Dz.U. 2024 poz. 440
DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJWarszawa, dnia 26 marca 2024 r.
Poz. 440 440
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1)
z dnia 19 marca 2024 r.
w sprawie wprowadzenia „Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella
w stadach brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus)” na 2024 r.
Na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaź -
nych zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1075) zarządza się, co następuje:
§ 1. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wprowadza się „Krajowy program zwalczania niektórych serotypów Sal-
monella w stadach brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus)” na 2024 r., stanowiący załącznik do rozporządzenia.
§ 2. Program, o którym mowa w § 1, stosuje się od dnia 1 stycznia 2024 r.
§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: wz. S. Krajewski
- Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 2706).
Dziennik Ustaw – 2 – Poz. 440
Załącznik do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 marca 2024 r. (Dz. U. poz. ….)
„KRAJOWY PROGRAM ZWALCZANIA NIEKTÓRYCH SEROTYPÓW SALMONELLA W STADACH BROJLERÓW GATUNKU KURA ( GALLUS GALLUS )” NA 2024 R.
- Zasady ogólne
1.1. Cel „Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus )” Zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność (Dz. Urz. UE L 32 5 z 12.12.2003, str. 1, z późn. zm. – Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 41, str. 328), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2160/2003”, zadaniem krajowego programu zwalczania choroby odzwierzęcej i odzwierzęcego czynnika chorobotwórczego jes t osiągnięcie celu wspólnotowego ograniczenia rozprzestrzeniania się chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych wymienionych w kolumnie 1 załącznika I do rozporządzenia nr 2160/2003 w populacjach zwierząt wymienionych w kolumnie 2 załącznika I do rozporządzenia nr 2160/2003.
Od 2009 r. zwalczanie salmonellozy w stadach brojlerów w Rzeczypospolitej Polskiej prowadzono zgodnie z „Krajowym programem zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus )” na lata 2009 –2011. Założeniem do tego Krajowego programu było osiągnięcie celu wspólnotowego określonego w art. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 646/2007 z dnia 12 czerwca 2007 r. wykonującego rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejski ego i Rady w odniesieniu do wspólnotowego celu ograniczenia częstości występowania Salmonella enteritidis
i Salmonella typhimurium u brojlerów i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1091/2005 (Dz. Urz. UE L 151 z 13.06.2007, str. 21 , z późn. zm.), zwanego d alej „rozporządzeniem nr 646/2007”.
Cel wspólnotowy określony w rozporządzeniu nr 646/2007 został ustanowiony na okres przejściowy obejmujący trzy lata. Od dnia 12 marca 2012 r. obowiązuje rozporządzenie Komisji (UE) nr 200/2012 z dnia 8 marca 2012 r. w s prawie unijnego celu ograniczenia występowania Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium w stadach brojlerów zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 71 z 09.03.2012, str. 31 , z późn. zm. ), zwane dale j „rozporządzeniem nr 200/2012”, które określa cel unijny i system badawczy konieczny do sprawdzenia, czy osiągnięto cel unijny. Cel ten został osiągnięty w odniesieniu do stad brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w odniesieniu do ograniczenia maksymalnej wartości procentowej stad brojlerów z wynikiem dodatnim badania na obecność Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium, w tym jednofazowej Salmonella Typhimurium o wzorze antygenowym 1,4,[5],12:i: - do 1 %. Obecnie celem programu jest utrzymanie osiągniętego poziomu zakażeń serotypami Salmonella objętymi programem lub obniżenie go poniżej tej wartości. Załącznik do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 marca 2024 r. (Dz. U. poz. 440) „KRAJOWY PROGRAM ZWALCZANIA NIEKTÓRYCH SEROTYPÓW SALMONELLA W STADACH BROJLERÓW GATUNKU KURA ( GALLUS GALLUS )” NA 2024 R.
Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 440
„Krajowy program zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura
(Gallus gallus )”, zwany dalej „programem”, został opracowany w celu uzyskania współfinansowania
unijnego zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) 2021/690 z dnia 28 kwietnia 2 021 r. ustanawiającym program na rzecz rynku wewnętrznego,
konkurencyjności przedsiębiorstw, w tym małych i średnich przedsiębiorstw, dziedziny roślin, zwierząt,
żywności i paszy, oraz statystyk europejskich (Program na rzecz jednolitego rynku) oraz uchyla jącym
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 99/2013, (UE) nr 1287/2013, (UE) nr 254/2014
i (UE) nr 652/2014 (Dz. Urz. UE L 153 z 03.05.2021, str. 1).
Cel unijny programu został określony w art. 1 rozporządzenia nr 200/2012 w odniesieniu d o
następujących serotypów Salmonella :
- Salmonella Enteritidis;
- Salmonella Typhimurium, w tym jednofazowa Salmonella Typhimurium o wzorze
antygenowym 1 ,4,[5],12:i: -.
Cel unijny został osiągnięty w odniesieniu do stad brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) w przypadku
ograniczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej maksymalnej wartości procentowej stad brojlerów
z dodatnim wynikiem badania na obecność serotypów Salmonella objętych programem do 1 %.
Stado zakażone w odniesieniu do celu u nijnego jest to stado brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ), w którym, w wyniku badania laboratoryjnego próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii zgodnie z ust. 1 i 2 załącznika do rozporządzenia nr 200/2012 lub próbek pobranych z inicjatywy producenta brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ), wykryto w jednej lub więcej liczbie próbek serotypy Salmonella objęte programem (inne niż szczepy szczepionkowe) lub stwierdzono efekt hamujący wzrost bakterii.
Zgodnie z art. 1 ust. 3 rozporządzenia nr 2 160/2003 program nie ma zastosowania przy produkcji mięsa pochodzącego z brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) przeznaczonego do sprzedaży bezpośredniej lub na użytek własny.
1.2. Populacja zwierząt i fazy produkcji, które muszą być objęte pobraniem prób ek
Pobieranie próbek będzie się odbywało na zasadach określonych w ust. 2 załącznika do
rozporządzenia nr 200/2012, zgodnie z minimalnymi wymaganiami w zakresie pobierania próbek
określonymi w części B załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003.
Tabela 1. Dane odnośnie do liczby gospodarstw oraz liczby kurników, w których są utrzymywane stada
brojlerów gatunku kura Gallus gallus w 2023 r.
Łączna liczba gospodarstw utrzymujących stada
brojlerów gatunku kura Gallus gallus 4947
Łączna liczba gospodarstw utrzymujących powyżej
5000 sztuk brojlerów gatunku kura Gallus gallus 3945
(źródło: Inspekcja Weterynaryjna)
Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 440
1.3. Obszary geograficzne i administracyjne, na których program będzie realizowany
Program będzie realizowany na terytor ium Rzeczypospolitej Polskiej.
1.4. Zgodność programu ze szczególnymi wymaganiami określonymi w części C, D i E załącznika II
do rozporządzenia nr 2160/2003
Zgodnie z przepisami części E ust. 1 załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003 świeże mięso
drobiowe pozyskane z drobiu wymienionego w załączniku I do tego rozporządzenia (kury, indyki) nie
może być wprowadzone do obrotu w celu spożycia przez ludzi, je żeli nie zostanie spełnione kryterium
bezpieczeństwa żywności określone w rozdziale 1 ust. 1.2 8 załącznika I do rozporządzenia Komisji
(WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących
środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 338 z 22.12.2005, str. 1, z późn. zm.).
1.5. Występowanie sero typów Salmonella na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Od dnia 1 października 2005 r. do dnia 30 września 2006 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przeprowadzono badania podstawowe dotyczące występowania Salmonella w stadach brojlerów
gatunku kur a (Gallus gallus ), zgodnie z decyzją Komisji 2005/636/WE z dnia 1 września 2005 r.
w sprawie wkładu finansowego Wspólnoty na rzecz badania podstawowego dotyczącego występowania
bakterii Salmonella spp. w stadach brojlerów gatunku Gallus gallus prowadzonego w Państwach
Członkowskich (Dz. Urz. UE L 228 z 03.09.2005, str. 14).
Do badania pobrano próbki w 383 gospodarstwach utrzymujących powyżej 5000 brojlerów gatunku
kura ( Gallus gallus ). Odsetek stad brojlerów zakażonych Salmonella wyniósł 58,7 % i wahał się
w poszczególnych województwach od 37,5 % (woj. podlaskie) do 77,3 % (woj. lubelskie).
Najczęściej notowanymi serotypami Salmonella u brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) były:
Salmonella Enteritidis (55,6 %), Salmonella Infantis (14,4 %) i Salmonella Hadar (8,8 %), natomiast
Salmonella Typhimurium stwierdzono w 4,7 % zakażonych próbek.
W 2008 r. przebadano 18 156 stad. Próbki do badań laboratoryjnych były pobierane przez
producenta brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ). Stwierdzono wyniki dodatnie w 977 przypadkach,
co stanowi 5,4 % przebadanych stad, w tym: odsetek stad zakażonych Salmonella Enteritidis wyniósł
2,9 %, Salmonella Typhimurium – 0,2 %, a innymi serotypami Salmonella – 2,3 %.
Najczęściej stwierdzanymi serotypami Salmonella u brojlerów były: Salmonella Enteritidis 2,9 %,
Salmonella Seftenberg 0,9 %, Salmonella Infantis 0,69 %.
Od 2009 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest realizowany „Krajowy program zwalczania
niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gat unku kura ( Gallus gallus )”. Wyniki realizacji
tego programu za lata 2014 –2022 podano w tabeli 2.
Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 440
Tabela 2. Wyniki realizacji krajowego programu zwalczania Salmonella w stadach brojlerów gatunku
kura ( Gallus gallus ) w latach 2014 –2022
Rok Liczba stad
zbadanych Procent stad
zakażonych
2022 48 868 0,24 %
2021 37 701 0,89 %
2020 45 388 0,46 %
2019 44 320 0,17 %
2018 42 219 0,15 %
2017 41 143 0,13 %
2016 40 551 0,14 %
2015 38 528 0,23 %
2014 35 662 0,15 %
(źródło: Inspekcja Weterynaryjna)
Głównym, pierwotnym rezerwuarem odzwierzęcych Salmonella w Rzeczypospolitej Polskiej jest drób. Do zakażeń u ludzi w 2017 r., zgodnie z danymi z raportu Europejskiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Żywności na temat tendencji i źródeł chor ób odzwierzęcych, odzwierzęcych czynników chorobotwórczych oraz ognisk przenoszonych przez żywność z 2017 r., dochodziło najczęściej przez spożywanie skażonych produktów pochodzenia zwierzęcego, m.in. jaj i produktów jajecznych oraz mięsa i przetworów mięs nych, w tym drobiowych. Informacje o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Rzeczypospolitej Polskiej są zbierane przez Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nad zoru Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH − Państwow ego Instytut u Badawczego , a następnie publikowane na stronie internetowej Zakładu (www.pzh.gov.pl) w postaci meldunków o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Rzeczypospolit ej Polskiej .
1.6. Struktura i organizacja organów Inspekcji Weterynaryjnej
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej właściwą władzą wykonawczą w zakresie realizacji
programów, o których mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia nr 2160/2003, są organy Inspekcji
Weterynaryjnej, tj. Główny Lekarz Weterynarii, wojewódzcy lekarze weterynarii oraz powiatowi
lekarze weterynarii. Obecnie funkcjonuje 16 wojewódzkich inspektoratów weterynarii oraz
305 powiatowych inspektoratów weterynarii.
Struktura oraz kompetencje org anów Inspekcji Weterynaryjnej zostały określone w ustawie z dnia
29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 202 4 r. poz. 12).
Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 440
Zgodnie z art. 57 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu
chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1075) Główny Lekarz Weterynarii jest
odpowiedzialny za opracowanie programu, a następnie nadzoruje jego realizację oraz informuje
Komisję Europejską o postępach w jego realizacji. Na poziomie województwa nadzór nad realizacją
programu jest sprawowany przez wojewódzkiego lekarza weterynarii. Bezpośredni nadzór nad
realizacją programu na poziomie powiatu sprawuje powiatowy lekarz weterynarii, który jest również
odpowiedzialny za wykonywanie wszelkich czynności urzędow ych w ramach programu.
Organy Inspekcji Weterynaryjnej współdziałają przy wykonywaniu swoich zadań z organami
Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej, Inspekcji Transportu
Drogowego, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rol no-Spożywczych oraz z organami jednostek
samorządu terytorialnego.
Krajowe laboratorium referencyjne w zakresie badań określonych programem określa
rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 lipca 2022 r. w sprawie krajowych
laboratoriów re ferencyjnych ( Dz. U. poz. 1667 ).
1.7. Laboratoria, w których przeprowadza się badania laboratoryjne próbek pobranych w ramach
programu
Badanie laboratoryjne próbek pobieranych w ramach programu przeprowadza się w laboratoriach
urzędowych wyznaczonych prz ez Głównego Lekarza Weterynarii zgodnie z art. 25 ust. 3 ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.
W przypadkach uzasadnionych ekonomicznie lub organizacyjnie próbki pobrane w ramach
programu przez powiatowego lekarza weterynarii właś ciwego ze względu na miejsce prowadzenia przez
podmiot działalności nadzorowanej, zwanego dalej „powiatowym lekarzem weterynarii”, mogą być
przesłane do laboratorium urzędowego wyznaczonego przez Głównego Lekarza Weterynarii zgodnie
z art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, znajdującego się w innym
województwie. Powiatowy lekarz weterynarii jest obowiązany do powiadomienia wojewódzkiego
lekarza weterynarii o zamiarze przesłania tych próbek do innego województwa. Wojewód zki lekarz
weterynarii właściwy dla powiatu, w którym są pobierane próbki, powiadamia wojewódzkiego lekarza
weterynarii właściwego ze względu na położenie laboratorium o zamiarze przesłania próbek.
Próbki pobrane z inicjatywy producenta brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) mogą być badane
również w laboratoriach urzędowych zatwierdzonych przez Głównego Lekarza Weterynarii w trybie
art. 25a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej do wykonywania badań metodą
badawczą określoną w ust. 1.8 programu .
Wykaz laboratoriów zatwierdzonych przez Głównego Lekarza Weterynarii jest umieszczony na
stronie internetowej administrowanej przez Główny Inspektorat Weterynarii (www.wetgiw.gov.pl)
zgodnie z art. 25 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 20 04 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.
Dziennik Ustaw – 7 – Poz. 440
Krajowym laboratorium referencyjnym właściwym do badania próbek w ramach programu jest
zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 lipca 2022 r.
w sprawie krajowych laboratoriów referen cyjnych Laboratorium w Zakładzie Mikrobiologii
Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach.
Do próbek przesyłanych do badań laboratoryjnych, pobranych w ramach kontroli urzędowych,
dołącza się wypełnione pismo przew odnie, którego wzór jest określony w załączniku nr 7 do
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie sposobu
prowadzenia dokumentacji związanej ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. poz. 1388).
W piśmie przew odnim, o którym mowa powyżej, które jest dołączone do próbek kierowanych do
badania laboratoryjnego przez producenta brojlerów , umieszcza się informacje zawierające co najmniej
następujące dane:
- imię i nazwisko oraz adres albo nazwę i adres producenta brojlerów;
- numer lub oznaczenie stada oraz weterynaryjny nume r identyfikacyjny gospodarstwa ;
- wiek brojlerów oraz liczbę sztuk w stadzie;
- liczbę próbek oraz rodzaj pobranego materiału;
- datę i godzinę pobrania próbek oraz ich wysłania do laboratorium;
- nazwę i rodzaj zastosowanej szczepionki w stadzie brojlerów oraz datę jej podawania, jeżeli była stosowana;
- nazwy stosowanych środków przeciwdrobnoustrojowych i dat y ich użycia, jeżeli były stosowane;
- imię i nazwisk o oraz adres osoby pobierającej próbki.
Laboratoria urzędowe wykonujące badania laboratoryjne w ramach programu w ramach badania bakteriologicznego oceniają każdorazowo efekt hamujący wzrost bakterii.
W przypadku wykrycia serotypu Salmonella innego niż obję ty programem identyfikuje się ten serotyp i podaje jego nazwę. Z przeprowadzonych badań laboratoryjnych sporządza się sprawozdanie. W sprawozdaniu umieszcza się informacje o badanym stadzie (numer lub oznaczenie stada oraz weterynaryjny numer identyfikacyj ny gospodarstwa ), rodzaju badanego materiału oraz o wyniku badania każdej z badanych próbek, zgodnie z jednym z następujących sformułowań: - Salmonella spp. niewykryte w próbce analitycznej x g (np. kału, kurzu, mekonium, narządów wewnętrznych) lub x par okładzin na buty lub x tamponów. Nie stwierdzono efektu hamującego wzrost bakterii;
- Salmonella spp. niewykryte w próbce analitycznej x g (np. kału, kur zu, mekonium, narządów wewnętrznych) lub x par okładzin na buty lub x tamponów. Stwierdzono efekt hamujący wzrost bakterii;
- Salmonella … (należy podać nazwę serotypu lub strukturę antygenową uzyskanego izolatu) wykryte w próbce analitycznej x g (np. ka łu, kurzu, mekonium, narządów wewnętrznych) lub x par okładzin na buty lub x tamponów. Nie stwierdzono efektu hamującego wzrost bakterii.
Dziennik Ustaw – 8 – Poz. 440
W przypadku gdy:
- pismo przewodnie dołączone do próbek przesyłanych do badania laboratoryjnego nie zawiera co najm niej informacji wymaganych zgodnie z akapitem 7 niniejszego ust ępu,
- ilość lub rodzaj materiału do badań nie spełnia wymogów ustanowionych w załączniku do rozporządzenia nr 200/2012,
- warunki transportu próbek do laboratorium nie spełniają wymagań us tanowionych w ust. 2.2.4
załącznika do rozporządzenia nr 200/2012
– laboratorium informuje o tym producenta brojlerów przy przyjęciu próbek do badania laboratoryjnego.
W przypadku gdy producent brojlerów zdecydował o przeprowadzeniu badania laboratoryjn ego, to w sprawozdaniu z przeprowadzonych badań laboratoryjnych umieszcza się informację „Badanie laboratoryjne nie może być traktowane jako przeprowadzone zgodnie z wymaganiami „Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojl erów gatunku kura ( Gallus gallus )” ”. Laboratoria urzędowe przeprowadzające badania laboratoryjne w ramach programu oraz producenci brojlerów po uzyskaniu dodatniego wyniku badań lub stwierdzeniu efektu hamującego wzrost bakterii niezwłocznie, jednak nie później niż do końca następnego dnia roboczego po dniu, w którym uzyskano wynik badania, informują o tym właściwego miejscowo dla lokalizacji stada powiatowego lekarza weterynarii oraz wojewódzkiego lekarza weterynarii.
Sprawozdania z badań próbek pobranych zarówno z inicjatywy producenta brojlerów, jak i pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii są przesyłane do powiatowego lekarza weterynarii.
Laboratoria urzędowe przeprowadzające badania w ramach programu na koniec okresu sprawozdawczego, a także na każde pisemne żądanie wojewódzkiego lekarza weterynarii przekazują zestawienia ze sprawozdań dotyczące tych badań.
Laboratoria urzędowe przeprowadzające badania w ramach programu przechowują wszystkie izolaty Salmonella wyizolowane w ramach pr ogramu przez okres co najmniej dwóch lat od dnia uzyskania wyniku badań. Ponadto spośród tych izolatów laboratorium przesyła do krajowego laboratorium referencyjnego jeden szczep reprezentujący każdy stwierdzony serotyp z każdego badanego stada wraz z kart ą informacyjną, a jeżeli nie została wykonana pełna identyfikacja serotypu – typ serologiczny w celu wykonania badań potwierdzających oraz wykorzystania w monitoringu oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe . Laboratorium referencyjne, na wniosek organó w Inspekcji Weterynaryjnej, przeprowadza sekwencjonowanie genomu przekazanych izolatów szczepów Salmonella oraz wykonuje analizę pokrewieństwa filogenetycznego w zakresie wskazanym przez wnioskujący organ Inspekcji Weterynaryjnej.
Dziennik Ustaw – 9 – Poz. 440
1.8. Metody stosowane do wykrywania serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus ) Metody stosowane do wykrywania serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) są określone w ust. 3 załącznika do rozporządzen ia nr 200/2012.
1.9. Urzędowe kontrole stad brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) oraz urzędowe kontrole pasz
przeznaczonych dla tych stad
Pobieranie próbek w ramach programu odbywa się w gospodarstwie.
We wszystkich stadach brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) pobranie próbek z inicjatywy
producenta brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) powinno nastąpić w ciągu 3 tygodni przed
przemieszczeniem brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) do rzeźni zgodnie z ust. 1 załącznika do
rozporządzenia nr 200/2012. Wyniki badania próbek muszą być znane przed przemieszczeniem
brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) do rzeźni zgodnie z częścią B załącznika II do rozporządzenia
nr 2160/2003.
W przypadku zastosowania środków zwalczających dro bnoustroje w stadzie brojlerów gatunku kura
(Gallus gallus ) nie należy pobierać próbek w okresie stosowania tych środków ani w okresie karencji.
Procedura pobierania próbek została określona w ust. 2.2 załącznika do rozporządzenia nr 200/2012,
a analiza l aboratoryjna próbek jest określona w ust. 3 tego załącznika.
Koszt pobrania, transportu oraz badania tych próbek w laboratorium ponosi producent brojlerów
gatunku kura ( Gallus gallus ).
Producent brojlerów jest obowiązany poinformować powiatowego lekarza weterynarii o każdej
zmianie stanu prawnego lub faktycznego związanego z prowadzeniem działalności nadzorowanej,
w zakresie dotyczącym wymagań weterynaryjnych, w szczególności o umieszczeniu nowego stada
brojlerów w kurniku. Informację taką przekazuje się na piśmie lub za pośrednictwem platformy ePUAP
w terminie 7 dni od dnia zaistnienia takiego zdarzenia.
Producent brojlerów jest obowiązany do prowadzenia dokumentacji związanej z pobieraniem
próbek do badań laboratoryjnych, zawierającej co najmniej infor macje dotyczące:
- identyfikacji stada, w tym źródła pochodzenia jaj wylęgowych i piskląt, liczby sztuk brojlerów w każdym stadzie i ich wieku oraz zagęszczenia w kg na m2;
- wyniku ostatniego badania laboratoryjnego w kierunku Salmonella stada lub stad rodzicielskich, od których pochodziły jaja wylęgowe przeznaczone do wylęgu piskląt brojlera, którego kopię przekazuje się wraz z dokumentacją towarzyszącą przesyłce piskląt;
- rodzaju próbek, daty i godziny pobrania próbek;
- imienia i nazwiska oraz a dresu osoby pobierającej próbki;
- daty i godziny wysłania próbek do laboratorium;
- nazwy i adresu laboratorium;
- wyników badań laboratoryjnych próbek pobranych w ramach programu.
Dziennik Ustaw – 10 – Poz. 440
Dokumentację przechowuje się co najmniej przez 2 lata od dnia zbyc ia stada.
Powiatowy lekarz weterynarii nadzoruje producenta brojlerów oraz kontroluje w szczególności:
- wymaganą przepisami dokumentację prowadzoną przez producenta brojlerów ;
- sposób pobierania próbek ;
- wdrożone w stadzie środki bioasekuracji mające na celu zapobieganie występowaniu zakażeń Salmonella objętymi programem ;
- przestrzeganie zasad obsady brojlerów, zgodnie z odrębnymi przepisami.
Kontrole, o których mowa powyżej, przeprowadza się w ramach kont roli urzędowych z częstotliwością zależną od analizy ryzyka dokonanej przez powiatowego lekarza weterynarii oraz w każdym przypadku, jeżeli powiatowy lekarz weterynarii uzna, że zachodzi taka konieczność. Czynności te wykonuje się zgodnie z przepisami art. 19 i art. 20 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej.
Częstotliwość pobierania próbek do badania laboratoryjnego przez powiatowego lekarza weterynarii jest określona w ust. 2.1 lit. b załącznika do rozporządzenia nr 200/2012. Próbki, o których mowa w ust. 2.1 lit. b załącznika do rozporządzenia nr 200/2012 , powiatowy lekarz weterynarii pobiera nie wcześniej niż 3 tygodnie przed przemieszczeniem brojlerów do rzeźni.
Opłaty związane z badaniem laboratoryjnym próbek pobranych przez powi atowego lekarza weterynarii, w przypadku stwierdzenia efektu hamującego wzrost bakterii, ponosi producent brojlerów gatunku kura ( Gallus gallu s). Opłata zawiera koszty: - badania laboratoryjnego w wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2022 r. w sprawie stawek opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną (Dz. U. poz. 1672 , z późn. zm.);
- dojazdu związanego z pobraniem próbek i koszty dowozu próbek do laboratorium, według stawek za 1 kilometr przebi egu pojazdu ustalonych zgodnie z przepisami w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy;
- użytych wyrobów medycznych stosow anych w medycynie weterynaryjnej.
Urzędowe kontrole pasz przeznaczonych dla stad brojlerów w zakresie wykrywania serotypów Salmonella objętych programem są ujęte w krajowym planie kontroli urzędowej pasz przygotowanym i wdrożonym zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. z 2023 r. poz. 1149) oraz art. 109 i art. 110 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu
zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniającego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE,
Dziennik Ustaw – 11 – Poz. 440
oraz uchylającego roz porządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004,
dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE
oraz decyzję Rady 92/438/EWG (rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowych) (Dz. U rz. UE L 95
z 07.04.2017, str. 1, z późn. zm.).
- Wymagania dotyczące przedsiębiorstw spożywczych i paszowych objętych programem
2.1. Wytyczne dotyczące dobrych praktyk produkcji zwierzęcej oraz inne wytyczne w zakresie bezpieczeństwa biologicznego
2.1.1. Zarządzanie w zakresie higieny w gospodarstwach
W odniesieniu do stad brojlerów minimalne wymagania i sposób utrzymywania brojlerów są określone w: rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek (Dz. U. poz. 1643), ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1580), rozdzia łach 1 i 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. poz. 344, z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie sposobu ustalania poziomu obsady kurcząt brojlerów w kurniku, w którym są one utrzym ywane (Dz. U. poz. 1784).
Wymagania dotyczące zasad bioasekuracji są określone w rozporządzeni u Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2022 r. w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków (Dz. U. poz. 768 , z późn. zm. ).
Pomieszczenia, w których utrzymuje się brojlery, ich wyposażenie oraz sprzęt powinny być wykonane z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia brojlerów nadających się do oczyszczania i odkażania oraz zapobiegających utrzymywaniu się i namnaża niu wektorów Salmonella . Wdrożone w gospodarstwie programy dobrych praktyk produkcyjnych i higienicznych powinny być dostosowane do lokalnych uwarunkowań w gospodarstwie i powinny uwzględniać:
- możliwość wykorzystania alternatywnych, dozwolonych narzędzi i środków pomagających ograniczyć występowanie zakażeń drobiu Salmonella , takich jak stosowanie preparatów zawierających fizjologiczną mikroflorę jelitową (preparaty konkurencyjnego wykluczania) w pierwszych dniach życia piskląt ;
- planowanie przerwy technologicznej pozwalającej na przeprowadzenie skutecznego oczyszczania i odkażania kurników, instalacji i urządzeń oraz weryfikacji skuteczności podejmowanych działań badaniami laboratoryjnymi.
Dziennik Ustaw – 12 – Poz. 440
2.1.2. Środki zapobiegające zakażeniom przenoszonym przez pracowników gospodarstw
Osoby zatrudnione do wykonywania czynności związanych z utrzymywaniem brojlerów powinny:
- przy obsłudze każdego stada używać osobnego kompletu odzieży ochronnej;
- stosować śro dki higieny osobistej, w tym regularnie myć ręce, czyścić i dezynfekować obuwie przy wejściu do budynków, w których są utrzymywane brojlery, pasza lub ściółka;
- posiadać aktualne badania na nosicielstwo Salmonella ;
- zostać przeszkolone w zakresie higieny osobistej oraz znajomości możliwych dróg przenoszenia
zakażenia za pośrednictwem odzieży i sprzętu.
Osoby, o których mowa powyżej, nie powinny utrzymywać drobiu oraz mieć kontaktu z żywym drobiem innym niż utrzymywany w gospodarstwie.
2.1.3. Higiena transportu zwierząt do gospodarstw i z gospodarstw
Transport brojlerów powinien odbywać się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o ochroni e zwierząt oraz rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie
ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniając ego dyrektywy
64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97 (Dz. Urz. UE L 3 z 05.01.2005, str. 1,
z późn. zm.) , w szczególności transport do gospodarstwa powinien odbywać się w pojazdach oraz
w kontenerach lub pojemnikach transportowych, które zostały dokładnie oczyszczone i odkażone przed
załadunkiem brojlerów przy użyciu dopuszcz onego do obrotu środka dezynfekcyjnego w stężeniu
umożliwiającym inaktywację Salmonella , albo w pojemnikach jednorazowego użytku.
2.2. Nadzór weterynaryjny nad gospodarstwami rolnymi
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych
zwierząt ustanawia nadzór organów Inspekcji Weterynaryjnej nad prowadzeniem działalności
związanej z utrzymywaniem drobiu, określa warunki zapewniające odpowiedni p oziom bezpieczeństwa
epizootycznego dla prowadzenia tego rodzaju działalności oraz określa katalog środków nadzoru.
Katalog ten obejmuje kompetencje Inspekcji Weterynaryjnej do wydawania aktów administracyjnych
(decyzji administracyjnych) oraz prowadzenia działań faktycznych o charakterze materialno -technicznym.
Podjęcie i prowadzenie działalności nadzorowanej w zakresie utrzymywania zwierząt
gospodarskich, w celu umieszczenia tych zwierząt lub produktów pochodzących z tych zwierząt lub od
tych zwierząt na rynku, jest dozwolone po uprzednim zgłoszeniu w formie pisemnej zamiaru
prowadzenia takiej działalności powiatowemu lekarzowi weterynarii właściwemu ze względu na
przewidywane miejsce jej prowadzenia.
Dziennik Ustaw – 13 – Poz. 440
Podmioty prowadzące działalność podlegającą nadzoro wi organów Inspekcji Weterynaryjnej są
obowiązane zapewnić spełnienie wymagań weterynaryjnych, lokalizacyjnych, zdrowotnych,
higienicznych, sanitarnych, organizacyjnych, technicznych lub technologicznych zabezpieczających
przed zagrożeniem epidemiologiczny m lub zapewniających właściwą jakość produktów.
W ramach nadzoru sprawowanego przez organy Inspekcji Weterynaryjnej nad działalnością
związaną z utrzymywaniem brojlerów pracownikom tej Inspekcji, jak również osobom wyznaczonym
do wykonywania w jej imieniu określonych zadań, przysługuje prawo przeprowadzenia w każdym
czasie kontroli w zakresie spełniania przez podmioty nadzorowane wymagań weterynaryjnych.
Uprawnienia kontrolne, oprócz prawa wstępu na teren prowadzenia przez podmiot działalności
nadzorowanej , obejmują, zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji
Weterynaryjnej, prawo do nieodpłatnego pobierania próbek do badań laboratoryjnych oraz żądania
pisemnych lub ustnych informacji w zakresie objętym przedmiotem kontroli, w ty m okazywania
i udostępniania dokumentów lub danych informatycznych związanych z tą kontrolą.
Jeżeli w wyniku kontroli zostaną stwierdzone uchybienia w spełnianiu wymagań weterynaryjnych
przez podmioty nadzorowane, organy Inspekcji Weterynaryjnej mają kompetencje do doprowadzenia
wadliwego stanu faktycznego do stanu określonego w przepisach prawa, w szczególności przez
możliwość wydawania decyzji administracyjnych.
W przypadku stwierdzenia, że przy prowadzeniu działalności nadzorowa nej są naruszone
wymagania weterynaryjne, powiatowy lekarz weterynarii, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca
2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, wydaj e jedną
z następujących decyzj i administracyjn ych:
- nakazującą usunięcie uchybień w określonym terminie;
- nakazującą wstrzymanie działalności do czasu usunięcia uchybień;
- zakazującą umieszczania na rynku brojlerów będący ch przedmiotem działalności lub handlu tymi brojlerami albo zakazującą produkcji, umieszczania na rynku określony ch produkt ów wytwarzany ch przy prowadzeniu tej działalności lub handlu tymi produktami . O zakresie przedmiotowym decyzji rozstrzyga powiatowy lekarz weterynarii. Nie jest to jednak uznanie swobodne. Dokonując bowiem rozstrzy gnięcia, organ Inspekcji Weterynaryjnej ma na względzie zagrożenie zdrowia publicznego lub zdrowia zwierząt wynikające z naruszenia przepisów prawa weterynaryjnego .
2.3. Wpis gospodarstw do rejestru
Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o och ronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu
chorób zakaźnych zwierząt powiatowy lekarz weterynarii prowadzi rejestr podmiotów prowadzących
działalność nadzorowaną.
Dziennik Ustaw – 14 – Poz. 440
2.4. Prowadzenie dokumentacji w gospodarstwach
Zgodnie z art. 69 ust. 3 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2022 r.
poz. 2301 , z późn. zm. ), jeżeli tkanki i produkty pochodzące od zwierząt są przeznaczone do spożycia
przez ludzi, to posiadacze tych zwierząt lub osoby odpowiedzialne za te zwierzęta są obowiązani d o
posiadania dokumentacji w formie ewidencji nabycia, posiadania i stosowania produktów leczniczych
weterynaryjnych oraz leczenia zwierząt .
Wymienione wyżej dokumenty lekarz weterynarii, posiadacz zwierzęcia oraz osoba odpowiedzialna
za zwierzęta przechow ują przez okres 5 lat od dnia jej sporządzenia zgodnie z art. 69 ust. 4 ustawy
z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne.
2.5. Dokumenty towarzyszące zwierzętom w przypadku ich wysyłki
Dokumenty towarzyszące przesyłkom drobiu w handlu i wywozie do państw trzecich są wystawiane
zgodnie z:
- rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przenośnych chorób zwierząt oraz zmieniającym i uchylającym niektóre akty w dziedzinie zdrowia zwierząt („Prawo o zdrow iu zwierząt”) (Dz. Urz. UE L 84 z 31.03.2016, str. 1, z późn. zm.);
- rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2020/2235 z dnia 16 grudnia 2020 r.
ustanawiającym przepisy dotyczące stosowania rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) 2016/429 i (UE) 2017/625 w odniesieniu do wzorów świadectw zdrowia zwierząt, wzorów
świadectw urzędowych i wzorów świadectw zdrowia zwierząt/świadectw urzędowych do celów
wprowadzania do Unii i przemieszczania w obrębie terytorium Unii przesyłek niektórych
kategorii zwier ząt i towarów oraz urzędowej certyfikacji dotyczącej takich świadectw
i uchylającym rozporządzenie (WE) nr 599/2004, rozporządzenia wykonawcze (UE) nr 636/2014
i (UE) 2019/628, dyrektywę 98/68/WE oraz decyzje 2000/572/WE, 2003/779/WE i 2007/240/WE
(Dz. Urz. UE L 442 z 30.12.2020, str. 1, z późn. zm.); - rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2020/692 z dnia 30 stycznia 2020 r. uzupełniającym rozporządzeni e Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 w odniesieniu do przepisów dotyczący ch wprowadzania do Unii przesyłek niektórych zwierząt, materiału biologicznego i produktów pochodzenia zwierzęcego oraz przemieszczania ich i postępowania z nimi po ich wprowadzeniu (Dz. Urz. UE L 174 z 03.06.2020, str. 379, z późn. zm.);
- ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych
zwierząt.
Zgodnie z art. 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego , powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. WE L 31 z 01.02.2002, str. 1 – Dz. Urz. UE Polskie wydanie
Dziennik Ustaw – 15 – Poz. 440
specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 463) podmioty działające na rynku powinny zapewnić możliwość
monitorowania żywności, pasz, zwierząt hodowlanych oraz wszelkich substancji przeznaczonych do
dodania do żywności lub pasz. W tym celu podmioty te tworzą systemy i procedury umożliwiające
przekazanie takich informacji na ż ądanie właściwych władz.
Wywóz zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego odbywa się zgodnie z wymaganiami
uzgodnionymi z władzami danego państwa.
Dodatkowo dla każdej przesyłki brojlerów przemieszczanej na terytorium Unii Europejskiej, w tym
podlegaj ącej wywozowi, wystawia się w systemie TRACES.NT świadectwo zdrowia dla zwierząt
w handlu wewnątrzwspólnotowym.
2.6. Inne środki w celu zapewnienia identyfikacji zwierząt
W celu zapewnienia identyfikacji brojlerów przemieszczanych na terytorium Unii Europejskiej
wystawia się w systemie TRACES.NT świadectwo zdrowia dla zwierząt w handlu zawierające
szczegółowe dane dotyczące przesyłki tych brojlerów, w szczególności miejsce pochodzenia
i przeznaczenia.
W przypadku wywozu przesyłek dane dotyczące przes yłki są również wprowadzane do systemu
TRACES.NT. W systemie jest odnotowywana również kontrola dobrostanu brojlerów na granicy.
Przy przywozie zwierząt z państw trzecich do Unii Europejskiej jest wymagany wspólny zdrowotny
dokument wejścia (CHED) generow any w systemie TRACES.NT, który jest częścią systemu IMSOC.
- Środki podejmowane w odniesieniu do zwierząt lub produktów, u których albo w których
wykryto Salmonella , w szczególności środki podjęte w celu ochrony zdrowia publicznego, a także
wszelkie podjęte środki zapobiegawcze, takie jak szczepienia
3.1. Postępowanie producenta brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) i powiatowego lekarza weterynarii w przypadku wykrycia serotypu Salmonella objętego programem lub efektu hamującego wzrost bakt erii w próbkach pobranych z inicjatywy producenta brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) w stadzie brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ). 3.1.1. W przypadku gdy uzyskan o dodatni wynik badań laboratoryjnych próbek pobranych z inicjatywy producenta brojleró w gatunku kura ( Gallus gallus ) lub w przypadku gdy wykry to efekt hamując y wzrost bakterii w okresie 3 tygodni przed przemieszczeniem brojlerów do rzeźni, producent brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) na podstawie art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt jest obowiązany do:
- niezwłocznego zawiadomienia o tym powiatowego lekarza weterynarii;
- pozostawienia brojlerów w miejscu ich utrzymywania i nie wprowadzania tam innego drobiu;
- uniemożliwie nia osobom postronnym dostępu do kurnika lub miejsc utrzymywania brojlerów
podejrzanych o zakażenie serotypem Salmonella objętym programem lub w których znajdują się
ich zwłoki;
Dziennik Ustaw – 16 – Poz. 440
- wstrzymania się od wywożenia, wynoszenia, zbywania mięsa, zwłok brojlerów, paszy, odchodów, ściółki pochodzącej od drobiu oraz innych przedmiotów znajdujących się w miejscu utrzymywania brojlerów;
- udostępnienia organom Inspekcji Weterynaryjnej brojlerów do badań i zabiegów weterynaryjnych, a także udzielania pomocy prz y wykonywaniu tych badań i zabiegów;
- udzielania powiatowemu lekarzowi weterynarii wyjaśnień i informacji, które mogą mieć znaczenie dla wykrycia Salmonella i źródeł zakażenia lub zapobiegania jej szerzeniu;
- udostępnienia powiatowemu lekarzowi weterynarii d okumentacji dotyczącej stada, w szczególności dokumentacji potwierdzającej zakup piskląt, ściółki, paszy, sprzedaży zwierząt oraz dokumentacji związanej z ewidencją leczenia;
- zwiększenia standardów zoohigienicznych.
3.1.2. W przypadku gdy uzyskano dodatni wynik badań laboratoryjnych w kierunku serotypów Salmonella objętych programem (innych niż szczepy szczepionkowe) lub w przypadku gdy wykryto efekt hamujący wzrost bakterii w próbkach pobranych z inicjatywy producenta brojlerów gatunku kura (Gallus gallus ) lub w próbkach pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii, powiatowy lekarz weterynarii zgodnie z art. 42 ust. 6 oraz z art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt:
- przeprowadza dochodzenie epizootyczne w zakresie, o którym mowa w art. 42 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;
- pobiera próbki do badań laboratoryjnych we wszystkich pozostałych stadach w gospodars twie, które będą przemieszczone do rzeźni w ciągu 3 tygodni w sposób, który jest określony w załączniku do rozporządzenia nr 200/2012;
- przeprowadza, w celu ustalenia źródła zakażenia stada serotypami Salmonella objętymi
programem, badania:
a) paszy,
b) wody z ujęć własnych gospodarstwa; - w toku prowadzonego dochodzenia epizootycznego może żądać okazania wyników badań na nosicielstwo Salmonella w odniesieniu do osób zatrudnionych w gospodarstwie do obsługi zwierząt, a w przypadku braku takich badań – powiadomić o tym fakcie właściwego miejscowo państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.
Dziennik Ustaw – 17 – Poz. 440
3.1.3. W przypadku gdy uzyskano dodatni wynik badania laboratoryjnego w kierunku serotypów Salmonella objętych programem (innych niż szczepy szczepionkowe) lub w przypadku gdy wykryto efekt hamujący wzrost bakterii w próbkach pobranych z inicjatywy producenta brojlerów gatunku kura (Gallus gallus ) lub w próbkach pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii, powiatowy lekarz weterynarii, zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w drodze decyzji administracyjnej:
- nakazuje:
a) unieszkodliwienie zwłok wszystkich sztuk drobiu padłego, zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rad y (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października
2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych , nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (ro zporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1 , z późn. zm. ) oraz ze środkami wykonawczymi przyjętymi zgodnie z art. 40 tego rozporządzenia,
b) zniszczenie pasz lub ich zagospodarowanie, po obróbce gwaran tującej zabicie Salmonella , jeżeli uzyskano dodatnie wyniki badania próbek paszy w kierunku obecności serotypów Salmonella objętych programem,
c) zniszczenie lub zagospodarowanie ściółki oraz odchodów, które mogły ulec skażeniu, zgodnie z przepisami rozporząd zenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009
z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych , nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie
o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) oraz ze środkami wykonawczymi przyjętymi zgodnie z art. 40 tego rozporządzenia,
d) zniszczenie lub poddanie odkażaniu pozostałych przedmiotów, które mogły ulec skażeniu,
e) dokładne oczyszczenie i odkażenie, pod nadzorem powiatowego lekarza weterynarii, kurników, w których był utrzymywany drób ze stada zakażonego w odniesieniu do celu unijnego, otoczenia budynków, środków transportu oraz pozostałych przed miotów, które mogły ulec skażeniu, po wykonaniu czynności, o których mowa w lit. a –d, f) podjęcie przez producenta brojlerów działań mających na celu poprawę warunków zoohigienicznych oraz bezpieczeństwa epizootycznego w gospodarstwie, określonych w ust. 2.1 programu , w sposób zapewniający uniemożliwienie szerzenia się zakażenia na pozostałe w gospodarstwie stada ; - zakazuje przemieszczania drobiu ze stada zakażonego z gospodarstwa i do stada zakażonego w gospodarstwie oraz ze stada do stada w obrębie gospodarst wa, chyba że drób, na wniosek producenta brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ), zostanie przemieszczony bezpośrednio do rzeźni w celu poddania ubojowi.
Dziennik Ustaw – 18 – Poz. 440
W przypadku dodatniego wyniku badań próbek pobranych przez powiatowego lekarza weterynarii lub próbek pobranych z inicjatywy producenta brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) producent brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) ponosi koszty:
- oczyszczenia i odkażenia kurników, w których był przetrzymywany drób ze stada brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) zakażonego serotypem Salmonella objętym programem, ich otoczenia, środków transportu oraz pozostałych przedmiot ów, które mogły ulec skażeniu;
- podjęcia działań mających na celu poprawę warunków zoohigienicznych oraz bezpieczeństwa epizootycznego w gospodarstw ie.
3.2. Przesyłki do rzeźni brojlerów, które poddano badaniu przedubojowemu na terenie gospodarstwa ,
w tym brojlerów ze stada zakażonego serotypem Salmonella objętym programem , zaopatruje się
w świadectwo zdrowia, którego wzór jest określony w rozdziale 1 załącznika IV do rozporządzenia
wykonawczego Komisji (UE) nr 2020/2235 z dnia 16 grudnia 2020 r. ustanawiającego przepisy
dotyczące stosowania rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 i (UE) 2017/625
w odniesieniu do wzorów św iadectw zdrowia zwierząt, wzorów świadectw urzędowych i wzorów
świadectw zdrowia zwierząt/świadectw urzędowych do celów wprowadzania do Unii i przemieszczania
w obrębie terytorium Unii przesyłek niektórych kategorii zwierząt i towarów oraz urzędowej certyf ikacji
dotyczącej takich świadectw i uchylające go rozporządzenie (WE) nr 599/2004, rozporządzenia
wykonawcze (UE) nr 636/2014 i (UE) 2019/628, dyrektywę 98/68/WE oraz decyzje 2000/572/WE,
2003/779/WE i 2007/240/WE.
W pkt 4 świadectwa zdrowia urzędowy leka rz weterynarii wystawiający świadectwo wpisuje:
- numer sprawozdania z badań w kierunku Salmonella ;
- datę pobrania próbek do badań w kierunku Salmonella ;
- stwierdzony serotyp Salmonella lub odpowiednią informację:
a) badanie dało wynik ujemny lub
b) nie stwierdzon o efektu hamującego wzrost bakterii , lub c) stwierdzono efekt hamujący wzrost bakterii.
W związku z tym, że rozporządzenie Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r.
w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 338
z 22.12.2005, str. 1, z późn. zm.) wskazuje Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium jako kryterium bezpieczeństwa żywności w odniesieniu do śwież ego mięs a drobiow ego oraz Salmonella jako kryterium bezpieczeństwa żywności w odniesieniu do mięs a mielon ego i surowych wyrob ów z mięsa drobiowego, drobiow ego mięsa odkostnion ego mechanicznie oraz produkt ów z mięsa drobiowego, producent brojlerów wpisuje informacje dotyczące łańcucha żywności owego , o których mowa
w rozporządzeniu (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 55, z późn. zm. – Dz. Urz. UE Polskie wydanie
Dziennik Ustaw – 19 – Poz. 440
specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 14), w zakresie dodatnich wyników badań laboratoryjnych dotyczących
wszystkich stwierdzonych serotypów Salmonella , w tym nieobjętych programem.
Przy przemieszczaniu do rzeźni b rojlerów, które nie były badane zgodnie z wymaganiami, o których
mowa w rozporządzeniu nr 200/2012 oraz w programie, w przypadku przeprowadzenia badania
przedubojowego na terenie gospodarstwa pochodzenia w pkt 4 świadectwa zdrowia, którego wzór jest
określony w rozdziale 1 załącznik a IV do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2020/2235
z dnia 16 grudnia 2020 r. ustanawiającego przepisy dotyczące stosowania rozporządzeń Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) 201 6/429 i (UE) 2017/625 w odniesieniu do wzorów świadectw zdrowia
zwierząt, wzorów świadectw urzędowych i wzorów świadectw zdrowia zwierząt/świadectw
urzędowych do celów wprowadzania do Unii i przemieszczania w obrębie terytorium Unii przesyłek
niektórych ka tegorii zwierząt i towarów oraz urzędowej certyfikacji dotyczącej takich świadectw
i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 599/2004, rozporządzenia wykonawcze (UE) nr 636/2014
i (UE) 2019/628, dyrektywę 98/68/WE oraz decyzje 2000/572/WE, 2003/779/WE i 2007/2 40/WE,
należy zaznaczyć fakt pochodzenia brojlerów ze stada brojlerów o nieznanym statusie zdrowotnym pod
względem Salmonella .
W przypadku gdy w badaniu laboratoryjnym próbek pobranych z inicjatywy hodowcy lub
pobranych przez powiatowego lekarza weterynar ii w stadzie brojlerów stwierdzono serotyp Salmonella
objęty programem lub wykryto efekt hamujący wzrost bakterii lub w przypadku gdy brojlery pochodzą
ze stada o nieznanym statusie zdrowotnym pod względem Salmonella :
- badanie przedubojowe brojlerów z tego stada przeprowadza się zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 oraz
art. 11 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/627 z dnia 15 marca 2019 r.
ustanawiającego jednolite praktyczne rozwiązania dotyczące przeprowadzania kontroli
urzędowych produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi
zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 oraz
zmieniającego rozporządzenie Komisji (WE) nr 2074/2005 w odniesieniu do kontroli
urzędowych (Dz. Urz. UE L 131 z 17.05.2019, str . 51, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem
nr 2019/627”; - ubój brojlerów z takiego stada przeprowadza się w sposób określony w art. 43 ust. 6 rozporządzenia nr 2019/627; powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla rzeźni określa w decyzji administracy jnej warunki, w jakich tego rodzaju zwierzęta można poddać ubojowi; warunki, w jakich ptaki mają zostać poddane ubojowi , muszą być ukierunkowane na minimalizację zanieczyszczenia innych zwierząt oraz mięsa z innych zwierząt (ubój w osobnym cyklu produkcyjn ym, przechowywanie mięsa w wydzielonych pomieszczeniach lub obszarach, czyszczenie i odkażanie po zakończonym procesie uboju i obróbki poubojowej, pobranie próbek do badań laboratoryjnych w celu potwierdzenia skuteczności mycia i dezynfekcji powierzchni ma jących kontakt z mięsem);
Dziennik Ustaw – 20 – Poz. 440
- należy, bezpośrednio po rozładunku brojlerów w rzeźni, przeprowadzić mycie i dezynfekcję środków transportu oraz urządzeń, sprzętu i narzędzi wykorzystywanych do transportu tych zwierząt;
- mięso pozyskane z drobiu pochodzącego ze s tada brojlerów, w którym uzyskano dodatni wynik
badania laboratoryjnego próbek pobranych z inicjatywy hodowcy lub pobranych przez
powiatowego lekarza weterynarii lub wykryto efekt hamujący wzrost bakterii , albo pochodzące
ze stad o nieznanym statusie epizootycznym pod względem Salmonella jest poddawane
przemysłowej obróbce cieplnej lub innej obróbce mającej na celu wyeliminowanie Salmonella ;
w przypadku gdy w rzeźni dokonującej uboju takich stad nie jest mo żliwe poddanie
pozyskanego mięsa którejkolwiek z tych obróbek, mięso pozyskane z takich stad nie może
zostać wprowadzone do obrotu w formie świeżej, z wyłączeniem:
a) przewozu tego mięsa do zakładu przetwórstwa zlokalizowanego na terytorium Rzeczypospolitej P olskiej w celu poddania go przemysłowej obróbce cieplnej lub innej obróbce mającej na celu w yeliminowanie Salmonella lub b) przewozu tego mięsa do chłodni składowej zlokalizowanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu czasowego składowania go przed p oddaniem przemysłowej obróbce cieplnej lub innej obróbce mającej na celu wyeliminowanie Salmonella w zakładzie przetwórstwa, o którym mowa w lit. a; - przed wydaniem decyzji, o której mowa w pkt 2, powiatowy lekarz weterynarii weryfikuje, czy:
a) rzeźnia posiada procedury gwarantujące, że mięso pozyskane w ramach uboju brojlerów z w yżej wymienionych stad nie zostanie wprowadzone do obrotu w formie świeżej, z wyjątkiem przewiezienia go do chłodni składowej lub zakładu obróbki przemysłowej, jeżeli ma to zastosowanie; procedury powinny obejmować w szczególności
rozliczenie ilości mięsa pozyskanego z takiego uboju, miejsce jego przechowywania (wskazanie oddzielnych pomieszczeń chłodniczych w zakładzie), sposób oznakowania i rozliczania ilości mięsa przekazy wanego do przechowywania lub obróbki eliminującej
Salmonella , b) w rzeźni jest możliwość poddania pozyskanego mięsa przemysłowej obróbce cieplnej lub innej obróbce mającej na celu wyeliminowanie Salmonella ; w przypadku braku takiej możliwości powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla rzeźni nakazuje w drodze decyzji:
− zamieszczenie na opakowaniu informacji: „mięso przeznaczone do przemysłowej obróbki cieplnej lub innej obróbki mającej na celu wyeliminowanie Salmonella
w zakładzie zlokalizowanym na terenie Polsk i”,
− dokonanie adnotacji w dokumentacji towarzyszącej przesyłce mięsa do innego zakładu, że zostało ono otrzymane z drobiu pochodzącego ze stada, w którym badania środowiskowe wskazywały na obecność serotypu Salmonella objętego
Dziennik Ustaw – 21 – Poz. 440
programem , lub ze stada o ni eznanym statusie epizootycznym pod względem
Salmonella oraz musi ono zostać poddane przemysłowej obróbce cieplnej lub innej
obróbce mającej na celu wyeliminowanie Salmonella w zakładzie zlokalizowanym
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ;
6) przemieszczanie mięsa pozyskanego z uboju takich stad z rzeźni do chłodni składowej lub
zakładu przetwórstwa może odbywać się wyłącznie za zgodą właściwego powiatowego lekarza
weterynarii właściwego dla zakładu wysyłki oraz powiatowego lekarza weterynarii właściwego
dla zakładu, do którego mięso jest wysyłane; powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla rzeźni
informuje powiatowego lekarza weterynarii właściwego dla chłodni składowej lub zakładu
przetwórstwa o przesyłce takiego mięsa i weryfikuje, czy jest zg oda organu na przyjęcie takiego
mięsa; podobnie powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla chłodni składowej informuje
powiatowego lekarza weterynarii właściwego dla zakładu przetwórstwa o przesyłce takiego
mięsa, jeżeli ma to zastosowanie, i weryfikuje, cz y jest zgoda powiatowego lekarza weterynarii
na przyjęcie takiego mięsa;
7) przed wydaniem zgody, o której mowa w pkt 6, powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla
chłodni składowej weryfikuje, czy podmiot prowadzący ten zakład posiada procedury
gwarantujące, że mięso pozyskane w ramach uboju brojlerów z w yżej wymienionych stad nie
zostanie wprowadzone do obrotu w formie świeżej, z wyjątkiem przewiezienia go do zakładu
przetwórstwa zlokalizowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; procedury powinny
obejmować w szczególności rozliczenie ilości mięsa wprowadzonego, będącego na stanie
chłodni i wychodzącego z chłodni, miejsce jego przechowywania i sposób zabezpieczenia
(wskazanie oddzielnych pomieszczeń chłodniczych w zakładzie) oraz sposób oznakowania
mięs a i rozliczania ilości mięsa przekazywanego do obróbki eliminującej Salmonella ;
powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla chłodni składowej w drodze decyzji:
a) zakazuje wprowadzania mięsa drobiowego do obrotu , z wyjątkiem przewiezienia go do
zlokalizowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zakładu dokonującego
przemysłowej obróbki cieplnej lub innej obróbki tego mięsa mającej na celu
wyeliminowanie Salmonella ,
b) nakazuje informowani e go o zamiarze wysyłki tego mięsa do zakładu przetwórstwa ,
c) określa wa runki składowania tego mięsa;
8) powiatowy lekarz weterynarii właściwy dla zakładu dokonującego przemysłowej obróbki
cieplnej lub innej obróbki tego mięsa mającej na celu wyeliminowanie Salmonella weryfikuje ,
czy zakład posiada procedury gwarantujące, że t akie mięso zostanie przetworzone w sposób
gwarantujący wyeliminowanie Salmonella , a także weryfikuje parametry zastosowanej obróbki
pod kątem jej skuteczności dla wyeliminowania Salmonella oraz zgodność ilości surowca
wprowadzonego do zakładu przetwórstwa i ilości surowca poddanego tej obróbce.
Dziennik Ustaw – 22 – Poz. 440
3.3. Powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań skuteczności wykonanego oczyszczenia
i odkażenia przed ponownym umieszczeniem brojlerów w kurniku.
Próbki do badań stanowią pobrane:
- 4 wymazy z powierzchni podłogi, w szczególności z miejsc popękanych, zagłębień lub połączeń konstrukcyjnych – w laboratorium łączone w jedną próbkę zbiorczą oraz
- 4 wymazy z powierzchni badanego pomieszczenia pobrane od poziomu podłogi do wysokości jednego metra – w laboratorium łączone w jedną próbkę zbiorczą, oraz
- 3 wymazy z powierzchni urządzenia służącego do karmienia – każdy wymaz pobrany z pięciu metrów taśmy lub rynienki paszowej lub 6 wybranych losowo karmideł – w laboratorium łączone w jedną próbkę zbiorczą, oraz
- 2 wymazy z powierzchni systemu wentylacyjnego (każdy wymaz może być użyty do 3 wlotów
lub wylotów tego systemu) – w laboratorium łączone w jedną próbkę zbiorczą.
W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania koszty pobrania kolejnych próbek do bad ań skuteczności wykonanego oczyszczania i odkażania, dojazdu do gospodarstwa oraz do laboratorium, jak również badania próbek w laboratorium są ponoszone przez producenta brojlerów gatunku kura (Gallus gallus ). Opłata zawiera koszty: - badania laboratoryjneg o w wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2022 r. w sprawie stawek opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną;
- dojazdu związanego z pobraniem próbek i koszty dowozu próbek do laboratorium, w edług stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu ustalonych zgodnie z przepisami w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy;
- użytych wyrobów medycznych stosowanych w medycynie weterynaryjnej.
Ponowne umieszczenie brojlerów w kurniku może nastąpić wyłącznie po potwierdzeniu skuteczności przeprowadzonego odkażania.
3.4. Powiatowy lekarz weterynarii, zgodnie z art. 51 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie
zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, powiadamia niezwłocznie państwowego
powiatowego inspektora sanitarnego właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności
o uzyskaniu dodatniego wyniku badań laboratoryjnych próbek pobrany ch w stadzie brojlerów gatunku
kura ( Gallus gallus ) w kierunku serotypu Salmonella objętego programem.
3.5. Zasady stosowania środków zwalczających drobnoustroje, przeprowadzania szczepień oraz przyznawania odstępstw od obowiązku szczepień są określone w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1177/2006 z dnia 1 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących stosowania szczególnych
Dziennik Ustaw – 23 – Poz. 440
metod kontroli w ramach krajowych programó w na rzecz zwalczania salmonelli u drobiu (Dz. Urz.
UE L 212 z 02.08.2006, str. 3). Zakaz stosowania środków zwalczających drobnoustroje dotyczy
serotypów Salmonella objętych programem, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 2 ust. 2
tego rozporządz enia.
4. Środki wdrożone w ramach programu
4.1. Środki i prawodawstwo w zakresie powiadomienia o chorobie
Obowiązki w zakresie powiadamiania o chorobie wynikają z art. 42 ust. 1 –9 ustawy z dnia 11 marca
2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
Zgodnie z art. 51 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu
chorób zakaźnych zwierząt organy Inspekcji Weterynaryjnej prowadzą system zbierania,
przechowywania, analizowania, przetwarzania danych oraz informacji i przekazywania danych oraz
informacji o chorobach zakaźnych zwierząt, w tym o chorobach objętych programem. Powiatowy lekarz
weterynarii informuje sąsiednich powiatowych lekarzy weterynarii oraz wojewódzkiego lekarza
weterynarii właściweg o ze względu na miejsce prowadzenia przez podmiot działalności nadzorowanej
o powzięciu podejrzenia lub potwierdzeniu wystąpienia serotypu Salmonella objętego programem
w stadzie brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ). Wojewódzki lekarz weterynarii przekaz uje te dane
oraz informacje Głównemu Lekarzowi Weterynarii.
Ponadto powiatowy lekarz weterynarii powiadamia państwowego powiatowego inspektora sanitarnego
właściwego dla miejsca prowadzenia przez podmiot działalności nadzorowanej o wystąpieniu serotypu
Salmonella objętego programem.
4.2. Środki i prawodawstwo w za kresie kontroli choroby
Środki w zakresie kontroli choroby zostały opisane w ust. 3 programu .
Prawodawstwo w zakresie kontroli choroby:
- rozporządzenie nr 2160/2003;
- ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt .
4.3. Środki i prawodawstwo w zakresie odszkodowania dla właścicieli zwierząt poddanych
ubojowi lub zabiciu
Odszkodowanie jest przyznawane zgodnie z art. 49 i art. 57c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie
zdrowia zwierząt oraz zwa lczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
Dziennik Ustaw – 24 – Poz. 440
4.4. Środki i stosowne prawodawstwo w zakresie bezpieczeństwa biologicznego obowiązujące
w gospodarstwach
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań
i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy
ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej.
Stosowanie w gospodarstwie środków bioasekuracji, o których mowa w ust. 2 programu , jest
obowiązkowe.
- Ogólny op is kosztów i korzyści wynikających z realizacji programu
Zasadniczą korzyścią z realizacji programu dla producentów brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) oraz podmiotów zajmujących się obrotem drobiem oraz mięsem drobiowym będzie możliwość prowadzenia sw obodnego handlu oraz wywozu drobiu. Zgodnie z częścią E załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003 od dnia 1 grudnia 2011 r. świeże mięso drobiowe pozyskane z drobiu wymienionego w załączniku I do tego rozporządzenia (kury, indyki) nie może być wprowadzo ne do obrotu w celu spożycia przez ludzi, jeżeli nie zostanie spełnione kryterium bezpieczeństwa żywności określone w rozdziale 1 ust. 1.28 załącznika I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiolog icznych dotyczących środków spożywczych.
Osiągnięcie celu unijnego polegającego na ograniczeniu liczby zakażonych stad brojlerów zwiększy konkurencyjność polskiego drobiu i mięsa drobiowego na rynku wspólnotowym, jak również na rynkach państw trzecich.
Ponadto należy podkreślić, że salmonelloza jest najczęściej notowaną chorobą odzwierzęcą, a realizacja programu ograniczy liczbę zakażeń ludzi, w związku z tym zredukuje koszty leczenia tych chorób.
Szacunkowe koszty realizacji programu w 2024 r . wyrażone w złotych zostały przeliczone na euro według prognozowanego kursu euro zawartego w wytycznych Ministra Finansów (aktualizacja – październik 2023 r.) dotyczących stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków fin ansowych projektowanych ustaw.
Szacunkowe ogólne koszty realizacji programu w 2024 r. wyniosą 395 510,85 zł. Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu strona polska wystąpi z wnioskiem o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej, w odniesieniu do 3 0 % kosztów kwalifikowalnych , tj. 106 302,87 zł.
Są to szacunkowe koszty, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2024 z dnia 18 stycznia 2024 r. (Dz. U. poz. 122) w ramach limitu wydatków właściwych części budżetowych.
Finansowanie programu odbywa się ze środków budżetowych określonych w części 83, dział 758, rozdział 75818 – w ramach limitów rezerw celowych przeznaczonych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt or az na realizację zadań ustawowych Inspekcji Weterynaryjnej oraz ze środków budżetowych określonych w części 85 – budżety wojewodów, dział 010 – rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01022 – zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostał ości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego.
Dziennik Ustaw – 25 – Poz. 440
6. Założenia programu
6.1. Założenia związane z badaniami
6.1.1. Założenia w zakresie badań diagnostycznych
Rok: 2024
Regiona) Rodzaj badaniab) Populacjac) Rodzaj próbkid) Cele) Liczba planowanych
badań
Rzeczpospolita
Polska badanie bakteriologiczne w ramach
urzędowego pobierania próbek stada brojlerów gatunku
kura ( Gallus gallus ) kał / okładziny na
obuwie / kurz wykrycie stada
zakażonego 1750
Rzeczpospolita
Polska badanie serologiczne w ramach
urzędowego pobierania próbek stada brojlerów gatunku
kura ( Gallus gallus ) izolaty Salmonella
z kału / okładzin na
obuwie / kurzu określenie serotypu 240
Rzeczpospolita
Polska badanie w kierunku stwierdzenia
skuteczności przeprowadzonego
odkażania stada brojlerów gatunku
kura ( Gallus gallus ) wymazy
czystościowe potwierdzenie
skuteczności
przeprowadzonego
odkażania 480
a) Region określony w zatwierdzonym programie zwalczania chorób państwa członkowskiego .
b) Opis badania.
c) Wyszczególnienie gatunków i kategorii zwierząt objętych programem, w razie potrzeby .
d) Opis próbki (np. odchody) .
e) Opis celu (np. nadzór, monitorowanie, kontrola szczepień) .
Dziennik Ustaw – 26 – Poz. 440
6.1.2. Założenia w zakresie badania stad
Rok: 2024
Region
Rodzaj
stada
Łączna
liczba stad
Łączna
liczba stad
objętych
progra -
mem
Przewidy -
wana
liczba stad
do zbadania
Przewidy -
wana
liczba
próbko -
brań
przez
powiato -
wego
lekarza
weterynarii Przewidy -
wana
liczba
próbek
pobranych
przez
powiato -
wego
lekarza
wetery -
narii Serotyp
Przewidy -
wana
liczba stad
z dodatnim
wynikiem
badania
Przewidy -
wana
liczba stad
do likwidacji
Łączna
przewidy -
wana
liczba
sztuk
drobiu
poddanych
ubojowi
lub zabitych
Rzecz-
pospolita
Polska Stada
brojlerów
gatunku
Gallus
gallus 50 000 50 000 1750 1750 1750 Salmonella
Enteritidis,
Salmonella
Typhimurium 120 120 3 500 000
Dziennik Ustaw – 27 – Poz. 440
7. Szczegółowa analiza kosztów wynikających z realizacji programu
Rok: 20241)
Przeznaczenie
kosztów Wyszczególnienie Szacunkowa
liczba jednostek Szacunkowy
jednostkowy
koszt
(w złotych) Szacunkowy
jednostkowy
koszt
(w euro) Suma ogółem
(w złotych) Suma ogółem
(w euro) Finanso -
wanie
unijne
- Badania laboratoryjne2) Koszt badań laboratoryjnych Badanie bakteriologiczne w ramach pobierania próbek przez powiatowego lekarza weterynarii 1750 89,71 20,16 156 996,00 35 280,00 tak Koszt badań laboratoryjnych Badanie w kierunku stwierdzenia skuteczności przeprowadzonego odkażania 480 179,96 40,44 86 379,84 19 411,20 tak Koszt badań laboratoryjnych Badanie w kierunku określenia serotypu odpowiednich izolatów 240 209,19 47,01 50 206,68 11 282,40 tak
- Szczepienia
Szczepienia Program nie przewiduje - Koszty zniszczenia lub unieszkodliwienia
Koszty zniszczenia lub unieszkodliwienia Program nie przewiduje - Czyszczenie i odkażanie
Czyszczenie i odkażanie Odkażanie jest rutynową czynnością wykonywaną zawsze przed wprowadzeniem kurcząt do kurnika, stąd jego koszty są ponoszone przez producenta brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) - Wynagrodzenia (osoby zatrudnione do realizacji programu)
Wynagrodzenia Koszt wyceny paszy (godz.) 7 33,95 7,22 237,65 50,56 nie
Dziennik Ustaw – 28 – Poz. 440
6. Towary konsumpcyjne i specjalny sprzęt
Towary
konsumpcyjne
i specjalny sprzęt Nie dotyczy
7. Inne koszty
Inne koszty Badanie laboratoryjne inne niż
wymienione w pkt 1 (np. badania
paszy i wody) 100 30,51 6,49 3051,00 649,15 nie
Inne koszty Odszkodowanie za pasze (tony) 3 4071,10 866,19 12 213,30 2598,57 nie
Inne koszty Unieszkodliwienie odpadów
laboratoryjnych (kg) 3100 8,26 1,76 25 606,00 5448,09 nie
8. Koszt pobrania próbek2)
Koszt pobrania próbek Koszt pobrania próbek 1750 34,75 7,81 60 820,38 13 667,50 tak
OGÓŁEM 395 510,85 88 387,47
OGÓŁEM (koszty kwalifikowane) 354 402,90 79 641,10
- Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Wszystkie wartości są podane bez VAT. Koszt programu obliczono według kursu euro 4,45 zł zgodnie
z wytycznymi Ministra Finansów dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszaco wania skutków finansowych projektowanych
ustaw – aktualizacja: październik 2023 r.
Są to szacunkowe koszty realizacji programu, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie cho rób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2024 z dnia 18 stycznia 2024 r. (Dz. U. poz. 122) w ramach limitu wydatków określonych w części 83 – rezerwy celowe oraz w części 85 – budżety wojewodów.
Finansowanie programu odbywa się ze środków budżetowych określonych w części 83 – rezerwa celowa, dział 758 – różne rozliczenia, rozdziału 75818 – rezerwy ogólne i celowe poz. 12 przeznaczon ych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (w tym finansowanie programów zwalczania), badania monitoringowe pozostałości chemicz nych i biologicznych w tkankach zw ierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach, finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz dofinansowan ie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, w tym na wypłatę wynagrodzeń dla lekarzy wyznaczonych na podstawie art. 16 us tawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej , oraz ze środków budżetowych określonych w części 85 – budżety wojewodów, dział 010 – rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01022 – zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozosta łości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego. - Szacunkowe koszty jednostkowe wyliczone na podstawie dokumentu „Single Market Programme (SMP Food) Invitation to submit a pro posal SMP -FOOD -2024- VETPROGR -LS-IBA” z dnia 28 kwietnia 2023 r.