sądzie działającym na obszarze danej apelacji
prezes sądu apelacyjnego, w terminie czternastu dni od dnia zwolnienia stan owiska, zawiadamia o tym Ministra Sprawied -
liwości. Minister Sprawiedliwości, na podstawie kryteriów, o których mowa w § 1, oraz mając na względzie zapewnienie
stanowisk asesorskich egzaminowanym aplikantom aplikacji sędziowskiej:
-
przydziela stanowisko danemu albo innemu sądowi, w razie potrzeby po przekształceniu odpowiednio w stanowisko sędziowskie lub asesorskie, albo
-
stanowisko znosi.
§ 2a. W razie planowanego zwolnienia stanowiska sędziowskiego w sądzie działającym na obszarze danej apelacji przez sędziego, który przechodzi w stan spoczynku po osiągnięciu wymaganego wieku, prezes sądu apelacyjnego, nie póź- niej niż na pięć miesięcy przed zwolnieniem stanowiska, zawiadamia o tym Ministra Sprawiedliwości. Przepis § 2 zdanie
drugie stosuj e się odpowiednio.
§ 2b. W przypadku przydzielenia stanowiska asesorskiego Minister Sprawiedliwości przydziela stanowisko wydzia- łowi lub wydziałom po zasięgnięciu opinii prezesa właściwego sądu. Przepis art. 22a § 4 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Stanowisko asesorskie przekształca się z mocy prawa w stanowisko sędziowskie z chwilą powołania zajmującego je asesora sądowego do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim.
§ 4. O wolnych stanowiskach sędziowskich Minister Sprawiedliwości obwieszcza w Dzienniku Ur zędowym Rzeczy - pospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
§ 5. O wolnym stanowisku sędziowskim nie obwieszcza się, jeżeli jego obsadzenie następuje w drodze przeniesienia służbowego sędziego równorzędnego sądu lub w trybie określonym w art. 74 albo przeniesienia służbowego asesora sądowego.
Rozdział 3
Organy sądów
Art. 21. § 1. Organami sądów są: -
w sądzie rejonowym – prezes sądu i dyrektor sądu, z zastrzeżeniem art. 21a § 1;
-
w sądzie okręgowym – prezes sądu, kolegium sądu i dyrektor sądu;
-
w sądzie apelacyjnym – prezes sądu, kolegium sądu i dyrektor sądu.
§ 1a. (uchylony)
§ 1b. (uchylony)
§ 2. (uchylony)
§ 3. (uchylony)
Art. 21a . § 1. W sądzie rejonowym można powołać dyrektora sądu, jeżeli uzasadniają to względy organizacyjne,
a w szczególności wielkość sądu mierzona liczbą stanowisk sędziowskich, asesorskich i referendarskich oraz zatrudnionych w nim pracowników lub odległość od sądu okręgowego. W sądzie rejonowym, w którym nie powołuje się dyrektora sądu, zadania dyrektora sądu wykonuje dyrektor przełożonego sądu okręgowego, który przejmuje także prowadzenie gos podarki finansowej tego sądu.
§ 2. Minister Sprawiedliwości jest zwi erzchnikiem służbowym dyrektora sądu.
§ 3. Prezes sądu wykonuje w stosunku do dyrektora sądu czynności z zakresu prawa pracy, z wyjątkiem czynności
zastrzeżonych dla Ministra Sprawiedliwości.
Art. 22. § 1. Prezes sądu: -
kieruje sądem i reprezentuje sąd n a zewnątrz, z wyjątkiem spraw należących do kompetencji dyrektora sądu, a w szcze- gólności : a) kieruje działalnością administracyjną sądu, w zakresie wskazanym w art. 8 pkt 2,
Dziennik Ustaw – 12 – Poz. 334
aa) co najmniej raz w roku określa potrzeby sądu konieczne dla zapewnienia warunk ów prawidłowego funkcjonowa-
nia i sprawnego wykonywania przez sąd zadań, o których mowa w art. 1 § 2 i 3, biorąc pod uwagę przewidywany
ich zakres,
b) jest zwierzchnikiem służbowym sędziów, asesorów sądowych, referendarzy sądowych, asystentów sędziów
danego sądu oraz kierownika i specjalistów opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów,
c) powierza sędziom, asesorom sądowym i referendarzom sądowym pełnienie funkcji i zwalnia z ich pełnienia, chyba
że ustawa stanowi inaczej;
2) dokonuje analizy orzecznictwa w kierowanym sądzie pod względem poziomu jego jednolitości oraz informuje
sędziów i asesorów sądowych o wynikach tej analizy, a w razie stwierdzenia istotnych rozbieżności w orzecznictwie
informuje o nich Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego;
3) pełni inne czynności przewidziane w ustawie oraz przepisach odrębnych.
§ 1a. (uchylony)
§ 1b. (uchylony)
§ 2. W zakresie kierowania działalnością administracyjną sądu, prezes sądu podlega prezesowi sądu przełożonego oraz
Ministrowi Sprawiedliwości.
§ 3. (uchylony)
§ 4. (uchylony)
§ 5. (uchylony)
§ 6. (uchylony)
Art. 22a. § 1. Prezes sądu apelacyjnego w sądzie apelacyjnym po zasięgnięciu opinii kolegium sądu apelacyjnego,
prezes sądu okręgowego w sądzie okręgowym po zasięgnięciu opini i kolegium sądu okręgowego a prezes sądu rejonowego
w sądzie rejonowym po zasięgnięciu opinii kolegium właściwego sądu okręgowego ustalają podział czynności, który
określa:
-
przydział sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych do wydziałów sądu,
-
zakres obowiązków sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych i sposób ich uczestniczenia w przydziale spraw,
-
plan dyżurów oraz zastępstw sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych
– przy uwzględnieniu specjalizacji sęd ziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych w rozpoznawaniu poszczególnych
rodzajów spraw, konieczności zapewnienia właściwego rozmieszczenia sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądo- wych w wydziałach sądu i równomiernego rozłożenia ich obowiązków oraz potrzeby zagwarantowania sprawnego postępo- wania sądowego.
§ 1a. Asesorów sądowych przydziela się do wydziałów, zgodnie z wyborem dokonanym w trybie art. 33a ust. 5 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (Dz. U. z 2022 r. poz. 217 i 2695 ). § 2. Do wydziału ksiąg wieczystych oraz wydziału gospodarczego do spraw rejestru zastawów przydziela się wyłącznie referendarzy sądowych, chyba że nie jest to możliwe.
§ 3. Jeżeli do wydziałów, o których mowa w § 2, przydzielono wyłącznie referendarzy sądowych, czynności, do których
referendarze nie są uprawnieni, włącza się do zakresu obowiązków sędziów i asesorów sądowych orzekających w innych wydziałach.
§ 4. Prezes sądu może ustalić nowy podział czynności w całości lub części w każdym czasie, jeżeli przemawiają za tym względy, o których mowa w § 1. W przypadku asesorów sądowych, o których mowa w § 1a, zmiana zakresu obowiąz- ków skutkująca przeniesieniem do innego wydziału sądu jest możliwa w przypadkach szczególnie uzasadnionyc h, nie wcześ - niej jednak niż po upływie roku służby i tylko raz.
§ 4a. Przeniesienie sędziego do innego wydziału wymaga zgody sędziego.
§ 4b. Nie wymaga zgody sędziego przeniesienie go do innego wydziału, jeżeli: -
przeniesienie następuje do wydziału, w którym rozpoznaje się sprawy z tego samego zakresu;
-
żaden inny sędzia w wydziale, z którego następuje przeniesienie, nie wyraził zgody na przeniesienie;
-
przenoszony sędzia jest przydzielony do wydziału, o którym mowa w § 2.
Dziennik Ustaw – 13 – Poz. 334
§ 4c. Przepisó w § 4b pkt 1 i 2 nie stosuje się do sędziego, którego w okresie trzech lat przeniesiono do innego wy działu
bez jego zgody. Przy przeniesieniu sędziego do innego wydziału bez jego zgody w przypadku, o któr ym mowa w § 4b pkt 2,
bierze się pod uwagę w szczegó lności staż pracy sędziów w wydziale, z którego następuje przeniesienie.
§ 5. Sędzia lub asesor sądowy, któremu zmieniono podział czynności w sposób skutkujący zmianą zakresu jego
obowiązków, w szczególności przeniesieniem do innego wydziału sądu, może odw ołać się do Krajowej Rady Sądow nictwa
w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania nowego zakresu obowiązk ów. Odwołanie nie przysługuje w przypadku :
-
przeniesienia do wydziału, w którym rozpoznaje się sprawy z tego samego zakresu;
-
powierzenia obowiązków w tym samym wydziale na zasadach obowiązu jących pozostałych sędziów, a w szczegól - ności odwołania przydziału do sekcji lub innej formy specjalizacji.
§ 6. Odwołanie, o którym mowa w § 5, wnosi się za pośrednictwem prezesa sądu, który dokonał po działu czynności objętego odwołaniem. Prezes sądu przekazuje odwołanie Krajowej Radzie Sądownictwa w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania wraz ze stanowiskiem w sprawie. Krajowa Rada Sądownictwa podejmuje uchwałę uwzględniającą albo oddala- jącą odwołanie sędziego, mając na uwadze względy, o których mowa w § 1. Uchwała Krajowej Rady Sądownictwa w spra- wie odwołania, o którym mowa w § 5, nie wymaga uzasadnienia. Od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa odwołanie nie przysługuje. Do czasu podjęcia uchwały sędzia lub asesor sądowy wykonuje obowiązki dotychczasowe.
Art. 22b. § 1. Prezesa sądu zastępuje wiceprezes sądu, a w razie jego nieobecności – wyznaczony sędzia.
§ 2. Jeżeli prezes sądu nie został powołany, funkcję prezesa sądu wykonuje, przez okres nie dłuższy niż sześć miesięcy, wiceprezes sądu. W sądzie, w którym powołano więcej niż jednego wiceprezesa sądu, funkcję prezesa sądu wykonuje wice - prezes sądu najstarszy służbą. Jeżeli w sądzie nie został powołany wiceprezes sądu, funkcję prezesa sądu, przez okres n ie dłuższy niż sześć miesięcy, wykonuje najstarszy służbą sędzia pełniący funkcję przewodniczącego wydziału w tym sądzie.
§ 3. Liczbę wiceprezesów sądu apelacyjnego ustala Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii prezesa tego sądu, biorąc pod uwagę liczbę stanowisk sędziowskich w tym sądzie, liczbę nadzorowanych sądów okręgowych i rejonowych oraz liczbę stanowisk sędziowskich, asesorskich i referendarskich w tych sądach.
§ 4. Liczbę wiceprezesów sądu okręgowego ustala Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii prezesa tego sądu oraz prezesa przełożonego sądu apelacyjnego, biorąc pod uwagę liczbę stanowisk sędziowskich i referendarskich w tym sądzie, liczbę nadzorowanych sądów rejonowych oraz liczbę stanowisk sędziowskich, asesorskich i referendarskich w tych sądach.
§ 5. Liczbę wiceprezesów sądu rejonowego ustala prezes sądu apelacyjnego, po zasięgnięciu opinii prezesa sądu
rejonowego oraz opinii prezesa przełożonego sądu okręgowego, biorąc pod uwagę liczbę stanowisk sędziowskich, asesor- skich i referendarskich w sądzie rejonowym.
§ 6. W przypadku zmiany liczby stanowisk sędziowskich, asesorskich lub referendarskich w danym sądzie lub liczby i wielkości nadzorowanych sądów okręgowych lub rejonowych, liczba wiceprezesów danego sądu może być ustalona po- nownie.
Art. 23. § 1. Prezesa sądu apelacyjnego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego albo sądu okręgowego. Po powołaniu prezesa sądu apelacyjnego Minister Sprawiedliwości przedstawia go właściwemu zgro- madzeniu ogó lnemu sędziów sądu apelacyjnego .
§ 2. Wiceprezesa sądu apelacyjnego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego albo sądu okręgowego, na wniosek prezesa tego sądu.
Art. 24. § 1. Prezesa sądu okręgowego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego, sądu okręgowego albo sądu rejonowego. Po powołaniu prezesa sądu okręgowego Minister Sprawiedliwości przedstawia go właściwemu zgromadzeniu ogólnemu sędziów sądu okręgowego . § 2. Wiceprezesa sądu okręgowego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego, sądu okrę- gowego albo sądu rejonowego, na wniosek prezesa tego sądu.
Art. 25. § 1. Prezesa sądu rejonowego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu okręgowego albo sądu rejo nowego. Po powołaniu prezesa sądu rejonowego Minister Sprawiedliwości albo prezes przełożonego sądu apela- cyjnego albo sądu okręgowego przedstawia go zgromadzeniu sędziów sądu rejonowego.
§ 2. Wiceprezesa sądu rejonowego powołuje Minister Sprawiedliwości sp ośród sędziów sądu okręgowego albo sądu rejonowego, na wniosek prezesa tego sądu.
Dziennik Ustaw – 14 – Poz. 334
Art. 25a. (utracił moc)6)
Art. 26. § 1. Prezes sądu apelacyjnego oraz prezes sądu okręgowego są powoływani na okres sześciu lat i nie mogą
być ponownie powołani do pełnienia funkcji prezesa lub wiceprezesa sądu w tym sądzie przed upływem sześciu lat od
zakończenia kadencji.
§ 2. Wiceprezes sądu apelacyjnego oraz wiceprezes sądu okręgowego są powoływani na okres sześciu lat i nie mogą
być ponownie powołani do pełnienia tej sam ej funkcji w tym sądzie przed upływem sześciu lat od zakończenia kadencji.
§ 3. Prezes sądu rejonowego jest powoływany na okres czterech lat, najwyżej na dwie kolejne kadencje, i nie może być
powołany do pełnienia funkcji prezesa lub wiceprezesa sądu rejonowego przed upływem czterech lat od zakończenia peł-
nienia tej funkcji.
§ 4. Wiceprezes sądu rejonowego jest powoływany na okres czterech lat, najwyżej na dwie kolejne kadencje.
§ 5. W przypadku podziału sądu lub połączenia sądów, przy obejmowaniu funk cji prezesa lub wiceprezesa w sądzie
utworzonym wskutek podziału lub połączenia, do okresu kadencji zalicza się okres pełnienia takiej samej funkcji w sądzie,
który uległ podziałowi lub połączeniu.
Art. 27. § 1. Prezes i wiceprezes sądu mogą być odwołani przez Ministra Sprawiedliwości w toku kadencji w przy-
padku:
-
rażącego lub uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych;
-
gdy dalszego pełnienia funkcji nie da się pogodzić z innych powodów z dobrem wymiaru sprawiedliwości;
-
stwier dzenia szczególnie niskiej efektywności działań w zakresie pełnionego nadzoru administracyjnego lub organiza- cji pracy w sądzie lub sądach niższych;
-
złożenia rezygnacji z pełnionej funkcji.
§ 2. Odwołanie prezesa albo wiceprezesa sądu następuje po zasięg nięciu opinii kolegium właściwego sądu. Zamiar odwołania, wraz z pisemnym uzasadnieniem, Minister Sprawiedliwości przedstawia kolegium właściwego sądu w celu uzys - kania opinii.
§ 3. Występując o opinię, o której mowa w § 2, Minister Sprawiedliwości może za wiesić prezesa albo wiceprezesa sądu w pełnieniu czynności. Przepis art. 22b § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 4. Kolegium właściwego sądu wyraża opinię, o której mowa w § 2, po wysłuchaniu prezesa albo wiceprezesa sądu, którego dotyczy zamiar odwołania. Osob a, której dotyczy zamiar odwołania, nie uczestniczy w głosowaniu nad opinią, nawet jeśli jest członkiem kolegium właściwego sądu.
§ 5. Pozytywna opinia kolegium właściwego sądu upoważnia Ministra Sprawiedliwości do odwołania jego prezesa albo wiceprezesa. Niewydanie opinii w terminie trzydziestu dni od dnia przedstawienia przez Ministra Sprawiedliwości zamiaru odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu nie stoi na przeszkodzie odwołaniu.
§ 5a. Jeżeli opinia kolegium właściwego sądu w przedmiocie odwołania jego prezesa albo wiceprezesa jest negatywna, Minister Sprawiedliwości może przedstawić zamiar odwołania, wraz z pisemnym uzasadnieniem, Krajowej Radzie Sądow- nictwa. Negatywna opinia Krajowej Rady Sądownictwa jest dla Ministra Sprawiedli wości wiążąca, jeżeli u chwała w tej sprawie została podjęta większością dwóch trzecich głosów. Niewydanie opinii przez Krajową Radę Sądownictwa w termi- nie trzydziestu dni od dnia przedstawienia przez Ministra Sprawiedliwości zamiaru odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu nie st oi na przeszkodzie odwołaniu.
§ 6. W przypadku złożenia przez prezesa albo wiceprezesa sądu rezygnacji z pełnionej funkcji w toku kadencji, Minister Sprawiedliwości odwołuje go bez zasięgania opinii, o których mowa w § 2 oraz 5a . § 7. Prezes sądu rejonoweg o może być odwołany także przez Ministra Sprawiedliwości w przypadku rażącego nie- wywiązywania się z obowiązków służbowych w zakresie nadzoru nad komornikami sądowymi działającymi przy tym sądzie . Przepisy § 2 –5 stosuje się odpowiednio.
Art. 28. § 1. Kolegi um sądu apelacyjnego składa się z: -
prezesa sądu apelacyjnego;
-
prezesów sądów okręgowych z obszaru właściwości sądu apelacyjnego.
-
Z dniem 1 sierpnia 2007 r. na podstawie wyroku Tryb unału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2007 r. sygn. akt K 25/07 (Dz. U. poz. 976).
Dziennik Ustaw – 15 – Poz. 334
§ 2.7) Członek kolegium może upoważnić sędziego sądu, którego jest prezesem, do wykonywania w jego zastępstwie
na posiedzeniu kolegium praw członka kolegium.
§ 3. Przewodniczącym kolegium sądu apelacyjnego jest prezes tego sądu, a w razie jego nieobecności – najstarszy
służbą członek kolegium.
§ 4. Uchwały zapadają większością głosów. Do podjęcia uchwały jest wymagana obecność co najmniej połowy wszyst-
kich członków kolegium sądu apelacyjnego. Prezes sądu nie bierze udziału w podejmowaniu uchwał w przypadku wyraż ania
przez kolegium opinii w sprawach, w których decyzje należą do jego kompetencji. W przypadku równej liczby głosów,
przesądza głos przewodniczącego, a jeżeli prezes sądu apelacyjnego nie bierze udziału w głosowaniu przesądza głos naj-
starszego służbą czł onka kolegium.
§ 5. Głosowanie jest tajne, jeżeli żądanie takie zgłosi chociażby jeden z obecnych członków kolegium sądu apelacyjnego.
§ 6. W uzasadnionych przypadkach przewodniczący kolegium może zarządzić przeprowadzenie głosowania w trybie
obiegowym. Głosowanie jest wówczas jawne. Głosowanie w trybie obiegowym jest ważne, jeżeli w terminie wyznaczonym
na zajęcie stanowiska głos odda co najmniej połowa członków kolegium.
§ 7. W posiedzeniach kolegium zwoływanych w celu zaopiniowania kandydatów na stano wiska sędziów sądu apela-
cyjnego mogą uczestniczyć, z prawem udziału w głosowaniu wyłącznie w tych sprawach, delegaci zgromadzenia ogólnego
sędziów sądu apelacyjnego.
§ 8. Kolegium sądu apelacyjnego zbiera się w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak ni ż raz na kwartał. Posiedzenia
kolegium zwołuje prezes sądu apelacyjnego z własnej inicjatywy lub na wniosek jednej trzeciej liczby członków kolegium.
§ 9. W posiedzeniu kolegium sądu apelacyjnego, na którym ma być wyrażona opinia o projekcie planu finanso wego,
o którym mowa w art. 178 § 1, uczestniczy dyrektor sądu apelacyjnego .
Art. 29. § 1. Kolegium sądu apelacyjnego realizuje zadania określone w ustawie, a ponadto:
-
wyraża opinię w sprawie powołania do pełnienia funkcji rzecznika prasowego albo powierzenia obowiązków rzecznika prasowego w sądzie apelacyjnym oraz wyraża opinię w sprawie zwolnienia z pełnienia tej funkcji albo wykonywania tych obowiązków;
1a) opiniuje kandydatów na stanowiska sędziów sądu apelacyjnego; -
rozpatruje wnioski wynikaj ące z wizytacji i lustracji sądów;
-
wyraża opinię o projekcie planu finansowego, o którym mowa w art. 178 § 1;
-
wyraża opinię w sprawach osobowych sędziów;
-
wypowiada się w przypadkach zachowań sędziów naruszających zasady etyki;
-
wyraża opinię w innych sprawach przedstawionych przez prezesa sądu apelacyjnego, Krajową Radę Sądownictwa oraz Ministra Sprawiedliwości.
§ 2. (uchylony)
Art. 30. § 1. Kolegium sądu okręgowego składa się z: -
prezesa sądu okręgowego;
-
prezesów sądów rejonowych z obszar u właściwości sądu okręgowego.
§ 2. Do kolegium sądu okręgowego stosuje się odpowiednio przepisy art. 28 § 2 –6, 8 i 9.
§ 3. W posiedzeniach kolegium zwoływanych w celu zaopiniowania kandydatów na stanowiska sędziów sądu okręgo- wego mogą uczestniczyć, z pr awem udziału w głosowaniu wyłącznie w tych sprawach, delegaci zgromadzenia ogólnego sędziów sądu okręgowego.
§ 4. W posiedzeniach kolegium zwoływanych w celu zaopiniowania kandydatów na stanowiska sędziów sądu rejono- wego mogą uczestniczyć, z prawem udział u w głosowaniu wyłącznie w tych sprawach, delegaci zgromadzeń ogólnych sądów rejonowych z okręgu sądowego. -
W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 16 – Poz. 334
Art. 31. § 1. Kolegium sądu okręgowego realizuje zadania określone w ustawie, a ponadto:
-
wyraża opinię w sprawie powołania do pełnienia funkcji rz ecznika prasowego albo powierzenia obowiązków rzecznika prasowego w sądzie okręgowym oraz wyraża opinię w sprawie zwolnienia z pełnienia tej funkcji albo wykonywania tych obowiązków;
1a) opiniuje kandydatów na stanowiska sędziów sądu okręgowego i sędziów s ądów rejonowych; -
rozpatruje wnioski wynikające z wizytacji i lustracji sądów;
-
wyraża opinię o projektach planów finansowych, o których mowa w art. 178 § 1;
-
wyraża opinię w sprawach osobowych sędziów sądu okręgowego, sędziów sądów rejonowych oraz asesorów sądo- wych, działających w okręgu sądowym;
4a) (uchylony) -
wypowiada się w przypadkach zachowań sędziów i asesorów sądowych naruszających zasady etyki ;
-
wyraża opinię w innych sprawach przedstawionych przez prezesa sądu okręgoweg o, prezesa sądu apelacyjnego, Krajową
Radę Sądownictwa oraz Ministra Sprawiedliwości.
§ 2. W sprawach istotnych dla danego sądu rejonowego kolegium sądu okręgowego może zasięgnąć opinii sędziów tego sądu, wyrażonej na zgromadzeniu ogólnym sędziów tego sądu . § 3. (uchylony)
Art. 31a. § 1. Dyrektor sądu:
1)8) kieruje działalnością administracyjną sądu, w zakresie wskazanym w art. 8 pkt 1, z wyjątkiem § 1a i 1b; -
wykonuje zadania przypisane, na podstawie odrębnych przepisów, kierownikowi jednostki w zakresi e finansowym, gospodarczym, kontroli finansowej, gospodarowania mieniem Skarbu Państwa oraz audytu wewnętrznego w tych
obszarach;
3)9) jest zwierzchnikiem służbowym i dokonuje czynności z zakresu prawa pracy oraz reprezentuje sąd w tym zakresie wobec pra cowników sądu, z wyłączeniem sędziów, asesorów sądowych, referendarzy sądowych, kuratorów zawodo- wych, asystentów sędziów oraz kierowników i specjalistów opiniodawczych zespołów sądowych specjalistów, z wy- jątkiem § 1b; -
określa, w porozumieniu z prezesem sądu, rozmieszczenie i liczbę poszczególnych stanowisk w wydziałach sądu, na których są zatrudniani pracownicy sądu, z wyłączeniem sędziów, asesorów sądowych, referendarzy sądowych, kura- torów zawodowych i asystentów sędziów;
-
reprezentuje Skarb Państwa w zakresie powierzonego mienia i zadań sądu;
-
dysponuje rachunkami depozytowymi Ministra Finansów, o których mowa w art. 83a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z wyłączeniem rachunków, na których zostały zdeponowane sumy depozytowe po- wszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, z zastrzeżeniem art. 83a ust. 2 tej ustawy.
§ 1a.10) Dyrektor sądu apelacyjnego kieruje działalnością administracyjną sądów działających na obszarze danej ape- lacji, dotyczącą realizacji z adań z zakresu informatyzacji sądownictwa oraz obsługi informatycznej sądów.
§ 1b.10) Dyrektor sądu apelacyjnego jest zwierzchnikiem służbowym i dokonuje czyn ności z zakresu prawa pracy oraz reprezentuje sąd w tym zakresie wobec pracowników sądu wykonujących zadania, o których mowa w § 1a, w sądach dzia- łających na obszarze właściwości danej apelacji.
§ 2. Dyrektor sądu apelacyjnego sporządza roczne sprawozdanie z działalności sądów działających na obszarze apela- cji, w zakresie powierzonych mu zadań, na podstawie sprawozdań z działalności sądów okręgowych lub rejonowych, spo- rządzonych przez dyrektorów tych sądów, w zakresie powierzonych im zadań.
§ 3. W terminie do końca kwietnia każdego roku dyrektor sądu apelacyjnego, za pośrednictwem prezesa sądu apela- cyjnego, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego sędziów sądu apelacyjnego , przedkłada Ministrowi Sprawiedliwości sprawozdanie za rok poprzedni. -
W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 lit. a tiret pierwsze ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ust aw (Dz. U. poz. 1860), która weszła w życie z dniem 28 września 2023 r.; weszło w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 lit. a tiret drugie ustawy, o której mowa w odnośniku 8; weszło w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
-
Dodany przez art. 2 pkt 1 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 8; weszła w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
Dziennik Ustaw – 17 – Poz. 334
Art. 32. § 1. Dyrektora sądu zatrudnia się na podstawie powołania. Dyrektora sądu powołuje i odwołuje Minister Spra-
wiedliwości.
§ 2. (uchylony)
§ 3. Przed powołaniem dyrektora sądu Minister Sprawiedliwości zasięga informacji o kandydacie z Krajowego Reje-
stru Karnego.
§ 4. (uchylony)
§ 5. (uchylony)
§ 6. (uchylony)
§ 7. (uchylony)
§ 7a. W razie potrzeby Minister Sprawiedliwości wyznacza, spośród pracowników sądu, osobę pełniącą obowiązki
dyrektora sądu do czasu jego powołania.
§ 8. (uchylony)
§ 9. Minister Sprawiedliwości może powołać zastępcę dyrektora sądu, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy,
w tym wielkość sądu i zakres jego zadań. Przepisy § 1 i 3 stosuje się odpowiednio.
§ 10. Jeżeli nie powołano zastępcy dyrektora sądu, dyrektor sądu , po uzyskaniu zgody Ministra Sprawiedliwości, wyzna-
cza spośród pracowników sądu osobę upoważnioną do wykonywania zadań dyrektora sądu w określonym czasie i zakresie.
§ 11. (uchylony)
Art. 32a. § 1. Na stanowisko dyrektora sądu lub zastępcy dyrektora sądu może być powołana osoba, która spełnia
następujące warunki:
-
korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
-
posiada tytuł zawodowy magistra albo równorzędny, o których mowa w ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkol nictwie wyższym i nauce (D z. U. z 2023 r. poz. 742, z późn. zm.11));
-
posiada wiedzę w zakresie zarządzania instytucjami publicznymi, finansów publicznych, prowadzenia inwestycji i gos- podarowania mieniem Skarbu Państwa;
-
posiada co najmniej pięcioletni staż pracy, w tym co najmniej dwuletni na stanowisku kierowniczym;
-
nie została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
-
nie była karana zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publiczn ymi, o którym mowa w art. 31 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów pub licz- nych (Dz. U. z 2024 r. poz. 104);
-
nie jest przeciwko niej prowadzone postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżen ia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
§ 2. (uchylony)
§ 3. (uchylony)
§ 4. (uchylony)
§ 5. (uchylony)
§ 6. (uchylony)
§ 7. (uchylony)
§ 8. (uchylony)
§ 9. (uchylony)
§ 10. (uchylony)
§ 11. (uchylony)
§ 12. (uchylony)
§ 13. (uchylony) -
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 1088, 1234, 1672, 1872 i 2005 oraz z 2024 r. poz. 124 .
Dziennik Ustaw – 18 – Poz. 334
Art. 32b. (uchylony)
Art. 32c. § 1. Dyrektorowi sądu i zastępcy dyrektora sądu przysługuje wynagrodzenie zasadnicze, którego wysokość
ustala Minister Sprawiedliwości.
§ 2. Minister Sprawiedliwości może przyznać dyrektorowi sądu lub zastępcy dyrektora sądu dodatek sp ecjalny z tytułu
okresowego zwiększenia obowiązków lub zadań, a także nagrodę za szczególne osiągnięcia w pracy.
§ 3. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporządzenia:
-
wysokość wynagrodzenia za sadniczego dyrektora sądu oraz zastępcy dyrektora sądu,
-
sposób ustalania wysokości dodatku specjalnego oraz nagrody za szczególne osiągnięcia w pracy, które mogą być przyznane dyrektorowi sądu lub zastępcy dyrektora sądu
– uwzględniając rodzaj i zakres powierzanych im zadań, w szczególności wielkość jednostki organizacyjnej, w której zada- nia są wykonywane.
Art. 32d. § 1. Ze stanowiskiem dyrektora sądu oraz zastępcy dyrektora sądu nie można łączyć przynależności do partii politycznych ani pełnienia funkcj i publicznych.
§ 2. Do dyrektora sądu oraz zastępcy dyrektora sądu stosuje się odpowiednio przepisy art. 6–7, art. 9–11 oraz art. 14a–18 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury ( Dz. U. z 2018 r. poz. 577). Do ustalania uprawnień
do dodatku za wieloletnią pracę i nagrody jubileuszowej stosuje się zasady określone w przepisach wydanych na podstawie
art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury.
Rozdział 4
Samorząd sędziowski
Art. 33. § 1. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu apelacyjnego składa się z sędziów tego sądu. Mogą w nim uczestni- czyć sędziowie delegowani do pełnienia obowiązków sędziego w tym sądzie, bez prawa udziału w głosowaniu.
§ 2. Przewodniczącym zgromadzenia ogólnego sędz iów sądu apelacyjnego jest prezes sądu apelacyjnego. W razie nieobecności prezesa sądu obowiązki przewodniczącego pełni najstarszy służbą wiceprezes sądu apelacyjnego.
§ 3. Udział w posiedzeniu zgromadzenia ogólnego sędziów sądu apelacyjnego jest obowiązk owy, o ile zarządzi tak prezes sądu apelacyjnego.
§ 4. Sędziowie niebędący członkami zgromadzenia ogólnego sędziów sądu apelacyjnego mogą brać udział w posie- dzeniach zgromadzenia, bez prawa udziału w głosowaniu.
§ 5. Uchwały zgromadzenia ogólnego sędziów sądu apelacyjnego zapadają zwykłą większością głosów obecnych członków zgromadzenia. Głosowanie jest imienne. Lista oddanych głosów jest jawna i stanowi załącznik do uchwały.
§ 6. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu apelacyjnego zbiera się co najmniej raz w roku; posiedzenia zgromadzenia zwołuje prezes sądu apelacyjnego z własnej inicjatywy lub na wniosek kolegium sądu apelacyjnego, kolegium sądu okrę- gowego, jednej piątej liczby członków zgromadzenia albo na wniosek Ministra Sprawiedliwości. O terminie zgromadzenia prezes sądu apelacyjnego zawiadamia z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem, przedstawiając planowany porządek obrad.
Art. 34. § 1. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu apelacyjnego realizuje zadania określone w ustawach, a w szczegól- ności: -
wysłuchuje informacji prezesa sądu apelacyjnego o sytuacji w sądzie;
-
może dokonać wyboru delegatów do udziału w posiedzeniach kolegium sądu zwoływanych w celu zaopiniowania kandydatów na stanowiska sędziów sądu apelacyjnego;
-
może wyrazić opinię o rocznym sprawozdaniu, o którym mowa w art. 31a § 2.
§ 2. Wyboru delegatów, o których mowa w § 1 pkt 2, w liczbie równej liczbie członków kolegium sądu apelacyjnego, dokonuje się w głosowaniu tajnym. Oddanie głosu następuje przez wskazanie jednego kandydata na liście wszystkich zgło- szonych. Delegatami zostają kandydaci, którzy uzyskali kolejno największą liczbę głosów. Jeżeli dwóch lub więcej uzyskało równą liczbę głosów, w wyniku czego nie jest możliwe wybranie kandydatów w liczbie równej liczbie c złonków kolegium sądu apelacyjnego, przeprowadza się ponowne głosowanie z udziałem tylko tych kandydatów.
§ 3. Wybór delegatów następuje na okres roku.
Dziennik Ustaw – 19 – Poz. 334
§ 4. W przypadku wygaśnięcia kadencji delegata w wyniku złożenia rezygnacji, rozwiązania albo wygaśnię cia jego
stosunku służbowego, przejścia lub przeniesienia go w stan spoczynku lub przeniesienia na inne miejsce służbowe albo
powołania na inne stanowisko, delegatem zostaje sędzia, który uzyskał kolejno największą liczbę głosów, o których mowa
w § 2.
Art. 35. § 1. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu okręgowego składa się z wszys tkich sędziów tego sądu. Mogą w nim
uczestniczyć sędziowie delegowani do pełnienia obowiązków sędziego w tym sądzie, bez prawa udziału w głosowaniu.
§ 2. Przewodniczącym zgromadzenia ogólnego sędziów sądu okręgowego jest prezes sądu okręgowego. W razie nie -
obecności prezesa obowiązki przewodniczącego pełni najstarszy służbą wiceprezes sądu okręgowego.
§ 3. Udział w posiedzeniu zgromadzenia ogólnego sędziów sądu okręgowego jest obowiąz kowy, o ile zarządzi tak prezes
sądu okręgowego.
§ 4. Sędziowie niebędący członkami zgromadzenia ogólnego sędziów sądu okręgowego mogą brać udział w posiedze-
niach zgromadzenia, bez prawa udziału w głosowaniu.
§ 5. Uchwały zgromadzenia ogólnego sędziów są du okręgowego zapadają zwykłą większością głosów obecnych człon-
ków zgromadzenia. Głosowanie jest imienne. Lista oddanych głosów jest jawna i stanowi załącznik do uchwały.
§ 6. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu okręgowego zbiera się co najmniej raz w roku; posiedzenia zgromadzenia
zwołuje prezes sądu okręgowego z własnej inicjatywy lub na wniosek prezesa sądu apelacyjnego, kolegium sądu okręgo-
wego, jednej piątej liczby członków zgromadzenia albo na wniosek Ministra Sprawiedliwości. O terminie zgromadzenia
prezes sądu okręgowego zawiadamia z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem, przedstawiając planowany porządek
obrad.
Art. 36. § 1. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu okręgowego realizuje zadania określone w ustawach, a w szczegól-
ności:
-
wysłuchuje informacji prezesa sądu okręgowego o sytuacji w sądzie;
-
może dokonać wyboru delegatów do udziału w posiedzeniach kolegium sądu z woływanych w celu zaopiniowania kandydatów na stanowiska sędziów sądu okręgowego i sędziów sądu rejonowego.
§ 2. Wyboru delegatów, o których mowa w § 1 pkt 2, w liczbie równej liczbie członków kolegium sądu okręgowego, dokonuje się w głosowaniu tajnym. Od danie głosu następuje przez wskazanie jednego kandydata na liście wszystkich zgło- szonych. Delegatami zostają kandydaci, którzy uzyskali kolejno największą liczbę głosów. Jeżeli dwóch lub więcej uzyskało równą liczbę głosów, w wyniku czego nie jest możliwe wybranie kandydatów w liczbie równej liczbie członków kolegium sądu okręgowego , przeprowadza się ponowne głosowanie z udziałem tylko tych kandydatów.12)
§ 3. Wybór delegatów następuje na okres roku.
§ 4. W przypadku wygaśnięcia kadencji delegata w wyniku złożenia rezygnacji, rozwiązania albo wygaśnięcia jego stosunku służbowego, przejścia lub przeniesienia go w stan spoczynku lub przeniesienia na inne miejsce służbowe albo powołania na inne stanowisko, delegatem zostaje sędzia, który uzyskał kolejno najwi ększą liczbę głosów, o których mowa w § 2.
Art. 36a. § 1. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu rejonowego składa się z wszys tkich sędziów tego sądu. Mogą w nim uczestniczyć sędziowie delegowani do pełnienia obowiązków sędziego w tym sądzie oraz asesorzy sądowi tego sądu, bez prawa udziału w głosowaniu.
§ 2. Zgromadzeniu ogólnemu sędziów sądu rejonowego przewodniczy prezes sądu rejonowego. W razie nieobec ności prezesa obowiązki przewodniczącego pełni najstarszy służbą wiceprezes sądu, a jeżeli w sądzie nie zos tał powołany wice- prezes – najstarszy służbą przewodniczący wydziału w tym sądzie.
§ 3. Udział w zgromadzeniu sędziów sądu rejonowego jest obowiązkowy, o ile zarządzi tak prezes sądu.
§ 4. Uchwały zgromadzenia ogólnego sędziów sądu rejonowego zapadają zwyk łą większością głosów obecnych człon- ków zgromadzenia. Głosowanie jest tajne wyłącznie w zakresie wyboru delegata, o którym mowa w § 6 pkt 2.
§ 5. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu rejonowego zwołuje prezes sądu z własnej inicjatywy lub na wniosek jednej piątej liczby sędziów tego sądu.
§ 6. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu rejonowego: -
wysłuchuje informacji prezesa sądu o działalności sądu i może wyrazić w tym zakresie opinię;
-
może dokonać wyboru delegata do udziału w posiedzeniach kolegium sądu okr ęgowego zwoływanych w celu za opinio- wania kandydatów na stanowiska sędziów sądu rejonowego.
-
Zdanie czwarte ze zmianą wprowadzoną przez art. 6 pkt 3 usta wy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 20 – Poz. 334
§ 7. Wyboru delegata, o którym mowa w § 6 pkt 2, dokonuje się w głosowaniu tajnym. Oddanie głosu następuje przez
wskazanie jednego kandydata na liście wszystkich z głoszonych. Delegatem zostaje kandydat, który uzyskał największą
liczbę głosów. Jeżeli dwóch lub więcej kandydatów uzyskało równą liczbę głosów, w wyniku czego nie jest możliwe wy-
branie jednego delegata, przeprowadza się ponowne głosowanie z udziałem tylko tych kandydatów.
§ 8. Wybór delegata następuje na okres roku.
§ 9. W przypadku wygaśnięcia kadencji delegata w wyniku złożenia rezygnacji, rozwiązania albo wygaśnięcia jego
stosunku służbowego, przejścia lub przeniesienia go w stan spoczynku lub przenie sienia na inne miejsce służbowe albo
powołania na inne stanowisko, delegatem zostaje sędzia, który uzyskał kolejno największą liczbę głosów, o których mowa
w § 7.
Rozdział 5
Wewnętrzny i zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administracyjną s ądów
w zakresie zapewnienia właściwego toku wewnętrznego urzędowania sądu związanego bezpośrednio
ze sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości oraz wykonywaniem innych zadań z zakresu ochrony prawnej
Art. 37. § 1. Czynności z zakresu wewnętrznego nadzoru administracyjnego prezes sądu może powierzyć sędziemu
wizytatorowi, a także, z zastrzeżeniem art. 37c, wiceprezesowi sądu, przewodniczącemu wydziału, a także, w uzasadnionych
przypadkach, innemu wyznaczonemu sędziemu lub referendarzowi sądowemu. Os oby sprawujące wewnętrzny nadzór
administracyjny mają prawo wglądu w czynności sądów, mogą żądać wyjaśnień oraz usunięcia uchybień oraz być obecne
na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności.
§ 2. Czynności z zakresu wewnętrznego nadzoru administracyj nego, o których mowa w art. 37b § 1 pkt 2, prezes sądu
może powierzyć inspektorowi do spraw biurowości.
§ 3. Prezes sądu uchyla czynności administracyjne niezgodne z prawem, naruszające sprawność postępowania sądo-
wego lub z innych przyczyn niecelowe.
§ 4. W przypadku stwierdzenia uchybienia w zakresie sprawności postępowania sądowego, prezes sądu niezwłocznie,
jednak nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia powzięcia wiadomości o uchybieniu, może zwrócić na nie uwagę
na piśmie i żądać usunięcia sk utków tego uchybienia. Sędzia lub asesor sądowy, którego dotyczy zwrócona uwaga, może
w terminie siedmiu dni od dnia zwrócenia uwagi złożyć prezesowi sądu pisemne zastrzeżenie. Przepis art. 108 § 1 stosuje
się odpowiednio.
§ 5. W przypadku złożenia zastrze żenia prezes sądu w terminie czternastu dni od dnia złożenia zastrzeżenia uchyla
uwagę albo przekazuje sprawę do rozpoznania sądowi dyscyplinarnemu, zawiadamiając sędziego lub asesora sądowego
o sposobie rozpatrzenia zastrzeżenia.
§ 6. Do akt osobowych sęd ziego lub asesora sądowego dołącza się odpis pisma zawierającego stwierdzenie uchybienia
i zwrócenie uwagi, jednak nie wcześniej niż po bezskutecznym upływie terminu do złożenia zastrzeżenia, a w przypadku
jego złożenia – po uprawomocnieniu się uchwały sądu dyscyplinarnego odmawiającej uwzględnienia zastrzeżenia. W takim
przypadku do akt osobowych sędziego lub asesora sądowego dołącza się także odpis pisma zawierającego zastrzeżenie oraz
odpis uchwały sądu dyscyplinarnego odmawiającej uwzględnien ia zastrzeżenia. Jeżeli zastrzeżenie sędziego lub asesora
sądowego zostało uwzględnione, dokumentów dotyczących zwrócenia uwagi nie dołącza się do akt osobowych sędziego lub
asesora sądowego i nie dokonuje się wzmianki w wykazie służbowym, o którym mowa w art. 67 § 1.
§ 7. Po upływie pięciu lat od dnia zwrócenia uwagi prezes sądu, z urzędu, zarządza usunięcie z akt osobowych
sędziego lub asesora sądowego dokumentów, o których mowa w § 6. Jednocześnie z usunięciem dokumentów z akt osobo-
wych, wszelkie dane d otyczące zwrócenia uwagi usuwa się z wykazu służbowego, o którym mowa w art. 67 § 1. Jeżeli
jednak w tym okresie stwierdzono kolejne uchybienie w zakresie sprawności postępowania sądowego, skutkujące zwróceniem
uwagi, lub wytknięto uchybienie w trybie art. 40 § 1, dopuszczalne jest tylko jednoczesne usunięcie wszystkich dokumentów
i danych.
§ 8. Prezes sądu przełożonego niezwłocznie zawiadamia prezesa sądu podlegającego jego nadzo rowi o stwierdzonych
uchybieniach w działaniu tego sądu. W razie stwierdzenia istotnych uchybień w działaniu sądu, prezes tego sądu niezwłocz -
nie zawiadamia o stwierdzonych uchybieniach prezesa sądu przełożonego, a prezes sądu apelacyjnego – Ministra Sprawied -
liwości ; równocześnie prezes sądu informuje o działaniach podjętych w celu usunięcia uchybień.
Art. 37a. § 1. Prezes sądu apelacyjnego sprawuje wewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administra-
cyjną sądu apelacyjnego oraz sądów okręgowych i rejonowych, działających na obszarze apelacji.
§ 2. Prezes sądu okręgowego sprawuje wewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administracyjną sądu
okręgowego oraz sądów rejonowych, działających w okręgu sądowym.
§ 3. Prezes sądu rejonowego sprawuje wewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administracyjną sądu
rejonowego.
Dziennik Ustaw – 21 – Poz. 334
Art. 37b. § 1. Prezes sądu, w ramach wewnętrznego nadzoru administracyjnego, w szczególności:
-
bada sprawność postępowania w poszczególnych sprawach;
-
kontroluje działalność sekretariatu wydziału;
-
bada prawidłowość przydzielania sędziom, asesorom sądowym i referendarzom sądowym spraw oraz równomiernego
obciążenia ich pracą.
§ 2. Czynnościami z zakresu wewnętrznego nadzoru administracyjnego wykonywanymi przez prezesa sądu apelacyj- nego i prezesa sądu okręgowego są pona dto: -
wizytacja, obejmująca pełną działalność administracyjną sądu lub wydziału sądu;
-
lustracja, obejmująca wybrane zagadnienia z działalności administracyjnej sądu lub wydziału sądu.
§ 3. Prezes sądu apelacyjnego, w ramach wewnętrznego nadzoru admini stracyjnego: -
ustala kierunki wewnętrznego nadzoru administracyjnego wykonywanego przez prezesów sądów działających na
obszarze apelacji; -
koordynuje czynności z zakresu wewnętrznego nadzoru administracyjnego wykonywanego przez prezesów sądów działających na obszarze apelacji;
-
kontroluje wykonywanie obowiązków nadzorczych przez prezesów sądów działających na obszarze apelacji oraz wy- daje stosowne zarządzenia.
Art. 37c. § 1. Wizytacje poszczególnych wydziałów sądu zarządza prezes sądu, o któr ym mowa w art. 37a § 1 i 2,
stosownie do potrzeb, w szczególności przy uwzględnieniu wyników sprawowanego nadzoru administracyjnego.
§ 2. Wizytacje wydziałów sądu apelacyjnego przeprowadzają sędziowie wizytatorzy zajmujący stanowisko sędziego sądu apelacyj nego . § 2a. Wizytacje wydziałów sądu okręgowego przeprowadzają sędziowie wizytatorzy zajmujący stanowisko sędziego sądu apelacyjnego lub sądu okręgowego.
§ 3. Wizytacje wydziałów sądu rejonowego przeprowadzają sędziowie wizytatorzy zajmujący stanowisko sędziego sądu okręgowego lub sądu rejonowego.
§ 4. Wizytacji wydziału sądu nie może przeprowadzać sędzia wizytator, będący małżonkiem, krewnym albo powino- watym jednego z sędziów lub asesorów sądowych przydzielonych do wydziału lub pozostający z jednym z sędzi ów lub asesorów sądowych w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bez- stronności sędziego wizytatora.
§ 5. (uchylony)
§ 6. O planowanej wizytacji zawiadamia się prezesa sądu i przewodniczącego wydziału co najmniej na trzydzieści dni przed przystąpieniem do jej przeprowadzenia.
Art. 37d. § 1. Sędziego wizytatora w sądzie apelacyjnym powołuje prezes sądu apelacyjnego, a w sądzie okręgowym – prezes sądu okręgowego, na okres czter ech lat, spośród sędziów posiadających co najmniej siedmioletni staż pracy na sta- nowisku sędziego. Przed powołaniem sędziego wizytatora prezes właściwego sądu zasięga opinii Ministra Sprawiedliwości.
§ 2. Przy wydawaniu opinii Minister Sprawiedliwości bier ze pod uwagę także względy organizacyjne, w szczegól ności
potrzebę powoływania sędziego wizytatora w danym sądzie.
§ 3. Jeżeli Minister Sprawiedliwości w terminie trzydziestu dni od dnia przedstawienia przez prezesa właś ciwego sądu zamiaru powołania sędz iego wizytatora nie wyda opinii, uważa się, że opinia jest pozytywna.
§ 4. (uchylony)
Art. 37e. § 1. Prezes sądu apelacyjnego może zwrócić prezesowi lub wiceprezesowi sądu, działającego na obszarze
apelacji, uwagę na piśmie, jeżeli stwierdzi uchybienia w z akresie kierowania sądem, sprawowania wewnętrznego nadzoru administracyjnego albo wykonywania innych czynności administracyjnych.
§ 2. Prezes sądu apelacyjnego, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub nieracjonalności podziału czyn ności ustalonego p rzez prezesa sądu okręgowego, wydaje zalecenie zmiany podziału czynności. Jeżeli prezes sądu okręgowego nie zmieni podziału czynności zgodnie z zaleceniem, prezes sądu apelacyjnego może zwrócić się o rozstrzygnięcie do Krajowej
Rady Sądownictwa, której uch wała jest ostateczna.
Dziennik Ustaw – 22 – Poz. 334
§ 3. Uprawnienia, o których mowa w § 1 i 2, przysługują również prezesowi sądu okręgowego wobec prezesa lub
wiceprezesa sądu rejonowego, działającego w okręgu sądowym.
§ 4. Uprawnienie, o którym mowa w § 1, przysługuje również prezeso wi sądu wobec sędziego lub asesora sądowego
pełniącego funkcję przewodniczącego wydziału, zastępcy przewodniczącego wydziału albo kierownika sekcji w przypadku
stwierdzenia uchybienia w zakresie sprawowania wewnętrznego nadzoru administracyjnego albo wykonywania innych
czynności administracyjnych.
§ 5. Sędzia lub asesor sądowy pełniący funkcję przewodniczącego wydziału, zastępcy przewodniczącego wydziału
albo kierownika sekcji, którego dotyczy zwrócona uwaga, może w terminie czternastu dni od dnia zwró cenia uwagi złożyć
prezesowi właściwego sądu pisemne zastrzeżenie.
§ 6. Prezes lub wiceprezes sądu, którego dotyczy zwrócona uwaga, może w terminie czternastu dni od dnia zwrócenia
uwagi złożyć prezesowi sądu przełożonego pisemne zastrzeżenie.
§ 7. W przyp adku złożenia zastrzeżenia prezes właściwego sądu w terminie czternastu dni od dnia złożenia zastrzeżenia
uchyla uwagę albo przekazuje sprawę do rozpoznania prezesowi sądu przełożonego, zawiadamiając sędziego lub asesora
sądowego o sposobie rozpatrzenia za strzeżenia. Prezes sądu apelacyjnego przekazuje sprawę do rozpoznania Ministrowi
Sprawiedliwości.
§ 8. Przepisy art. 37 § 6 i 7 stosuje się odpowiednio.
§ 9. Zwrócenie uwagi może być połączone z obniżeniem dodatku funkcyjnego w stopniu odpowiadającym wadze
uchybienia, w granicach od 15 % do 50 % wysokości dodatku, na okres od miesiąca do sześciu miesięcy. W razie uchylenia
uwagi dokonuje się wyrównania dodatku do poprzedniej wysokości.
Art. 37f. § 1. Zewnętrzny nadzór administracyjny nad d ziałalnością administracyjną sądów obejmuje analizę i ocenę
prawidłowości oraz skuteczności wykonywania przez prezesów sądów wewnętrznego nadzoru administracyjnego.
§ 2. Zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administracyjną sądów obejmuje pon adto wykonywanie czyn -
ności niezbędnych ze względu na wystąpienie uchybień w działalności administracyjnej sądów, a także czynności koniecz -
nych do wykonywania zadań związanych z reprezentowaniem Rzeczypospolitej Polskiej przed Europejskim Trybunałem
Praw Człowieka, w zakresie spraw dotyczących działalności sądów.
Art. 37g. § 1. Minister Sprawiedliwości, w ramach zewnętrznego nadzoru administracyjnego:
-
dokonuje oceny informacji rocznych o działalności sądów, o których mowa w art. 37h § 1;
-
ustala ogóln e kierunki wewnętrznego nadzoru administracyjnego, wykonywanego przez prezesów sądów apelacyjnych;
-
kontroluje wykonywanie obowiązków nadzorczych przez prezesów sądów apelacyjnych oraz wydaje stosowne zarzą- dzenia.
§ 2. W przypadku stwierdzenia istotnych uchybień w działalności administracyjnej sądu lub niewykonania przez prezesa
sądu apelacyjnego zarządzeń, o których mowa w § 1 pkt 3, Minister Sprawiedliwości może zarządzić: -
przeprowadzenie lustracji sądu lub wydziału sądu;
-
przeprowadzenie lustracji działalności nadzorczej prezesa sądu.
§ 3. Zarządzając przeprowadzenie czynności, o których mowa w § 2, Minister Sprawiedliwości wyznacza prezesowi sądu apelacyjnego zakres i termin ich przeprowadzenia. W uzasadnionych przypadkach Minister Sprawiedliwości może zarządzić przeprowadzenie czynności przez sędziów wizytatorów z obszaru innej apelacji lub przez służbę nadzoru, o której mowa w art. 9a § 2.
§ 4. W czynnościach, o których mowa w § 2, jako przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości, może brać udział sędzia delegowany do pełnienia czynności administracyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości.
§ 5. (utracił moc)13) Art. 37ga. § 1. Minister Sprawiedliwości może zwrócić prezesowi lub wiceprezesowi sądu apelacyjnego uwagę na piśmie, jeżeli stwierdzi u chybienia w zakresie kierowania sądem, sprawowania wewnętrznego nadzoru administracyjnego
albo wykonywania innych czynności administracyjnych i żądać usunięcia jego skutków.
§ 2. Prezes lub wiceprezes sądu apelacyjnego, którego dotyczy zwrócona uwaga, może w terminie czternastu dni od dnia zwrócenia uwagi złożyć Ministrowi Sprawiedliwości pisemne zastrzeżenie. -
Z dniem 5 czerwca 2015 r. przez to, ż e nie przewidywał możliwości wniesienia zastrzeżeń przez prezesa lub wiceprezesa sądu do uwagi na piśmie sporządzonej przez Ministra Sprawi edliwości, na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2013 r. sygn. akt K 31/12 (Dz. U. poz. 1433).
Dziennik Ustaw – 23 – Poz. 334
§ 3. W przypadku złożenia zastrzeżenia, Minister Sprawiedliwości w terminie czternastu dni od dnia złożenia zastrze-
żenia uchyla uwagę albo przekazuje sprawę do rozpoznania Krajowej Radzie Sądownictwa, zawiadamiając prezesa lub
wiceprezesa sądu apelacyjnego o sposobie rozpatrzenia zastrzeżenia.
§ 4. Przepisy art. 37 § 6 i 7 stosuje się odpowiednio.
§ 5. Zwrócenie uwagi może być połączone z obniżeniem do datku funkcyjnego w stopniu odpowiadającym wadze
uchybienia, w granicach od 15 % do 50 % wysokości dodatku, na okres od miesiąca do sześciu miesięcy. W razie uchylenia
uwagi dokonuje się wyrównania dodatku do poprzedniej wysokości.
Art. 37h. § 1. Prezes sądu apelacyjnego sporządza informację roczną o działalności sądów, działających na obszarze
apelacji, w zakresie powierzonych mu zadań, którą przedkłada Ministrowi Sprawiedliwości, nie później niż do końca kwiet-
nia każdego roku.
§ 2. Minister Sprawiedliwości dokonuje oceny informacji rocznej i przyjmuje tę informację albo odmawia jej przyjęcia.
Odmowa przyjęcia informacji rocznej wymaga uzasadnienia.
§ 3. Niewykonanie w terminie obowiązku, o którym mowa w § 1, jest równoznaczne z odmową przyjęcia informacji
przez Ministra Sprawiedliwości.
§ 4. Prezes sądu apelacyjnego, któremu odmówiono przyjęcia informacji rocznej, może w terminie czternastu dni od
dnia poinformowania go o tym złożyć Ministrowi Sprawiedliwości pisemne zastrzeżen ie.
§ 5. W przypadku złożenia zastrzeżenia, Minister Sprawiedliwości w terminie miesiąca od dnia złożenia zastrzeżenia
przyjmuje informację roczną albo przekazuje sprawę do rozpoznania Krajowej Radzie Sądownictwa, zawiadamiając prezesa
sądu o sposobie roz patrzenia zastrzeżenia. W przypadku uwzględnienia zastrzeżenia przez Krajową Radę Sądownictwa
w całości Minister Sprawiedliwości przyjmuje informację roczną.
§ 6. Odmowa przyjęcia informacji rocznej przez Ministra Sprawiedliwości oznacza rażące niewywiązy wanie się przez
prezesa sądu apelacyjnego z obowiązków służbowych w rozumieniu art. 27 § 1 pkt 1.
Art. 37i. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporzą-
dzenia, szczegółowy tryb sprawowania nadzoru a dministracyjnego nad działalnością sądów, o której mowa w art. 8 pkt 2,
a także sposób dokumentowania czynności nadzorczych i sporządzania informacji rocznych o działalności sądów, mając na
uwadze zapewnienie sprawności i skuteczności nadzoru oraz zapewnie nie prawidłowego wykonywania czynności nadzorczych.
Art. 38. (uchylony)
Art. 39. (uchylony)
Art. 40. § 1. Sąd apelacyjny lub sąd okręgowy jako sąd odwoławczy, w razie stwierdzenia przy rozpoznawaniu sprawy
oczywistej obrazy przepisów, niezależnie od innych uprawnień, wytyka uchybienie właściwemu sądowi. Przed wytknięciem
uchybienia poucza się sędziego, asesora sądowego wchodzących w skład sądu orzekającego w pierwszej instancji o możli-
wości złożenia na piśmie wyjaśnień w terminie siedmi u dni. Stwierdzenie i wytknięcie uchybienia nie wpływa na rozstrzyg nię-
cie sprawy.
§ 2. O wytknięciu uchybienia sąd apelacyjny lub sąd okręgowy, o którym mowa w § 1, zawiadamia prezesa właści-
wego sądu, a w przypadkach poważniejszych uchybień – także Minist ra Sprawiedliwości.
§ 2a. W terminie czternastu dni od dnia doręczenia postanowienia zawierającego wytknięcie uchybienia, sędzia lub
asesor sądowy wchodzący w skład sądu orzekającego w pierwszej instancji może wnieść odwołanie od tego postanowienia
do Sądu Najwyższego.
§ 2b. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu odwołania utrzymuje w mocy zaskarżone postanowienie albo uchyla je w całości
lub części.
§ 3. Odpis prawomocnego postanowienia zawierającego wytknięcie uchybienia dołącza się do akt osobowych sędziego
lub as esora sądowego. Do akt osobowych dołącza się także złożone przez sędziego lub asesora sądowego wyjaś nienia oraz
odwołanie.
§ 4. Po upływie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia zawierającego wytknięcie uchybienia prezes
sądu z urzędu zarząd za usunięcie z akt osobowych dokumentów, o których mowa w § 3. Jednocześnie z usunięciem doku-
mentów z akt osobowych wszelkie dane dotyczące wytknięcia uchybienia usuwa się z wykazu służbowego, o którym mowa
w art. 67 § 1. Jeżeli jednak w tym okresie stwier dzono kolejną oczywistą obrazę przepisów przy rozpoznawaniu sprawy
przez sąd odwoławczy, skutkującą wytknięciem uchybienia, lub zwrócono uwagę w trybie art. 37 § 4, dopuszczalne jest
tylko jednoczesne usunięcie wszystkich dokumentów i danych.
Dziennik Ustaw – 24 – Poz. 334
Art. 41. § 1. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozpo- rządzenia, regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych określający:
-
wewnętrzną organizację i porządek funkcjonowania sądów,
-
szczegółowe zasady przydziału spraw, w tym:
a) sposób dokonywania losowania spraw,
b) zasady ustalania składów wieloosobowych,
c) (uchylona)
d) zasady zmniejszenia przydziału spraw ze względu na pełnione funkcje i usprawiedliwione nieobecności oraz pod- stawy c zasowego wstrzymania przydziału spraw,
e) warunki uczestniczenia w przydziale tylko niektórych kategorii spraw rozpoznawanych w wydziale,
f) zasady pełnienia dyżurów oraz rodzaje spraw podlegających przydzieleniu zgodnie z planem dyżurów,
g) zasady sporząd zania planu zastępstw oraz rodzaje czynności podejmowanych zgodnie z planem zastępstw,
h) zasady podziału terytorialnego obszarów właściwości sądów opiekuńczych i nieletnich oraz przydziału tych obszarów
sędziom,
i) (uchylona) -
sposób realizacji zadań związanych z funkcjonowaniem Europejskiej Sieci Sądowej w sprawach cywilnych i handlowych ,
-
porządek czynności w sądach, porządek urzędowania organów sądów i wykonywania zadań sędziów, asesorów sądo- wych i referendarzy sądowych pełniących funkcje kierownicze, tok czynności administracyjnych w sprawach należą- cych do właściwości sądów, dopuszczalne systemy i rozkład czasu urzędowania, warunki i tryb udostępniania i prze- syłania akt i dokumentów z akt oraz warunki udostępniania pomieszczeń dla uczes tników postępowania, świadków i innych osób przebywających w sądach
– uwzględniając zasady sprawności, racjonalności, ekonomicznego i szybkiego działania oraz potrzebę zapewnienia rzetel- nego wykonywania zadań powierzonych sądom, a także potrzebę zape wnienia równomiernego i obiektywnego obciążenia sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych obowiązkami, zapewnienia zbliżonego prawdopodobieństwa udziału w składzie wieloosobowym, wykorzystania rozwiązań informatycznych do losowego przydziału spraw oraz zastosowania innych sposobów losowego przydziału spraw w przypadku braku możliwości korzystania z tych rozwiązań.
§ 1a. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa oraz właściwego zgromadzenia ogólnego sędziów sądu apel acyjnego, zgromadzenia ogólnego sędziów sądu okręgowego albo zgromadzenia ogólnego sędziów
sądu rejonowego , może okreś lić, w drodze rozporządzenia, w zakresie, o którym mowa w § 1, regulamin wewnętrznego
urzędowania sądów powszechnych zawierający regulacje odmienne od zawartych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie § 1, stosowany przez czas określony nie dłuższy niż dwa lata, w nie więcej niż dwóch sądach rejonowych lub dwóch okręgach sądowych, lub na obszarze nie więcej niż d wóch apelacji, uwzględniając konieczność zweryfikowania działania w praktyce tych regulacji.
§ 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegóło we czynności sądów w sprawach z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego oraz karne go w stosunkach międzynarodowych, w tym: uwierzytelnianie doku - mentów przeznaczonych do użytku za granicą, sposób wykonywania czynności dotyczących osób korzystających z immuni - tetów i przywilejów dyplomatycznych i konsularnych oraz czynności z udziałem ty ch osób, czynności związane ze stawien - nictwem przed sądami, tryb ustalania obywatelstwa, szczegółowy try b występowania o pomoc prawną i udzielania takiej pomocy sądom i innym organom państw obcych oraz szczegółowy tryb występowania o wydanie osób ściganyc h lub skazanych oraz inne formy współpracy w sprawach karnych.
Rozdział 5a
Tryb rozpatrywania skarg i wniosków
Art. 41a. § 1. Skargi i wnioski rozpatruje się bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie miesiąca od daty ich wpływu.
§ 2. Skargi, w zakresie dotyczącym działalności sądów, w dziedzinie, w której sędziowie i asesorzy sądowi są nie- zawiśli, nie podlegają rozpatrzeniu. Organ sądu, do którego taka skarga lub wniosek zostały skierowane, zawiadamia skarżą - cego o przyczynach odmowy rozpatrze nia skargi. Jeżeli jednak skarga dotyczy czynności sądu podlegającej zaskarżeniu w toku instancji, organ ten jest obowiązany niezwłocznie przekazać skargę do akt sprawy, której skarga dotyczy, zawiada - miając o tym skarżącego.
Dziennik Ustaw – 25 – Poz. 334
§ 3. Skargi lub wnioski dotyczące treści czynności sądu jeszcze niedokonanych, należących do dziedziny, o której
mowa w § 2, podlegają niezwłocznemu przekazaniu do akt postępowania, którego dotyczą.
§ 4. Skargi lub wnioski zawierające treści znieważające lub słowa powszechnie uzn awane za obelżywe pozostawia się
bez rozpatrzenia, zawiadamiając o tym skarżącego lub wnioskodawcę, z podaniem przyczyny pozostawienia skargi lub
wniosku bez rozpatrzenia.
Art. 41b. § 1. Organem właściwym do rozpatrzenia skargi lub wniosku, dotyczących dzi ałalności sądu, jest prezes sądu.
§ 2. Jeżeli skarga lub wniosek dotyczą działalności sądu okręgowego i sądu rejonowego, organem właściwym do roz-
patrzenia jest prezes sądu okręgowego. Jeżeli skarga lub wniosek dotyczą działalności sądu apelacyjnego i sądu okręgowego,
organem właściwym do rozpatrzenia jest prezes sądu apelacyjnego.
§ 3. Organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej działalności prezesa sądu rejonowego jest prezes sądu
okręgowego, działalności prezesa sądu okręgowego – prezes sądu apela cyjnego, a działalności prezesa sądu apelacyjnego –
Krajowa Rada Sądownictwa.
§ 3a. Organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej działalności zastępcy rzecznika dyscyplinarnego sądu
apelacyjnego lub zastępcy rzecznika dyscyplinarnego sądu okręgowego jest Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów
Powszechnych, a skargi dotyczącej działalności Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych – Krajowa
Rada Sądownictwa.
§ 3b. Organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej działalności Rzecznika Dysc yplinarnego Ministra Sprawied -
liwości jest Minister Sprawiedliwości.
§ 4. Prezes sądu apelacyjnego, w terminie do końca kwietnia każdego roku, informuje Ministra Sprawiedliwości o nie-
prawidłowościach stwierdzonych w wyniku rozpatrzenia skarg przez prezesów sądów działających na obszarze apelacji.
Art. 41c. § 1. Skarga dotycząca działalności sądów, skierowana do innych organów władzy publicznej, podlega prze-
kazaniu do rozpatrzenia organom, o których mowa w art. 41b § 1–3.
§ 2. Jeżeli skarga lub wnios ek dotyczy działalności administracyjnej sądu, organ właściwy do ich rozpatrzenia, uznając
skargę lub wniosek za uzasadniony, podejmuje lub zleca czynności z zakresu nadzoru nad działalnością administracyjną
sądów.
Art. 41d. Skarga, w zakresie w jakim zawi era wniosek o pociągnięcie sędziego lub asesora sądowego do odpowie-
dzialn ości dyscyplinarnej, podlega niezwłocznie przekazaniu właściwemu rzecznikowi dyscyplinarnemu. Rzecznik, po
wstępnym ustaleniu okoliczności podniesionych w skardze, może podjąć czynnoś ci wyjaśniające z własnej inicjatywy.
O sposobie załatwienia skargi rzecznik dyscyplinarny zawiadamia skarżącego oraz organ, który przekazał mu skargę. W przy-
padku wszczęcia postępowania dyscyplinarnego i złożenia wniosku o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej do sądu dyscypli-
narnego, rzecznik dyscyplinarny zawiadamia o tych czynnościach skarżącego. Przepisów art. 114 § 9, 11 i 13 nie stosuje się .
Art. 41e. Minister Sp rawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporzą-
dzenia, szczegółowy tryb i organizację przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków, dotyczących działalności sądów,
mając na względzie konieczność zapewnienia real izacji prawa do składania skar g i wniosków oraz rzetelności i wszech-
stronności ich rozpatrywania.
Rozdział 6
Ogólne przepisy o czynnościach sądów
Art. 42. § 1. Sądy wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Sądy rozpoznają i rozstrzygają spra wy w postępowaniu jawnym.
§ 3. Rozpoznanie sprawy w postępowaniu niejawnym lub wyłączenie jawności postępowania jest dopuszczalne jedynie
na podstawie przepisów ustaw.
Art. 42a. § 1. W ramach działalności sądów lub organów sądów niedopuszczalne jest kwesti onowanie umocowania
sądów i trybunałów, konstytucyjnych organów państwowych oraz organów kontroli i ochrony prawa.
§ 2. Niedopuszczalne jest ustalanie lub ocena przez sąd powszechny lub inny organ władzy zgodności z prawem po-
wołania sędziego lub wynikając ego z tego powołania uprawnienia do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedli-
wości.
Dziennik Ustaw – 26 – Poz. 334
§ 3. Dopuszczalne jest badanie spełnienia przez sędziego wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem
okoliczności towarzyszących jego powołaniu i jego postę powania po powołaniu, na wniosek uprawnionego, o którym mowa
w § 6, jeżeli w okolicznościach danej sprawy może to doprowadzić do naruszenia standardu niezawisłości lub bezstronności,
mającego wpływ na wynik sprawy z uwzględnieniem okoliczności dotyczących uprawnionego oraz charakteru sprawy.
§ 4. Wniosek o stwierdzenie przesłanek, o których mowa w § 3, może być złożony wobec sędziego wyznaczonego do
składu sądu rozpoznającego sprawę w pierwszej instancji lub apelację, z wyłączeniem spraw, w których termin d o ich roz-
poznania i wydania orzeczenia jest nie dłuższy niż miesiąc od dnia złożenia pisma procesowego wszczynającego postępo-
wanie w sprawie.
§ 5. Wniosek składa się w terminie 7 dni od dnia zawiadomienia uprawnionego do złożenia wniosku o składzie rozpo-
znającym sprawę. Po upływie terminu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, prawo do wniesienia wniosku wygasa. Sąd
przy doręczeniu pierwszego pisma w sprawie zawiadamia uprawnionego do złożenia wniosku o składzie rozpoznającym
sprawę, a przy każdym kolejnym – jeżeli skład rozpoznający sprawę uległ zmianie.
§ 6. Uprawnionym do złożenia wniosku jest w postępowaniu:
-
w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe – strona;
-
w sprawach o wykroczenia – strona;
-
w przedmiocie odpowiedzialności podmiotó w zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary – strona i wniosko- dawca;
-
karnym – strona;
-
w sprawach nieletnich – strona;
-
cywilnym – strona i uczestnik postępowania;
-
dyscyplinarnym – obwiniony.
§ 7. Wniosek powinien czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a ponadto zawierać: -
żądanie stwierdzenia, że w danej sprawie zachodzą przesłanki, o których mowa w § 3;
-
przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie wraz z dowodami na ich poparcie.
§ 8. Wniosek ni espełniający wymagań, o których mowa w § 7, podlega odrzuceniu bez wezwania do usunięcia braków formalnych. Odrzuceniu podlega również wniosek złożony po upływie terminu albo z innych przyczyn niedopuszczalny.
§ 9. Wniosek złożony wobec sędziego wyznaczone go do składu sądu dokonującego czynności w toku postępowania przygotowawczego w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe lub w postępowaniu karnym pozostawia się bez rozpoznania.
§ 10. Jeżeli uprawniony do złożenia wniosku złożył wnioski wobec więce j niż jednego sędziego wyznaczonego do składu rozpoznającego sprawę lub wnioski zostały złożone w tej samej sprawie przez kilku uprawnionych do złożenia wniosku,
sąd może zarządzić połączenie wniosków w celu ich łącznego rozpoznania. W przypadku łącznego r ozpoznania wniosków, wnioski rozpoznaje skład sądu wyznaczony do rozpoznania wniosku, który został złożony jako pierwszy.
§ 11. Uwzględniając wniosek sąd wyłącza sędziego od rozpoznania sprawy. Wyłączenie sędziego od udziału w danej sprawie nie może stanow ić podstawy do wyłączenia tego sędziego w innych prowadzonych przez niego sprawach.
§ 12. W razie uwzględnienia wniosku, sąd z urzędu sporządza w terminie 3 dni uzasadnienie postanowienia.
§ 13. W razie uwzględnienia wniosku, odpis postanowienia wraz z uza sadnieniem doręcza się również sędziemu, któ- rego wniosek dotyczy. Sędzia może w terminie 3 dni złożyć wniosek o ponowne rozpoznanie do Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy w składzie 5 sędziów losowanych spośród całego składu Sądu Najwyższego, w terminie 7 dni utrzymuje w mocy postanowienie o wyłączeniu sędziego albo uchyla postanowienie o wyłączeniu sędziego i oddala wniosek. Do czasu rozpo- znania sprawy przez Sąd Najwyższy, sędzia podejmuje czynności niecierpiące zwłoki.
§ 14. W zakresie nieuregulowanym przepisami ustawy do rozpoznania wniosku, o którym mowa w § 4, stosuje się odpowiednio w sprawach: -
cywilnych – przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego dotyczące rozpoznania wniosku o wyłączenie sędzieg o i zażalenia,
-
karnych – przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 202 4 r. poz. 37) doty- czące rozpoznania wniosku o wyłączenie sędziego, z wyłączeniem art. 42 § 3 zdanie trzecie tej ustawy w zakresie dotyczącym czy nności niecierpiących zwłoki, w szczególności w przedmiocie tymczasowego aresztowania .
Dziennik Ustaw – 27 – Poz. 334
Art. 43. § 1. Sąd może pełnić czynności poza swoją siedzibą, a w razie konieczności także poza obszarem swojej właś ci-
wości, jeżeli wymaga tego dobro wymiaru sprawiedli wości lub jeżeli przez to nastąpi znaczne zmniejszenie kosztów.
§ 2. (uchylony)
Art. 44. § 1. W przypadkach przewidzianych w ustawach sądy są obowiązane wykonywać poszczególne czynności
sądowe na żądanie innych sądów oraz innych organów.
§ 2. Sądy są obowi ązane udzielać pomocy sądowej również na żądanie sądów zagranicznych, jeżeli wzajemność jest
zapewniona; żądanie pomocy sądowej, skierowane przez Ministra Sprawiedliwości, jest wiążące dla sądu wezwanego.
§ 3. Sądy są obowiązane wykonywać czynności dowodow e, w zakresie przewidzianym w przepisach o postępowaniu
cywilnym, na wniosek organów orzekających w przypadkach innych niż wymienione w § 1 i 2, jeżeli wniosek został skie-
rowany przez Ministra Sprawiedliwości.
§ 4. O wykonanie czynności wymienionych w § 3 należy zwrócić się do sądu rejonowego, w którego obszarze właś ci-
wości czynność ma być wykonana.
Art. 45. § 1. Sędziego lub asesora sądowego w jego czynnościach może zastąpić sędzia lub asesor sądowy tego samego
sądu, a także sędzia delegowany na podstawie art. 77 § 1 albo 8.
§ 2. Zastąpienie, o którym mowa w § 1, może nastąpić na podstawie zarządzenia przewodniczącego wydziału lub pre-
zesa sądu, wydanego na wniosek sędziego lub asesora sądowego albo z urzędu, w celu zapewnienia sprawności postępowania.
§ 3. W sprawach rozpoznawanych w składzie jednego sędziego sędzia może powierzyć aplikantowi Krajowej Szkoły
Sądownictwa i Prokuratury, po 24 miesiącach aplikacji sędziowskiej, prowadzenie pod swoim nadzorem poszczególnych
czynności w trakcie posiedzenia jaw nego lub rozprawy, w tym zadawanie pytań świadkom, biegłym i stronom oraz innym
osobom wysłuchiwanym przez sąd, z wyłączeniem możliwości wydawania orzeczeń.
Art. 46. § 1. W składzie sądu może brać udział tylko jeden sędzia innego sądu. Sędzia sądu niższego nie może być
przewodniczącym składu sądu, z wyłączeniem spraw rozpoznawanych w składzie jednego sędziego i dwóch ławników albo
w składzie jednego sędziego.
§ 2. W tym samym składzie sądu nie mogą brać udziału osoby, o których mowa w art. 6.
Art. 47. § 1. Prezes sądu może zarządzić przydzielenie dodatkowego sędziego lub asesora sądowego do sprawy, jeżeli
istnieje prawdopodobieństwo, że będzie ona trwać czas dłuższy. W razie potrzeby można przydzielić dwóch dodatkowych
sędziów lub asesorów sądo wych wskazując kolejność, w której będą oni wstępować do udziału w naradzie i głosowaniu.
§ 2. Dodatkowy sędzia lub asesor sądowy bierze udział w naradzie i głosowaniu, jeżeli jeden z sędziów lub asesorów
sądowych nie może uczestniczyć w składzie sądu.
Art. 47a. § 1. Sprawy są przydzielane sędziom i asesorom sądowym losowo, w ramach poszczególnych kategorii
spraw, chyba że sprawa podlega przydziałowi sędziemu pełniącemu dyżur.
§ 2. Przydział spraw w ramach poszczególnych kategorii jest równy, chyba że został zmniejszony z uwagi na pełnioną
funkcję, uczestniczenie w przydziale spraw innej kategorii lub z innych przyczyn przewidzianych ustawą.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do przydziału spraw referendarzom sądowym.
§ 4. Sprawy z zakresu pr awa opiekuńczego i nieletnich oraz inne sprawy należące do sądu opiekuńczego mogą być
przydzielane według kryterium terytorialnego. Szczególne zasady przydziału mogą zostać ustanowione także w sprawach
rejestrowych, wieczystoksięgowych oraz związanych z wy konaniem orzeczeń.
§ 5. W razie przydzielenia sprawy wymagającej nadzwyczajnego nakładu pracy, sędzia sprawozdawca może zwrócić
się do prezesa sądu z wnioskiem o wstrzymanie przydziału kolejnych spraw na czas określony. Prezes sądu rozpoznaje
wniosek niezw łocznie. Decyzję prezesa sądu wraz z uzasadnieniem doręcza się sędziemu, którego dotyczy, oraz podaje do
wiadomości sędziów danego sądu. Od decyzji prezesa sądu sędziemu, którego decyzja dotyczy, oraz grupie co najmniej
10 % sędziów danego sądu przysługuje odwołanie do kolegium sądu w terminie siedmiu dni od dnia jej doręczenia albo
podania do wiadomości. Uchwałę kolegium sądu wraz z uzasadnieniem doręcza się sędziemu, którego decyzja dotyczy, oraz
podaje do wiadomości wszystkich sędziów danego sądu.
Art. 47 b. § 1. Zmiana składu sądu może nastąpić tylko w przypadku niemożności rozpoznania sprawy w dotych -
czasowym składzie albo długotrwałej przeszkody w rozpoznaniu sprawy w dotychczasowym składzie. Przepis art. 47a
stosuje się odpowiednio.
§ 2. Jeżeli koniecz ne jest podjęcie czynności w sprawie, w szczególności gdy wynika to z odrębnych przepisów lub
przemawia za tym wzgląd na sprawność postępowania, a skład sądu, któremu została przydzielona sprawa, nie może jej
podjąć, czynność ta jest podejmowana przez skła d sądu wyznaczony zgodnie z planem zastępstw, a jeżeli czynność nie jest
objęta planem zastępstw, przez skład sądu wyznaczony zgodnie z art. 47a.
Dziennik Ustaw – 28 – Poz. 334
§ 3. Decyzje w sprawach, o których mowa w § 1 i 2, podejmuje prezes sądu albo upoważniony przez niego sędzia.
§ 4. Zmiana miejsca służbowego sędziego lub delegowanie do innego sądu oraz zakończenie delegowania nie stanowi
przeszkody do podejmowania czynności w sprawach przydzielonych w dotychczasowym miejscu służbowym albo miejscu
pełnienia służby, aż do ich zakoń czenia.
§ 5. Na wniosek sędziego lub z urzędu kolegium sądu właściwe dla nowego miejsca służbowego sędziego lub miejsca
jego delegowania może zwolnić sędziego z obowiązku rozpoznania części lub wszystkich spraw, w szczególności w razie
znacznej odległości od tego sądu do nowego miejsca służbowego sędziego lub miejsca jego delegowania, a także przy uwzględ-
nieniu stopnia zaawansowania rozpoznawanych spraw. Przed podjęciem uchwały kolegium sądu zasięga opinii prezesów
właściwych sądów.
§ 6.14) Przepisy § 4 i 5 stosuje się odpowiednio w przypadku przeniesienia do innego wydziału tego samego sądu oraz
w przypadku powołania na stanowisko sędziego w sądzie wyższej instancji.
Art. 47c. Przewodniczący składu sądu może sprawdzić dane osobowe osób obecnych w miejscu dokonywania czyn-
ności sądowej na podstawie dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość. W przypadku odmowy
poddania się sprawdzeniu tożsamości lub braku możliwości jej sprawdzenia przewodniczący składu sądu może zobowiązać
taką osobę do opuszczenia miejsca dokonywania czynności sądowej.
Art. 48. § 1. Przewodniczący składu sądu może upomnieć osobę, która narusza powagę, spokój lub porządek czynności
sądowych, a po bezskutecznym upomnieniu może ją wydalić z sali rozpraw.
§ 2. Sąd może wydalić osobę biorącą udział w sprawie tylko wtedy, gdy mimo uprzedzenia o skutkach prawnych jej
nieobecności przy czynnościach sądowych nadal zachowuje się w sposób określony w § 1.
§ 3. Sąd może wydalić z sali rozpraw publiczność z powodu jej niewła ściwego zachowania.
Art. 49.15) § 1. W razie naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu
organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, sąd może ukarać osobę, która dopuściła się tego czynu
karą porz ądkową: grzywny w wysokości do 3000 złotych lub karą pozbawienia wolności do czternastu dni; osobie pozbawionej
wolności, w tym także tymczasowo aresztowanej, jako karę porządkową można wymierzyć karę przewidzianą w przepisach
o wykonywaniu kary pozbawieni a wolności albo w przepisach o wykonywaniu tymczasowego aresztowania.
§ 2. Jeżeli czynu określonego w § 1 dopuścił się żołnierz w czynnej służbie wojskowej, z wyjątkiem terytorialnej służby
wojskowej pełnionej dyspozycyjnie, sąd – zamiast wymierzenia kary – zwraca się do właściwego dowódcy jednostki woj-
skowej, który stosuje środki przewidziane w przepisach dotyczących żołnierzy; przepis ten stosuje się odpowiednio do osoby
odbywającej zasadniczą służbę w obronie cywilnej.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się także, gdy czynu określonego w § 1 dopuszczono się w piśmie złożonym w sądzie lub
za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość, o ile istnieje pewność co do osoby, która dopuściła się tego
czynu.
§ 4. Jeżeli naruszenie powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenie sądowi godzi w osobę sędziego
albo członka składu sądu, postanowienie w przedmiocie ukarania karą porządkową wydaje niezwłocznie na posiedzeniu sąd
w składzie jednego sęd ziego niebędącego w składzie dokonującym czynności sądowych ani w składzie rozpoznającym
sprawę, której dotyczą te czynności. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 5. Postanowienie w przedmiocie ukarania karą porządkową w sytuacji, o której mowa w § 3, w ydaje się po wysłuchaniu
osoby, która dopuściła się czynu określonego w § 1, chyba że wysłuchanie nie jest możliwe albo osoba ta bez usprawiedli-
wienia nie stawiła się na posiedzenie.
§ 6. Postanowienie, o którym mowa w § 4, wydaje się po wysłuchaniu osoby , która dopuściła się czynu określonego
w § 4, chyba że wysłuchanie nie jest możliwe albo osoba ta bez usprawiedliwienia nie stawiła się na posiedzenie. W sytuacji,
w której czynu określonego w § 4 dopuszczono się w piśmie złożonym w sądzie lub za pośredni ctwem środków porozumie-
wania się na odległość oraz istnieje pewność co do osoby, która dopuściła się tego czynu, przepis zdania pierwszego stosuje s ię
odpowiednio.
§ 7. Do postępowania w przedmiocie ukarania karą porządkową stosuje się przepisy postępowan ia właściwego w spra-
wie, w toku której dopuszczono się czynu naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia
innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 7 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 15 kwietnia 2023 r.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
Dziennik Ustaw – 29 – Poz. 334
Art. 50. § 1.16) Postanowienie o ukaraniu karą porządko wą jest wykonalne z chwilą uprawomocnienia. Od postano-
wienia przysługuje zażalenie do sądu bezpośrednio przełożonego, a gdy zostało wydane przez sąd apelacyjny do Sądu Naj-
wyższego. Postanowienie w przedmiocie zażalenia wydaje się niezwłocznie. Ponadto do z ażalenia stosuje się przepisy o po-
stępowaniu właściwe w sprawie, w której zastosowano karę porządkową.
§ 2. Ukaranie karą porządkową nie uchyla odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej za ten sam czyn.
§ 2a. Do wykonania kary porządkowej grzywny stosuje się odpowiednio art. 206 § 1 i 2 Kodeksu karnego wykonawczego .
§ 3.17) W razie nieuiszczenia kary porządkowej grzywny, zamienia się ją na karę pozbawienia wolności do siedmiu dni,
biorąc pod uwagę rodzaj przewinienia, warunki osobiste ukaranego ora z stopień jego winy. Postanowienie w tym przedmio-
cie wydaje sąd w składzie jednego sędziego niebędącego w składzie rozpoznającym sprawę, której dotyczył czyn określony
w art. 49 § 1 i 4, na posiedzeniu po wysłuchaniu ukaranego, chyba że wysłuchanie nie jes t możliwe albo ukarany bez
usprawiedliwienia nie stawił się na posiedzenie. Postanowienie jest natychmiast wykonalne. Od postanowienia przysługuje
zażalenie. W razie wniesienia zażalenia sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, może wstrzymać wykonanie k ary po-
zbawienia wolności. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 51. § 1.18) Zarządzenia porządkowe przewodniczącego składu sądu oraz kary porządkowe wymierzane przez sąd
nie mają zastosowania do sędziów, asesorów sądowych i ławników należących do skład u orzekającego oraz do prokuratora,
Prezesa, wiceprezesów, radców i referendarzy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej biorących udział w sprawie ,
a także osób, do udziału których w sprawie stosuje się przepisy o prokuratorze.
§ 2. Do obrońcy i pełnomocnika, będącego adwokatem lub aplikantem adwokackim, uprawnionym do występowania
przed sądem na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze ( Dz. U. z 2022 r. poz. 1184
i 1268 oraz z 2023 r. poz. 1860 ), albo radcą prawnym lub aplikantem radcowskim, uprawnionym do występowania przed
sądem na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych ( Dz. U. z 2022 r. poz. 1166 oraz z 2023 r.
poz. 1860 ), biorącego ud ział w sprawie nie stosuje się kary pozbawienia w olności, o której mowa w art. 49 § 1 i w art. 50 § 3.
Art. 51a. § 1. Sąd z urzędu ustala i stosuje właściwe prawo obce. Sąd może zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości
o udzielenie tekstu tego prawa oraz wyjaśnienie obcej praktyki sądowej.
§ 2. Sąd może zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości również o udzielenie informacji co do istnienia wzajemności
w stosunkach z państwem obcym.
§ 3. Celem ustalenia treści prawa obcego lub obcej praktyki sądowej albo istnienia wzajemności sąd może zastosować
także inne środki, w tym zasięgnąć opinii biegłych.
Art. 51b. W razie wątpliwości co do istnienia przywileju lub immunitetu wynikającego z prawa międzynarodowego
sąd może zwrócić się do ministra właściwego do spraw zagranicznych o informację.
Art. 52. Sędziemu lub asesorowi sądowemu dokonującemu czynności sądowej jednoosobowo przysługują prawa prze-
wodniczącego oraz prawa sądu przewidziane w art. 48–50.
Art. 52a.19) § 1. Przepisy art. 47c i art. 48 § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do osób uczestniczących w posiedz eniu
przeprowadzanym przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie za pośrednictwem środków
porozumiewania się na odległość przebywających poza budynkiem sądu.
§ 2. Osoba uczestnicząca w posiedzeniu, o którym mowa w § 1, jest obow iązana podać na żądanie przewodniczącego
składu sądu informacje o miejscu, w którym przebywa, oraz o towarzyszących jej osobach.
Art. 53. § 1. Dla każdej sprawy z zakresu, o którym mowa w art. 1 § 2 i 3 tworzy się akta. Akta mogą być tworzone
i przetwarzan e także z wykorzystaniem technik informatycznych.
§ 1a.20) System teleinformatyczny obsługujący postępowanie sądowe, w którym tworzy się i przetwarza akta sprawy,
utrzymuje Minister Sprawiedliwości.
§ 1a. (uchylony)21)
-
W brz mieniu ustalonym przez art. 2 pkt 3 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 3 lit. b ustawy, o której mowa w odnośni ku 8.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 4 ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
-
Dodany przez art. 2 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
-
Obowiązuje do wejścia w życie zmiany, o której mowa w odnośniku 21.
-
Przez art. 2 pkt 6 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 8; wejdzie w życie z dniem 14 marca 2024 r.
Dziennik Ustaw – 30 – Poz. 334
§ 1b.20) Minister Sprawiedliwości jest administratorem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie
sądowe.
§ 1b. (uchylony)21)
§ 1c.20) Minister Sprawiedliwości, jako administrator systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe
nie ma dostępu do akt postępowania.
§ 1c. (uchylony)21)
§ 2. Akta sprawy przechowuje się w sądzie lub systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe
przez okres niezbędny ze względu na rodzaj i charakter sprawy, terminy przedawnienia, interesy osób biorących udział
w postępowaniu oraz znaczeni e materiałów zawartych w aktach jako źródła informacji.
§ 3. Po okresie przechowywania w sądzie akta sprawy podlegają przekazaniu do właściwych archiwów państwowych.
§ 4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, warunki i zakres przesłane k określonych w § 2 oraz
warunki i tryb przechowywania i przekazywania akt, a także warunki i tryb niszczenia akt po upływie okresu ich przecho-
wywania.
§ 5. (uchylony)22)
Art. 53a. § 1. Pochodzący od sądu dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego obs ługującego postępowanie
sądowe ma moc dokumentu wydanego przez sąd, o ile ma cechy umożliwiające jego weryfikację w tym systemie.
§ 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób i cechy umożliwiające weryfikację istnienia
i treści pisma w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe, mając na względzie minimalne wyma-
gania dla systemów teleinformatycznych oraz potrzebę ochrony praw osób uczestniczących w postępowaniach sądowych.
Art. 53b. Sąd może weryfikować t akże za pośrednictwem systemu teleinformatycznego status prokuratora, asesora
prokuratorskiego, adwokata, aplikanta adwokackiego, radcy prawnego, aplikanta radcowskiego, prawnika zagranicznego,
rzecznika patentowego, aplikanta rzecznikowskiego lub radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej dokonują-
cych czynności procesowej.
Art. 53c. § 1. Minister Sprawiedliwości może zażądać przedstawienia mu akt sprawy, w której sąd zwrócił się o udzielenie
tekstu prawa obcego, wyjaśnienie obcej praktyki sądo wej lub informację co do istnienia wzajemności w stosunkach z państwem
obcym.
§ 2. Minister Sprawiedliwości może zażądać przedstawienia mu akt sprawy lub niezbędnych informacji w celu wyko-
nywania zadań związanych z reprezentowaniem Rzeczypospolitej Polskie j przed sądami międzynarodowymi, komitetami
traktatowymi, organizacjami międzynarodowymi lub międzynarodowymi sądami arbitrażowymi.
§ 2a.23) Minister Sprawiedliwości może żądać udostępnienia akt sprawy, o których mowa w § 2, ministrowi właściwemu
do spraw zagranicznych na jego wniosek, w celu wykonywania zadań związanych z reprezentowaniem Rzeczypospolitej
Polskiej przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka lub innym organem międzynarodowym.
§ 3. Akta spraw zakończonych mogą być udostępniane jednostkom org anizacyjnym prowadzącym działalność naukową
lub badawczo -rozwojową dla celów naukowych i badawczych, a także Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury dla
celów dydaktycznych.
Art. 53d. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi ,
w drodze rozporządzenia, tryb zakładania i udostępniania konta oraz sposób korzystania z konta w systemie tele infor -
matycznym obsługującym postępowanie sądowe, za pomocą którego można wnosić pisma procesowe, i zamykania go,
z uwzględnieniem sprawności postępowania, ochrony praw stron postępowania oraz możliwości składania jednorazowo
wielu pism.
Art. 53e.24) § 1. O ile przepis szczególny tak stanowi, pisma sądowe doręcza się adwokatom, radcom prawnym,
rzecznikom patentowym, prokuratorowi, Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej i organowi emerytal-
nemu określonemu przez ministra właściwego do spraw w ewnętrznych drogą elektroniczną za pośrednictwem kont
w systemie teleinformatycznym (portal informacyjny). Za pośrednictwem portalu informacyjnego można też infor-
mować strony i ich pełnomocników o czynnościach podejmowanych w sprawie.
-
Przez art. 2 pkt 6 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 8; weszła w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
-
Dodany przez art. 2 pkt 7 ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
-
Dodany przez art. 2 pkt 8 ustawy, o której mowa w odnośniku 8; wejdzie w życie z dniem 14 marca 2024 r.
Dziennik Ustaw – 31 – Poz. 334
§ 2. Minister Sprawi edliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w dro-
dze rozporządzenia, warunki techniczne korzystania z portalu informacyjnego i jego funkcjonowania oraz tryb za-
kładania, udostępniania i likwidacji konta w portalu informac yjnym, z uwzględnieniem sprawności postępowania,
ochrony praw stron postępowania oraz zasad wykonywania zawodu przez adwokatów, radców prawnych i rzeczni-
ków patentowych.
§ 3. Do posiadania konta instytucjonalnego w portalu informacyjnym obowiązany jest or gan emerytalny określony
przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
Art. 54. § 1.25) Do budynków sądów nie wolno wnosić broni, amunicji, materiałów wybuchowych ani innych środków
niebezpiecznych. Nie dotyczy to osób wykonujących w budynkach sądów obo wiązki służbowe wymagające posiadania
broni.
§ 2.25) Prezes sądu może zarządzić stosowanie środków zapewniających bezpieczeństwo w budynkach sądów oraz
zapobie gających naruszaniu zakazu, o którym mowa w § 1. W takim przypadku do ochrony budynków sądów oraz osób
w nich przebywających stosuje się przepisy o ochronie osób i mienia.
§ 3.26) W celu zapobieżenia naruszeniu zakazu, o którym mowa w § 1, oraz zapewnienia bezpieczeństwa, o którym
mowa w § 2, pracownik ochrony, wpisany na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej w rozumieniu ustawy
z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie o sób i mienia (Dz. U. z 2021 r. poz. 1995), przy wykonywaniu zadań ochrony osób
i mienia w budynku sądu ma prawo do:
-
przeglądania zawartości bagażu lub odzieży osób wchodzących do budynku sądu;
-
odmowy zezwolenia na wejście do budynku sądu osobie odm awiającej poddania się przeglądaniu zawartości bagażu lub odzieży;
-
odmowy zezwolenia na wejście do budynku sądu osobie posiadającej przy sobie przedmioty, o których mowa w § 1;
-
żądania usunięcia innych przedmiotów i urządzeń, które mogą stanowić za grożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego lub mienia, lub oddania ich do depozytu.
§ 4.26) Pracownik ochrony informuje sekretariat właściwego wydziału sądu o o dmowie zezwolenia na wejście do budynku sądu osobie wezwanej na rozprawę lub posiedzenie sądu w sytuacjach, o których mowa w § 3 pkt 2 i 3.
§ 5.26) Przeglądan ie zawartości bagażu polega na: -
wzrokowej i manualnej kontroli zawartości bagażu, w tym manualnym sprawdzeniu znajdujących się w nim przedmio- tów;
-
sprawdzeniu bagażu z wykorzystaniem środków technicznych niezbędnych do wykrywania materiałów i urządz eń za- bronionych, w szczególności broni, materiałów wybuchowych oraz substancji mogących stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia.
§ 6.26) Pracownik ochrony w związku z wykonywaniem czynności, o których mowa w § 5, ma prawo żądania udostęp- nienia bagażu, w tym otwarcia i pokazania jego zawartości.
§ 7.26) Czynności, o których mowa w § 5, wykonuje się w obecności posiadacza bagażu oraz w miarę możliwości w sposób niepowodujący uszkodzenia bagażu i znajdujących się w nim przedmiotów.
§ 8.26) Przeglądanie odzieży polega na: -
manualnym sprawdzeniu zawartości odzieży oraz przedmiotów znajdujących się na ciele osoby wchodzącej do budynku
sądu lub przez nią posiadanych bez odsłaniania przykrytej odzieżą powierzchni ciała; -
sprawdzeniu za pomocą środków technicznych niezbędnych do wykrywania materiałów i urządzeń zabronionych, w szczególności broni, materiałów wybuchowych oraz substancji mogących stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia.
§ 9.26) Pracownik ochrony w związku z realizacją czynności, o których mowa w § 8, ma prawo do żądania zdjęcia przez osobę wchodzącą do budynku sądu zewnętrznych warstw odzieży, pokazania zawartośc i kieszeni, innych części odzieży lub przedmiotów znajdujących się na ciele tej osoby lub przez nią posiadanych.
§ 10.26) Czynności, o których mowa w § 8, wykonuje się w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, wobec której są wykonywane, oraz w niezbędnym zakresie do zrealizowania celu wykony wanej czynności. Czynności wyko- nuje w miarę możliwości pracownik ochrony tej samej płci, co osoba poddana przeglądaniu odzieży. -
W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 9 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
-
Dodany przez art. 2 pkt 9 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
Dziennik Ustaw – 32 – Poz. 334
§ 11.26) Z wykonania czynności, o których mowa w § 5 i 8, dokonujący ich pracownik ochrony sporządza protokół w przypadku, gdy osoba poddana przeglądaniu zawartości bagażu lub odzieży zgłosiła takie żądanie bezpośrednio po dokona- niu tych czynności . Protokół nie podlega udostępnieniu oso bom trzecim oraz może być udostępniony podmiotom upraw- nionym na podstawie odrębnych przepisów w trybie w nich przewidzianym. Protokół zawiera:
-
oznaczenie czynności, podstawy prawnej i przyczyny jej podjęcia, miejsca jej dokonania oraz dane osoby poddanej przeglądaniu zawartości bagażu lub odzieży, obejmujące imię, nazwisko oraz numer ewidencyjny PESEL lub datę urodzenia oraz serię i numer dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby;
-
datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia czynności;
-
dane pracownika ochrony dokonującego czynności obejmujące imię, nazwisko oraz nazwę przedsiębiorcy, na rzecz którego wykonuje zadani a ochrony albo nazwę jednostki organizacyjnej lub przedsiębiorcy w przypadku, gdy pracow- nik ochrony wykonuje zadania ochrony w ramach wewnętrznej służby ochrony;
-
przebieg czynności, oświadczenia i wnioski jej uczestników;
-
spis znalezionych i odebra nych przedmiotów oraz w miarę potrzeby ich opis;
-
pouczenie osoby poddanej przeglądaniu zawartości bagażu lub odzieży o jej prawach, w szczególności o prawie do złożenia skargi, o której mowa w § 12;
-
podpis osoby dokonującej czynności oraz osoby pod danej przeglądaniu zawartości bagażu lub odzieży albo wzmiankę o odmowie złożenia podpisu.
§ 12.26) Osobie poddanej przeglądaniu zawartości bagażu lub odzieży przysługuje skarga na działalność sądu, wnoszona do prezesa sądu właściwego ze względu na miejsce dokonania czynności, w terminie 7 dni od dnia dokonania czynności, w celu zbadania legalności oraz prawidłowości jej dokonania. Do skargi stosuje się odpowie dnio przepisy rozdziału 5a.
§ 13.26) W przypadku gdy w trakcie czynności, o których mowa w § 5 i 8, znaleziono przedmioty mogące stworzyć niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia, a osoba poddana tym czynnościom nie zgłosiła żądania sporzą- dzenia protokołu z dokonanej czynności, dokonanie czynności pracownik ochrony niezwłocznie dokumentuje w notatce służbowej, odnotowując rodzaj, czas, miejsce i wynik czynności, dane pracownika ochrony oraz informacje, o których mowa w § 11 pkt 5.
§ 14.26) W przypadku gdy przedmioty ujawnione w wyniku czynności, o któ rych mowa w § 5 i 8, stwarzają niebezpie- czeństwo dla życia, zdrowia lub mienia, pracownik ochrony, w granicach dostępnych środków, niezwłocznie podejmuje działania zmierzające do usunięcia niebezpieczeństwa, a w szczególności zabezpiecza miejsce zagrożone oraz powiadamia dyżurnego właściwej miejscowo jednostki organizacyjnej Policji o konieczności zarządzenia działań usuwających to nie- bezpieczeństwo.
§ 15.26) Informację o przysługujących osobom wchodzącym do budynku sądu prawach i obowiązkach związanych z czynnościami pracowników ochrony, podejmowanymi przy wykonywaniu zadań ochrony osób i mienia w budynkach sądu, umieszcza się w widocznym miejscu przy wejściu do budynku sądu.
§ 16.26) Przepisów § 3 –13 nie stosuje się do: -
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
-
Prezesa Rady Ministrów,
-
członków Rady Ministrów,
-
Rzecznika Praw Obywatelskich,
-
Rzecznika Praw Dziecka,
-
Rzecznika Finansowego,
-
Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych,
-
osób korzystających z immunitetu parlamentarnego, sędziowskiego lub prokuratorskiego, ławnikó w danego sądu oraz referendarzy sądowych,
-
osób korzystających z immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów międzynarodowych albo powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych,
-
adwokatów, radców prawnych, notariuszy, komorni ków sądowych, Prezesa, wiceprezesów, radców i referendarzy Pro- kuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej,
Dziennik Ustaw – 33 – Poz. 334
-
kuratorów sądowych, rzeczników patentowych, biegłych sądowych, doradców restrukturyzacyjnych – w trakcie peł- nienia czynności służbowych,
-
funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, w tym inspektorów Biura Nadzoru Wewnętrznego
oraz funkcjonariuszy Służby Więziennej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrz- nego, Agencji Wywiadu, Służby Wywia du Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Celno -Skarbowej, Straży Ochrony Kolei, żołnierzy Żandarmerii Wojskowej i pracowników Krajowej Administracji Skarbowej – w trakcie
pełnienia czynności służbowych, -
innych osób, w stosunku do których dyrektor sądu albo prezes sądu wyraził zgodę na ich wejście
– po uprzednim okazaniu legitymacji służbowej lub dokumentu umożliwiającego ustalenie tożsamości i zajmowanego sta- nowiska lub pełnionej funkcji.
§ 17.26) Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór protokołu oraz sposób, miejsce i okresy przechowywania protokołu, o którym mowa w § 11, i no tatki służbowej, o której mowa w § 13, biorąc pod uwagę koniecz- ność zapewnienia przejrzystości, skrótowości i kompletności protokołu, z uwzględnieniem informacji niezbędnych do udo- kumentowania zakresu, przebiegu oraz wyniku czynności przeglądania zawartośc i bagażu lub odzieży osoby wchodzącej do budynku sądu, o których mowa w § 5 i 8, a także uwzględniając potrzebę zapewnienia bezpiecznego przechowywania protokołu i notatki służbowej oraz niezbędność zapewnienia dostępu do nich w związku z prowadzonymi post ępowaniami.
DZIAŁ II
Sędziowie i asesorzy sądowi
Rozdział 1
Powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim
Art. 55. § 1. Sędzią sądu powszechnego jest osoba powołana na to stanowisko przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, która złożyła ślubow anie wobec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Sędziowie sądów powszechnych są powoływani na stanowiska: -
sędziego sądu rejonowego;
-
sędziego sądu okręgowego;
-
sędziego sądu apelacyjnego.
§ 2a. (uchylony)
§ 3. Powołując do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wyznacza miej- sce służbowe (siedzibę) sędziego. Zmiana miejsca służbowego sędziego może być dokonana bez zmiany stanowiska w przy- padkach i w trybie określonych w art. 75. § 4. Sędzia może orzekać w e wszystkich sprawach w swoim miejscu służbowym, a w innych sądach w przypadkach określonych w ustawie (jurysdykcja sędziego). Przepisy o przydziale spraw, wyznaczaniu i zmianie składu sądu oraz dele- gowaniu sędziego na czas pełnienia funkcji lub zajmowania stanowiska nie ograniczają jurysdykcji sędziego i nie mogą być podstawą stwierdzenia sprzeczności składu sądu z przepisami prawa, nienależytego obsadzenia sądu lub udziału osoby nie- uprawnionej lub niezdolnej do orzekania w wydaniu orzeczenia.27) § 5. Okol iczności towarzyszące powołaniu sędziego nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do podważenia orzeczenia wydanego z udziałem tego sędziego lub kwestionowania jego niezawisłości i bezstronności.
Art. 56. (uchylony)
Art. 57. § 1.28) Każdy, kto spełnia warunki do objęcia stanowiska sędziego sądu powszechnego, o którym mowa w art. 55 § 2, może zgłosić swoją kandydaturę na jedno stanowisko sędziowskie w terminie czternastu dni od dnia obwieszczenia, o którym
mowa w art. 20a § 4.
§ 1a. Osoba, która zgłosiła swoją kandydaturę na wolne stanowisko sędziowskie w sądzie powszechnym nie może, do czasu zakończenia postępowania w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim w sądzie powszech - nym, zgłosić swej kandydatury na wol ne stanowisko sędziowskie w Sądzie Najwyższym, Naczelnym Sądzie Administracyj - nym ani wojewódzkim sądzie administracyjnym. Zgłoszenie kandydatury na wolne stanowisko sędziowskie w tych sądach powoduje zakończenie postępowania w sprawie powołania do pełnien ia urzędu na stanowisku sędziowskim w sądzie powszech - nym. -
Zdanie drugie w brzmieniu ustalonym przez art. 7 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 15 kwietnia 2023 r.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 4 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 34 – Poz. 334
§ 1b. Osoba, która zgłosiła swoją kandydaturę na wolne stanowisko sędziowskie w Sądzie Najwyższym, Naczelnym
Sądzie Administracyjnym albo wojewódzkim sądzie administracyjnym, nie może, do czasu zakończenia postępowania
w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim w tym sądzie, zgłosić swej kandydatury na wolne
stanowisko sędziowskie w sądzie powszechnym.
§ 2. Zgłoszenia kandydatury na wolne stanowisko sędziowskie oraz i nnych czynności w toku postępowania w sprawie
powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim kandydat dokonuje za pośrednictwem systemu teleinfor matycz-
nego obsługującego to postępowanie, zwanego dalej „systemem teleinformatycznym”, dostępnego na stronie internetowej
Krajowej Rady Sądownictwa.
§ 3. Czynności w toku postępowania w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim dokonane
przez kandydata bez zachowania formy przewidzianej ustawą nie wywołują skutków prawnych, jakie ust awa wiąże z ich
dokonaniem.
§ 4. System teleinformatyczny prowadzi Minister Sprawiedliwości. Administratorami danych osobowych w systemie
teleinformatycznym są: Minister Sprawiedliwości, prezesi właściwych sądów oraz Krajowa Rada Sądownictwa, każde w za-
kresie zadań wykonywanych w postępowaniu w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim.
§ 5. Uwierzytelnienie w systemie teleinformatycznym wymaga użycia profilu zaufanego, profilu osobistego, innego
środka identyfikacji elektronicznej, wy danego w systemie identyfikacji elektronicznej przyłączonym do węzła krajowego
identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 21a ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach za ufa-
nia oraz identyfikacji elektronicznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1797 oraz z 2023 r. poz. 1234 ), adekwatnie do poziomu bezpie-
czeństwa środka identyfikacji elektronicznej wymaganego dla usług świadczonych w tym systemie, danych weryfikowa-
nych za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego, jeż eli te dane pozwalają na identyfikację i uwierzy-
telnienie wymagane w celu realizacji usługi online, albo otrzymanego w sądzie identyfikatora wskazującego na tożsamość
kandydata.
§ 6. Zgłaszający swoją kandydaturę wypełnia w systemie teleinformatycznym kart ę zgłoszenia kandydata na wolne
stanowisko sędziowskie, opatruje ją podpisem elektronicznym nadanym przez ten system, podpisem zaufanym , podpisem
osobistym albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a następnie wnosi za pośrednictwem systemu do prezesa w łaści-
wego sądu.
§ 7. Zgłaszający swoją kandydaturę dołącza do karty zgłoszenia informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą
jego osoby i zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego,
z zastrzeżeniem art. 58 § 4a. Zgłaszający urodzony przed dniem 1 sierpnia 1972 r. składa w postaci papierowej oświadcze-
nie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 20 06 r. o ujawnianiu informacji o dokumen tach organów
bezpieczeństwa państwa z lat 1944 –1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2023 r. poz. 342, 497, 1195 i 1872 ), albo
informację, o której mowa w art. 7 ust. 3a tej ustawy. Do karty zgłoszenia dołącza się również oświadczenie w przedmiocie
zgody albo niewyrażenia zgody na wykorz ystanie dokumentów dotyczących zgła szającego w innych postępowaniach
w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim.
§ 8. Zawarte w karcie zgłoszenia oświadczenia: o korzystaniu z pełni praw cywilnych i obywatelskich, o toczącym się
postępowaniu o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, o ukaraniu w postępowaniu dyscyplinarnym, o toczącym się po-
stępowaniu dyscyplinarnym oraz o uprawomocnieniu się orzeczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwiet nia
1997 r. o ujawnieniu pr acy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944 –1990 osób
pełniących funkcje publiczne (Dz. U. z 1999 r. poz. 428, z późn. zm.29))30), jak również oświadczenie, że nie toczy się wobec
kandydata inne postępowanie w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim, kandydat składa pod
rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
§ 9. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze ro zporządzenia,
zakres danych zawartych w karcie zgłoszenia na wolne stanowisko sędziowskie, mając na względzie, aby dane te umożli-
wiały weryfikację w niezbędnym zakresie spełnienia warunków wymaganych przez ustawę od kandydatów na stanowisko
sędziowskie.
-
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1999 r. poz. 618, 681 i 701, z 2000 r. poz. 488 i 600, z 2002 r. poz. 128, 676, 765, 1271 i 1434, z 2003 r. poz. 390 i 921, z 2004 r. poz. 219, z 2005 r. poz. 1365 oraz z 2006 r. poz. 708, 711 i 1218.
-
Ustawa utraciła moc z dniem 15 marca 2007 r. z wyjątkiem art. 30, na podstawie art. 66 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 –1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. poz. 1592), która weszła w życie z dniem 1 5 marca 2007 r.
Dziennik Ustaw – 35 – Poz. 334
§ 10. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii
Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres i sposób przeprowadzania badań lekar -
skich i psychologicznych kandyd atów do objęcia urzędu sędziego oraz kwa lifikacje wymagane od lekarzy i psycho logów
uprawnionych do przeprowadzania tych badań i wydawania zaświadczeń o zdolności do pełnienia obowiązków sędziego,
jak również terminy wykorzystania wydawanych zaświadczeń w postępowaniu w sprawie powołania do pełnienia urzędu
na stanowisku sędziowskim, mając na względzie zapewnienie należytej oceny zdolności kandydatów do objęcia urzędu
sędziego, uwzględniającej charakter tego urzędu.
Art. 57a. § 1. Kandydat na wolne stanowi sko sędziowskie, który zajmuje stanowisko sędziego sądu powszechnego,
sędziego sądu administracyjnego albo sędziego sądu wojskowego, do karty zgłoszenia dołącza wykaz sygnatur akt pięćdzie-
sięciu spraw sądowych różnych kategorii, w których rozpoznawaniu bra ł udział, a w przypadku mniejszej liczby spraw –
wykaz sygnatur akt wszystkich spraw.
§ 2. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, który zajmuje stanowisko prokuratora, do karty zgłoszenia dołącza
wykaz sygnatur akt pięćdziesięciu spraw, w których prowad ził lub nadzorował postępowanie przygotowawcze, sporządził
akt oskarżenia lub środki zaskarżenia albo występował przed sądem lub składał pisma procesowe, a w przypadku mniejszej
liczby spraw – wykaz sygnatur akt wszystkich spraw.
§ 3. Kandydat na wolne sta nowisko sędziowskie, który wykonuje zawód adwokata lub radcy prawnego albo zajmuje
stanowisko radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, do karty zgłoszenia dołącza wykaz sygnatur akt pięć-
dziesięciu spraw sądowych różnych kategorii, w których występował w charakterze zastępcy procesowego, a jeżeli wystę-
pował w mniejszej liczbie spraw – wykaz sygnatur akt wszystkich spraw, ze wskazaniem sądów, w których sprawy te to-
czyły się lub toczą, a także odpisy wszystkich, jednak nie więcej niż pięćdziesi ęciu, opinii prawnych i innych dokumentów
sporządzonych w związku ze stosowaniem lub tworzeniem prawa; radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej
dołącza ponadto opinię przełożonego.
§ 4. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, który wykonuj e zawód notariusza, do karty zgłoszenia dołącza wykaz
pięćdziesięciu aktów notarialnych obejmujących różne kategorie spraw, a jeżeli sporządził mniejszą ich liczbę – wykaz
wszystkich aktów.
§ 5. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie, który ma tytuł nauk owy profesora lub stopień naukowy doktora
habilitowanego nauk prawnych, do karty zgłoszenia dołącza wykaz publikacji wraz z opiniami recenzentów, jeżeli były
sporządzone, odpisy sporządzonych opinii prawnych oraz charakterystykę osiągnięć w zakresie kształ cenia kadr lub
dorobku naukowego.
§ 6. (uchylony)
§ 7. Kandydat na wolne stanowisko sędziowskie zajmujący stanowisko sędziego albo prokuratora, który w okresie po-
przedzającym obwieszczenie był delegowany do pełnienia czynności administracyjnych w Ministers twie Sprawiedliwości lub
innej jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanej, Kancelarii Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej albo urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych, do karty zgłos zenia
dołącza wykaz sygnatur akt pięćdziesięciu spraw określonych w § 1 lub 2 lub spraw zarejestrowanych w referacie kandydata
lub przez niego nadzorowanych w okresie delegowania, a także opis wykonywanych w okresie delegowania czynności wraz
z opinią prze łożonego.
§ 8. Przepis § 7 stosuje się odpowiednio w przypadku delegowania do pełnienia:
-
czynności w Biurze Krajowej Rady Sądownictwa;
-
czynności lub prowadzenia zajęć szkoleniowych w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury;
-
obowiązków w międzynarodowej sędziowskiej organizacji pozarządowej;
-
obowiązków lub pełnienia określonej funkcji poza granicami państwa w ramach działań podejmowanych przez organiza- cje międzynarodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe działające na podst awie umów międzynarodo- wych, w tym umów konstytuujących organizacje międzynarodowe, ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską.
§ 9. Przełożonym, o którym mowa w § 7, jest osoba kierująca jednostką, do kt órej delegowanie nastąpiło, a w przy- padku podziału te j jednostki na departamenty, biura albo inne równorzędne komórki organizacyjne – osoba kierująca taką komórką. Za przełożonego osoby kierującej daną jednostką lub komórką organizacyjną uznaje się osobę sprawującą funkcję nadrzędną.
§ 10. Do kandydata na wolne stanowisko sędziowskie, który zajmuje stanowisko prezesa lub wiceprezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej , stosuje się odpowiednio, stosownie do zawodu wykonywanego przed powołaniem na to stanowisko, przepisy § 1–5 lub 7.
Dziennik Ustaw – 36 – Poz. 334
§ 11. Do kandydata na wolne stanowisko sędziowskie, który wykonywał więcej niż jeden z zawodó w wskazanych
w przepisach § 1–5 i 10, stosuje się przepisy § 1–5 i 7, z tym że łączna liczba zamieszczonych w wykazie sygnatur akt spraw
lub odpisów opinii prawnych i innych dokumentów, o których mowa w tych przepisach, nie może przekraczać stu.
§ 12. Do k arty zgłoszenia kandydat może dołączyć także inne dokumenty popierające jego kandyda turę, w szczegól-
ności opinie i rekomendacje.
Art. 57aa. § 1. Dokumenty dołączane do karty zgłoszenia kandydat tworzy w systemie teleinformatycznym i wnosi za
pośrednictwem tego systemu, opatrując je podpisem elektronicznym nadanym przez ten system, podpisem zaufanym , pod-
pisem osobistym albo kwalifik owanym podpisem elektronicznym.
§ 2. Dokumenty mające w oryginale postać papierową kandydat zamieszcza w systemie teleinformatyc znym w postaci
elektronicznych kopii, opatrując je podpisem elektronicznym nadanym przez ten system, podpisem zaufanym , podpisem
osobistym albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym, co jednocześnie stanowi oświadczenie o zgodności elektronicz-
nej kopii do kumentu z oryginałem w postaci papierowej. Oświadczenie to jest składane pod rygorem odpowiedzialności
karnej za fałszywe zeznania. Prezes właściwego sądu, któremu zgłoszono kandydaturę na wolne stanowisko sędziowskie,
w uzasadnionych przypadkach może wezw ać kandydata do doręczenia w terminie trzech dni oryginałów dokumentów. Obo -
wiązek zamieszczenia w systemie teleinformatycznym elektronicznej kopii dokumentu nie dotyczy oświadczenia, o którym
mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 20 06 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeń-
stwa państwa z lat 1944 –1990 oraz treści tych dokumentów, a także informacji, o której mowa w art. 7 ust. 3a tej ustawy.
§ 3. Prezes właściwego sądu, któremu zgłoszono kandydaturę na wolne stanowisko sędz iowskie, zamieszcza w syste-
mie teleinformatycznym w terminie 3 dni roboczych elektroniczne kopie dokumentów innych niż zamieszczone przez kan-
dydata, mających w oryginale postać papierową, wymaganych w tym postępowaniu, opatrując je podpisem elektronicznym
nadanym przez ten system. Obowiązek zamieszczenia w systemie teleinformatycznym elektronicznej kopii dokumentu nie
dotyczy oświadczenia, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o doku -
mentach organów bezp ieczeństwa państwa z lat 1944 –1990 oraz treści tych dokumentów, a także informacji, o której mowa
w art. 7 ust. 3a tej ustawy.
§ 4. Ponowne zgłoszenie kandydatury na wolne stanowisko sędziowskie może nastąpić nie wcześniej niż po dniu zakoń -
czenia poprzednio rozpoczętego postępowania w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim. Za
dzień rozpoczęcia postępowania w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim przyjmuje się dzień
złożenia karty zgłoszenia na da ne stanowisko sędziowskie. Za dzień zakończenia postępowania wobec kandydata w sprawie
powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim przyjmuje się dzień upływu wobec kandydata terminu do złoże-
nia zastrzeżenia od pozostawienia zgłoszenia bez rozpa trzenia albo dzień uprawomocnienia się wobec kandydata uchwały
Krajowej Rady Sądownictwa w przedmiocie:
-
nieuwzględnienia zastrzeżenia od pozostawienia zgłoszenia bez rozpatrzenia albo
-
umorzenia postępowania, albo
-
nieprzedstawienia wniosku o powoła nie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim Prezydentowi Rzeczy pospolitej
Polskiej, albo -
przedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 57ab. § 1. Kandydaturę na wolne stanowisko sędziego sądu rejonowego oraz na wolne stanowisko sędziego sądu
okręgowego zgłasza się prezesowi właściwego sądu okręgowego, zaś kandydaturę na wolne stanowisko sędziego sądu ape- lacyjnego – prezesowi sądu apelacyjnego.
§ 2. Czynności w stosunku do kandydata w toku postępowania w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku
sędziowskim prezes właściwego sądu dokonuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Art. 57ac. § 1. Jeżeli zgłoszenie na wolne stanowisko sędziowskie nie spełnia wymogów formalnych, o których mowa
w art. 57 § 6 i 7 oraz art. 57a § 1 –5 i 7, prezes właściwego sądu wzywa kandydata do jego uzupełnienia w terminie siedmiu dni.
§ 2. Jeżeli swoją kandydaturę zgłosiła osoba, która nie spełnia warunków do objęcia st anowiska sędziego sądu po- wszechnego, o których mowa w art. 61 § 1 pkt 1 oraz 3 –7 lub § 2 i 5 albo w art. 63 i art. 64, albo zgłoszenie nastąpiło po upływie terminu, o którym mowa w art. 57 § 1, lub zgłoszenie nie zostało uzupełnione w wyznaczonym terminie albo wobec zgłaszającego kandydaturę toczy się inne postępowanie w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziow- skim, prezes właściwego sądu zawiadamia zgłaszającego o pozostawieniu zgłoszenia bez rozpatrzenia, za pośrednictwem systemu telein formatycznego, podając przyczynę pozostawienia zgłoszenia bez rozpatrzenia.
§ 3. Osoba, której zgłoszenie pozostawiono bez rozpatrzenia może w terminie siedmiu dni od zawiadomienia, o którym
mowa w § 2, złożyć zastrzeżenie za pośrednictwem systemu teleinfo rmatycznego. W razie nieuwzględnienia zastrzeżenia prezes
właściwego sądu niezwłocznie przekazuje je za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wraz ze zgłoszeniem Krajowej Radzie Sądownictwa. W przedmiocie pozostawienia zgłoszenia bez rozpatrzenia rozst rzyga Krajowa Rada Sądownictwa .
Dziennik Ustaw – 37 – Poz. 334
Art. 57ad. § 1. W razie cofnięcia zgłoszenia na wolne stanowisko sędziowskie prezes właściwego sądu niezwłocznie
przekazuje oświadczenie o cofnięciu zgłoszenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do Krajowej Rady Sądow nictwa .
Nie wstrzymuje to podejmowania dalszych czynności w stosunku do kandydatów, którzy zgłosili się na to samo wolne
stanowisko sędziowskie.
§ 2. Doręczenia uznaje się za skuteczne z chwilą zalogowania się kandydata do systemu teleinformatyc znego lub po
upływie czternastu dni od dnia umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym.
Art. 57ae. § 1. O zgłoszeniu każdego kandydata na wolne stanowisko sędziowskie prezes właściwego sądu zawiada-
mia Ministra Sprawiedliwości przez udostępnienie kart y zgłoszenia kandydata w systemie teleinformatycznym.
§ 2. Prezes sądu okręgowego ma dostęp do zgromadzonych w systemie teleinformatycznym dokumentów dotyczących
wszystkich postępowań w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim w sądz ie okręgowym
i w sądach rejonowych danego okręgu. Prezes sądu apelacyjnego ma dostęp do zgromadzonych w systemie teleinfor -
matycznym dokumentów dotyczących wszystkich postępowań w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku
sędziow skim w sądzie ap elacyjnym.
Art. 57af. Dokumenty dotyczące postępowania w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim,
zgromadzone w systemie teleinformatycznym są przechowywane przez okres dwunastu miesięcy. Okres przechowywania
dokumentów, które mogą być wykorzystane w innych postępowaniach w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stano-
wisku sędziowskim dotyczących danego kandydata, wynosi siedem lat. Po upływie okresu przechowywania dokumenty
podlegają brakowaniu w sposób określony w przepisach usta wy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym
i archiwach ( Dz. U. z 2020 r. poz. 164).
Art. 57ag. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rad y Sądownictwa, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, tryb zakładania konta w systemie teleinformatycz-
nym, sposób dostępu do konta, sposób korzystania z systemu teleinformatycznego oraz podejmowania w nim czyn ności zwią-
zanych z wnoszeniem karty zgłoszenia i dołączonych dokument ów, s zczegółowy tryb doręczeń i zawiadomień elektronicz-
nych, jak również sposób przechowywania, udostępniania i usuwania – po zakończeniu postępowania w sprawie powołania
do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim – zamieszczonych w systemie dokumentów, mają c na względzie potrzebę
zapewnienia sprawności postępowania dotyczącego objęcia stanowiska sędziowskiego, dostępność drogi elektronicznej dla
uczestników postępowania oraz potrzebę zabezpieczenia danych zgromadzonych w systemie, w tym danych osobowych
kand ydatów.
Art. 57ah. § 1. Prezes sądu, któremu złożono kartę zgłoszenia, po stwierdzeniu spełniania przez kandydata warunków
oraz wymogów formalnych zgłoszenia, zarządza, w terminie nie dłuższym niż siedem dni od dnia zgłoszenia, dokonanie
oceny kwalifikacji kandydata przez wyznaczonego sędziego.
§ 2. W razie potrzeby prezes sądu może zlecić dokonanie oceny kwalifikacji więcej niż jednemu sędziemu.
§ 3. Oceny kwalifikacji kandydatów nie może dokonywać sędzia będący małżonkiem, krewnym albo powinowatym
chociażby jednego z kandydatów lub pozostający chociażby z jednym z kandydatów w takim stosunku prawnym lub fak-
tycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności sędziego.
§ 4. Prezes właściwego sądu zapoznaje kandydata z oceną kwalifikacji, zamieszczając ją w systemie teleinformatycz-
nym. Kandydat ma prawo do złożenia prezesowi sądu uwag do oceny kwalifikacji w terminie siedmiu dni od daty zamiesz-
czenia oceny kwalifikacji w systemie teleinformatycznym.
§ 5. Prezes sądu apelac yjnego przedstawia kandydaturę na wolne stanowisko sę dziego sądu apelacyjnego wraz z oceną
kwalifikacji oraz ewentualnymi uwagami kandydata do zaopiniowania kolegium sądu apelacyjnego. Prezes sądu okręgo-
wego przedstawia kandydaturę na wolne stanowisko sędz iego sądu okręgowego i sędziego sądu rejonowego wraz z oceną
kwalifikacji oraz ewentualnymi uwagami kandydata do zaopiniowania kolegium sądu okręgowego.
Art. 57b. § 1. Ocena kwalifikacji kandydata zajmującego stanowisko sędziego sądu powszechnego, sędziego sądu ad-
ministracyjnego oraz sędziego sądu wojskowego obejmuje badanie poziomu merytorycznego orzecznictwa oraz spraw ności
i efektywności podejmowanych czynności i organizowania pracy przy rozpoznawaniu spraw lub wykonywaniu innych po-
wierzonych zadań lub funkcji, z uwzględnieniem stopnia obciążenia wykonywanymi zadaniami i ich złożoności, realizacji
procesu doskonalenia zawodowego, a także kultury urzędowania, obejmującej kulturę osobistą i kulturę organi zacji pracy
oraz poszanowania praw stron lub uczest ników postępowania przy rozpoznawaniu spraw lub wykonywaniu innych powie-
rzonych zadań lub funkcji. Przez badanie poziomu merytorycznego orzecznictwa rozumie się przede wszystkim badanie
sposobu formułowania orzeczeń, a także ich uzasadnień, zwięzłość tych uzasadnień, prawidłowość formułowania sądów
z uwzględnieniem zasad logiki i doświadczenia życiowego, a także adekwatność przytaczanego orzecznictwa i poglądów
doktryny do problemu będącego przedmiotem rozpoznania w sprawie.31)
-
Zdanie drugie dodane przez art. 7 pkt 4 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 5.
Dziennik Ustaw – 38 – Poz. 334
§ 2. Ocena kwalifikacji, o której mowa w § 1, jest dokonywana na podstawie badania akt co najmniej piętnastu spraw
różnych kategorii, wybranych losowo spośród wymienionych w wykazie, o którym mowa w art. 57a § 1, a ponadto akt co
najmniej dziesięciu innych spraw różnych kategorii spoz a wykazu wybranych przez sędziego dokonującego oceny, jak rów-
nież na podstawie danych ewidencjonowanych w sądach, w tym na potrzeby statystyki sądowej.
§ 3. Sędzia dokonujący oceny kwalifikacji kandydata, o którym mowa w § 1, z urzędu obejmuje badaniem tak że nie -
ujęte w wykazie akta dziesięciu spraw niezakończonych, przydzielonych kandydatowi do rozpoznania, w których od momentu
pierwszej rejestracji upłynął najdłuższy okres, a także akta wszystkich spraw, których referentem był kandydat, w których
w okresi e ostatnich dwóch lat poprzedzających zgłoszenie na wolne stanowisko sędziowskie zmieniono lub uchylono orze -
czenie i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania oraz w których stwierdzono przewlekłość postępowania lub nie -
zgodność z prawem prawomocnego orz eczenia.
§ 4. Jeżeli ze względu na szczególny zakres czynności kandydata, o którym mowa w § 1, lub z innych przyczyn zbadanie
liczby spraw wskazanej w § 2 i 3 nie jest możliwe, przyjmuje się, z podaniem przyczyn, inną liczbę.
§ 5. Jeżeli w okresie ostatnich dwóch lat poprzedzających zgłoszenie kandydat, o którym mowa w § 1, nie wykonywał
zadań określonych w art. 1 § 2 i 3, przepis § 3 stosuje się odpowiednio, z tym że badaniem obejmuje się okres dwóch lat,
w których zadania te ostatnio były wykonywa ne.
§ 6.32) Do oceny kwalifikacji kandydata, o którym mowa w § 1, dołącza się odpisy znajdujących się w aktach osobo-
wych prawomocnych wyroków orzekających karę dyscyplinarną oraz dokumentów dotyczących zwrócenia uwagi lub wy-
tknięcia uchybienia, o których mowa w art. 37 § 4 i art. 40 § 1 ustawy, a także art. 97 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r.
o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1093, 1532 i 1672 ).
Art. 57c. (uchylony)
Art. 57d. (uchylony)
Art. 57e. § 1. Ocena kwalifikacji kandydata zajmuj ącego stanowisko prokuratora jest dokonywana pod względem pra-
widłowości i poziomu merytorycznego, jak również efektywności wykonywania powierzonych obowiązków służbowych,
z uwzględnieniem stopnia obciążenia wykonywanymi zadaniami i ich złożoności, a także podnoszenia kwalifikacji zawo-
dowych i kultury urzędowania obejmującej kulturę osobistą oraz sposób zachowania wobec uczestników postępowania
i współpracowników. Przepisy art. 57b § 2 i 4 stosuje się odpowiednio. Sędzia dokonujący oceny kwalifikacji może ob jąć
badaniem także akta spraw nieujęte w wykazie oraz zwracać się do prezesów sądów lub jednostek organizacyjnych proku-
ratury o wskazanie sygnatur i przedstawienie akt takich spraw.
§ 2. Do oceny kwalifikacji kandydata, o którym mowa w § 1, dołącza się opi nie przełożonych, a także odpisy znajdu-
jących się w aktach osobowych prokuratora prawomocnych wyroków orzekających karę dyscyplinarną lub prawomocnych
decyzji o wymierzeniu kary porządkowej upomnienia, jak również odpisy prawomocnych decyzji prokuratora przełożonego,
zawierających wytknięcie uchybienia w razie oczywistej obrazy prawa, chyba że uprawniony organ zarządził usunięcie tych
wyroków lub decyzji z akt osobowych.
Art. 57f. § 1. Ocena kwalifikacji kandydata wykonującego zawód adwokata, radcy prawnego, notariusza albo zajmu-
jącego stanowisko radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej jest dokonywana w oparciu o badanie jakości,
sprawności, rzetelności i terminowości dokonywanych czynności bądź jakości i rzetelności sporządzony ch opinii prawnych
lub innych dokumentów sporządzonych w związku ze stosowaniem lub tworzeniem prawa, a także podnoszenia kwalifikacji
zawodowych i kultury urzędowania obejmującej kulturę osobistą oraz sposób zachowania wobec uczestników postępowania
i wsp ółpracowników.
§ 2. Ocena kwalifikacji kandydata wykonującego zawód adwokata lub radcy prawnego albo zajmującego stanowisko
radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej jest dokonywana na podstawie badania akt co najmniej dwudziestu
pięciu spraw różnych kategorii lub opinii prawnych i innych dokumentów sporządzonych w związku ze stosowaniem lub
tworzeniem prawa, wybranych losowo spośród wymienionych w wykazie, o którym mowa w art. 57a § 3. Przepis art. 57b
§ 4 stosuje się odpowiednio. Sędzia doko nujący oceny kwalifikacji może objąć badaniem także akta spraw sądowych, w których
kandydat występował w charakterze zastępcy procesowego, a których nie ujęto w wykazie, oraz zwracać się do prezesów
sądów o wskazanie sygnatur i przedstawienie akt takich sp raw.
§ 3. Ocena kwalifikacji kandydata wykonującego zawód notariusza jest dokonywana na podstawie badania co najmniej
dwudziestu pięciu aktów notarialnych obejmujących różne kategorie spraw wybranych losowo spośród wymienionych
w wykazie, o którym mowa w art. 57a § 4. Przepis art. 57b § 4 stosuje się odpowiednio. Sędzia dokonujący oceny kwalifi-
kacji może objąć badaniem także nieujęte w wykazie akty notarialne lub akta spraw sądowych, w których rozpoznano środki
odwoławcze na odmowę dokonania wpisu lub odmow ę dokonania czynności, oraz zwracać się do prezesów sądów o wska-
zanie sygnatur i przedstawienie akt takich spraw.
-
Ze zmianą wprowadzoną przez art. 7 pkt 4 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 5.
Dziennik Ustaw – 39 – Poz. 334
§ 4. Do oceny kwalifikacji kandydata wykonującego zawód adwokata, radcy prawnego albo notariusza dołącza się
wykaz prawomocnych orzeczeń bądź decyzji o ukaraniu karą dyscyplinarną, chyba że właściwy organ zarządził usunięcie
wzmianki o ukaraniu lub odpisu orzeczenia sądu dyscyplinarnego z akt osobowych kandydata.
§ 5. Do oceny kwalifikacji kandydata wykonującego zawód adwokata lub radcy prawnego dołącza się także wykaz
ostrzeżeń udzielonych przez właściwe organy samorządu zawodowego oraz zawiadomień o naruszeniu obowiązków proce-
sowych dokonanych przez sąd lub prokuratora.
§ 6. Do oceny kwalifikacji kandydata zajmującego stanowisko radcy Prokurato rii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej
dołącza się protokoły okresowych ocen kwalifikacyjnych oraz odpisy prawomocnych orzeczeń o ukaraniu karą dyscypli -
narną, chyba że kara została uznana za niebyłą.
§ 7. Do oceny kwalifikacji kandydata wykonującego zaw ód adwokata, radcy prawnego albo notariusza dołącza się
protokoły wizytacji, kontroli lub ocen przeprowadzonych w trybie art. 36 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwoka-
turze, art. 221 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych albo art. 44 § 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo
o notariacie ( Dz. U. z 2022 r. poz. 1799 oraz z 2023 r. poz. 1394 i 1615 ).
Art. 57g. § 1. Ocena kwalifikacji kandydata, mającego tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilito -
wanego nauk prawnych jest dokonywana z uwzględnieniem osiągnięć naukowych, rodzaju i jakości publikacji, opinii recen -
zentów, jakości i rzetelności opinii prawnych bądź innych dokumentów sporządzonych w związku ze stosowaniem lub
tworzeniem prawa.
§ 2. Do oceny kwalifikacji ka ndydata, o którym mowa w § 1, dołącza się odpisy prawomocnych orzeczeń o udzieleniu
kary dyscyplinarnej, chyba że kara uległa zatarciu.
Art. 57h. Do oceny kwalifikacji kandydata, który zajmuje stanowisko prezesa lub wiceprezesa Prokuratorii General-
nej, sto suje się odpowiednio, stosownie do zawodu wykonywanego przed powołaniem na to stanowisko, przepisy art. 57b
lub 57e –57g.
Art. 57i. § 1. Przy ocenie kwalifikacji kandydata na wolne stanowisko sędziowskie uwzględnia się predyspozycje oso-
bowościowe kandydata do zawodu sędziego oraz przestrzeganie zasad etyki wykonywanego zawodu.
§ 2. Prezes właściwego sądu zwraca się do organów sprawujących nadzór administracyjny nad sądami, Prokuratora
Generalnego, Prezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej , organów sprawujących nadzór nad działalnością
notariuszy, organów samorządów zawodowych adwokatów i radców prawnych, a w przypadku kandydata mającego tytuł
naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych do kierownika danej polskie j szkoły wyż-
szej, Polskiej Akademii Nauk, instytutu badawczego lub innej placówki naukowej o udzielenie informacji lub nadesłanie
dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia oceny kwalifikacji kandydata.
§ 3. Do oceny kwalifikacji dołącza się informację o postępowaniach karnych, dyscyplinarnych bądź wyjaśniających
toczących się przeciwko kandydatowi.
§ 4. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy tryb i sposób dokonywania oceny kw alifikacji kandydata na wolne stanowisko sędziowskie, mając na uwadze
konieczność zachowania metodyki uwzględniającej specyfikę wykonywanego przez kandydata zawodu lub zajmowanego
stanowiska oraz potrzebę jej dostosowania do zakresu analizy i kryteriów wsk azanych w ustawie.
Art. 58. § 1.33) Rozpatrzenie kandydatur odbywa się na tym samym posiedzeniu kolegium zwołanym przez prezesa
właściwego sądu, na dzień przypadający nie później niż w terminie czternastu dni od dnia zamieszczenia w systemie tele-
informatycznym oceny kwalifikacji ostatniego kandydata.
§ 2. (uchylony)
§ 2a. W opiniowaniu kandydatów nie może brać udziału osoba będąca małżonkiem, krewnym albo powinowatym cho-
ciażby jednego z kandydatów lub p ozostająca chociażby z jednym z kandydatów w takim stosunku prawnym lub faktycz-
nym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności członka kolegium.
§ 3. W przypadku kandydatów do objęcia pierwszego stanowiska sędziowskiego właściwy prezes sądu zasięga od właś -
ciwego ze względu na siedzibę sądu komendanta wojewó dzkiego Policji albo Komendanta Stołecznego Policji informacji
o każdym z kandydatów. Informacje o kandydacie do objęcia stanowiska sędziowskiego uzyskuje się i sporządza w oparciu
o dane zawarte w policyjnych systemach teleinformatycznych. Komendant Polic ji przedstawia pisemną informację o kan-
dydacie prezesowi sądu w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku. Informacji nie zasięga się, jeżeli kandydat zajmuje
stanowisko asesora sądowego lub prokuratora.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 40 – Poz. 334
§ 4. Prezes właściwego sądu zamieszcza w systemie telei nformatycznym w terminie 3 dni roboczych ocenę kwali fi-
kacji, opinię właściwego kolegium sądu, informację uzyskaną od komendanta wojewódzkiego Policji albo Komendanta
Stołecznego Policji, o której mowa w § 3, jak również inne dokumenty dotyczące danego po stępowania w sprawie powołania
do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim.
§ 4a. Wymóg dołączania informacji i zaświadczeń, o których mowa w art. 57 § 7, nie dotyczy kandydatów zajmują-
cych stanowisko sędziego sądu powszechnego, sędziego sądu administrac yjnego, sędziego sądu wojskowego, asesora sądo-
wego albo stanowisko prokuratora.
§ 4b. Na żądanie Krajowej Rady Sądownictwa, przesłane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, prezes właś -
ciwego sądu niezwłocznie przesyła oryginały dokumentów, o któryc h mowa w art. 57aa § 2 i 3.
§ 5. Przedstawiając informację, o której mowa w § 3, komendant wojewódzki Policji albo Komendant Stołeczny
Policji przekazuje prezesowi sądu wszystkie zebrane materiały służące do sporządzenia informacji.
§ 6. O treści informacji uzyskanej od komendanta wojewódzkiego Policji albo Komendanta Stołecznego Policji prezes
sądu zawiadamia kandydata za pośrednictwem systemu teleinformatycznego nie później niż w terminie przedstawienia kan-
dydatury Krajowej Radzie Sąd ownictwa. Przepis art. 57ad § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 7. (uchylony)
Art. 59. (uchylony)
Art. 60. Krajowa Rada Sądownictwa rozpatruje kandydatury na stanowiska sędziów sądów powszechnych, w trybie
określonym w odrębnej ustawie.
Art. 61. § 1. Na stanowi sko sędziego sądu rejonowego może być powołany ten, kto:
-
posiada wyłącznie obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i publicznych, a także nie był prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne prz estępstwo skarbowe;
-
jest nieskazitelnego charakteru;
-
ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł zawodowy magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej;
-
jest zdolny, ze względu na sta n zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego;
-
ukończył 29 lat;
-
złożył egzamin sędziowski lub prokuratorski;
-
zajmując stanowisko asesora sądowego, pełnił obowiązki sędziego co najmniej przez trzy lata.
§ 2. Wymagania określone w § 1 pkt 6 i 7 nie dotyczą tego, kto przed powołaniem: -
zajmował stanowisko sędziego sądu administracyjnego lub sądu wojskowego;
-
zajmował stanowisko prokuratora;
-
pracował w polskiej szkole wyższej, w Polskiej Akademii Nauk, w instytucie badawczym lub innej plac ówce naukowej
i ma tytuł naukowy profesora albo stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych; -
wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza – co najmniej przez trzy lata;
-
zajmował stanowisko prezesa, wiceprezesa, radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej – co najmniej przez trzy lata.
§ 3. (uchylony)
§ 4. (uchylony)
§ 5. Na stanowisko sędziego sądu rejonowego może być powołany ten, kto zajmował jedno ze stanowisk określonych w § 2 pkt 2 –4 w okresie pięciu lat przed zgłoszeniem na wolne stanowisko sędziowskie.
§ 6. (uchylony)
§ 7. (uchylony)
Art. 62. Profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych w polskich szkołach wyższych, w Polskiej Akademii Nauk oraz w instytutach naukowo -badawczych i innych placówkach naukowych może być powołany na stanowisko sędziego sądu powszechnego, w niepełnym, nie mniejszym niż połowa, wymiarze czasu pracy.
Dziennik Ustaw – 41 – Poz. 334
Art. 63. § 1. Na stanowisko sędziego sądu okręgowego może być powołany sędzia sądu rejonowego oraz sędzia woj-
skowego sądu garnizonowego , który posiada co najmniej czteroletni okres pracy na stanowisku sędziego sądu rejonowego
lub sędziego wojskowego sądu garnizonowego lub na stanowisku prokuratora.
§ 1a. Na stanowisko sędziego sądu okręgowego może być powołany również prokurator, który po siada co najmniej
czteroletni okres pracy na stanowisku prokuratora lub sędziego.
§ 2. Na stanowisko sędziego sądu okręgowego może być powołany także ten, kto spełnia wymagania określone w art. 61 § 1
pkt 1–4, jeżeli:
-
wykonywał zawód adwokata, radcy pra wnego lub notariusza – co najmniej przez sześć lat;
1a) zajmował stanowisko prezesa, wiceprezesa, radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej – co najmniej przez sześć lat; -
pracował w polskiej szkole wyższej, w Polskiej Akademii Nauk, w instytucie badawczym lub innej placówce naukowej
i ma tytuł naukowy profesora albo stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych; -
zajmował stanowisko sędziego sądu administracyjnego lub sędziego wojskowego sądu okręgowego.
§ 3. Na stanowisko sędziego sądu okręgowego może być powołany ten, kto wykonywał zawód lub zajmował stanowisko
określone w § 2 w okresie 3 lat przed powołaniem.
Art. 63a. (uchylony)
Art. 64. § 1. Na stanowisko sędziego sądu apelacyjnego może być powołany sędzia są du powszechnego lub sądu woj- skowego, który posiada co najmniej dziesięcioletni okres pracy na stanowisku sędziego lub prokuratora.
§ 1a. Na stanowisko sędziego sądu apelacyjnego może być powołany również prokurator, który posiada co najmniej dziesięcioletn i okres pracy na stanowisku prokuratora lub sędziego.
§ 2. Na stanowisko sędziego sądu apelacyjnego może być powołany także ten, kto spełnia wymagania określone w art. 61 § 1 pkt 1–4, jeżeli: -
wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza co na jmniej przez dziesięć lat;
1a) zajmował stanowisko Prezesa, wiceprezesa, radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez dziesięć lat; -
pracował w polskiej szkole wyższej, w Polskiej Akademii Nauk, w instytucie badawczym lub in nej placówce naukowej
i ma tytuł naukowy profesora albo stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych; -
zajmował stanowisko sędziego sądu administracyjnego.
§ 3. Na stanowisko sędziego sądu apelacyjnego może być powołany ten, kto wykonywał zawód l ub zajmował stano- wisko określone w § 2 w okresie 3 lat przed powołaniem.
Art. 64a. (uchylony)
Rozdział 1a
Status sędziego
Art. 65. § 1. Stosunek służbowy sędziego nawiązuje się po doręczeniu mu aktu powołania.
§ 2. Sędzia powinien zgłosić się w celu objęci a pierwszego stanowiska w ciągu czternastu dni od dnia otrzymania aktu
powołania.
§ 3. W razie nieusprawiedliwionego nieobjęcia pierwszego stanowiska sędziowskiego w terminie określonym w § 2, powołanie traci moc; okoliczność tę stwierdza Minister Sprawiedliwości.
Art. 65a. (uchylony)
Art. 65b. (uchylony)
Art. 66. § 1. Przy powołaniu sędzia składa ślubowanie wobec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej według nastę- pującej roty:
„Ślubuję uroczyście jako sędzia sądu powszechnego służyć wiernie Rzeczypospolitej Polskiej, stać na straży prawa, obowiązki sędziego wypełniać sumiennie, sprawiedliwość wymierzać zgodnie z przepisami prawa, bez- stronnie według mego sumienia, dochować tajemn icy prawnie chronionej, a w postępowaniu kierować się zasadami
godności i uczciwości.”; składający ślubowanie może dodać na końcu zwrot: „Tak mi dopomóż Bóg.”.
§ 2. Odmowa złożenia ślubowania jest równoznaczna ze zrzeczeniem się stanowiska sędziowskiego.
Dziennik Ustaw – 42 – Poz. 334
Art. 67. § 1. Prezes sądu okręgowego prowadzi dla każdego sędziego sądu rejonowego i sędziego sądu okręgowego,
sprawującego urząd w okręgu sądowym, osobny wykaz służbowy zawierający podstawowe dane dotyczące jego stosunków
służbowych i osobistych w zakresie mającym wpływ na pełnienie urzędu sędziego, a także dane na temat odbytych szkoleń
i form doskonalenia zawodowego oraz innych okoliczności wskazujących na specjalizację w poszczególnych dziedzinach
prawa lub rozpoznawaniu poszczególnych rodzajów spraw. Pr ezes sądu apelacyjnego prowadzi taki wykaz dla sędziów sądu
apelacyjnego.
§ 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór wykazów służbowych oraz sposób ich prowa-
dzenia, na podstawie akt osobowych prowadzonych dla sędziego, dokumentów oraz innych informacji, stwierdzających
dane zamieszczane w wykazie.
Art. 68. § 1. Stosunek służbowy sędziego rozwiązuje się z mocy prawa, jeżeli sędzia zrzekł się urzędu. Zrzeczenie się
urzędu jest skuteczne po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia na ręce Ministra Sprawiedliwości oświadczenia, chyba
że na wniosek sędziego Minister Sprawiedliwości określi inny termin. O zrzeczeniu się urzędu przez sędziego Minister
Sprawiedliwości zawiadamia Krajową Radę Sądownictwa i Prezydenta Rzeczypospolitej Polskie j.
§ 2. Prawomocny wyrok sądu dyscyplinarnego o złożeniu sędziego z urzędu oraz prawomocne orzeczenie przez sąd
środka karnego w postaci pozbawienia praw publicznych lub zakazu zajmowania stanowiska sędziego pociąga za sobą,
z mocy prawa, utratę urzędu i stanowiska sędziego; stosunek służbowy sędziego wygasa z chwilą uprawomocnienia się
orzeczenia lub wyroku.
§ 3. Stosunek służbowy sędziego wygasa z dniem utraty przez niego obywatelstwa polskiego.
Art. 69. § 1. Sędzia przechodzi w stan spoczynku z dniem uko ńczenia 65 roku życia, chyba że nie później niż na sześć
miesięcy i nie wcześniej niż na dwanaście miesięcy przed ukończeniem tego wieku oświadczy Krajowej Radzie Sądo w-
nictwa wolę dalszego zajmowania stanowiska i przedstawi zaświadczenie stwierdzające, ż e jest zdolny, ze względu na stan
zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego, wydane na zasadach określonych dla kandydata na stanowisko sędziowskie.
§ 1a. (uchylony)
§ 1b. Krajowa Rada Sądownictwa może wyrazić zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska sędziego , jeżeli jest to uza-
sadnione interesem wymiaru sprawiedliwości lub ważnym interesem społecznym, w szczególności jeśli przemawia za tym
racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego lub potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami poszczegól-
nych sądów. Uchwała Krajowej Rady Sądownictwa jest ostateczna. W przypadku niezakończenia postępowania związanego
z dalszym zajmowaniem stanowiska sędziego po ukończeniu przez niego wieku, o którym mowa w § 1, sędzia pozostaje na
stanowisku do cz asu zakończenia tego postępowania.
§ 2. Sędzia przechodzi na swój wniosek w stan spoczynku, z zachowaniem prawa do uposażenia określonego w art. 100
§ 2, po ukończeniu 55 lat przez kobietę, jeżeli przepracowała na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mn iej niż 25 lat,
a 60 lat przez mężczyznę, jeżeli przepracował na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mniej niż 30 lat.
§ 2a. Przepis § 2 stosuje się do sędziego, który wymagane warunki spełnił do dnia 31 grudnia 2017 r.
§ 2b. Sędzia będący kobietą prze chodzi na swój wniosek w stan spoczynku po ukończeniu 60 lat, niezależnie od okresu
przepracowanego na stanowisku prokuratora lub sędziego.
§ 3. W razie wyrażenia przez Krajową Radę Sądownictwa zgody, o której mowa w § 1b, sędzia może zajmować sta-
nowisko n ie dłużej niż do ukończenia 70. roku życia. Sędzia ten może przejść w stan spoczynku za trzymiesięcznym uprze-
dzeniem, składając odpowiednie oświadczenie Krajow ej Radzie Sądownictwa . Okres uprzedzenia ulega wydłużeniu o przy-
sługujący sędziemu urlop wypoczyn kowy niewykorzystany do końca okresu uprzedzenia. Na wniosek sędziego Krajowa
Rada Sądownictwa może udzielić zgody na przejście w stan spoczynku przed upływem okresu uprzedzenia.
Art. 70. § 1. Sędziego przenosi się w stan spoczynku na jego wniosek albo na wniosek właściwego kolegium sądu,
jeżeli z powodu choroby lub utraty sił uznany został przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za trwale
niezdolnego do pełnienia obowiązków sędziego.
§ 2. Z żądaniem przeniesienia w stan spoczynku oraz zbadania niezdolności do pełnienia obowiązków przez sędziego
i wydania orzeczenia, może wystąpić zainteresowany sędzia lub właściwe kolegium sądu. W przypadku sędziego pełniącego
funkcję prezesa sądu okręgowego i apelacyjnego z wnioskiem może wystąpić takż e Minister Sprawiedliwości.
§ 3. Orzeczenie w sprawie trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków sędziego, o którym mowa w § 1 i 2, lekarz
orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych doręcza zainteresowanemu sędziemu oraz odpowiednio prezesowi sądu okręgo-
wego albo apelacyjnego, a w przypadku sędziego pełniącego funkcję prezesa sądu okręgowego albo apelacyjnego orzecze-
nie doręcza się także Ministrowi Sprawiedliwości.
Dziennik Ustaw – 43 – Poz. 334
§ 3a. Od orzeczenia lekarza orzecznika, o którym mowa w § 1 i 2, zainteresowanemu sędziemu lub kolegium właś ci-
wego sądu przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia
tego orzeczenia.
§ 4. Koszty badania i wydania orzeczenia pokrywa Skarb Państwa.
Art. 71. § 1. (uchylony)
§ 2. Sędzia może być przeniesiony w stan spoczynku, jeżeli bez uzasadnionej przyczyny nie poddał się badaniu, o którym
mowa w art. 70 § 2, jeżeli z żądaniem badania wystąpiło kolegium sądu albo Minister Sprawiedliwości.
§ 3. Sędzia może być również przeniesiony w stan spoczynku, na wniosek Ministra Sprawiedliwości, w razie zmiany
ustroju sądów lub zmiany granic okręgów sądowych, jeżeli nie został przeniesiony do innego sądu.
Art. 72. O rozwiązaniu stosunku służbowego, o którym mowa w art. 68 § 1, lub o wygaśnięciu stosunku służbowego,
o którym mowa w art. 68 § 2, albo o przejściu sędziego w stan spoczynku na podstawie art. 69 sędziego zawiadamia Minister
Sprawiedliwości.
Art. 73. § 1. W sprawach przeniesienia sędziego w stan spoczynku, o których mowa w art. 70 i 71, podejmuje decyzję
Krajowa Rada Sądownictwa, na wniosek sędziego, kolegium właściwego sądu albo Ministra Sprawiedliwości.
§ 2. Od decyzji Krajowej Rady Sądownictwa w sprawach, o których mowa w art. 70 i 71, przysługuje odwołanie do
Sądu Najwyższego.
§ 3. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem Krajowej Rady Sądownictwa w terminie miesiąca od dnia doręczenia
skarżącemu decyzji. Odwołanie przysługuje sędziemu, prezesowi właściwego sądu oraz Ministrowi Sprawiedliwości, a w spra-
wach , w któ rych wniosek został złożony przez kolegium właściwego sądu – także temu kolegium.
Art. 74. § 1. Sędzia przeniesiony w stan spoczynku z przyczyn, o których mowa w art. 71 § 3, ma prawo powrócić na
stanowisko zajmowane poprzednio albo otrzymać stanowisko rów norzędne poprzednio zajmowanemu, jeżeli ustały przy-
czyny będące podstawą przeniesienia w stan spoczynku.
§ 1a. Sędzia przeniesiony w stan spoczynku z przyczyn, o których mowa w art. 70 § 1, ma prawo powrotu na stanowisko
zajmowane poprzednio albo stanowisko równorzędne poprzednio zajmowanemu, jeżeli przedstawi zaświadczenie stwier-
dzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego, wydane przez lekarza orzecznika
Zakładu Ubezpieczeń Społe cznych.
§ 2. W celu wykonania prawa, o którym mowa w § 1 i 1a, sędzia zgłasza Krajowej Radzie Sądownictwa zamiar powrotu
na stanowisko zajmowane poprzednio albo wniosek o wyznaczenie stanowiska równorzędnego, jeżeli powrót na stanowisko
zajmowane poprzedni o nie jest możliwy z przyczyn, o których mowa w art. 75 § 2 pkt 1. Krajowa Rada Sądownictwa w terminie
miesiąca wydaje w tej sprawie decyzję. W razie decyzji negatywnej sędziemu przysługuje odwołanie do Sądu Najwyższego.
Art. 75. § 1. Przeniesienie sędzieg o na inne miejsce służbowe może nastąpić tylko za jego zgodą.
§ 2. Zgoda sędziego na przeniesienie na inne miejsce służbowe nie jest wymagana w przypadkach:
-
zniesienia stanowiska wywołanego zmianą w organizacji sądownictwa lub zniesienia danego sądu lub wydziału zamiejsco - wego albo przeniesienia siedziby sądu;
-
niedopuszczalności zajmowania stanowiska sędziego w danym sądzie wskutek wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 6;
-
gdy wymaga tego wzgląd na powagę stanowiska, na podstawie orzeczeni a sądu dyscyplinarnego, wydanego na wnio- sek kolegium właściwego sądu lub Krajowej Rady Sądownictwa;
-
przeniesienia w wyniku kary dyscyplinarnej.
§ 3. O przeniesieniu sędziego w przypadkach określonych w § 1 i 2 wydaje decyzję Minister Sprawiedliwości, z tym że przeniesienie sędziego z przyczyn wymienionych w § 2 pkt 1 może nastąpić, jeżeli uwzględnienie wniosku sędziego co do nowego miejsca służbowego nie jest możliwe.
§ 4. W przypadkach, o których mowa w § 2 pkt 1 i 2, od decyzji Ministra Sprawiedliwości sędziemu przysługuje odwołanie do Sądu Najwyższego.
Art. 75a. § 1. W razie przeniesienia sędziego na inne miejsce służbowe sędziemu nie przysługuje ekwiwalent pieniężny
za dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Sędzia zachowuje prawo do wykorzystania tego urlopu w czasie peł- nienia służby w miejscu, do którego przeniesienie nastąpiło.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w przypadku awansowania sędziego na wyższe stanowisko sędziowskie.
Dziennik Ustaw – 44 – Poz. 334
Art. 75b. § 1. O zamiarze obwieszczenia o wolnym stanowisku sędziowskim Minister Sprawiedliwości ogłasza w Biule-
tynie Informacji Publicznej.
§ 2. Sędzia zainteresowany przeniesieniem na inne miejsce służbowe może w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia,
o którym mowa w § 1, złożyć wniosek o przeniesienie. Wniosek składa się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinfor-
matycznego.
§ 3. Minister Sprawiedliwości wydaje decyzję w przedmiocie wniosku sędziego o przeniesienie na inne miejsce służ-
bowe, mając na względzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego, potrzeby wynikające z obciążenia
zadaniami poszczególnych sądów, a także okoliczności wynikające z uzasadnienia wniosku.
§ 4. Wniosek sędziego o przeniesienie na inne miejsce służbowe niespełniający w ymogów, o których mowa w § 2,
pozostawia się bez rozpoznania. W przypadku nieuwzględnienia wniosku sędzia może złożyć kolejny wniosek o przenie-
sienie nie wcześniej niż po upływie 3 lat, chyba że przyczyną nieuwzględnienia wniosku był jedynie brak wystarcza jącej
liczby wolnych stanowisk sędziowskich w odniesieniu do liczby wniosków. Wniosek złożony przed upływem tego terminu
pozostawia się bez rozpoznania.
§ 5. Minister Sprawiedliwości może z urzędu zwrócić się do sędziego, który uprzednio składał wniosek o przeniesienie
na inne miejsce służbowe, o wyrażenie zgody na przeniesienie na wnioskowane lub inne miejsce służbowe.
§ 6. W przypadku obsadzenia wolnego stanowiska sędziowskiego przez przeniesienie sędziego na inne miejsce służ-
bowe Minister Sprawiedliwości ogłasza w Biuletynie Informacji Publicznej dokonanie przeniesienia.
Art. 76. W razie przeniesienia sędziego do innej miejscowości, przysługuje mu zwrot kosztów przeniesienia, z wyjąt-
kiem przypadku, gdy przeniesienie nastąpiło w drodze dyscyplinarnej lub n a wniosek sędziego. Sędziemu przenoszonemu
na jego wniosek Minister Sprawiedliwości, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, może przyznać zwrot kosztów prze-
niesienia.
Art. 77. § 1. Minister Sprawiedliwości może delegować sędziego, za jego zgodą, do pełni enia obowiązków sędziego
lub czynności administracyjnych:
-
w innym sądzie równorzędnym lub niższym, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach także w sądzie wyższym, mając na względzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszech nego oraz potrzeby wy nikające z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów,
-
w Ministerstwie Sprawiedliwości lub innej jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości albo przez niego nadzorowanej,
2a) w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
2b) w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych – na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych,
2c)34) w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów do obsługi Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007 –2022 – na wniosek Prezesa Rady Ministrów, -
w Sądzie Najwyższym – na wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego ,
-
w sądzie administracyjnym – na wniosek Pre zesa Naczelnego Sądu Administracyjnego
– na czas określony, nie dłuższy niż 2 lata, albo na czas nieokreślony.
§ 1a.35) Przez delegowanie sędziego na czas określony rozumie się również delegowanie na czas pełnienia funkcji lub zajmowania stanowiska, jeżeli ustawa określa okres, na jaki obejmuje się funkcję lub stanowisko.
§ 2. Minister Sprawiedliwości może delegować sędziego, za jego zgodą, na wniosek Przewodniczącego Krajowej Rady Sądownictwa do pełnienia czynności w Biurze tej Rady.
§ 2a. Minister Sprawie dliwości może delegować sędziego, za jego zgodą, do pełnienia czynności lub prowadzenia zajęć szkoleniowych w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.
§ 2b.36) Sędzia nie może łączyć funkcji orzekania z pełnieniem czynności administracyjnych w Ministerst wie Sprawiedli- wości lub innej jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów albo urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych. -
Dodany przez art. 44 pkt 1 ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezp ie- czeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007 –2022 (Dz. U. poz. 1030), która wes zła w życie z dniem 31 maja 2023 r.
-
Dodany przez art. 7 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 5; wszedł w życie z dniem 15 kwietnia 2023 r.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 44 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 34.
Dziennik Ustaw – 45 – Poz. 334
§ 3. Minister Sprawiedliwości może delegować sędziego na jego wn iosek do pełnienia obowiązków w międzynarodowej
sędziowskiej organizacji pozarządowej.
§ 3a. Minister Sprawiedliwości może delegować sędziego, za jego zgodą, do pełnienia obowiązków lub pełnie nia okreś -
lonej funkcji poza granicami państwa w ramach działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe lub ponad -
narodowe oraz zespoły międzynarodowe, działające na podstawie umów międzynarodowych, w tym umów konsty tuujących
organizacje międzynaro dowe, ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, zgodnie z kwalifikacjami sędziego, na czas okreś lony,
nie dłuższy niż cztery lata, z możliwością ponownego delegowania na kolejny okres, nieprzekraczający czterech lat.
§ 3b. Minister Sprawiedliwości, na wniosek Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, może delegować
sędziego, za jego zgodą, do pełnienia obowiązków lub określonej funkcji, lub odbycia stażu trwającego dłużej niż miesiąc,
poza granicami państwa w ramach współp racy międzynarodowej Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, zgodnie
z kwalifikacjami sędziego, na czas określony, nie dłuższy niż cztery lata, z możliwością ponownego delegowania na kolejny
okres nieprzekraczający czterech lat.
§ 4.37) Sędzia delegowan y na podstawie § 1 pkt 2–2c oraz § 2a, na czas nieokreślony, może być odwołany z delegowania
lub z niego ustąpić za trzymiesięcznym uprzedzeniem. W pozostałych przypadkach delegowania sędziego, odwołanie lub
ustąpienie sędziego następuje bez zachowania okr esu uprzedzenia.
§ 5. (uchylony)
§ 6. Jeżeli delegowanie sędziego następuje do innej miejscowości, niż miejscowość w której znajduje się miejsce służ-
bowe sędziego, niebędącej miejscem jego stałego zamieszkania, sędziemu delegowanemu w okresie delegowania, jako pra-
cownikowi w podróży służbowej, przysługują następujące należności, rekompensujące niedogodności wynikające z delego-
wania poza stałe miejsce pełnienia służby:
-
prawo do nieodpłatnego zakwaterowania, w warunkach odpowiadających godności urzędu albo zwrot kosztów zamie - szkania w miejscu delegowania, w jednej z następujących form:
a) zwrotu kosztów faktycznie poniesionych – w wysokości określonej w fakturze,
b) miesięcznego ryczałtu – w kwocie nie wyższej niż 78 % podstawy ustalenia wynagrodzenia zasad niczego sędziego , o której mowa w art. 91 § 1c; -
zwrot kosztów pierwszego przejazdu z miejsca stałego zamieszkania do miejsca delegowania, zwrot kosztów ostat- niego przejazdu z miejsca delegowania do miejsca stałego zamieszkania oraz zwrot kosztów przejaz dów odbywanych nie częściej niż raz w tygodniu do miejsca stałego zamieszkania i z powr otem na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy ( Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ) według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych na obszarze kraju;
-
ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej, o którym mowa w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrud nionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju;
-
diety, o których mowa w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pra- cownikowi zatrudnionemu w państwo wej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju;
-
zwrot kosztów poniesionych z tytułu używania pojazdów, stanowiących własność pracownika, do celów służbowych, o którym mowa w przepisach w sprawie warunków ust alania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy;
-
zwrot kosztów codziennych dojazdów do miejscowości delegowania, o których mowa w § 6b. § 6a. Świadczenia i należności, o których mowa w § 6 pkt 1 i 2, nie przysługują w wypadkach, gdy odległość od miej- scowości w której sędzia delegowany ma miejsce stałego zamieszkania do miejscowości delegowania nie przekracza 60 km, chyba że organ powołany do kierow ania jednostką do której delegowanie następuje, na wniosek sędziego delegowanego uzna, że nie jest celowy codzienny dojazd sędziego delegowanego do miejscowości delegowania.
§ 6b. Sędzia delegowany, o którym mowa w § 6a, któremu nie przysługują świadczenia i należności, o których mowa w § 6 pkt 1 i 2, ma prawo do zwrotu kosztów codziennych dojazdów do miejscowości delegowania w wysokości nie wyższej niż równowartość przejazdu środkami komunikacji kolejowej lub innym śro dkiem komunikacji publicznej, z uwzglę dnie- niem przysługującej sędziemu delegowanemu ulgi na dany środek transportu, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga ta przysługuje. -
Ze zmianą wprowadzoną przez art. 44 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 34.
Dziennik Ustaw – 46 – Poz. 334
§ 7. W razie delegowania sędziego do sądu równorzędnego, sędziemu przysługuje dodatek funkcyjny wizytatora sądu
okręgow ego.
§ 7a. (utracił moc)38)
§ 7b. (utracił moc)38)
§ 8. Prezes sądu apelacyjnego może delegować sędziego sądu rejonowego, sędziego sądu okręgowego albo sędzieg o
sądu apelacyjnego do pełnienia obowiązków sędziego w sądzie równorzędnym lub niższym na obszarze apelacji, po uzys -
kaniu zgody sędziego i kolegium sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę sądu, do którego ma nastąpić dele-
gowanie, na nieprzerwany okres, nie dłuższy jednak niż sześć miesięcy w ciągu roku.
§ 9. W szczególnie uzasadnionych wypadkach prezes sądu apelacyjnego może delegować sędziego sądu rejonowego
albo sędziego sądu okręgowego do pełnienia obowiązków sędziego w sądzie wyższym, po uzys kaniu zgody sędziego i kole-
gium sądu, do którego ma nastąpić delegowanie, mając na względzie racjonalne wykorzystanie kadr oraz potrzeby wynikające
z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów działających na obszarze apelacji; przydział spraw delegowanemu sędziemu,
jako sędziemu sprawozdawcy, nie może przekroczyć 30 spraw w ciągu roku .
§ 9a. Prezes sądu okręgowego może delegować sędziego sądu rejonowego, za jeg o zgodą, do pełnienia dyżurów w innym
sądzie rejonowym równocześnie z pełnieniem dyżuru w miejscu służbowym. Sędzia może cofnąć zgodę za trzymiesięcznym
uprzedzeniem.
§ 10. Aktu delegowania nie dołącza się do akt spraw sądowych.
Art. 77a. Sędziemu delegowanemu do wykonania czynności służbowych w innej miejscowości niż miejscowość,
w której znajduje się jego miejsce służbowe lub miejsce delegowania, o którym mowa w art. 77 § 1 –3b, przysługują należ-
ności określone w przepisach w sprawie wyso kości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi
zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
Art. 78. § 1. Sędziemu delegowanemu do pełnienia czynności w Minister stwie Sprawiedliwości, Kancelarii Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej albo urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych mogą być powierzane
obowiązki na stanowiskach urzędniczych, z wyłączeniem stanowiska dyrektora generalnego urzędu.
§ 1a. Obowiązki, o których mowa w § 1, mogą być powierzane sędziemu delegowanemu do pełnienia czynności w Krajowej
Szkole Sądownictwa i Prokuratury.
§ 1b. Do Ministerstwa Sprawiedliwości, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, urzędu obsługujące go ministra
właściwego do spraw zagranicznych albo Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury może być delegowany jedynie sędzia
wyróżniający się wysokim poziomem wiedzy prawniczej oraz wykazujący znaj omość problematyki w zakresie powierza -
nych mu obowiązków.
§ 2. Sędzia delegowany do pełnienia czynności administracyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości, Kancelarii Prezy-
denta Rzeczypospolitej Polskiej, urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych albo Krajowej Szkole
Sądownictwa i Prokuratury, a także do prowadzenia zajęć szkoleniowych w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury
ma prawo do wynagrodzenia zasadniczego przysługującego mu na zajm owanym stanowisku sędziowskim oraz dodatku za
długoletnią pracę. W okresie delegowania sę dzia otrzymuje dodatek funkcyjny, określony w przepisach wykonawczych
wydanych na podstawie art. 91 § 8.
§ 3. W okresie delegowania, ze względu na charakter pracy i zakres wykonywanych zadań, sędziemu może być przy-
znany przez Ministra Sprawiedliwości dodat ek specjalny w kwocie nieprzekraczającej łącznie 40 % wynagrodzenia zasad-
niczego i dodatku funkcyjnego. Dodatek przyznaje się na czas określony, a w indywidualnych przypadkach – także na czas
nieokreślony. Dodatek dla sędziów delegowanych do Kancelarii Prez ydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz urzędu obsłu-
gującego ministra właściwego do spraw zagranicznych może być przyznany, na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Pol-
skiej albo ministra właściwego do spraw zagranicznych.
§ 4. W szczególnie uzasadnionych przy padkach dodatek specjalny może przekraczać wysokość, o której mowa w § 3.
§ 4a. W okresie delegowania do Ministerstwa Sprawiedliwości Minister Sprawiedliwości może kierować sędziego, za
jego zgodą, do udziału w różnych formach podnoszenia kwalifikacji zawo dowych w zakresie problematyki dotyczącej
powierzonych mu obowiązków.
§ 4b. Koszty podnoszenia kwalifikacji zawodowych, o których mowa w § 4a, są pokrywane z części budżetowej „Spra-
wiedliwość”, której dysponentem jest Minister Sprawiedliwości.
-
Z dniem 22 stycznia 2009 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 stycznia 2009 r. sygn. akt K 45/07 (Dz. U.
poz. 57).
Dziennik Ustaw – 47 – Poz. 334
§ 5. Ministe r Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa określi, w drodze rozporządzenia,
tryb i szczegółowe warunki delegowania sędziów do pełnienia obowiązków w Ministerstwie Sprawiedliwości, Kancelarii
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ora z urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych, a także
pełnienia czynności administracyjnych lub prowadzenia zajęć szkoleniowych w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokura-
tury oraz tryb i szczegółowe warunki realizacji prawa do nieodpłatn ego zakwaterowania i zwrotu kosztów za mieszkania
w miejscu delegowania, w tym maksymalną wysokość zwrotu kosztów faktycznie poniesionych oraz wysokość miesięcz-
nego ryczałtu, z uwzględnieniem możliwości zróżnicowania jego wysokości w zależności od miejscowo ści delegowania,
a także tryb, szczegółowe warunki przyznawania i zakres innych świadczeń, mając na względzie zakres świadczeń przysłu-
gujących pracownikom odbywającym podróże służbowe oraz czasowo przenoszonym.
Art. 78a. § 1. Sędzia delegowany na podstawie art. 77 § 3a i 3b ma prawo do wynagrodzenia zasadniczego przysługu-
jącego mu na zajmowanym stanowisku sędziowskim oraz dodatku za długoletnią pracę, a także do świadczeń od szkodowaw-
czych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jeżeli zdarzenie powodujące powstanie prawa do tych świadczeń
zaistniało w czasie pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa. W okresie delegowania do pełnienia funkcji
sędzia otrzymuje dodatek funkcyjny określony w przepisach wykonawczych wydanych n a podstawie art. 91 § 8.
§ 2. Sędziemu delegowanemu w czasie pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa przysługują, wy -
płacane w walucie polskiej lub obcej:
-
dodatek zagraniczny na pokrycie zwiększonych kosztów związanych z pełnieniem obowi ązków lub funkcji poza gra- nicami państwa, ustalany odpowiednio do warunków i zakresu ich pełnienia;
-
w przypadku powierzenia pełnienia obowiązków lub funkcji pociągających za sobą zmianę miejsca pobytu trwającą co najmniej rok:
a) jednorazowy dodatek ada ptacyjny,
b) pokrycie kosztów podróży przesiedleniowej sędziego delegowanego i każdego przenoszącego się z nim członka rodziny, w tym przewozu ich mienia, niezależnie od terminów ich faktycznego przesiedlenia,
c) pokrycie, raz na dwa lata, kosztów przejazd u sędziego delegowanego oraz członków jego rodziny przebywających z nim na stałe poza granicami państwa, z miejsca delegacji do miejsca stałego zamieszkania na urlop wypoczyn- kowy i z powrotem; -
zwrot kosztów podróży w związku z rozpoczęciem i zakończenie m pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa, podróży służbowej na terytorium obcego państwa poza miejscem delegowania, przejazdu z miejsca
delegowania do kraju i z powrotem w uzasadnionych przypadkach służbowych lub losowych; -
zwrot kosztó w leczenia, gdy delegacja następuje do państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej;
-
pokrycie kosztów zamieszkania w miejscu delegacji do wysokości udokumentowanych wydatków, nieprzekraczają- cych wysokości ustalonego limitu.
§ 3. Sumę należności, o których mowa w § 2, zmniejsza się o kwotę środków pieniężnych otrzymanych przez sędziego
delegowanego od strony zagranicznej na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem przez niego obowiązków lub funk- cji poza granicami państwa. Należności t e nie przysługują, jeżeli sędzia delegowany nie ponosi kosztów, na pokrycie których są one przeznaczone.
§ 4. Wydatki związane z delegacją sędziów poza granice państwa są pokrywane z budżetu państwa ze środków pozo- stających w dyspozycji Ministra Sprawiedli wości.
§ 5. Wydatki, o których mowa w § 4, mogą być również pokrywane w całości lub w części ze środków przeznaczonych na ten cel przez organizację międzynarodową, którymi dysponowanie powierzono Ministrowi Sprawiedliwości.
§ 6. Do wydatków, o których mowa w § 4, nie zalicza się wynagrodzenia zasadniczego sędziego oraz dodatku za długo - letnią pracę przysługujących na zajmowanym stanowisku sędziowskim, do których sędzia zachowuje prawo w czasie dele- gacji do pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami pań stwa.
§ 7. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporządzenia, tryb, wysokość i szczegółowe warunki przyznawania i wypłaty należności, o których mowa w § 2, limity, do wysokości których podlegają zw rotowi koszty zamieszkania, oraz walutę, w której należności takie są wypłacane, uwzględniając zakres ich przyznawania zależnie od miejsca pełnienia obowiązków i powierzonej sędziemu funkcji, a także potrzebę zapewnienia warunków do prawidłowego ich wykony wania oraz konieczność pokrycia zwiększonych kosztów związanych z wykony- waniem tych obowiązków lub funkcji poza granicami państwa oraz z sytuacjami szczególnymi, w tym zdarzeniami losowymi.
Dziennik Ustaw – 48 – Poz. 334
Art. 79. Sędzia nie może, powołując się na zasadę niezawisłości sę dziowskiej, uchylić się od wykonania poleceń w za-
kresie czynności administracyjnych, jeżeli z mocy przepisów ustawy należą do obowiązków sędziowskich, a także poleceń
dotyczących sprawności postępowania sądowego; może jednak domagać się wydania polecenia n a piśmie.
Art. 80. § 1.39) Sędzia nie może być zatrzymany ani pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zezwolenia właś ci-
wego sądu dyscyplinarnego. Nie dotyczy to zatrzymania w razie ujęcia sędziego na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli
zatrzymanie je st niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Do czasu wydania uchwały zezwalającej na
pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej wolno podejmować tylko czynności niecierpiące zwłoki.
§ 2. O zatrzymaniu sędziego niezwłocznie powiadamia się prezesa sądu apelacyjnego właściwego ze względu na miejsce
zatrzymania. Może on nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego sędziego. O fakcie zatrzymania sędziego prezes
sądu apelacyjnego niezwłocznie zawiadamia Krajową Radę Sądownictwa, Ministra Sprawiedli wości i Pierwszego Prezesa
Sądu Najwyższego.
§ 2a. Wniosek o zezwolenie na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej, jeżeli nie pochodzi od prokuratora,
powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata albo radcę prawnego będącego pełnomocnikiem.
§ 2b. Jeżeli wniosek o zezwolenie na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej nie odpowiada warunkom
formalnym pisma procesowego określonym w Kodeksie postępowania karnego lub jest oczywiście bezzasadny, prezes sądu
dyscyp linarnego odmawia jego przyjęcia.40) Na zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku przysługuje zażalenie do sądu
dyscyplinarnego właściwego do rozpoznania wniosku.
§ 2c. Sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę zezwalającą na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialnośc i karnej, jeżeli
zachodzi dostatecznie uzasadnione podejrzenie popełnienia przez niego przestępstwa. Uchwała zawiera rozstrzygnięcie
w przedmiocie zezwolenia na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej wraz z uzasadnieniem.
§ 2d. Sąd dyscyplinarny rozpoznaje wniosek o zezwolenie na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej
w terminie czternastu dni od dnia jego wpłynięcia do sądu dyscyplinarnego.
§ 2da. Jeżeli wniosek o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymczasowe a resztowanie dotyczy
sędziego ujętego na gorącym uczynku zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica
wynosi co najmniej 8 lat, występku, o którym mowa w art. 177 § 1 Kodeksu k arnego w związku z art. 178 § 1 Kodeksu kar-
nego, a także w art. 178a § 1 lub 4 Kodeksu karnego, i pozostającego nadal zatrzymanym, sąd dyscyplinarny podejmuje
uchwałę w przedmiocie wniosku niezwłocznie, nie później niż przed upływem 24 godzin od jego wpłynięcia do sądu dy s-
cyplinarnego. Uchwała zezwal ająca na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymczasowe aresztowanie sędziego
jest natychmiast wykonalna.
§ 2e. Przed wydaniem uchwały sąd dyscyplinarny wysłuchuje rzecznika dyscyplinarnego, sędziego, przedstawiciela
organu lub osobę, którzy wnieś li o zezwolenie – jeżeli się stawią. Ich niestawiennictwo, jak również niestawiennictwo
obrońcy, nie wstrzymuje rozpoznania wniosku.
§ 2f. Sędzia, którego dotyczy postępowanie, ma prawo wglądu do dokumentów, które zostały załączone do wniosku.
Jednak proku rator, kierując wniosek do sądu dyscyplinarnego, może zastrzec, że dokumenty te lub ich część nie mogą być
sędziemu udostępnione z uwagi na dobro postępowania przygotowawczego.
§ 2g. Jeżeli prokurator złożył zastrzeżenie, o którym mowa w § 2f, prezes sądu dyscyplinarnego niezwłocznie kieruje
sprawę na posiedzenie. Sąd dyscyplinarny może odmówić sędziemu wglądu do dokumentów dołączonych do wniosku.
§ 2h.41) Jeżeli prokurator składając wniosek o zezwolenie na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej wnosi
jednocześnie o zezwolenie na tymczasowe aresztowanie sędziego, uchwała zezwalająca na pociągnięcie sędziego do odpo-
wiedzialności karnej obejmuje również zezwolenie na zatrzymanie sędziego i zastosowanie tymczasowego aresztowania,
chyba że sąd dyscypl inarny postanowi inaczej.
-
Uznany za niezgodny z Konstytucją z dniem 10 kwietnia 2015 r. w zakresie, w jakim nie obejmuje odpowiedzialności za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia lust racyjnego, na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 kwietnia 2015 r. sygn. akt P 31/12 (Dz. U. poz. 509).
-
Zdanie pierwsze rozumiane w ten sposób, że „oczywista bezzasadność wniosku o zezwolenie na pociągnięcie sędziego do odpowie- dzialności karnej” obejmuje także zagadnienie wymagające zasadniczej wykładni ustawy , utraciło moc z dniem 3 listopada 2010 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 października 2010 r. sygn. akt K 10/08 (Dz. U. poz. 1364) .
-
Utracił moc z dniem 22 stycznia 2009 r. w zakresie, w jakim ustanawia domniemanie, że uchwała zezwalająca na pociągnięcie sędziego
do odpowiedzialności karnej obejmuje również zezwolenie na zatrzymanie sędziego i zastosowanie tymczasowego aresztowania , na pods tawie wyroku, o którym mowa w odnośniku 38.
Dziennik Ustaw – 49 – Poz. 334
§ 3. (uchylony)
§ 4. Orzekając w sprawie, o której mowa w § 1, sąd dyscyplinarny może poprzestać na oświadczeniu sędziego, że
wnosi o wydanie uchwały o zezwoleniu na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej.
Art. 80a. (utracił moc)42)
Art. 80b. (utracił moc)42)
Art. 80c. (utracił moc)42)
Art. 80d. (utracił moc)42)
Art. 81. § 1. Za wykroczenie sędzia odpowiada tylko dy scyplinarnie, z zastrzeżeniem § 2.
§ 2. Sędzia może wyrazić zgodę na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej za wykroczenia, o których mowa
w § 3, w trybie określonym w tym przepisie.
§ 3. W przypadku popełnienia przez sędziego wykroczenia, o którym mo wa w rozdziale XI ustawy z dnia 20 maja
1971 r. – Kodeks wykroczeń ( Dz. U. z 2023 r. poz. 2119 ), przyjęcie przez sędziego mandatu karnego albo uiszczenie
grzywny, w przypadku ukarania mandatem karnym zaocznym, o którym mowa w art. 98 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 sierpnia
2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia ( Dz. U. z 2022 r. poz. 1124 oraz z 2023 r. poz. 1963 ), stanowi
oświadczenie o wyrażeniu przez niego zgody na pociągnięcie go do odpowiedzialności w tej formie.
§ 4. Wyrażenie przez sędziego zgody na pociągnięcie go do odpowiedzialności k arnej w trybie określonym w § 3 wy-
łącza odpowiedzialność dyscyplinarną.
Rozdział 2
Prawa i obowiązki sędziów
Art. 82. § 1. Sędzia jest obowiązany postępować zgodnie ze ślubowaniem sędziowskim.
§ 2. Sędzia powinien w służbie i poza służbą strzec powagi stanowiska sędziego i unikać wszystkiego, co mogłoby
przynieść ujmę godności sędziego lub osłabiać zaufanie do jego bezstronności.
§ 3. (uchylony)
Art. 82a. § 1. Sędzia jest obowiązany stale podnos ić kwalifikacje zawodowe.
§ 2. Po objęciu pierwszego stanowiska sędziowskiego sędzia, który nie zajmował stanowiska asesora sądowego, od-
bywa szkolenie z zakresu metodyki pracy sędziego organizowane przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury. Prezes
sądu kieruje sędziego na szkolenie w najbliższym terminie przewidzianym w harmonogramie działalności szkoleniowej
Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury na dany rok.
§ 3. Sędzia jest obowiązany uczestniczyć, w miarę możliwości corocznie, w szkoleniu i doskonaleniu zawodowym
organizowanym przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury lub innych formach doskonalenia zawodowego, w celu
uzupełnienia specjalistycznej wiedzy i umiejętności zawodowych.
§ 3a.43) Sędzia orzekający w sprawach karny ch powinien uczestniczyć, co cztery lata, w szkoleniu i doskonaleniu za-
wodowym organizowanym przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury, w celu uzupełnienia specjalistycznej wiedzy
i umiejętności zawodowych z zakresu przesłuchiwania osób, które nie uko ńczyły 18 lat, oraz osób, o których mowa w art. 185c
i art. 185e ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego.
§ 3b.44) Sędzia orzekający w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz dotyczących demoralizacji
i czynów karalnyc h nieletnich powinien uczestniczyć, co cztery lata, w szkoleniu i doskonaleniu zawodowym, w wymiarze
co najmniej 10 godzin, organizowanym przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury lub jednostkę podległą Ministrowi
Sprawiedliwości albo przez niego nadz orowaną, w celu uzupełnienia specjalistycznej wiedzy i umiejętności zawodowych
z zakresu prowadzenia czynności z osobami, które nie ukończyły 18 lat, rozpoznawania symptomów krzywdzenia dziecka
i zabezpieczenia interesu dziecka w sytuacji sporu między rodz icami albo opiekunami.
-
Z dniem 11 grudnia 2007 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 listopada 2007 r. sygn. akt K 39 /07 (Dz. U. poz. 1698).
-
Dodany przez art. 7 ustawy z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 289), która weszła w życie z dniem 15 sierpnia 2023 r.
-
Dodany przez art. 5 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. poz. 1606); wszedł w życie z dniem 29 sierpnia 2023 r.
Dziennik Ustaw – 50 – Poz. 334
§ 4. (uchylony)
§ 5. Sędzia, o ile jest to możliwe, najpóźniej na trzy dni przed rozpoczęciem szkolenia lub korzystania z innej formy
doskonalenia zawodowego, zawiadamia o tym prezesa właściwego sądu, jeżeli w związku z korzystaniem z doskonalenia
zawodowego będzie przebywał więcej niż dzień poza miejscowością będącą siedzibą sądu, w którym pełni służbę. Prezes
sądu rejonowego zawiadamia o tym prezesa przełożonego sądu okręgowego, prezes sądu okręgowego prezesa przełożonego
sądu apela cyjnego, zaś prezes sądu apelacyjnego Ministra Sprawiedliwości.
Art. 82b. Sędziemu, za jego zgodą, może zostać powierzony obowiązek sprawowania patronatu nad przebiegiem prak-
tyk aplikantów Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury.
Art. 82c. Sędzia jest obowiązany wykonywać czynności związane z powierzonymi mu obowiązkami sędziego sądu
dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym.
Art. 83. Czas pracy sędziego jest określony wymiarem jego zadań.
Art. 83a. Prawo do urlopu wychowawczego sędzia, który nie pełni funkcji, może wykonywać także przez zmniejszenie
przydziału spraw co najwyżej o 50 % z jednoczesnym obniżeniem wynagrodzenia zasadniczego w tym samym stopniu.
Do wykonywania prawa do zmniejszenia przydziału spraw stosuje się odpowiednio przepisy o url opach wychowawczych,
z tym że żądanie zmniejszenia przydziału spraw lub zmiany zakresu zmniejszenia należy złożyć za co najmniej dwu miesięcz -
nym uprzedzeniem.
Art. 84. § 1. Sędzia na rozprawie i posiedzeniu z udziałem stron, odbywającym się w budynku sądu , używa stroju
urzędowego. Strojem urzędowym sędziego jest toga, a sędziego przewodniczącego na rozprawie lub posiedzeniu – także
nakładany na kołnierz togi łańcuch z wizerunkiem orła. Jeżeli w posiedzeniu uczestniczy małoletni sędzia może zaniechać
używan ia stroju urzędowego.
§ 2. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporządzenia,
wzór stroju urzędowego sędziów, uwzględniając uroczysty charakter stroju, odpowiedni dla powagi sądu i utrwalonej trady cji.
§ 3. Sędzia otrzymuje legitymację służbową, wymieniającą zajmowane przez niego stanowisko i miejsce służbowe.
Minister Sprawiedliwości określi, w drodze zarządzenia, wzór legitymacji służbowej sędziego.
Art. 85. § 1. Sędzia jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których powziął wiadomość ze
względu na swój urząd, poza jawną rozprawą sądową.
§ 2. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także po ustaniu stosunku służbowego.
§ 3. Obowiązek zachowania tajemnicy ustaje, gdy sędzia składa ze znania jako świadek przed sądem, chyba że ujawnie nie
tajemnicy zagraża dobru państwa albo takiemu ważnemu interesowi prywatnemu, który nie jest sprzeczny z celami wymiaru
sprawiedliwości. W tych przypadkach od obowiązku zachowania tajemnicy może zwolnić s ędziego Minister Sprawiedliwości.
§ 4. Wobec osoby pełniącej urząd na stanowisku sędziego postępowania sprawdzającego przewidzianego w ustawie
z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych ( Dz. U. z 2023 r. poz. 756, 1030 i 1532 ) nie przeprowa dza się.
Przed przystąpieniem do pełnienia obowiązków sędzia zapoznaje się z przepisami o ochronie informacji niejawnych i składa
oświadczenie o znajomości tych przepisów. Informacje niejawne mogą być udostępnione sędziemu tylko w zakresie niezbędnym
do pe łnienia urzędu na stanowisku sędziowskim, pełnienia powierzonej funkcji lub wykonywania powierzonych czynności.
Art. 86. § 1. Sędzia nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia, z wyjątkiem zatrudnienia na stanowisku dydak -
tycznym, naukowo -dydaktycznym lub naukowym w łącznym wymiarze nieprzekraczającym pełnego wymiaru czasu pracy
pracowników zatrudnionych na tych stanowiskach, jeżeli wykonywanie tego zatrudnienia nie przeszkadza w pełnieniu obo -
wiązków sędziego.
§ 2. Sędziemu nie wolno także podejmować innego zajęcia ani sposobu zarobk owania, które przeszkadzałoby w peł-
nieniu obowiązków sędziego, mogło osłabiać zaufanie do jego bezstronności lub przynieść ujmę godności urzędu sędziego.
§ 3. Sędzia nie może:
-
być członkiem zarządu, rady nadz orczej lub komisji rewizyjnej spółki prawa handlowego;
-
być członkiem zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółdzielni;
-
być członkiem zarządu fundacji prowadzącej działalność gospodarczą;
-
posiadać w spółce prawa handlowego więcej niż 10 % akcji lub udziały przedstawiające więcej niż 10 % kapitału zakładowego;
-
prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką dzia- łalnością lub być przedstawicielem bądź pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.
Dziennik Ustaw – 51 – Poz. 334
§ 3a. Przez spółkę prawa handlowego rozumie się spółkę handlową, a także inną spółkę, do której stosuje się przepisy
prawa handlowego, w tym spółkę według prawa obcego.
§ 3b. (uchylony)
§ 3c. (uchylony)
§ 3d. Wybór lub powołanie do wł adz spółki, spółdzielni lub fundacji z naruszeniem zakazów określonych w § 3 pkt 1–3 są
z mocy prawa nieważne i nie podlegają wpisowi do właściwego rejestru.
§ 4. O zamiarze podjęcia dodatkowego zatrudnienia, o którym mowa w § 1, a także o podjęciu innego zajęcia lub spo-
sobu zarobkowania, sędzia sądu apelacyjnego oraz sędzia sądu okręgowego zawiadamia prezesa właściwego sądu, a prezesi
tych sądów – Ministra Sprawiedliwości. Sędzia sądu rejonowego kieruje zawiadomienie, o którym mowa w zdaniu pierwszym,
do prezesa właściwego sądu okręgowego.
§ 5. Prezes właściwego sądu w stosunku do sędziego, a Minister Sprawiedliwości w stosunku do prezesa sądu apelacyj-
nego i prezesa sądu okręgowego, wydaje decyzję o sprzeciwie wobec zamiaru podjęcia zatrudnienia na stanowisku dydak-
tycznym, badawczo -dydaktycznym lub badawczym w szkole wyższej, jeżeli uzna, że będzie ono przeszkadzało w pełnieniu
obowiązków sędziego, oraz wo bec podejmowania lub kontynuowania innego zajęcia, które przeszkadza w pełnieniu obo-
wiązków sędziego, osłabia zaufanie do jego bezstronności lub przynosi ujmę godności urzędu sędziego.
§ 6. (uchylony)
Art. 87. § 1. Sędziowie i dyrektorzy sądów oraz ich zas tępcy są obowiązani do złożenia oświadczenia o swoim stanie
majątkowym. Oświadczenie o stanie majątkowym dotyczy majątku osobistego oraz objętego małżeńską wspól nością
majątkową. Oświadczenie to powinno zawierać w szczególności informacje o:
-
posiadanyc h zasobach pieniężnych;
-
posiadanych nieruchomościach i tytułach prawnych do ich posiadania;
-
posiadanych rzeczach ruchomych o wartości jednostkowej powyżej 10.000 zł;
-
posiadanych udziałach i akcjach w spółkach prawa handlowego;
-
posiadanych instr umentach finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finan- sowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 646, 825, 1723 i 1941 ) innych niż wskazane w pkt 4;
-
dochodach podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych , uzyskanych w okresie roku przed dniem, na który składane jest oświadczenie, o ile ich łączna wartość przekracza 10.000 zł, i ich źródłach, z wyłą - czeniem dochodów uzyskanych w związku z pełnieniem urzędu na stanowisku sędziowskim albo zatrudnieniem na stanowisku dyrektora sądu lub zastępcy dyrektora sądu;
-
nabytym przez składającego oświadczenie albo jego małżonka od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostek samorządu terytorialnego, ich związków lub samorządowej osoby prawnej, mieniu, k tóre podlegało zbyciu w drodze przetargu;
-
wierzytelnościach i zobowiązaniach pieniężnych o wartości powyżej 10.000 zł.
§ 1a. Oświadczenie, o którym mowa w § 1, składa się w dwóch egzemplarzach.
§ 2. Oświadczenie, o którym mowa w § 1, sędziowie składają właściwemu terytorialnie prezesowi sądu apelacyjnego, zaś dyrektorzy sądów i ich zastępcy – Ministrowi Sprawiedliwości.
§ 3. Analizy danych zawartych w oświadczeniu, o którym mowa w § 1, złożonym przez sędziego, dokonuje właściwe terytorialnie ko legium sądu apelacyjnego w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku i przedstawia jej wyniki zgromadze- niu ogólnemu sędziów sądu apelacyjnego . Analizy danych zawartych w oświadczeniu, o którym mowa w § 1, złożonym przez dyrektora sądu lub zastępcę dyrektora sądu dokonuje Minister Sprawiedliwości w terminie do dnia 30 czerwca każ- dego roku.
§ 4. Prezesi sądów apelacyjnych składają oświadczenie, o którym mowa w § 1, Krajowej Radzie Sądownictwa, która dokonuje analizy zawartych w nim danych w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku.
§ 5. Oświadczenie, o którym mowa w § 1, składa się w terminie 30 dni od dnia objęcia urzędu sędziego albo powołania na stanowisko dyrektora sądu lub zastępcy dyrektora sądu, według stanu na dzień objęcia urzędu albo powołania, a następnie co roku do dnia 30 kwietnia, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, a także w terminie 30 dni od dnia opuszczenia urzędu sędziego albo odwołania ze stanowiska dyrektora sądu lub zastępcy dyrektora sądu, według stanu na dzień opuszczenia urzędu albo odwołania.
Dziennik Ustaw – 52 – Poz. 334
§ 5a. Oświadczenie składane w związku z objęciem urzędu sędziego albo powołaniem na stanowisko dyrektora sądu
lub zastępcy dyrektora sądu nie zawiera informacji, o których mowa w § 1 pkt 6. Oświadczenie składane w związku z opusz-
czeniem urzędu sędziego albo odwołaniem ze stanowiska dyrektora sądu lub zastępcy dyrektora sądu zawiera infor macje,
o których mowa w § 1 pkt 6, za okres od 1 stycznia roku opuszczenia urzędu albo odwołania do dnia opuszczenia urzędu
albo odwołania.
§ 6. Informacje zawarte w oświadczeniu, o którym mowa w § 1, są jawne, także co do imienia i nazwiska, z wyjątkiem
danych adresowych, informacji o miejscu położenia nieruchomości, a także informacji umożliwiających identyfikację rucho -
mości . Na wniosek sędziego, dyrektora sądu lub zastępcy dyrektora sądu, który złożył oświadczenie, podmiot uprawniony
do odebrania oświadczenia może zdecydować o objęciu informacji zawartych w oświadczeniu ochroną przewidzianą dla
informacji niejawnych o klauzuli tajności „ zastrzeżone”, określoną w przepisach ust awy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie
informacji niejawnych, jeżeli ujawnienie tych informacji mogłoby powodować zagrożenie dla składającego oświadczenie
lub osób dla niego najbliższych. Minister Sprawiedliwości j est uprawniony do zniesienia tej klauzuli w odniesieniu do
oświadczeń, o których mowa w § 1, złożonych przez sędziów. W stosunku do tego uprawnienia przepisu art. 6 ust. 3 ustawy
z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych nie stosuje się.
§ 6a. Jawne informacje zawarte w oświadczeniach o stanie majątkowym podmiot uprawniony do odebrania oświadczenia
udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji
publicznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 902 ), nie później niż do dnia 30 czerwca każdego roku.
§ 7. Oświadczenie, o którym mowa w § 1, przechowuje się przez sześć lat.
§ 8. Jeden egzemplarz oświadczenia o stanie majątkowym podmiot uprawniony do odebrania oświadczenia przekazuje
do ur zędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania sędziego, dyrektora sądu lub zastępcy dyrektora
sądu. Właściwy urząd skarbowy jest uprawniony do analizy danych zawartych w oświadczeniu, w tym również do porów-
nania jego treści z treścią uprzed nio złożonych oświadczeń oraz rocznych zeznań podatkowych (PIT). Jeżeli wynik analizy
budzi uzasadnione wątpliwości co do legalności pochodzenia majątku ujawnionego w oświadczeniu, urząd skarbowy kieruje
sprawę do właściwego postępowania, prowadzonego na podstawie odrębnych przepisów.
§ 9. Oświadczenie, o którym mowa w § 1, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego
oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści: „Jestem świ adomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu uprawnionego do
odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Art. 88. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza oświadczenia, o którym mowa
w art. 87 § 1, zawierający szczegółowy zakres informacji zawieranych w oświadczeniu oraz klauzulę, o której mowa w art. 87
§ 9, mając na uwadze konieczność rzetel nego wykazania stanu majątkowego osób obowiązanych do składania oświadczeń.
Art. 88a. § 1. Sędzia jest obowiązany do złożenia pisemnego oświadczenia o:
-
członkostwie w zrzeszeniu, w tym w stowarzyszeniu – ze wskazaniem nazwy i siedziby zrzeszenia, pełnionych funkcji oraz okresu członkostwa;
-
funkcji pełnionej w organie fundacji nieprowadzącej działalności gospodarczej – ze wskazaniem nazwy i siedziby fundacji oraz okresu pełnienia funkcji;
-
członkostwie w partii politycznej przed powołaniem na stanowisko sędziego, a także w okresie sprawowania urzędu przed dniem 29 grudnia 1989 r. – ze wskazaniem nazwy partii, pełnionych funkcji oraz okresu członkostw a.
§ 2. Oświadczenia, o których mowa w § 1, sędziowie składają prezesowi właściwego sądu apelacyjnego, a prezesi sądów apelacyjnych – Ministrowi Sprawiedliwości.
§ 3. Oświadczenia, o których mowa w § 1, składa się w terminie 30 dni od dnia obj ęcia urzędu sędziego, a także w terminie
30 dni od powstania lub ustania okoliczności, o których mowa w § 1.
§ 4. Informacje zawarte w oświadczeniach, o których mowa w § 1, są jawne i podlegają udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w ustaw ie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, nie później niż 30 dni od dnia złożenia oświadczenia uprawnionemu podmiotowi.
Art. 88b. § 1. Właściwy prezes sądu ogłasza w Biuletynie Informacji Publicznej informację o pierwszym i kolejny ch powołaniach sędziów sądu, którym kieruje.
§ 2. Ogłoszenie, o którym mowa w § 1, zawiera informację o: -
organie powołującym oraz wnioskującym o powołanie;
-
dacie powołania;
-
miejscu służbowym (siedzibie) sędziego.
Dziennik Ustaw – 53 – Poz. 334
Art. 89. § 1. Żądania, wystąpi enia i zażalenia w sprawach związanych z pełnionym urzędem sędzia może wnosić tylko
w drodze służbowej. W takich sprawach sędzia nie może zwracać się do instytucji i osób postronnych ani podawać tych
spraw do wiadomości publicznej.
§ 2. W sprawach o roszcz enia ze stosunku służbowego sędziemu przysługuje droga sądowa.
§ 3. Przepis § 1 nie dotyczy żądań, wystąpień ani zażaleń kierowanych przez sędziego bezpośrednio do Krajowej Rady
Sądownictwa, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Ministra Sprawiedliwości.
Art. 90. Sędzia sądu rejonowego i sędzia sądu okręgowego jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić prezesa sądu
okręgowego, sędzia sądu apelacyjnego i prezes sądu okręgowego – prezesa sądu apelacyjnego, a prezes sądu apelacyjnego –
Ministra Sprawiedliwości o toczą cej się sprawie sądowej, w której występuje jako strona lub uczestnik postępowania.
Art. 91. § 1. Wysokość wynagrodzenia sędziów, zajmujących równorzędne stanowiska sędziowskie, różnicuje staż
pracy lub pełnione funkcje.
§ 1a. (uchylony)
§ 1b. (uchylony)
§ 1c. Podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w dru-
gim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, 1429 i 1672 ), z zastrzeżeniem § 1d.
§ 1d. Jeżeli przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w § 1c, jest niższe od przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego
za drugi kwartał roku poprzedzającego – przyjmuje się podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego w dotych-
czasowej wysokości.
§ 2. Wynagrodzenie zasadnicze sędziego określa się w stawkach , których wysokość ustala się z zastosowaniem mnoż-
ników podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego, o której mowa w § 1c. Stawki wynagrodzenia zasadniczego na po-
szczególnych stanowiskach sędziowskich oraz mnożniki, służące do ustalenia wysokości wynagro dzenia zasadniczego sędziów
w poszczególnych stawkach, określa załącznik do ustawy.
§ 2a. (uchylony)
§ 3. (uchylony)
§ 4. (uchylony)
§ 4a. (uchylony)
§ 5. (uchylony)
§ 6. W związku z pełnioną funkcją sędziemu przysługuje dodatek funkcyjny.
§ 7. Wynagrodzenie sędziów różnicuje ponadto dodatek za długoletnią pracę, wynoszący, począwszy od szóstego roku
pracy, 5 % wynagrodzenia zasadniczego i wzrastający po każdym roku o 1 %, aż do osiągnięcia 20 % wynagrodzenia zasad -
niczego.
§ 8. Minister Sprawied liwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporządzenia,
funkcje z tytułu których przysługują sędziom dodatki funkcyjne oraz sposób ustalania tych dodatków, biorąc pod uwagę
rodzaj funkcji, wielkość jednostki organizacyj nej oraz zakres obowiązków.
§ 9. Od wynagrodzenia sędziów nie odprowadza się składek na ubezpieczenie społeczne.
§ 10. W razie rozwiązania albo wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego w sposób, o którym mowa w art. 68, od
wynagrodzenia wypłaconego sędziem u w okresie służby, od którego nie odprowadzano składki na ubezpieczenie społeczne,
przekazuje się składkę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, przewidzianą za ten okres w przepisach o ubezpieczeniu spo-
łecznym.
§ 11. Składka na ubezpieczenie społeczne, o której mowa w § 10, podlega waloryzacji:
-
za okres do 31 grudnia 1998 r. wskaźnikiem wzrostu płac wynikającym ze wzrostu prognozowanego przeciętnego wy- nagrodzenia, określanego corocznie w ustawie budżetowej, które stanowiło podstawę do ustalania środków i limitów na wynagrodzenia sędziów;
-
za okres od 1 stycznia 1999 r. wskaźnikiem waloryzacji składek określonym na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
§ 12. Przy obliczaniu kwoty należnych składek, waloryzowanych na podstawie § 11 pkt 2, stosuje się odpowiednio
art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, 1429, 1672 i 1941 ).
Dziennik Ustaw – 54 – Poz. 334
§ 13. Składki, o której mowa w § 10, nie przekazuje się, jeżeli sędzia zrzekł się urzędu w związku z powołaniem na
stanowisko prokuratorskie. Jeżeli stosunek służbowy prokuratora ulega następnie rozwiązaniu lub wygaśnięciu w sposób,
o którym mowa w art. 93 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2023 r. poz. 1360, 1429 i 1860 ),
składkę należną za okres pełnienia służby na stanowisku sędziowskim przekazuje się na zasadach określonych w § 10 –12.
Art. 91a. § 1. Sędziemu obejmującemu stanowisko w sądzie rejonowym przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w stawce
pierwszej. Sędziemu obejmującemu stanowisko w sądzie okręgowym przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w stawce
czwartej, a jeżeli na niższym stanowisku otrzymywał już wynagrodzenie w stawce czwartej albo piątej – przysługuje mu
wynagrodzenie zasadnic ze w stawce, odpowiednio, piątej albo szóstej. Sędziemu obejmującemu stanowisko w sądzie ape-
lacyjnym przysługuje wynagrodzenie zasadnicze w stawce siódmej, a jeżeli na niższym stanowisku otrzymywał już wyna-
grodzenie w stawce siódmej albo ósmej – przysługuj e mu wynagrodzenie zasadnicze w stawce, odpowiednio, ósmej albo
dziewiątej.
§ 2. Jeżeli przed objęciem stanowiska sędziowskiego sędzia zajmował inne, odpowiednio równorzędne, stanowisko
sędziowskie lub prokuratorskie, na obejmowanym stanowisku przysługuje mu wynagrodzenie zasadnicze w stawce nie niż-
szej od stawki, w której przysługiwało mu na stanowisku zajmowanym poprzednio.
§ 3. Wynagrodzenie zasadnicze sędziego określa się w stawce bezpośrednio wyższej po upływie kolejnych pięciu lat
pracy na danym stano wisku sędziowskim.
§ 4. Do okresu pracy na stanowisku sędziego sądu rejonowego dolicza się okres pracy na stanowisku asesora sądowego.
§ 5. Sędziemu, któremu z chwilą objęcia stanowiska w sądzie okręgowym przysługiwało wynagrodzenie zasadnicze
w stawce czw artej albo piątej, a także sędziemu, któremu z chwilą objęcia stanowiska w sądzie apelacyjnym przysługiwało
wynagrodzenie zasadnicze w stawce siódmej albo ósmej, do okresu pracy niezbędnego do uzyskania wynagrodzenia
w stawce bezpośrednio wyższej zalicza s ię okres pracy na stanowisku bezpośrednio niższym, w którym sędziemu przysłu-
giwało wynagrodzenie zasadnicze w stawce, odpowiednio, trzeciej albo czwartej, szóstej albo siódmej.
§ 6. Okres pracy, o którym mowa w § 3, ulega wydłużeniu o trzy lata w razie uka rania sędziego w tym czasie karą
dyscyplinarną inną niż kara upomnienia, trzykrotnego wytknięcia uchybienia, o którym mowa w art. 40 lub trzykrotnego
zwróc enia uwagi w trybie określonym w art. 37 § 4.
Art. 92. § 1. Sędziemu przysługuje corocznie urlop doda tkowy w wymiarze:
-
sześciu dni roboczych – po dziesięciu latach pracy;
-
dwunastu dni roboczych – po piętnastu latach pracy.
§ 2. Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu dodatkowego, wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia
w sądzie lub prokuraturze na stanowiskach: asesorów sądowych, asesorów prokuratorskich, sędziów i prokuratorów, w Pro- kuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej na stanowiskach: Prezesa, wiceprezesa lub radcy, a także okresy wykonywa - nia zawodu adwokata, radcy praw nego lub zajmowania samodzielnego stanowiska w organach władzy publicznej, z którym związana była praktyka prawnicza, oraz inne okresy zatrudnienia, jeżeli z tego tytułu przysługiwał zwiększony wymiar urlopu.
§ 3. Sędziemu przysługuje gratyfikacja jubileus zowa w wysokości: -
po dwudziestu latach pracy – 100 % wynagrodzenia miesięcznego;
-
po dwudziestu pięciu latach pracy – 150 % wynagrodzenia miesięcznego;
-
po trzydziestu latach pracy – 200 % wynagrodzenia miesięcznego;
-
po trzydziestu pięciu latach pra cy – 250 % wynagrodzenia miesięcznego;
-
po czterdziestu latach pracy – 350 % wynagrodzenia miesięcznego;
-
po czterdziestu pięciu latach pracy – 400 % wynagrodzenia miesięcznego.
§ 4. Do okresu pracy uprawniającego do gratyfikacji jubileuszowej wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
§ 5. Gratyfikację jubileuszową wypłaca się niezwłocznie po nabyciu p rzez sędziego prawa do gratyfikacji, a jeżeli w aktach osobowych sędziego brak jest dokumentów potwierdzających upływ okresów, o których mowa w § 4 – niezwłocz- nie po wykazaniu przez sędziego nabycia prawa do gratyfikacji; podstawę ustalenia wysokości graty fikacji jubile uszowej stanowi wynagrodzenie przysługujące sędziemu w dniu nabycia prawa do gratyfikacji, obliczone według przepisów doty- czących obliczania ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Przy ustalaniu wysokości gratyfikacji jubileuszowej uwzględnia się obniżenie wysokości wynagrodzenia, o którym mowa w art. 129 § 3. § 6. Gratyfikację jubileuszową wypłaca się w dniu przejścia sędziego w stan spoczynku, jeżeli w tym dniu sędziemu brakuje do okresu pracy, od którego zależy nabycie prawa do gra tyfikacji jubileuszowej, mniej niż dwanaście miesięcy.
Dziennik Ustaw – 55 – Poz. 334
Art. 93. § 1. Sędziemu można udzielić płatnego urlopu dla poratowania zdrowia w celu przeprowadzenia zaleconego
leczenia, jeżeli leczenie to wymaga powstrzymania się od pełnienia służby.
§ 2. Urlop dla poratowania zdrowia nie może przekraczać sześciu miesięcy.
§ 3. Urlopu dla poratowania zdrowia udziela Minister Sprawiedliwości.
§ 4. W przypadku odmowy udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia sędziemu przysługuje w terminie 14 dni od dnia
otrzymania o dmowy odwołanie do Sądu Najwyższego.
Art. 94. § 1. W okresie nieobecności w pracy z powodu choroby sędzia otrzymuje 80 % wynagrodzenia, nie dłużej
jednak niż przez okres roku. Do okresu tego wlicza się okresy poprzedniej przerwy w pełnieniu służby z powodu choroby
lub płatnego urlopu dla poratowania zdrowia, jeżeli okres czynnej służby nie przekroczył 60 dni. Po upływie roku w okresie
dalszej nieobecności w pracy z powodu choroby sędzia otrzymuje 50 % wynagrodzenia.
§ 1a. Jeżeli nieobecność sędziego w pracy nastąpiła z powodu:
-
wypadku przy pracy albo w drodze do pracy lub z pracy,
-
choroby przypadającej w okresie ciąży,
-
choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami wykonywania czynności sędziego,
-
choroby spowodowanej przez inną osobę w wyniku popełnienia przez nią umyślnego czynu zabronionego, w związku z wykonywaniem czynności sędziego, stwierdzonego orzeczeniem wydanym przez uprawniony organ,
-
poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidz ianym dla kandyda tów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów
– sędzia zachowuje prawo do 100 % wynagrodzenia, nie dłużej jednak niż przez okres roku; przepis § 1 zdanie drugie i trzecie
stosuje si ę. § 1b. W razie ujawnienia u sędziego choroby, co do której zachodzi podejrzenie, że powstała w związku ze szczegól- nymi właściwościami lub warunkami wykonywania czynności sędziego, prezes danego sądu kieruje sędziego do lekarza orzecznika Zakładu Ubezpiec zeń Społecznych z urzędu lub na wniosek sędziego. Od orzeczenia lekarza orzecznika
sędziemu przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.
§ 1c. Za chorobę powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami wykonywania czynności sędziego uznaje się chorobę spowodowaną działaniem czynników szkodliwych występujących w miejscu wykonywania czynności sędziego.
§ 1d. Koszty badania i wydania orzeczenia przez lekarza orze cznika oraz komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Spo- łecznych pokrywa Skarb Państwa ze środków pozostających w dyspozycji Ministra Sprawiedliwości.
§ 2. W razie niemożności wykonywania pracy z innych przyczyn, uprawniających do uzyskania świadczeń, określon ych w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, sędziemu przysługuje wynagrodzenie w wyso - kości świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, przez okres przewidziany w tych przepisach.
§ 2a. Okres nieobecności w pracy z powo du choroby oraz niemożności wykonywania pracy, o której mowa w § 2, stwierdza zaświadczenie lekarskie wystawione zgodnie z art. 55 ust. 1 i art. 55a ust. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( Dz. U. z 2023 r. poz. 2780 ) albo wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6 tej ustawy, z tym że w przypadku: -
poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek , tkanek i narzą - dów oraz niezdolności do pracy wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów – zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku, zgodnie z art. 53 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężn ych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa;
-
o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – decyzja wydana przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
-
urlopu macierzyńskiego – zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku, określające przewidywaną datę porodu – za okres przed porodem, odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia – za okres po porodzie;
Dziennik Ustaw – 56 – Poz. 334
-
konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem własnym lub małżonka sędziego, dzieckiem przysposo- bionym, dzieckiem przyjętym na wychowanie i utrzymanie, do u kończenia przez nie 8. roku życia, w przypadku:
a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2023 r. poz. 204 i 1429 ), lub dzien- nego opiekuna, sprawujących opiekę nad dzieckiem,
b) porodu lub choroby małżonka sędziego lub rodzica dziecka sędziego, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki nad dzieckiem,
c) pobytu małżonka sędziego lub rodzica dziecka sędziego, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu lub innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i cało- dobowe świadczenia zdrowotne
– oświadczenie sędziego.
§ 2aa. Doręczenie zaświadczenia lekarskiego odbywa się przy wykorzystaniu profilu inf ormacyjnego, o którym mowa
w art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, na zasadach określonych w tej ustawie. Prezesi sądów wykorzystują lub tworzą profil inform acyjny płat- nika składek, o którym mowa w art. 58 ust. 1 tej ustawy.
§ 2b. Wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadcze- niach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w art. 55a ust. 7 tej ustawy, zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku w przypadkach, o których mowa w § 2a pkt 1 i 3, decyzję, odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopię, sędzi a jest obowiązany dostarczyć preze- sowi sądu w terminie siedmiu dni od dnia ich otrzymania.
§ 2c. Sędzia jest obowiązany złożyć prezesowi sądu oświadczenie o wystąpieniu okoliczności, o których mowa w § 2a pkt 4, w terminie siedmiu dni od dnia ich zaistnien ia. § 2d. W przypadku niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w § 2b i 2c, nieobecność uznaje się za nieusprawied li- wioną, chyba że niedostarczenie zaświadczenia, decyzji, odpisu skróconego aktu urodzenia dziecka lub jego kopii lub nie- złożenie oświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od sędziego.
§ 3. Za inną usprawiedliwioną nieobecność w pracy sędziemu przysługuje wynagrodzenie.
§ 4. W przypadkach, w których pracownikom podlegającym ubezpieczeniu społecznemu przysługują zasiłki nie zależ- nie od prawa do wynagrodzenia, sędziemu przysługuje świadczenie pieniężne w wysokości zasiłku z ubezpieczenia spo- łecznego.
Art. 94a. § 1. Sędziemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysług uje jednorazowe odszkodowanie.
§ 2. Członkom rodziny sędziego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługuje jedno - razowe odszkodowanie. Odszkodowanie to przysługuje również w razie śmierci w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej sędziego w stanie spoczynku, który zmarł uznany za trwale niezdolnego do pełnienia obowiązków sędziego wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
§ 3. Jednorazowe odszkodowanie i jego zwiększenie, a także jednorazowe odszkodowanie d la członków rodziny sędziego lub sędziego w stanie spoczynku, ustala się na zasadach i w wysokości określonej w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( Dz. U. z 2022 r. poz. 2189 ). § 4. Odszkodowanie przewidziane w niniejszym artykule przysługuje niezależnie od innych świadczeń określonych w ustawie.
§ 5. Skarb Państwa pokrywa koszty skutków wypadków przy pracy lub chorób zawodowych, związane ze świadcze- niami zdrowotnymi z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych, na które sędzia został skierowany przez lekarza orzecz- nika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na wniosek lekarza prowadzącego, a nierefundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia na podstawie odrębnych przepisów. Skarb Państw a pokrywa także koszty przedmiotów ortopedycznych w wyso- kości udziału własnego ubezpieczonego, określonego w przepisach o ubezpieczeniu zdrowotnym.
Art. 94b. § 1. Oceny uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, a także ustalenia związku śmierci sędziego lub sędziego w stanie spoczynku z takim wypadkiem lub chorobą dokonuje, w formie orzeczenia, lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Koszty badania i wydania orzeczenia pokrywa Skarb Państwa ze środków poz ostających w dyspozycji Ministra Sprawiedliwości.
Dziennik Ustaw – 57 – Poz. 334
§ 2. Orzeczenie, o którym mowa w § 1, lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych doręcza zainteresowa-
nemu sędziemu albo członkom rodziny zmarłego sędziego, albo zmarłego sędziego w stanie spoczynku or az prezesowi sądu
apelacyjnego właściwemu do wydania decyzji, o której mowa w § 4, lub Ministrowi Sprawiedliwości.
§ 3. Jednorazowe odszkodowanie przyznaje się na wniosek sędziego, a w razie śmierci sędziego lub sędziego w stanie
spoczynku – na wniosek upr awnionych członków jego rodziny. Z wnioskiem o przyznanie świadczenia może również
wystąpić kolegium właściwego sądu.
§ 4. Jednorazowe odszkodowanie przyznaje lub odmawia przyznania oraz ustala jego wysokość, w drodze decyzji,
a także świadczenie to wypłac a:
-
prezes właściwego sądu apelacyjnego – z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej sędziego sądu rejono- wego, okręgowego i apelacyjnego;
-
Minister Sprawiedliwości – z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej prezesa sądu apelacyjnego ora z sędziego
delegowanego do wykonywania czynności w Ministerstwie Sprawiedliwości, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej oraz urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych.
§ 5. Decyzję, o której mowa w § 4, prezes sądu apelacyj nego lub Minister Sprawiedliwości wydaje w ciągu 14 dni od dnia: -
otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika;
-
wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
§ 6. Jednorazowe odszkodowanie wypłaca się z urzędu w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji, o której mowa w § 4. § 7. Od decyzji, o której mowa w § 4, sędziemu lub uprawnionym członkom rodziny sędziego lub sędziego w stanie spoczynku, przysługuje odwołanie do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Do postępo wania w tych sprawach stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu w sprawach z zakresu ubez- pieczeń społecznych.
§ 8. W zakresie nieuregulowanym ustawą, do wypadków przy pracy i chorób zawodowych sędziego stosuje się odpo- wiednio przepisy dotyczące pracowników określone w ustawie, o której mowa w art. 94a § 3. Art. 94c. § 1. Prezes sądu, oraz na jego wniosek Zakład Ubezpieczeń Społecznych, są uprawnieni do kontrolowania prawidłowości wykorzystywania przez sędziego zwolnienia lekarskiego od pracy z powodu choroby zgodnie z jego celem.
§ 2. Na wniosek prezesa sądu Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest uprawniony do kontrolowania prawidłowości i za- sadności udzielenia sędziom zwolnienia lekarskiego od pracy z powodu choroby.
§ 3. Sędzia wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową, w tym w sposób określony w art. 86 § 1 i 2, lub wykorzystujący zwolnienie lekarskie od pracy z powodu choroby niezgodnie z jego celem traci prawo do wynagrodzenia za cały okres te go zwolnienia.
§ 4. Sędzia traci prawo do wynagrodzenia w razie odmowy poddania się badaniom kontrolnym lub w razie niedostar- czenia dokumentacji medycznej lekarzowi orzecznikowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od dnia następującego po upły- wie wyznaczonego terminu badania lub po upływie wyznaczonego terminu dostarczenia dokumentacji medycznej. Utratę wynagrodzenia stwierdza prezes sądu.
§ 5. Koszty postępowań kontrolnych pokrywa Skarb Państwa ze środków pozostających w dyspozycji Ministra Spra- wiedliwości.
§ 6. W zakresie dotyczącym kontrolowania prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego, kontrolowania prawidłowości zwolnienia lekarskiego, zasad utraty prawa do wynagrodzenia, o których mowa w § 1, 2 i 4 stosuje się odpowiednio przepisy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Art. 94d. § 1. Sędziego, który nie pełnił służby z powodu choroby lub płatnego urlopu dla poratowania zdrowia przez okres roku, ustalony zgodnie z art. 94 § 1 zdanie drugie i złożył wniosek o skierowanie na badanie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Minister Sprawiedliwości kieruje na to badanie.
§ 2. Minister Sprawiedliwości może także z urzędu skierować sędziego, o którym mowa w § 1, na badanie lekarza
orzecznika Za kładu Ubezpieczeń Społecznych.
§ 3. W przypadku wydania przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych orzeczenia o dalszej niezdol- ności do pełnienia obowiązków sędziego, gdy leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, Minister Sprawiedliwości udziela sędziemu urlopu rehabilitacyjnego na czas od miesiąca do trzech miesięcy.
Dziennik Ustaw – 58 – Poz. 334
§ 4. W okresie urlopu rehabilitacyjnego, co miesiąc od daty wydania orzeczenia, o którym mowa w § 3, sędzia jest
obowiązany poddać się badaniu ko ntrolnemu lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który wydaje orzecze-
nie o dalszej niezdolności do pełnienia obowiązków sędziego albo o zdolności do pełnienia obowiązków sędziego, chyba że
Minister Sprawiedliwości, udzielając urlopu rehabilita cyjnego, zwolni sędziego z tego obowiązku.
§ 5. Orzeczenia, o których mowa w § 3 i 4, lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych doręcza zainteresowa-
nemu sędziemu oraz prezesowi sądu okręgowego albo sądu apelacyjnego, a także Ministrowi Sprawiedliwoś ci.
§ 6. Od orzeczenia lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o którym mowa w § 3 i 4, sędziemu przysługuje
sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w ciągu 7 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.
§ 7. Koszty badania i wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika oraz komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Spo-
łecznych pokrywa Skarb Państwa ze środków pozostających w dyspozycji Ministra Sprawiedliwości.
Art. 94e. § 1. Listę lekarzy orzeczników Zakładu Ubezpieczeń Społecznyc h, uprawnionych do przeprowadzania badań,
o których mowa w art. 94d § 1, 2 i 4, wraz ze wskazaniem ich specjalizacji, ustala Minister Sprawiedliwości w porozumieniu
z Prezesem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
§ 2. W przypadkach, o których mowa w art. 94d § 1, 2 i 4, lekarza orzecznika wskazuje Minister Sprawiedliwości
z listy, o której mowa w § 1, biorąc pod uwagę jego specjalizację oraz mając na względzie potrzebę zapewnienia niezwłocz-
nego przeprowadzenia badania.
Art. 94f. W okresie urlopu rehabilitacyjnego sędziemu przysługuje 80 % wynagrodzenia.
Art. 94g. § 1. Niepoddanie się przez sędziego badaniu lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o którym
mowa w art. 94d § 4, powoduje obniżenie wynagrodzenia do wysokości 50 %.
§ 2. Jeżeli sędzia lub inna osoba wykaże, że niepoddanie się badaniu, o którym mowa w art. 94d § 4, nastąpiło z przy-
czyn niezależnych od sędziego, Minister Sprawiedliwości nakazuje wypłatę sędziemu równowartości niewypłaconej części
wynagrodzenia.
Art. 95. § 1. Sędzia powinien mieszkać w miejscowości będącej siedzibą sądu, w którym pełni służbę.
§ 2. Prezes sądu okręgowego w stosunku do sędziego sądu rejonowego oraz sędziego sądu okręgowego, prezes sądu
apelacyjnego w stosunku do sędziego tego sądu, a Minister Sp rawiedliwości w stosunku do prezesa sądu okręgowego i pre-
zesa sądu apelacyjnego, w uzasadnionych przypadkach, może wyrazić zgodę na zamieszkanie sędziego w innej miejscowości.
§ 3. W razie uzyskania zgody, o której mowa w § 2, sędziemu przysługuje zwrot ko sztów przejazdu z miejsca zamiesz-
kania do siedziby sądu, wydziału zamiejscowego oraz ośrodka zamiejscowego utworzonego poza siedzibą sądu, ustalonych
na zasadach obowiązujących przy ustalaniu wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróż y służbowej
na obszarze kraju.
§ 4. Zwrot kosztów, o których mowa w § 3, nie przysługuje, jeżeli zmiana miejsca służbowego nastąpiła w wyniku
orzeczenia kary dyscyplinarnej, o której mowa w art. 109 § 1 pkt 4, oraz orzeczenia sądu dyscyplinarnego o przenie sieniu
sędziego na inne miejsce służbowe ze względu na powagę stanowiska, chyba że przeniesienie było niezawinione przez
sędziego.
Art. 96. § 1. Sędziemu może być przyznana, jako pożyczka, pomoc finansowa na zaspokojenie jego potrzeb mieszka-
niowych.
§ 2. Środki na pomoc finansową, o której mowa w § 1, stanowią do 6 % rocznego funduszu wynagrodzeń osobowych
sędziów.
§ 3. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw f inansów publicznych, określi, w drodze
rozporządzenia, sposób plan owania i wykorzystywania środków na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych sędziów oraz
warunki przyznawania pomocy, o której mowa w § 1, z uwzględnieniem zaangażowania środków własnych sędziego,
udziału kolegiów sądów w przyznawaniu pomocy oraz zasady racjon alności gospodarowania środkami oraz przy przyjęciu
zasady, że w razie rozwiązania albo wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego w sposób, o którym mowa w art. 68,
pożyczka podlega zwrotowi wraz z oprocentowaniem w wysokości obowiązującej przy powszechnie dostępnych kredytach
bankowych.
Art. 97. § 1. W razie powołania sędziego do niezawodowej służby wojskowej, jego prawa i obowiązki służbowe ule-
gają zawieszeniu na czas trwania służby. Sędzia zachowuje jednak swoje stanowisko i prawo do wynagrodzenia, a czas
służby wojskowej wlicza się do okresu stosunku służbowego na stanowisku sędziego.
§ 2. Inne szczególne uprawnienia związane ze stosunkiem służbowym sędziego powołanego do czynnej służby woj-
skowej i zwolnionego z tej służby normują przepisy o obronie Ojczy zny.
§ 3. Sędzia powołany do niezawodowej służby wojskowej odbywa ją w organach sądownictwa wojskowego.
Dziennik Ustaw – 59 – Poz. 334
Art. 98. § 1. Sędziemu ubiegającemu się o mandat posła albo senatora, albo radnego udziela się urlopu bezpłatnego na
czas kampanii wyborczej.
§ 2. Sędzi a, który został mianowany, powołany lub wybrany do pełnienia funkcji w organach państwowych, samorządu
terytorialnego, w służbie dyplomatycznej, konsularnej lub w organach organizacji międzynarodowych oraz ponad narodo-
wych działających na podstawie umów mi ędzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, jest obowiązany
zrzec się niezwłocznie swojego urzędu, chyba że przechodzi w stan spoczynku.
§ 3. Sędzia, który zrzekł się urzędu z przyczyn określonych w § 2, może powrócić na urząd sędziego i poprzednio zaj-
mowane stanowisko, jeżeli przerwa w pełnieniu obowiązków sędziego nie przekracza dziewięciu lat, chyba że pełnił funkcje
sędziowskie lub prokuratorskie w międzynarodowych lub ponadnarodowych organach sądowych.
§ 4. W przypadku prze widzianym w § 3, Krajowa Rada Sądownictwa, z inicjatywy zainteresowanego, przedstawia
Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o powołanie byłego sędziego na urząd sędziego, chyba że nie spełnia on
warunków wymaganych do powołania na urząd sędziego. Po powołaniu na urząd, sędziemu wyznacza się poprzednio zaj-
mowane stanowisko i miejsce służbowe, niezależnie od liczby stanowisk sędziowskich w danym sądzie.
§ 5. W razie odmowy przedstawienia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosku, o którym mowa w § 4, za inte-
resowanemu służy skarga do Sądu Najwyższego.
§ 6. Przepisów § 2–5 nie stosuje się do powołania sędziego na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie
Sprawiedli wości. W takim przypadku, na okres pełnienia tego stanowiska, sędziego deleguj e się do Ministerstwa Spra -
wiedli wości na zasadach określonych w art. 77 § 1.
Art. 99. Sędzia w stanie spoczynku może używać dotychczasowego tytułu z dodaniem wyrazów „w stanie spoczynku”.
Art. 100. § 1. Sędziemu, który został przeniesiony w stan spoczynku, w razie zmiany ustroju sądów lub zmiany granic
okręgów sądowych przysługuje do czasu osiągnięcia wieku 65 lat uposażenie w wysokości wynagrodzenia pobieranego na
ostatnio zajmowanym stanowisku.
§ 2. Sędziemu przechodzącemu lub przeniesionemu w stan spoczynku z powodu wieku, choroby lub utraty sił przysłu-
guje uposażenie w wysokości 75 % wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat, pobieranych na ostatnio zajmo-
wanym stanowisku.
§ 3. Uposażenie, o którym mowa w § 1 i 2, podwyższa się stosowni e do zmian wysokości wynagrodzeń zasadniczych
sędziów czynnych zawodowo.
§ 4. Sędziemu przechodzącemu w stan spoczynku przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości sześciomiesięcz-
nego wynagrodzenia.
§ 4a. W przypadku, o którym mowa w § 1, sędzia w stanie sp oczynku otrzymuje jednorazową odprawę z chwilą osiąg -
nięcia wieku 65 lat.
§ 4b.45) Sędziemu, który powrócił na stanowisko sędziego lub został ponownie powołany na stanowisko sędziego,
w razie przejścia lub przeniesienia w stan spoczynku przysługuje jednorazowa odprawa w kwocie stanowiącej różnicę między
wysokością odprawy wyliczonej na dzień przejścia lub przeniesienia w stan spoczynku a wysokością odprawy wypłaconej.
W przypadku, o którym mowa w § 1, odprawa przysługuje z chwilą osiągnię cia wieku 65 lat.
§ 4c.46) Przepis § 4b stosuje się również w razie spełnienia wymaganych warunków po dniu 11 sierpnia 2017 r.
§ 5. Z tytułu pracy na stanowisku sędziego nie przysługuje prawo do emerytury lub renty z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, z zastrzeżeniem przypadków, o których mowa w art. 91 § 10.
§ 6. W razie zbiegu prawa do uposażenia w stanie spoczynku z prawem do emerytury lub renty z Funduszu Ubezpie-
czeń Społecznych, wypłaca się wyłącznie uposażenie, z zastrzeżeniem § 7.
§ 6a. Jeżeli zbieg p raw, o którym mowa w § 6, dotyczy sędziego przechodzącego lub przeniesionego w stan spoczynku
zgodnie z § 2, który jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, środki zgromadzone na rachunku w tym funduszu
otwarty fundusz emerytalny przekazuje za pośred nictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na dochody budżetu państwa.
§ 6b. W razie zbiegu prawa do uposażenia w stanie spoczynku z prawem do uposażenia rodzinnego, na wniosek upraw-
nionego wypłaca się uposażenie w stanie spoczynku albo uposażenie rodzinne.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 6 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
-
Dodany przez art. 6 pkt 6 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 60 – Poz. 334
§ 7. Jeżeli zbieg praw, o którym mowa w § 6, dotyczy sędziego w stanie spoczynku, który do chwili przejścia w stan
spoczynku był zatrudniony na podstawie powołania na stanowisko sędziowskie w niepełnym wymiarze czasu pracy stoso -
wnie do art. 62, wypłaca się emeryturę oraz uposażenie, z tym jednak, że wypłatę uposażenia ogranicza się w taki sposób,
aby suma emerytury i uposażenia nie przekraczała wysokości całego uposażenia sędziego w stanie spoczynku, jakie by
otrzymywał, gdyby nie został powołany w połowie wymiaru czasu pracy.
§ 8. Wynagrodzenie z tytułu pracy na stanowisku sędziego oraz uposażenie przysługujące w stanie spoczynku jest osią-
ganiem przychodu powodującym zawieszenie prawa do emerytury lub renty albo zmniejszenie tych świadczeń, w rozumie-
niu prz episów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Prezes właściwego sądu i sędzia uprawniony
do świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych są obowiązani do powiadamiania organu rentowego o osiąganiu wy-
nagrodzenia albo uposażenia i jego w ysokości, na zasadach i w termi nach określonych w przepisach o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Art. 101. § 1. W razie śmierci sędziego jego rodzinie przysługuje odprawa pośmiertna na zasadach przewidzianych
w Kodeksie pracy dla ro dzin pracowników. Do okresu zatrudnienia, od którego zależy wysokość odprawy, wlicza się
wszystkie okresy zatrudnienia na stanowiskach asesora sądowego lub sędziego.
§ 2. W razie śmierci sędziego albo sędziego w stanie spoczynku lub członka jego rodziny, o sobie, która pokryła koszty
pogrzebu, przysługuje świadczenie pieniężne w wysokości i na zasadach określonych dla zasiłku pogrzebowego z ubezpie-
czenia społecznego.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio w razie śmierci osoby pobierającej uposażenie rodzi nne albo członka rodziny
tej osoby.
§ 4. W razie zbiegu prawa do świadczenia, o którym mowa w § 2 i 3, z prawem do zasiłku pogrzebowego z ubezpie-
czenia społecznego, przysługuje prawo do jednego ze świadczeń, wybranego przez uprawnionego.
Art. 102. § 1. W razie śmierci sędziego albo sędziego w stanie spoczynku, członkom jego rodziny, spełniającym warunki
wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
przysługuje uposażenie rodzinne w wysokości:
-
dla jednej osoby uprawnionej – 85 %,
-
dla dwóch osób uprawnionych – 90 %,
-
dla trzech lub więcej osób uprawnionych – 95 % – podstawy wymiaru.
§ 2. Podstawę wymiaru uposażenia rodzinnego przysługującego rodzinie stanowi: -
w przypadku rodz iny zmarłego sędziego w stanie spoczynku – uposażenie, jakie przysługiwało w chwili śmierci zmar- łemu sędziemu w stanie spoczynku, z zastrzeżeniem pkt 2;
-
w przypadku rodziny zmarłego sędziego albo zmarłego sędziego w stanie spoczynku przeniesionego na po dstawie
art. 100 § 1 – uposażenie, jakie przysługiwałoby mu w chwili śmierci zgodnie z art. 100 § 2. § 3. Do uposażenia, o którym mowa w § 1, stosuje się odpowiednio art. 100 § 3. § 4. W razie zbiegu prawa do uposażenia rodzinnego z prawem do emerytury lub renty, na wniosek uprawnionego, przysługuje albo uposażenie rodzinne, albo emerytura lub renta.
§ 5. Do uposażenia rodzinnego przysługuje dodatek dla sierot zupełnych w wysokości i na zasadach określonych w prze- pisach o emeryturach i rentach z Funduszu U bezpieczeń Społecznych.
Art. 103. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy, określi, w drodze roz- porządzenia, sposób i tryb ustalania i wypłacania uposażeń sędziom w stanie spoczynku oraz uposażeń rodzinnych członkom rodzin sędziów i sędziów w stanie spoczynku oraz terminy przekazania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek, o których mowa w art. 91 § 10 i 11, mając na względzie w szczególności konieczność zapewnienia osobom uprawnionym ciągłości źródeł utrzymania ora z udogodnień w odbiorze uposażeń i uposażeń rodzinnych.
Art. 104. § 1. Sędzia w stanie spoczynku jest obowiązany dochować godności sędziego.
§ 2. Za uchybienie godności sędziego po przejściu w stan spoczynku oraz uchybienie godności urzędu sędziego w okres ie pełnienia służby sędzia w stanie spoczynku odpowiada dyscyplinarnie.
Dziennik Ustaw – 61 – Poz. 334
§ 3. Do odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów w stanie spoczynku sto suje się odpowiednio przepisy o odpowie- dzialności dyscyplinarnej sędziów, z tym że zamiast kar przewidzianych dla sędziów sąd dyscyplinarny orzeka kary:
-
upomnienia;
-
nagany;
2a) obniżenia uposażenia o 5 %–50 % na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat; -
zawieszenia podwyższenia uposażenia, o którym mowa w art. 100 § 3, na okres od roku do trzech lat;
-
pozbawienia prawa do stanu spoczynku wraz z prawem do uposażenia.
§ 3a. Jeżeli orzeczona została kara pozbawienia prawa do stanu spoczynku wraz z prawem do uposażenia, wyrok wy- wołuje skutek w postaci obniżenia do 50 % uposażenia do czasu prawomocnego zakońc zenia postępowania dyscyplinarnego.
W razie prawomocnego zakończenia postępowania dyscyplinarnego orzeczeniem kary innej niż kara pozbawienia prawa do stanu spoczynku wraz z prawem do uposażenia dokonuje się wyrównania uposażenia do pełnej wysokości.
§ 4. Skazanie sędziego w stanie spoczynku prawomocnym wyrokiem sądu na pozbawienie praw publicznych za prze- stępstwo popełnione po przejściu w stan spoczynku, jak również przed przejściem w stan spoczynku, lub prawomocne orze- czenie kary wydalenia ze służby, za p rzewinienie popełnione, w tym przed przejściem w stan spoczynku, powoduje utratę uprawnień do stanu spoczynku i uposażenia sędziego oraz uposażenia rodzinnego członków jego rodziny.
§ 5. W razie orzeczenia kary wymienionej w § 3 pkt 4, lub w przypadkach pr zewidzianych w § 4, sędzia pozbawiony prawa do stanu spoczynku i uposażenia albo członek jego rodziny pozbawiony prawa do uposażenia rodzinnego nabywa prawo do emerytury lub renty, jeżeli spełnia warunki określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym.
Art. 105. § 1. Do sędziów w stanie spoczynku stosuje się odpowiednio przepisy art. 84 § 3 i art. 86. Do sędziów w stanie
spoczynku, którym powierzono pełnienie funkcji wizytatora, stosuje się odpowiednio także przepisy art. 77 § 1, 6–6b i 8, art. 79, art. 82, art. 82a, art. 83, art. 85, art. 87–90 oraz art. 94a i art. 94b. Sędziom w stanie spoczynku, którym powierzono pełnienie funkcji wizytatora, przysługuje prawo do nieświadczenia pracy przez okres odpowiadający urlopowi wypoczyn- kowemu.
§ 2. Sędziemu, któr y przeszedł w stan spoczynku w trybie art. 69 § 1, 1b, 2 i 2b, oraz sędziemu przeniesionemu w stan spoczynku w razie zmiany ustroju sądów lub zmiany granic okręgów sądowych można powierzyć, za jego zgodą, pełnienie funkcji wizytatora w Ministerstwie Sprawi edliwości lub sądzie oraz koordynatora do spraw mediacji. Sędziemu w stanie spoczynku pełniącemu funkcję wizytatora w sądzie oraz koordynatora do spraw mediacji przysługuje dodatek funkcyjny w wysokości przewidzianej dla sędziego wizytatora lub koordynator a do spraw mediacji. Do powierzenia funkcji wizytatora w sądzie stosuje się odpowiednio przepisy art. 37d. Do powierzenia funkcji koordynatora do spraw mediacji stosuje się odpowiednio przepisy art. 16a. Pełnienie funkcji wizytatora w Ministerstwie Sprawie dliwości powierza Minister Sprawied - liwości na czas określony, nie dłuższy niż dwa lata, albo na czas nie określony. Przepisy art. 78 § 2–4 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Powierzenie sędziemu w stanie spoczynku funkcji wizytatora oraz zgoda na pełnienie tej funkcji przez sędziego w stanie spoczynku mogą zostać cofnięte, z zachowaniem miesięcznego uprzedzenia.
§ 4. Możliwość pełnienia funkcji wizytatora jest wyłączona w przypadku ubiegania się przez sędziego w stanie spo- czynku o mandat posła, senatora albo ra dnego bądź pełnienia przez niego funkcji, o których mowa w art. 98 § 2. Art. 106. W razie utraty uprawnień do stanu spoczynku i uposażenia w przypadkach, o których mowa w art. 104 § 5, stosuje się odpowiednio przepisy art. 91 § 10 i 11. Rozdział 2a
(uchylony)
Rozdział 2b
Asesorzy sądowi
Art. 106h. Na stanowisko asesora sądowego może być mianowany ten, kto: -
spełnia warunki określone w art. 61 § 1 pkt 1 –4;
-
ukończył aplikację w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury;
-
złożył egzamin sędziowsk i lub prokuratorski.
Art. 106i. § 1. Asesorów sądowych mianuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na czas nieokreślony, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
Dziennik Ustaw – 62 – Poz. 334
§ 2. W akcie mianowania Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wyznacza miejsce służbowe (siedzibę) asesora sądo-
wego, zgodnie z jego wyborem dokonanym w trybie art. 33a ust. 5 albo art. 33b ust. 6 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r.
o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.
§ 3. Asesor sądowy składa ślubowanie wobe c Prezydent a Rzeczypospolitej Polskiej według następującej roty:
„Ślubuję uroczyście jako asesor sądowy służyć wiernie Rzeczypospolitej Polskiej, stać na straży prawa, obo-
wiązki asesora sądowego wypełniać sumiennie, sprawiedliwość wymierzać zgodnie z przep isami prawa, bez-
stronnie według mego sumienia, dochować tajemnicy prawnie chronionej, a w postępowaniu kierować się zasa-
dami godności i uczciwości.”; składający ślubowanie może dodać na końcu zwrot: „Tak mi dopomóż Bóg”.
§ 4. Stosunek służbowy asesora sądo wego nawiązuje się po doręczeniu mu aktu mianowania.
§ 5. Asesor sądowy zgłasza się w celu objęcia stanowiska w ciągu czternastu dni od dnia otrzymania aktu mianowania.
§ 6. W razie nieusprawiedliwionego nieobjęcia stanowiska asesorskiego w terminie określ onym w § 5 mianowanie
traci moc. Okoliczność tę stwierdza Minister Sprawiedliwości.
§ 7. (uchylony)
§ 8. Asesor sądowy pełni obowiązki sędziego przez okres 4 lat od dnia objęcia stanowiska asesorskiego.
§ 9. (uchylony)
§ 10. (uchylony)
Art. 106j. § 1. Asesor sądowy w sprawowaniu swojego urzędu jest niezawisły i podlega tylko Konstytucji oraz ustawom.
§ 2. Asesor sądowy nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego, ani prowadzić działalności
publicznej niedającej się pogodzić z zasadami nie zależności sądów i niezawisłości asesorów sądowych.
§ 3. Asesorowi sądowemu ubiegającemu się o mandat posła, senatora albo radnego udziela się urlopu bezpłatnego na
czas kampanii wyborczej. Okresu udzielonego urlopu nie wlicza się do okresu, o którym mowa w art. 61 § 1 pkt 7.
§ 4. Asesor sądowy, który został mianowany, powołany lub wybrany do pełnienia funkcji w organach państwowych,
samorządu terytorialnego, w służbie dyplomatycznej, konsularnej lub w organach organizacji międzynarodowych oraz
ponadnarodow ych działających na podstawie umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, jest
obowiązany zrzec się niezwłocznie swojego urzędu.
Art. 106k. § 1. Asesor sądowy jest nieusuwalny.
§ 2. Stosunek służbowy asesora sądowego wygasa w przypadk u:
-
(uchylony)
-
niezłożenia przez asesora sądowego wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na stan owisku sędziowskim – z upły- wem okresu, o którym mowa w art. 106i § 8;
-
powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim – z dniem poprzedzającym powołanie na stanowisko
sędziowskie; -
nieprzedstawienia przez Krajową Radę Sądownictwa wniosku o powołanie asesora sądowego do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim – z dniem uprawomocnienia się uchwały Krajowej Rady Sądownictwa.
§ 3. Stosunek służbowy asesora sądowego rozwiązuje się z mocy prawa, jeżeli zrzekł się on urzędu. Zrzeczenie się urzędu jest skuteczne po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia Ministrowi Sprawiedliwości oświadczenia, chyba że na wniosek asesora sądowego Min ister Sprawiedliwości określi inny termin. O zrzeczeniu się urzędu przez asesora sądowego Minister Sprawiedliwości zawiadamia Krajową Radę Sądownictwa.
§ 3a. Cofnięcie przez asesora sądowego wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowski m jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o zrzeczeniu się urzędu.
§ 4. Prawomocne orzeczenie sądu dyscyplinarnego o złożeniu asesora sądowego z urzędu oraz prawomocne orzecze- nie sądu skazujące na środek karny pozbawienia praw publicznych lub zakazu za jmowania stanowiska asesora sądowego powoduje, z mocy prawa, utratę urzędu i stanowiska asesora sądowego; stosunek służbowy asesora sądowego wygasa z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
§ 5. Stosunek służbowy asesora sądowego wygasa z dniem utraty przez niego obywatelstwa polskiego.
§ 6. Stosunek służbowy asesora sądowego wygasa, jeżeli z powodu choroby lub utraty sił został uznany za trwale nie- zdolnego do pełnienia obowiązków asesora sądowego.
§ 7. Minister Sprawiedliwości zawiadamia asesora sądowego o wygaśnięciu lub rozwiązaniu stosunku służbowego.
Dziennik Ustaw – 63 – Poz. 334
Art. 106l. § 1. (uchylony)
§ 1a. Przeniesienie asesora sądowego na inne miejsce służbowe może nastąpić na jego wniosek, w szczególnie uzasad-
nionych przypadkach i nie wcześniej niż po dwóch latach od dnia mianowania.
§ 2. Przeniesienie asesora sądowego na inne miejsce służbowe może nastąpić, także bez jego zgody, w przypadkach:
-
zniesienia stanowiska wywołanego zmianą w organizacji sądownictwa lub zniesienia danego sądu lub wydziału za- miejscowego albo przeniesienia siedziby sądu;
-
niedopuszczalności zajmowania stanowiska asesora sądowego w danym sądzie wskutek wystąpienia okoliczności,
o których mowa w art. 6; -
gdy wymaga tego wzgląd na powagę stanowiska, na podstawie orzeczenia sądu dyscyplina rnego, wydanego na wniosek
kolegium właściwego sądu lub Krajowej Rady Sądownictwa; -
przeniesienia w wyniku kary dyscyplinarnej.
§ 3. Decyzję o przeniesieniu asesora sądowego wydaje Minister Sprawiedliwości, z tym że przeniesienie z przyczyn, o których mo wa w § 2 pkt 1, może nastąpić, jeżeli uwzględnienie wniosku asesora sądowego co do nowego miejsca służbo- wego nie jest możliwe.
§ 4. W przypadkach, o których mowa w § 2 pkt 1 i 2, od decyzji Ministra Sprawiedliwości asesorowi sądowemu przy- sługuje odwołanie do Sądu Najwyższego.
Art. 106m. § 1. W przypadku przeniesienia asesora sądowego na inne miejsce służbowe nie przysługuje mu ekwiwa- lent pieniężny za dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Asesor sądowy zachowuje prawo do wykorzystania tego urlopu w czasie pełnienia służby w miejscu, do którego przeniesienie nastąpiło.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w przypadku powołania asesora sądowego na stanowisko sędziowskie.
§ 3. W przypadku przeniesienia asesora sądowego do innej miejscowości , przysługuje mu zwrot kosztów przeniesie- nia, z wyjątkiem przypadku, gdy przeniesienie nastąpiło w drodze dyscyplinarnej lub na jego wniosek. Asesorowi sądo- wemu przenoszonemu na jego wniosek Minister Sprawiedliwości, w szczególnie uzasadnionych przypadkach , może przy- znać zwrot kosztów przeniesienia.
Art. 106n. (uchylony)
Art. 106o. (uchylony)
Art. 106p. (uchylony)
Art. 106q. (uchylony)
Art. 106r. (uchylony)
Art. 106s . (uchylony)
Art. 106t. (uchylony)
Art. 106u. (uchylony)
Art. 106v. (uchylony)
Art. 106w . (uchylony)
Art. 106x. (uchylony)
Art. 106xa. § 1. Przed upływem 36 miesięcy pełnienia obowiązków sędziego asesor sądowy może złożyć prezesowi właściwego sądu okręgowego wniosek o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego. Przepisy art. 57 § 2–6 i 8, art. 57a § 1, art. 57ab § 2, art. 57ac –57af oraz art. 58 § 4 stosuje się odpowiednio.
§ 2. W razie złożenia wniosku, o którym mowa w § 1, prezes sądu okręgowego, w terminie nie dłuższym niż siedem dni od dnia upływu 36 miesięcy pełnienia przez asesora sądowego obowiązków sędziego, zarządza dokonanie oceny kwa- lifikacji asesora sądowego. Przepisy art. 57ah § 3, art. 57b, art. 57i § 1 i 3 oraz przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 57i § 4 stosuje się odpowiednio.
§ 3.47) Oceny kwalifikacji a sesora sądowego dokonuje sędzia wizytator wyznaczony przez prezesa właściwego sądu apelacyjnego w drodze losowania spośród sędziów z obszaru danej apelacji, o których mowa w art. 37c § 3, z wyłączeniem sędziów z okręgu sądowego, w którym ma siedzibę sąd, w którym asesor sądowy pełni służbę. Jeżeli asesor są dowy pełnił obowiązki sędziego w wydziałach cywilnym i karnym, wyznacza się więcej niż jednego sędziego wizytatora. -
Ze zmianą wprowadzoną przez art. 6 pkt 7 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 64 – Poz. 334
§ 4. Prezes właściwego sądu okręgowego zapoznaje asesora sądowego z oceną kwalifikacji, zamieszczając ją w syste-
mie teleinformatycznym. Asesor sądowy ma prawo do złożenia temu prezesowi uwag do oceny kwalifikacji, w terminie
21 dni od daty zamieszczenia oceny kwalifikacji w systemie teleinformatycznym.
§ 5.48) Po upływie terminu, o którym mow a w § 4, lub złożeniu przez asesora sądowego uwag do oceny kwalifikacji
prezes sądu okręgowego przedstawia do zaopiniowania kolegium sądu okręgowego kandydaturę asesora sądowego na wolne
stanowisko sędziego sądu rejonowego wraz z oceną kwalifikacji i ewent ualnymi uwagami asesora sądowego.
Art. 106y. § 1. Wynagrodzenie zasadnicze asesora sądowego wynosi 80 % wynagrodzenia zasadniczego w stawce
pierwszej sędziego sądu rejonowego, powiększonego o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego.
§ 2. (uchylony)
§ 3. W przypadku powierzenia asesorowi sądowemu funkcji przewodniczącego wydziału, przysługuje mu z tego tytułu
dodatek funkcyjny ustalany w sposób określony w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 91 § 8.
§ 4. Wynagrodzenie asesoró w sądowych różnicuje ponadto dodatek za długoletnią pracę wynoszący, począwszy od
szóstego roku pracy, 5 % wynagrodzenia zasadniczego i wzrastający po każdym roku o 1 %, aż do osiągnięcia 20 % wyna-
grodzenia zasadniczego.
§ 5. Czas pracy asesora sądowego jest określony wymiarem jego zadań.
§ 6. (uchylony)
Art. 106z. § 1. Asesorowi sądowemu można udzielić płatnego urlopu dla poratowania zdrowia w celu przeprowadze-
nia zaleconego leczenia, jeżeli leczenie to wymaga powstrzymania się od pełnienia służby.
§ 2. Urlop dla poratowania zdrowia nie może przekraczać sześciu miesięcy.
§ 3. Urlopu dla poratowania zdrowia udziela Minister Sprawiedliwości.
§ 4. W przypadku odmowy udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia asesorowi sądowemu przysługuje w terminie
14 dni od dnia otrzymania odmowy odwołanie do Sądu Najwyższego.
Art. 106za. § 1. Strojem urzędowym asesora sądowego jest strój urzędowy sędziego. Przepis art. 84 § 1 stosuje się.
§ 2. Asesor sądowy otrzymuje legitymację służbową, wymieniającą zajmowane przez niego stanowisko i miejsce służ-
bowe. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze zarządzenia, wzór legitymacji służbowej asesora sądowego.
Art. 106zb. (uchylony)
Art. 106zc. Asesor sądowy nie może, powołując się na zasadę niezawisłości, uchylić się od wykon ania poleceń w za-
kresie czynności administracyjnych, jeżeli z mocy przepisów ustawy należą do obowiązków asesorskich, a także poleceń
dotyczących sprawności postępowania sądowego; może domagać się wydania polecenia na piśmie.
Art. 106zd. § 1. Asesor sądowy nie może być zatrzymany ani pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zezwolenia
właściwego sądu dyscyplinarnego. Nie dotyczy to zatrzymania w razie ujęcia asesora sądowego na gorącym uczynku prze-
stępstwa, jeżeli zatrzymanie jest niezbędne do zapewnieni a prawidłowego toku postępowania. Do czasu wydania uchwały
zezwalającej na pociągnięcie asesora sądowego do odpowiedzialności karnej wolno podejmować tylko czynności niecier-
piące zwłoki.
§ 2. O zatrzymaniu asesora sądowego niezwłocznie powiadamia się preze sa sądu apelacyjnego właściwego ze względu
na miejsce zatrzymania. Może on nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego. O fakcie zatrzymania asesora sądowego
prezes sądu apelacyjnego niezwłocznie zawiadamia Krajową Radę Sądownictwa, Ministra Sprawiedliw ości i Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego.
§ 3. Wniosek o zezwolenie na pociągnięcie asesora sądowego do odpowiedzialności karnej, jeżeli nie pochodzi od
prokuratora, powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata albo radcę prawnego będącego pełnomocnikiem.
§ 4. Na zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku przysługuje zażalenie do sądu dyscyplinarnego właściwego do roz-
poznania wniosku.
§ 5. Sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę zezwalającą na pociągnięcie asesora sądowego do odpowiedzialności karnej,
jeżeli zachodzi dostatecznie uzasadnione podejrzenie popełnienia przez niego przestępstwa. Uchwała zawiera rozstrzyg nię-
cie w przedmiocie zezwolenia na pociągnięcie asesora sądowego do odpowiedzialności karnej wraz z uzasadnieniem.
§ 6. Sąd dyscyplinarny rozpoznaje wniosek o zezwolenie na pociągnięcie asesora sądowego do odpowiedzialności kar-
nej w terminie czternastu dni od dnia jego wpłynięcia do sądu dyscyplinarnego.
-
W brz mieniu ustalonym przez art. 6 pkt 7 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 65 – Poz. 334
§ 6a. Jeżeli wniosek o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymcza sowe aresztowanie dotyczy
asesora sądowego ujętego na gorącym uczynku zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna
granica wynosi co najmniej 8 lat, występku, o którym mowa w art. 177 § 1 Kodek su karnego w związku z art. 178 § 1 Kodeksu
karnego, a także w art. 178a § 1 lub 4 Kodeksu karnego, i pozostającego nadal zatrzymanym, sąd dyscyplinarny podejmuje
uchwałę w przedmiocie wniosku niezwłocznie, nie później niż przed upływem 24 godzin od jego wpłynięcia do sądu
dyscyplinarnego. Uchwała zezwalająca na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymczasowe aresztowanie asesora
sądowego jest natychmiast wykonalna.
§ 7. Przed wydaniem uchwały sąd dyscyplinarny wysłuchuje rzecznika dyscyplinarnego, asesora sądowego, przedsta-
wiciela o rganu lub osobę, którzy wnieśli o zezwolenie, jeżeli się stawią. Ich niestawiennictwo, jak również niestawiennictwo
obrońcy, nie wstrzymuje rozpoznania wniosku.
§ 8. Asesor sądowy, którego dotyczy postępowanie, ma prawo wglądu do dokumentów, które zostały załączone do
wniosku. Jednak prokurator, kierując wniosek do sądu dyscyplinarnego, może zastrzec, że dokumenty te lub ich część nie
mogą być asesorowi sądowemu udostępnione z uwagi na dobro postępowania przygotowawczego.
§ 9. Jeżeli prokurator złożył zastr zeżenie prezes sądu dyscyplinarnego niezwłocznie kieruje sprawę na posiedzenie.
Sąd dyscyplinarny może odmówić asesorowi sądowemu wglądu do dokumentów dołączonych do wniosku.
§ 10. Orzekając w sprawie, o której mowa w § 1, sąd dyscyplinarny może poprzestać na oświadczeniu asesora sądo-
wego, że wnosi o wydanie uchwały o zezwoleniu na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej.
Art. 106ze. § 1. Za wykroczenie asesor sądowy odpowiada tylko dyscyplinarnie, z zastrzeżeniem § 2.
§ 2. Asesor sądowy może wyrazić zgodę na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej za wykroczenia, o których
mowa w § 3, w trybie określonym w tym przepisie.
§ 3. W przypadku popełnienia przez asesora sądowego wykroczenia, o którym mowa w rozdziale XI ustawy z dnia
20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, przyjęcie przez asesora sądowego mandatu karnego albo uiszczenie grzywny, w przy-
padku ukarania mandatem karnym zaocznym, o którym mowa w art. 98 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks
postępowania w sprawach o wyk roczenia, stanowi oświadczenie o wyrażeniu przez niego zgody na pociągnięcie go do
odpowiedzialności w tej formie.
§ 4. Wyrażenie przez asesora sądowego zgody na pociągnięcie go do odpowiedzialności w trybie określonym w § 3
wyłącza odpowiedzialność dyscyp linarną.
Art. 106zf. § 1. Asesor sądowy jest obowiązany stale podnosić kwalifikacje zawodowe.
§ 2. (uchylony)
§ 3. Asesor sądowy jest obowiązany uczestniczyć, w miarę możliwości corocznie, w szkoleniu i doskonaleniu zawo-
dowym organizowanym przez Krajową Sz kołę Sądownictwa i Prokuratury lub innych formach doskonalenia zawodowego,
w celu uzupełnienia specjalistycznej wiedzy i umiejętności zawodowych.
§ 4. (uchylony)
Art. 106zg. § 1.49) Do asesorów sądowych stosuje się odpowiednio przepisy art. 47b § 4 –6, art. 67, art. 75b, art. 82,
art. 83a, art. 85 –90, art. 92 § 3 –6, art. 95 i art. 97.
§ 2. Ilekroć inne ustawy przewidują podejmowanie czynności urzędowych przez sędziego należy przez sęd ziego rozumieć
także asesora sądowego.
Rozdział 3
Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów i asesorów sądowych
Art. 107. § 1. Sędzia odpowiada dyscyplinarnie za przewinienia służbowe (dyscyplinarne), w tym za:
-
oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa;
1a) odmowę wykonywania wymiaru sprawiedliwości; -
działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie organu wymiaru sprawiedliwości;
-
działania kwestionujące istnienie stosunk u służbowego sędziego, skuteczność powołania sędziego, lub umocowanie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej;
-
działalność publiczną nie dającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów;
-
uchybienie godności urzędu .
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 8 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 66 – Poz. 334
§ 2. Sędzia odpowiada dyscyplinarnie także za swoje postępowanie przed objęciem stanowiska, jeżeli przez nie uchybił
obowiązkowi piastowanego wówczas urzędu państwowego lub okazał się niegodnym urzędu sędziego.
§ 3. Nie stanowi przewinienia dyscyplinarne go:
-
okoliczność, że orzeczenie sądowe wydane z udziałem danego sędziego obarczone jest błędem w zakresie wykładni i stosowania przepisów prawa krajowego lub prawa Unii Europejskiej lub w zakresie ustalenia stanu faktycznego lub oceny dowodów;
-
wystą pienie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z wnioskiem o rozpatrzenie pytania prejudycjalnego, o którym mowa w art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. poz. 864, z późn. zm.);
-
badanie spełniania wymogów niezawis łości i bezstronności w przypadku, o którym mowa w art. 42a § 3 lub art. 23a § 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o ustroju sądów wojskowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2250 ), lub art. 5a § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów admin istracyjnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2 492 oraz z 2023 r. poz. 1615 ), lub badanie spełniania wymogów niezależności lub niezawisłości w przypadku, o którym mowa w art. 26 § 2 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, lub badanie spełniania wymogów niezawisłości i bezstron- ności w przypadku, o którym mowa w art. 29 § 5 tej ustawy.
Art. 107a. Asesor sądowy odpowiada dyscyplinarnie za przewinienia służbowe (dyscyplinarne) oraz za swoje postę- powanie przed objęciem stanowiska, jeżeli przez nie okazał się niegodny urzędu asesora sądowego, tak jak sędzia. Przepisy art. 108 –133a stosuje się odpowiednio.
Art. 108. § 1. Po upływie pięciu lat od chwili popełnienia czynu nie można wszcząć postęp owania dyscyplinarnego.
§ 2. W razie wszcz ęcia postępowania dyscyplinarnego przed upływem terminu, o którym mowa w § 1, przedawnienie dyscyplinarne następuje z upływem ośmiu lat od chwili popełnienia czynu.
§ 3. (uchylony)
§ 4. Jeżeli jednak przewinienie d yscyplinarne zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie dyscyplinarne nie może
nastąpić wcześniej niż przedawnienie przewidziane w przepisach Kodeksu karnego.
§ 5. Przedawnienie dyscyplinarne nie biegnie w czasie postępowania dyscyplinarnego, począwszy o d dnia złożenia wniosku do sądu dyscyplinarnego do dnia prawomocnego zakończenia postępowania dyscyplinarnego. Nie dotyczy to przy- padku, gdy przedmiotem wniosku jest pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności dyscyplinarnej za wykroczenie lub wy- kroczenie s karbowe.
Art. 109. § 1. Karami dyscyplinarnymi są: -
upomnienie;
-
nagana;
2a) obniżenie wynagrodzenia zasadniczego o 5 %–50 % na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat;
2b) kara pieniężna w wysokości podlegającego wypłacie za miesiąc poprzedzający wydanie prawomocnego wyroku ska- zującego jednomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego powiększonego o przysługujący sędziemu dodatek za długo - letnią pracę, dodatek funkcyjny i dodatek specjalny; -
usunięcie z zajmowanej funkcji;
-
przeniesie nie na inne miejsce służbowe;
-
złożenie sędziego z urzędu.
§ 1a. Za przewinienie dyscyplinarne określone w art. 107 § 1 pkt 2 –4, wymierza się karę, o której mowa w § 1 pkt 4 lub 5, a w przypadku mniejszej wagi – karę, o której mowa w § 1 pkt 2a, 2b lub 3 . § 2. (uchylony)
§ 3. Wymierzenie kary określonej w § 1 pkt 2 –4 pociąga za sobą pozbawienie możliwości awansowania na wyższe stanowisko sędziowskie przez okres pięciu lat, niemożność udziału w tym okresie w kolegium sądu, orzekania w sądzie dyscyplinarnym oraz objęcia w sądzie funkcji prezesa sądu, wiceprezesa sądu lub kierownika ośrodka zamiejscowego sądu.
§ 3a. Kara określona w § 1 pkt 4 polega na zmianie miejsca służbowego sędziego na znajdujące się w: -
sądzie rejonowym z siedzibą na obszarze innej ap elacji – w przypadku sędziego sądu rejonowego;
-
sądzie okręgowym z siedzibą na obszarze innej apelacji – w przypadku sędziego sądu okręgowego;
-
innym sądzie apelacyjnym – w przypadku sędziego sądu apelacyjnego.
Dziennik Ustaw – 67 – Poz. 334
§ 3b. Okręg, apelację lub sąd, o którym m owa w § 3a, określa sąd dyscyplinarny w wyroku.
§ 3c. W przypadku gdy określenie miejsca służbowego zgodnie z § 3a pkt 1 lub 2 byłoby niecelowe z uwagi na szcze-
gólne okoliczności związane z ukaranym, sąd dyscyplinarny może określić nowe miejsce służbowe sę dziego w miejscu znaj-
dującym się w sądzie na obszarze tej samej apelacji.
§ 4. Wymierzenie kary określonej w § 1 pkt 5 pociąga za sobą utratę możliwości ponownego powołania ukaranego
do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim.
§ 5. W przypadku przewinie nia dyscyplinarnego lub wykroczenia mniejszej wagi, sąd dyscyplinarny może odstąpić od
wymierzenia kary.
Art. 109a. § 1. Prawomocny wyrok skazujący sądu dyscyplinarnego podaje się do wiadomości publicznej.
§ 2. Sąd dyscyplinarny może odstąpić od podania wy roku do wiadomości publicznej, jeżeli jest to zbędne dla realizacji
celów postępowania dyscyplinarnego lub konieczne dla ochrony słusznego interesu prywatnego.
§ 3. Prawomocny wyrok uniewinniający sądu dyscyplinarnego podaje się do wiadomości publicznej na wniosek
obwini onego sędziego złożony do sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji, nie później niż przed upływem czternastu dni
od dnia uprawomocnienia się wyroku.
§ 4. Wyrok sądu dyscyplinarnego podaje się do wiadomości publicznej poprzez zamieszczenie go na stronie interneto-
wej Sądu Najwyższego. Zamieszczeniu podlega sentencja wyroku, z wyłączeniem danych dotyczących tożsamości osoby
fizycznej lub innej osoby, jeżeli jest to konieczne dla ochrony słusznych interesów tych osób.
Art. 109b. O prawomocnym przeniesieniu sędziego na inne miejsce służbowe i złożeniu sędziego z urzędu Minister
Sprawiedliwości obwieszcza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Art. 110. § 1. W sprawach dyscyplinarnych sędziów orzekają:
-
w pierwszej instancji:
a) sądy dyscyplinarne przy sądach apelacyjnych w składzie trzech sędziów,
b) Sąd Najwyższy w składzie dwóch sędziów orzekających w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej i jednego ławnika Sądu Najwyższego w sprawach przewinie ń dyscyplinarnych wyczerpujących znamiona umyślnych przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego lub umyślnych przestępstw skarbowych, lub sprawach, w których Sąd Naj- wyższy zwrócił się z wnioskiem o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej wraz z wytknięciem uc hybienia, oraz spra- wach, o których mowa w art. 107 § 1 pkt 3; -
w drugiej instancji – Sąd Najwyższy w składzie dwóch sędziów orzekających w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej i jednego ławnika Sądu Najwyższego . § 2. Sądy dyscyplinarne są ponadto właściwe d o orzekania w sprawach, o których mowa w art. 37 § 5, art. 75 § 2 pkt 3,
art. 80 i art. 106zd.
§ 2a. Do rozpoznawania spraw, o których mowa w art. 37 § 5 i art. 75 § 2 pkt 3, właściwy miejscowo jest sąd dyscyp - linarny , w okręgu którego pełni służbę sędzia objęty postępowaniem. W sprawach, o których mowa w art. 80 i art. 106zd, orzeka w pierwszej instancji Sąd Najwyższy w składzie jednego sędziego orzekającego w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej, a w drugiej instancji – Sąd Najwyższy w składzie trzech sędzió w orzekających w Izbie Odpowiedzialności Zawo dowej.
§ 2b. W sprawach, w których właściwy jest Sąd Najwyższy, czynności prezesa sądu dyscyplinarnego wykonuje Prezes
Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Odpowiedzialności Zawodowej . § 3. Do rozpoznania spra w wymienionych w § 1 pkt 1 lit. a właściwy miejscowo jest sąd dyscyplinarny, w okręgu którego pełni służbę sędzia objęty postępowaniem. Jeżeli jednak sprawa dotyczy sędziego sądu apelacyjnego albo sędziego sądu okręgowego, właściwy jest inny sąd dyscyplina rny wyznaczony, na wniosek rzecznika dyscyplinarnego, przez Sąd Najwyższy – Izbę Odpowiedzialności Zawodowej spośród sądów dyscyplinarnych właściwych dla obszarów apelacji sąsia- dujących z obszarem apelacji, w którym znajduje się sąd, w którym pełni służbę sędzia objęty postępowaniem.
§ 4. (uchylony)
§ 5. Sąd dyscyplinarny pierwszej instancji może orzekać na sesjach wyjazdowych w sądzie okręgowym, na obszarze właś - ciwości którego obwiniony zajmuje stanowisko sędziego, chyba że sprzeciwia się temu dobro wymia ru sprawiedliwości.
Art. 110a. § 1. Minister Sprawiedliwości powierza obowiązki sędziego sądu dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym sędziemu sądu powszechnego posiadającemu co najmniej dziesięcioletni staż pracy na stanowisku sędziego, po zasięgni ęciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa.
Dziennik Ustaw – 68 – Poz. 334
§ 2. Wykonywanie obowiązków sędziego sądu dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym jest niezależne od wykony-
wania obowiązków służbowych związanych z zajmowanym przez sędziego miejscem służbowym.
§ 3. Kadencja sędziego sądu dy scyplinarnego przy sądzie apelacyjnym trwa sześć lat.
§ 4. Po upływie kadencji sędzia sądu dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym może brać udział w rozpoznawaniu
sprawy rozpoczętej wcześniej z jego udziałem, do czasu jej zakończenia.
§ 5. Kadencja sędzie go sądu dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym wygasa przed jej upływem w przypadku:
-
rozwiązania albo wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego;
-
przejścia albo przeniesienia sędziego w stan spoczynku;
-
ukarania sędziego karą dyscyplinarną określoną w art. 109 § 1 pkt 2–4. Art. 110b. § 1. Prezesa sądu dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym powołuje spośród sędziów tego sądu dyscyp li- narnego Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Kadencja prezesa sądu dyscyplinarnego przy sądzie ape lacyjnym trwa trzy lata. § 2. Prezes sądu dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym może być odwołany przez Pierwszego Prezesa Sądu Naj- wyższego:
-
rażącego lub uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych;
-
gdy dalsze pełnienie funkcji z innych powodów nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości;
-
złożenia rezygnacji z pełnionej funkcji.
§ 3. W razie nieobecności prezesa sądu dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym jego obowiązki pełni najstarszy służbą sędzia tego sądu.
§ 4. Prezes sądu apelacyjnego zapewnia odpowiednie warunki lokalowe i techniczne oraz obsługę administracyjno - -finansową sądu dyscyplinarnego.
Art. 110c. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, liczbę sędziów w sądach dyscyplinarnych przy sądach apelacyjnych, kierując się względami organizacyjnymi oraz potrzebą zapewnienia sprawnego postępowania w spra- wach dyscyplinarnych.
Art. 111. Skład sądu dyscyplinarnego wyznacza się w drodze losowania, z listy wszystkich sędziów danego sądu, z tym że w składzie sądu zasiada przynajmniej jeden sędzia stale orzekający w sprawach karnych. Składowi sądu dyscyp li- narnego przewodniczy sędzia stale orzekający w sprawach karnych, najstarszy służbą.
Art. 112. § 1. Oskarżycielami przed sądem dyscyplinarnym są Rzecz nik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszech nych
oraz Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, a także zastępcy rzecznika dyscyplinar nego działający przy sądach apelacyjnych i zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działający przy sądach ok ręgowych.
§ 2. W sprawach sędziów sądów apelacyjnych oraz prezesów i wiceprezesów sądów apelacyjnych i sądów okręgowych
oskarżycielami przed sądem dyscyplinarnym są Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych oraz Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego S ędziów Sądów Powszechnych. W sprawach pozostałych sędziów sądów okręgowych , a także prezesów oraz wiceprezesów sądów rejonowych uprawnionym oskarżycielem jest zastępca rzecznika dyscyplinar nego dzia- łający przy sądzie apelacyjnym, a w pozostałych sprawach s ędziów sądów rejonowych oraz asesorów sądowych – zastępca rzecznika dyscyplinarnego działający przy sądzie okręgowym.
§ 2a. Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych i Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów
Powszechnych mogą podjąć i prow adzić czynności w każdej sprawie dotyczącej sędziego.
§ 3. Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych oraz dwóch Zastępców Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych powołuje Minister Sprawiedliwości na czteroletnią kadencję.
§ 4. Krajo wa Rada Sądownictwa zapewnia obsługę administracyjną Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów
Powszech nych oraz Zastępców Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych przez utworzenie odrębnej komórki organizacyjnej w ramach Biura Krajowej Rady Sąd ownictwa.
§ 5. Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępca rzecznika dyscyplinarnego działający przy sądzie apelacyjnym i zastępca rzecznika dyscyplinar- nego działający przy sądz ie okręgowym wykonują swoje obowiązki do czasu powołan ia osób pełniących te funkcje w kolejnej
kadencji.
Dziennik Ustaw – 69 – Poz. 334
§ 5a. Przy sądzie okręgowym działa jeden zastępca rzecznika dyscyplinarnego. W sądzie powyżej sześćdziesięciu sta-
nowisk sędziowskich Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych może, po uzyskaniu zgody Ministra Spra-
wiedliwości, ustalić większą liczbę zastępców rzecznika dyscyplinarnego działających przy sądzie okręgowym, jeżeli jest
to uzasadnione interesem wymiaru sprawiedliwości. O ustaleniu większej liczby zastępców rzecznika dyscyplinarnego dzia-
łających przy sądzie okręgowym Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych informuje prezesa właściwego
sądu okręgowego.
§ 6. Zastępcę rzecznika dyscyplinarnego działającego przy sądzie apelacyjnym powołuje na czteroletnią kadencję spo-
śród sędziów tego sądu lub sędziów sądów okręgowych z obszaru właści wości sądu apelacyjnego Rzecznik Dyscyplinarny
Sędziów Sądów Powszechnych.
§ 7. Zastępcę rzecznika dyscyplinarnego działającego przy sądzie okręgowym powołuje na czteroletnią kadencję spo-
śród sędziów tego sądu lub sędziów sądów rejonowych z obszaru właściw ości sądu okręgowego Rzecznik Dyscyplinarny
Sędziów Sądów Powszechnych.
§ 8. Kadencja zastępcy rzecznika dyscyplinarnego przy sądzie apelacyjnym lub przy sądzie okręgowym wygasa przed
jej upływem w przypadku:
-
rozwiązania albo wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego;
-
przejścia albo przeniesienia sędziego w stan spoczyn ku;
-
przeniesienia sędziego na inne stanowisko sędziowskie poza obszarem właściwości odpowiednio sądu apelacyjnego lub okręgowego lub delegowania go poza ten obszar na podstawie art. 77;
-
przyjęcia przez Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powsze chnych złożo nej przez sędzieg o rezygnacji z funkcji
zastępcy rzecznika.
§ 9. Zastępca rzecznika pełni obowiązki po upływie kadencji do czasu powołania zastępcy rzecznika na następną kadencję.
§ 10. (uchylony)
§ 11. (uchylony) § 12. (uchylony) § 13. (uchylo ny) Art. 112a. § 1. Rzecznika dyscyplinarnego do prowadzenia sprawy dyscyplinarnej wyznacza się w kolejności wpływu spraw, wedle alfabetycznej listy rzeczników dyscyplinarnych. Odstępstwo od tej zasady może nastąpić wyłącznie z powodu choroby rzecznika dys cyplinarnego lub z innej ważnej przyczyny, co n ależy zaznaczyć w zarządzeniu o wyznaczeniu rzecz- nika dyscyplinarnego w sprawie.
§ 1a. Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych oraz Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych mogą przejąć sprawę prowadzoną przez zastępcę rzecznika dyscyplinarnego działającego przy sądzie okręgowym, a także przekazać temu rzecznikowi sprawę do prowadzenia.
§ 2. W razie niemożności prowadzenia sprawy przez żadnego z właściwych zastępców rzecznika dysc yplinarnego działających przy sądzie okręgowym Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych wyznacza do jej prowadzenia zastępcę rzecznika dyscyplinarnego działającego w innym okręgu.
§ 3. Przepisy § 1a i 2 stosuje się odpowiednio do zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającego przy sądzie apela- cyjnym, z tym że przekazać sprawę zastępcy lub wyznaczyć do jej prowadzenia innego zastępcę można tylko spośród za- stępców rzecznika dyscyplinarnego działających przy sądzie apelacyjnym.
Art. 112b. § 1. Minister Sprawiedliwości może powołać Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości do prow adzenia określonej sprawy dotyczącej sędziego. Powołanie Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości wy- łącza innego rzecznika od podejmowania czynności w sprawie.
§ 2. Rzecznik Dyscyplinarny Ministra Sprawiedliwości jest powoływany spośród sędziów sądów powszechnych lub Sądu Najwyższego. W sprawie przewinień dyscyplinarnych wyczerpujących znamiona umyślnych przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego, Rzecznik Dyscyplinarny Ministra Sprawiedliwości może zostać powołany także spośród prok u- ratorów wskazanych przez Prokuratora Krajowego. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności śmierci lub przedłuża- jącej się przeszkody w pełnieniu funkcji Rzecznika Dy scyplinarnego Ministra Sprawiedliwości, Minister Sprawiedliwości wy- znacza w miejsce tej osoby innego sędziego, albo, w sprawie przewinienia dyscyplinarnego wyczerpującego znamiona umyślnego przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego, sędziego lub prok uratora.
Dziennik Ustaw – 70 – Poz. 334
§ 3. Rzecznik Dyscyplinarny Ministra Sprawiedliwości może wszcząć postępowanie na wniosek Ministra Sprawiedli-
wości albo wstąpić do toczącego się postępowania.
§ 4. Powołanie Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości jest równoznaczne z żądaniem podjęcia postę-
powania wyjaśniającego albo postępowania dyscyplinarnego.
§ 5. Funkcja Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości wygasa z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia
o odmowie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, umorzeniu postęp owania dyscyplinarnego albo uprawomocnienia się
orzeczenia kończącego postępowanie dyscyplinarne.
Art. 112c. Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Odpowiedzialności Zawodowej ma wgląd w czynności sądu
dyscyp linarnego pierwszej instancji.
Art. 112d. Ilekroć w przepisach niniejszej ustawy jest mowa o rzeczniku dyscyplinarnym należy przez to rozumieć
Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszech -
nych , Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra S prawiedliwości, zastępcę rzecznika dyscyplinarnego działającego przy sądzie
apelacyjnym albo zastępcę rzecznika dyscyplinarnego działającego przy sądzie okręgowym.
Art. 113. § 1. Obwiniony może ustanowić obrońcę spośród sędziów, prokuratorów, adwokatów lub radców prawnych.
§ 2. Jeżeli obwiniony nie może brać udziału w postępowaniu przed sądem dyscyplinarnym z powodu choroby, prezes
sądu dyscyplinarnego albo sąd dyscyplinarny wyznacza, na uzasadniony wniosek obwinionego, obrońcę z urzędu spośród
adwokatów lub radców prawnych. We wniosku obwiniony jest obowiązany wykazać poprzez złożenie zaświadczenia wysta -
wionego przez lekarza sądowego, że jego stan zdrowia uniemożliwia mu udział w postępowaniu dyscyplinarnym.
§ 3. W wyjątkowych przypadkach, gdy z okoliczności wynika, że niezłożenie wniosku nastąpiło z przyczyn niezależ-
nych od obwinionego, obrońcę z urzędu można wyznaczyć bez wniosku, o którym mowa w § 2.
§ 4. Po ustaniu niemożności wzięcia udziału w postępowaniu dyscyplinarnym przez obwinionego, prezes sądu dyscyp li-
narnego albo sąd dyscyplinarny zwalnia obrońcę z jego obowiązków, chyba że ujawniły się inne okoliczności uzasadniaj ące
udział obrońcy w postępowaniu.
Art. 113a. (uchylony)
Art. 113b. W sprawach uregulowanych w niniejszym rozdziale nie stosuje się przepisu art. 117 § 2 Kodeksu postępo-
wania karnego, chyba że ustawa nakazuje zawiadomienie uczestnika o terminie czynności procesowej, a brak jest dowodu,
że został on o nim powiadomiony.
Art. 114. § 1. Rzecznik dyscyplinarny pode jmuje czynności wyjaśniające na żądanie Ministra Sprawiedliwości, pre-
zesa sądu apelacyjnego lub prezesa sądu okręgowego, kolegium sądu apelacyjnego lub kolegium sądu okręgowego, Krajo-
wej Rady Sądownictwa, a także z własnej inicjatywy, po wstępnym ustaleniu okoliczności koniecznych dla stwierdzenia
znamion przewinienia dyscyplinarnego. Czynności wyjaśniające powinny być przeprowadzone w terminie trzydziestu dni
od dnia podjęcia pierwszej czynności przez rzecznika dyscyplinarnego.
§ 2. Rzecznik dyscyplinarny w ramach czynności wyjaśniających może wezwać sędziego do złożenia pisemnego
oświa dczenia dotyczącego przedmiotu tych czynności, w terminie czternastu dni od dnia otrzymania wezwania. Rzecznik
dyscyplinarny może również odebrać od sędziego oświadczenie ust ne. Niezłożenie oświadczenia przez sędziego nie wstrzy-
muje dalszego biegu postępowania.
§ 3. Jeżeli po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających zachodzą podstawy do wszczęcia postępowania dyscypli-
narnego, rzecznik dyscyplinarny wszczyna postępowanie dyscyp linarne i sporządza zarzuty dyscyplinarne na piśmie.
§ 4. Niezwłocznie po sporządzeniu zarzutów dyscyplinarnych rzecznik dyscyplinarny doręcza je obwinionemu. Dorę -
czając zarzuty rzecznik dyscyplinarny wzywa obwinionego do przedstawienia na piśmie wyjaśnie ń i wszystkich wniosków
dowodowych, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia zarzutów dyscyplinarnych. W razie uchybienia temu obowiąz-
kowi rzecznik dyscyplinarny może pozostawić bez rozpoznania wnioski dowodowe zgłoszone przez obwinionego po upły-
wie te go terminu, chyba że obwiniony wykaże, iż dowód nie był mu wcześniej znany.
§ 5. Rzecznik dyscyplinarny może także odebrać od obwinionego, a na jego wniosek odbiera, wyjaśnienia w drodze
przesłuchania.
§ 6. Niezłożenie wyjaśnień w terminie określonym w § 4 lub niestawiennictwo w wyznaczonym przez rzecznika dys-
cyplinarnego terminie przesłuchania nie wstrzymuje dalszych czynności.
Dziennik Ustaw – 71 – Poz. 334
§ 7. Jednocześnie z doręczeniem zarzutów rzecznik dyscyplinarny zwraca się do Sądu Najwyższego – Izby Odpowie -
dzialności Zawodowej o wyznaczenie sądu dyscyplinarnego do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Sąd Naj wyższy –
Izba Odpowiedzialności Zawodowej wyznacza ten sąd w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wniosku.
§ 8. Po upływie terminu, o którym mowa w § 4, a w razie p otrzeby po przeprowadzeniu dalszych dowodów, rzecznik
dyscyplinarny składa wniosek o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej do wyznaczonego zgodnie z § 7 sądu dyscyplinarnego.
Wniosek powinien zawierać dokładne określenie czynu, który jest przedmiotem postępowa nia, wykaz dowodów uzasadni a-
jących wniosek oraz uzasadnienie.
§ 9. Jeżeli rzecznik dyscyplinarny nie znajduje podstaw do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, na żądanie
uprawnionego organu, wydaje postanowienie o odmowie jego wszczęcia. Odpis postanowie nia doręcza się organowi, który
złożył wniosek o wszczęcie postępowania, kolegium odpowiednio sąd u okręgowego lub apelacyjnego i obwinionemu. Odpis
postanowienia doręcza się również Ministrowi Sprawiedliwości, który w terminie trzydziestu dni może złożyć s przeciw.
Wniesienie sprzeciwu jest równoznaczne z obowiązkiem wszczęcia postępowania dyscyp linarnego, a wskazania Ministra
Sprawiedliwości co do dalszego toku postępowania są wiążące dla rzecznika dyscyp linarnego.
§ 10. Jeżeli postępowanie dyscyplinarne nie dostarczyło podstaw do złożenia do sądu dyscyplinarnego wniosku o roz-
poznanie sprawy dyscyplinarnej, rzecznik dyscyplinarny wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego.
§ 11. W terminie siedmiu dni od dnia doręczenia postanowienia, o którym mowa w § 10, obwinionemu, organowi,
który złożył wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego i właściwemu kolegium, służy zażalenie do sądu dyscyp -
linarnego.
§ 12. Na żądanie organu uprawnionego do wniesienia zażalenia albo sprzeciwu, rzecznik dyscyplinarny niezwłocznie
przesyła lub w inny sposób udostępnia materiały zebrane w toku czynności wyjaśniających lub postępowania dyscyp linarnego.
§ 13. Zażalenie powinno być rozpoznane w terminie czternastu dni od dnia wniesienia zażalenia do sądu.
Art. 114a. § 1. Na świadka, który bez należytego usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie rzecznika dyscyp li-
narnego albo bez jego zezwolenia wydalił się z miejsca czynności przed jej zakończeniem można nałożyć karę pieniężną
w wysokości do 3 000 zł. Nałożenie kary pieniężnej nie wyłącza odpowiedzialności dyscyplinarnej.
§ 2. O nałożeniu kary pieniężnej, o której mowa w § 1, rozstrzyga na wniosek rzecznika dyscyplinarnego sąd dyscyp li-
narny przy sądzie apelacyjnym, w którego okręgu prowadzi się czynności.
§ 3. Na postanowienie sądu dyscyplinarnego w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej przysługuje zażalenie do S ądu
Najwyższego w składzie jednego sędziego orzekającego w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej.
Art. 115. § 1. Sąd dyscyplinarny rozpoznaje sprawę dyscyplinarną na rozprawie, chyba że wystarczające jest rozpo-
znanie sprawy na posiedzeniu, w terminie 30 dni od wpływu wniosku o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej.
§ 2. Doręczając stronom wezwania na rozprawę sąd dyscyplinarny wzywa strony do złożenia wniosków dowodowych
w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania.
§ 3. Wniosek dowodowy złożony po upływie terminu, o którym mowa w § 2, sąd dyscyplinarny może pozostawić bez
rozpoznania, chyba że strona wykaże, że wniosek nie mógł zostać złożony w terminie z przyczyn od niej niezależnych.
§ 4. Sąd dyscyplinarny wzywa obwinionego ponadto do przedstawienia w terminie, o którym mowa w § 2, wyjaś nień
na piśmie oraz wskazania obrońcy, jeżeli go ustanowił. Niezłożenie wyjaśnień w tym terminie nie wstrzymuje dalszego
postępowania.
Art. 115a. § 1. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie lub posiedzeniu zawia domionego obwinionego
lub jego obrońcy nie wstrzymuje rozpoznania sprawy.
§ 2. Jeżeli nie można rozpoznać sprawy z powodu usprawiedliwionej nieobecności obwinionego, a nie ma on obrońcy,
sąd dyscyplinarny wyznacza mu obrońcę z urzędu, określając termin dla obrońcy do zapoznania się z materiałami sprawy.
§ 3. (uchylony)
Art. 115b. § 1. Sąd dyscyplinarny, uznając na podstawie materiału zebranego przez rzecznika dyscyplinarnego, że
okolic zności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości, a wystarczające bę dzie wymierzenie kar określonych
w art. 109 § 1 pkt 1–3, może wydać wyrok nakazowy.
§ 2. Wyrok nakazowy wydaje sąd dyscyplinarny w składzie jednego sędziego.
Dziennik Ustaw – 72 – Poz. 334
§ 3. Wyrokiem nakazowym, karę, o której mowa w art. 109 § 1 pkt 2a, orzeka się w wymiarze od 5 % do 10 % wyna-
grodzenia zasadniczego na okres od sześciu miesięcy do roku.
§ 4. Od wyroku nakazowego obwinionemu, rzecznikowi dyscyplinarnemu , Krajowej Radzie Sądownictwa i Ministrowi
Sprawiedliwości służy sprzeciw.
§ 5. Sprzeciw wnosi się do sądu dyscyplinarnego, który wydał wyrok nakazowy, w terminie zawitym siedmiu dni od
dnia jego doręczenia.
Art. 115c. Dowody uzyskane do celów postępowania karnego w trybie określonym w art. 168b, art. 237 lub art. 237a
Kodeksu postępowania karnego lub uzyskane w wyniku stosowania kontroli operacyjnej mogą zostać wykorzys tane w po-
stępowaniu dyscyplinarnym.
Art. 116. § 1. Postępowanie dyscyplinarne jest jawne.
§ 2. Sąd dyscyplinarny może wyłączyć jawność postępowania dyscyplinarnego ze względu na moralność, bezpi eczeń-
stwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny.
§ 3. W razie wyłączenia jawności postępowania dyscyplinarnego orzeczenie ogłaszane jest publicznie.
Art. 117. Jeżeli w toku rozprawy u jawni się inne przewinienie, oprócz objętego wnioskiem o rozpoznanie sprawy dys-
cyplinarnej, sąd może wydać co do tego przewinienia wyrok tylko za zgodą rzecznika dyscyplinarnego i obwinionego lub
jego obrońcy; w razie braku zgody rzecznik dyscyplinarny pro wadzi w tym zakresie odrębne postępowanie dyscyplinarne.
Art. 118. W razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego w toku postępowania dyscyplinarnego,
postępowanie to toczy się nadal. Jeżeli obwiniony podjął pracę w urzędzie państwowym, Prokuratorii Generalnej Rzeczy -
pospolitej Polskiej , adwokaturze lub jako radca prawny albo notariusz, sąd przesyła wyrok odpowiednio temu urzędowi,
Prezesowi Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej , Naczelnej Radzie Adwokackiej lub Krajowej Radzie Radców
Prawnych albo Krajowej Radzie Notarialnej.
Art. 119. Jeżeli przewinienie zawiera znamiona przestępstwa, sąd dyscyplinar ny z urzędu rozpoznaje sprawę w zakre-
sie zezwolenia na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej i wydaje uchwałę, o której mowa w art. 80 § 1, co nie
wstrzymuje biegu postępowania dyscyplinarnego.
Art. 120. § 1. Po prawomocnym zakończeniu postępowania karnego przeciwko sędziemu, sąd lub prokurator przesyła
akta sprawy właściwemu rzecznikowi dyscyplinarnemu. Jeżeli postępowa nie dyscyplinarne nie było wszczęte, rzecznik
dyscyplinarny podejmuje czynności dyscyplinarne, choćby w postępowaniu karnym został wydany wyrok uniewinniający.
§ 2. Jeżeli przeciwko sędziemu zapadł prawomocny wyrok pociągający za sobą, w myśl ustawy, utrat ę stanowiska, sąd
dyscyplinarny zawiadamia o tym Ministra Sprawiedliwości, który zarządza złożenie ukaranego sędziego z urzędu, chociażby
wykonano już wyrok dyscyplinarny skazujący na karę łagodniejszą niż złożenie z urzędu.
Art. 121. § 1. Od wydanego w pierwszej instancji wyroku sądu dyscyplinarnego oraz postanowienia i zarządzenia zamy -
kających drogę do wydania wyroku przysługuje odwołanie obwinionemu, rzecznikowi dyscyplinarnemu, a także Krajowej
Radzie Sądownictwa i Ministrowi Sprawiedliwoś ci. Termin do wniesienia odwołania wynosi trzydzieści dni i biegnie dla
każdego uprawnionego od dnia doręczenia orzeczenia lub zarządzenia.
§ 2. Odwołanie powinno być rozpoznane w terminie dwóch miesięcy od dnia wpłynięcia do sądu dyscyplinarnego
drugiej i nstancji.
§ 3. W postępowaniu odwoławczym nie stosuje się przepisu art. 454 Kodeksu postępowania karnego.
§ 4. Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia, a jeżeli w środku odwoławczym zostały wskazane
zarzuty stawiane rozstrzygnięciu – również w granicach podniesionych zarzutów, a w zakresie szerszym, w wypadkach
wskazanych w art. 435, art. 439 § 1 i art. 455 zdanie pierwsze Kodeksu postępowania karnego lub jeżeli stwierdzi oczywistą
niesprawiedliwość orz eczenia.
§ 5. Jeżeli sąd dyscyplinarny pierwszej instancji rozpoznawał sprawę dyscyplinarną na posiedzeniu, sąd odwoławczy
rozpoznaje odwołanie na posiedzeniu, chyba że niezbędne dla prawidłowego rozpoznania sprawy jest bezpośrednie prze -
prowadzenie na roz prawie dowodów z wyjaśnień obwinionego, zeznań świadków, opinii biegłych lub innych istotnych
dowodów.
§ 6. Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę dyscyplinarną na rozprawie na podstawie dowodów znajdujących się w aktach
sprawy , chyba że uzna, iż niezbędne dla p rawidłowego rozpoznania sprawy jest bezpośrednie przeprowadzenie dowodów
z wyjaśnień obwinionego, zeznań świadków, opinii biegłych lub innych istotnych dowodów.
Dziennik Ustaw – 73 – Poz. 334
Art. 122. § 1. Od wyroku sądu dyscyplinarnego kasacja nie przysługuje.
§ 2. Od wyroku sądu dysc yplinarnego drugiej instancji służy odwołanie do innego składu tego sądu, jeżeli wyrokiem
tym obwinionemu wymierzono karę dyscyplinarną, pomimo wydanego wcześniej przez sąd pierwszej instancji wyroku
uniewinniającego lub umarzającego postępowanie.
§ 3. Wyrok, o którym mowa w § 2, staje się prawomocny po bezskutecznym upływie terminu do wniesienia odwołania
do innego składu sądu dyscyplinarnego drugiej instancji.
§ 4. Termin do wniesienia odwołania do innego składu sądu dyscyplinarnego drugiej instancji wyno si trzydzieści dni
od dnia doręczenia wyroku. Do postępowania w sprawie odwołania do innego składu sądu dyscyplinarnego drugiej instancji
stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące postępowania przed sądem dyscyplinarnym drugiej instancji.
Art. 123. § 1. Jeżeli orzeczona została kara złożenia sędziego z urzędu, a sąd dyscyplinarny wcześniej nie zawiesił
sędziego w czynnościach służbowych, wyrok wywołuje zawieszenie sędzie go w czynnościach służbowych, z jednoczes nym
obniżeniem do 50 % jego wynagrodzenia na c zas trwania zawieszenia. Art. 129 § 3 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Prezes sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji przesyła odpis prawomocnego wyroku sądu dyscyplinarnego Krajo-
wej Radzie Sądownictwa i Ministrowi Sprawiedliwości, a ponadto – prezesowi właś ciwego sądu i kolegium tego sądu.
§ 3. Wykonanie wyroku należy do Ministra Sprawiedliwości co do kar wymienionych w art. 109 § 1 pkt 4 i 5, a co
do kar wymienionych w art. 109 § 1 pkt 3 – do prezesa sądu okręgowego oraz do prezesa sądu apelacyjnego w stosunku do
sędziów tego sądu.
Art. 124. § 1. Odpis prawomocnego wyroku skazującego na karę dyscyplina rną oraz określonego w art. 109 § 5 dołą-
cza się do akt osobowych sędziego.
§ 2. Po upływie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się wyroku or zekającego karę przew idzianą w art. 109 § 1 pkt 1–4
oraz wyroku określonego w art. 109 § 5, Minister Sprawiedliwości zarządza usunięcie odpisu wyroku z akt osobowych
sędziego, jeżeli w tym okresie nie wydano przeciwko sędziemu innego wyroku skazującego. W takim przypadku dopus z-
czalne jest tylko jednoczesne usunięcie z akt osobowych sędziego odpisów wszystkich wyroków.
§ 3. Prezes sądu prowadzący akta osobowe sędziego niezwłocznie zawiad amia Ministra Sprawiedliwości o wystąpie-
niu okoliczności, o których mow a w § 2 zdanie pierwsze.
Art. 125. Krajowa Rada Sądownictwa, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego i Minister Sprawiedliwości mogą wystąpić
o wznowienie postępowania dyscyplinarnego.
Art. 126. § 1. Wznowienie postępowania dyscyplinarnego na niekorzyść obwinione go może nastąpić, jeżeli umorzenie
postępowania lub wydanie wyroku nastąpiło wskutek przestępstwa albo jeżeli w ciągu pięciu lat od umorzenia lub od wy-
dania wyroku wyjdą na jaw nowe okoliczności lub dowody, które mogły uzasadniać skazanie lub wymierzenie k ary surowszej.
§ 2. Wznowienie postępowania na korzyść skazanego może nastąpić także po jego śmierci, jeżeli wyjdą na jaw nowe
okoliczności lub dowody, które mogłyby uzasadniać uniewinnienie lub wymierzenie kary łagodniejszej.
§ 3. W razie śmierci skazaneg o, wniosek o wznowienie postępowania mogą złożyć jego małżonek, krewni w linii pro-
stej, rodzeństwo, przysposabiający lub przysposobiony oraz rzecznik dyscyplinarny.
Art. 127. Rozstrzygnięcia zapadające w toku postępowania dyscyplinarnego wymagają z urzędu uzasadnienia na piś -
mie i doręczenia ich stronom. Wyroki oraz postanowienia i zarządzenia zamykające drogę do wydania wyroku doręcza się
także Krajowej Radzie Sądownictwa i Ministrowi Sprawiedliwości.
Art. 128. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozd ziale stosuje się odpowiednio przepisy części ogólnej
Kodeksu karnego oraz przepisy Kodeksu postępowania karnego, z wyłączeniem art. 344a i art. 396a, z uwzględnieniem
odręb ności wynikających z charakteru postępowania dyscyplinarnego.
Art. 129. § 1. Sąd dyscyplinarny może zawiesić w czynnościach służbowych sędziego, przeciwko któremu wszczęto
postępowanie dyscyplinarne lub o ubezwłasnowolnienie, a także jeżeli wydaje uchwałę zezwalającą na pociągnięcie sędziego
do odpowiedzialności karnej.
§ 2. Jeżeli sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę zezwalającą na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej
za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, z urzędu zawiesza sędziego w czynnościach służbowych.
§ 3. Sąd dyscyplinarny, zawieszając sędzie go w czynnościach służbowych, obniża w granicach od 25 % do 50 % wyso-
kość jego wynagrodzenia na czas trwania tego zawieszenia; nie dotyczy to osób, w stosunku do których wszczęto postępo-
wanie o ubezwłasnowolnienie.
Dziennik Ustaw – 74 – Poz. 334
§ 3a. Jeżeli sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę zezwalającą na pociągnięcie sędziego w stanie spoczynku do odpowie-
dzialności karnej za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, z urzędu obniża w granicach od 25 % do 50 %
wysokość jego uposażenia na czas trwania postępowania dyscyplina rnego.
§ 4. Jeżeli postępowanie dyscyplinarne zostało umorzone lub zakończyło się uniewinnieniem, dokonuje się wyrówna-
nia wszystkich składników wynagrodzenia albo uposażenia do pełnej wysokości.
Art. 130. § 1. Jeżeli sędziego zatrzymano z powodu schwytania na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa umyśl-
nego albo jeżeli ze względu na rodzaj czynu dokonanego przez sędziego powaga sądu lub istotne interesy służby wymagają
natychmiastowego odsunięcia go od wykonywania obowiązków służbowych, prezes sądu albo M inister Sprawiedliwości
mogą zarządzić natychmiastową przerwę w czynnościach służbowych sędziego aż do czasu wydania uchwały przez sąd
dyscyplinarny, nie dłużej niż na miesiąc.
§ 2. Jeżeli sędzia, o którym mowa w § 1, pełni funkcję prezesa sądu, zarządzeni e przerwy w czynnościach służbowych
należy do Ministra Sprawiedliwości.
§ 3. O wydaniu zarządzenia, o którym mowa w § 1, prezes sądu albo Minister Sprawiedliwości, w terminie trzech dni
od dnia jego wydania, zawiadamia sąd dyscyplinarny, który niezwłocznie , nie później niż przed upływem terminu, na który
przerwa została zarządzona, wydaje uchwałę o zawieszeniu sędziego w czynnościach służbowych albo uchyla zarządzenie
o przerwie w wykonywaniu tych czynności. Sąd dyscyplinarny zawiadamia sędziego o posiedzen iu, jeżeli uzna to za celowe.
Art. 131. § 1. W przypadkach przewidzianych w art. 75 § 2 pkt 3 lub w sprawie zawieszenia sędziego w czynnoś ciach
służbowych, lub uchylenia zarządzenia o przerwie w wykonywaniu czynności, o której mowa w art. 130 § 1, po wysł uchaniu
rzecznika dyscyplinarnego oraz w przypadku, o którym mowa w art. 37 § 5, sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę. Wysłuchuje
także sędziego, jeżeli stawił się na posiedzenie, a w przypadku, o którym mowa w art. 37 § 5 – także prezesa właściwego
sądu.
§ 2. Na uchwałę odmawiającą uwzględnienia wniosku, o którym mowa w art. 75 § 2 pkt 3, przysługuje zażalenie Krajo-
wej Radzie Sądownictwa oraz kolegium sądu, które złożyło wniosek.
§ 3. Na uchwałę odmawiającą uwzględnienia zastrzeżenia, o którym mowa w art. 37 § 5, sędziemu przysługuje zażalenie.
§ 4. Na uchwałę o zawieszeniu w czynnościach służbowych sędziemu przysługuje zażalenie, a rzecznikowi dyscyp li-
narnemu – także na uchwałę o uchyleniu zarządzenia o przerwie w wykonywaniu czynności, o której mowa w art. 130 § 2;
zażalenie nie wstrzymuje wykonania uchwały.
§ 5. Zażalenie rozpoznaje sąd dyscyplinarny drugiej instancji.
Art. 132. Zawieszenie w czynnościach służbowych ustaje z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania dyscypli-
narnego , chyba że sąd dyscyplinarny uchylił je wcześniej.
Art. 132a. § 1. Okres zawieszenia w czynnościach służbowych stanowi okres zatrudnienia, od którego zależą uprawnie-
nia pracownicze.
§ 2. W okresie zawieszenia w czynnościach służbowych sędzia nie nabywa prawa do urlopu wy poczynkowego. Przepisy
art. 1551 § 1 pkt 2 i art. 1552 § 2 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.
Art. 133. Koszty postępowania dyscyplinarnego ponosi Skarb Państwa.
Art. 133a. § 1. W razie jednoczesnego ukarania za kilka przewinień dyscyplinarnych sąd dys cyplinarny wymierza karę
za poszczególne przewinienia dyscyplinarne, a następnie karę łączną.
§ 2. Przy orzekaniu kary łącznej stosuje się następujące zasady:
-
w razie orzeczenia kary upomnienia i nagany wymierza się łączną karę nagany;
-
kary upomnienia i nagany podlegają łączeniu z innymi karami, przy czym jako karę łączną wymierza się wówczas karę surowszą, o której mowa w art. 109 § 1 pkt 2a, 3, 4 lub 5;
-
przy orzeczonych za kilka przewinień karach rodzajowo różnych i karze złożenia sędzie go z urzędu wymierza się tę karę jako karę łączną.
§ 3. W przypadku gdy obwiniony popełnił dwa lub więcej przewinienia dyscyplinarne, zanim zapadło pierwsze, choćby nieprawomocne, orzeczenie co do któregokolwiek z nich, na wniosek ukaranego wydaje się orze czenie łączne, o ile orze- czone kary podlegaj ą łączeniu według zasad przewidzianych w § 2.
Dziennik Ustaw – 75 – Poz. 334
DZIAŁ III
(uchylony)
DZIAŁ IV
Referendarze sądowi, kuratorzy sądowi , pracownicy sądów, stali mediatorzy , ławnicy
oraz organy pomocnicze sądów
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 147. § 1. W sądach do wykonywania określonych w ustawach czynności należących do sądów w zakresie ochrony
prawnej, innych niż wymiar sprawiedliwości, są zatrudniani referendarze sądowi i starsi referendarze sądowi, zwani dalej
„referen darzami”.
§ 2. W sądach działają kuratorzy sądowi (kuratorzy rodzinni i kuratorzy dla dorosłych), którzy stanowią służbę kura-
torską i wykonują czynności o charakterze wychowawczo -resocjalizacyjnym i profilaktycznym oraz inne czynności okreś -
lone w przepisa ch szczególnych.
§ 3. W sądach są zatrudniani urzędnicy i inni pracownicy sądowi.
§ 4. W sądach mogą być zatrudniani asystenci sędziów i starsi asystenci sędziów. Ilekroć w przepisach jest mowa
o asystentach sędziów, rozumie się przez to także starszych as ystentów sędziów.
Art. 148. § 1. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze zarządzenia, organizację i zakres działania sekretariatów sądo-
wych oraz innych działów administracji sądowej, sposób zapewnienia obsługi kancelaryjnej postępowań sądowych, w tym
stosowane urządzenia ewidencyjne i podział spraw na kategorie, a także kategorie pracowników sądowych obowiązanych
do noszenia stroju urzędowego lub oznak i warunki ich przydziału, uwzględniając potrzebę zapewnienia prawidłowej ob-
sługi administracyjnej i kancelaryjnej sądów oraz potrzebę wprowadzenia podziału spraw na kategorie obejmujące sprawy
o zbliżonym stopniu skomplikowania i pracochłonności.
§ 2. Referendarze i asystenci sędziów podlegają okresowym ocenom, obejmującym jakość i terminowość wykonywa-
nia z adań, kulturę urzędowania, efektywność wykorzystania czasu pracy oraz realizację doskonalenia zawodowego.
§ 2a. Okresową ocenę sporządza się na piśmie i niezwłocznie zapoznaje z nią referendarza albo asystenta sędziego.
Referendarz oraz asystent sędziego, w terminie siedmiu dni od zapoznania z oceną, ma prawo zgłosić sprzeciw do prezesa
sądu. Sprzeciw rozpatruje się w terminie czternastu dni.
§ 2b. W razie uwzględnienia sprzeciwu okresową ocenę zmienia się albo sporządza się po raz drugi. Od oceny sporzą-
dzonej po raz drugi przysługuje sprzeciw na zasadach określonych w § 2a.
§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe kryteria oraz szczegółowy sposób doko-
nywania okresowych ocen referendarzy i asystentów sędziów, mając na uwadz e konieczność dostosowania metodyki ich
przeprowadzania do zakresu analizy i kryteriów wskazanych w § 2, oraz zapewnienia sprawnego i rzetelnego przeprowa-
dzenia oceny.
Rozdział 2
Referendarze sądowi
Art. 149. § 1. Na stanowisko referendarza sądowego może być mianowany ten, kto:
-
posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
-
jest nieskazitelnego charakteru;
-
ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra prawa lub zagraniczne uznane w Polsce;
-
(uchylony)50) 5)51) zdał egzamin referendarski, sędziowski, prokuratorski, notarialny, adwokacki albo radcowski lub ukończył aplikację sędziowską albo aplikację prokuratorską, lub uzyskał wpis na listę adwokatów albo wpis na listę radców prawn ych albo został powołany przez Ministra Sprawiedliwości na notariusza.
-
Przez art. 2 pkt 10 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 9 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 76 – Poz. 334
§ 1a.52) Wymagania określone w § 1 pkt 5 nie dotyczą tego, kto przed mianowaniem przez okres co najmniej 5 lat był
zatrudniony na stanowisku asystenta sędziego w pełnym wymiarze czasu p racy. W przypadku zatrudnienia w niepełnym
wymiarze czasu pracy okres ten podlega proporcjonalnemu wydłużeniu.
§ 2. (uchylony)
§ 3. (uchylony)
Art. 149a. § 1. Nabór kandydatów organizuje się w drodze konkursu, który ma na celu wyłonienie kandydata o naj-
większej wiedzy i najwyższych umiejętnościach, predyspozycjach i zdolnościach ogólnych, niezbędnych do wykonywania
obowiązków referendarza. Przepisy art. 155a § 2, 3 i 5 stosuje się odpowiednio.
§ 1a. Prezes sądu nie ogłasza konkursu, jeśli obsadzenie zwolnio nego lub przydzielonego stanowiska następuje przez
przeniesienie referendarza sądowego.
§ 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób i tryb przeprowadzania kon-
kursu, o którym mowa w § 1, w szczególności skład komisji k onkursowych oraz sposó b i tryb ich działania, etapy i przebieg
konkursu, a także zakres i sposób udostępniania informacji kandydatowi, mając na uwadze właściwy dobór kadry referen-
darzy w sądach.
Art. 150. § 1.53) Na stanowisko starszego referendarza sądowe go może być mianowany re ferendarz, który zajmował
stano wisko referendarza sądowego przez co najmniej 10 lat, nie był karany za przewinienia dyscyplinarne i uzyskiwał przez
ostatnie 5 lat pozytywne okresowe oceny.
§ 2. Stosunek pracy z referendarzem nawiązuje się na podstawie mianowania, z dniem określonym w akcie mianowania.
§ 3. Referendarza mianuje i rozwiązuje z nim stosunek pracy prezes sądu apelacyjnego. Przed mianowaniem prezes
sądu apelacyjnego zasięga informacji z Krajowego Rejestru Karnego oraz zwraca się do właściwego komendanta woje-
wódzkiego Policji albo Komendanta Stołecznego Policji o nadesłanie informacji o kandydacie. Informacje o kandydacie do
objęcia stanowiska referendarza sądowego uzyskuje się i sporząd za na zasada ch określonych dla informacji o kandydacie
do objęcia pierwszego stanowiska sędziowskiego.
§ 4. Przed podjęciem po raz pierwszy pracy na stanowisku referendarza referendarz sądowy wobec prezesa sądu okręgo-
wego , a referendarz zatrudniony w sądzi e apelacyjnym – wobec prezesa tego sądu, składa ślubowanie według następującej roty:
„Ślubuję uroczyście na powierzonym mi stanowisku referendarza służyć wiernie Rzeczypospolitej Polskiej,
sumiennie i starannie wykonywać obowiązki urzędowe, przestrzegać pr awa, kierować się zasadami godności
i uczciwości oraz dochować tajemnicy prawnie chronionej.”; składający ślubowanie może dodać zwrot: „Tak mi
dopomóż Bóg.”.
Art. 151. § 1. W zakresie wykonywanych obowiązków referendarz jest niezależny co do treści wydawan ych orzeczeń
i zarządzeń określonych w ustawach.
§ 2. Referendarze zatrudnieni w sądach mających siedziby na obszarze właściwości tego samego sądu okręgowego
co najmniej raz w roku odbywają zebranie referendarzy okręgu. Zebranie zwołuje prezes sądu okręgow ego.
§ 3. Zebranie referendarzy okręgu zajmuje stanowisko we wszystkich sprawach istotnych dla wykonywania zadań
przez referendarzy, wybiera na okres kadencji przedstawiciela i reprezentuje referendarzy okręgu wobec organów sądów.
Przewodniczącym zebrania referendarzy okręgu jest referendarz najstarszy wiekiem, chyba że zebranie wybierze innego
przewodniczącego.
Art. 151a. § 1. Referendarz może zostać przeniesiony na inne miejsce służbowe tylko za jego zgodą. Przeniesienia na
inne miejsce służbowe na obszar ze danej apelacji dokonuje prezes sądu apelacyjnego, a poza obszar apelacji – Minister
Sprawiedliwości.
§ 1a. O wolnym stanowisku referendarza sądowego Minister Sprawiedliwości ogłasza w Biuletynie Informacji
Publicznej. Referendarz sądowy zainteresowany p rzeniesieniem na inne miejsce służbowe może w terminie siedmiu dni od
dnia ogłoszenia złożyć do Ministra Sprawiedliwości wniosek o przeniesienie. Wniosek składa się za pośrednictwem systemu
teleinformatycznego.
§ 1b. Jeżeli jeden lub więcej wniosków, o któ rych mowa w § 1a, zostało złożonych wyłącznie przez referendarzy
zatrudnionych na obszarze apelacji, w której ogłoszono o wolnym stanowisku, Minister Sprawiedliwości przekazuje je pre-
zesowi właściwego sądu apelacyjnego.
-
Dodany przez art. 2 pkt 10 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 11 ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
Dziennik Ustaw – 77 – Poz. 334
§ 1c.54) Minister Sprawiedliwości al bo prezes sądu apelacyjnego wydaje decyzję w przedmiocie wniosku referendarza
sądowego o przeniesienie na inne miejsce służbowe, mając na względzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa po-
wszechnego, potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami poszczegó lnych sądów, a także okoliczności wynikające z uza-
sadnienia wniosku. W przypadku nieuwzględnienia wniosku referendarz może złożyć kolejny wniosek o przeniesienie nie
wcześniej niż po upływie 3 lat, chyba że przyczyną nieuwzględnienia wniosku był jedynie br ak wystarczającej liczby wol-
nych stanowisk referendarza sądowego w odniesieniu do liczby wniosków. Wniosek złożony przed upływem tego terminu
pozostawia się bez rozpoznania.
§ 1d. W przypadku obsadzenia wolnego stanowiska przez przeniesienie referendarza s ądowego na inne miejsce służ-
bowe Minister Sprawiedliwości ogłasza w Biuletynie Informacji Publicznej dokonanie przeniesienia.
§ 2. Zgoda referendarza na przeniesienie na inne miejsce służbowe nie jest wymagana w przypadku:
-
zniesienia stanowiska w wyniku zmiany w organizacji sądownictwa lub zniesienia danego sądu lub wydziału albo przeniesienia siedziby sądu;
1a) jeżeli przeniesienie następuje do innego sądu w tej samej miejscowości, w której znajduje się miejsce służbowe refe- rendarza; -
niedopuszczalności zajmowania stanowiska referendarza w danym sądzie wskutek zawarcia związku małżeńskiego albo powstania stosunku powinowactwa, o którym mowa w art. 6;
-
gdy wymaga tego wzgląd na powagę stanowiska referendarza, na wniosek kolegium właści wego sądu.
§ 3. Do przeniesienia referendarza na inne miejsce służbowe przepis art. 76 stosuje się odpowiednio.
§ 4. Prezes sądu apelacyjnego może delegować referendarza, za jego zgodą, do pełnienia czynności referendarza w innym sądzie na obszarze danej a pelacji, na czas określony.
§ 5. Minister Sprawiedliwości może delegować referendarza, za jego zgodą: -
do pełnienia czynności referendarza w innym sądzie na obszarze innej apelacji,
-
do pełnienia czynności administracyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości lub innej jednostce organizacyjnej podleg łej Ministrowi Sprawiedliwości albo przez niego nadzorowanej
– na czas określony, nie dłuższy niż dwa lata, albo na czas nieokreślony. Przepisy art. 78 § 1b, 4a i 4b stosuje się odpo wiednio.
§ 5a. Minister Sprawiedliwości może delegować referendarza sądowego, za jego zgodą, na wniosek Przewodniczącego Krajowej Rady Sądownictwa do pełnienia czynności w Biurze tej Rady, na czas określony, nie dłuższy niż dwa lata, albo na czas nieokreśl ony. § 6. Jeżeli wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwości, delegowanie referendarza do pełnienia czynności referen- darza w innym sądzie może nastąpić nawet bez jego zgody, na okres nie dłuższy niż sześć miesięcy. Delegowanie referen- darza bez jego zgody m oże być powtórzone nie wcześniej niż po upływie trzech lat.
§ 7. W okresie delegowania, w przypadkach wskazanych w § 4–6, referendarz ma prawo do wynagrodzenia zasadni- czego, przysługującego na jego stanowisku, oraz dodatku za długoletnią pracę; przepisy art. 77 § 4 i 6 oraz art. 78 § 1 i 3 stosuje się odpowiednio.
§ 8. W przypadku delegowania referendarza do innego sądu bez jego zgody lub na okres dłuższy niż 6 miesięcy, referen- darzowi przysługuje dodatek w wysokości 10 % wynagrodzenia zasadniczego. W przypa dku delegowania do Ministerstwa Sprawiedliwości lub innej jednostki organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości albo przez niego nadzorowanej referendarzowi przysługuje dodatek funkcyjny. Do ustalania wysokości dodatku funkcyjnego stosuje się przep isy o dodatkach
funkcyjnych przysługujących sędziom.
§ 9. Minister Sprawiedliwości może delegować referendarza, za zgodą referendarza i zgodnie z jego kwalifikacjami, do pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa, w ramach działań podejmowanyc h przez organizacje między- narodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe, działające na podstawie umów międzynarodowych, w tym umów konstytuujących organizacje międzynarodowe, ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, na czas okreś lony, nie dłuższy niż cztery lata. Delegowanie może zostać powtórzone na kolejny okres, nieprzekraczający czterech lat. Prze- pisy art. 78a stosuje się odpowiednio. -
W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 10 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Dziennik Ustaw – 78 – Poz. 334
§ 10. Rozwiązanie stosunku pracy z referendarzem może nastąpić w drodze wypowiedzenia w przypadku:
-
uzyskania dwukrotnej, następującej po sobie, negatywnej okresowej oceny;
-
zniesienia sądu lub jego reorganizacji, powodującej utratę możliwości dalszego zatrudnienia referendarza;
-
uznania przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za trwa le niezdolnego do pełnienia obowiązków referendarza;
-
(uchylony)
-
skazania referendarza za przestępstwo inne niż wymienione w § 16. § 11. W przypadku rozwiązania stosunku pracy z referendarzem na podstawie § 10 pkt 2, w okresie między ustaniem zatrudni enia w likwidowanym lub reorganizowanym sądzie a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej, referenda- rzowi przysługuje świadczenie pieniężne ze środków budżetu państwa przez okres nie dłuższy niż sześć miesięcy, obliczone jak ekwiwalent pieniężny za ur lop wypoczynkowy; świadczenie to nie przysługuje referendarzowi, który nabył prawo do eme- rytury.
§ 12. Referendarz może wypowiedzieć stosunek pracy.
§ 13. Okres wypowiedzenia wynosi trzy miesiące.
§ 14. Stosunek pracy z referendarzem może być rozwiązany za porozumieniem stron.
§ 15. W przypadku wszczęcia przeciwko referendarzowi postępowania karnego lub postępowania dyscyplinarnego prezes sądu apelacyjnego może zawiesić referendarza w czynnościach służbowych, z obniżeniem na czas trwania zawies ze- nia wysokości wynagrodzenia w granicach od 25 % do 50 %. Jeżeli postępowanie dyscyplinarne lub postępowanie karne zostało umorzone lub zakończyło się uniewinnieniem, referendarzowi wypłaca się zatrzymane wynagrodzenie.
§ 16. W przypadku utraty obywatelstwa polskiego lub skazania za umyślnie po pełnione przestępstwo ścigane z urzędu lub przestępstwo skarbowe, stosunek pracy z referendarzem rozwiązuje się bez wypowiedzenia. Stosunek pracy z referen- darzem może być rozwiązany bez wypowiedzenia z przyczyn określo nych w art. 53 Kodeksu pracy.
Art. 151b. § 1. Wynagrodzenie zasadnicze referendarza sądowego wynosi 7 5 % wynagrodzenia zasadniczego w stawce
pierwszej sędziego sądu rejonowego, powiększonego o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego. Po siedmiu latach pracy na stanowisku referendarza sądowego wynagrodzenie zasadnicze podwyższa się do wysokości 75 % wynagro- dzenia zasadniczego sędziego sądu rejonowego w stawce drugiej, powiększonego o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego, a po dalszych siedmiu latach pracy – do wysokości 75 % wynagrodzenia zasadniczego sędziego sądu rejono- wego w stawce trzeciej, powiększonego o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego.
§ 2. Wynagrodzenie zasadnicze starszego referendarza sądowego wynosi 85 % wyna grodzenia zasadniczego sędziego sądu rejonowego w stawce drugiej, powiększonego o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego. Po siedmiu latach pracy na stanowisku starszego referendarza sądowego wynagrodzenie zasadnicze podwyższa się do wysokości 85 % wynagro- dzenia zasadniczego sędziego sądu rejonowego w stawce trzeciej, powiększonego o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego.
§ 2a. W przypadku nieuzyskania przez referendarza pozytywnej okresowej oceny, okresy pracy wskazane w § 1 i 2 ulegają wydłużeniu o trzy lata.
§ 2b. Poza wynagrodzeniem zasadniczym referendarzowi przysługuje dodatek za długoletnią pracę, o którym mowa w art. 91 § 7, oraz gratyfikacja jubileuszowa, na zasadach określonych w art. 92 § 3 –6, a także jednorazowa odprawa w razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę, na zasadach określo- nych w przepisach o pracownikach sądów i prokuratury.
§ 2c. W związku z pełnioną funkcją referendarzowi przysługuje doda tek funkcyjny. Do ustalania wysokości dodatku funkcyjnego stosuje się przepisy o dodatkach funkcyjnych przysługujących sędziom.
§ 2d. Czas pracy referendarza wynosi 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyj ętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.
§ 2e. Jeżeli jest to uzasadnione potrzebami sądu wynikającymi z obciążenia zadaniami lub organizacją pracy wydziału , wobec referendarzy może być stosowany równoważny lub zadaniowy czas pracy.
§ 2f. Dobowy czas pracy w systemie równoważnego czasu pracy nie może przekraczać 12 godzin w okresie rozlicze- niowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.
Dziennik Ustaw – 79 – Poz. 334
§ 2g. Stosowanie systemów czasu pracy, o których mowa w § 2e, wprowadza prezes sądu w drodze zarządzenia. W za-
rządzeniu wskazuje się wydziały sądu lub referendarzy, objętych danym systemem czasu pracy. Zarządzenie wchodzi w życie
po upływie 7 dni od dnia podania go do wiadomości referendarza.
§ 2h. W zarządzeniu wprowadzającym stosowanie systemu zadaniowego czasu prac y prezes sądu określa także normy
pracy dotyczące powierzonych referendarzom zadań, biorąc pod uwagę obowiązujący referendarzy czas pracy. Normy pracy
ustala się uwzględniając obciążenie zadaniami, stopień złożoności powierzonych zadań oraz stosowane rozwi ązania w za-
kresie organizacji pracy.
§ 2i. Normy pracy, o których mowa w § 2h, prezes sądu może określić także dla referendarzy objętych podstawowym
lub równoważnym systemem czasu pracy.
§ 2j. Rozkład czasu pracy referendarzy oraz jego wymiar w poszczególn ych dniach tygodnia określa prezes sądu.
Na pisemny wniosek referendarza uzasadniony ważnymi względami rodzinnymi lub osobistymi prezes sądu może ustalić
indywidualny rozkład jego czasu pracy w ramach systemu czasu pracy, którym jest objęty.
§ 2k. Jeżeli wymagają tego szczególne potrzeby sądu, prezes sądu lub przewodniczący wydziału może polecić referen-
darzowi wykonywanie pracy poza obowiązującym go czasem pracy, a w wyjątkowych wypadkach także w niedzielę i święta.
§ 2l. Referendarzowi sądowemu za pracę w ykonywaną poza obowiązującym go czasem pracy przysługuje według
jego wyboru czas wolny w tym samym wymiarze albo wynagrodzenie, bez dodatków, o których mowa w art. 1511 § 1
Kodeksu pracy. Za pracę wykonaną ponad obowiązujący referendarza sądowego czas pr acy w niedzielę lub święto przysłu-
guje inny dzień wolny. Przepis art. 15111 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.
§ 3. Przepisy art. 45 § 1, art. 82a § 1 i 3, art. 83a, art. 87 –89, art. 92 § 1 i 2, art. 93 oraz art. 97 § 1 i 2 stosuje się
odpowiednio do referendarzy, z tym że urlopu, o którym mowa w art. 93, udziela prezes właściwego sądu apelacyjnego.
§ 4. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do referendarzy stosuje się odpowiednio przepisy o pracownikach
sądów i prokuratury.
Art. 151c. (uchylony)
Art. 152. § 1. Za naruszenie swoich obowiązków, w tym za oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa i uchybienie
godności stanowiska, referendarz ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną.
§ 2. Karami dyscyplinarnymi są:
-
nagana;
-
nagana z ostrzeżeniem;
-
nagana z obniżeniem wynagrodzenia zasadniczego o 10 % na okres dwóch lat;
-
wydalenie z pracy.
§ 3. W sprawach dyscyplinarnych referendarzy orzekają komisje dyscyplinarne.
§ 4. Komisje dyscyplinarne powołują prezesi sądów okręgowych do r ozpatrywania w pierwszej instancji spraw dyscy- plinarnych referendarzy zatrudnionych w okręgu sądowym.
§ 5. Minister Sprawiedliwości powołuje komisję dyscyplinarną do rozpatrywania spraw dyscyplinarnych referendarzy w drugiej instancji.
§ 6. Do składu komis ji dyscyplinarnych, o których mowa w § 4 i 5, powołuje się referendarzy.
§ 7. Za przewinienia mniejszej wagi referendarz ponosi odpowiedzialność porządkową. Karą porządkową wymierzaną przez prezesa sądu jest upomnienie.
§ 8. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do odpowiedzialności dyscyplinarnej i porządkowej referendarzy stosuje się
odpowiednio przepisy o odpowiedzialności dyscyplinarnej i porządkowej urzędników państwowych mianowanych.
Art. 153. (uchylony)
Art. 153a. (uchylony)
Art. 153b. § 1. Minister S prawiedliwości przydziela nowe stanowiska referendarza sądowego poszczególnym sądom , mając na względzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego i potrzeby wynikające z obciążenia zada- niami poszczególnych sądów.
§ 2. W razie zwolnienia stanow iska referendarza sądowego w sądach działających na obszarze danej apelacji, prezes sądu apelacyjnego niezwłocznie zawiadamia o tym Ministra Sprawiedliwości, który, w oparciu o kryteria wymienione w § 1, przydziela stanowisko do danego albo innego sądu alb o je znosi.
Dziennik Ustaw – 80 – Poz. 334
Rozdział 3
Kuratorzy sądowi
Art. 154. § 1. Kuratorzy sądowi pełnią swoje czynności zawodowo (kuratorzy zawodowi) albo społecznie (kuratorzy
społeczni).
§ 2. Zasady organizacji służby kuratorskiej i wykonywania obowiązków przez kuratorów sądowyc h oraz status kura-
torów sądowych określa odrębna ustawa.
Rozdział 4
Asystenci sędziów
Art. 155. § 1. Asystent sędziego wykonuje czynności zmierzające do przygotowania spraw sądowych do rozpoznania
oraz czynności z zakresu działalności administracyjnej sądó w, o której mowa w art. 8 pkt 2.
§ 2. Na stanowisku asystenta sędziego może byś zatrudniony ten, kto:
-
jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
-
jest nieskazitelnego charakteru;
-
ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce;
4)55) ukończył 23 lata. -
(uchylony)
§ 2a. Nabór kandydatów następuje w drodze konkursu, który ma na celu wyłonienie kandydata o największej wiedzy i najwyższych kwalifikacjach, predyspozycjach i zdolnościach ogólnych, niezbędnych do wykonywania obowiązków asy- stenta sędziego.
§ 3. Prezes sądu przed zatrudnieniem asystenta sędziego zasięga informacji o kandydacie z Krajowego Rejestru Karnego.
§ 3a. (uchylony)
§ 3b. Na stanowisku starszego asystenta sędziego może być zatrudniony: -
asystent, który zajmował stanowisko asystenta sędziego przez co najmniej dziesięć lat i uzyskiwał pozytywne okresowe oceny, albo
-
osoba, która złożyła egzamin sędziowski lu b egzamin prokuratorski.
§ 4. Asystentowi sędziego przysługuje wynagrodzenie zasadnicze. Poza wynagrodzeniem zasadniczym asystentowi sędziego przysługuje dodatek za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowe oraz jednorazowa odprawa w razie ustania sto- sunku p racy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę, na zasadach określonych w prze- pisach o pracownikach sądów i prokuratury. Na zasadach określonych w przepisach o pracownikach sądów i prokuratury asystentowi sędziego mogą by ć przyznane: -
dodatek specjalny z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków lub powierzenia dodatkowych zadań;
-
nagrody za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej.
§ 5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres i sposób wykonywania czynności
przez asystentów sędziów, mając na uwadze zasady sprawności, racjonalności, ekonomicznego i szybkiego działania, za- pewniając rzetelne wykonywanie powierzonych zadań.
§ 6. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wysokość wynagrodzenia zasadniczego asystentów sędziów, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter czynności wykonywanych przez asystentów sędziów oraz poziom wynagro- dzeń urzędników sądów.
§ 7. (uchylony)
§ 7a. (uchylony)
§ 8. Do asystentów sędziów stosuje się od powiednio przepis art. 82a § 1. § 9. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do asystentów sędziów sto suje się odpowiednio przepisy o pracowni- kach sądów i prokuratury. -
W brzmieniu ustalonym przez art. 6 pkt 11 ustawy, o której mowa w odnośni ku 1.
Dziennik Ustaw – 81 – Poz. 334
Art. 155a. § 1. Konkurs, o którym mowa w art. 155 § 2a, organizuje właściwy prezes sądu, określony w art. 5 ustawy
z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury, zwany dalej „prezesem”.
§ 2. Prezes informuje o konkursie przez umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie sądu,
we właściwym ze względu na siedzibę sądu urzędzie pracy, w Biuletynie Informacji Publicznej oraz może poinformować
w inny sposób, w szczególności przez umieszczenie ogłoszenia w prasie.
§ 3. Konkurs przeprowadza komisja konkursowa powołana przez prezesa.
§ 4. (uchylony)
§ 5. Komisja konkursowa po przeprowadzeniu konkursu, w oparciu o jego wyniki, może wyłonić rezerwową listę kan-
dydatów na wypadek zaistnienia możliwości zatrudnienia większej liczby osób lub rezygnacji kandydata.
§ 6. Warunkiem ubiegania się o zatrudnienie w sądzie jest złożenie przez osobę ubiegającą się o przyjęcie na stanowis ko
asystenta sędziego oświadczenia, że nie jest prowadzone przeciwko niej postęp owanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia
publicznego lub przestępstwo skarbowe.
§ 7. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy sposób i tryb przeprowadzania konkursu, o którym mowa w art. 155 § 2a, w szczególności skład komisji kon-
kursowych oraz sposób i tryb ic h działania, etapy i przebieg konkursu, a także zakres i sposób udostępniania informacji
kandydatowi, mając na uwadze właściwy dobór kadry asystentów w sądach.
Art. 155b. (uchylony)
Art. 155c. (uchylony)
Art. 155ca. § 1. W okresie pierwszych dwóch lat prac y asystent sędziego odbywa staż asystencki organizowany przez
prezesa sądu apelacyjnego.
§ 2. Do czasu ukończenia stażu asystenckiego asystenta sędziego zatrudnia się na podstawie umowy o pracę na czas
określony, z możliwością jej wcześniejszego rozwiązani a za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
§ 3. Z obowiązku odbycia stażu asystenckiego są zwolnione osoby, które zdały egzamin sędziowski, prokuratorski,
notarialny, adwokacki lub radcowski.
§ 4. Asystent sędziego w pierwszym roku pracy, w ramach stażu asystenck iego, odbywa szkolenie z zakresu metodyki
pracy organizowane przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury. Prezes sądu kieruje asystenta na szkolenie w naj-
bliższym terminie przewidzianym w harmonogramie działalności szkoleniowej Krajowej Szkoły Sądownict wa i Prokuratury
na dany rok.
Art. 155cb. § 1. Staż asystencki trwa 12 miesięcy i ma na celu teoretyczne i praktyczne przygotowanie do wykonywa-
nia czynności asystenta sędziego.
§ 2. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe warunki organizacji i trybu odbywania stażu asystenckiego, h armonogram zajęć praktycznych i teoretycznych,
zakres programowy stażu asystenckiego oraz wzór dokumentu potwierdzającego odbycie stażu a systenckiego, mając na
względzie konieczność zapewnienia odpowiednio wysokiego poziomu przygotowania do wykonywania czyn ności na sta-
nowisku asystenta sędziego.
Art. 155d. § 1. Minister Sprawiedliwości przydziela nowe stanowiska asystenta sędziego poszczeg ólnym sądom, mając
na względzie racjonalne wykorzystanie kadr sądownictwa powszechnego i potrzeby wynikające z obciążenia zadaniami po-
szczególnych sądów.
§ 2. W razie zwolnienia stanowiska asystenta sędziego w sądach działających na obszarze danej apelacj i, prezes sądu
apelacyjnego niezwłocznie zawiadamia o tym Ministra Sprawiedliwości, który, w oparciu o kryteria wymienione w § 1,
przydziela stanowisko do danego albo innego sądu albo je znosi.
Art. 155e. § 1. Prezes sądu apelacyjnego może delegować asyste nta sędziego, za jego zgodą, do pełnienia czynności
asystenta sędziego w innym sądzie na obszarze danej apelacji, na czas określony, nie dłuższy niż dwa lata, albo na czas
nieokreślony.
§ 2. Minister Sprawiedliwości może delegować asystenta sędziego, za je go zgodą:
-
do pełnienia czynności asystenta sędziego w innym sądzie na obszarze innej apelacji,
-
do pełnienia czynności administracyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości lub innej jednostce organizacyjnej podleg łej Ministrowi Sprawiedliwości albo prze z niego nadzorowanej
– na czas określony, nie dłuższy niż dwa lata, albo na czas nieokreślony. Przepisy art. 78 § 1b, 4a i 4b stosuje się odpo wiednio.
Dziennik Ustaw – 82 – Poz. 334
§ 2a. Minister Sprawiedliwości może delegować asystenta sędziego, za jego zgodą, na wniosek Przewodniczą cego
Krajowej Rady Sądownictwa do pełnienia czynności w Biurze tej Rady, na czas określony, nie dłuższy niż dwa lata, albo
na czas nieokreślony.
§ 3. Jeżeli wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwości, delegowanie asystenta sędziego do pełnienia czynności w innym
sądzie może nastąpić nawet bez jego zgody, na okres nie dłuższy niż sześć miesięcy. Delegowanie asystenta sędziego bez
jego zgody może być powtórzone nie wcześniej niż po upływie trzech lat.
§ 4. W okresie delegowania, w przypadkach wskazanych w § 1–3, asystent sędziego ma prawo do wynagrodzenia za-
sadniczego, przysługującego na jego stanowisku, oraz dodatku za wieloletnią pracę; przepisy art. 77 § 4 i 6 oraz art. 78
§ 1 i 3 stosuje się odpowiednio. W razie delegowania asystenta sędziego do innego sądu bez jego zgody lub na okres dłuższy
niż sześć miesięcy, asystentowi sędziego przysługuje dodatek w wysokości 10 % wynagrodzenia zasadniczego. W razie dele-
gowania do Ministerstw a Sprawiedliwości lub innej jednostki organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości albo
przez niego nadzorowanej asystentowi sędziego przysługuje dodatek funkcyjny. Do ustalania wysokości dodatku funkcyj-
nego stosuje się przepisy o dodatkach funkcyjn ych przysługujących pracownikom sądów i prokuratury.
§ 5. Minister Sprawiedliwości może delegować asystenta sędziego, za zgodą asystenta i zgodnie z jego kwalifikacjami,
do pełnienia obowiązków lub funkcji poza granicami państwa, w ramach działań podejmowa nych przez organizacje między -
narodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe, działające na podstawie umów międzynarodowych, w tym
umów konstytuujących organizacje międzynarodowe, ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, na czas określony, nie
dłuższy niż cztery lata. Delegowanie może zostać powtórzone na kolejny okres, nieprzekraczający czterech lat. Przepisy
art. 78a stosuje się odpowiednio.
Rozdział 5
Urzędnicy i inni pracownicy sądowi
Art. 156. Zasady zatrudniania urzędników i innych pracowni ków sądowych oraz ich obowiązki i prawa określają
odrębne przepisy.
Rozdział 6
Biegli
Art. 157. § 1. Prezes sądu okręgowego ustanawia biegłych sądowych i prowadzi ich listę.
§ 1a.56) Biegły wpisany na listę biegłych sądowych ma obowiązek posiadania konta w portalu informacyjnym.
W przypadku skreślenia biegłego z listy biegłych sądowych prezes właściwego sądu okręgowego występuje do Ministra
Sprawiedliwości o usunięcie konta w portalu informacyjnym.
§ 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządze nia, tryb ustanawiania biegłych sądowych, pełnienia przez
nich czynności oraz zwalniania ich z funkcji. W tym samym trybie Minister Sprawiedliwości może również określić szcze-
gółowe zasady powoływania i działania zespołów biegłych sądowych.
§ 3. W związku z wykonywaniem czynności wynikających z postanowienia o zasięgnięciu opinii biegły korzysta
z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
Rozdział 6a
Stali mediatorzy
Art. 157a. Stałym mediatorem może być osoba fizyczna, która:
-
spełnia warunki określone w art. 1832 § 1 i 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego;
-
ma wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji;
-
ukończyła 26 lat;
-
zna język polski;
-
nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
-
została wpisana na listę stałych mediatorów prowadzoną przez prezesa sądu okręgowego.
-
Dodany przez art. 2 pkt 12 ustawy, o której mowa w odnośniku 8; wejdzie w życie z dniem 14 marca 2024 r.
Dziennik Ustaw – 83 – Poz. 334
Art. 157b. § 1. Wpisu na listę stałych mediatorów dokonuje prezes sądu okręgowego w drodze decyzji wydawanej na
wniosek osoby ubiegającej się o wpis.
§ 1a. Do wpisu na listę stałych mediatorów stosuje się przepisy działu II rozdziału 14 ustawy z dnia 14 czerwca
1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775 i 803 ).
§ 1b. Sprawę wpisu na listę stałych mediatorów uznaje się za załatwioną milcząco w sposób w całości uwzględniający
żądanie strony występującej z wnioskiem o wpis na listę stałych mediatorów, jeżeli w terminie 14 dni od dnia doręczenia
wniosku prezes sądu okręgowego nie wyda decyzji albo postanowienia, o któryc h mowa w art. 122a § 2 ustawy z dnia
14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.
§ 2. Do wniosku o wpis na listę stałych mediatorów dołącza się oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie
warunków, o których mowa w art. 157a pkt 1–5.
§ 3. Oświadczenie potwierdzające spełnianie warunku, o którym mowa w art. 157a pkt 5, osoba ubiegająca się o wpis
składa pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Osoba ubiegająca się o wpis jest obo -
wiązana do zawarcia w nich klauzuli o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszy wego
oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświa dczenia .
Art. 157c. § 1. Prezes sądu okręgowego, w drodze decyzji, skreśla stałego mediatora z listy w przypadku:
-
śmierci stałego mediatora;
-
złożenia przez stałego mediatora wniosku o skreślenie z listy;
-
zaprzestania przez stałego mediatora spełn iania któregokolwiek z warunków określonych w art. 1832 § 1 i 2 ustawy
z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego; -
prawomocnego skazania stałego mediatora za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
-
stwierdzenia nienależytego wykonywania obowiązków przez stałego mediatora.
§ 2. Sąd zawiadamia prezesa sądu okręgowego, który wydał decyzję o wpisie na listę stałych mediatorów, o każdym przypadku uzasadniającym skreślenie z tej listy na podstawie § 1 pkt 5. § 3. Od decyzji prezesa sądu okręgowego w przedmiocie wpisu lub skreślenia z listy stałych mediatorów przysługuje
odwołanie do prezesa sądu apelacyjnego.
Art. 157d. § 1. Prezes sądu okręgowego prowadzi listę stałych mediatorów dla obszaru właściwości da nego okręgu sądowego.
§ 2. Na liście stałych mediatorów zamieszcza się następujące dane dotyczące stałego mediatora: -
imię i nazwisko oraz rok urodzenia;
-
adres do korespondencji;
-
informację dotyczącą wykształcenia i odbytych szkoleń;
-
informacje dotyczące specjalizacji.
§ 3. Na liście, o której mowa w § 2, na wniosek stałego mediatora, zamieszcza się: -
numer telefonu stałego mediatora;
-
adres poczty elektronicznej stałego mediatora;
-
informację o wpisie na listę mediatorów, o której mowa w art. 1832 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.
§ 4. Prawomocna decyzja o wpisie na listę stałych mediatorów stanowi podstawę do wpisania mediatora na listę stałych mediatorów prowadzoną w innym sądzie okręgowym, na wniosek mediatora złożony do prezesa tego sądu.
§ 5. Stały mediator zawiadamia prezesa sądu okręgowego o: -
każdej zmianie imienia lub nazwiska oraz danych lub informacji, o których mowa w § 2 pkt 2–4 oraz § 3,
-
okolicznościach, o których mowa w art. 157c § 1 pkt 3 i 4,
-
umieszczeniu na liście, o której mowa w § 4 – w terminie 14 dni od dnia zaistnienia zdarzenia powodującego obowiązek zawiadomienia.
Dziennik Ustaw – 84 – Poz. 334
Art. 157e. Prezes sądu okręgowego udostępnia sądom oraz innym podmiotom w siedzib ie sądu oraz zamieszcza
w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej sądu aktualną listę stałych mediatorów.
Art. 157f. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia listy stałych mediatorów,
tryb wpisywania i skreślania z listy, zamieszczania na liście i aktualizacji danych i informacji, sposób potwierdzania speł-
nienia warunków wpisywania na listę, wzór formularza wniosku o wpis na listę stałych mediatorów, a także rodzaje doku-
mentów załączanych do wniosku, uwzględniając potrzebę zapewnienia wiarygodnej i aktualnej informacji o stałych media-
torach, jednolitości wniosków i sprawnego przebiegu procedury wpisu na listę stałych mediatorów.
Rozdział 7
Ławnicy
Art. 158. § 1. Ławnikiem może być wybrany ten, kto:
-
posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
-
jest nieskazitelnego charakteru;
-
ukończył 30 lat;
-
jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka w miejscu kandydowania co najmnie j od roku;
-
nie przekroczył 70 lat;
-
jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika;
-
posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe. § 2. (uchylony)
§ 3. Do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy ławniki em powinna być wybrana osoba wykazująca szczególną znajomość spraw pracowniczych.
Art. 159. § 1. Ławnikami nie mogą być: -
osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze;
-
osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczen ia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego;
-
funkcjonariusze Policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń;
-
adwokaci i aplikanci adwokaccy;
-
radcy prawni i aplikanci radcowscy;
-
duchowni;
-
żołnierze w czynnej służbie wojskowej;
-
funkcjonariusze Służby Więziennej;
-
radni gminy, powiatu i województwa.
§ 2. Nie można być ławnikiem jednocześnie w więcej niż jednym sądzie.
Art. 160. § 1. Ławników do sądów okręgowych oraz do sądów r ejonowych wybierają rady gmin, których obszar jest objęty właściwością tych sądów – w głosowaniu tajnym.
§ 2. Wybory przygotowują gminy jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.
Art. 161. § 1. Liczbę ławników wybieranych przez poszczególne rady gmin do wszystkich sądów działających na obszarze właściwości sądu okręgowego, w tym także liczbę ławników do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy, ustala kolegium sądu okręgowego; liczbę ławników do poszczególnych sądów rejonowych ustala się po zasięgnięciu opinii prezesów tych sądów.
§ 2. Prezes sądu okręgowego podaje liczbę ławników do wiadomości poszczególnym radom gmin najpóźniej na trzy- dzieści dni przed upływem terminu zgłaszania kandydatów.
Dziennik Ustaw – 85 – Poz. 334
Art. 162. § 1. Kandydatów na ławnikó w mogą zgłaszać radom gmin prezesi właściwych sądów, stowarzyszenia, inne
organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie przepisów prawa, z wyłączeniem partii politycznych, oraz
co najmniej pięćdziesięciu obywateli mających czynne prawo wybo rcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonują-
cej wyboru, w terminie do dnia 30 czerwca ostatniego roku kadencji.
§ 2. Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia dołącza się następujące dokumenty:
-
informację z Krajowego Re jestru Karnego dotyczącą zgłaszanej osoby;
-
oświadczenie kandydata, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
-
oświadczenie kandydata, że nie jest lub nie był pozbawio ny władzy rodzicielskiej, a także, że władza rodzicielska nie została mu ograniczona ani zawieszona;
-
zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2 017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2527 ), stwier- dzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika;
-
dwa zdjęcia zgodne z wymogami stosowanymi przy składaniu wniosku o wydanie dowodu osobistego.
§ 3. Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia przez stowarzyszenie, inną organizację społeczną lub zawodową, zarejestrowaną na podstawie przepisów prawa, dołącza się również aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpis lub zaśw iadczenie potwierdzające wpis do innego właściwego rejestru lub ewidencji doty- czące tej organizacji.
§ 4. Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia przez obywateli dołącza się również listę osób zawierającą imię (imiona), nazwisko, numer ewidencyjny PESEL, miejsce stałego zamieszkania i własnoręczny podpis każdej z pięćdziesięciu osób zgłaszających kandydata.
§ 5. Dokumenty wymienione w § 2 pkt 1–4 powinny być opatrzone datą nie wcześniejszą niż trzydzieści dni przed dniem zgłoszeni a, a dokumenty wymienione w § 3 nie wcześniejszą niż trzy miesiące przed dniem zgłoszenia.
§ 6. Osobą uprawnioną do składania wyjaśnień w sprawie zgłoszenia kandydata na ławnika przez obywateli jest osoba, której nazwisko zostało umieszczone jako pierwsze na liście, o której mowa w § 4. § 7. Koszt opłaty za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego ponosi Skarb Państwa.
§ 7a. Koszt opłaty za badanie lekarskie i za wystawienie zaświadczenia lekarskiego ponosi kandydat na ławnika.
§ 8. Koszt opłaty za w ydanie aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpisu lub zaświadczenia z innego
właściwego rejestru lub ewidencji ponosi Skarb Państwa.
§ 9. Rady gmin zasięgają od komendanta wojewódzkiego Policji albo Komendanta Stołecznego Policji informacj i o kandydatach na ławników. Informacje o kandydacie na ławnika uzyskuje się i sporządza na zasadach określonych dla informacji o kandydacie do objęcia stanowiska sędziowskiego.
§ 10. Zgłoszenia kandydatów, które wpłynęły do rady gminy po upływie terminu, o którym mowa w § 1, a także zgło- szenia, które nie spełniają wymagań formalnych, o których mowa w § 2–5, pozostawia się bez dalszego biegu. Przywrócenie terminu do zgłoszenia kandydatów jest niedopuszczalne. Pozostawienie zgłoszenia bez dalszego biegu rada gminy stwierdza w drodze uchwały.
§ 11. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi, w drodze rozporządzenia, sposób postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników, wzór karty zgło- szenia oraz sposób jego udostępniania, mając na uwadze potrzebę udokumentowania przez podmioty zgłaszające spełnianie przez kandydatów na ławników wymogów określonych w ustawie, a także zapewnienia wyboru kandydatów o najwyższych walorach etycznych i intelektualnych, umożliwienia rzetelnej weryfikacji zgłoszeń i przejrzystości działań związanych ze zgłaszaniem kandydatów na ławników, a przez określenie wzoru karty zgłoszenia i sposobu jego udostępniania – potrzebę ujednolicenia procedury zgłaszania, uł atwienia dostępu do wzoru i rozpatrywania zgłoszeń.
Art. 163. § 1. Wybory ławników odbywają się najpóźniej w październiku roku kalendarzowego, w którym upływa kadencja dotychczasowych ławników.
§ 2. Przed przystąpieniem do wyborów rada gminy powołuje zespó ł, który przedstawia na sesji rady gminy swoją opinię
o zgłoszonych kandydatach, w szczególności w zakresie spełnienia przez nich wymogów określonych w ustawie.
Dziennik Ustaw – 86 – Poz. 334
Art. 164. § 1. Listę wybranych ławników wraz z dokumentami, o których mowa w art. 162 § 2–4, rady gmin, które
dokonały ich wyboru, przesyłają prezesom właściwych sądów, najpóźniej do końca października. Spośród ławników znaj-
dujących się na liście wybranych ławników rady gmin wskazują ławników do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy.
§ 2. Prezes sądu wręcza ławnikom zawiadomienie o wyborze i odbiera od nich ślubowanie według roty ustalonej dla
sędziów, z odpowiednią zmianą.
§ 3. Po odebraniu ślubowania prezes sądu wpisuje ławnika na listę ławników, którzy mogą być wyznaczani do orzeka-
nia, i wydaje mu legitymację.
Art. 165. § 1. Kadencja ławników sądów okręgowych i rejonowych trwa cztery lata kalendarzowe następujące po roku,
w którym dokonano wyborów, jednak mandat ławnika wybranego dodatkowo wygasa z upływem kadencji ogółu ławników.
§ 2. Po upływie kadencji ławnik może brać udział jedynie w rozpoznawaniu sprawy rozpoczętej wcześniej z jego
udziałem, do czasu jej zakończenia.
Art. 166. § 1. Mandat ławnika wygasa w razie prawomocnego skazania za przestępstwo bądź wykroczenie, w tym
równie ż za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Rada gminy, która wybrała ławnika, stwierdza wygaśnięcie mandatu
z tego powodu i informuje o tym prezesa właściwego sądu.
§ 2. Rada gminy, która wybrała ławnika, może go odwołać na wniosek prezesa właściwego sądu , w razie:
-
(uchylony)
-
niewykonywania obowiązków ławnika;
-
zachowania godzącego w powagę sądu;
-
niezdolności do wykonywania obowiązków ławnika.
§ 2a. Wniosek, o którym mowa w § 2, jest składany łącznie z opiniami właściwej rady ławniczej oraz kole gium właś - ciwego sądu okręgowego albo z oświadczeniem prezesa właściwego sądu, że taka opinia lub takie opinie nie zostały wydane w terminie 21 dni od dnia doręczenia wniosku do zaopiniowania. W przypadku braku opinii prezes właściwego sądu przed- kłada radz ie gminy wraz z wnioskiem potwierdzenie jego doręczenia podmiotowi uprawnionemu do wydania opinii. Nie- wydanie opinii w terminie uważa się za niezgłoszenie uwag do wniosku. Przepis art. 31 § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 2b. Przed podjęciem uchwały w sprawie wniosku o odwołanie ławnika przewodniczący rady gminy umożliwia wy- słuchanie ławnika i jego udział w posiedzeniu właściwej komisji i w sesji rady gminy, na których taki wniosek będzie opi- niowany i rozpoznawany. O terminach posiedzenia komisji i sesji rady gminy ławnik jest powiadamiany na piśmie, co naj- mniej z siedmiodniowym wyprzedzeniem, w trybie i w sposób przewidziany w Kodeksie postępowania administracyjnego.
§ 2c. W sprawach, o których mowa w § 2b, ławnik działa osobiście, a w razie niemożności osobi stego stawiennictwa może działać przez pełnomocnika.
§ 3. Przed upływem kadencji mandat ławnika wygasa z dniem doręczenia mu zawiadomienia prezesa sądu o skreśleniu z listy ławników wskutek zrzeczenia się mandatu z ważnych przyczyn lub odwołania ławnika pr zez radę gminy.
Art. 167. § 1. W czasie trwania kadencji nie powołuje się ławnika do pełnienia obowiązków w przypadku: -
ujawnienia okoliczności, które nie pozwalały na jego wybór;
-
wszczęcia postępowania o odwołanie ławnika – do czasu podjęcia przez ra dę gminy uchwały w przedmiocie odwołania;
-
wszczęcia przeciwko ławnikowi postępowania o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skar- bowe – do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy.
§ 2. W razie zniesienia sądu, ośrodka zamiejsc owego lub wydziału zamiejscowego – ławnicy tych jednostek stają się ławnikami sądów, które przejmują kompetencje zniesionych jednostek.
Art. 168. W razie potrzeby, zwłaszcza z powodu zmniejszenia się w czasie kadencji liczby ławników, rada gminy na wniosek prezesa sądu okręgowego dokonuje uzupełnienia listy, wybierając nowych ławników w sposób określony w ustawie.
Art. 169. § 1. W zakresie orzekania ławnicy są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.
§ 2. Ławnik nie może przewodniczyć na rozpr awie i naradzie ani też wykonywać czynności sędziego poza rozprawą, chyba że ustawy stanowią inaczej.
§ 3. Do ławników przepis art. 85 § 4 stosuje się odpowiednio.
Dziennik Ustaw – 87 – Poz. 334
Art. 170. § 1. Ławnik może zostać wyznaczony do udziału w rozprawach do dwunastu dni w ciągu roku. Liczba tych
dni może być zwiększona przez prezesa sądu tylko z ważnych przyczyn, a zwłaszcza w przypadku konieczności zakończenia
rozprawy z udziałem tego ławnika.
§ 2. (uchylony)
§ 3. Wyznaczając ławnika do udziału w rozprawie, zawiadamia się o tym jednocześnie pracodawcę zatrudniającego
ławnika.
Art. 171. § 1. Prezes sądu może zarządzić przydzielenie dodatkowego ławnika do sprawy, jeżeli istnieje prawdopodo-
bieństwo, że będzie ona trwać czas dłuższy. W razie potrzeby można przydzielić dwóch ławników dodatkowych wskazując
kolejność, w której będą oni wstępować do udziału w naradzie i głosowaniu.
§ 2. Ławnik dodatkowy bierze udział w naradzie i głosowaniu, jeżeli jeden z ławników nie może uczestniczyć w skła-
dzie sądu.
Art. 172. § 1. Pracodawca zatrudniający ławnika jest obowiązany zwolnić go od pracy na czas wykonywania czynności
w sądzie.
§ 2. Za czas zwolnienia od pracy ławnik zachowuje prawo do świadczeń wy nikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem
prawa do wynagrodzenia.
§ 3. Ławnik otrzymuje rekompensatę pieniężną za czas wykonywania czynności w sądzie, którymi są: udział w roz-
prawie lub posiedzeniu, uczestnictwo w naradzie nad wyrokiem, sporządzenie uzasadnienia lub uczestnictwo w posiedzeniu
rady ławniczej, jeżeli został d o niej wybrany.
§ 4. Wysokość rekompensaty dla ławników biorących udział w rozpoznawaniu spraw w sądach powszechnych, za
jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika, wynosi 2,64 % podstawy ustalenia wynagro dzenia zasadniczego sędziego, o której
mowa w art. 91 § 1c.
§ 4a. Ławnikowi przysługuje ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu do sądu w celu wykonywania czynności w sądzie
środkami komunikacji miejscowej w wysokości 0,25 % podstawy ustalenia wynagro dzenia zasadniczego sędziego, o której
mowa w art. 91 § 1c.
§ 5. (uchylony)
§ 6. Koszty wypłaty świadczeń, o których mowa w § 4 i 4a, ponosi Skarb Państwa.
Art. 173. Ławnicy zamieszkali poza siedzibą sądu otrzymują diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według
zasad ustalonych w tym zakresie dla sędziów.
Art. 174. § 1. Należności, o których mowa w art. 172 § 3 i art. 173, przyznaje prezes właściwego sądu.
§ 2. Od decyzji prezesa sądu rejonowego przysługuje odwołanie do prezesa sądu okręgowego, a gdy decyzję w pierw-
szej instancji wydał prezes sądu okręgowego lub pr ezes sądu apelacyjnego – do Ministra Sprawiedliwości.
Art. 175. § 1. Ławnicy każdego sądu wybierają ze swego grona radę ławniczą, jej przewodniczącego i zastępców.
§ 2. Do zadań rady ławniczej należy w szczególności podnoszenie poziomu pracy ławników i ich reprezentowanie oraz
pobudzanie działalności wychowawczej ławników w społeczeństwie.
§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób wyboru, skład i strukturę organizacyjną, tryb
działania oraz szczegółowe zadania rady ławniczej, uw zględniając obligatoryjny charakter rady ławniczej jako samorządu
ławniczego, reprezentującego ławników w danym sądzie, zakres współpracy z prezesem sądu, potrzebę uwzględnienia w jej
strukturze przewodniczącego i zastępców oraz określenia ich zadań.
DZIAŁ IVa
Przetwarzanie danych osobowych, telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych
oraz informatyzacja sądownictwa powszechnego57)
Art. 175a.58) § 1. Administratorami danych osobowych:
-
sędziów i sędziów w stanie spoczynku oraz asesorów sądowych,
-
referendarzy sądowych, asystentów sędziów, dyrektorów sądów oraz ich zastępców, kuratorów sądowych, aplikantów aplikacji sądowej, aplikantów kuratorskich, urzędników oraz innych pracowników s ądów,
-
Tytuł działu ze zmianą wprowadzoną przez art. 2 pkt 13 ustawy, o której mowa w odnośniku 8.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 14 ustawy, o której mowa w odnośniku 8; wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
Dziennik Ustaw – 88 – Poz. 334
-
biegłych sądowych, lekarzy sądowych, mediatorów oraz ławników,
-
kandydatów na stanowiska wymienione w pkt 1 i 2
– są prezesi i dyrektorzy właściwych sądów oraz Minister Sprawiedliwości, w ramach realizowanych zadań.
§ 2. Minister Sprawiedliw ości wymienia dane dotyczące sędziów w stanie spoczynku, w zakresie określonym w art. 68a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w ramach Systemu Elektronicznej Wy- miany Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecz nego, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.200 9, str. 1, z późn. zm.), za pośrednictwem punktu kontaktowego prowadzonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
§ 3. Instytucją łącznikową, w rozumieniu przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009
z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w odniesieniu do uposażeń sędziów w stanie spoczynku oraz uposażeń rodzinnych członków rodzin sędziów i sędziów w stanie spoczynku, podlegają cych przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia społecz- nego, przysługujących z budżetu państwa na podstawie przepisów niniejszej ustawy, jest organ emerytalny określony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 32 ust. 2a ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcy jnego , Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno -Skarbo- wej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280, 1429 i 1834).
§ 4. Administratorami danych osobowych przetwarzany ch w związku z działalnością administracyjną sądów są prezesi właściwych sądów, dyrektorzy właściwych sądów oraz Minister Sprawiedliwości w ramach realizowanych zadań.
Art. 175b. § 1. Prezesi sądów okręgowych właściwych dla siedziby organu wnioskującego o udostępnienie danych przekazują corocznie Ministrowi Sprawiedliwości informację na temat przetwarzania danych telekomunikacyjnych, pocz- towych i internetowych, z podziałem na liczbę przypadków udostępnienia danych dla danego rodzaju danych, oraz wyników przeprowadzonych kontroli, w terminie do dnia 31 marca roku następującego po roku nią objętym.
§ 2. Minister Sprawiedliwości przedstawia corocznie Sejmowi i Senatowi zagregowaną informację na temat przetwa- rzania danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych oraz wyników przeprowadzonych kontroli, w terminie do dnia 30 czerwca roku następującego po roku nią objętym.
Art. 175c. § 1. Minister Sprawiedliwości jest administratorem systemu służącego do przetwarzania danych osobowych uzysk anych z systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 213 § 1a Kodeksu postępowania karnego.
§ 2. Minister Sprawiedliwości przetwarza dane osób uzyskane z systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 213 § 1a Kodeksu postępowania karnego, wyłączni e w zakresie niezbędnym do realizacji zadania, o którym mowa w § 1. Art. 175d.59) Minister Sprawiedliwości w celu wykonania zadań określonych w ustawie pełni funkcję koordynującą, o której mowa w art. 44 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rad y (UE) 2018/1862 z dnia 28 listopada 2018 r.
w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, zmiany i uchylenia decyzji Ra dy 2007/533/WSiSW
oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1986/2006 i decyzji Komisji 2010/261/UE (Dz. Urz. UE L 312 z 07.12.2018, str. 56, z późn. zm.60)), i zapewnia sądom dostęp do danych, w tym do przetwarzania danych osobowych w tym systemie. -
W brzmieniu ustalonym przez art. 4 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U . poz. 2642), która weszła w życie z dniem 7 marca 2023 r. na podstawie decyzji wykonawczej Komisji Europejskiej (UE) 2023/201 z dnia 30 stycznia 2023 r. określającej datę rozpoczęcia eksploatacji Systemu Informacyjnego Schengen zgodnie z rozporządzeniem P arlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1861 i rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1862 (Dz. Urz. UE L 27 z 31.01.202 3, str. 29), zgodnie z art. 66 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1861 z dnia 28 listop ada 2018 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie odpraw granicznych, zmiany kon- wencji wykonawczej do układu z Schengen oraz zmiany i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 oraz art. 79 us t. 2 rozporzą- dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1862 z dnia 28 listopada 2018 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użyt- kowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości
w sprawach karnych, zmiany i uchylenia decyzji Rady 2007/533/WSiSW oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1986/2006 i decyzji Komisji 2010/261/UE oraz na podstawie art. 9 tej ustawy. -
Zmiany wymienionego rozporządzenia zos tały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 135 z 22.05.2019, str. 85, Dz. Urz. UE L 316 z 06.12.2019, str. 4, Dz. Urz. UE L 248 z 13.07.2021, str. 1, Dz. Urz. UE L 249 z 14.07.2021, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 185 z 12.07.2022, s tr. 1.
Dziennik Ustaw – 89 – Poz. 334
Art. 175da.61) Administratorami danych osobowych przetwarzanych w systemach teleinformatycznych obsługujących
postępowania sądowe, w systemach teleinformatycznych, w których są prowadzone rejestry sądowe, oraz w systemach tele-
informatycznych , w których są prowadzone urządzenia ewidencyjne (sądowe systemy teleinformatyczne), są sądy w ramach
sprawowania wymiaru sprawiedliwości albo realizacji zadań z zakresu ochrony prawnej, prezesi właściwych sądów oraz
Ministe r Sprawiedliwości w ramach realizowanych zadań.
Art. 175da.62) § 1. Minister Sprawiedliwości wykonuje zadania z zakresu informatyzacji sądownictwa polegające
w szczególności na projektowaniu, wdrażaniu, eksploatacji, integracji, utrzymaniu, rozwoju, admini strowaniu i udo-
stępnianiu sądowych systemów teleinformatycznych, zabezpieczaniu danych osobowych przetwarzanych w tych sys-
temach, koordynowaniu tych działań oraz zapewnianiu możliwości wymiany informacji pomiędzy tymi systemami.
§ 2. O ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej, Minister Sprawiedliwości może tworzyć i utr zymywać sys temy
teleinformatyczne wspierające działalność administracyjną sądów, systemy teleinformatyczne obsługujące postępo-
wania sądowe lub ich części, w tym systemy, w których tworzy się lub przetwarza akta sprawy, systemy teleinforma-
tyczne, w których są prowadzone rejestry sądowe, systemy teleinformatyczne, w których są prowadzone urządzenia
ewidencyjne, lub inne systemy teleinformatyczne wykorzystywane w działalności sądów, w tym portal informacyjny
(sądowe systemy teleinformatyczne).
§ 3. Minister Sprawiedliwości jest administratorem sądowych systemów teleinformatycznych.
§ 4. Minister Sprawiedliwości jako administrator sądowych systemów teleinformatycznych nie ma d ostępu do
akt postępowania.
§ 5. Współadministratorami danych osobowych przetwarzanych w sądowych systemach teleinformatycznych są
sądy w ramach sprawowania wymiaru sprawiedliwości albo realizacji zadań z zakresu ochrony prawnej, prezesi
właściwych sądów, dyrektorzy właściwych sądów oraz Minister Sprawiedliwości w ramach realizowanych zadań.
§ 6. Minister Sprawiedliwości przetwarza dane, w tym dane osobowe znajdujące się w sądowych systemach
teleinformatycznych, wyłącznie w zakresie niezbędnym dla realiza cji ustawowych zadań Ministra Sprawiedliwości,
w szczególności związanych z informatyzacją sądownictwa.
§ 7. Minister Sprawiedliwości może powierzyć, w drodze zarządzenia, dyrektorom sądów apelacyjnych wyko-
nywanie niektórych zadań związanych z informatyza cją sądownictwa, mając na uwadze efektywność wymiaru spra-
wiedliwości oraz możliwości techniczne i organizacyjne sądów, a także potrzebę sprawnego działania sądowego sys-
temu teleinformatycznego przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego poziomu bezpieczeńs twa.
§ 8. Minister Sprawiedliwości może powierzyć, w drodze porozumienia, innym niż dyrektorzy sądów apelacyj-
nych podmiotom realizującym zadania publiczne, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r.
o informatyzacji działalności podmiot ów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2023 r. poz. 57, 1123, 1234 i 1703),
wykonywanie niektórych zadań związanych z informatyzacją sądownictwa.
§ 9. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w d ro-
dze rozporządzenia:
-
opis sądowych systemów teleinformatycznych stosowanych w sądach powszechnych, zawierający strukturę sys- temu, wymaganą minimalną funkcjonalność systemu oraz zakres komunikacji między elementami struktury systemu,
-
wymagania stan daryzujące w zakresie bezpieczeństwa, wydajności i rozwoju systemu,
-
sposób postępowania w zakresie stwierdzania zgodności oprogramowania z opisem systemu
– mając na uwadze zapewnienie spójności sądowych systemów teleinformatycznych stosowanych w sądac h powszechnych , w szczególności w zakresie jednorodności zakresu i rodzaju danych, a także zachowanie zgodności z minimalnymi wymogami i sposobem stwierdzania zgodności oprogramowania, określonymi na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzac ji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.
Art. 175db. Administratorami danych osobowych przetwarzanych w postępowaniach sądowych w ramach sprawowania
wymiaru sprawiedliwości albo realizacji zadań z zakresu ochrony prawnej są sądy. -
W tym brzmieniu obowiązuje do w ejścia w życie zmiany, o której mowa w odnośniku 62.
-
W brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 8; wejdzie w życie z dniem 14 marca 2024 r.
Dziennik Ustaw – 90 – Poz. 334
Art. 175dc. § 1. Do przetwarzania danych osobowych w postępowaniach sądowych, w rejestrach sądowych albo w sądo-
wych systemach teleinformatycznych nie stosuje się przepisów art. 15, art. 16 – w zakresie, w jakim przepisy szczególne
przewidują odrębny tryb sprostowania, oraz art. 18 i art. 19 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679
z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie
swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)
(Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.63)), zwanego dalej „rozporządzeniem 2016/679”.
§ 2. W związku z przetwarzaniem danych osobowych w postępowaniach sądowych wykonanie obowiązków, o których
mowa w art. 13 rozporządzenia 2016/679, następuje przez u mieszczenie informacji określonych w art. 13 ust. 2 rozporzą-
dzenia 2016/679 w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej oraz w widocznym miejscu w budynku sądu.
Art. 175dd. § 1. Nadzór nad przetwarzaniem danych osobowych, których administrato rami są sądy, zgodnie
z art. 175da i art. 175db, wykonują w zakresie działalności sądu:
-
rejonowego – prezes sądu okręgowego;
-
okręgowego – prezes sądu apelacyjnego;
-
apelacyjnego – Krajowa Rada Sądownictwa.
§ 2. W ramach nadzoru, o którym mowa w § 1 , właściwe organy: -
rozpatrują skargi osób, których dane osobowe są przetwarzane niezgodnie z prawem;
-
podejmują działania mające na celu upowszechnianie wśród nadzorowanych administratorów i podmiotów przetwa- rzających wiedzy o obowiązkach wynikających z rozporządzenia 2016/679 oraz ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości (Dz. U. z 2023 r. poz. 1206 );
-
współpracują z innymi organami sprawującymi nadz ór nad przetwarzaniem danych osobowych w ramach postępowań prowadzonych przez sądy i trybunały oraz z organami nadzorczymi w rozumieniu art. 51 rozporządzenia 2016/679, w tym dzielą się informacjami oraz świadczą wzajemną pomoc, w celu zapewnienia spójnego stosowania rozporzą- dzenia 2016/679 oraz ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości.
§ 3. Organy, o których mowa w § 1, są uprawnione do: -
nakazywania administratorow i lub podmiotowi przetwarzającemu albo ich przedstawicielom dostarczenia wszelkich informacji potrzebnych do realizacji zadań tego organu;
-
zawiadamiania administratora lub podmiotu przetwarzającego o podejrzeniu naruszenia rozporządzenia 2016/679 lub ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwal- czaniem przestępczości;
-
uzyskiwania od administratora i podmiotu przetwarzającego dostępu do danych osobowych i informacji niezbędnych organowi n adzorczemu do realizacji swoich zadań;
-
uzyskiwania dostępu do pomieszczeń administratora i podmiotu przetwarzającego, w tym do sprzętu i środków służą- cych do przetwarzania danych;
-
wydawania ostrzeżeń administratorowi lub podmiotowi przetwarzającemu dotyczących możliwości naruszenia prze- pisów rozporządzenia 2016/679 lub ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości;
-
udzielania upomnień administratorowi lub podmio towi przetwarzającemu w przypadku naruszenia przepisów rozpo- rządzenia 2016/679 lub ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości;
-
wzywania administratora lub podmiotu przetwarzającego do dostosowania przetwarzania danych do przepisów rozpo- rządzenia 2016/679 lub ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości.
§ 4. Do przyjmowania i rozpat rywania skarg związanych z przetwarzaniem danych osobowych przez sądy w ramach sprawowania wymiaru sprawiedliwości albo realizacji zadań z zakresu ochrony prawnej stosuje się odpowiednio przepisy działu I rozdziału 5a. -
Zmiana wymienionego rozporządzenia została ogłoszona w Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2.
Dziennik Ustaw – 91 – Poz. 334
Art. 175e. § 1. Minister Sprawiedliwo ści może powołać koordynatora do spraw informatyzacji sądownictwa powszech nego.
§ 2. Sędziemu powołanemu do pełnienia funkcji koordynatora do spraw informatyzacji sądownictwa powszechnego
przysługuje dodatek funkcyjny.
Art. 175f. § 1. Minister Sprawiedliwości może, w drodze decyzji, przyznać Skarbowi Państwa uprawnienia wynikające
z autorskich praw majątkowych do programu komputerowego obsługującego sądowe systemy informatyczne, zwanego dalej
„programem komputerowym”, w zakresie niezbędnym do wy konywania zadań sądów.
§ 2. Decyzja, o której mowa w § 1, może zostać wydana, jeżeli zagrożona jest sprawność działania lub ciągłość fun-
kcjonowania programu komputerowego lub systemu teleinformatycznego wykorzystującego program komputerowy, lub
jeżeli zap ewnienia ich sprawności działania lub ciągłości funkcjonowania wymaga ważny interes państwa lub dobro
wymiaru sprawiedliwości, a porozumienie w tym zakresie z osobą, której przysługują autorskie prawa majątkowe do
programu komputerowego, napotyka przeszkod y.
§ 3. W decyzji, o której mowa w § 1, określa się:
-
zakres uprawnień, które mogą obejmować:
a) korzystanie z programu komputerowego,
b) trwałe lub czasowe zwielokrotnienie programu komputerowego w całości lub części jakimikolwiek środkami
i w jakiejko lwiek formie,
c) tłumaczenie, przystosowywanie, zmiany układu programu komputerowego lub wprowadzanie w nim jakichkolwiek
innych zmian,
d) rozpowszechnianie, w tym użyczenie lub najem, programu komputerowego lub jego kopii,
e) zwielokrotnianie kodu lub tłumaczenie jego formy; -
czas korzystania z uprawnień nie dłuższy niż dwadzieścia lat.
§ 4. W decyzji, o której mowa w § 1, Minister Sprawiedliwości może nałożyć na osobę, której przysługują autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, obowiązek wydania dokumentacji i kodów źródłowych tego programu, w tym bibliotek i instrukcji niezbędnych do osiągnięcia kodu wynikowego. W takim przypadku decyzja może określać for- mat i formę przekazania dokumentacji i kodów źródłowych.
§ 5. Decyzji, o której mowa w § 1, może zostać nadany rygor natychmiastowej wykonalności.
Art. 175g. § 1. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze decyzji, po zasięgnięciu opinii biegłego, wysokość wyna- grodzenia należnego osobie, której przysługują autors kie prawa majątkowe do programu komputerowego, stanowiącego
ekwiwalent nabytych przez Skarb Państwa, na podstawie decyzji, o której mowa w art. 175f § 1, uprawnień wynikających z autorskich praw majątkowych do tego programu.
§ 2. Od decyzji, o której mowa w § 1, przysługuje odwołanie do sądu powszechnego.
§ 3. Wynagrodzenie, o którym mowa w § 1, wyczerpuje wszelkie roszczenia osoby, której przysługują autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, względem Skarbu Państwa wynikające z przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa uprawnień określonych w decyzji, o której mowa w art. 175f § 1.
DZIAŁ V
Finansowanie działalności sądów powszechnych
Rozdział 1
Budżet sądownictwa
Art. 176. § 1. Dochody i wydatki sądów powszechnych stanowią w budżecie państwa odrębną część.
§ 2. (uchylony)
Art. 177. § 1. Dysponentem części budżetowej odpowiadającej sądom powszechnym jest Minister Sprawiedliwości.
§ 2. Dyrektor sądu apelacyjnego wykonuje zadania i kompetencje dysponowania budżetem sądów na obszarze apelacji oraz sprawuje kontrolę gospodarki finansowej i gospodarowania mieniem Skarbu Państwa przez te sądy.
§ 3. (uchylony)
§ 4. W zakresie, o którym mowa w § 2, dyrektor sądu apelacyjnego podlega bezpośrednio Ministrowi Sprawiedliwości , a dyrektorzy sądów okręgowych i rejonowych – dyrektorowi przełożonego sądu apelacyjnego.
Dziennik Ustaw – 92 – Poz. 334
Art. 177a. (uchylony)
Art. 178. § 1. Projekty planów finansowych oraz plany finansowe dla sądów na obszarze apelacji opracowują dyrek -
torzy sądów apelacyjnych na podstawie projektów przygotowanych przez dyrektorów sądów okręgowych i dyrektorów
sądów rejonowych, według zasad określonych w przepisach o finansach publicznych, uwzględniając zakres realizowanych
przez sądy zadań, o których mowa w art. 1 § 2 i 3.
§ 2. Projekty, o których mo wa w § 1, dyrektorzy sądów apelacyjnych przedkładają Krajowej Radzie Sądownictwa
i Ministrowi Sprawiedliwości.
§ 3. Krajowa Rada Sądownictwa w ciągu miesiąca od otrzymania projektu składa Ministrowi Sprawiedliwości wniosek
o opracowanie projektu planu doch odów i wydatków sądów powszechnych wraz ze swymi uwagami i zastrzeżeniami.
§ 4. Projekt planów dochodów i wydatków sądów powszechnych sporządzony w trybie określonym w przepisach § 1–3
Minister Sprawiedliwości przekazuje ministrowi właściwemu do spraw fina nsów publicznych w celu włączenia tego pro-
jektu do projektu ustawy budżetowej, na zasadach określonych art. 139 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych.
§ 5. W zakresie wykonywania budżetu w części odpowiadającej sądom powszechnym Ministrowi Sprawiedliwości przy-
sługują uprawnienia ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Rozdział 2
Gospodarka finansowa sądów
Art. 179. § 1. Organem kierującym gospodarką finansową sądu jest dyrektor sądu.
§ 1a. Czynności prezesa sądu wywołujące skutki finansowe nieujęte w planie finansowym sądu wymagają, dla ich
ważności, uprzedniej akceptacji właściwego dyrektora sądu, z wyjątkiem zarządzeń dotyczących kosztów sądowych orze-
czonych przez sąd.
§ 2. (uchylony)
§ 3. Działalność inwestycyj ną sądu prowadzą:
-
dla sądu apelacyjnego i sądów rejonowych działających na obszarze apelacji, w których powołano dyrektora sądu – dyrektor sądu apelacyjnego;
-
dla sądu okręgowego oraz sądów rejonowych działających w okręgu sądowym, w których nie powoł ano dyrektora sądu – dyrektor sądu okręgowego.
§ 4. Dyrektor sądu apelacyjnego może przekazać dyrektorowi jednego sądu okręgowego wykonywanie zadań inwesty- cyjnych innego sądu okręgowego lub sądów rejonowych.
§ 5. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady prowadzenia gospodarki finansowej i działalności inwestycyjnej sądów, w tym: -
zasady dysponowania środkami budżetu sądownictwa, ustanawiania dysponentów środków oraz określenie ich zadań i kompetencji,
-
zasady i tryb opracowywania planów finansowych sądów,
-
zasady i tryb dokonywania zmian w planach finansowych sądów,
-
uruchamianie środków budżetowych,
-
rachunki bankowe sądów,
-
rozliczenia w okresie przejściowym po zakończeniu roku budżetowego,
-
tryb pobierania dochodów i dokonywania wydatków sądów,
-
sprawozdawczość budżetową i finansową,
-
prowadzenie działalności inwestycyjnej sądów
– z uwzględnieniem konieczności prawidłowego gospodarowania środkami publicznymi i wymogów wynikających z prze- pisów o finansach publicznych.
Dziennik Ustaw – 93 – Poz. 334
Art. 179a. § 1. Minister Sprawiedliwości może powierzyć jednostce utworzonej na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 1 ustawy
z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach pub licznych określone zadania z zakresu działalności administracyjnej sądów, doty czące:
1)64) realizacji zadań z zakresu informatyzacji sądownictwa oraz obsługi informatycznej sądów;
2) prowadzenia postępowań o udzielenie zamówienia publicznego.
§ 2. Jednost ka, o której mowa w § 1, może otrzymywać dotacje z budżetu państwa z części budżetowej odpowiadającej
sądom powszechnym na realizację zadań wymienionych w § 1.
Art. 179b.65) § 1. Zadania sądów związane z pobieraniem opłat oraz innych kosztów i należności sądowych wnoszo-
nych za pomocą sądowych systemów teleinformatycznych mogą być wykonywane przez inne sądy przy użyciu wspólnego
rachunku bankowego.
§ 2. Minister Sprawiedliwośc i może wyznaczyć, w drodze rozporządzenia, sąd apelacyjny właściwy do dysponowania
środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku, o którym mowa w § 1, oraz określić rodzaj należności pieniężnych,
które będą obsługiwane przy użyciu tego rachunku, mając na względzie przygotowanie techniczne i organizacyjne sądu
apelacyjnego.
DZIAŁ VI
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Rozdział 1
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 180–195. (pominięte )
Rozdział 2
Przepisy przejściowe i końc owe
Art. 196. Sądy utworzone na podstawie ustawy wymienionej w art. 211 są sądami powszechnymi w rozumieniu ustawy.
Art. 197. Istniejące w dniu wejścia w życie ustawy ośrodki zamiejscowe i wydziały zamiejscowe sądów okręgowych
stają się, odpowiednio, ośrodkami zamiejscowymi albo wydziałami zamiejscowymi odpowiednich sądów okręgowych
w rozumieniu ustawy.
Art. 198. § 1. Z dniem wejścia w życie ustawy sędziowie sądów powszechnych otrzymują stawkę podstawową wyna-
grodzenia zasadniczego przysług ującą na zajmowanym stanowisku oraz dodatek za długoletnią pracę, według zasad okreś -
lonych w art. 91 § 7.
§ 2. Z dniem 1 stycznia 2003 r. sędziowie, którzy przepracowali na zajmowanym stanowisku co najmniej siedem lat,
otrzymują stawkę pierwszą awansową w ynagrodzenia zasadniczego.
§ 3. Z dniem 1 stycznia 2004 r. sędziowie, którzy przepracowali na danym stanowisku sędziowskim co najmniej czter-
naście lat, otrzymują drugą stawkę awansową wynagrodzenia zasadniczego.
§ 4. Sędziemu, który na podstawie § 2 otrzym ał stawkę pierwszą awansową wynagrodzenia zasadniczego, a z dniem
1 stycznia 2004 r. nie spełniał warunku, o którym mowa w § 3, do okresu wymaganego zgodnie z art. 91 § 4 dla uzyskania
stawki drugiej awansowej wynagrodzenia zasadniczego zalicza się pełny o kres pracy powyżej 7 lat na zajmowanym stano-
wisku sędziowskim.
§ 5. Przepisy § 1–3 stosuje się przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia sędziów sądów powszechnych dla potrzeb
ustalania uposażenia sędziów sądów wojskowych według zasad określonych w art. 70 § 3 ustawy, o której mowa w art. 19066)
zdanie wstępne.
Art. 199. Sędziowie Sądu Najwyższego spełniający warunki do przejścia na emeryturę w dniu 30 czerwca 1990 r. na
podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie
Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, o Trybunale Konstytucyjnym, o ustroju sądów wojskowych i Prawo
o notariacie ( Dz. U. poz. 436), nabyli prawo do uposa żenia sędziów w stanie spoczynku obliczanego od wynagrodzenia
przysługującego sędziom Sądu Najwyższego.
-
Ze zmianą wprowadzoną przez art. 2 pkt 16 ustawy, o której mowa w odnośniku 8; wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
-
Dodany przez art. 2 pkt 17 ustawy, o której mowa w odnośniku 8; wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
-
Artykuł 190 zawiera zmiany do ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o ustroju sądów wojsk owych.
Dziennik Ustaw – 94 – Poz. 334
Art. 200. § 1. Sędziów, którzy przed dniem 1 stycznia 1998 r. przeszli na emerytury lub renty i nabyli prawo do uposaże-
nia, uważa się za sędziów w stanie spoczynku w rozumieniu ustawy, chyba że utracili uprawnienie do tego uposażenia.
§ 2. Uposażenia sędziów w stanie spoczynku z dniem wejścia w życie ustawy ustala się w wysokości 75 % sumy wy-
nagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat, jakie otrzymyw ałby sędzia w chwili przejścia na emeryturę lub rentę
albo w stan spoczynku, przy zastosowaniu zasad określonych w art. 198 § 1.
§ 3. Przepisy art. 100 § 2–8 niniejszej ustawy mają zastosowanie do byłych sędziów, którzy nabyli prawo do emerytury
lub renty przed dniem 1 stycznia 1998 r., jeżeli prawo to nabyli zajmując stanowisko sędziego. Przy ustalaniu wysokości
uposażenia uwzględnia się wynagrodzenie zasadnicze wraz z dodatkiem za wysługę lat, które pobierałby sędzia w dniu
1 stycznia 1998 r., z zastosowa niem przepisu § 2.
§ 4. Uposażenia rodzinne po zmarłych sędziach albo sędziach w stanie spoczynku, do których prawo powstało po dniu
1 stycznia 1999 r., z dniem wejścia w życie ustawy podwyższa się, przy zastosowaniu zasad określonych w art. 102.
§ 5. Wyso kość uposażeń sędziów w stanie spoczynku oraz byłych sędziów, o których mowa w § 3, a także wysokość
uposażeń rodzinnych ustala się w terminach i na zasadach określonych w art. 198 § 2 i 3, przy przyjęciu okresu pracy na
ostatnio zajmowanym stanowisku sędz iowskim w dniu przejścia w stan spoczynku albo na emeryturę lub rentę, względnie
w dniu śmierci sędziego, po którym przysługuje prawo do uposażenia rodzinnego.
Art. 201. § 1. Kadencje prezesów i wiceprezesów sądów okręgowych oraz apelacyjnych, rozpoczęte p rzed dniem
wejścia w życie ustawy, wynoszą sześć lat i liczą się od ich rozpoczęcia, chyba że w ciągu sześciu tygodni po upływie
okresu, na który zostali powołani do pełnienia funkcji, właściwe zgromadzenie sędziów wyrazi sprzeciw. Kadencje prezesów
i wice prezesów, którzy pełnią jedną z tych funkcji kolejno po raz drugi, kończą się z upływem okresu, na który zostali
powołani.
§ 2. W ciągu trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy zgromadzenia ogólne sędziów dostosują swój skład do stanu
zgodnego z ustawą. K adencje zgromadzeń ogólnych sędziów trwają do końca kadencji prezesów sądów.
§ 3. W ciągu miesiąca od rozpoczęcia nowej kadencji zgromadzeń ogólnych sędziów zostaną przeprowadzone wybory
członków kolegiów sądów, zgodnie z ustawą.
§ 4. Do aplikacji sądowej oraz do aplikacji w sądzie wojskowym i do asesury oraz do asesury w sądzie wojskowym
rozpoczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Asesorzy sądowi i asesorzy sądów
wojskowych, mianowani przed dniem wejścia w życie usta wy, mogą być asesorami przez okres przekraczający trzy lata, do
ukończenia wieku wymaganego do powołania na stanowisko sędziego sądu rejonowego albo sędziego sądu wojskowego.
Art. 202. § 1. W okresie do dnia 31 grudnia 2003 r. na stanowisko sędziego sądu r ejonowego może być powołany ten,
kto spełnia wymagania określone w art. 61, z tym że wymagany wiek wynosi ukończone 28 lat, a wymagany okres pracy
w charakterze asesora sądowego i prokuratorskiego wynosi dwa lata.
§ 2. W okresie, o którym mowa w § 1, na st anowisko sędziego sądu wojskowego może być powołany ten, kto spełnia
warunki określone w art. 22 ustawy wymienionej w art. 19066), z tym że wymagany wiek wynosi ukończone 28 lat, a wyma-
gany staż na stanowisku asesora wynosi dwa lata.
Art. 203. § 1. Dyrektorzy, o których mowa w art. 21 § 2, zostaną zatrudnieni z dniem 1 stycznia 2002 r.
§ 2. Do czasu zatrudnienia dyrektorów sądów ape lacyjnych, okręgowych lub kierowników oddziałów finansowych
sądów rejonowych ich obowiązki wykonują odpowiednio prezesi sądów apelacyjnych, okręgowych lub rejonowych.
Art. 204. § 1. W sprawach przewinień dyscyplinarnych sędziów popełnionych przed wejściem w życie ustawy stosuje
się przepisy tej ustawy z wyjątkiem art. 108, z zastrzeżeniem § 2–5.
§ 2. Sąd Dyscyplinarny i Wyższy Sąd Dyscyplinarny powołane na podstawie przepisów dotychczasowych działają do
zakończenia postępowania w sprawach, o których mowa w § 3 i 4.
§ 3. Do spraw należących do właściwości sądów dyscyplinarnych niezakończonych w pierwszej instancji do dnia wejścia
w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
§ 4. W sprawach, o których mowa w § 2, w których zostały wniesione środki odwoławcze, orzeka w drugiej instancji
Wyższy Sąd Dyscyplinarny, według przepisów dotychczasowych.
§ 5. W razie uchylenia orzeczenia przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania,
stosuje się przepisy ustawy.
§ 6. Akta spraw dyscyplinarnych prowadzonych na podstawie dotychczasowych przepisów przechowuje Sąd Najwyższy.
§ 7. Przepisy § 1–6 stosuje się również w sprawach przewinień dyscyplinarnych sędziów sądów wojskowych.
Dziennik Ustaw – 95 – Poz. 334
Art. 205. Referendarze sądowi do dnia 31 grudnia 2002 r. zachowują wynagrodzenie ustalone na podstawie przepisów
dotychczasowych.
Art. 205a. W okresie do 31 grudnia 2004 r. na stanowisko referendarza sądowego może być mianowany także ten, kto
spełnia wymagania określone w art. 149 § 1 pkt 1, 2, 4 i 5, i ukończył wyższe studia administracyjne.
Art. 206. § 1. Z dniem wejścia w życie ustawy prokuratorzy powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury
otrzymują stawkę podstawową wynagrodzenia zasadniczego przysługującą na zajmowanym stanowisku oraz dodatek za
długoletnią pracę według zasad określonych w art. 62 ust. 1g ustawy, o której mowa w art. 18567) zdanie wstępne.
§ 2. Z dniem 1 stycznia 2003 r. prokuratorzy, którzy przepracowali na zajmowanym stanowisku co najmniej siedem
lat, otrzymują stawkę pierwszą a wansową wynagrodzenia zasadniczego.
§ 3. Z dniem 1 stycznia 2004 r. prokuratorzy, którzy przepracowali na danym stanowisku prokuratorskim co najmniej
czternaście lat, otrzymują drugą stawkę awansową wynagrodzenia zasadniczego.
§ 4. Prokuratorowi, który na podstawie § 2 otrzymał stawkę pierwszą awansową wynagrodzenia zasadniczego, a z dniem
1 stycznia 2004 r. nie spełniał warunku, o którym mowa w § 3, do okresu wymaganego zgodnie z art. 62 ust. 1d ustawy,
o której mowa w art. 18567) zdanie wstępne, dla uzyskania stawki drugiej awansowej wynagrodzenia zasadniczego, zalicza
się pełny okres pracy powyżej siedmiu lat na zajmowanym stanowisku prokuratorskim.
§ 5. Przep isy § 1–3 stosuje się przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia prokuratorów powszechnych jednostek orga -
nizacyjnych prokuratury dla potrzeb ustalania uposażenia prokuratorów wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury
według zasad określonych w art. 116 ust. 2 ustawy , o której mowa w art. 18567) zdanie wstępne.
§ 6. Przepisy art. 200 stosuje się odpowiednio do prokuratorów, byłych prokurat orów, uposażenia pr okuratorów w stanie
spoczynku i do uposażenia rodzinnego po zmarłych prokuratorach albo prokuratorach w stanie spoczynku.
§ 7. Przepis art. 201 § 4 stosuje się do aplikacji prokuratorskiej oraz do asesury prokuratorskiej.
Art. 207. § 1. Sędziowie, którzy na podstawie dotychczasowych przepisów uzyskali zgodę Krajowej Rady Sądow -
nictwa na dalsze zajmowanie stanowiska pomimo ukończenia 65 roku życia, przechodzą w stan spoczynku z upływem
okresu, na który Krajowa Rada Sądownictwa wyraziła zgo dę.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do prokuratorów, którzy uzyskali zgodę Prokuratora Generalnego na dalsze
zajmowanie stanowiska.
§ 3. W sprawach dotyczących wyrażenia zgody, o której mowa w § 1 i 2, niezakończonych w chwili wejścia w życie
ustawy, przepis art. 69 § 3 zdanie drugie stosuje się.
Art. 208–210. (pominięte )
Art. 211. § 1. Traci moc ustawa z dnia 20 czerwca 1985 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych ( Dz. U. z 1994 r.
poz. 25, z późn. zm.68)).
§ 2. Zachowują moc akty prawne wydane w celu wykonania ustawy, o której mowa w § 1, o ile nie są sprzeczne
z ustawą.
Art. 212. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 października 2001 r., z wyjątkiem:
-
art. 91 § 2a, art. 151 § 1, art. 178, art. 193 i art. 195 pkt 2, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.;
-
art. 13 § 2 pkt 4, art. 91 § 2, 3 i 4, art. 176, art. 177 i art. 179 § 1–4, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.
-
Artykuł 185 zawiera zmiany do ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze.
-
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1994 r. poz. 355, 421 i 509, z 1995 r. poz. 163 i 406, z 1996 r. poz. 367, z 1997 r. poz. 471, 604, 679, 751, 752, 753, 769, 782 i 882, z 1998 r. poz. 607, 1064, 1118 i 1125, z 1999 r. poz. 180, 636, 853, 931 i 1255 oraz z 2000 r. poz. 551, 580, 678, 1193, 1268, 1314 i 1319 .
Dziennik Ustaw – 96 – Poz. 334
Załącznik do ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
(Dz. U. z 202 4 r. poz. 334)
STAWKI WYNAGRODZENIA ZASADNICZEGO NA POSZCZEGÓLNYCH STANOWISKACH
SĘDZIOWSKICH ORAZ MNOŻNIKI, SŁUŻĄCE DO USTALENIA WYSOKOŚCI
WYNAGRODZENIA ZASADNICZEGO SĘDZIÓW
Stanowisko Stawka wynagrodzenia
zasadniczego Mnożnik
sędzia sądu rejonowego pierwsza 2,05
druga 2,17
trzecia 2,28
czwarta 2,36
piąta 2,50
sędzia sądu okręgowego czwarta 2,36
piąta 2,50
szósta 2,65
siódma 2,75
ósma 2,92
sędzia sądu apelacyjnego siódma 2,75
ósma 2,92
dziewiąta 3,12
dziesiąta 3,23