Dz.U. 2024 poz. 453

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJWarszawa, dnia 27 marca 2024 r. Poz. 453 453 OBWIESZCZENIE MINISTRA NAUKI1) z dnia 9 lutego 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela 1. Na podstawie  art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu  aktów normatywnych  i niektórych  innych  aktów prawnych  (Dz. U. z 2019 r.  poz. 1461)  ogłasza się w załączniku  do niniejszego  obwieszczenia  jednolity  tekst rozpo- rządzenia  Ministra Nauki i Szkolnictwa  Wyższego  z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie  standardu  kształcenia  przygotowujące - go do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 890), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych: 1) rozporządzeniem  Ministra Edukacji  i Nauki z dnia 26 sierpnia 2022 r. zmieniającym  rozporządzenie  w sprawie  stan- dardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz. 1872); 2) rozporządzeniem  Ministra Edukacji  i Nauki z dnia 14 września  2023 r. zmieniającym  rozporządzenie  w sprawie  stan- dardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz. 2003). 2. Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie obejmuje: 1) § 2 rozporządzenia  Ministra Edukacji  i Nauki z dnia 26 sierpnia 2022 r. zmieniającego  rozporządzenie  w sprawie  standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz. 1872), który stanowi: „§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.”; 2) § 2 i § 3 rozporządzenia  Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. zmieniającego  rozporządzenie  w sprawie   standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz. 2003), które stanowią: „§ 2. Standard  kształcenia  przygotowującego  do wykonywania  zawodu nauczyciela  określony  w załączniku  nr 1  do rozporządzenia,  o którym  mowa w § 1, w brzmieniu  nadanym  niniejszym  rozporządzeniem,  w zakresie  dotyczą - cym kształcenia  na studiach przygotowującego  do wykonywania  zawodu nauczyciela  teoretycznych  przedmiotów  zawodowych  i nauczyciela  praktycznej  nauki zawodu ma zastosowanie  do kształcenia  począwszy  od cyklu kształce - nia rozpoczynającego się od roku akademickiego 2024/2025.  § 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 października 2023 r.”. Minister Nauki:  D. Wieczorek 1) Minister Nauki kieruje działem administracji  rządowej  – szkolnictwo  wyższe i nauka, na podstawie  § 1 ust. 2 rozporządzenia  Prezesa  Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Nauki (Dz. U. poz. 2716).

Dziennik Ustaw  – 2 –   Poz. 453 Załącznik  do obwieszczenia  Ministra Nauki  z dnia 9 lutego 2024 r. (Dz. U. poz. 453) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA  NAUKI  I SZKOLNICTWA  WYŻSZEGO1) z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela Na podstawie  art. 68 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie  wyższym  i nauce (Dz. U.  z 2023 r. poz. 742, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje: § 1. Określa się standard kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu: 1) nauczyciela, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia; 2) nauczyciela  przedszkola  i edukacji  wczesnoszkolnej  (klasy I–III szkoły podstawowej),  stanowiący  załącznik  nr 2 do  rozporządzenia; 3) nauczyciela  pedagoga  specjalnego,  nauczyciela  logopedy  i nauczyciela  prowadzącego  zajęcia wczesnego  wspomaga- nia rozwoju dziecka, stanowiący załącznik nr 3 do rozporządzenia. § 1a. W roku akademickim  2019/2020  zajęcia lub grupy zajęć realizowane  w formie  praktyk zawodowych  na studiach  przygotowujących  do wykonywania  zawodu nauczyciela,  o którym  mowa w § 1 pkt 1–3, oraz na studiach podyplomowych  przygotowujących  do wykonywania  zawodu nauczyciela,  o którym  mowa w § 1 pkt 1 i 3, rozpoczętych  przed dniem 1 paź- dziernika  2019 r. i kończących  się w roku akademickim  2019/2020,  mogą być realizowane  z wykorzystaniem  metod i tech - nik kształcenia na odległość. § 1aa. W roku akademickim  2020/2021  zajęcia lub grupy zajęć na studiach przygotowujących  do wykonywania  zawo- du, o którym  mowa w § 1, oraz na studiach podyplomowych  przygotowujących  do wykonywania  zawodu, o którym  mowa  w § 1 pkt 1 i 3, mogą być prowadzone  z wykorzystaniem  metod i technik kształcenia na  odległość  w wymiarze  umożliwia - jącym uzyskanie  do 100 % liczby punktów  ECTS określonej  dla tych zajęć lub grup zajęć odpowiednio  w programie  stu- diów lub programie studiów podyplomowych dla danego roku studiów lub studiów podyplomowych. § 1b. 1. W roku akademickim  2020/2021 zajęcia  lub grupy zajęć realizowane  w formie  praktyk zawodowych  na stu- diach przygotowujących  do wykonywania  zawodu nauczyciela,  o którym  mowa w § 1, oraz na studiach podyplomowych  przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela, o którym mowa w § 1 pkt 1 i 3, mogą być realizowane również: 1) w podmiocie prowadzącym  to kształcenie; 2) przez udział studenta lub uczestnika  studiów podyplomowych  w prowadzeniu  przez szkołę lub placówkę  systemu  oświaty lekcji lub zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. 2. W przypadku,  o którym  mowa w ust. 1 pkt 1, zajęcia lub grupy zajęć realizowane  w formie  praktyk zawodowych  są  przygotowywane  i  organizowane  przez podmiot  prowadzący  kształcenie  na studiach  lub studiach  podyplomowych, o których  mowa w ust. 1, i mogą odbywać  się w formie  ćwiczeń praktycznych,  symulacji  lekcji lub zajęć, właściwych  dla  przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty, także z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. 3. W przypadku,  o którym  mowa w ust. 1 pkt 2, zajęcia lub grupy zajęć realizowane  w formie  praktyk zawodowych  są  organizowane  przez podmiot prowadzący  kształcenie  na studiach lub studiach podyplomowych,  o których  mowa w ust. 1,  i mogą odbywać  się przez umożliwienie  studentom  lub uczestnikom  studiów podyplomowych  udziału w przygotowaniu  i prowadzeniu  przez szkołę lub placówkę  systemu oświaty lekcji lub zajęć realizowanych  z wykorzystaniem  metod i technik  kształcenia na odległość lub ich obserwacji. § 1c. Liczby punktów  ECTS przypisanych  do zajęć lub grupy zajęć prowadzonych  w roku akademickim  2020/2021  z wykorzystaniem  metod i technik kształcenia  na odległość  nie wlicza się do liczby punktów ECTS, jaka może być uzyska- na w ramach kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, określonej w: 1) załączniku  nr 1 do rozporządzenia  w części I w ust. 3.7 –  w przypadku  studiów i studiów  podyplomowych,  przygoto- wujących do wykonywania zawodu nauczyciela; 1) Na dzień ogłoszenia  obwieszczenia  w Dzienniku  Ustaw Rzeczypospolitej  Polskiej działem administracji  rządowej  – szkolnictwo  wyższe i nauka kieruje Minister Nauki, na podstawie  § 1 ust. 2 rozporządzenia  Prezesa Rady Ministrów  z dnia 18 grudnia 2023 r.  w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Nauki (Dz. U. poz. 2716). 2) Zmiany tekstu jednolitego  wymienionej  ustawy zostały ogłoszone  w Dz. U. z 2023 r. poz. 1088,  1234, 1672, 1872 i 2005 oraz z 2024 r.  poz. 124 i 227.

Dziennik Ustaw  – 3 –   Poz. 453 2) załączniku  nr 2 do rozporządzenia  w części I w ust. 3.4 –  w przypadku  studiów przygotowujących  do wykonywania  zawodu nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej (klasy I–III szkoły podstawowej); 3) załączniku  nr 3 do rozporządzenia  w części I w ust. 3.4 –  w przypadku  studiów i studiów  podyplomowych,  przygoto- wujących  do wykonywania  zawodu nauczyciela  pedagoga  specjalnego,  nauczyciela  logopedy  i nauczyciela  prowa- dzącego zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. § 1d.3) 1. W roku  akademickim  2021/2022 zajęcia  lub grupy zajęć realizowane  w formie  praktyk zawodowych  na stu- diach przygotowujących  do wykonywania  zawodu nauczyciela,  o którym  mowa w § 1, oraz na studiach podyplomowych  przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela, o którym mowa w § 1 pkt 1 i 3, mogą być realizowane również: 1) w podmiocie prowadzącym  to kształcenie; 2) przez udział studenta lub uczestnika  studiów podyplomowych  w prowadzeniu  przez szkołę lub placówkę  systemu  oświaty lekcji lub zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. 2. W przypadku,  o którym  mowa w ust. 1 pkt 1,  zajęcia lub grupy zajęć realizowane  w formie  praktyk zawodowych  są  przygotowywane  i  organizowane  przez podmiot  prowadzący  kształcenie  na studiach  lub studiach  podyplomowych, o których  mowa w ust. 1, i mogą odbywać  się w formie  ćwiczeń praktycznych,  symulacji  lekcji lub zajęć, właściwych  dla  przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty, także z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. 3. W przypadku,  o którym  mowa w ust. 1 pkt 2,  zajęcia lub grupy zajęć realizowane  w formie  praktyk zawodowych  są  organizowane  przez podmiot prowadzący  kształcenie  na studiach lub studiach podyplomowych,  o których  mowa w ust. 1,  i mogą odbywać  się przez umożliwienie  studentom  lub uczestnikom  studiów podyplomowych  udziału w przygotowaniu  i prowadzeniu  przez szkołę lub placówkę  systemu oświaty lekcji lub zajęć realizowanych  z wykorzystaniem  metod i technik  kształcenia na odległość lub ich obserwacji. § 1e.3) Liczby punktów  ECTS przypisanych  do zajęć lub grupy zajęć prowadzonych  w roku akademickim  2021/2022  z wykorzystaniem  metod i technik kształcenia  na odległość  nie wlicza się do liczby punktów ECTS, jaka może być uzyska- na w ramach kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, określonej w: 1) załączniku  nr 1 do rozporządzenia  w części I w rozdziale  3 w ust. 3.7 –  w przypadku  studiów i studiów  podyplomo- wych, przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela; 2) załączniku  nr 2 do rozporządzenia  w części  I w rozdziale  3 w ust. 3.4 –  w przypadku  studiów przygotowujących  do  wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej (klasy I  –III szkoły podstawowej); 3) załączniku  nr 3 do rozporządzenia  w części I w rozdziale  3 w ust. 3.4 –  w przypadku  studiów i studiów  podyplomo- wych, przygotowujących  do wykonywania  zawodu nauczyciela  pedagoga  specjalnego,  nauczyciela  logopedy  i na- uczyciela prowadzącego zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. § 1f.3) 1. W roku  akademickim  2021/2022 studenci  studiów przygotowujących  do wykonywania  zawodu nauczyciela,  o którym  mowa w § 1, którzy w trakcie  tego roku akademickiego  wykonywali  czynności  w ramach  zadań realizowanych  przez podmioty  zapewniające  pomoc obywatelom  Ukrainy,  o których  mowa w art. 1 ust. 1  ustawy z dnia 12 marca  2022 r.  o pomocy  obywatelom  Ukrainy w związku  z konfliktem  zbrojnym  na terytorium  tego państwa (Dz. U. poz. 583,  z późn.  zm.4)), mogą ubiegać się o zaliczenie  zajęć lub części zajęć kształtujących  umiejętności  praktyczne,  w tym zajęć praktycz - nych i praktyk  zawodowych,  do których w programie  studiów zostały przypisane  efekty uczenia się obejmujące  umiejęt-
ności praktyczne, które nabyli w czasie wykonywania tych czynności. 2. Uczelnia  może zaliczyć zajęcia lub część zajęć, o których  mowa w ust. 1, uwzględniając  informacje  o liczbie godzin  i charakterze  wykonywanych  czynności,  o których  mowa w ust. 1,  zawarte w zaświadczeniu  wydanym  przez podmiot,  w którym student wykonywał te czynności. § 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia5).6) 3) Dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia  Ministra Edukacji  i Nauki z dnia 26 sierpnia 2022 r. zmieniającego  rozporządzenie  w sprawie  standardu  kształcenia  przygotowującego  do wykonywania  zawodu nauczyciela  (Dz. U. poz. 1872),  które weszło w życie z dniem  7 września 2022 r. 4) Zmiany wymienionej  ustawy zostały ogłoszone  w Dz. U.  z 2022 r. poz. 682,  683, 684, 830, 930, 1002, 1087, 1383, 1561, 1692 i 1733.  5) Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 2 sierpnia 2019 r. 6) Niniejsze  rozporządzenie  było poprzedzone  rozporządzeniem  Ministra Nauki i Szkolnictwa  Wyższego  z dnia 17 stycznia  2012 r.  w sprawie  standardów  kształcenia  przygotowującego  do wykonywania  zawodu nauczyciela  (Dz. U. poz. 131),  które utraciło moc  z dniem wejścia w życie niniejszego  rozporządzenia  na podstawie  art. 349 pkt 6 ustawy  z dnia 3 lipca 2018 r. – Przepisy wprowadza- jące ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1669 oraz z 2019 r. poz. 39 i 534).

Dziennik Ustaw  – 4 –   Poz. 453 Załączniki do rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. (Dz. U. z 2024 r. poz . …)

Załącznik nr 1
STANDARD KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA
I. SPOSÓB ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA

1. WYMAGANIA OGÓLNE
   1.1. Standard ma zastosowanie do k ształceni a przygotowujące go do wykonywania zawodu  nauczyciela przedmiotu, nauczyciela teoretyczn ych przedmiot ów zawodowych, nauczyciela praktycznej nauki zawodu,  nauczyciela prowadzącego zajęcia i nauczyciela psychologa . 1.2. Standard nie ma zastosowania do kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej (klasy I –III szkoły podstawowej) , nauczyciela pedagoga specjalnego, nauczyciela logopedy i nauczyciela prowadzącego zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka . 1.3. Kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela jest prowadzone
   na studiach :

1. na kierunku,  poziomie i profilu , których program określa efekty uczenia się , o których mowa w ustaw ie z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Syst emie Kwalifikacji  (Dz. U. z 2020 r. poz. 226 oraz z 2023 r. poz. 2005 ), z uwzględnieniem uniwersalnych  charakterystyk pierwszego stopnia określonych w tej ustawie, charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 3 tej ustawy  i efektów uczenia się określonych w standardzie ;

2. podyplomowych, których program określa efekty uczenia się dla  kwalifikacji  cząstkowych uwzględniające charakterystyki drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji na poziomie 6, 7 albo 8 Polskiej Ramy Kwalifikacji określone w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym  Systemie Kwalifikacji oraz  efekty uczenia się określone w standardzie . 1.4.7) Studia, o których mowa w ust. 1.3 pkt 1, przygotowujące do wykonywania zawodu:

3. nauczyciela przedmiotu lub nauczyciela prowadzącego zajęcia są prowadzone j ako studia pierwszego stopnia i studia drugiego stopnia lub jako jednolite studia magisterskie na
   kierunku studiów, których progr am określa efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmują ce treści nauczania określone w podstawie programow ej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć, z tym że studia przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela języka regionalnego mogą być prowadzone jako studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie na kierunku studiów, których program określa efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obe jmują ce treści nauczania określone w podstawie programowej tego języka;

4. W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz. 2003 ), które weszło w życie z dniem 1 października 202 3 r. Załączniki  do rozporządzenia  Ministra Nauki i Szkolnictwa  Wyższego  z dnia 25 lipca 2019 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 453) Załącznik nr 1 STANDARD KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA

Dziennik Ustaw  – 5 –   Poz. 453 – 8 – 2) nauczyciela psychologa są prowadzone jako studia pi erwszego stopnia i studia drugiego stopnia lub jako jednolite studia magisterskie na kierunku psychologia;
3) nauczyciela teoretyc znych przedmiotów zawodowych lub nauczyciela praktycznej nauki zawodu są prowadzone jako studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie na kierunku studiów, których progr am określa efekty uczenia się w kategoriach wied zy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w pods tawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie  nauczanego  przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć.
1.5. Studia stacjonarne pierwszego stopnia trwają nie krócej niż 6 semestrów.
1.6. Studia stacjonarne drugiego stopnia trwają nie krócej niż 3 semestry. 1.7. Stacjonarne jednolite studia magisterskie trwają nie krócej niż 9 semestrów.
1.8. Studia niestacjonarne mogą trwać dłużej niż odpowiednie studia stacjonarne.
1.9. Liczba punktów ECTS konieczna do ukończenia studiów nie może być mniejsza niż, w przypadku studiów:

1. pierwszego stopnia – 180;
2. drugiego stopnia – 90;
3. jednolitych  magisterskich  – 300, a w przypadku studiów trwających dłużej niż 10 semestrów – 360. 1.10. Liczbę semestrów , profil studiów, liczbę punktów ECTS konieczn ą do ukończenia studiów , liczbę godzin zajęć , w tym praktyk zawodowych , oraz dyscypliny naukowe lub  artystyczne, do których jest przyporządkowany kierunek , ze wskazaniem dyscypliny wiodącej
   określa program studiów.
   1.11. Studia podyplomowe  przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela trwają nie krócej niż 3 semestry.

2. ZAJĘCIA I GRUPY ZAJĘĆ
   2.1. Proces kształcenia jest realizowany w postaci zajęć lub grup zajęć przygotowując ych do wykonywania zawodu nauczyciela . 2.2. W przypadku studiów o profilu:

1. ogólnoakademickim – program studiów obejmuje zajęcia lub grupy zajęć, związane z prowadzoną w uczelni działalnością naukową w dyscyplinie naukowej lub artystycznej , do której jest przy porządkowany kierunek studiów , którym przypisano punkty ECTS w wymiarze większym niż 50 % liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów , i uwzględnia udział studentów w zajęciach przygotowujących do prowadzenia działalności naukowej lub udział w tej działalności;
2. praktycznym  – program studiów obejmuje zajęcia lub grupy zajęć kształtujące umiejętności praktyczne, którym przypisano punkty ECTS w wymiarze większym niż 50 % liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów.

Dziennik Ustaw  – 6 –   Poz. 453 – 9 – 2.3. Kształcenie na studiach przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela  obejmuje przygotowani e merytoryczne i przygotowani e pedagogiczne. Przygotowanie pedagogiczne obejmuje przygotowanie  psychologiczno -pedago giczne i przygotowanie dydak tyczne. Przygotowanie dydaktyczne obejmuje podstawy dydaktyki i emisję głosu oraz przygotowanie dydaktyczne do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć.
2.4. Kształcenie na studiach przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela obejmuje  przygotowanie:

1. merytoryczne do nauczania pierwszego przedmiotu lub prowadzenia  pierwszych zajęć – grupa zajęć A 1;

2. psycho logiczno -pedagogiczne – grupa zajęć B ;

3. dydaktyczne  w zakresie  podstaw dydaktyki i emisji głosu – grupa zajęć C;

4. dydaktyczne do nauc zania pierwszego przedmiotu lub prowadzenia pierwszych  zajęć – grupa zajęć D . 2.5. Kształcenie na studiach przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela może obejmować również przygotowanie dydaktyczne do nauczania kolejnego przedmiotu lub  prowadzenia kolejn ych zajęć – grup y zajęć A1, A2, B, C, D i E. 2.6. Kształcenie na studiach przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela
   psychologa  obejmuje  przygotowanie merytoryczne, dydaktyczne  w  zakre sie podstaw dydaktyki i emisji głosu oraz przygotowanie pedagogiczne – grup y zajęć A1, C i F.
   2.7.8) Kształcenie na studiach podyplomowych przygotowujące do wykonywania zawodu na uczyciela może być prowadzone w zakresie przygotowania:

5. psychologiczno -pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć dla nieposiadających tego przygotowania ab solwentów:
   a) studiów pierwszego stopnia i studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program określał efekty ucz enia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć,
   b) studiów drugiego stopnia rozpoczętych prz ed rokiem akademickim 2019/2020 na kierunku studiów, których progra m określał efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności ob ejmujące treści nauczania określone w podstawie pro gramowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć,
   c) studiów pierwszego stopnia, studiów drug iego stopnia lub jedn olitych studiów magisterskich w zakresie języka regionalnego na kierunku studiów, których progra m określał efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmują ce treści nauczania określone w podstawie programowej tego języka
   – grupy zajęć B, C i D;

6. W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 7.

Dziennik Ustaw  – 7 –   Poz. 453 – 10 – 2) psychologiczno -pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych lub praktycznej nauki zawodu dla nieposiadających tego przygotowania absolwentów studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopn ia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których progra m określał efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzo nych zajęć – grupy zajęć B, C i D; 3) merytorycznego, p sychologiczno -pedagogicznego i dydaktycznego dla absolwentów:
a) studiów pierwszego stopnia i studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program określał efekty uczenia się w kategoriach wie dzy i umiejętności obejmujące treści nauczania odpowiadające wymaganiom ogólnym określonym w podstawie pro gramowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treś ci prowadzonych zajęć – w przypadku nauczyciela przedmiotu lub nauczyciela prowadzącego zajęcia,
b) studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program nie określał efektów uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujących treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie nauczanego przedmiotu lu b treści prowadzonych zajęć – w przypadku nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodow ych lub nauczyciela praktycznej nauki zawodu
– grupy zajęć A3, B, C i D; 4) merytorycznego i dydaktycznego do nauczania kolejnego przedmiotu lub prowadzenia kolejnych zajęć dla posiadających przygotowanie merytoryczne, psychologiczno - -pedagogiczne, w zakre sie podstaw dydaktyki i emisji głosu oraz przygotowanie dydaktyczne do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć absolwentów:
a) studiów pierwszego stopnia i studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program określał efekty ucz enia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania odpowiadające wymaganiom ogólnym określonym w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych za jęć, b) studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program nie określał efektów uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujących treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć,
c) studiów pierwszego stopnia lub studiów drugiego stopnia prowadzonych zgodnie z wymaganiami dotyczącymi kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela określonymi w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz. 131), rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodow ej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia

Dziennik Ustaw  – 8 –   Poz. 453 – 11 – nauczycieli (Dz. U. poz. 2110) albo rozporządzeni u Ministra Edukacji Narodowej
i Sportu z dnia 23 września 2003 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (Dz. U. poz. 1655) na kie runku studiów, których program obejmował wymagania odpowiadające wymaganiom ogólnym określon ym w podstawie pro gramowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć
– grupy zajęć A3 i E; 5) pedagogicznego do wykonywani a zawodu nauczyciela psychologa dla absolwent ów studiów pierwszego stopnia i studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku psychologia – grupa zajęć F;
6) psychologiczno -pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania języka obcego dla nieposiadających tego przygotowania absolwentów studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program nie określał efektów uczenia się w kategoriach  wiedzy  i  umiejętności obejmujący ch treści nauczania określone w podstawie programow ej języka obcego nowożytnego, a którzy legitymują się znajomością tego języka odpow iednią do wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art.  9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r.  – Karta Nauczyciela (Dz.  U. z 2023 r. poz. 984, 1234, 1586, 1672 i 2005 ) i potwierdzoną zgodnie z tymi pr zepisami lub ukończyli studia w państwie, w którym językiem urzędowym jest te n język – grupy zajęć B, C i D.
3. MINI MALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH I PUNKTÓW ECTS
Grupy zajęć , w ramach których osiąga się szczegółowe efekty uczenia się Zajęcia Liczba
godzin Liczba  punktów
ECTS
A1. Przygotowanie merytoryczne do naucza nia pierwszego przedmiotu lub prowa dzen ia pierwszych zajęć * * ** A2. Przygotowanie merytoryczne do nauczania kolejnego  przedmiotu lub prowadzenia  kolej nych zajęć * * ** A3. Podyplomowe przygotowanie meryto ryczne do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć * 180 10 B. Przygotowanie psychologiczno -pedagogiczne B.1. Psychologi a 90 10 B.2. Pedagogik a 90 B.3. Praktyki zawodowe 30 C. Podstawy dydaktyki i emisja  głosu Podstawy dydaktyki
60 3 Emisja  głosu

Dziennik Ustaw  – 9 –   Poz. 453 – 12 – D. Przygotowanie dydaktyczne  do nauczania pierwszego przedmiotu lub prowadzenia  pierwszych zajęć W przypadku przedmiotu  nauczanego lub zajęć prowa dzonych  w szkole podstawowej  i ponadpodstawowej , teoretycznych  przedmiotów zawodowych oraz praktycznej nauki zawodu :
D.1. Dydaktyka  przedmiotu nauczania lub zajęć 150 15 D.2. Praktyki
zawodowe 120 W przypadku przedmiotu  nauczanego lub zajęć prowadzonych w szkole podstawowej albo  ponadpodstawowej:
D.1. Dydaktyka  przedmiotu nauczania lub zajęć 90 7 D.2. Praktyki  zawodowe 60 E. Przygotowanie  dydaktyczne  do nauczania kolejnego  przedmiotu lub prowadzenia  kolejnych zajęć
W przypadku przedmiotu  nauczanego lub zajęć prowadzonych
w szkole podstawowej  i ponadpodstawowej , teoretycznych  przedmiotów zawodowych oraz praktycznej nauki zawodu :
E.1. Dydaktyka  przedmiotu nauczania lub zajęć 90 7 E.2. Praktyki  zawodowe 90 W przypadku przedmiotu  nauczanego lub zajęć prowadzonych
w szkole podstawowej  albo ponadpodstawowej:
E.1. Dydaktyka  przedmiotu nauczania lub zajęć 60 6 E.2. Praktyki  zawodowe 60

Dziennik Ustaw  – 10 –  Poz. 453 – 13 – F. Przygotowanie pedagogiczne do wykonywania zawodu  nauczyciela psychologa F.1. Pedagogik a 60 14 F.2. Metodyka pracy  nauczyciela psychologa w przedszkolach,  szkołach i placówkach
systemu oświat y 120 F.3. Praktyki zawodowe 120

• W wymiarze określonym w programie studiów zapewniającym merytoryczne przygot owanie do nauczania przedmiotu lub  prowadzenia zajęć . ** W liczbie  określonej w programie studiów .

3.1. Program studiów podyplomowych, w ramach który ch jest realizowane kształcenie przygotowujące do wykonywania  zawodu nauczyciela w grupa ch zajęć, o których mowa w ust. 2.7, zapewnia osiągnięcie takich samych efektów uczenia się jak program studiów . 3.2. W ramach  grupy zajęć B dwie trzecie godzin zajęć jest realizowan ych w formie  wykład ów i ćwiczeń . Pozostałe godziny zajęć są zintegrowane z realizacją praktyk zawodowych.
3.3. W ramach grupy zajęć D uwzględnia się specyfikę danego przedmiotu lub rodzaju  zajęć.
3.4. Celem praktyk zawodow ych w grupach zajęć D i E jest zdobywanie  doświadcze nia związan ego z pracą dydaktyczno -wychowawczą nauczyciela i konfrontowanie nabytej wiedzy z zakresu dydaktyki szczegółowej (metodyki nauczania) z rzeczywistością pedagogiczną. Jeżeli przedmiot jest  nauczany  lub  rodzaj zajęć jest  prowadzony  zarówno w szkole podstawowej , jak i ponadpodstawowej, praktyk i zawodowe odbywają się w obu typach szkół. Praktyk i zawodowe są zintegrowane z realizacją zajęć z zakresu dydaktyki  przedmiotu  nauczania lub rodzaju zajęć.
3.5. Celem  praktyk  zawodow ych w grupie zajęć F jest przygotowanie do pracy nauczyciela psychologa w systemie oświaty, w szczególności zdobywanie doświadczenia związanego z pracą opiekuńczo -wychowawczą, diagnostyczną, edukacyjną i terapeutyczną z uczniami w różnych okresach rozwojowych oraz  udzielaniem  pomocy  psychologicznej  uczniom, rodzicom , opiekunom  lub nauczycielom.  Praktyki  zawodowe są zintegrowane
z realizacją zajęć z zakresu  pedagogiki  i  metodyki  pracy  nauczyciela  psychol oga w przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświat y.
3.6. Praktyki zawodowe są realizowane w przedsz kolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych,  poradniach  psychologiczno -pedagogicznych i innych placówkach systemu oświaty udzielających wsparcia ucz niom, rodzicom , opiekunom lub nauczycielom.
3.7. W grupach zajęć B –F liczba punktów ECTS, jaka może być uzyskana w ramach kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, nie może być większa niż 25 % sumy liczby punktów ECTS określonej dla tych  grup zajęć . Praktyk i zawodowe nie mogą być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość . 3.8. Program studiów umożliwia studentom wybór zajęć w grupie zajęć A , którym przypisano punkty  ECTS w wymiarze nie mniejszym niż 5 % liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów.

Dziennik Ustaw  – 11 –  Poz. 453 – 14 – 4. INFRASTRUKTURA NIEZBĘDNA DO PROWADZENIA KSZTAŁCENIA
4.1. Proces kształcenia odbywa się z wykorzystaniem infrastruktury pozwalającej na osiągnięcie efektów uczenia się. 4.2. Praktyki zawodowe odbywają się w przedszkolach , szkołach i placówk ach systemu oświat y, w których do zajmowania stanowiska nauczyciela są wymagane kwalifikacje określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r.  – Karta Nauczyciela . II. OSOBY PROWADZĄCE KSZTAŁCENIE

1. Kształcenie służące osiągnięciu efektów uczenia się jest prowadzone przez
   nauczycieli akademickich i inne osoby posiadające kompetencje zawodowe lub naukowe oraz doświadczenie w zakresie właściwym dla prowadzonych zajęć.
2. W kształceni u przygotowując ym do wyko nywania zawodu nauczyciela w grup ach zajęć B i F biorą udział także osoby prowadzące badania naukowe w dyscyplinie naukowej
   pedagogika lub psychologia.
3. W kształceniu przygotowującym do wykonywania zawodu nauczyciela w gr upach zajęć A1, A2 , A3 i D biorą udział także osoby prowadzące działalność naukową w dyscyplinie naukowej lub artystycznej odpowiadającej przedmiotowi nauczania lub prowadzonym zajęciom .
4. W kształceniu przygotowującym do wykonywania zawodu nauczyciela prowadzonym na studiach podyplomowych biorą udzi ał wyłącznie osoby uczestniczące w kształceniu przygotowującym do wykonywania zawodu nauczyciel a, prowadzonym przez uczelnię w ramach studiów pierwszego lub drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich, na kierunku odpowiadającym zakresowi kształcenia na studiach podyplomowych.
   III. EFEKTY UCZENIA SIĘ
5. OGÓLNE EFEKTY UCZENIA SIĘ
   1.1. W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

1. podstawy filozofii wychowania i aksjologii pedagogicznej, specyfikę głównych środowisk wychowawczych i procesów w nich zachodzących;
2. klasyczne i współczesne teorie rozwoju człowieka, wychowania, uczenia się i naucz ania lub kształcenia oraz ich wartości aplikacyjne ;
3. rolę nauczyciela lub wychowawcy w  modelowaniu postaw i zachowań uczniów;
4. normy, procedury i dobre praktyki stosowane w działalności pedagogicznej (wychowanie przedszkolne,  na uczanie w szkołach podstawowyc h i średnich ogólnokształ cących, technikach i szkołach branżowych, szkołach specjalnych i oddziałach s pecjalnych oraz  integracyjnych,  w różnego typu ośrodkach wychowawczych oraz kształceni u ustawiczn ym);
5. zagadnienie edukacji włączając ej, a także sposoby realizacji zasad y inkluzji ;

Dziennik Ustaw  – 12 –  Poz. 453 – 15 – 6) zróżnicowanie potrzeb edukacyjnych uczniów i wynikające z nich zadania szkoły dotyczące dostosowania organizacji procesu kształcenia i wychowania;
7) sposoby projektowania i prowadzenia działań diagnostycznych w praktyce pe dagogicznej;
8) strukturę i funkcje systemu oświaty – cele, podstawy prawne, organizację i funkcjonowanie  instytucji edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych, a także alternatywne formy edukacji;
9) podstawy praw ne systemu oświat y niezbędne do prawidłowego rea lizowania prowa dzonych działań edukacyjnych;
10) prawa dziecka i osoby z niepełnosprawnością ; 11) zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w instytucjac h edukacyjnych, wychowawczych  i opiekuńczych oraz odpowiedzialności prawnej nauczyciela w tym zakresie, a także zasady udzielania pierwszej pomocy;
12) procesy komunikowania interpersonalnego i społecznego oraz ich prawidłowości i zakłócenia;
13) podstawy funkcjonowania i patologi e aparatu mowy , zasady emisji gł osu, podstawy
funkcjonowania narządu wzroku i równowagi ; 14) treści nauczania i typow e trudności uczni ów związan e z ich opanowaniem;
15) metody nauczania i doboru efektywnych środków dydaktycznych, w tym zasobów internetowych , wspomagających nauczanie przedmiot u lub prowadzenie zajęć , z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów . 1.2. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

1. obserwować sytuacje i zdarzenia pedagogiczne, analizować je z wykorzystaniem  wiedzy pedagogiczno -psychologicznej oraz proponować rozwiązania problemów;
2. adekwatnie dobierać, tworzyć i dostosowywać do zróżnicowanych potrzeb uczniów materiały i środki, w tym z zakresu technologii informacyjno -komunikacyjnej, oraz  metod y pracy w celu samodzie lnego projektowania i efektywnego realizowania działań pedagogicz nych, dydaktycznych, wycho waw czych i opiekuńczych;
3. rozpoznawać potrzeb y, możliwości i uzdolnienia uczni ów oraz projektowa ć i prowadzić
   działania wspierające integralny rozwój uczniów, ich aktywność i uczestnictwo w procesie kształcenia i wychowania oraz w życiu społecznym;
4. projektować i realizować programy nauczania z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów;
5. projektować i realizować programy wychowawczo -profilaktyczn e w zakresie treści i działań wychowawczych i profilaktycznych skierowanych do uczniów , ich rodziców
   lub opiekunów i nauczycieli;
6. tworz yć sytuacj e wychowawczo -dydaktyczne  motywując e uczniów do nauki i pracy nad sobą, analizować ich skutecznoś ć oraz modyfikowa ć działa nia w celu uzyskania
   pożądanych efektów wychowania i kształcenia ;

Dziennik Ustaw  – 13 –  Poz. 453 – 16 – 7) podejmować p racę z uczniami rozbudzającą ich zainteresowania i rozwijającą ich uzdolnienia, właściw ie dobierać treści nauczania , zada nia i  form y pracy w ramach  samokształceni a oraz promowa ć osiągnię cia uczniów;
8) rozwija ć kreatywność i umiejętnoś ć samodzielnego, krytycznego myślenia uczniów;
9) skuteczn ie animowa ć i monitorowa ć realizacj ę zespołowych działań edukacyjnych  uczniów;
10) wykorzystywa ć proces oceniania i udzielania informacji zwrotn ych do stymulowania uczniów w ich pracy nad własnym rozwojem;
11) monitorować postępy uczniów, ich aktywność i uczestnictwo w życiu społecznym szkoły; 12) pracować z dziećmi ze  specjalnymi  potrzebami  edukacyjnymi,  w  tym z dziećmi z trudnościami adaptacyjnymi związanymi z doświadczeniem migracyjnym, pochodzącymi ze środowisk zróżnicowanych pod względem kulturow ym lub z ograniczoną znajomością języka polskiego ; 13) odpowiedzialn ie organizować pracę szkoln ą oraz pozaszkoln ą ucznia , z poszanowaniem jego prawa do odpoczynku;
14) skuteczn ie realizowa ć działa nia wspomagając e uczniów w świadomym i odpowie dzialnym podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych; 15) poprawn ie posługiwa ć się językiem polskim  i poprawn ie oraz adekwatn ie do wieku  uczniów posługiwa ć się terminologią przedmiotu;
16) posługiwa ć się aparatem mowy zgodnie z zasadami emisji głosu;
17) udziela ć pierwszej pomocy;
18) samodzielne rozwija ć wiedz ę i umiejętności pedagogiczn e z wykorzystaniem różnych źródeł , w tym obcojęzycznych , i technologii. 1.3. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:

1. posługiwani a się uniwersalnymi zasadami i normami etycznymi w działalności
   zawodowej,  kierując się szacunkiem dla każdeg o człowieka;
2. budowani a relacji opartej  na  wzajemn ym zaufaniu między wszystkimi podmiotami
   procesu wychowania  i kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami  uczni a, oraz włączania ich w działania sprzyjające efektywn ości edukacyjnej ;
3. porozumiewani a się z osobami pochodzącymi z różnych środowisk i o różnej kondycji emocjonalnej , dialogowego rozwiązywani a konfliktów oraz tworzeni a dobrej atmosfery  dla komunikacji w klasie szkolnej i poza nią;
4. podejmowania decyzji związanych z organizacją procesu kształcenia w edukacji włączającej;
5. rozpoznawani a specyfiki środowiska lokalnego i podejmowani a współpracy na rzecz dobra uczniów i tego środowiska;
6. projektowani a działań zmierzających do rozwoju szkoły lub placówki systemu oświat y oraz stymulowania poprawy jakości pracy tych instytucji ;

Dziennik Ustaw  – 14 –  Poz. 453 – 17 – 7) pracy w zespole , pełnieni a w nim różnych ról oraz współprac y z nauczycielami, pedagogami , specjalistami,  rodzicami lub  opiekunami  uczniów i innymi członkami
społeczności szkolnej i lokalnej. 2. SZCZEGÓŁOWE EFEKTY UCZENIA SIĘ
A1/A2. Przygotowanie merytoryczne do nauczania pierwszego przedmiotu lub prowadzenia  pierwszych zajęć oraz  do nauczania kolejnego przedmiotu lub prowadzenia kolejnych zajęć
Efekty  uczenia się w zakresie wiedzy merytorycznej dotyczącej przedmiotu nauczania lub zajęć są ujęte w programie studiów, w ramach któr ych odbywa się kształcenie przygotowujące
do wykonywania zawodu nauczyciela.
A3. Podyplomowe przygotowanie merytoryczne do nauczania przed miotu lub prowadzenia  zajęć
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
A3.W1. cele kształcenia przedmiotu lub  zajęć, wyrażone w wymaganiach ogólnych podstawy programowej nauczanego przedmiotu  lub treściach prowadzonych zajęć ; A3.W2. treści nauczania przedm iotu lub zajęć, wyrażone w wymaganiach szcz egółowych podstawy programowej nauczanego przedmiotu  lub treściach prowadzonych zajęć;
A3.W3 . powiązania nauczanych treści z innymi obszarami wiedzy i kultury.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
A3.U 1. biegle operować pojęciami i faktami z zakresu treści nauczania;
A3.U 2. interpretować treści nauczania z perspektywy aktualnego stanu wiedzy;
A3.U3. dobierać treści i zadania umożliwiające rozwijanie zainteresowań uczniów szczególnie uzdolnionych.
W zakresi e kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
A3.K1 . ciągłego doskonalenia swojej wiedzy merytorycznej;
A3.K 2. poszukiwania nowych zasobów wzbogacających treści nauczania i podnoszących efektywność kształcenia uczniów . B. Przygotowanie psychologiczno -pedagogiczne B.1. Psychologi a W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.1.W1. podstawowe pojęcia psychologii: procesy poznawcze , spostrzeganie, odbiór i przetwarzanie informacji , mowę i język , myślenie i rozumowanie , uczenie się i pamięć , rolę uwagi , emocje i motywacj e w procesach regulacji zachowania , zdolności i uzdolnienia , psychologi ę różnic indywidualnych – różnice w zakresie inteligencji, temperamentu , osobowości i stylu poznawczego ;

Dziennik Ustaw  – 15 –  Poz. 453 – 18 – B.1.W 2. proces rozwoju ucznia w okresie dzieciństwa, ad olescencji i wczesnej dorosłości:
rozwój fizyczny, motoryczny i psychoseksualny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, mowa, spostrzeganie, uwaga i pamięć), rozwój społeczno -emocjonalny  i moralny , zmiany fizyczne i psychiczne w okresie dojrzewania , rozwój wybranych  funkcji  psychicznych , norm ę rozwojow ą, rozwój i kształtowanie osobowości , rozwój w kontekście wychowani a, zaburzenia w rozwoju podstawowych procesów psychicznych,  teorie  integralnego  rozwoju  ucznia , dysharmonie  i  zaburzenia  rozwojowe  u  uczniów , zaburzenia  zachowania , zagadnienia : nieśmiał ości i nadpobudliw ości, szczególnych uzdolnień , zaburze ń funkcjonowania w okresie  dorastania , obniżeni a nastroju, depresj i, krystalizowani a się tożsamości , dorosłoś ci, identyfikacj i z nowymi rolami społecznymi , a także kształtowani a się stylu życia ; B.1.W 3. teorię spostrzegania społecznego i komunikacji: zachowania społeczne i ich uwarunkowania , sytuacj ę interpersonaln ą, empati ę, zachowania  asertywne,  agresywne i uległe , postawy, stereotypy, uprzedzenia , stres i radzenie sobie z nim , porozumiewanie się ludzi w instytucjach , reguły współdziałania , procesy komunikowania się , bariery w komunik owaniu się , media i ich wpływ wychowawcz y, style komunikowania się uczniów i nauczyciela, bariery  w komunikowaniu się w  klasie , różne formy komunikacji  − autoprezentację , aktywne słuchanie, efektywne nadawanie , komunikacj ę niewerbaln ą, porozumiewanie się emocjonalne w klasie , porozumiewanie się w sy tuacjach  konfliktowych ; B.1.W 4. proces uczenia się: modele uczenia się , w tym koncepcje klasyczne i współczesne ujęcia w oparciu o wyniki badań neuropsychologicznych, metody i techniki uczenia się z uwzględnieniem rozwijania metapoznania , trudności w uczeniu się ,  ich  przyczyny i strategie ich przezwyciężania, metody i techniki identyfikacji oraz wspomag ania rozwoju uzdolnień i zainteresowań, bariery i trudności w procesie komunikowania się, techniki i metody usprawniania komunikacji z uczniem oraz między uczniami ; B.1.W 5. zagadnieni a autorefleksj i i samorozwo ju: zasoby własne w pracy nauczyciela – identyfikacja i rozwój, indywidualne strategie radzenia sobie z trudnościami, stres i nauczycielskie wypalenie zawodowe. 
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.1.U1. obserwo wać procesy rozwojowe uczniów;
B.1.U2. obserwować zachowania społeczne i ich uwarunkowania;
B.1.U 3. skutecznie i świadomie komunikować się;
B.1.U 4. porozumieć się w sytuacji konfliktowej;
B.1.U5. rozpozn awać bariery i trudności uczniów w procesie uczenia się;
B.1.U6. identyfikować potrzeby uczni ów w rozwoju uzdolnień i zainteresowań;
B.1.U7. radzić sobie ze stresem i stosować strategie radzenia sobie z trudnościami;

Dziennik Ustaw  – 16 –  Poz. 453 – 19 – B.1.U8. zaplanować działania na rzecz rozwoju zawodowego na podstawie świadomej autorefleksji i informacji zwrotnej od innych osób . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.1.K1 . autorefleksji nad własnym rozwojem zawodowym;
B.1.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy psychologicznej do analizy zdarzeń pedagogicznych. 
B.2. Pedagogik a
W zakresie wiedzy absolwent zna i  rozumie: 
B.2.W1. system oświaty: organizacj ę i funkcjonowanie systemu oświaty , podstawowe zagadnienia prawa oświatowego , krajowe i  międzynarodowe regulacje dotyczące praw człowieka, dziecka, ucznia oraz osób z niepełnospraw ności ami, znaczenie pozycji szkoły jako instytucji edukacyjn ej, funkcje i cele edukacji szkolnej , modele współczesnej szkoły , pojęcie ukryt ego program u szkoły , alternatywne  formy  edukacji , zagadnienie prawa wewnątrzszkolne go, podstawę progra mow ą w kontekście program u nauczania oraz działania wychowawczo -profilaktyczne,  tematykę ocen y jakości działalności szkoły lub placówki systemu oświat y;
B.2.W2 . rolę nauczyciela i koncepcje  pracy  nauczyciela : etykę zawodow ą nauczyciela , nauczycielsk ą pragmatyk ę zawodow ą – prawa i obowiązki nauczycieli , zasady odpowiedzialności prawnej opiekuna, nauczyciela, wychowawcy i za bezpieczeństwo oraz ochronę zdrowia uczniów , tematykę oceny jakości pracy nauczyciela , zasady projektowani a ścieżki własnego rozwoju zawodowego , rolę początkując ego nauczyciel a w szkolnej rzeczywistości , uwarunkowania sukce su w pracy nauczyciela
oraz choroby związane z wykonywaniem zawodu nauczyciel a; B.2.W3. wychowanie  w kontekście rozwoju: ontologiczne, aksjologiczne i antropologiczne podstawy wychowania ; istotę i funkcje wychowania oraz proces wychowania, jego  struktur ę, właściwości i dynamik ę; pomoc psychologiczno -pedagogiczn ą w szkole  – regulacje prawne, formy i zasady udzielania wsparcia w placówkach systemu oświaty , a także znaczenie współprac y rodziny ucznia i szkoły oraz szkoły ze środowiskiem
pozaszkolnym ; B.2.W4. zasady pracy opiekuńczo -wychowawcz ej nauczyciela: obowiązki nauczyciel a jako  wychowawc y klasy , metodyk ę pracy  wychowawczej , program pracy wychowawczej , style kierowania klasą, ład i dyscyplin ę, poszanowanie godności dziecka , ucznia lub wychowanka, różnicowanie, indywidualizacj ę i personalizacj ę pracy z uczniami , funkcjonowanie  klasy szkolnej jako grup y społecznej, procesy społeczne w klasie , rozwiązywanie konfliktów w klasie lub grupie wychowawczej , animowanie życia społeczno -kulturalnego  kl asy, wspi eranie samorządności i autonomii uczniów , rozwijanie u dzieci , uczniów lub wychowanków kompetencji komunikacyjnych i umiejętności społecznych niezbędnych do nawiązywania poprawnych  relacji ; pojęcia integracj i i  inkluzj i; sytuację dzieck a

Dziennik Ustaw  – 17 –  Poz. 453 – 20 – z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną w szkole ogólnodostępnej , problemy  dzieci  z  zaburzeniami  ze  spektrum  autyzmu  i  ich  funkcjonowanie , problemy  dzieci zaniedban ych i pozbawion ych opieki oraz szkoln ą sytuacj ę dzieci z doświadczeniem migracyjnym ; problematykę dzieck a w sytuacji kryzysowej lub  traumatycznej ; zagrożenia dzieci i młodzieży: zjawiska  agresj i i przemoc y, w tym agresji elektroniczn ej, oraz uzależnie ń, w tym od środków psychoaktywnych i komputera,  a także zagadnienia związane z grupami nieformalnymi , podkultur ami młodzieżow ymi i sekt ami; B.2.W5. sytuację uczni ów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi : specjalne potrzeby  edukacyjne uczniów i ich uwaru nkowania (zakres diagnozy funkcjo nalnej , metody
i narzędzia stosowane w diagnozie) , konieczność dostosowywani a procesu kształcenia do specjalny ch potrzeb edukacyjnych uczniów (projektowanie  wsparcia, konstruowanie indywidualnych programów) oraz tematykę ocen y skuteczności wsparcia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi ; B.2.W6. zasady pracy z uczniem z trudnościami w uczeniu się ; przyczyny i przejawy
trudności w uczeniu się , zapobieganie trudnościom w uczeniu się i ich wczesne wykrywanie,  specy ficzne trudności w uczeniu się – dysleksja,  dysgrafia,  dysortografia  i dyskalkulia oraz trudności w uczeniu się wynikające z dysfunkcji sfery  percepcyjno -motorycznej oraz zaburzeń rozwoju zdolności, w tym językowych i arytmetycznych, i sposoby ich przezwyciężania; zasady dokonywania  diagn ozy nauczycielsk iej i techniki diagnostyczne w pedagogice ; B.2.W 7. doradztwo zawodowe : wspomaganie ucznia w projektowaniu ścieżki edukacyjno - -zawodowej , metody i techniki określania potencjału ucznia oraz potrzebę przygotowani a uczniów do uczenia się przez całe życie.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.2.U1. wybrać program nauczania zgodny z wymaganiami podstawy programowej
i dostosować go do p otrzeb edukacyjnych uczniów ; B.2.U2. zaprojektować ścieżkę własnego rozwoju zawodowego;
B.2.U3. formułować oceny etyczne związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela;
B.2.U4. nawiąz ywać współpracę z nauczycielami oraz ze środowiskiem pozaszkolnym;
B.2.U5. rozpoznawać sytuację zagrożeń i uzależnień uczniów;
B.2.U6. zdiagnozować potrzeb y edukacyjn e ucznia i zaprojektować dla niego odpowiednie wsparcie; B.2.U7. określić przybliżony potencjał ucznia i doradzić mu ścieżkę rozwoju.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.2.K1. okaz ywania empatii uczniom oraz zapewniania im wsparcia i pomocy;
B.2.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej  lub  grupie  wychowa wczej;

Dziennik Ustaw  – 18 –  Poz. 453 – 21 – B.2.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej;
B.2.K4. współpracy z nauczycielami i specjalistami  w celu doskonalenia swojego  warsztatu pracy.
B.3. Praktyk i zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
B.3.W1. zadania charakterystyczne dla szkoły lub  placówki systemu oświat y oraz środowisko , w jakim on e działa ją; B.3.W2. organizację, statut i plan pracy szkoły , program wychowawczo -profilaktyczny oraz program realizacji doradztwa zawodowego ; B.3.W3. zasady zapewnia nia bezpieczeństw a uczni om w szkole i poza nią.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.3.U1. wyciąg ać wnioski z obserwacji pracy  wych owawcy klasy,  jego  interakcji  z uczniami oraz sposobu, w jaki planuje i przeprowadza zajęcia wychowawcze ; B.3.U2. wyciąg ać wnioski z obserwacji sposobu integracji działań opiekuńczo - -wychowawczych i dydaktycznych przez  nauczyciel i przedmiot ów; B.3.U3. wyciąga ć wnioski, w miarę możliwości, z bezpośredniej obserwacji pracy rady pedagogicznej  i zespołu wychowawców klas;
B.3.U4 . wyciąga ć wnioski z bezpośredniej obserwacji pozalekcyjnych działa ń opiekuńczo - -wychowawczych  nauczycieli,  w  tym  podczas dyżur ów na  przerwach  międzylekcyjnych i zorganizowanych wyjś ć grup uczniowskich;
B.3.U5. zaplanować i przeprowadzić zajęcia wychowawcze pod  nadzorem  opiekuna
praktyk zawodowych ; B.3.U6. analizowa ć, przy pomocy opiekuna  praktyk zawodowych oraz nauczycieli akademickich prowa dzących zajęcia w zakresie przygotowani a psychologiczno - -pedagogiczne go, sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane lub doświadcz one w czasie praktyk.
W zakresie kompetencji społecznych a bsolwent jest gotów do:
B.3.K1. skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych i z nauczycielami
w celu poszerzania swojej wiedzy.
C. Podstawy dydaktyki i emisja głosu
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
C.W1. usytuowanie dydaktyk i w zakresie  pedagogiki , a także przedmiot i zadania współczesnej dydaktyki oraz relację d ydaktyk i ogólnej  do dydaktyk  szczegółow ych;

Dziennik Ustaw  – 19 –  Poz. 453 – 22 – C.W2. zagadnienie klasy szkolnej jako środowiska edukacyjne go: style kierowania klasą , problem ł adu i dyscyplin y, procesy społeczne w klasie , integrację klasy szkolnej , tworzenie środowiska sprzy jającego postępom w nauce oraz sposób n auczani a w klasie zróżnicowanej pod względem poznawczym,  kulturowym,  statusu  społecznego lub materialnego ; C.W3. współczesne koncepcje nauczania i cele kształcenia – źródła, sposoby  ich  formułowania oraz ich rodzaje; zasady  dydaktyki , metody nauczania , treści nauczania i organizacj ę procesu kształcenia oraz pracy uczniów ; C.W4. zagadnienie lekcji jako jednostk i dydaktyczn ej oraz jej budow ę, modele lekcji
i sztukę prowadzenia lekcji , a także style i techniki pracy z uczniami ; interakcje  w klasie; środki dydaktyczne;
C.W5. konieczność projektowani a działań edukacyjnych dostosowanych  do zróżnicowanych potrzeb i możliwości uczni ów, w szczególności możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się , a także potrzebę i sposoby  wyrównywani a szans edukacyjnych , znaczenie odkrywani a oraz rozwijania predyspozycji i uzdolnień oraz zagadnienia związane z przygotowanie m uczniów do udziału w konkursach i olimpiadach przedmiotowych ; autonomi ę dydaktyczn ą nauczyciela;
C.W6. sposoby i znaczenie  oceniani a osiągnięć szkolnych uczniów : ocenianie kształtujące w kontekście efektywnoś ci nauczania , wewnątrzszkolny system oceniania , rodzaje  i sposoby przeprowadzania s prawdzian ów i egzamin ów zewnętrzn ych; tematykę ocen y efektywności dydaktycznej nauczyciela i jakości działalności szkoły oraz edukacyjn ą wartość dodan ą; C.W7. znaczenie język a jako  narzędzia pracy nauczyciel a: problematykę prac y z uczniami z ograni czoną znajomością języka polskiego lub  zaburzeniami  komunika cji  językowej , metody p orozumiewani a się w celach dydaktycznych – sztuk ę wykładania i zadawania pytań, sposoby zwiększania aktywności komunikacyjnej uczniów , praktyczne  aspekty  wystąpień publicznych – poprawność językow ą, etykę języka, etykiet ę korespondencji tradycyjnej i elektronicznej oraz zagadnienia związane z e misją głosu – budow ę, działanie i ochron ę narządu mowy i zasady emisji głosu. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
C.U1. zidentyfikować potrzeby dostosowania m etod pracy do klasy zróżnicowanej pod względem poznawczym, kulturowym, statusu społecznego lub materialnego;
C.U2. zaprojektować działania służące integracji klasy szkolnej;
C.U3. dobie rać metody nauczania do nauczanych treśc i i zorganizować pracę uczniów;
C.U4. wybrać model lekcji i zaprojek tować jej strukturę;
C.U5. zaplanować pracę z uczniem zdolnym, przygotowującą go do udziału w konkursie przedmiotowym lub współzawodnictwie sportowym;
C.U6. dokonać oceny pracy ucznia i zaprezentować ją w formie oceny kształtującej;

Dziennik Ustaw  – 20 –  Poz. 453 – 23 – C.U7. posługiwać się zgodnie z zasadami aparatem emisji głosu; C.U8. poprawnie posługiwać się językiem polskim.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
C.K1. twórczego poszukiwania najlepszych rozwiązań dydaktycznych sprzyjających postępom uczniów ; C.K2. skutecznego korygowania swoich błędów językowych i doskonalenia aparatu emisji głosu. D/E. Przygotowanie dydaktyczne do nauczania pierwszego  lub kolejnego  przedmiotu lub  prowadzenia  pierwszych lub kolejnych zajęć
D.1/E.1. Dydaktyka przedmiotu nauczania lub zajęć
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
D.1/E.1.W1. miejsce danego przedmiotu lub rodzaju zajęć w ramowych planach nauczania na poszczególnych etapach edukacyjnych ; D.1/E.1.W2. podstawę programową danego przedmiotu , cele kształcenia i treści nauczania przedmiotu lub prowadzonych zajęć na poszczególnych etapach edukacyjnych , przedmiot lub rodzaj zajęć w kontekście wcześniejszego i dalszego kształcenia , struktur ę wiedzy w zakresie przedmio tu nauczania lub prowadzonych zajęć oraz komp etencje kluczowe i ich kształto wanie w ramach nauczania przedmiotu  lub  prowadzenia zajęć;
D.1/E.1.W3. integracj ę wewnątrz - i międzyprzedmiotow ą; zagadnienia związane z program em nauczania – tworzenie  i  modyfikacj ę, analiz ę, ocen ę, dobór i zatwierdzanie oraz zasady projektowani a procesu kształcenia oraz r ozkład u materiału ; D.1/E.1.W4. kompetencje merytoryczne, dydaktyczne i wychowawcze nauczyciela , w tym
potrzebę zawodowego rozwoju, także z wykorzystaniem technologii  informacyjno -komunikacyjnej , oraz dostosowywania sposobu komunikowania  się do poziomu rozwoju uczniów i stymulowania aktywności poznawczej uczniów , w  tym  kreowania  sytuacji  dydaktycznych ; znaczenie a utorytet u nauczyciela oraz zasady interakcj i ucznia  i  nauczyciela  w  toku  lekcji ; moderowanie interakcji między uczniami; rolę nauczyciel a jako popularyzatora
wiedzy oraz znaczenie współpracy nauczyciela  w  procesie  dydaktycznym  z rodzicami lub opiekunami  uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem
pozaszkolnym;
D.1/E.1.W5. konwencjonalne i  niekonwencjonalne  metody  nauczania,  w  tym  metody  aktywizujące i metodę projektów, proces u czeni a się przez działanie, odkrywanie lub dociekanie naukowe  oraz pracę badawcz ą ucznia , a także zasady doboru metod nauczania typowych dla danego przedmiotu  lub rodzaju zajęć;

Dziennik Ustaw  – 21 –  Poz. 453 – 24 – D.1/E.1.W6. metodyk ę realizacji poszczególnych treści kształcenia w obrębie przedmiotu lub  zajęć – rozwiązania merytoryczne i metodyczne, dobre praktyki, dostosowanie oddziaływań do potrzeb i możliwości uczniów lub grup uczniowskich o różnym potencjale i stylu uczenia się , typowe dla przedmiotu lub rodzaju zajęć błędy uczniowskie, ich rol ę i sposoby wykorzystania w procesie dydaktycznym ; D.1/E.1.W7. organizacj ę pracy  w  klasie szkolnej  i grupach: potrzebę i ndywidualizacji
nauczania , zagadnienie n auczani a interdyscyplinarne go, formy pracy specyficzne  dla  danego  przedmiotu  lub  rodzaju zajęć: wycieczki, zajęcia terenowe i laboratoryjne, doświadczenia i konkursy oraz zagadnienia związane z pracą domow ą; D.1/E.1.W8. sposoby  organizowani a przestrzeni klasy szkolnej , z uwzględnieniem zasad projektowania  uniwersalnego : środki  dydaktyczne (podręczniki i pakiety
edukacyjne ), pomoce  dydaktyczne  – dobór i wykorzystanie zasobów edukacyjnych , w tym elektronicznych i obcojęzycznych , edukacyjne  zastosowania mediów i technologii informacyjno -komunikacyjnej ; myślenie komputacyjne w rozwiązywaniu problemów w zakresie nauczanego przedmiotu
lub prowadzonych zajęć; potrzebę wyszukiwani a,  adaptacj i i tworzenia
elektronicznych zasobów edukacyjnych i projektowani a multimediów ; D.1/E.1.W9. metody kształcenia w o dniesieniu do nauczanego przedmiotu lub prowadzonych  zajęć , a także znaczenie kształtowania postawy odpowiedzialnego i krytycznego  wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej ; D.1/E.1.W10. rolę diagnozy, kontroli i oceniania w pracy dydaktycznej ; ocenianie i jego  rodzaje: ocenianie bieżące, semestralne i roczne , ocenianie wewnętrzne i zewnętrzne ; funkcje oceny;
D.1/E.1.W11. egzaminy kończące etap edukacyjny i sposoby  k onstruowani a testów , sprawdzianów oraz innych narzędzi przydatnych w procesie oceniania uczniów w ramach  nauczanego przedmiotu;
D.1/E.1.W12. diagnoz ę wstępn ą grupy uczniowskiej i każdego ucznia w kontekście nauczanego przedmiotu lub  prowadzonych zajęć oraz sposoby  w spomagani a rozwoju  poznawczego uczniów ; potrzebę k ształtowani a pojęć, postaw, umiejętności praktycznych, w tym rozwi ązywania problemów , i wykorzystywania  wiedzy;  metody i techniki skutecznego uczenia się ; metody strukturyzacji wiedzy oraz konieczność p owtarzani a i utrwa lania wiedzy i umiejętności;
D.1/E.1.W13. znaczenie r ozwijani a umiejętności osobistych i społeczn o-emocjonalnych
uczniów: potrzebę k ształtowani a umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów oraz  b udowani a systemu wartości i rozwijani a postaw etycznych uczniów , a także k ształtowani a kompetencji  komunikacyjnych i nawyków kulturalnych ;

Dziennik Ustaw  – 22 –  Poz. 453 – 25 – D.1/E.1.W14. warsztat pracy nauczyciela ; właściwe w ykorzystanie czasu lekcji przez ucznia  i nauczyciela; zagadnienia związane ze s prawdzanie m i ocenianie m jakości kształcenia oraz jej ewaluacją , a także z koniecznoś cią analizy i ocen y własnej pracy dydaktyczno -wychowawczej ; D.1/E.1.W15. potrzebę k ształtowani a u ucznia pozytywnego stosunku do nauki , rozwijani a ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej, logicznego i krytycznego myślenia , kształtowani a motywacji do uczenia się danego przedmiotu
i nawyków systematycznego uczenia się , korzyst ania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu , oraz p rzygotowani a ucznia do uczenia się przez całe życie przez stymulowanie go do sa modzielnej pracy.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
D.1/E.1.U1. identyfikować typowe zadania szkolne z celami kształcenia, w szczególności z wymaganiami ogólnymi podstawy programowej , oraz  z  kompetencjami  kluczowymi; D.1/E.1.U2. przeanalizować rozkład materiału;
D.1/E.1.U3. identyfikować powiązania treści nauczanego przedmiotu lub  prowadzonych  zajęć z innymi treściami nauczania ; D.1/E.1.U4. dostosować sposób komunikacji do poziomu rozwojowego uczniów;
D.1/E.1.U5. kreować sytuacje dydaktyczne służące aktywności i rozwojowi zainteresowań uczniów oraz popularyzacji wiedzy;
D.1/E.1.U6. podejmować skuteczną współpracę w procesie dydaktycznym z rodzicami lub  opiekunami  uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym;
D.1/E.1.U7. dobie rać metody pracy  klasy  oraz środki dydaktyczne , w tym z  zakresu  technologii informacyjno- komunikacyjnej , aktywizujące uczniów i uwzględniające
ich zróżnicowane potrzeby edukacyjne ; D.1/E.1.U8. merytorycznie, profesjonalnie  i rzetelnie oceni ać pracę uczniów wykonywaną w klasie i w domu ; D.1/E.1.U9. skonstruować sprawdzian służący ocenie danych umiejętności uczniów;
D.1/E.1.U10. rozpoznać typowe dla nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć błędy uczniowskie  i wykorzystać je w procesie dydaktycznym;
D.1/E.1.U11. przeprowadzić wstępną diagnozę umiejętności uczni a. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
D.1/E.1.K1. adaptowania metod pracy do potrzeb  i różnych stylów uczenia się uczniów;
D.1/E.1.K2. popularyzowania wiedzy wśród uczniów i w środowi sku  szkolnym  oraz  pozaszkolnym;
D.1/E.1.K3. zachęcania uczniów do podejmowania prób badawczych oraz systematycznej  aktywności fizycznej;

Dziennik Ustaw  – 23 –  Poz. 453 – 26 – D.1/E.1.K4. promowania odpowiedzialnego  i  krytyczne go wykorzystywania mediów cyfro wych oraz poszanowania praw własności intelektualnej;
D.1/E.1.K5. kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów;
D.1/E.1.K6. budowania systemu wartości i rozwijani a postaw  etycznych  uczni ów oraz kształtowania ich kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych;
D.1/E.1.K7. rozwijania u uczniów ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz logicznego i krytycznego myślenia;
D.1/E.1.K8. kształtowania nawyku systematycznego uczenia się i korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu ; D.1/E.1.K9. stymulowania uczniów do uczenia się przez całe ży cie przez samodzielną pracę. D.2/E.2. Praktyki zawodowe
W zakresie  wiedzy absolwent zna i rozumie:
D.2/E.2.W1. zadania dydaktyczne realizowane przez szkołę lub placówkę systemu oświat y; D.2/E.2.W2. sposób funkcjonowania oraz organizację pracy dydaktycznej szkoły lub  placówki systemu oświaty ; D.2/E.2.W3. rodzaje dokumentacji działalności dydaktycznej prowadzonej w  szkole lub  placówce systemu oświat y. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
D.2/E.2.U1. wyciągnąć wnioski z obserwacji pracy dydaktycznej nauczyciela, jego interakcji z uczniami oraz sposobu planowania i przeprowadza nia zajęć dydaktyczn ych;  aktywnie obserwować stosowane przez nauczyciela metody i formy pracy oraz wykorzystywane pomoc e dydaktyczn e, a także sposoby oceniania uczniów oraz zadawania i sprawdzania pracy domowej;
D.2/E.2.U2. zaplanować i przeprowadzić pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych  serię lekcji lub zajęć ; D.2/E.2.U3. analizować, przy  pomocy  opiekuna  praktyk  zawodowych  oraz nauczycieli akademickich  prowa dzących zajęcia w zakresie przygotowani a psychologiczno - -pedagogiczne go, sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
D.2/E.2.K1. skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych  i nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy dydaktycznej oraz rozwijania umiejętności wychowawczych .

Dziennik Ustaw  – 24 –  Poz. 453 – 27 – F. Przygotowanie  pedagogiczne do wykonywania zawodu nauczyciela psychologa
F.1. Pedagogik a
W zakresie wiedzy absolwent zn a i rozumie:
F.1.W1. system oświaty: organizację i funkcjonowanie systemu oświaty, podstawowe zagadnienia prawa oświatowego, krajowe i międzynarodowe regulacje dotyczące praw człowieka, dziecka, ucznia oraz osób z n iepełnosprawnościami, znaczenie pozycji szkoły jako instytucji edukacyjnej, funkcje i cele edukacji szkolnej, modele współczesnej szkoły, pojęcie ukrytego programu szkoły, alternatywne formy edukacji, zagadnienie prawa wewnątrzs zkolnego, podstawę programową w kontekście programu nauczania oraz działania wychowawczo -profilaktyczne,  tematykę oceny jakości działalności szkoły lub placówki systemu oświaty ; F.1.W 2. rolę nauczyciela i koncepcje pracy nauczyciela: etykę zawodową nauczyciela, nauczycielską pragmatykę zawodową – prawa i obowiązki nauczycieli, zasady odpowiedzialności prawnej opie kuna, nauczyciela, wychowawcy i za bezpieczeństwo oraz ochronę zdrowia uczniów, tematykę oceny jakości pracy nauczyciela, zasady projektowania ścieżki w łasnego rozwoju zawodowego, rolę początkującego nauczyciela w szkolnej rzeczywi stości, uwarunkowania sukcesu w pracy nauczyciela oraz choroby związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela ; F.1.W 3. wychowanie w kontekście rozwoju: ontologiczne, aksjologiczne i antropologiczne podstawy wychowania; istotę i funkcje wychowania oraz proces wychowania, jego strukturę, właściwości i dynamikę; pomoc psychologiczno -pedagogiczną w szkole – regulacje prawne, formy i zasady udzielania wsparcia w placówkach systemu oświaty , a także znaczenie współpracy rodziny ucznia i szkoły oraz szkoły ze środowiskiem pozaszkolnym ; F.1.W 4. problemy a daptacj i dziecka w przedszkolu i szkole – rolę szkoły i rodziny, a także znaczenie p rzygotowani a dziecka do nauki w szkole oraz zagadnienia związane z obowiązkiem szkolnym i dojrzałoś cią szkoln ą – pojęcie, składniki i diagnozowanie ; F.1.W 5. uwarunkowania  funkcjonowania  ucznia w środowisku szkolnym : znaczenie
uspołecznieni a ucznia i kontakt ów rówieśnicz ych, procesy społeczne w klasie , rozwiązywanie konfliktów w klasie szkolnej lub grupie wychowawczej , potrzebę rozwijania u dzieci, uczniów lub wychowankó w kompetencji komunikacyjnych  i umiejętności społecznych niezbędnych do nawiązywania poprawn ych relacji;  diagnoz ę grupy uczniowskiej i każdego ucznia oraz charakterystyk ę i etiologię potrzeb edukacyjnych uczniów ; pojęcia integracj i i  inkluzji; sytuację d ziecka
z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną w szkole ogólnodostępnej , a także problemy  d zieci  z  zaburzeniami  ze  spektrum  autyzmu  i  ich  funkcjonowanie , problemy  dzieci zaniedban ych i pozbawion ych opieki oraz szkolną sytuację dzieci
z doświadczeniem migracyjnym ; problematyk ę dzieck a w sytuacji kryzysowej lub  traumatycznej ;

Dziennik Ustaw  – 25 –  Poz. 453 – 28 – F.1.W 6. zasady pracy z uczniem z trudnościami w uczeniu się ; przyczyny i przejawy
trudności w uczeniu się , specyficzne trudności w uczeniu się – dysleksja, dysgrafia,  dysortografia  i dyskalkulia oraz trudności w uczeniu się wynikające z dysfunkcji sfery  percepcyjn o-motorycznej oraz zaburzeń rozwoju zdolności, w tym językowych i arytmetycznych, i sposoby ich przezwyciężania ; zasady dokonywania d iagnoz y nauczycielsk iej i techniki diagnostyczne w pedagogice ; F.1.W 7. doradztwo zawodowe: wspomaganie ucznia w projektowan iu ścieżki edukacyjno - -zawodowej, metody i techniki określania potencjału ucznia oraz potrzebę przygotowania uczniów do uczenia się przez całe życie . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
F.1.U1. przeprowadzić diagnozę dojrzałości szkolnej dziecka oraz jej uwarunkowań środowiskowych;
F.1.U2. skutecznie wspierać dziecko w procesie adaptacji  do nowej sytuacji ; F.1.U3. diagnozować problemy uczniów i wspierać ic h w przezwyciężaniu trudności i deficytów ; F.1.U4. wspierać nauczycieli w rozwiązywan iu problemów wychowawczych ; F.1.U5. wspomagać nauczycieli i rodziców lub opiekunów w rozwiązywaniu problemów wychowawczych oraz  wspieraniu wszechstronnego rozwoju uczniów.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
F.1.K1. nawiąz ywania skutecznego dialogu z  uczniem, jego  rodzicami lub opiekunami
na temat jego rozwoju.
F.2. Metodyka pracy  nauczyciela  psychologa w  przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświaty
W zakresie  wiedzy absolwent zna i rozumie: F.2.W1. problematykę r ozwoju dziecka w kontekście edukacji oraz metody z astosowani a wiedzy psychologicznej w działaniach dydaktyczno -wychowawczych ; F.2.W2. rolę, zadania i funkcje psychologa w przedszkolu, szkole  i placówce systemu oświaty oraz jego p rawa i obowią zki; F.2.W3. rolę monitorowani a procesu  dydaktyczn o-wychowawczego  realizowanego  w przedszkolu , szkole lub  placówce systemu oświat y; zasady  dokonywania  diagnoz y sytuacji  wychowawczych i sposoby  z apobiegani a błędom wychowawczym  oraz korygowania  negatywnych skutków oddziaływań wychowawczych ; F.2.W4. rolę d iagnoz y zespołu klasowego (struktur ę grupy, obraz relacji i pozycji uczniów w grupie) i zasady dokonywania d iagnoz y potrzeb rozwojowych i edukacyjnych  uczniów, zaburzeń oraz trudności i ich źróde ł; zagadnieni a diagnoz y pozytywn ej ucznia (właściwości psychiczn ych i element ów środowiska mając ych korzystne 

Dziennik Ustaw  – 26 –  Poz. 453 – 29 – znaczenie  dla  dziecka)  i  diagnozy negatywn ej ucznia (opóźnienia, zaburzenia i nieprawidłowości rozwoju) ; sposób o pracowywani a opinii  psychologicznych
i formułowani a zaleceń; F.2.W5. rolę w spierani a rozwoju dziecka lub ucznia: wspomaganie rozwoju kompetencji  społecznych i komunikacyjnych oraz sposoby  w spierani a rozwoju społeczno - -moralnego,  emocjonalnego i samoregulacji , znaczenie wspomagania uczniów w adaptacji do przedszkola , szkoły lub placówki systemu oświat y oraz konieczność wspierani a uczniów lub wychowanków w radzeniu sobie z problemami wieku dorastania;
F.2.W6. znaczenie wspomagani a pracy wychowawcz ej nauczycieli : sposoby w spółprac y psychologa  z  nau czycielami , potrzebę k ształtowani a środowiska sprzyjającego harmonijnemu rozwojowi uczniów , model p racy psychologa z zespołem klasowym oraz integrowanie zespołu klasowego ; sposób p racy indywidualn ej psychologa  z dzieckiem , uczniem lub wychowankiem , metody i techniki identyfikacji oraz  wspomagania rozwoju uzdolnień i zainteresowań , bariery i trudności w procesie komunikowania się oraz techniki i metody usprawniania komunikacji z uczniem ; F.2.W7. problematykę a nimowani a działań edukacyjnych i pracy nad rozwojem ucznia ; potrzebę k ształtowani a u  ucznia  pozytywnego  stosunku  do  nauki ,  motywacji  do uczenia się i nawyków systematycznego uczenia się, stymulowania samodzielnej pracy dziecka lub  ucznia w kontekście uczenia się przez całe życie, rozwijani a ciekawości, aktywności , samodzielności poznawczej, logicznego i krytycznego myślenia , a także umiejętności korzystania z różnych źródeł wiedzy, w  tym  z  Internetu , oraz przygotowania ucznia  lub  wychowanka  do samokształcenia ;
F.2.W8. rolę profilaktyk i i promocj i zdrowia: sposoby k onstruowani a szkolnych programów profilaktycznych , zasady p romocj i i  ochron y zdrowia uczniów , edukacji
zdrowotn ej oraz udzielania p ierwszej pomoc y, zagadnienia związane z promowanie m rozwoju fizycznego i zdrowia psychicznego (kształtowanie odporności emocjonalnej, prowadzenie treningów interpersonalnych, radzenia sobie ze stresem, zarządzania własnymi emocjami) , profilaktyk ą uzależnień, zapobiegani em zjawiskom  dyskryminacji,  agresji  i  przemocy oraz sposoby  interwencj i w sytuacjach konfliktowych (prowadzenie mediacji) i kryzysowych  (interwencja kryzysowa) ; F.2.W9. metodyk ę prowadzenia działań edukacyjnych przez nauczyciela psychologa : zasady projektowani a zajęć z uczniami , doboru metod, form pracy i środków dydaktycznych , projektowania zajęć (warsztatów) dla nauczycieli, a także sposoby  realizacj i zajęć z dziećmi , uczniami lub  wychowankami w różnym wieku i o różnych możliwościach psychofizyczny ch;
F.2.W10. organizacj ę wsparcia dzieci  lub  uczniów w przedszkolach, szkołach lub placówkach systemu oświaty, zasady projektowani a, koordynacj i, realizacj i oraz ewaluacj i działań pomocowych ;

Dziennik Ustaw  – 27 –  Poz. 453 – 30 – F.2.W11. poradnictwo psychologiczno -pedagogiczne : zasady  dokonywania  d iagnoz y, opiniowania i orzekania , doradztwo  edukacyjno -zawodowe oraz zasady współprac y przedszkola, szkoły lub  placówki systemu oświat y z poradnią psychologiczno -pedagogiczną ; F.2.W12. rolę psychoedukacj i, zasady udzielani a porad  psychologicznych , wspomagania rodziców lub opiekunów w działaniach wychowawczych oraz wspierani a rozwoju  dzieci i młodzieży , zasady prowadzeni a warszt atów dla uczniów, nauczycieli i rodziców lub opiekunów , działania na rzecz p opularyzacj i wiedzy psychologicznej ; F.2.W13. znaczenie język a jako narzę dzia pracy nauczyciela : problematykę pracy z uczniami z ograni czoną znajomością języka polskiego lub  zaburzeniami  komunikacji  językowej , metody p orozumiewani a się w  celach  dydaktycznych  – sztukę wykładania i zadawania pytań, sposoby zwiększania aktywności komunikacyjnej uczniów , praktyczne  aspekty  wystąpień publicznych – poprawność językową, etykę języka oraz etykietę korespondencj i tradycyjnej i elektronicznej.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
F.2.U1. diagnozować sytuacje wychowawcze;
F.2.U2. diagnozować potrzeby rozwojowe i edukacyjne uczniów, zaburze nia i trudności w uczeniu się oraz ich źród ła; F.2.U3. wspomagać dzieci lub  uczniów w adaptacji do przedszkola , szkoły lub placówki
systemu oświat y;
F.2.U4. wspiera ć uczniów w radzeniu sobie z problemami wieku dorastania ; F.2.U5. promować zdrowy styl życia uczniów oraz rozwój i zdrowie psychiczne (kształtować odporność emocjonalną, prowadzić treningi interpersonalne , radzenia sobie ze stresem i zarządzania własnymi emocjami);
F.2.U6. działać na rzecz profilaktyki uzależnień, zapobiegani a zjawiskom  dyskryminacji,  agresji i przemocy;
F.2.U7. interweniować w sytuacjach konfliktowych (p rowadzić mediacj ę) i kryzysowych
(podjąć interwencję kryzysową) ;
F.2.U8. wspomagać rodziców lub opiekunów i nauczycieli w działaniach wychowawczych ; F.2.U9. wspierać proces nauczania -uczenia się uczniów w oparciu o wiedzę w zakresie prawidłowości i metod efektywn ego uczenia się.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
F.2.K1. nawiązywania skutecznego dialogu z uczniem, jego  rodzicami lub opiekunami  na temat rozwoju ucznia; F.2.K2. popularyzacji wiedzy psychologicznej ; F.2.K3. podejmowania współ pracy z różnymi podmiotami w środowisku ucznia na rzecz jego rozwoju.

Dziennik Ustaw  – 28 –  Poz. 453 – 31 – F.3. Praktyk i zawodowe
W zakresie  wiedzy absolwent zna i rozumie: F.3.W1. zadania charaktery styczne dla szkoły lub  placówki systemu oświat y oraz środowisko , w jakim on e działa ją; F.3.W2. realizowane przez psychologa  zadania opiekuńczo -wychowawcze, dydaktyczne,  diagnostyczne i terapeutyczne ; F.3.W3. sposób funkcjonowania przedszkoli , szkół lub  placówek systemu oświat y, organizacj ę ich pracy, uczestników procesów pedagogicznych i sposób prowadz enia dokumentacji , w szczególności dokumentacji  prowadzonej  przez  nauczyciela psychologa , oraz ochrony poufności danych ; F.3.W4. zasady zapewnia nia bezpieczeństw a uczniów w szkole i poza nią.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
F.3.U1. wyciąg ać wnioski z obserwacji pracy klasy , zachowa ń i postaw dzieci i młodzieży, funkcjonowania i aktywności w czasie lekcji lub zajęć poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
F.3.U2. zaplanować i przeprowadzić pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych zajęcia warsztatow e dla uczniów o charakterze odpowiadającym roli nauczyciela psychologa  w placówce systemu oświaty , w tym integracyjne, psychoprofilaktyczne i rozwijające kompetencje społeczno- emocjonalne oraz  umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy; F.3.U3. analizować, przy  pomocy  opiekuna  praktyk  zawodowych  oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowani a psychologiczno - -pedagogiczne go, sytuacje i zdarzenia psychologiczno -pedagogiczne zaobserwowan e lub doświadcz one w czasie praktyk. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
F.3.K1 . skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych , nauczycielami i specjalistami  w celu poszerzania swojej wiedzy.
IV. SPOSÓB WERYFIKACJI OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ

1. Weryfikacja osiągnię tych efektów uczenia się wymaga zastosowania zróżnicowanych form sprawdzania , adekwatnych do kategorii wiedzy, umiejętności albo kompetencji społecznych, których dotyczą te efekty.
2. Osiągnię te efekt y uczenia się w kategorii  wiedzy można weryfikować za pomocą egzaminów pisemnych w formie zadań otwartych lub zamkniętych lub egzaminów ustnych , a także w oparciu o analizę opracowanych konspektów i obserwację ich praktycznej realizacji .

Dziennik Ustaw  – 29 –  Poz. 453 – 32 – 3. Egzamin  pisemny  lub  ustny jest ukierunkowany na sprawdzenie wiedzy na poziomie wyższym niż sama znajomość zagadnień i nie może ograniczać się do znajomoś ci faktów. Egzamin  pisemny lub  ustny w szczególności służy sprawdzeniu poziom u zrozumienia
zagadnienia , umiejętnoś ci analizy i syntezy informacji oraz rozwiązywania problemów.
4. Weryfikacja  osiągniętych efektów uczenia się w kategorii umiejętności wymaga bezpośredniej obserwacji studenta albo uczestnika studiów podyplomowych w czasie wykonywania  działań właściwych dla danego zadania zawodow ego (dydaktycznego,  wychowawczego i opiekuńczego) wynikającego z roli nauczyciela.

Dziennik Ustaw  – 30 –  Poz. 453

Załącznik nr 2
STANDARD KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PRZEDSZKOLA I EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ (KLASY I –III SZKOŁY PODSTAWOWEJ)
I. SPOSÓB ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA

1. WYMAGANIA OGÓLNE
   1.1. Standard ma zastosowanie do kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej (klasy  I–III szkoły podstawowej) prowadzonego na studiach na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, zwanych  dalej „studiami”.
   1.2. Standard  nie ma zastosowani a do kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela przedmiotu, nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych, nauczyciela praktycznej  nauki  zawodu , nauczyciela prowadząc ego zajęcia, nauczyciela psychologa,  nauczyciela  pedagoga specjalnego , nauczyciela logoped y i nauczyciela prowadzącego zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka . 1.3. Studia są jednolitymi studiami magisterskimi.
   1.4. Studia stacjonarne trwają nie krócej niż 9 sem estrów. Studia niestacjonarne mogą trwać dłużej niż studia stacjonarne.
   1.5. Liczba godzin zajęć, w tym praktyk zawodowych, nie może być mniejsza niż 2860. Program studiów może określać dla studiów prowadzonych w formie niestacjonarnej mniejszą liczbę godz in zajęć, jeżeli zapewnia osiągnięcie takich samych efektów ucz enia się jak
   na studiach prowadzonych w formie stacjonarnej . 1.6.9) Liczba punktów ECTS konieczna do ukończenia studi ów nie może być mniejsza niż 301 . 1.7. Kierunek  pedagogika  przedszkolna  i  wczesnos zkolna jest przyporządkowany do dyscypliny naukowej  – pedagogika, jako dyscypliny wiodącej.
2. ZAJĘCIA I GRUPY ZAJĘĆ
   2.1. Proces kształcenia jest realizowany w postaci zajęć lub grup zajęć przygotow ujących do wykonywania zawodu  nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej (klasy I–III szkoły podstawowej).
   2.2. W przypadku studiów o profilu:

1. ogólnoakademickim – program studiów obejmuje zaję cia lub grupy zajęć, związane z prowadzoną w uczelni działalnością naukową w dyscyplinie naukowej lub artystycznej , do której jest przyporządkowan y kierunek studiów , w wymiarze większym niż 50 % liczby  punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów , i uwzględnia udział studentów w zajęciach przygotowujących do prowadzenia działalności naukowej lub udział w tej działalności;

2. Ze zmianą wprowadzoną przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3. Załącznik nr 2 STANDARD KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA  PRZEDSZKOLA I EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ (KLASY I–III SZKOŁY PODSTAWOWEJ)

Dziennik Ustaw  – 31 –  Poz. 453 – 35 – 2) praktycznym  – program studiów obejmuje zajęcia lub grupy zajęć kształtujące umiejętności praktyczne w wymiarze większym niż 50 % liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów.
2.3. Kształcenie p rzygotow ujące do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola  i edukacji  wczesnoszkolnej  (klasy I–III szkoły podstawowej) obejmuje przygotowanie merytoryczne i przygotowanie pedago giczne. Przygotowanie pedagogiczne obejmuje
przygotowanie psychologiczno -pedagogiczne i przygotowanie dydaktyczne.
3.10) MINIMALNA LICZB A GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH I PUNKTÓW ECTS
Grupy zajęć , w ramach  których osiąga się szczegółowe efekty uczenia się Zajęcia Liczba
godzin Liczba  punktów
ECTS
A. Przygotowanie
psychologiczno -pedagogiczne A.1. Podstawy działań
pedagogicznych 300 80 A.2. Pedagogika przedszkolna
i wczesnoszkolna 180 A.3. Podstawy psychologii  dla nauczycieli 180 A.4. Psychologiczne i pedagogiczne
podstawy nauczania dzieci
języka obcego 60 B. Przygotowanie merytoryczne nauczycieli przedszkoli i klas 
I–III szkoły podstawowej, jako przygotowanie do integracji treści nauczania B.1. Język polski 60 57 B.2. Język obcy 120 B.3. Matematyka 60 B.4. Edukacja społeczno - -przyrodnicza 30 B.5. Informatyka 30 B.6. Plastyka 30 B.7. Muzyka 30 B.8. Technika 30 B.9. Wychowanie fizyczne 60 B.10. Edukacja zdrowotna 30 C. Wspieranie rozwoju dzieci  w wieku przedszkolnym  i młodszym wieku szkolnym * 400 45

10. Rozdział ze zmianą wprowadzoną przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.

Dziennik Ustaw  – 32 –  Poz. 453 – 36 – D. Podstawy dydaktyki nauczania  zintegrowanego w przedszkolu  i klasach I–III szkoły podstawowej * 60 7 E. Metodyka poszczególnych typów edukacji z uwzględnieniem sposobów integrowania wiedzy i umiejętności dzieci lub uczniów E.1. Metodyka edukacji  polonistycznej 60 57 E.2. Metodyka nauczania języka
obcego 60 E.3. Metodyka edukacji
matematycznej 60 E.4. Metodyka edukacji społeczno - -przyrodniczej 45 E.5. Metodyka edukacji  informatycznej i posługiwania
się technologią informacyjno - -komunikacyjną 45 E.6. Metodyka edukacji plastycznej 45 E.7. Metodyka edukacji muzycznej 45 E.8. Metodyka edukacji technicznej 30 E.9. Metodyka wychowania  fizycznego 60 E.10. Metodyka edukacji
zdrowotnej 30 F. Dziecko lub uczeń ze specjalnymi potrzebam i rozwojowymi i  edukacyjnymi  w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej * 120 14 G. Organizacja pracy przedszkola  i szkoły z elementami prawa oświatowego i praw dziecka oraz kultura przedszkola i szkoły, w tym w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi  i niepełnosprawnościami * 60 7 H. Podstawy diagnostyki  edukacyjnej dla  nauczycieli * 60 7 I. Kultura języka * 60 7

Dziennik Ustaw  – 33 –  Poz. 453 – 37 – J. Praktyki zawodowe J.1. Praktyka  śródroczna J.1.1. Praktyka  ogólnopedagogiczna 240,
w tym 30 godzin praktyki  ogólno- pedago - gicznej 10 J.1.2. Praktyka  wychowawczo - -dydaktyczna
J.2. Praktyka  ciągła
K. Metodologia badań naukowych * 120 10 Razem 2800 301

• Zajęcia określ a uczelnia w programie studiów w sposób zapewniający przygotowanie merytoryczne i pedagogiczne (psychologiczno -pedagogiczn e oraz dydaktyczne) do nauczania w przedszkolu lub klasach 
  I–III szkoły podstawowej.

3.1. Proces kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciel a przedszkol a i edukacji  wczesnoszkolnej  (klasy  I –III szkoły podstawowej) ma charakter  zindywidualizowany. Rozpoczęcie realizacji procesu kształcenia poprzedz a diagnoza mocnych  i słabych stron studenta jako przyszłego nauczyciela. W procesie kształcenia studenci powinni
uzysk iwać wsparcie w planowaniu i realizacji zadań o ch arakterze samorozwojowym oraz  w kształtowaniu postawy refleksyjnego praktyka, w szczególności przez budowanie profesjonalnego osądu w oparciu o analizy indywidualnych przypadków. W procesie kształcenia studentom należy zapewnić indywidualne doradztwo metodyczne w spierające integrowanie wiedzy w zakresie dyscyplin naukowych  związanych z edukacją, jednocześnie kształtujące samodzielność i odpowiedzialność studentów za przebieg i efektywność własnego kształcenia.
3.2. Program studiów umożliwia studentom wybór zajęć , którym przypisano punkty ECTS w wymiarze nie mniejszym niż 5 % liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów.
3.3. Zajęcia z wychowania fizycznego są zajęciami obowiązkowymi na studiach stacjonarnych,  prowadzonymi  w  wymiarze  nie  mnie jszym  ni ż 60 godzin. Zajęciom z wychowania fizycznego nie przypisuje się punktów ECTS.
3.4. Liczba punktów ECTS, jaka może być uzysk ana w ramach kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, nie może być większa niż 25 %  liczby punktów ECT S koniecznej do ukończenia studiów. Praktyki zawodowe nie mogą być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.
4. PRAKTYKI ZAWODOWE
4.1. Celem praktyk zawodowych jest zapoznanie z organizacją pracy przedszkola, szkoły, placówki systemu oświaty, w tym placówki oświatowo- wychowawczej, poradni psychologiczno -pedagogiczn ej, warsztatem pracy nauczyciela, formami i metodami nauczania
i wychowania oraz umożliwienie stude ntowi kształtowania i rozwoju umiejętności dydaktyczno- wychowawczych w bezpośrednim kontakcie z uczniami, a także weryfikacji własnych predyspozycji do wykonywania zawodu nauczyciela .

Dziennik Ustaw  – 34 –  Poz. 453 – 38 – 4.2. Ogólne cele praktyk zawodowych:

1. poznanie specyfiki zawodu nauczyci ela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej;
2. stwarzanie warunków do rozwijania gotowości do podjęcia roli nauczyciela;
3. przygotowanie do efektywnego organizowania własnego warsztatu nauczycielskiego;
4. świadome budowanie relacji z dziećmi i uczniami , ich rodzi cami lub opiekunami oraz ze współpracownikami;
5. wdrożenie innowacyjności w pracy nauczyciela, w zakresie dotycząc ym indywidualizacji  procesu nauczania uwzględniającej zróżnicowanie potrzeb edukacyjnych uczniów, wspieranie ich wszechstronnego rozwoju, ich aktywności i uczestnictwa w procesie kształcenia i wychowania oraz w życiu społecznym . 4.3. Praktyki śródroczne są realizowane jako zajęcia prowadzone przez nauczy cieli akademickich oraz nau czycie li przedszkoli  lub szkół , z którymi uczelnia zawarła umowy . Realizacja praktyk śródrocznych pozostaje w ścisłej korelacji z zajęciami teoretycznymi oraz metodycznymi.

5. INFRASTRUKTURA NIEZBĘDNA DO PROWADZENIA KSZTAŁCENIA
   5.1. Proces kształcenia odbywa się z wykorzystaniem infrastruktury pozwalającej na osiągnięcie efektów uczenia się.
   5.2. Praktyki zawodowe odbywają się w  podmiotach  wymienionych  w  ust.  4.1, w których do zajmowania stanowiska nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej są wymagane kwalifikacje określone w przepisach wydanych na p odstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r.  – Karta Nauczyciela . II. OSOBY PROWADZĄCE KSZTAŁCENIE
   Kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela przedszkola i edukacji  wczesnoszkolnej  (klasy  I–III szkoły podstawowej) jest  prowadzone  przez  nauczycieli  akademickich  i inne osoby  posiadając e kompetencje i doświadczenie w zakresie właściwym dla prowadzonych zajęć, w tym nauczycieli akademickich  posiadających dorobek naukowy
   w dyscyplinach naukowych  – pedagogika  lub psychologia. 
   III. EFEKTY UCZENIA SIĘ
6. OGÓLNE EFEKTY UCZENIA SIĘ
   1.1. W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

1. podstawy filozofii  wychowania  i  aksjologii  pedagogicznej  oraz  potrafi  j e odnieść do osobowego, integralnego rozwoju dziecka  lub ucznia ;
2. klasyczne i współczesne teorie rozwoju człow ieka, wychowania, uczenia się i nauczania lub kształcenia oraz ich wartości aplikacyjne , a także potrafi je krytycznie oceniać i twórczo z nich korzystać;

Dziennik Ustaw  – 35 –  Poz. 453 – 39 – 3) współczesne interdyscyplinarn e badania nad dzieciństwem ( Childhood Studies ) dotyczące zagadnieni a dobrostanu dziecka ;
4) główne środowiska wychowawcze, ich specyfiki i procesy w  nich zachodzące ; 5) strukturę i funkcje systemu  oświaty oraz alternatywnych form edukacji: podstawy, cele,  organizację oraz funkcjonowanie instytucj i  edukacyjnych,  wychowawczych  i opiekuńczych;
6) zagadnienie edukacj i włączając ej, a także sposoby realizacji zasady inkluzji ;
7) zagadnienie edukacj i międzykulturow ej;
8) prawa dziecka  i  osoby z niepełnosprawnością, sposoby  ich  egzekwowania  oraz  propagowania w środowisku zarówno przedszkolnym oraz szkolnym , jak  i pozaprzedszkolnym oraz pozaszkolnym ;
9) zasad y bezpieczeństwa i higieny pracy w instytucjach edu kacyjnych, wychowawczych  i opie kuńczych, ze szczególn ym uwzględnieniem przedszkola i szkoły podstawowej, zasady udzielania pierwszej pomocy i odpowiedzialności prawnej opiekuna ;
10) metodykę wykonywania zadań – normy,  procedury  i  dobre  prakty ki  stosowane  w wychowaniu przedszkolnym i edukacji wczesnoszkolnej ;
11) znaczenie i możliwości celowego oraz różn orodnego wykorzystania zabawy w procesie wychowywania i kształcenia dzieci ;
12) rolę innowacji pedagogicznych  w  obszarze  wychowania  przedszkolnego  i  edukacji  wczesnoszkolnej, inspirujących do planowania i organizacji własnej pracy ;
13) zróżnicowane potrzeby  rozwojowe  i  edukacyjne dzieci lub  uczniów w okresie przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym, wyn ikające z opóźnień, zaburz eń lub przyspieszenia  rozwoju , oraz uwarunkowane wpływem czynników środowiskowych i sposoby dostosowywania do nich zadań rozwojowych i edukacyjnych ;
14) projektowanie i prowadzenie działań diagnostycznych uwzględniających specyfikę funkcjonowania dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym oraz ich  zróżnico wane potrzeby edukacyjne, w tym zakres i jakość wsparcia społecznego ;
15) różne rodzaje  i funkcje oceniania;
16) rolę nauczyciela lub wychowawcy w modelowaniu postaw i zachowań dzieci lub  uczniów;
17) procesy komunikacji społecznej oraz ich prawidłowości i zakłócenia ;
18) funkcjonowanie i dysfunkcje aparatu  mowy, słuchu i wzroku oraz prawidłowe nawyki posługiwania się nimi; 19) metodologię badań naukowych  stosowanych w  dziedzinie nauk społecznych ;
20) terminy i założenia metodologiczne oraz zasady i norm y etyczne projektowania i realizacji  badań naukowych  w zakresie pedagogiki  przedszkolnej, szkolnej i alternatywnej ; 21) zasady ochrony własności intelektualnej i prawa autorskie go.

Dziennik Ustaw  – 36 –  Poz. 453 – 40 – 1.2. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

1. obserw ować sytuacj e i zdarze nia pedagogiczn e, analizować je z wykorzystaniem wiedzy  pedagogiczno -psychologicznej oraz proponować rozwiązania problemów ;
2. rozpoznawać potrzeby, możliwości i uzdo lnienia dzieci lub uczniów oraz projektować i prowadzić działania pedagogiczne, a także planować, realizować i oceniać spersonalizowane programy kształcenia i wychowania ;
3. wykorzystywać w codziennej praktyce edukacyjnej różnorodne sposoby organizowania środowiska uczenia się i nauczania, z uwzględnieni em specyficznych  potrzeb  i możliwości poszczególnych dzieci lub uczniów oraz grupy;
4. dobierać, tworzyć, testować i modyfikować materiały, ś rodki oraz metody adekwatnie  do celów wychowania i kształcenia ;
5. skute cznie wykorzystywać technologi ę informacyjno -komunikacyjn ą w realizacji zadań dydaktycznych;
6. identyfikować i rozbudzać zainteresowania dzieci lub  uczniów oraz odpowiednio dostosowywać sposoby i treści kształcenia ;
7. rozwijać kompetencje kluczowe dzieci lub uczniów, w szczególności kreatywność, krytyczną refleksję i umiejętność samodzielnego oraz zespołowego rozwiązywania problemów;
8. skutecznie animować i monitorować realizację zespołowych działań edukacyjnych dzieci lub uczniów, z wykorzystywaniem różnych rodzajów zabaw ;
9. identyfikowa ć spontaniczn e zachowa nia dzieci lub  uczniów jako sytuacj e wychowawczo -dydaktyczn e i  wykorzyst ywać je w procesie  edukacji oraz  realizacji  celów terapeutycznych ;
10. tworz yć sytuacj e wychowawc zo-dydaktyczn e motywując e dzieci lub uczniów do nauki i pracy nad sobą, analizować ich skutecznoś ć oraz  modyfikowa ć działa nia w celu uzyskania pożądanych efektów wychowania i kształcenia ;
11. wykorzystywa ć proces oceniania i udzielania informacji zwrotnych do stymulowania  dzieci lub uczniów w ich pracy nad własnym rozwojem ;
12. efektywnie pracować w środowiskach zróżnicowanych pod względem kulturow ym oraz z dziećmi z doświadczeniem migracyjnym , w tym z dziećmi , dla których język polski jest drugim językiem , wykorzystując kompetencje międzykulturowe i glottodydaktyczne ;
13. racjonalni e i zgodn ie z zasadami techniki pracy umysłowej gospodarować czasem zajęć
    oraz odpowiedzialn ie organizować pracę pozaszkolną dziecka lub  ucznia , z poszanowaniem jego prawa do odpoczynku ;
14. skuteczn ie wykorzystywać w pracy z dzieckiem lub uczniem  informacje  uzyskane  na jego temat od specjalistów , w t ym psychologa,  logopedy,  pedagoga,  lekarza , i rodziców lub opiekunów dziecka lub ucznia ;

Dziennik Ustaw  – 37 –  Poz. 453 – 41 – 15) poprawn ie posługiwać się językiem polskim oraz wykazywać troskę o kulturę i etykę wypowiedzi własnej , dzieci lub uczniów;
16) posługiwać się aparatem mowy zgodnie z zasadami emisji głosu ;
17) udzielać pierwszej pomocy ;
18) rozróżniać orientacje metodologi czne w badaniach naukowych , formułować cele i problemy  badawcze,  stosować dobór adekwatn ych metod i technik , konstruować narzędzia badawcze, opracowywać, prezentować i interpretować wyniki badań, wyciągać wnioski, wskazywać kierunki dalszych badań w obrębie pedagogiki przedszkolne j  i wczesnoszkolnej ; 19) współpracować z członkami zespołów badawczych n a każdym etapie projektowania  i realizacji badań naukowych . 1.3. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:

1. posługiwania się uniwersalnymi zasadami i normami etycznymi w działalności zawodowej, kierując się szacunkiem dla każdego człowieka ;
2. formowania właściwych zachowań i postaw dzieci lub uczniów, w tym wobec kultury i sztuki;
3. budowania  relacji  opartej  na  wzajemn ym zaufani u między wszystkimi podmiota mi procesu wychowania i kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami dziecka  lub ucznia , oraz włączania ich w działania sprzyjające efektywności edukac yjnej;
4. pracy w zespole, pełnienia w nim różnych ról oraz współpracy z nauczycielami, pedagogami,  specjalistami,  rodzicami  lub  opiekunami  dzieci lub uczniów i innymi członkami społeczności przedszkolnej, szkolnej i lokalnej ;
5. porozumiewania się z osobami pochodzącymi z różnych środowisk i o różne j kondycji  emocjonalnej, dialogowego rozwiązywania konfliktów oraz tworzenia dobrej atmosfery dla komunikacji w grupie przedszkolnej i klasie szkolnej oraz poza nimi ;
6. rozpoznawania specyfiki środowiska lokalnego i regionalnego oraz ich wpływu na funkcjono wanie dzieci lub uczniów, a także podejmowania współpracy na rzecz dobra dzieci lub uczniów i t ych środowisk ;
7. projektowania i wdrażania działań mających n a celu edukację aksjologiczną i wychowanie  do wartości – wprowadzanie dzieci lub uczniów w świat wart ości;
8. projektowania działań zmierzających do rozwoju przedszkola lub szkoły oraz stymulowania poprawy jakości pracy tych instytucji.

Dziennik Ustaw  – 38 –  Poz. 453 – 42 – 2. SZCZEGÓŁOWE EFEKTY UCZENIA SIĘ
A. Przygotowanie psychologiczno -pedagogiczne 
A.1. Podstawy działań pedagogicznych
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
A.1.W1. kulturowe, antropologiczne, aksjologiczne i socjologiczne opisy współczesności : funkcje edukacji w życiu społeczeństw i egzystencji jednostek , typy i rol ę ideologii w życiu społecznym, ulokowanie społeczne, blokady i możliwości rozwojowe różnych grup społecznych oraz elementy socjologii edukacji ; A.1.W2. procesy wychowania i kształcen ia (wybrane ujęcia teoret yczne): ontologiczne, aksjologiczne i antropologiczne  podstawy  wychowania , istotę wychowania,
zagadnienia wychowani a jako spotkani a w dialogu, wychowani a do odpowiedzialnej  wolności oraz społeczeństw a wielokulturowe go, typy relacji międzyludzkich oraz procesy rządzące tymi relacjami, główne środowiska wychowawcze, a także
podstawy dialogu międzykulturowego ; A.1.W3. rolę nauczyciela i koncepcje  pracy  nauczyciela : etykę zawodową nauczyciela, znaczenie własnych postaw, założeń i intencji podczas działania pedagogicznego , uwarunkowania  sukcesu  w  pracy  nauczyciela , umiejętności dokonywania autoanalizy sytuacji życiowej i zawodowej , zagadnienie początkującego nauczyciel a w szkolnej rzeczywistości , zasady projektowania ścieżki własnego rozwoju zawodowego oraz uwarunkowania sukcesu w pracy nauczyciela.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi : A.1.U1 . wykorzystać posiadaną wiedzę teoretyczną w sposób refleksyjny i krytyczny, poprawnie konstruować rozbudowane ustne i pisemne wypowiedzi dotyczące różnych zagadnień pedagogicznych ;
A.1.U2 . interpre tować działalność nauczycieli w kontekstach jej  prowadzenia
z wykorzystaniem  posiadanej  wiedzy  w  zakre sie  pedagogiki  i  psychologii , charakteryzować swoistość działania pedagogicznego, a także prezentowa ć własne pomysły, wątpliwości i sugestie poparte rozbudowaną argumentacją teoretyczną ; A.1.U3 . analizować s woje doświadczenia praktyczne w roli nauczyciela lub wychowawcy ; A.1.U4 . formułować oceny etyczne związane z wykonywaniem zawodu nauczycie la; A.1.U5 . rozpoznawać własną nauczycielską nieskuteczność i analizować jej przyczyny ; A.1.U6 . projektować drogi osi ągania skuteczności zawodowej i charakteryzować jej determinanty.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
A.1.K1. doceniania znaczenia pedagogiki dla  rozwoju  osoby  i  prawidłowych więzi w środowiskach społecznych ;

Dziennik Ustaw  – 39 –  Poz. 453 – 43 – A.1.K2. nabywania wied zy z zakresu pedagogiki i  budowania warsztatu pracy nauczyciela  dziecka w wieku przedszkolnym i  ucznia w młodszym wieku szkolnym ; A.1.K3. podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych oraz indywidualnych i zespołowych  działań profesjonalnych w zakresie opieki i wychowania dziecka  lub ucznia ; A.1.K4. stosowania norm etycznych w działalności zawodowej, kierując się szacunkiem dla godności człowieka.  A.2. Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna 
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
A.2.W1. terminologi ę używaną w pedagogice przedszkolnej i wczesnoszkolnej, jej źródła , miejsce oraz zastosowani e w obrębie pokrewnych  dyscyplin naukowych , a także
miejsce pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej w systemie nauk i oraz jej  przedmiotowe i metodologiczne powiązania z innymi dyscyplinami nauk owymi; A.2.W2. procesy związane z wychowanie m i kształcenie m dzieci i uczniów , ze szczególnym uwzględnieniem fazy wczesnego, średniego i późnego dzieciństwa , w perspektywie  interdyscyplinarnej: psychologicznej,  pedagogicznej, aksjologicznej i socjologicznej ; A.2.W3. rolę nauczyciela w rozwijaniu postaw i zachowań dzieci lub uczniów;
A.2.W4. koncep cje dziecka i dzieciństwa ( Childhood Studies ) i ich uwarunkowania kulturowe  i społeczne; interdyscyplinarne zagadnienia dobrostanu dziecka oraz perspektywy  metodologiczne badań nad dzieckiem i dzieciństwem , a także wymagania etyczne badań naukowych  z udziałem dzieci ; A.2.W5. typy, cele i zasady funkcjonowania instytucji edukacyjnych przeznaczonych dla dzieci  w  wieku  przedszkolnym  i  uczniów w młodszym  wieku  szkolnym;  cele  i zasady współpracy przedszkola lub szkoły z podmiotami zewnętrznymi oraz modele, funkcj e, szanse i zagrożenia współpracy; s posoby radzenia sobie z problemami wychowawczymi  dzieci lub uczniów i rozwiązywani a ich we współpracy z rodziną i otoczeniem dziecka lub ucznia , specyfikę pracy z dziećmi lub uczniami z doświadczeniem migracyjnym,
a także sposoby budowania swojego autorytetu w relacjach zawodowych i  we współprac y z zespołem nauczycieli oraz z innymi podmiotami procesu wychowania i kształcenia . W zakresie umiejętności absolwent potrafi : A.2.U1 . wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki przedszkolnej
i wczesnoszkolnej , w tym wybrane modele i koncepcje  pedagogiczne , oraz powiązanych z nią dyscyplin naukowych, w celu dokonania  analizy i interpretacji złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych i kulturowych, a także motywów i wzorów ludzkiego zachowania;
A.2.U2 . rozpoznawać i identyfikować style wychowania w praktyce edukacyjnej, wskazywać ich wartościowe cechy i zagrożenia dla podmiotowości dziecka lub ucznia ; A.2.U3 . rozpoznawać sytuacje zagrożeń w przedszkolu i szkole oraz tworzyć właściwy klimat w grupie przed szkolnej  i klasie szkolnej;

Dziennik Ustaw  – 40 –  Poz. 453 – 44 – A.2.U4 . organizować wartościowe rozwojowo i społecznie środowisko wychowawcze oraz wspierać dzieci lub uczniów w wyrażaniu swojej indywidualności w sposób twórczy ; A.2.U5 . wybrać i zastosować właściwy dla danej organizacji pracy przedszkola lub  szkoły podstawowej sposób postępowania oraz dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania zadań zawodowych na etapie  edukacji  przedszkolnej  i wczesnoszkolnej ; A.2.U6 . skutecznie porozumiewać się z różnymi odbiorcami , w tym z dziećmi lub uczniami, rodzicami lub  opiekunami oraz specjalistami , z wykorzysta niem nowoczesnych  rozwiązań technologicznych . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
A.2.K1 . refleksji, w tym krytycznej oceny, odnośnie do poziomu swojej wiedzy i umiejętności
z zakresu pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej oraz wykaz ywania umiejętności uczenia się i doskonalenia wł asnego warsztatu pedagogicznego w zakresie wychowania  przedszkolnego oraz edukacji wczesnoszkolnej ; A.2.K2 . podejmowania wyzwań zawodowych oraz indywidualnych i  zespoł owych działań profesjonalnych w  zakresie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej ; A.2.K3 . profesjonalnego rozwiązywania problemów i konfliktów w grupie przedszkolnej  i klasie szkolnej . A.3. Podstawy psychologii dla nauczycieli
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
A.3.W1. podstawowe pojęcia psychologii: procesy poznawcze , spostrzeganie, odbiór i przetwarzanie informacji , mowę i język, myślenie i rozumowanie , uczenie się i pamięć, rol ę uwagi , emocje  i  motywacje  w  procesach  regulacji  zachowania , zdolności i uzdolnienia , psychologi ę różnic indywidualnych – różnice w zakresie inteligencji,  osobowości, temperamentu i stylu pozn awczego; A.3.W2. rozwój człowieka w cyklu życia, w tym proces rozwoju dziecka w kolejnych okresach  dzieciństwa: rozwój fizyczny, motoryczny i psych ospołeczny, rozwój procesów poznaw czych, społeczno -emocjonalny  i  moralny , a także rozwój i kształtowanie osobowości; szczególne uzdolnienia; normy rozwojowe (różnorodność ujęć) , zjawisko  dysharmonii (as ynchronii) rozwojowej , zaburzenia w rozwoju podstawowych procesów psychicznych oraz teorie integralnego rozwoju dziecka  lub ucznia ; A.3.W3. psychologiczne  podstawy  proces u uczenia się dzieci lub  uczniów: modele
uczenia się (koncepcje klasyczne, współczesne ujęcia w oparciu o wyniki badań neuropsychologicznych), metody i techniki uczenia się z uwzględnieniem rozwijania metapoznania , trudności w uczeniu się , ich przyczyny i strategi e ich przezwyciężania,
a także metody i techniki identyfikacji oraz wspomagania rozwoju uzdolnień
i zainteresowań ;

Dziennik Ustaw  – 41 –  Poz. 453 – 45 – A.3.W4. teorię spostrzegania społecznego i komunikacji: zachowania społeczne i ich uwarunkowania , sytuację interpersonalną , zagadnienia:  empati i, zachowa ń asertywnych, agresywnych i uległych, postaw, stereotypów , uprzedzeń , negocjacj i i rozwiązywani a konfliktów , reguły współdziałania , procesy i role grupowe , bariery i trudności w procesie komunikowania się, techniki i metody usprawniania komunikacji z dzieckiem, a także
mechanizmy kształtowania się postaw dzieci lub uczniów; A.3.W 5. znaczenie  autorefleksji  i  samorozwoju : zasoby własne w pracy nauczyciela – identyfikacja i rozwój, indywidualne strategie radzenia sobie z trudnościami, zagadnienia stresu i nauczycielskiego wypalenia zawodowego , potrzebę korzystania z informacji zwrotnych dotyczących swojej pracy; podstawy ps ychologii twórczości i treningu myślenia kreatywnego , trening komunikacyjny,  style komunikowania się nauczyciela  z  podmiotami  edukac yjnymi oraz metody przezwyciężani a barier  komunikacyjnych.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
A.3.U1. obserwować pro cesy uczenia się dzieci lub uczniów i ich konteksty ; A.3.U2. obserwować zachowania społeczne i ich uwarunkowania ; A.3.U3. skutecznie i świadomie komunikować się z użyciem właściwej terminologii ; A.3.U4. rozpoznawać bariery i trudności udziału dzieci lub uczniów w różnych formach aktywności ; A.3.U5. rozpoznawać potrzeby psychospołecznego wsparcia dziecka lub  ucznia;
A.3.U6. zaplanować działania na rzecz rozwoju zawodowego.
W zakresie kompetencji społecznyc h absolwent jest gotów do:
A.3.K1. autorefleksji nad dyspozycjami , zasobami  i rozwojem zawodowym ; A.3.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy psychologicznej do analizy zdarzeń pedagogicznych ; A.3.K3. ciągłego doskonalenia swojej wiedzy merytorycznej i umiejętności zawodowych . A.4. Psychologiczne i pedagogiczne podstawy nauczania  dzieci  języka obcego
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
A.4.W1. predyspozycje rozwojowe we wczesnym dzieciństwie do uczenia się języka obcego ; A.4.W2. sposoby uczenia się dzieci lub uczniów języka obcego w wybranych koncepcjach psychologicznych , kompetencje językowe dziecka lub  ucznia , teorię wieku  krytycznego, społeczne i kulturowe aspekty nauczania języków obcych , a także rolę nauczyciela w uczeniu się spontanicznym i spontaniczno -reaktywnym dzieci  lub  uczniów;
A.4.W3. strategie zabawowe i zadaniowe w uczeniu się języka obcego  przez dzieci lub  uczniów, warunki do nabywania kompetencji języ kowych  przez dzieci lub uczniów
oraz sposoby motywowania dzieci  lub uczniów do uczenia się języka obcego.

Dziennik Ustaw  – 42 –  Poz. 453 – 46 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
A.4.U1 . zaplanować działania na rzecz rozwoju własnych kompet encji językowych
i pedagogicznych ; A.4.U2 . tworzyć środowisko do nabywania kompetencji językowych przez dzieci lub  uczniów i rozwijać ich motywację do uczenia się.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
A.4.K1 . autorefleksji  nad  dyspozycjami  i  posiada nymi kompetencjami językowymi i pedagogicznymi ; A.4.K2 . wspierania właściwych postaw dzieci lub uczniów wobec innej kultury.
B. Przygotowanie merytoryczne nauczycieli przedszkoli i klas  I–III szkoły podstawowej, jako przygotowanie do integracji treści nauczania
B.1. Język polski
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.1.W1. funkcjonalne posługiwanie się pojęciami z zakresu teorii literatury, kultury oraz wiedzy o języku ; B.1.W2. podstawy i zakres doboru treści nauczania dzieci lub uczniów w zakresie języka polskiego , pojęcia z zakresu teorii literatury, kultury oraz wiedzy o języku , a także klasyczną i współczesn ą literaturę dla dzieci oraz kultur ę dla dziecięcego odbiorcy ; B.1.W3 . etapy nabywania umiejętności czytania i pisania w języku polskim.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.1.U1 . funkcjonalnie posługiwać się pojęciami z zakresu teorii literatury, kultury oraz wiedzy o języku ; B.1.U2 . dokonać analizy i interpretacji zróżnicowanych formalnie dzieł literackich oraz kulturowych ; B.1.U3 . wyróżniać wśród różnych zjawisk językowych kategori e prymarn e i sekundarne
odpowiedni e dla dziecka w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym ; B.1.U4 . wypowiadać się w mowie i w piśmie w sposób klarowny, spójny i precyzyjny,  konstru ując rozbudowan e ustn e i pisemn e wypowiedzi na określone temat y; B.1.U5 . zaplanować działania na rzecz rozwoju swojej wiedzy i umiejętności w zakresie prawidłowej realizacji edukacji polonistycznej w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.1.K1 . autorefleksji nad  dyspozycjami  i  posiadanymi  kompetencjami  merytorycznymi  do wspierania dzieci lub uczniów w zakresie rozwoju języka polskiego.

Dziennik Ustaw  – 43 –  Poz. 453 – 47 – B.2. Język obcy
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.2.W1. podstawow e struktur y gramatyczn e oraz form y językow e; B.2.W2. kultur ę państw z danego obszaru językowego oraz wybraną literaturę, rymowanki  i piosenki oraz zabawy dla dzieci w języku obcym.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.2.U1 . wykorzystywać pogłębione kompetencje  leksyk alne, gramatyczne,  fonetyczne  i socjokulturowe w komunikowaniu się w języku obcym ; B.2.U2 . posługiwać się sprawnościami w zakresie rozumienia ze słuchu, mówienia, czytania i pisania; B.2.U3 . samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje zawodowe umiejętności, korzystając z różnych źródeł w języku obcym ; B.2.U4 . dobierać w pracy z dziećmi lub  uczniami  odpo wiednią literaturę, rymowanki i piosenki oraz zabawy w języku obcym.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.2.K1 . autorefleksji nad posiadanymi kompetencjami,  podejmowania kształcenia i pracy w celu rozwoju umiejętności językowych . B.3. Matematyka
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.3.W1. podstawowe struktury matematyki szkolnej: liczby i ich  własności, zbiory liczbowe, działania na liczbach, figury, relacje i zależności funkcyjne, reprezentacje graficzne ; B.3.W2. treści nauczania w zakresie edukacji matematycznej w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej :  liczby  i  liczenie,  aspe kty  liczby,  systemy  pozycyjne  i niepozycyjne, własności działań na liczbach, zagadnienia miarowe w geometrii, klasyfikowanie figur g eometrycznych, symetri ę, manipulacje w trzech wymiarach  i tworzenie modeli brył, wczesn ą algebraizacj ę, zagad nienia zegarowe i kalendarzowe ; B.3.W3. treści nauczania matematyki w  zakresie starszych klas szkoły podstawowej: własności liczb całkowitych i wym iernych, działania na ułamkach, wyrażenia algebraiczne, rozumowanie geometryczne i jego zapis, przeliczanie jednostek miary,  zliczanie za pomocą reguł mnożenia i dodawania, zasad ę szufladkow ą, definiowanie  figur, badanie ich własności (kąty, wielokąty, koł o),  proste  konstrukcje  geometryczne – prostopadłość i równoległość na płaszczyźnie i w przestrzeni, figury przestrzenne, kodowanie położenia na płaszczyźnie i w przestrzeni, elementy statystyki opisowej, graficzne reprezentowanie danych, podsta wowe konstru kcje  geometryczne, algorytmy i konstrukcje rekurencyjne ;

Dziennik Ustaw  – 44 –  Poz. 453 – 48 – B.3.W4 . rozumowania matematyczne w zakresie matematyki szkolnej, w tym wnioskowanie  dedukcyjne, argumentowanie i zapisywanie rozumowań, wykonywanie eksperymentów numerycznych i geometrycznych, dostrzeganie regularności prowadzących do uogólnień, uzasadnianie uogólnień, formułowanie i weryfikacj ę hipotez, rozumowania dedukcyjne w geometrii płaskiej i przestrzennej ; B.3.W5. zastosowania matematyki w życiu codziennym oraz w innych obszarach , w tym w technice, sztuce, ekonomii i przyrodzie.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.3.U1 . sprawnie posługiwać się podstawowymi obiektami matematycznymi ; B.3.U2 . prowadzić proste rozumowania matematyczne i oceniać ich poprawność ; B.3.U3 . dostrzegać i wskazywać związki matematyki z codziennym życiem ; B.3.U4 . rozwiązywać zagadki i łamigłówki logiczne ; B.3.U5 . posługiwać się pakietami wspierającymi nauczanie matematyki ; B.3.U6 . przygotować ucznia do udziału w konkursach matematycznych dla szkół podstawowych . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.3.K1 . pogłębiania swojego rozumienia znaczenia i piękna matematyki.
B.4. Edukacja społeczno -przyrodnicza
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.4.W1. kluczowe pojęcia oraz zjawiska z zakresu przyrody ożywionej i nieożywionej, występujące w otoczeniu dziecka lub ucznia ; B.4.W2. podstawowe pojęcia z zakres u wiedzy o społeczeństwie ; B.4.W3. podstawy przedsiębiorczości i ekonomii.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.4.U1 . analizować oraz interpretować powszechnie występujące zjawiska przyrody ; B.4.U2 . dostrzegać wzajemne związki w funkcjonowa niu środowiska przyrodniczego i społecznego ; B.4.U3 . rozpoznawać gatunki roślin i zwierząt naj częściej występujących w otoczeniu dziecka lub ucznia ; B.4.U4. ilustrować najczęściej spotykane zjawiska przyrodnicze za pomocą prostych doświadczeń z użyciem przedmiotów życia codziennego.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.4.K1 . pogłębiania swojego rozumienia funkcjonowania świata przyrody ; B.4.K2 . krzewienia idei dbałości o otoczenie przyrodnicze.

Dziennik Ustaw  – 45 –  Poz. 453 – 49 – B.5. Informatyka
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.5.W1. podstawo we pojęcia i zasady informatyki z zakres u, w jakim  ma ona zastosowanie
w pracy z dziećmi lub uczniami; B.5.W2. zasady modelowania rzeczywistych sytuacji i reprezentowania danych, gromadzenia  danych i ich przetwarzania ; B.5.W3. zasady proje ktowania algorytmów oraz ich realizacji przy użyciu komputer a;
B.5.W4. zasady organizacji i funkcjonowania urządzeń elektronicznych, komputerów i sieci komputerowej oraz ich wykorzystania ; B.5.W5. społeczne aspekty informatyki i jej zastosowań , wpływu informatyki na rozwój społeczeństw a oraz zagrożenia w świecie wirtualnym ; B.5.W6. uwarunkowania  zawodowego rozwoju z wykorzy staniem technologii informacyjno - -komunikacyjn ej i  informatyki oraz komputerowe  programy  edukacyjne  przezna czon e dla najmłodszych uczniów.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.5.U1 . zaprojektować i uruchomić na komputerze prosty algorytm ; B.5.U2 . zaprojektować prostą, funkcjonalną bazę danych ; B.5.U3 . ocenić walory użytkowe komputerowego programu edukacyjnego;
B.5.U4 . zorganizować bezpieczne środowisko pracy z komputerem.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.5.K1 . ciągłej aktualizacji swojej wiedzy z zakresu zastosowań komputerów w edukacji ; B.5.K2 . zapewniania poczucia bezpieczeńst wa dzieci lub uczniów znajdujących się pod jego opieką . B.6. Plastyka
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.6.W1. podstawy teorii estetyki i kultury, jej zastosowanie w edukacji plastycznej dziecka  lub ucznia ; B.6.W2 . zasoby i zasady upowszechniania różnorodnych przekazów wizualnych w ed ukacji  przedszkolnej i wczesno szkolnej;
B.6.W3 . cechy charakterystyczne twórczości dziecięcej w z akresie plastyki, jej osobowe  i środowiskowe uwarunkowania ; B.6.W4 . wybrane  współczesne koncepcje i modele edukacji plastycznej w Polsce i na świecie ; B.6.W5 . podstawy rysunku.

Dziennik Ustaw  – 46 –  Poz. 453 – 50 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.6.U1 . zaprojektować przekaz wizualny dostosowany do okoliczności ; B.6.U2 . wykonać odręczny szkic określonego przedmiotu.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.6.K1 . przekonującego działania na rzecz upowszechniania sztuk pięknych ; B.6.K2. inspirowania dzieci lub uczniów do samodzielnej aktywności plastycznej i dzielenia się jej efektami.
B.7. Muzyka
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.7.W1. terminologię z zakresu muzyki i jej zastosowanie w edukacji muzycznej ; B.7.W2 . źródła kultury muzycznej, ich kulturowe i społeczne uwarunkowania oraz znaczenie dla rozwoju dziecka  lub ucznia ; B.7.W3 . cechy charakterystyczne twórczości dziecięcej, jej osobowe i środowiskowe uwarunko wania; odmiany, faktury utworów muzycznych ze względu na sposób wykonywania muzyki (solo, muzyka kameralna, symfoniczna, chóralna, wokalno - -instrumentalna),  podstawowe  zagadnienia  z  zakresu  form  muzycznych,  podstawowe terminy notacji muzycznej ; B.7.W4 . podstawowy repertuar muzyczny w edukacji przedsz kolnej i wczesnoszkolnej ; B.7.W5 . wybrane współczesne koncepcje i modele edukacji muzycznej w Polsce i na świecie.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.7.U1 . zaprojektować przekaz muzyczny dostosowany do okoliczności ; B.7.U2 . wykonywać proste melodie na wybranym  instrumencie lub głosem . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.7.K1 . przekonującego działania na rzecz upowszechniania sztuk pięknych ; B.7.K2. inspirowania dzieci lub uczniów do samodzielnej lub  wspólnej aktywności muzycznej ; B.7.K3. krzewienia idei wspólnego wykonawstwa muzycznego jako działania kulturotwórczego i chroniącego dziedzictwo narodowe.
B.8. Technika
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.8.W1. założenia, cele i treści kształcenia ogólnotechnicznego dzieci lub uczniów ; B.8.W2. sytuację dziecka w świecie współczesnej techniki ;

Dziennik Ustaw  – 47 –  Poz. 453 – 51 – B.8.W3 . cechy charakterystyczne twórczości dziecięcej w z akresie techniki, jej osobowe  i środowiskowe uwarunkowania ; B.8.W4 . współczesne koncepcje i modele edukacji technicznej w Polsce i na świecie.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.8.U1 . popularyzować podstawy wiedzy technicznej wśród dzieci lub uczniów ; B.8.U2 . zapewnić warunki bezpieczeństwa dzieci lub  uczniów w otoczeniu techniki ; B.8.U3 . zademonstrować umiejętność rozwiązywania praktycznych problemów związanych z techniką.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.8.K1 . promocji zasad bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicz nymi; B.8.K2 . fachowego wspierania zainteresowania dzieci  lub uczniów techniką.
B.9. Wychowanie fizyczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.9.W1. terminologię z zakresu aktywności i sprawności fizycznej ; B.9.W2 . związki aktywności i sprawności fizycznej ze zdrowiem ; B.9.W3 . formy aktywności fizycznej dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci lub  uczniów, zachęcające dzieci lub uczniów do aktywności fizycznej ; B.9.W4 . proces uczenia się i nauczania czynności ruchowych ; B.9.W5 . zaburze nia postawy ciała i prawidłowe wzorce ruchu ; B.9.W6 . wybrane współczesne koncepcje i modele wych owania fizycznego w Polsce i na świecie.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.9.U1 . zaplanować zajęcia ruchowe w określonych warunkach ; B.9.U2 . zachęcić dzieci lub uczniów do podejmowania aktywności fizycznej ; B.9.U3 . wspierać działania przeciwdziałające nabywaniu wad postawy ciała przez dzieci lub  uczniów i nadwa dze. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.9.K1 . krzewienia postawy dbałości o aktywność fizyczną.
B.10. Edukacja zdrowotna
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.10.W1. modele, uwarunkowania i zagrożenia zdrowia , w tym zdrowia psychicznego ; B.10. W2. istotę umiejętności życiow ych (life skills ) i zachowań prozdrowotn ych;

Dziennik Ustaw  – 48 –  Poz. 453 – 52 – B.10. W3. podstaw owe zagadnienia rozwoju biologiczn ego człowieka ; B.10. W4. sposoby wspomagania  dziecka  lub  ucznia  w działaniach na rzecz zdrowia i niwelowani a stanów zagrażających zdrowiu , możliwości zmian w otoczeniu dziecka lub ucznia oraz procesy uczenia się mózgu ; B.10.W5 . zasady udzielania pierwszej pomocy.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.10.U1. rozpoznać sytuację zagrożenia dla zdrowia , w tym zdrowia psychicznego,
i odpowiednio zareagować;
B.10.U2. skutecznie promować zachowania prozdrowotne.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.10.K1 . krzewienia postawy dbałości o zdrowie i ochronę środowiska.
C. Wspieranie rozwoju dzieci w wi eku przedsz kolnym i młodszym wieku szkol nym
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
C.W1. zróżnicowanie modeli ujmowania procesu wspierania rozwoju dziecka lub ucznia, w tym behawioraln ego, konstruktywistyczn ego, emancypacyjn ego; zadania edukacji  przedszkolnej i wczesnoszkolnej w zakresie wspierania rozwoju dziecka  lub ucznia ;  proces adaptacji dziecka w przedszkolu i  ucznia w szkole; strategie stymulowania  aktywności poznawczej dziec ka lub  uczni a, zasady wykorzyst ywania zabawy  do stymulowania  rozwoju  dziecka oraz rolę inicjacji: czytelniczej, teatralnej, muzycznej, plastycznej i technicznej ; C.W2. zasady organizacji optymalnego środowisk a edukacyjnego w przedszkolu i klasach  I–III szkoły podstawowej : możliwości wykorzyst ania w codziennej  praktyce  edukacyjnej różnorodnych sposobów organiz owania środowiska uczenia się i nauczania , organiz ację środowiska wychowawczego przy uwzględnieniu specyficznych potrzeb i możliwości poszczególnych dzieci , uczniów lub grup, a także potrzebę wyk orzystywania w pracy z dzieckiem  lub uczniem informacji  uzyskanych na jego temat od specjalistów , w tym psychologa, logopedy, pedagoga,  lekarza , oraz rodziców lub opiekunów ; C.W3. zasady: projektowani a spersonalizowanych strategii edukacyjnych w przedszkolu  i klasach I–III szkoły podstawowej , konstruowani a wiedzy w przedszkolu  i klasach  I–III szkoły podstawowej , integrowania wiedzy i umiejętności dzieci w przedszkolu i uczniów w klasach I–III szkoły podstawowej , projektowani a i prowadzeni a działań pedagogicznych, rozpoznawani a potrzeb, możliwości i uzdolnień dziecka lub ucznia , a także planowani a, realizacj i i ocen y spersonaliz owanych programów kształcenia i wychowania;

Dziennik Ustaw  – 49 –  Poz. 453 – 53 – C.W4. kryteria  i  sposoby krytycznej oceny oraz doboru programów i podręczników szkolnych : teoretyczno -metodyczne założenia konstruowania programu pracy wychowawczo -dydaktycznej w przedszkolu i klasach  I–III szkoły podstawowej , ukryty  program  przedszkola lub  szkoły, program y i podręcznik i w  edukacji  przedszkolnej i wczesnoszkolnej ; C.W5. podstawy teoretyczne oceniania i ewaluacji proce su edukacyjnego w przedszkolu  i klasach I–III szkoły podstawowej , w tym cele, funkcje, rodzaje oceniania , proces i konsekwencje  oceniania , uczestnictwo ucznia w kontroli i ocenie jego wiedzy  i umiejętności , prawa i błędy w procesie oceniania; system zapewnienia jakości
pracy przedszkola i szkoły , proces ewaluacji w przedszkolu i szkole oraz metody i techniki ewaluacyjne.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
C.U1. kształtować bezpieczne i przyjazne edukacyjne środo wisko  rozwoju  dzieci lub  uczniów, z uwzględ nieniem indywidualnych potrzeb, możliwości i uzdolnień dziecka lub ucznia , z nastawieniem na osobowy i podmiotowy rozwój ; C.U2. w sposób krytyczny oceniać i dobierać programy i podręczniki, konstruować programy pracy wychowawczo -dydaktycznej w przedszkolu  i klasach  I–III szkoły podstawowej , dobierać i modyfikować treści nauczania , środki oraz strategie działania edukacyjnego ; C.U3. wykorzystywać w codziennej praktyce edukacyjnej różnorodne sposoby organizowania środowiska uczenia się – w sali lub klasie, po za placówką systemu oświaty i w środowisku lokalnym, dostarczać dzieciom lub uczniom  różnych źródeł , w tym za pomocą technologii informacyjno -komunikacyjnej , gromadzenia doświadczeń i okazji do zaangażowanego uczenia się ; C.U4. planować, realizować i oceniać efekty spersonalizowanych strategii i programów kształcenia i wychowania z nastawieniem na integralny rozwój dziecka lub ucznia ; C.U5. organizować zabawy i zajęcia stymulujące aktywność poznawczą dzieci lub uczniów , wspólnotowe i kooperacyjne uczenie się, angażujące emocjonalnie, motywacyjnie i poznawczo wszystkie dzieci lub uczniów, wspierać ich adaptację do uczenia się we wspólnocie oraz identyfikować spontaniczne zachowania dzieci lub uczniów jako  sytuacje wychowawczo -dydaktyczne i wykorzystywać je w procesie edukacji ; C.U6. identyfikować i rozbudzać zainteresowania i zdolności dzieci lub uczniów , dostosowywać sposoby i treści nauczania do ich zasobów , rozwijać u dzieci lub uczniów
ciekawość, aktywność i samodzielność poznawczą oraz kreatywne podejście do zadań ; C.U7. organizować działania edukacyjne nastawione na konstruowa nie wiedzy w przedszkolu i klasach  I–III szkoły podstawowej , inte growanie różnych sposobów uczenia się, w tym różnych treści , oraz wiedzy osobistej dziecka i wiedzy nowej oraz  ich rekonstrukcji ; C.U8. wykorzystywać proces oceniania pracy uczniów do stymulowania ich samooceny, umiejętności samoregulacji i pracy nad własnym rozwojem.

Dziennik Ustaw  – 50 –  Poz. 453 – 54 – W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
C.K1. kierowania się wrażliwością etyczną, empatią, otwartością, krytycyzmem oraz przyjęcia odpowiedzialności za integralny rozwój dzieci lub uczniów i podejmowane  działania peda gogiczne; C.K2. form owania wartościowych indywidualnie i społecznie zachowań i postaw dzieci lub  uczniów, w tym wobec kultury i sztuki , oraz inspirowania dzieci lub uczniów do wyrażania swojej indywidualności w sposób twórczy ; C.K3. budowania relacji wzajemnego zaufania między wszystkimi podmiotami procesu wychowania i kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami  dziecka lub ucznia, oraz włączani a ich w działania sprzyjające efektywności edukacji ; C.K4. efektywnej współpracy z nauczyci elami,  specjalistami , w tym psycholog iem, logoped ą, pedagog iem,  lekarz em, i rodzicami dzieci lub uczniów oraz innymi członkami społeczności przedszkolnej, szkolnej i lokalnej na rzecz dzieci lub  uczniów i zapewnienia jakości pracy przedszkola lub szkoły.
D. Podstawy dydaktyki nauczania zintegrowanego w przedszkolu i klasach  I–III szkoły podstawowej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
D.W1. wartości, modele i zasady krytycznej praktyki; autonomię i odpowiedzialność dydaktyczną nauczyciela; zasady tworzenia autorskich programów nauczania oraz zarządzani a wiedzą w społeczeństwie informacyjnym ; D.W2. proces nauczania -uczenia się : zasady projektowani a działań edukacyjnych , style i techniki  pracy  z  dzieckiem  lub uczniem łączącej różne obszary wiedzy , rolę diagnozy,  kontroli  i  oceniania  w  pracy  dydaktycznej  na uczyciela ; modele współczesnej szkoły i alternatywne systemy edukacyjne.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
D.U1. wykorzystać wiedzę filozoficzną, psychologicz ną, społeczną i pedagogiczną do projektowania działań edukacyjnych w przedszkolu i szkole oraz paradygmaty obiektywistyczne i interpretatywno -konstruktywistyczne do planowania uczenia się dzieci; D.U2. stosować style i techniki pracy z dzieckiem lub uczniem łączące różne obszary wiedzy, stymulować partycy pacyjne,  proaktywne , refleksyjne, wspólne, kooperatywne uczenie się dzieci lub uczniów oraz rozwijać kompetencje kluczowe dzieci lub uczniów ; D.U3. krytycznie oceni ć tworzoną praktykę edukacyjną z wykorzystaniem posiadanej wiedzy, a także dokonywać twórczej interpretacji i projektować nowe rozwiązania edukacyjne.

Dziennik Ustaw  – 51 –  Poz. 453 – 55 – W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do: D.K1. autonomicznego i odpowiedzialnego organizowania dziecięcego uczenia się , a także
krytycznej  refleksji nad tworzo ną praktyką edukacyjną oraz do  jej  badania  i doskonalenia ; D.K2. tworzenia autorskich programów i wykorzyst ania  innowacji  pedagogicznych  w obszarze wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej. 
E. Metodyka poszczególnych typów edukacji z uwzględnieniem sposobów integrowania wiedzy i umiejętności dzieci lub uczniów
E.1. Metodyka edukacji polonistycznej
W zakresie wiedzy absolwent zna  i rozumie:
E.1.W1. sposoby wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej nauki o języku i edukacji kulturowo -literackiej oraz metodycznej do projektowania zajęć w zakresie edukacji polonistycznej w przedszkolu i klasach  I–III szkoły podstawowej ; E.1.W2. spersonalizowane strategie edukacyjne ukierunkowane na rozwijanie umiejętności pisania i czytania ; E.1.W3. sposoby rozwijania zainteresowań czytelniczych (inicjacj a czytelnicz a) i wykorzystywania różnych typów tekstów w pracy z dziećmi lub uczniami.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1.U1 . skutecznie poprowadzić naukę czytania ; E.1.U2 . dostosować sposób uczenia pisania i czytania do specyficznych potrzeb ucznia ; E.1.U3 . rozbudzić w uczniach pasję czytelniczą.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do: E.1.K1 . krzewienia zainteresowani a i szacunku dla słowa pisanego.
E.2. Metodyka nauczania języka obcego
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2.W1. metody nauczania języka obcego w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej , w tym Total Physical Response (TPR) J. Ashera,  The Silent Way C. Gattegno ; E.2.W2. podstawę programową dla I etapu edukacyjnego w zakresie języka obcego ; E.2.W3. metody projektowania zajęć z języka obcego, dob oru i opracow ywania środków dydaktycznych ; strategie tworzenia warunków do nauczania -uczenia się sytuacyjnego w codziennej aktywności dzieci lub uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnych predyspozycji ; uczenie się we wspólnym działaniu, w różnych rodzajach zabaw , w tym tematycznych, konstrukcyjnych, ruchowych, muzycznych,  dydaktycznych, twórczych, w naturalnych sytuacjach i w kontekstach społecznych ;

Dziennik Ustaw  – 52 –  Poz. 453 – 56 – E.2.W4. znaczenie gier i zabaw, teatr u i dram y, storytelling, piosenk i i ruch u w nauczaniu języka obcego dzieci  lub uczniów ; techniki multimedialne w nauczaniu języka obcego ; E.2.W5. zasady oceniani a umiejętności językowych dzieci lub uczniów.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2.U1 . zaprojektować zajęcia z wykorzystaniem nauczania sytuacyjnego ; E.2.U2 . wykorzystać gry, zabawy, piosenkę i ruch w nauczaniu języka obcego ; E.2.U3 . efektywnie wykorzystać multimedia w nauczaniu języka obcego.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do: E.2.K1 . pozytywnego motywowania dzieci lub  uczniów d o aktywnego zaangażowania się w naukę języka obcego.
E.3. Metodyka edukacji  matematycznej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.3.W1. stadia rozwoju umysłowego w kontekście zakres u i metod edukacji matematycznej , a także poziom rozumowań przedoperacyjnych, operacyjnych i formalnych ; E.3.W2. zagadnienia edukacji  matematycznej w przedszkolu: podstaw ę programową i program edukacji matematycznej , rozwijani e intuicji dotyczących liczb i liczenia – kardynaln ego, porządkow ego i miarow ego aspekt u liczby , porównywani e liczebności zbiorów , stymulowani e rozwoju operacyjnego rozumowania  – odwracalnoś ci operacji , rozwijani a rozumowania przyczynowo -skutkowego i orientacji przestrzennej , w tym na kartce  papieru , dodawani a i  odejmowani a na palcach i innych zbiorach zastępczych , rozdawani a i rozdzielani a po kilka, rozwijani a intuicji geometrycznych ; gry i zabawy  z wątkiem matematycznym oraz proste gry strategiczne ; E.3.W3. zagadnienia edukacji matematycznej w klasach  I–III szkoły podstawowej: podstaw ę programow ą, projektowani e aktywności matematycznej przy kształtowaniu pojęć liczbowych  i  sprawności rachunkowych, wprowadzani e symboliki  i  zapisu  matematycznego , rozwijani e orientacji przestrzennej i wyobraźni geometrycznej oraz kształtowani e umiejętności matematycznych potrzebnyc h w sytuacjach życiowych ; E.3.W4. rolę pracy domowej ucznia i zasady konstruowani a sprawdzianów i oceniani a; E.3.W5. formy aktywności dzieci lub uczniów : manipulacje,  eksperymenty,  budowanie  modeli płaskich i przestrzennych z zastosowaniem różnych materiałów, w tym gotowych elementów, samodzielne odkrywanie praw matematycznych, prowadzenie prostych rozumowań , w tym z wykorzystaniem łamigłówek ; E.3.W6. znaczenie obliczeń pamięciowych , trudności w opanowaniu rachunków pamięciowych , techniki kształcenia biegłości rachunkowej i strategie sprytnych rachunków;
E.3.W7. metody  pracy  z  zadaniami  tekstowymi , stosowania  reprezentacji  graficznych  w ćwicze niach rachunkowych i rozwiązywaniu zadań tekstowych ;

Dziennik Ustaw  – 53 –  Poz. 453 – 57 – E.3.W8. znaczenie kształtowania umiejętności l ogicznego i krytycznego myślenia, stawiania i weryfikowania hipotez, dostrzegania i wykorzystywania regularności i analogii, używania argumentacji i kontrprzykładów , w tym w rozwiązywaniu łamigłówek, abstrahowania, uogólniania, klasy fikowania, definiowania i algorytmizowania ; E.3.W9. rodzaje i źródła typowych błędów uczniowskich, a także ich  rol ę i  sposoby  wykorzystania  w procesie dydaktycznym ; E.3.W10. środki dydaktyczne w edukacji matematycznej dzieci: pakiety edukacyjne, karty pracy, elementy do manipulacji i klasyfikacji, liczydła, liczmany, klocki logiczne Dienesa, klocki Cuisenaire’ a, kostki do gry, domina, karty, mozaiki, konstrukcyjne  klocki geometryczne różnych typów, łamigłówki logiczne i proste gry strategiczne ; E.3.W11. znaczenie wykorzystani a gier i zabaw matematycznych do realizacji celów dydaktycznych , w tym zastosowanie w pracy z uczniem z trudnościami w uczeniu się oraz z uczniem zdolnym ; zasady konstruowani a gier przez uczniów , zespołowe formy uczenia się i utrwalania wiadomości ; E.3.W12. rolę konkursów matematycznych dla uczniów klas I–III szkoły podstawowej :  rodzaje, zasady rozgrywania, charakter zadań, walory kształcące oraz sposoby  przygotowania uczniów do udziału w konkursach.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3.U1 . kształtować u uczniów pojęcie liczby ; E.3.U2 . rozwijać wyobraźnię i orientację przestrzenną ; E.3.U3 . wdrażać uczniów w zasady logicznego myślenia ; E.3.U4 . budować sytuacje edukacyjne skłaniające uczniów do budowania hipotez i ich weryfikacji ; E.3.U5 . stosować gry i inne pomoce naukowe w nauczaniu matematyki ; E.3.U6 . analizować błędy popełniane przez uczniów i wyciągać z nich wnioski ; E.3.U7. pracować z uczniami o szczególnych uzdolnieniach matematycznych.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do: E.3.K1 . rozbudza nia zainteresowani a uczniów myśleniem matematycznym ; E.3.K2 . wskazywa nia uczniom korzyści z uczenia się matematyki.
E.4. Metodyka edukacji społeczno -przyrodniczej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.4.W 1. sposoby  wykorzystywani a wiedzy teoretyczn ej o środowisku przyrodniczym i środowisku społecznym oraz wiedzy metodycznej do projektowania zajęć dydaktycznych w zakresie edukacji  środowiskowej w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej ;

Dziennik Ustaw  – 54 –  Poz. 453 – 58 – E.4.W2. znaczenie stwarzania warunków do zajęć badawczych i eksperymentów oraz organizowani a sytuacji edukacyjnych umożliwiających dzieciom lub  uczniom  samodzielną eksplorację ; E.4.W3. sposoby kształtowania przedsiębiorczości u dzieci lub uczniów.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.4.U1 . zaprojektować eksperyment uczniowski z zakresu wi edzy przyrodniczej ; E.4.U2 . dostrzec i skomentować podstawowe prawa fizyki zachodzące w otoczeniu ucznia ; E.4.U3 . wykonać proste doświadczenie za pomocą przedmiotów codzienn ego użytku i przeanalizować z uczniami jego przebieg.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do: E.4.K1 . rozbudza nia szacunk u dla myślenia naukowego ; E.4.K2 . budz enia i podtrzymywa nia w uczniach ciekawoś ci odkrywcy.
E.5. Metodyka edukacji  informatycznej i pos ługiwania się technologią infor macyjno - -komunikacyjną
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.5.W1. znaczenie celowego i właściwego posługiwania się przez uczniów typowymi aplikacjami komputerowymi do komponowania ilustracji graficznych, pracy nad  tekstem, wykonywania obliczeń, ko rzystania z usług w sieciach komputerowych oraz pozyskiwania, gromadzenia i przetwarzania informacji ; E.5.W2. znaczenie stwarzania sytuacji problemowych w otoczeniu uczniów, które uczniowie modelują i rozwiązują , tworząc algorytm, odtwarzają c go poza kompu terem oraz realizują c w wersji komputerowej ; E.5.W3. rolę rozwijania u uczniów umiejętności programowania w środowisku blokowo - -wizualnego języka programowania ; E.5.W4. rolę integrowania zajęć edukacji informatycznej z aktywnościami wizualnymi, słuchowymi i kinestetycznymi ; E.5.W5. znaczenie promowani a i kształtowani a u uczniów postawy obywatelskiej i prospołecznej oraz odpowiedzialności w świecie mediów cyfrowych.
W zakr esie umiejętności absolwent potrafi:
E.5.U1. zapoznać uczniów z typowymi  aplika cjami  komputerowymi  do  komponowania  ilustracji graficznych, pracy nad tekstem, wykonywania obliczeń, korzystania z usług w sieciach komputerowych oraz pozyskiwania,  gromadzenia i przetwarzania informacji ; E.5.U2. stworzyć sytuację problemową, w której uczniowie modelują i rozwiązują zadanie , tworząc algorytm, odtwarzając go poza komputerem oraz realizując w wersji komputerowej ; E.5.U3. integrować zajęcia informatyczne z innymi zajęciami.

Dziennik Ustaw  – 55 –  Poz. 453 – 59 – W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do: E.5.K1. promowa nia postaw y odpowiedzialnego zachowania w świecie mediów cyfrowych ; E.5.K2. inspirowa nia uczniów do kreatywności i rozwoju myślenia komputacyjnego.
E.6. Metodyka edukacji plastycznej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.6.W1. etapy, metody i formy projektowania działań plastycznych dziecka lub ucznia ; E.6.W2. sposoby rozwijania twórczej aktywności dziecka lub ucznia ; E.6.W3. zasady projektowania zajęć plastycznych w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej ; E.6.W4. metody i techniki diagnozowania dziecka  lub ucznia w zakresie jego zdolności plastycznych i monitorowania jego rozwoju w tym obszarze.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.6.U1 . zachęcić dziecko lub ucznia do twórczej aktywności w obszarze działań plastycznych ; E.6.U2 . zaprojektować zajęcia inspirujące dzieci lub uczniów do działań twórczych ; E.6.U3 . zachęcić dziec ko lub uczni a do zainteresowania się dziełem plastycznym ; E.6.U4 . diagnozować poziom zdolności plastycznych dziecka lub ucznia . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do: E.6.K1 . działania na rzecz upowszechnienia sztuk pięknych ; E.6.K2. inspirowania dzieci lub uczniów do samodzielnej aktywności plastycz nej i dzielenia  się jej efektami;
E.6.K3. aktywizowania dzieci lub uczniów do estetyzacji własnego otoczenia.
E.7. Metodyka edukacji muzycznej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.7.W1. zasady projektowania zabaw rytmiczno -umuzykalniających dla dzieci w przedszkolu i klasach  I–III szkoły podstawowej ; E.7.W2. znaczenie wykonywania utworów muzycznych przez dzieci w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej ; E.7.W3. zasady  projektowania zajęć umuzykalniających zorientowanych  na  czerpanie przyjemnoś ci z działań podejmowanych przez dzieci lub uczniów, a nie na efekt; E.7.W4. sposoby rozwijania twórczej aktywności dziecka lub ucznia ; E.7.W5. metody i techniki diagnozowania dziecka  lub ucznia w zakresie jego zdolności muzycznych i monitorowania jego rozwoju muzycznego.

Dziennik Ustaw  – 56 –  Poz. 453 – 60 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.7.U1 . zachęcić dziecko lub ucznia do udziału w zabawach rytmiczno -umuzykalniających;
E.7.U2 . doprowadzić do wykonania utworu muzycznego przez dziec ko lub uczni a; E.7.U3 . zachęcić dziec ko lub uczni a do zainteresowania się dziełem muzycznym ; E.7.U4 . diagnozować poziom zdolności muzycznych dziecka lub ucznia . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do: E.7.K1 . działania na rzecz upowszechnienia sztuk pięknych ; E.7.K2. aktywizowania dzieci lub uczniów do wspólnego uprawiania muzyki.
E.8. Metodyka edukacji technicznej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.8.W1. etapy, metody i formy projektowania działań technicznych dziecka lub ucznia;
E.8.W2. ideę inicjacji techniczn ej dziecka lub ucznia ; E.8.W3. zabawy  manipulacyjne  i  konstrukc yjne, zadania wytwórcze oraz metody projektowania zajęć technicznych ; E.8.W4. potrzebę kształtowani a umiejętności technicznych dzieci lub uczniów w nawiązaniu do techniki, kultury i sztuki ludowej.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.8.U1 . zaprojektować sekwencję działań technicznych dziec i lub uczni ów; E.8.U2 . uwzględnić różnice indywidualne w projektowaniu działań uczniowskich ; E.8.U3 . dobrać zabawy manipulacyjne i konstrukcyjne do możliwości dzieci lub uczniów ; E.8.U4 . zachęcić dzieci lub  uczniów do analizowania prostych rozwiązań technicznych.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do: E.8.K1 . działania na rzecz rozwoju zainteresowań technicznych dzieci lub uczniów ; E.8.K2 . walki ze stereotypami dotyczącymi płci i umiejętności technicznych.
E.9. Metodyka wychowania fizycznego
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.9.W1. znaczenie i zasady demonstrowania ćwiczeń ruchowych ; E.9.W2. zasady planowania, organizowania i realizowania aktywności fizycznej dzieci lub  uczniów, w tym spontanicznej aktywności fizycznej oraz ćwiczeń fizycznych, zabaw i gier ruchowych w sali sportowej, na boisku szkolnym i w terenie , z zachowaniem  zasad bezpieczeństwa ;

Dziennik Ustaw  – 57 –  Poz. 453 – 61 – E.9.W3. metody diagnozowania ogólnej sprawności fizycznej, w szczególności zdolności motorycznych powiązanych ze zdrowiem , oraz zasady oceny wysiłku i osiągnięć dzieci lub uczniów ;
E.9.W4. strategie realizacji zajęć uwzględniających potrzeby i możliwości dzieci lub uczniów
ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.9.U1 . poprawnie zademonstrować ćwiczenie ruchowe ; E.9.U2 . zaplanować atrakcyjną aktywność fizyczną dzieci lub uczniów;
E.9.U3 . czuwać nad bezpieczeństwem dzieci lub  uczniów podczas ćwiczeń ruchowych ; E.9.U4 . diagnozować zdolności motoryczne dzieci lub  uczniów; E.9.U5 . dostosować zadania ruchowe do indywidualnych potrzeb i możliwości dzieci lub  uczniów.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.9.K1 . krzewienia postawy dbałości o aktywność fizyczną.
E.10. Metodyka edukacji zdrowotnej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.10.W1. metody projektowania różnych form aktywności w celu rozwijania kultury zdrowotnej u dzieci  lub uczniów, w tym planowanie, realizowanie i ocena procesu ; E.10.W2. sposoby rozwijania postawy prozdrowotnej wśród dzieci lub uczniów ; E.10.W3. modele, uwarunkowania i zagrożenia zdrowia , w tym zdrowia psychicznego .
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.10.U1 . zaplanować działania mające na celu rozwój kultury zdro wotnej; E.10.U2 . skutecznie rozwijać postawy prozdrowotne wśród dzieci lub uczniów . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.10.K1 . krzewienia postawy dbałości o zdrowie i ochronę środowiska.
F.  Dziecko  lub  uczeń ze specjalnymi  potrzebam i rozwojowymi  i  edukacyjnymi  w przedszkolu i  klasach  I–III szkoły podstawowej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
F.W1. teorie , koncepcje i modele specjalnych potrzeb rozwojowych  i edukacyj nych  – medyczne, społeczne, biopsychospołeczne , w  tym  ADHD,  ryzyka  dysleksji,  trudności związanych z nabywaniem umiejętności arytmetycznych, autystycznego spektrum zaburzeń, niepełnosprawności intelektualnej, mózgowego porażenia dziecięcego i innych zaburzeń ruch owych, zaburzeń o podłożu gen etycznym , chorób przewlekłych i odmienności somatycznych ;

Dziennik Ustaw  – 58 –  Poz. 453 – 62 – F.W2. uwarunkowania specjalnych potrzeb  rozwojowych i edukacyjnych dzieci w wieku  przedszkolnym i uczniów w młodszy m wieku szkolnym wynikających z niepełnosprawności lub innych przyczyn biopsychospołecznych, przejawiających się w obszarze rozwoju fizyczno -ruchowego, poznawczego i emocjonalno -społecznego ; F.W3. założenia, zasady i klasyfikacje, w tym ICF,  ICD,  DSM , oraz narzędzia oceny funkcjonalnej dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów w młodszym wieku szkolnym ; F.W4. teorie,  klasyfikacje,  przyczyny  i  przejawy  tru dności w rozwoju, uczeniu się i zachowaniu u dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym ; F.W5. teoretyczne  podstawy,  cele,  formy  i  podstawy  prawno -organizacyjne  edukacji  włączającej ; F.W6. cele, zasady i formy współpracy przedszkola i szkoły z rodzicami lub opiekunami  dzieci lub uczniów ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz  z dziećmi w wieku przedszkolnym i uczniami w młodszym wieku szkolnym
w procesie wychowania i kształcenia.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
F.U1. dokonać oceny funkcjonalnej składników zdrowia i niektórych powiązanych z nim warunków dobrostanu i środowiska dziecka w wieku  przedszkolnym  i  ucznia  w młodszym wieku szkolnym , w tym dziecka z niepełnosprawnością , wykorzystując klasyfikacje i narzędzia diagnostyczne , w tym ICF, ICD i DSM; F.U2. rozpoznać specjalne potrzeby  rozwojowe  i  edukacyjne dziecka  w  wieku  przedszkolnym i ucznia w młodszym wieku szkolnym oraz określić optymalne sposoby organizowania środowiska edukacyjnego oraz wspomagania dziecka lub  ucznia i jego rodziców lub opiekunów w procesie wychowania  i kształcenia;
F.U3. ocenić skuteczność procesu wykrywania, identyfikowania i zaspakajania specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka w wieku przedszkolnym  i ucznia w młodszym wieku szkolnym ; F.U4. współpracować z rodziną i otoczeniem społeczny m  przedszkola  lub szkoły
w procesie planowania wychowania i kształcenia dzieci lub  uczniów ze specjalnymi potrzebami  rozwojowymi i edukacyjnymi ; F.U5. współpracować z rodzicami lub opiekunami  dzieci lub  uczniów ze specjalnymi potrzebami  rozwojowymi i edukacyjnymi oraz z dziećmi w wieku przedszkolnym i uczniami w młodszym wieku szkolnym w procesie wychowania i kształcenia.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
F.K1. przestrzegania zas ad etycznego postępowania w procesie wychowania i kształcenia dzieci lub  uczniów ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi lub edukacyjnymi ; F.K2. przyjęcia współodpowiedzialności za sposób planowania i realizacji  oraz rezultaty procesu wychowania i kształcenia dzieci lub uczniów ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi lub  edukacyjnymi.

Dziennik Ustaw  – 59 –  Poz. 453 – 63 – G. Organizacja pracy przedszkola  i szkoły z elementami prawa oświatowego i praw dziecka  oraz  kultura  przedszkola  i szkoły, w tym w zakres ie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami  edukacyjnymi  i niepełnosprawnościami
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
G.W1. funkcjonowanie przedszkola  i szkoły jako organizacji ; G.W2. podstawy prawa oświatowego ; G.W3. nauczycielską pragmatykę zawodową , w tym prawa i obowiązki nauczycieli ; G.W4. zasady praw a wewnątrzprzedszkolne go i wewnątrzszkolnego;
G.W5. prawa dziecka i prawa osoby z niepełnosprawnością ; G.W6. zasady bezpieczeństwa dzieci lub  uczniów w przedszkolu lub szkole i poza ni mi, zasady  udzielania  pierwszej  pomocy  oraz bezpieczeństwa i higieny pracy w instytucjach edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych, ze szczególnym uwzględnieniem przedszkola i szkoły podstawowej.
W zakresie umiej ętności absolwent potrafi:
G.U1. rozpoznawać sytuacj e zagrożeń w przedszkolu i szkole ; G.U2. udzielić pierwszej pomocy ; G.U3. rozwijać u dzieci lub uczniów postawy wzajemnej troski, tolerancji, umiejętności negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i otwartości poznawczej ; G.U4. zaprojektować działania zmierzające do rozwoju przedszkola i szkoły oraz stymulowania poprawy jakości działania tych instytucji.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
G.K1. okazywa nia empati i dzieciom lub uczniom potrzebującym wsparcia i pomocy ; G.K2. rozwijania  w  dzieciach  lub uczniach  tolerancj i, szacunku do praw człowieka i podstawowych swobód ; G.K3. współpracy z nauczycielami i specjalistami  w celu rozwoju swojej profesjonalnej  wiedzy.
H. Podstawy diagnostyki edukacyjnej dla naucz ycieli
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
H.W1. teorie, koncepcje i modele rozpoznawania cech roz woju i funkcjonowania dziecka  w wieku przedszkolnym i ucznia w młodszym wieku szkolnym odpowiednio u progu wychowania przedszkolnego i pierwszego etapu edukacji ogólnokształcącej (klasa I szkoły podstawowej) jako podstawy wspomagania rozwoju dziecka lub ucznia na etapie wczesnej edukacji ;

Dziennik Ustaw  – 60 –  Poz. 453 – 64 – H.W2. podstawy prawne, cele, funkcje i rodzaje ocenia nia jako wspierania rozwoju dziecka  w wieku przedszkolnym i ucznia w młodszym wieku szkolnym oraz zasad y konstruowania narzędzi oceny pedagogicznej ; H.W3. dominujące rodzaje zainteresowań dzieci w wie ku przedszkolnym oraz uczniów w młodszym wieku szkolnym oraz sposoby  i me tody rozwijania zainteresowań dzieci lub uczniów ; H.W4. zagadnienia związane z ocen ą jakości pracy nauczyciela i jakości pracy przedszkola i szkoły , w tym podstawy prawne, teorie, cele, metody i formy ; H.W5. zagadnienia ewaluacji  edukacyjnej i edukacyjnej wartości dodanej , w tym ich zasady i formy.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
H.U1. rozpoznawać indywidualne cechy rozwoju i uczenia się dzieci mających rozpocząć edukację przedszkoln ą i naukę w klasie I szkoły podstawowe j; H.U2. konstruować poprawne narzędzia diagnozy pedagogicznej ; H.U3. rozpoznać potrzeby edukacyjne i  zainteresowania dzieci w wieku przedszkolnym  i uczniów w młodszym wieku szkolnym oraz na tej podstawie zaprojektować działania pedagogiczne;
H.U4. rozpoznać i scharakteryzować wymierne i niewymierne rezultaty pracy nauczyciela ; H.U5. projektować ścieżkę własnego rozwoju zawodowego i dokonywać jego autoewaluacji.
W zakresie kompetencji społ ecznych absolwent jest gotów do:
H.K1. etycznego postępowania w procesie oceniania rezultatów procesu  wychowania  i kształcenia z punktu widzenia osiągnięć dziecka lub ucznia; H.K2. ciągłego podnoszenia poziomu własnej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w procesie diagnozowania pedagogicznego, w  tym  w  zakresie  kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnospraw nościami.
I. Kultura języka
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
I.W1. pojęcie komunikacji werbalnej i pozawerbalnej ; I.W2. zagadnienia praktyki wystąpień publicznych ; I.W3. zasady etyki słowa i etykiet ę korespondencji tradycyjnej i elektronicznej ; I.W4. zagadnienia poprawnoś ci i sprawnoś ci językowej; I.W5. zasady emisji głosu.

Dziennik Ustaw  – 61 –  Poz. 453 – 65 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
I.U1. sprawnie komunikować się;
I.U2. poprawnie używać języka polskiego;
I.U3. skutecznie stosować zasady emisji głosu.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
I.K1. dbałości o kulturę wypowiedzi . J. Praktyki  zawodowe
J.1. Praktyka śródroczna
J.1.1. Praktyka ogólnopedagogiczna
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
J.1.1.W1. sposób funkcjonowania przedszkoli, szkół lub placówek systemu oświaty , organizację ich pracy, uczestników procesów pedagogicznych oraz sposób prowadzenia dokumentacji ; J.1.1.W2. realizowane zadania opiekuńczo -wychowawcze,  dydaktyczne,  diagnostyczne
i terapeutyczne , charakterystyczne  dla  przedszkola , szkoły i placówki systemu oświaty , w tym poradni psychologiczno -pedagogiczn ej, oraz środowisko , w jakim  one działają ; J.1.1.W3. zasady  organizacji  przedszkoli,  szkół i placówek systemu oświaty , w tym podstawowe zadania, obszary działalności, procedury organizacyjne, podział kompetencji, planowani e pracy i system kontroli ; J.1.1.W4. specyficzne dla  przedszkola, szkoły i placówki systemu oświaty codzienne działania zawodowe nauczyciela oraz jego warsztat pracy.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
J.1.1.U1 . wyciągać wnioski z obserwacji pracy grupy przedszkolnej  i klasy szkolnej, zachowań i aktywności dzieci lub uczniów w czasie zajęć, z uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi ; J.1.1.U2 . analizować zdarzenia wychowawczo -opiekuńcze i eduk acyjne zaobserwowane  lub doświadczone w czasie praktyk zawodowych.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
J.1.1.K1 . skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych  oraz z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy ; J.1.1.K2 . praktycznego stosowania zasad bezpieczeństwa dzieci lub uczniów w przedszkolu,  szkole lub placówce systemu oświat y.

Dziennik Ustaw  – 62 –  Poz. 453 – 66 – J.1.2. Praktyka wychowawczo -dydaktyczna
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
J.1.2.W1. codzienną rolę nauczyciela w organizowaniu środowiska wychowania i uczenia się dzieci lub uczniów oraz jego warsztat pracy ; J.1.2.W2. kontekstowość, otwartość i zmienność codz iennych działań wychowawczych i dydaktycznych nauczyciela.
W zakresie umiejętnośc i absolwent potrafi:
J.1.2.U1 . wykorzystać wiedzę pedagogiczną i przedmiotową do samo dzielnego planowania i realizowania pracy w ychowawczo -dydaktycznej  w przed szkolu i  klasach  I–III szkoły podstawowej (w skali rocznej, tygodniowej i dziennej) , a także projektowania  i prowadzenia działań wychowawczo -dydaktycznych  w  przedszkolu  i  szkole  podstawowej ; J.1.2.U2 . poddać refleksji i ocenić skuteczność swoich działań edukacyjnych pod kątem realiza cji celów wycho wania i kształcenia oraz stosowanych metod i środków dydaktycznych.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
J.1.2.K1. rozwijania swojego przygotowania merytorycznego we współpracy z nauczycielami
i specjalistami.
J.2. Praktyka ciągła
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
J.2.W1. praktyczne zasady samodzielnego planowania i realizowania pracy w ychowawczo - -dydaktycznej w przed szkolu  i klasach I–III szkoły podstawowej.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
J.2.U1 . stosować posiadaną wiedzę teoretyczną i przedmiotową do realizac ji podjętych zadań opiekuńczo -wychowawczych i edukacyjnych w czasie praktyki oraz planować i realizować działania w ychowawczo -dydaktyczne w przed szkolu  i klasach I–III szkoły podstawowej, pod kierunkiem nauczyciela z odpowiednim doświadczeniem zawodowym ; J.2.U2 . poddawać refleksji i identyfikować spontaniczne zachowania dzieci lub uczniów jako sytuacje wychowawczo -dydaktyczne i wykorzystywać je w czasie prowadzonych zajęć. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
J.2.K1 . rozwijania swojego przygotowania  merytorycznego we współpracy z nauczycielami i specjalistami.

Dziennik Ustaw  – 63 –  Poz. 453 – 67 – K. Metodologia badań naukowy ch W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
K.W1. filozoficzne,  metodologiczne  i  kulturowe  pod stawy badań społecznych i edukacyjnych, koncepcje wiedzy, pojęcie nauki i status wiedzy naukowej, społeczno -kulturowe uwarunkowania badań naukowych , nurty  filozoficzne,  paradygmaty badawcze i strategie badań naukowych , a także znaczenie i sposoby  budowania teorii w badaniach naukowych ; K.W2. strukturę procesu badawczego w kontekście przyjętej strategii badań naukowych  (strategie ilościowe, jakościowe i mieszane) ; pojęcie projektu badawczego , etapy badań naukowych , kryteria wyboru strategii badawczej , cele badań naukowych , problemy i hipotezy badawcze, zmienne i związki między zmiennymi, konceptualizacj ę, operacjonalizacj ę zmiennych , zasady t worzeni a ram pojęciowych badania naukowego , strategie i techniki doboru próby badawczej, definiowanie przypadku  badawczego , specyfikę badań w pedagogice przed szkolnej  i wczesnoszkolnej , rodzaje i typy badań (opisowe, diagnostyczne, wyjaśniające, weryfikacyjne, projektujące, porównawcze, eksperymentalne i quasi - -eksper ymentalne, sondażowe – metody  indeksacji,  pomiar u i  rodzaje  skal  pomiarowych, oraz badania:  ewaluacyjne, panelowe, socjome tryczne, porównawcze, terenowe,  etnograficzne,  per formatywne,  biograficzne,  netno grafia; metody gromadzenia  i  analizy  danych ); narzędzia badawcze – konstruowani e kwestionariuszy, skal pomiaro wych i testów pedagogicznych, arkuszy obserwacji, narzędzi socjometrycznych ; zasady tworzeni a scenariuszy badawczych i dyspozycji  do badań jakościowych ; K.W3. zasady przetwarzani a i krytycznej analiz y danych w kontekście przyjętej strategii badań naukowych  i rodzaju danych ; weryfikację , selekcję, kodowanie, klasyfikację, kwantyfikację i kategoryzację danych ; podstawy analizy statystycznej (statystyk ę opisow ą, rozkłady częstości, miary tendencji centralnej i rozproszenia, analiz ę jedno - i  dwuczynnikow ą, korelacje między zmiennymi, wniosko wanie statystyczne i testowanie  hipotez oraz analizy porównawcze) ; selekcję i kodowanie danych jakościowych, wyłanianie kategorii analizy i analiz ę relacji między nimi, tworzenie winiet, sieci, matryc i map pojęciowych ; programy komputerowe wspierające analizę danych ilościowych i jakościowych ; K.W4. zasady opracow ywania wyników i raport u z badań naukowych; sposoby prezentacji  wyników badań, zasady przygotowania i opracowania różnych rodzajów tekstów naukowych; warsztat pisarski, style i gatunki, język i sposób narracji ; K.W5. rolę jakości i rzetelności badań naukowych , różne kryteria jakości badań naukowych , w tym reprezentatywność, trafność, rz etelność, wiarygodność, transpa rentność, autentyczność, triangulacj ę perspektyw teoretycznych, metod badawczych i źródł a danych oraz możliwoś ci uogólnienia i transferu rezultatów badawczych ;

Dziennik Ustaw  – 64 –  Poz. 453 – 68 – K.W6. sposoby wykorzystania wyników badań naukowych w praktyce społe cznej  i pedagogicznej , cele badawcze i typy badań w kontekście możliwości ich praktycznego zastosowania , sposoby praktycznego wykorzystania badań naukowych  (analiz ę i diagnoz ę sytuacji, analizę problemów społecznych i pedag ogicznych,  określanie potrzeb i planowanie działań interwencyjnych, ewaluacj ę osiągnięć) , a także krytyczno -emancypacyjny i transformacyjny potencjał badań naukowych ; K.W7. etyczne aspekty prowadzenia i wykorzystywania  badań naukowych w dziedzinie nauk  społecznych , podstawowe z asady przeprowadzania tych  badań, dylematy i wybory  etyczne  n a różnych etapach procesu badaw czego, zaangażowanie uczestników badań, społeczno -polityczny  kontekst  badań , sposoby prezentacj i wyników badań w przestrzeni publicznej ; pojęcie plagiatu w pracy badawczej ; K.W8. cechy, styl  i redagowanie tekstów naukowych, cel i strukturę pracy dyplomowej , wybór pola badawczego w kontekście wiedzy osobistej i naukowej, technik ę pracy naukowej, dobór i selekcję literatury, formy analizy materiałów źródłowych, formy prezentacji wyników badań i d oniesień naukowych z literatury, ocenę i krytykę dostępnych źródeł teoretycznych, znaczenie umiejętnoś ci wywodu i sił y argumentacji, a tak że problemy etyczne w pisaniu pracy  dyplomow ej; K.W9. metodolo gię prowadzenia badań naukowych oraz zasady zastosowani a wiedzy i umiejętności metodolo gicznych  we własnym projekcie badawczym, w tym wyboru strategii badawczej, sformułowani a celu i przedmiotu badań, opracowani a metod i techniki  badań , sformułowani a problematyki  badań , przygotowani a narzędzi badawczych, dob oru próby badawczej, teren u i przebieg u badań , prowadzenia badań empirycznych , a także sposoby analizy wyników badań oraz prezentacji wyników badań oraz proces wnioskowania.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
K.U1. zaprojektować proces badań oraz umiejętnie dobrać narzędzia badawcze ; K.U2. zebrać dane adekwatne d o postawionego problemu badawczego ; K.U3. poprawnie przeprowadzić analizę danych ; K.U4. opracować raport z wyników badań; K.U5. krytycznie  przeanalizować raport z wyników badań ; K.U6. dobrać literaturę i materiały źródłowe adekwatne do problemu pracy dyplom owej; K.U7. dobrać formę prezentacji zebranych danych oraz argumentację adekwatną do zaprezentowania problemu pracy dyplomowej.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
K.K1. rzetelnego sprawozdania wyników swoich badań; K.K2. przestrzegania zasad rzetelności intelektualnej i reguł własności intelektualnej ;
K.K3. rzetelnego sprawozdania wyników badań zawartych w pracy dyplomowej .

Dziennik Ustaw  – 65 –  Poz. 453 – 69 – IV. SPOSÓB WERYFIKACJI OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW UCZ ENIA SIĘ

1. Weryfikacja osiągnię tych efektów uczenia się wymaga zastosowania zróżnicowanych form  sprawdzania, adekwatnych do kategorii wiedzy, umiejętności albo kompetencji społecznych, których dotyczą te efekty.
2. Osiągnię te efekty uczenia się w kategorii wiedzy można weryfikować za pomocą egzaminów pisemnych w formie zadań otwartych lub zamkniętych lub egzamin ów ustnych , a także w oparciu o analizę opracowanych konspektów i obserwację ich praktycznej realizacji .
3. Egzamin  pisemny  lub  ustny  jest  ukierun kowany  na  sprawdzenie  wiedzy  na poziomie wyższym niż sama znajomość zagadnień i nie może ograniczać się do znajomości faktów. Egzamin ustny w  szczególności służy sprawdzeniu poziomu zrozumienia zagadnienia , umiejętnoś ci analizy i syntezy i nformacji oraz rozwiązywania problemów.
4. Weryfikacja osiągniętych efektów uczen ia się w kategorii umiejętności wymaga bezpośredniej obserwacji studenta w czasie wykonywania działań właściwych dla danego zadania zawodowego (dydaktycznego , wychowawcz ego i opiekuńcz ego) wynikającego z roli nauczyciela.

Dziennik Ustaw  – 66 –  Poz. 453 Załącznik nr 3
STANDARD KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PEDAGOGA SPECJALNEGO, NAUCZYCIELA LOGOPEDY I NAUCZYCIELA  PROWADZĄCEGO ZAJĘCIA WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA
I. SPOSÓB ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA

1. WYMAGANIA OGÓLNE
   1.1. Standard ma zastosowanie do kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela pedagoga specjalnego, nauczyciela logopedy i nauczyciela prowadzącego zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka :

1. w zakresie:
   a) edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością słuchową (surdopedagogiki),
   b) edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością wzrokową (tyflopedagogiki),
   c) edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną,
   d) pedagogiki leczniczo- terapeutycznej,
   e) edukacji i terapii  osób z zaburzeniami  ze spektrum autyzmu , f) edukacji włączające j,

2. w zakresie: a) pedagogiki resocjalizacyjnej,
   b) logopedii,
   c) pedagogiki korekcyjnej (terapii pedagogicznej ), d) wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
   – zwanego dalej „zawodem nauczyciela”.
   1.2.11) Kształcenie w zakresie, o którym mowa w ust. 1.1:

3. pkt 1, jest prowadzone na jednolitych studiach magisterskich na kierunku pedagogika specjalna;

4. pkt 2: a) lit. a, c i d, może być prowadzone na:
   ‒ jednolitych studiach magisterskich na kierunku pedagogika specjalna lub kierunku, na którym jest realizowane wyłącznie kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela, lub
   ‒ studiach pierwszego i drugiego stopnia na kierunku innym niż pedagogi ka specjalna,

5. W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3. Załącznik nr 3 STANDARD KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA
   PEDAGOGA SPECJALNEGO, NAUCZYCIELA LOGOPEDY I NAUCZYCIELA PROWADZĄCEGO ZAJĘCIA  WCZESNEGO WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA

Dziennik Ustaw  – 67 –  Poz. 453 – 72 – b) lit. b, może być prowadzone na:
‒ jednolitych studiach magisterskich na kierunku logopedia lub
‒ studiach, o których mowa w lit. a. 1.3. Stacjonarne jednolite studia magisterskie na kierunku pedagogika specjalna  trwają nie krócej niż 9 sem estrów.
1.4. Liczba  godzin zajęć, w tym praktyk zawodowych, na  kierunku  pedagogika  specjalna nie może być mniejsza niż 2690, a w przypadku kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu  nauczyciela logopedy – 3090. Program studiów, w ramach których jest realizowane kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela , może określać dla studiów prowadzonych w formie niestacjonarnej mniejszą liczbę godzin zajęć, jeżeli zapewnia osiągnięcie takich samych efektów uczenia się jak na studia ch prowadzonych w formie stacjonarnej.
1.5. Liczba punktów ECTS konieczna do ukończenia studiów na kierunku pedagogika  specjalna nie może być mniejsza niż 300, a w przypadku studiów trwających dłużej niż 10 semestrów – 360.
1.6. Kierunek pedagogi ka specjalna jest przyporządko wany do dyscypliny naukowej  – pedagogika, jako dyscypliny wiodącej.
1.7.12) Kształcenie w zakresie, o którym mowa w ust. 1.1 pkt 2,  prowadzone na studiach  na kierunku innym niż pedagogika specjalna jest realizowane w grupach zajęć B oraz E.R , E.L, E.K lub E.WW.
1.8. Studia stacjonarne pierwszego stopnia trwają nie krócej niż 6 semestrów.
1.9. Studia stacjonarne drugiego stopnia trwają nie krócej niż 3 semestry.
1.10. Liczba punktów ECTS konieczna do ukończenia studiów nie może być mniejsza  niż, w przypadku studiów:

1. pierwszego stopnia – 180;

2. drugiego stopnia – 90. 1.11. Studia niestacjonarne mogą trwać dłużej niż odpowiednie studia stacjonarne.
   1.12. Liczbę semestrów, profil studiów, liczbę punktów ECTS konieczn ą do ukończenia studiów, liczbę godzin zajęć, w tym praktyk zawodowych, oraz dyscypliny naukowe lub artystyczne, do których jest przyporządkowany kierunek , ze wskazaniem dyscypliny wiodącej określa pr ogram studiów . 1.13. Kształcenie, o którym mowa w ust. 1.1, może być prowadzone również na studiach podyplomowych.
   1.14. Studia podyplomowe trwają nie krócej niż 3 semestry .

3. Ze zmianą wprowadzoną przez § 1 pkt 3 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.

Dziennik Ustaw  – 68 –  Poz. 453 – 73 – 2. ZAJĘCIA I GRUPY ZAJĘĆ
2.1. Proces kształcenia jest realizowany w postaci zajęć lub grup zajęć.
2.2. W przypadku studiów o profilu:

1. ogólnoakademickim – program studiów obejmuje zaję cia lub grupy zajęć, związane z prowadzoną w uczelni działalnością naukową w dyscyplinie naukowej lub artystycznej , do której jest przyporządkowan y kierunek studiów , którym przypisano punkty ECTS  w wymiarze większym niż 50 %  liczby  punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów , i uwzględnia udział studentów w zajęciach przygotowujących do prowadzenia działalności naukowej lub udziału w tej działalności;
2. praktycznym  – program studiów obejmuje zajęcia lub grupy zajęć kształtujące umiejętności praktyczne , którym przypisano punkty ECTS w wymiarze większym niż 50 % liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów.
   2.3. Kształcenie na studiach przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela
   obejmuje przygotowanie merytoryczne i przygotowanie pedagogiczne. P rzygotowanie pedagogic zne obejmuje przygotowanie  psychologiczno -pedagogiczne i przygotowanie dydaktyczne.
   2.4. Kształcenie na s tudiach  podyplomowych w  zakresie  pedagogiki  specjalnej  przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela może być prowadzone dla osób, które:
3. posia dają kwalifikacje do nauczania przedmiotu lub prowadzenia  zajęć , a nie posiadają przygotowania w zakresie pedagogiki specjalnej lub
4. posiadają przygotowanie w zakresie pedagogiki specjalnej i chcą uzyskać przygotowanie w dodatkowym zakresie pedagogiki specj alnej . 2.5. W przypadku osób, o których mowa w ust. 2. 4 pkt 1 , kształcenie przygotowujące
   do wykonywania zawodu nauczyciela w  zakresie  nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć w szkołach i oddziałach specjalnych  jest realizowane  w grupach zajęć:
5. C – zajęcia C.5 , C.6 i C.7 ;
6. E – zajęcia E.1, E.2 i E.3 . 2.6. W przypadku osób, o których mowa w ust. 2. 4 pkt 2 , kształcenie przygotowujące
   do wykonywania zawodu nauczyciela w dodatkowym zakresie pedagogiki specjalnej jest  realizowane w grupie zajęć E – zajęcia E.1, E.2 i E.3.
   2.7. Kształcenie n a studiach podyplomowych przygotowując e do  wykonywania  zawodu nauczyciela w zakresie edukacji włączającej jest realizowane w grupach zajęć:
7. C – zajęcia C.2, C.3, C.5 i C.6;
8. D – zajęcia D.1, D.2, D.3 , D.4 i D.6.

Dziennik Ustaw  – 69 –  Poz. 453 – 74 – 3. MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZOR GANIZOWANYCH  I PUNKTÓW ECTS
Grupy zajęć , w ramach  których osiąga się szczegółowe efekty uczenia się Zajęcia Liczba godzin  Liczba punktów
ECTS
studia  studia  podyp - lomowe  studia studia  podyp - lomowe
A. Kształcenie ogólne A.1. W zakresie filozofii,  nauk socjologicznych  i innych dyscyplin  naukowych w dziedzinach
nauk humanistycznych  i nauk  społecznych 90 – 12 – B. Przygotowanie psychologiczno - -pedagogiczn e B.1. Ogólne przygotowanie psychologiczne 90 – 12 – B.2. Ogólne przygotowanie pedagogiczne 90 – 12 – B.3. Praktyk i zawodowe 30 – 3 – C. Kształcenie kierunkowe C.1. Przygotowanie merytoryczne 400 – 50 – C.2. Przygotowanie psychologiczne do pracy  z dziećmi i uczniami
ze specjalnymi potrzeb ami edukacyjnymi 90 60 12 6 C.3. Przygotowanie pedagogiczne do pracy z dziećmi i uczniami
ze specjalnymi potrzeb ami edukacyjnymi 90 60 12 6 C.4. Przygotowanie pedagogiczne do pracy z osobami dorosłymi z niepełnosprawnościami 90 – 12 – C.5. Dydaktyka specjalna 60 30 8 4 C.6. Diagnostyka  w pedagogice specjalnej 60 30 8 4 C.7. Praktyk i zawodowe 60 60 8 4

Dziennik Ustaw  – 70 –  Poz. 453 – 75 – D. Edukacja włączająca D.1. Teorie edukacji  integracyjnej i włączającej 60 30 8 4 D.2. Diagnoza specjalnych  potrzeb edukacyjnych , planowanie, realizacja  i monitoring działań wspierających 90 60 12 6 D.3. Metodyka kształcenia w grupach zróżnicowanych 120 75 12 8 D.4. Programy wychowawcze w edukacji  integracyjnej i włączającej 60 30 6 4 D.5. Organizacja edukacji  włączającej 60 – 6 – D.6. Praktyk i zawodowe 120 120 4 6 E. Przygotowanie  w poszczególnych zakresach
pedagogiki specjalnej:
E.S. Edukacja  i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością słuchową (surdopedagogika)
E.T. Edukacja  i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością wzrokową (tyflopedagogika)
E.I. Edukacja  i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną
E.R. Pedagogika  resocjalizacyjna
E.L. Logopedia
E.K. Pedagogika  korekcyjna (terapia  pedagogiczna)
E.LT. Pedagogika  leczniczo -terapeutyczna
E.WW. Wczesne wspomaganie rozwoju
dziecka
E.A. Edukacja i terapia  osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu E.1. Przygotowani e merytory czne 400, a w za - kresie logo- pedii – 800 240 50 20 E.2. Przygotowanie dydaktyczno -metodyczne 240 150 30 12 E.3. Praktyk i zawodowe 120 120 4 6

Dziennik Ustaw  – 71 –  Poz. 453 – 76 – F. Wsparcie warsztatu pracy pedagoga specjalnego F.1. Emisja głosu 15 – 1 – F.2. Kultura języka 30 – 2 – F.3. Pierwsza pomoc 15 – 1 – F.4. Technologie  informacyjno - -komunikacyjne 30 – 2 – G. Metodologia badań naukowych * 120 – 13 – Razem 2630 ,
a w przy - padku
logo- pedii – 3030 1065 300 90

• Zajęcia określa uczelnia w programie studiów w sposób zapewniający przygotowanie merytoryczne i psychologiczno -pedagogiczne do wykonywania zawodu nauczyciela pedagoga specjalnego, nauczyciela  logopedy lub nauczyciela prowadzącego zajęcia wczesnego wspomaga nia rozwoju dziecka.

3.1. Program studiów podyplomowych, w ramach których jest realizowane kształcenie przygotowujące do wykonywania  zawodu nauczyciela w grupa ch zajęć, o których mowa w ust. 2.5–2.7, zapewnia osiągnięcie takich samych efektów uczenia się jak program studiów.
3.2. Program studiów umożliwia studentom wybór zajęć, którym przypisano punkty ECTS w wymiarze nie mniejszym niż 5 % liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów.
3.3. Zajęcia z wychowania fi zycznego są zajęciami obowiązkowymi na studiach stacjonarnych, prowadzonymi w wymiarze nie mnie jszym niż 60 godzin. Zajęciom z wychowania fizycznego nie przypisuje się punktów ECTS.
3.4. Liczba punktów ECTS, jaka może być uzyskana w ramach kształcenia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, nie może być większa niż 25 % liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów . Praktyk i zawodowe nie mogą być prowadzone z wyko rzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.
4. PRAKTYKI ZAWODOWE
4.1. Praktyki zawodowe mają charakter w grupie zajęć :

1. B – obserwacyjny;
2. C – asystencki i odbywa ją się w oddziałach ogólnodostępnych i specjalnych;
3. D – asystencko -pedagogiczny i obejmują samodzielne prowadzenie zajęć. 

5. INFRASTRUKTURA NIEZBĘDNA DO PROWADZENIA KSZTAŁCENIA
   5.1. Proces kształcenia odbywa się z wykorzystaniem infrastruktury pozwalającej na osiągnięcie efektów uczenia się.

Dziennik Ustaw  – 72 –  Poz. 453 – 77 – 5.2. Praktyki zawodowe odbywaj ą się w przedszkolach , szkołach i placówkach systemu oświat y, w których do zajmowania stanowiska nauczyciela są wymagane kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela , w szczególności w szkołach specjalnych i oddziałach specjalnych.
II. OSOBY PROWADZĄCE KSZTAŁCENIE

1. Kształcenie służące osiągnięciu efektów uczenia się jest prowadzone przez nauczycieli akademickich i inne osoby posiadające kompetencj e zawodowe lub naukowe oraz doświadczenie w zakresie właściwym dla prowadzonych zajęć.
2. W kształceniu w grupach zajęć B –E bierze udział co najmniej jedna osoba prowadząca badania naukowe w dyscyplinie naukowej pedagogika , w zakresie pedagogiki specjalne j, lub w dyscyplinie naukowej psychologia.
3. W kształceniu prowadzonym na studiach podyplomowych biorą udział wyłącznie osoby uczestniczące w kształceniu przygotowującym do wykonywania zawodu nauczyciela, prowadzonym przez uczelnię w ramach studiów pierwszego lub drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich, na kierunku odpowiadającym zakresowi kształcenia na studi ach podyplomowych.
   III. EFEKTY UCZENIA SIĘ
4. OGÓLNE EFEKTY UCZENIA SIĘ
   1.1. W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

1. podstawy filozofii wychowania i aksjologii pedagogicznej, specyfikę głównych środowisk wychowawczych i procesów w nich zachodzących;
2. klasyczne i współczesne teorie rozwoju człowieka, wychowania, uczenia się i nauczania lub kształcen ia, socjalizacji  oraz różnorodn e uwarunkowa nia tych procesów ;
3. źródła i miejsce pedagogiki specjalnej w  nauce oraz jej przedmio towe i metodologiczne powiązani a z dziedzinami nauk  społeczny ch, humanistyczny ch oraz medyczny ch i nauk  o zdrowiu ;
4. zakresy pedagogiki specjalnej; 
5. koncepcje rehabilitacji,  edukacji,  resocjalizacji i terapii uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi  oraz różnorodne uwarunkowania tych procesów;
6. metodologię badań naukowych stosowanych  w dziedzinach  nauk  humanistycznych  i nauk  społecznych , w szczególności zasady projektowania i prowadzenia badań naukowych w zakresie  pedagogiki specjalnej, oraz postulat wielo paradygmatyczności;
7. metodologiczne założenia i zasady oraz etyczne normy projektowania i realizacji badań naukowych w zakresie pedagogiki specjalnej;
8. zasady i normy etyczne obowiązujące w zakresie rehabilitacji, edukacji, terapii i resocjalizacji;

Dziennik Ustaw  – 73 –  Poz. 453 – 78 – 9) współczesne podejście do problemów uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i wynikające z ni ego nowe formy edukacji , w tym integracyjna i włączająca;
10) system kształcenia specjalnego w kontekście systemu kształcenia powszechnego;
11) organizację i metodyki kształcenia uczniów ze specja lnymi potrzebami edukacyjnymi  w systemie integracyjnym i włączającym, w szczególności modele współpracy pedagogów specjalnych z nauczycielami, specjalistami , rodzicami lub opiekunami , oraz modele indywidualizacji  lekcji,  efektywne  strategie  nauczania  i  uniwersalnego  projektowania zajęć;
12) merytoryczne i metodyczne podstawy prowadzenia zajęć – zgodnie  z  wybran ym zakresem pedagogiki specjalnej ; 13) podstawy funkcjonowania  i  patologi e aparatu  mowy  oraz  zasady  efektywnego  posługiwania się narządem mowy;
14) procesy komunikowania interpersonalnego i społe cznego oraz ich prawidłowości i zakłócenia ; 15) zasady udzielania pierwszej pomocy;
16) zasady ochron y własności intelektualnej.
1.2. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

1. wykorzystywać i integrować wiedzę z zakresu pedagogiki specjalnej oraz powiązanych z nią dyscyplin naukowych  w celu analizy problemów rehabilitacyjnych , edukacyjnych,  terapeutycznyc h i resocjalizacyjnych;
2. rozpoznawać i int erpretować zjawiska społeczne, ukazując ich powiązania z różnymi zakresami pedagogiki specjalnej,  dziedzinami nauk społeczny ch, humanistyczny ch oraz medycznych i nauk o zdrowiu ;
3. rozróżniać o rientacje metodologi czne w badaniach naukowych w zakresie  pedagogiki, formułować cele i problemy badawcze, stosować dobór adekwatnych metod i technik , konstruować narzędzia badawcze, opracowywać, prezentować i interpretować wyniki badań, wyciągać wnioski, wskazywać kierunki dalszy ch badań w obrębie wybran ego zakresu pedagogiki specjalnej;
4. diagnozować złożone sytuacje rehabilitacyjne, edukacyjne, terapeutyczne
   i resocjalizacyjne , projektować i prowadzić zajęcia z uwzględnieniem specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów ;
5. wykorzystywać aktualne koncepcje psychologiczne i pedagogiczne w planowaniu, realizacji , monitorowaniu i  ewaluacji  procesu  wy chowania i nauczania uczniów ze specjal nymi potrzebami edukacyjnymi;
6. wykorzystywać na podstawowym poziomie wiedzę psychologiczną i na poziomie rozszerzonym wiedzę pedagogiczną oraz pozyskiwać dane do analizowania zachowań, procesów i zjawisk w obszarze rehabilitacji,  edukacji,  terapii i resocjalizacji;

Dziennik Ustaw  – 74 –  Poz. 453 – 79 – 7) prowadzić zajęcia w grupie zróżnicowanej, in dywidualizować zadania, dostoso wywać metody i treści d o potrzeb i możliwości uczniów, w tym uczniów ze spec jalnymi  potrzebami  edukacyjnymi, oraz  wykor zystywać zasady i metody indywi dualnego projektowania zajęć;
8) wdrażać efektywne programy zwiększające umiejętności poznawcze i kompetencje społeczne uczniów o raz programy poprawiające integrację rówieśnicz ą uczniów ze specjalnymi potrze bami edukacyjnymi;
9) pracować w zespole, pełniąc w nim różne role , podejmowa ć i wyznaczać zadania, współpracować z nauczycielami, specjalistami , rodzicami i opiekunami  uczniów;
10) analizować własne działania pedagogiczne, dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńc ze i rehabilitacyjne, wskazywać obszary wymagające modyfikacji, eksperymentowan ia i wdrażania działań innowacyjnych;
11) projektować i prowadz ić zajęcia oraz dokonywa ć ich ewaluacji – zgodnie z wybran ym zakresem pedagogiki specjalnej ; 12) poprawnie posługiwać się językiem polskim oraz poprawnie i adekwatnie do wieku uczniów posługiwać się specjalistyczną terminologią;
13) posługiwać się aparatem mowy zgodnie z zasadami emisji głosu;
14) udzielać pierwszej pomocy;
15) współpracować z członkami zespołów badawczyc h na każdym etapie projektowania i realizacji badań naukowych ; 16) samodzielne rozwijać wiedzę oraz umiej ętności pedagogiczne z wykorzystaniem różnych źródeł, w tym obcojęzycznych, i technologii ; 17) twórczo korzystać z teorii dotyczących rozwoju człowieka, socjalizacji, wychowania, nauczania -uczenia się oraz krytycznie je ocen iać.
1.3. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:

1. posługiwania się uniwersalnymi zasadami i normami etycznymi w działalności
   zawodowej, kierując się szacunkiem dla każdego człowieka;
2. budowania relacji opartej  na  wzajemn ym zaufani u między wszystkimi podmiotami
   procesu wychowania i  kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami uczni ów, oraz włączania ich w działania sprzyjające efektywności edukacyjnej ; 
3. komunikowania się i współpracy z otoczeniem oraz aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania edukacyjne, r ehabilitacyjne,  terapeutyczne  i resocjalizacyjne;
4. poroz umiewania się z osobami pochodzącymi z różnych środowisk i o różnej kondycji emocjonalnej, dialogowego rozwiązywania konfliktów oraz tworzeni a dobrej atmosfery  dla komunikacji w klasie szkolnej i poza nią;

Dziennik Ustaw  – 75 –  Poz. 453 – 80 – 5) rozpoznawania specyfiki środowiska lokalnego i regionalnego oraz ich wpływu na funkcjonowanie uczniów, a także podejmowania współpracy na rzecz dobra uczniów i tych środowisk;
6) działania na rzecz poprawy jakości działania przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświaty; 7) pracy w zespole , pełnienia w nim różnych ról oraz współpracy z nauczycielami, pedagogami , specjalistami,  rodzicami lub opiekunami uczniów i innymi członkami
społecznoś ci szkolnej i lokalnej; 8) doceniania tradycji i dorobku badań naukowych  w zakresie pedagogiki specjalnej oraz  ich kontynuacji i poszerzania o nowe obszary i procedury badawcze.
2. SZCZEGÓŁOWE EFEKTY UCZENIA SIĘ
A. Kształcenie ogólne
A.1. Zajęcia w zakresie filozofii, nauk socjologicznych i innych dyscyplin naukowych  w dziedzinach nauk humanistycznych i nauk społecznych
Efekty uczenia się w grupie zajęć A odpowiadają efektom uczenia się osiąganym w zakresie  filozofii,  nauk  socjologicznych  i  innych  dyscyplin  naukowych  w dziedzinach  nauk  humanistycznych  i nauk  społecznych. Efekty uczenia się określa uczelnia w programie studiów . B. Przygotowanie psychologiczno -pedagogiczn e B.1. Ogólne przygotowanie psychologi czne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.1.W1. podstawowe pojęcia psychologii: procesy poznawcze , spostrzeganie, odbiór i przetwarzanie informacji , proces mowy , myślenie i rozumowanie , uczenie się i pamięć, rolę uwagi , emocje i motywacje w procesach regulacji zachowania , zdolności i uzdolnienia; psychologię różnic indywidualnych – różnice w zakresie inteligencji, temperamentu , osobowości i stylu poznawczego ; B.1.W2. proces rozwoju ucznia w okresie dzieciństwa, adolescencji i wczesnej dorosłości:
rozwój fizyczny, motoryczny i psychoseksualny ; rozwój procesów poznawczych (myślenia , mow y, spostrzegani a, uwag i, pamię ci); rozwój społeczno -emocjonalny  i moralny; zmiany fizyczne i psychiczne w okresie dojrzewania; normę rozwojową; rozwój w kontekście wychowania; dysharmonie  i  zaburzenia  rozwojowe  u uczniów; zaburzenia zachowania;  zagadnienia nieśmiałoś ci i nadpobudliwoś ci; B.1.W3. teorię spostrzegania społecznego i komunikacji: zachowania społeczne i ich uwarunkowania , sytuację interpersonalną , zagadnienia empati i, zachowa ń asertywnych , agresywn ych i uległych, postaw, stereotyp ów, uprzedze ń, stresu i radzeni a sobie  z  nim , porozumiewani a się ludzi w instytucjach; reguły

Dziennik Ustaw  – 76 –  Poz. 453 – 81 – współdziałania; procesy komunikowania się; style ko munikowania się uczniów i nauczyciela; zasady porozumie wania się emocjonalnego w klasie i  w sytuacjach  konfliktowych; bariery  w komunik owaniu się, w szczególności w klasie ; różne formy  komunik owania się − autoprezentacj ę, aktywne słuchanie, efektywne nadawanie , komunikację niewerbalną; wpływ mediów na zmiany współc zesnej  komunikacji oraz na proces wychowawczy; 
B.1.W4. proces uczenia się: modele uczenia się – koncepcje klasyczne i współczesne ujęcia, metody i techniki uczenia się , trudności w uczeniu się , ich przyczyny i strategie ich  przezwyciężania, metody i techniki identyfikacji oraz wspomagania roz woju  uzdolnień i zainteresowań , techniki i metody usprawniania komunikacji z uczniem
oraz między uczniami . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.1.U1. obserwować procesy rozwojowe uczniów;
B.1.U2. obserwować zachowania społeczne i ich uwarunkowania;
B.1.U3. skutecznie i świadomie komunikować się;
B.1.U4. porozumieć się w sytuacji konfliktowej;
B.1.U5. rozpoznawać bariery i trudności uczniów w procesie uczenia się , komunikowania  się oraz w funkcjonowani u społecz nym,  w  tym  uwarunkowane  czynni kami  środowiskowymi;
B.1.U6. rozpoznawać potrzeby psychospołecznego wsparcia ucznia;
B.1.U 7. identyfikować potrzeby ucznia w rozwoju uzdolnień i zainteresowań;
B.1.U8. radzić sobie ze stresem i stosować strategie radzenia sobie z trudnościami;
B.1.U 9. zaplanować, na podstawie świadomej autorefleksji, działania na rzecz rozwoju zawodowego.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.1.K1. ciągłego doskonalenia swojej wiedzy merytorycznej;
B.1.K2. poszukiwania nowych zasobów wzbogacających treści nauczania.
B.2. Ogólne przygotowanie pedagogiczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
B.2.W1. pedagogikę jako dyscyplinę naukową: umiejscowienie pedagogiki wśród dziedzin nauk społecznych  i  humanistycznych , zakresy  pedagogiki , paradygmaty pedagogiczne , podstawowe pojęcia pedagogiczne , w tym wychowani a, kształceni a, edukacj i i samowychowani a;

Dziennik Ustaw  – 77 –  Poz. 453 – 82 – B.2.W2. podstawowe teorie pedagogiczne , w tym nurty  i  kierunki , oraz kontek sty normatywne, personalistyczne i społeczne w pedagogice;  zagadnienia pedagogik i autory tarnej i nieautorytarn ej, emancypacj i i krytyczno ści w  naukach  o wychowaniu oraz antypedagogik i; B.2.W3. uwarunkowania edukacji,  miejsca  powstawania  relacji  edukacyjnych,  kultury,  ideologii, zagadnienie ekonomi i w kontekście edukacj i, zmiany i wyzwania edukacyjne XXI wieku ; B.2.W4. funkcje wychowania, proces wychowania, jego strukturę, właściwości i dynamikę; zagadnienia przymus u i swobod y w wychowaniu , wychowani a jako wspoma gania rozwoju , wychowani a adaptacyjne go i emanc ypacyjne go, podmiotowoś ci w wychowaniu; podstawowe środowiska wycho wawcze: rodzinę, grupę rówieśniczą i szkołę; style i postawy wychowawcze; konteksty wychowania; źródła i prze jawy kryzysu współczesnego wychowania; style wychowania ;
B.2.W5. proces planowania pracy pedagogicznej: cel, formy, środki i metody kształcenia; sposoby konstruowania pracy peda gogicznej nakierowanej na cel ; zagadnienie ukryt ego program u szkoły; B.2.W6. formy aktywności dziecka , w tym nauk ę i  zabaw ę; zagadnienia rozwoju zainteresowań , poszerzani a autonomii i samodzielności ;
B.2.W7. zagadnienia związane ze s zkołą jako  instytucj ą wychowawczą : środowisko  społeczne klasy i szkoły , autokratyzm i demokracj ę w szkole , ukryty program  szkoły , postawy nauczycieli i uczniów , pracę z grupą rówieśniczą , tworzenie klimatu  wychowawczego  w  klasie  i  w  szkole , metody  wychowawcze  i  ich  skuteczność, problematykę umiejętnoś ci i trudności wychowawczych, konflikt ów w klasie i w rodzinie , błędów wychowawczych,  granic i miernik ów oddziaływań wychowawczych , kryzys u szkoły , zasad współpracy rodziny i szkoły oraz szkoły ze środowiskiem pozaszkolnym ; B.2.W8. zagadnienia związane z zawodem nauczyciela:  role zawodowe nauczyciela , wzór osobowy,  posta wę i  kunszt  nauczycielski , powinności na uczyciela i rozwój
zawodowy, program wewnętrzny nauczyciela , przygotowanie zawodowe nauczyciela , etykę nauczycielsk ą, zasady odpowie dzialnoś ci prawnej opiekuna,  nauczyciela  i  wychowawcy , konieczność dokształcani a i  doskonaleni a zawodowe go jako warunk ów awansu zawodowego , problem stresu i wypale nia zawodowe go nauczycieli – przyczyny, symptomy, strategie zaradcze , choroby  związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela i profilaktyk ę w tym zakresie;
B.2.W9. działania profilaktyczne w szkole: konstruowanie  klasowyc h  i  szkolnych  programów wychowawczo- profilaktycznych , promocj ę i ochronę zdrowia uczniów ; diagnoz ę nauczycielsk ą w  kon tekście działań profilaktycznych; zagadnienie pomoc y psychologiczno -pedagogiczn ej – regulacje  prawne,  formy  i  zasady  udzielania wsparcia;

Dziennik Ustaw  – 78 –  Poz. 453 – 83 – B.2.W10. proces adaptacji dziecka w przedszkolu i  ucznia w szkole – rolę przedszkola,  szkoły i  rodziny;  zagadnienia dojrzałoś ci szkolnej, przygotowani a dziecka  do  nauki  w szkole oraz obowiązku szkolnego;
B.2.W11. rolę kontakt ów społecznych ucznia , w tym w grupie rówieśniczej , koleżeństw a, przyjaź ni i konflikt ów wśród uczniów ; rolę osób znaczących i autorytetów ; zagadnienia z mian y autorytetów, kryzys u autorytetu nauczyciela , rodzica
i opiekuna , buntu okresu  dorastania i  jego funkcj i; zagrożenia w wychowaniu młodzieży ; podkultury młodzieżowe ;
B.2.W12. cel pracy opiekuńczo -wychowawcz ej z dziećmi w przedszkolu i uczniami w szkole  na różnych etapach edukacyjnych; istotę program u wychowawcz ego; zagadnienia edukacj i zdrowot nej, bezpieczeństw a dzieci w przedszkolu  i uczniów w szkole  oraz poza nimi (zajęcia terenowe, wycieczki); potrzebę ochron y zdrowia dziecka , w tym zdrowia  psychicznego ; znaczenie edukacj i dla bezpieczeństwa i dbałoś ci o bezpieczeństwo własne oraz innych ; B.2.W13. doradztwo zawodowe: proces wspomagania ucznia w projektowaniu ścieżki edukacyjno- zawodowej , metody i techniki określania potencjału ucznia ; znaczenie przygotowani a uczniów do samokształ cenia, pra cy nad własnym rozwojem oraz do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy;  pojęcia rynku edukacyjn ego i rynk u pracy, drog i rozwoju zawodowego; znaczenie uczenia się przez całe życie.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.2.U1. rozpoznawać sytuacje zagrożeń w przedszkolu , szkole lub placówce systemu oświaty; B.2.U2. rozpoznawać i identyfikować style i nurty wychow ania w praktyce edukacyjnej  i w działaniach opiekuńczo -wychowawczych;
B.2.U3. zaprojektować podstawowe zajęci a opiekuńczo -wychowawcze;
B.2.U4. zaprojektować działania profilaktyczne w przedszkolu , szkole lub placówce systemu oświaty ; B.2.U5. zaprojektować ścieżkę własnego rozwoju zawodowego;
B.2.U6. formułować oceny etyczne związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela;
B.2.U7. nawiązywać współpracę z nauczycielami or az ze środowiskiem pozaszkolnym.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.2.K1. okazywania empatii dzieciom i uczniom potrzebującym wsparcia i pomocy;
B.2.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej  i grupie wychowa wczej; B.2.K3. samodzielnego pogłębiania wied zy pedagogicznej;
B.2.K4. współpracy z nauczycielami w celu doskon alenia swojego warsztatu pracy.

Dziennik Ustaw  – 79 –  Poz. 453 – 84 – B.3. Praktyki  zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
B.3.W1. specyfikę przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświat y, w której jest  odbywana  praktyka , w szczególności: zadania opiekuńczo -wychowawcze,  organizację pracy, zakres y zadań pracowników, uczestników procesów pedagogicznych  oraz  rodzaj  prowadzonej  dokumentacji i program  realizacji  doradztwa zawodowego uwzględniający treści wynikające z przepisów dotyczących doradztwa zawodowego ; B.3.W2. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu i  uczni om w szkole  lub placówce systemu oświaty i poza ni mi. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
B.3.U1. zaobserwować funkcjono wanie dziecka,  uczn ia i nauczyciela w życiu przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty ;
B.3.U2. dokonać analizy i interpretacji zaobserwowanych lub doświadcz onych sytuacji  i zdarzeń pedagogicznych.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
B.3.K1 . skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych i nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy.
C. Kształcenie kierunkowe
C.1. Przygotowanie merytoryczne
Efekty  uczenia  się w  zakresie  przygotowania  merytorycznego  dla  kierunku  pedagogika  specjalna ustala uczelnia w programie studiów.
C.2. Przygotowanie  psychologiczne  do  pracy  z  dziećmi i uczniami ze  specjalnymi  potrzebami edukacyjnymi  W zakresie wiedzy absolwent zna i  rozumie:
C.2.W1. psychologiczne uwarunkowania rozwoju dzieci i  uczniów: środowi sko rozwoju  – struktur ę i konsekwencje , czynniki zakłócające proces rozwoju , konsekwencje  niepunktualności wyda rzeń życiowych , mechanizm adaptacji i trudności przystosowawczych , zaburzenia i opóźnienia rozwojowe , wyzwania rozwojowe , konce pcje jakości życia i dobrostanu;
C.2.W2. psychologiczne uwarunkowania kształcenia dzieci i uczniów: p roces uczenia się w kontekście specjalnych potrzeb ed ukacyjnych , uwarunkowania i konse kwencje  motywacji do uczenia się i osiągnięć , powodzenia i niepowodzenia szkolne  – przyczyny i skutki;  koncepcję zrównoważonego rozwoju; sytuacj ę szkoln ą ucznia ze specja lnymi potrzebami  edukacyjnymi; psychologiczne m echanizmy przebiegu 

Dziennik Ustaw  – 80 –  Poz. 453 – 85 – i ocen y efektów pro cesu uczenia się uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;  sposoby  identyfikacji uzdolnień ucznia; zagadnienie pomoc y psychologiczn ej dla uczni a ze specjalnymi potrzeb ami edukacyjnym i; sposoby  wspoma gania osób pracujących z uczniem  ze  specj alnymi pot rzebami  edukacyjnymi;
C.2.W3. podstawy psychologii wychowawczej i p sychoprofilaktyki: proces wychowaw czy w kontekście wyzwań rozwojow ych dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami  edukacyjnymi , psychologiczne wymiary interakcji wyc howawczej oraz strategii  oddzia ływań wychowawczych , wychowanie  do  warto ści i odpowiedzialności , kształtowanie postaw prospołecznych , kompetencje  emocjonalno -społeczne (rozwój, zakłócenia, diagnoza, warunki i możliwości kształtowania), źródła niedostosowania społecznego i diagnoz ę jego  ryzyka , psychologiczne  konsekwencje zaniedbań środowiskowych , trudności wychowawcze i adaptacyjne wynikają ce ze zmiany środowiska życia , założenia  profilaktyki  uniwersalnej  i selektywne j, postawy i style wychowawcze;
C.2.W4. podstawy psychologii klinicznej dzieci i młodzież y: pojęcie normy, normalności i zdrowia , zaburzenia zdrowia psychicznego w okresie dzieciństwa i dorastania , specyfik ę zaburzeń okresu dzieciństwa i adolescencji , w  tym  emocjonalnych
i behawioralnych, całościowe zaburzenia rozwoju , uwarunkowania problemów klinicznych w rozwoju dzieci i młodzieży ; problematykę stresu i  sytuacj i kryzysow ych oraz sposoby radzenia sobie z nimi , psychologiczn ych następstw doświadczeń traumatycznych , w tym choroby prze wlekłej lub  niepełnosprawności , psychologiczn ych aspekt ów zaburzeń komunikacji językowej , psychologiczn ych metod diagnozy problemów związanych ze zdrowiem, chorobą i niepełnosprawnością; formy pomocy psycho logicznej  w  rozw iązywaniu problemów zdrowotnych;
C.2.W5. podstawy psychologii rehabilitacji:  zagadnienia niepełnosprawnoś ci i rehabilitacj i, niepełnosprawnoś ci w kontekście zdrowi a, niepełnosprawnoś ci z  perspektywy  rozwojowej , potrze b dzieci i młodzieży z niepełnosprawności ami i chorob ami przewlekł ymi, psychol ogicznych konsekwencj i niepełnosprawności fizycznej i intelektua lnej oraz choroby przewlekłej , problem ów życiowych i możliwości rozwojow ych dzieci i młodzieży z niepełnosprawności ami oraz  z  choro bami
przewlekł ymi; istotę i psycho społeczne konsekwencje widocznej i niewidocznej niepełnosprawności lu b choroby przewlekłej; psycholo giczne  mechanizmy  postrzegania własnej niepełn osprawności i choroby przewlekłej ; zagadnienie niepełno sprawnoś ci i chorob y przewlekł ej w kontekście obrazu  siebie  i społeczne go postrzegani a dzieci i młodzieży; procesy stereotypizacji, stygmatyzac ji  i  automarginalizacji;  psychospo łeczną adaptację do życia z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą – zmiany  rozwojowe,  istot ę i uwarunkowania satysfakcjonującej jakości życia; pozytywne aspekty rozwojowe w kontekście niepełnosprawności i choroby przewlekłe j; zewnętrzne i wewnętrzne zasoby w rozwijaniu potencjał u dzieci i młodzieży z niepełno sprawnością lub chorobą przewlekłą; t radycyjne i współczesne podejścia w reha bilitacji osób

Dziennik Ustaw  – 81 –  Poz. 453 – 86 – z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą; znaczenie udział u w rehabilitacji osób z niepełnosprawnością – pojęcie samotroski i partner stwa w procesie oddziaływań terapeutyczno -rehabilitacyjnych;  formy  wsparcia  psycholo gicznego dzieci i młodzieży z niepełnosprawności ami i chorob ami przewlekł ymi; zasady wspomagani a rozwoju twórczości i zainteresowań . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
C.2.U1. analizować zjawiska, zależności, związki i problemy zachodzące w obszarze procesu nauczania -uczenia się dzieci i uczniów ze  specjalnymi  potrzebami  edukacyjnymi, odwołują c się do wiedzy psychologicznej;
C.2.U2. omówić psychologiczny kontekst procesu wychowania dzieci i uczniów
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
C.2.U3. opisać przebieg procesu psychospo łecznej adaptacji d o życia z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą w kontekście uzyskania satysfakcjonują cej jakości życia, odwołując się do wybranych koncepcji psychologicznych;
C.2.U4. identyfikować zewnętrzne i wewnętrzne zasoby kluczowe w rozwijaniu potencjału dzieci i uczniów z niepełnosprawnością lub chorobą przewlekłą.
W zakresie kompetencji  społecznych absolwent jest gotów do:
C.2.K1. korzystania z wiedzy z zakresu psychologii rehabilitacji i niepeł nosprawności w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii psychologów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązy waniem problemów;
C.2.K2. prezentowania właściwej postawy wobec dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
C.3. Przygotowanie pedagogiczne do pracy z dziećmi i uczniami ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi
W zakresie wiedzy  absolwent zna i rozumie:
C.3.W1 . podstawowe  problemy  pedagogiki  specjalnej  jako  nauki  interdyscyplinarnej:  pojęcia, cele, zadania, zasady i zakres, historyczny kontekst opieki i rehabilitacji osób z niepe łnospraw nością i niedostosowa nych społeczn ie w ujęciu historycznym; współczesne tenden cje w pedagogice specjalnej; wspólne i swoiste p roblemy osób z różnymi niepełno sprawnościami (od mikrodeficytów centralnego układu nerwowego po całościowe zaburzenia w rozwoju), niedost osowanych społecznie lub  uzdolnionych;  skalę i dynamikę zjawiska n iepełnosprawności w Polsce i na świecie; systemy kształcenia dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi  w  Pols ce i innych państwach ; zasady wyrówny wania szans edukacyjnych; system ksz tałcenia pedagogów specjal nych;

Dziennik Ustaw  – 82 –  Poz. 453 – 87 – C.3.W2. zakresy pedagogiki  specjalnej:  surdopedagogik ę,  tyflopedagogik ę,  edukacj ę i rehabilitację osób z niepełnosprawnością intelektualną, pe dagogik ę resocjalizacyjn ą, pedagogikę korekcyjn ą (terapi ę pedagogiczn ą), pedagogik ę leczniczo -terapeutyczn ą; C.3.W3. regulacje  prawne w  zakresie  kształcenia dzieci i uczniów ze specjalnymi  potrzebami edukacyj nymi i zasady orzekania w tym zakresie ; zasady organizacj i pomocy  psycho logiczno -pedagogicznej ;  aspekty  klasyfikowania  i  oceniania
uczniów;
C.3.W4. specyfikę p racy opiekuńczo -wychowawcz ej, rehabilitacyjn ej, resocjalizacyjnej  i socjotera peutycznej: zasady, metody i formy opieki oraz wychowania;  zasady działalności placówek rehabili tacyjnych,  resocjalizacyjnyc h i socjoterap eutycznych
z uwzględnieniem proble mów związanych z ich funkcjonowani em; zagadnienia poradnictw a edukacyjno -zawodowe go, opiek i zdrowotn ej, edukacji  zdrowotnej
i seksualnej;
C.3.W 5. sytuację rodziny dziecka i ucznia ze  specjalnymi  potrzebami  edukacyjnymi:  koncepcje adaptacji rodziny w kontekście niepełnosprawności lub choroby  przewlekłej dziecka i ucznia, problemy adaptacji, utrudnienia życiowe, wsparcie społeczne ; uwarunkowania specyfiki pracy z rodziną dziecka i ucznia ze specjaln ymi potrzebami edukacyjnym i, założenia i metody wspierania rodziny tego dziecka w całym cyklu jego życia; możliwości wspierania funkcjonowania dziecka  i ucznia ze specjalnymi potrze bami edukacyjnymi w rodzinie;  zagadnienia relacj i między rodziną dziecka i ucznia ze specjalnymi  potrzebami edukacyjnymi  a specjalistami. 
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
C.3.U1. identyfikować i interpretować złożone zjawiska i systemy wsparcia dzieci i uczniów ze  specjalnymi  potrzebami  edukacyj nymi, ukazując ich powiązania z różnymi zakresami pedagogiki  specjalnej  i  dziedzinami nauk społecznych , humanistycznych , medycznych i nauk o zdrowiu ; C.3.U2. dokonać krytycznej analizy systemów wsparcia dzieci i uczniów ze specjalnymi  potrzebami edukacyjnymi,  wykorzystując wybrane aktualne ujęcia koncepcyjne;
C.3.U3. poddać analizie zachowania, procesy i zjawiska dotyczące psychospołecznych potrzeb członków rodzin dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
C.3.U4. wyjaśnić i określić czynniki moderujące zróżnicowanie rodzin z dzieckiem
ze specjalnymi  potrzebami  edukacyjnymi w zależności od rodzaju  zaburzenia  u dziecka  lub  ucznia  i stylu radzenia sobie rodziców lub opiekunów z tymi zaburzeniami ; C.3.U5. rozpoznać i zinterpretować potrzeby rodzin y z  dzieckiem  ze  specjalnymi  potrzebami edukacyjnymi w odniesieniu do konkretnych problemów rodziny;
C.3.U6. zaprojektować proces wspierania rodziny z dzieckiem ze  specjalnymi potrzebami  edukacyjnymi .

Dziennik Ustaw  – 83 –  Poz. 453 – 88 – W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
C.3.K1. organizowani a kształcenia dzieci i uczniów ze  specjalnymi  potrzebami  edukacyjnymi zgodnie z przepisami prawa; C.3.K2. przestrzegania zasad etyki w pracy z  dziećmi i uczniami ze specjalnymi potrzebami  edukacyjnymi; 
C.3.K3. ciągłego dokszt ałcania zawodowego;
C.3.K4. przyjęcia odpowiedzialności za własne przygotowanie do pracy z rodzin ą dziecka  ze specjalnymi  potrzebami edukacyjnymi.
C.4. Przygotowanie pedagogiczne do pracy z osobami dorosłymi z niepełno sprawności ami W zakresie wiedzy  absolwent zna i rozumie:
C.4.W1. potrzeby człowieka dorosłego z niepełnosprawn ością: wspólne i swoiste potrze by  osób z niepełnosprawności ami w  zakresie  o pieki, pielęgnacji i wsparcia , możliwości i ograniczenia w realizacji autonomii , potrzeby psychoseksualne osób z niepełnosprawności ami – formy  realizacji,  indywidualne i społeczne uwarunkowania problemu , potrzeby zdrowo tne osób z niepełnosprawnościami , w tym w  zakresie  zdrowia  seksualnego, oraz  osobowe  i  strukturalne  uwarunkowania ich realizacji;
C.4.W2. instytucjonalne i pozainstytucjonalne formy opieki i wsparcia osób dorosłych z niepełnosprawności ami: instytucje opiekuńc ze i alternatywne formy życia w Polsce i innych  państwach (domy pomocy społecznej, mieszkalnictwo chronione, asysta osobista);  przykładowe programy realizowane w Po lsce i innych  państwach ukierunkowane  na  rea lizację potrzeb osób dorosłych z niepełnosprawności ami;  indywidualne  i  spo łeczne znaczenie normalizacji i społecznego uczestnictwa życia dorosłych z niepełnosprawności ami; zagrożenia procesu normaliza cji z perspektywy osoby z niepełno sprawnością; rolę rodziny w realizacji specjalnych potrzeb wynikających z niepełn osprawności; potrzeby rodzin generacyjnych dor osłych osób z niepełnosprawności ami; uwarunkowania  i znaczenie procesu plano wania  opieki  w rodzinach  genera cyjnych;  zadania realizowane przez główne stowar zyszenia i organizacje działające w Polsce i innych  państwach na rzecz osób z niepełno sprawności ami; C.4.W3. zagadnienie rodzin y prokreacji osoby  dorosłej z niepełnosprawnością: znaczenie rodziny prokreacji w kontekście normalizacji życia osoby z niepełnosprawnością; trudności i potrzeby wsparcia w zakresie realizacji funkcji i zadań; system wsparcia rodzin prokreacyjnych osób z niepełnosprawności ami; osobiste i społeczne uwarunkowania ról rodzicielskich i małżeńs kich osób z niepełnosprawności ami;
C.4.W4. problematykę a ktywnoś ci zawodow ej osób dorosłych z niepełnosprawności ami:  doradztwo zawodowe , system przygotowania do pracy osób do rosłych z niepełnosprawności ami, formy  zatrudnienia  tych  osób w Polsce i innych  państwach (zatrudnienie wspierane, chronione i socjaln e), prawno -organizacyjne, 

Dziennik Ustaw  – 84 –  Poz. 453 – 89 – środowis kowe i osobowe uwarunkowania aktywności zawodowej  osób z niepełnospraw ności ami, zakres, specyfik ę i dynamik ę zatrudni ania osób z niepełnosprawności ami w Polsce i innych  państwach , zagadnienie przeciwdziałani a dyskryminacji osób z niepełno sprawnościami w sferze  zatrudnienia;
C.4.W5. zagadnienia związane z aktywnoś cią kulturalną i sportową osób dorosłych z niepełnosprawności ami: ich osiągnięcia w zakresie kultury, sztuki i sportu , rehabilita cyjne znaczenie udziału w kulturze, sztuce i sporcie , osobowe,  środowiskowe i prawno -organizacyjne bariery w dostępie do udział u w kulturze,  sztuce i sporcie;
C.4.W6. znaczenie udział u osób dorosłych z niepełnosprawności ami w życiu obywatelskim i projekto wani a przestrzeni  informacyjnej  i  materialnej , z uwzględnieniem zróżnicowanych możliwości intelektualnych, sensorycznych i ruchowych odbiorców;
C.4.W7. proces starzeni a się i starość w warunkach długotrwałej niepełnosprawności: specyfik ę starzenia się na tle specjalnyc h  potrzeb  zwi ązanych z niepełnospraw nością intelektualną i fizyczną , osobowe i śr odowiskowe  uwarunkowania pomyśl nego starzenia się osób z długotrwałą niepeł nospra wnością; instytucjonalne i  pozainsty tucjonalne wsparcie  os ób starzejących się i starych z niepełnosprawności ami w Polsce i innych  państwach ; system opieki i wsp arcia osób starszych z niepełno sprawności ami; C.4.W8. szczególne problemy osób dorosłych z niepełnosprawności ami i ich rodzin , w tym zagadnienie przemoc y wobec  osób dorosłych z niepełnosprawności ami; problem  przemoc y w kontekście formalnych i nieformalnych relacji opiekuńczych; koncepcję vulnera bility oraz  jej praktyczne  implikacje  w  zakresie  systemu  edukacji,  rehabilitacji  i wspar cia osób z niepełnosprawności ami;  zachowania  dewiacyjne i pseudod ewiacyjne w kontekście niepełno sprawności intelektualnej; problem marginalizacj i i wykluc zenia społeczne go osób z niepełno sprawności ami i ich rodzin.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
C.4.U1. rozpoznawać i interpretować złożone prob lemy społeczne dorosłych osób z niepełnosprawności ami, ukazując ich powiązania z różnymi obszarami andragogiki  specjalnej;
C.4.U2. analizować procesy i zjawiska dotyczące funkcjonowania dorosłych i starszych osób z niepełnosprawności ami, wykorzystując aktualną wiedzę teoretyczną z zakresu andragogiki specjalnej ;
C.4.U3. analizować własne działania pedagogiczne i w skazywać obszary wymagające modyfikacji oraz wdrażania działań inno wacyjnych w pracy z dorosłymi i starszymi osobami z niepełnosprawności ami; C.4.U4. zaprojektować program wsparci a dorosłych osób z niepełnosprawności ami.

Dziennik Ustaw  – 85 –  Poz. 453 – 90 – W zakresie kompetencji  społecznych absolwent jest gotów do:
C.4.K1. zachowania zasad etyki zawodowej; 
C.4.K2. ciągłego poszerzania wiedzy w celu własnego rozwoju zawodowego.
C.5. Dydaktyka specjalna 
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
C.5.W1. dydaktykę specjalną jako nauk ę teoretyczną i empiryczną , klasyfik ację dydaktyk i specjalnej na dydaktyki szczegółowe ; dydakty kę specjalną w kontekście porównawczym i interdyscyplinarnym;
C.5.W2. koncepcje i syste my dydaktyczne kształcenia specjalnego;
C.5.W3. organizację procesu kształcenia dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi: zasady, metody, proces kształcenia w aspekcie trudności związanych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi  dzieci i uczniów z różnymi zaburzeniami
w rozwoju , zasady ewaluacji i efektywność podejmowanych działa ń edukacyjnych.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
C.5.U1. projektować zajęcia edukacyjne, stosować niestandardowe rozwiązania konkretnych problemów z zakresu dydaktyki specjalnej;
C.5.U2. indywidualizować zadania, dostosowywać metody i treści nauczania do potrzeb
dzieci i uczniów , zwiększać umiejętności poz nawcze, kompetencje społeczne i integrację rówieśniczą;
C.5.U3. pracować w zespole, pełniąc w nim różne role, podejmować i wyznaczać zadania, planować i realizować złożon e działa nia pedagogic zne. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
C.5.K1. odpowiedzialnego pełnienia roli zawodowej związanej z działalnością dydaktyczną;
C.5.K2. wykazywania cech refleksyjnego praktyka, świadom ego znaczenia profesjonalizmu
w pracy zawodowej;
C.5.K3. samodoskonalenia . C.6. Diagnostyka w  pedagogice specjalnej 
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
C.6.W1. podstawy, cele, założenia, obszary i cechy diagnozy;
C.6.W2. procedury badań diagnostycznych i eksperymenta lnych w pedagogice specjalnej  – analizy jakościowe i ilościowe;
C.6.W3. przydatność metod diagnostycz nych w ocenie specyfiki zaburzeń w rozwoju;
C.6.W4. wybrane metody oceny funkcjonowania edukacyjnego, fizycznego, psychi cznego i społecznego dzieci i uczniów oraz czynników środowiskowych wpływających na to funkcjonowanie;

Dziennik Ustaw  – 86 –  Poz. 453 – 91 – C.6.W5. ocenę skuteczności stosowanych metod wychowania, kształcenia , rehabilita cji, resocjalizacji  i socjoterapii;
C.6.W6. rolę i miejsce diagnostyki opiekuńczo -wychowawczej,  rehabilitacyjnej,  resocjaliza cyjnej i socjoterapeutycznej w pracy różnych instytucji.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
C.6.U1. analizować dokumenty  i  prace dziecka  i  ucznia pod kątem określenia jego możliwości i specjaln ych  potrzeb  edukacyjnych oraz środowiskowych uwarunkowań jego funkcjonowania ;  C.6.U2. interpretować wyniki diagnozy pedagogicznej; 
C.6.U3. konstruować proste narzędzia do diagnozy pedagogicznej;
C.6.U4. planować ewaluacje procesu edukacyjno -terapeutycznego dzieci i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
C.6.K1. przyjęcia odpowiedzialności za podejmowane decyzje związane z organizacją procesu diagnostycznego i postdiagnostycznego ; C.6.K2. podejmowania współpracy z nauczycielami, specjalistami, rodzicami lub  opiekunami , dziećmi i uczniami w poszukiwaniu przyczyn trudności ; C.6.K3. dzielenia się wiedzą z nauczy cielami prowadzącymi zajęcia z dzieckiem  lub uczniem i jego rodzica mi lub opiekunami  na rzecz zapewniania mu optymalnych  warunków rozwo ju w środowisku włą czającym . C.7. Praktyki  zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
C.7.W1. specyfikę funkcjonowania przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświat y, w których jest  odbywana  praktyka , w szczególności: zadania opiekuńczo - -wychowawcze, organizację pracy, zakresy zadań pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz rodzaj prowadzonej dokumentacji;
C.7.W2. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu i  uczni om w szkole  lub placówce systemu oświaty i poza ni mi. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
C.7.U1. zaobserwować funkcjonowanie dziecka  lub  uczni a oraz nauczyciela w życiu przedszkola lub  szkoły;
C.7.U2. dokonać analizy i interpretacji zaobserwowanych lub doświadcz onych sy tuacji  i zdarzeń pedagogicznych .

Dziennik Ustaw  – 87 –  Poz. 453 – 92 – W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
C.7.K1 . skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych oraz z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy . D. Edukacja włączająca
D.1. Teorie edukacji integracyjnej i włączającej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
D.1.W1. pojęcia edukacj i włączając ej, integracyjn ej i ogólnodostępn ej; specjaln e potrzeby  edukacyjne; 
D.1.W2. podstawy  i  konsekwencje  procesu  wykluczania;  zagadnienie grup defaworyzowan ych; zagrożenia wykluczeniem;
D.1.W3. postawy społeczne – stereotyp y, stygmat y, piętn a; strategie przeciwdziałania postawom dyskryminacyjnym;
D.1.W4. teoretyczne podstawy edukacji włączającej; genez ę edukacji włączającej w Polsce i na świecie; rozwój edukacji włączającej w międzynarodowym ujęciu porównawczym ; społeczny, psychologiczny i prawny wymiar edukacji włączającej;
D.1.W5. koncepcję wspólnych i swoistych potrzeb dzieci i uczniów i jej konsekwencje dla procesu edukacji; 
D.1.W6. polskie  i międzynarodowe regulacje prawne związane z problematyką inkluzji społecznej , w tym edukacyjnej; system edukacji włą czającej w Polsce; typy szkół i ich  charakterystyk ę;  organizacj ę wsparcia edukacji włączającej; zasady finansowani a edukacji uczniów ze specja lnymi  potrzebami  edukacyjnymi  w Polsce;
D.1.W7. zasady orzekani a o potrzeb ie kształcenia specjalnego w Polsce;
D.1.W8. zasady kształceni a kadr w zakresie  edukacji włączającej; o bszary kompetencji  nauczycieli w edukacji włączającej; system wsparcia i doskonalenia zawodowe go nauczycieli . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
D.1.U1. identyfikować obszary wykluczenia społecznego oraz wskazywać jego przyczyny i symptomy w powiązaniu z różnymi zakresami pedagogiki specjalnej i  dziedziną
nauk społecznych;
D.1.U2. wyjaśnić proces wykluczenia społecznego oraz wskazać jego konsekwencje , wykorzystując aktualną wiedzę teoretyczną z zakresu  pedagogiki  specjalnej  w powiąz aniu z dziedzinami nauk społeczny ch i humanistyczny ch; D.1.U3. zaprojektować badania efektywności modelu edukacji włączającej.

Dziennik Ustaw  – 88 –  Poz. 453 – 93 – W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
D.1.K1. poszerzania wiedzy w celu własnego rozwoju zawodowego ; D.1.K2. świadomego podejmowania zobowiązań społecznych związanych z realizacją zadań zawodowych pedagoga specjalnego.
D.2. Diagnoza specjalnych potrzeb edukac yjnych, planowanie, realizacja i monitoring  działań wspierających
W zakresie wiedzy abs olwent zna i rozumie: 
D.2.W1. pojęcie i proces diagnozowania specjalnych potrzeb edukacyjnych ; założenia różnicowej i funkcjonalnej diagnozy; kryteria diagnostyczne (ICD, DSM, ICF);  wybrane n arzędzia diagnozy potrzeb eduka cyjnych;
D.2.W2. założenia i zasady konstruowania indywidualnych programów edukacyjno - -terapeutycznych oraz zasady i metody ich ewaluacji.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
D.2.U1. dokonać funkcjonalnej charakterystyki  dziecka i  ucznia ze specjalnymi potrzebami  edukacyjnymi ; określić potrzeby edukacyjne i uwarunkowania kształcenia dzieci i uczniów: z niepełnosprawnością intelektualną, dysfunkcją wzroku, dysfunkcją słuchu, chorobą przewlekłą, w tym psychiczną, niedostosowan ych społecznie, zagrożonych nie dostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachow ania i emocji,  całościowym zaburzeniem  rozwoju,  zaburzeniami  ruchu,  niep owodzeniami szkolnymi  wynikającymi ze specyficznych trudności w uczeniu się, zaburzeniami komunikacji i sprawności językowych, trudnośc iami adaptacyjnymi związanymi z doświadczeniem migracyjnym , trudnościami adaptacyjnymi związanymi
z różnicami kulturowymi i wyzna niowymi oraz uczniów uzdolnionych ; D.2.U2. przeprowadzić diagnoz ę edukacyjnych potrzeb  dziecka i  ucznia oraz diagnozę relacji społecznych w grupie rówieśniczej ; D.2.U3. określić obszary i wskazania terapeutyczne dla  dziecka i  ucznia ze specjalnymi  potrzebami edukacyjnymi;
D.2.U4. zaprojektować proces ewaluacji indywidualnych programów edukacyjnych . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
D.2.K1. przyjęcia odpowiedzialności za podejmowane decyzje związane z organizacją procesu edukacyjno -terapeutycznego w edukacji włączającej;
D.2.K2. postępowania zgodnego z zasadami etyki zawodowej w  procesie rozpoznawania specjalnych potrzeb edukacyjnych i okre ślania wskazań terapeutycznych.

Dziennik Ustaw  – 89 –  Poz. 453 – 94 – D.3. Metodyka kształcenia w grupach zróżnicowanych
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
D.3.W1. istotę i zalety nauczania otwartego w edukacji włączającej ; specyfikę pracy w grupie zróżnicowanej, zasady projektowania przestrzeni kl asy szkolnej; style  poznawcze i strategie uczenia się oraz style nauczania w kontekście grupy heterogenicznej;
D.3.W2. metodykę wdrażania nauczania otwartego; modele nauczania ind ywidualizującego ; D.3.W3. pojęcie i zasady uniwersalnego projektowania zajęć;
D.3.W4. rolę nowych technologii w dostosowaniu nauczania do potrzeb dzieci i uczniów;
D.3.W5. metody nauczania (konwen cjonalne i niekonwencjonalne metody nauczania i ich  adaptacj ę do zróżnicowanych potrzeb dzieci i uczniów, metody aktywizujące, metodę projektów, prac ę badawcz ą dziecka i ucznia), alternatywne sposoby uczenia  się i elastycznego nauczania ; D.3.W 6. formy organizacyjne pracy na lekcji (pracę zbiorow ą, grupow ą, indywidualn ą, tutoring uczniowski w klasach włączających ); modele nauczania w małych grupach  w klasach włączających;
D.3.W7. modele współpracy nauczycieli i specjalistów oraz ich konsekwencje dla organizacji zajęć edukacyjnych;
D.3.W8. sposoby i zasady kon troli postępów i oceniania w kl asach włączających; znaczenie i sposoby udzielania informacji zwrotnej uczniom w klasach włączających; ocenianie wspierające uczenie się.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
D.3.U1. projektować zajęcia dla zróżnicowanych grup dzieci i uczniów;
D.3.U2. dobierać i adapt ować środk i dydaktyczn e do  potrzeb  dziecka  i  ucznia;  opracowywać materiały dydaktyczne zgodnie z zasadami uniwersalnego projekto wania zajęć; dostosować treści i formy sprawdzianów do możliwości
uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
D.3.U3. motywowa ć dziecko i  ucznia ze spe cjalnymi potrzebami edukacyjnymi; rozwijać jego ciekawość, aktywnoś ć i samo dzielność, wspierać motywację do uczenia się;
D.3.U4. stosować ocenianie wspierające uczenie się . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
D.3.K1. podjęcia odpowiedzialności za podejmowane decyzje w edukacji włączającej.

Dziennik Ustaw  – 90 –  Poz. 453 – 95 – D.4. Programy wychowawcze w  edukacji integracyjnej i włączającej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
D.4.W1. pojęci a wychowani a i rozwoju: funkcje  wychowania , style  wychowania , zagadnienia przymus u i  swobody w  wychowaniu , wychowani a adaptacyjnego i emancypacyjne go; zagadnienie wychowan ia w kontekście manipulacj i;  problematykę podmiotowoś ci w wychowaniu ; D.4.W 2. zasady współprac y środowisk wychowawczych w procesie wychowania;
D.4.W 3. konteksty wychowania: kultur ę i współczesne media;
D.4.W 4. istotę progra mu wychowawcze go szkoły ; D.4.W5 . uwarunkowania agresj i i przemocy w szkole ; pojęci a przemoc y symboliczn ej, przemoc y dorosłych i przemoc y rówieśnicz ej; D.4.W 6. miejsce przedszkola i  szkoły jako instytucji wychowawczej;
D.4.W 7. pojęci a stylów i  postaw  wychowawcz ych w przedszkolu  i  szkole , postaw nauczycieli , dzieci i uczniów ;
D.4.W8. cechy środowiska kształcenia i wychowania ; D.4.W 9. zasady życia społecznego i wychowania;
D.4.W 10. zachowania ryzy kowne (tradycyj ne i nowoczesne ), uwarunkowania podejmowania  tych  zachowań oraz zachowania ryzykowne  online i offline; D.4.W 11. problematyk ę uzależnienia i zagrożenia uzależnieniem ; D.4.W 12. przesłanki teoretyczne programów profilaktycznych uzależnień oraz programów zapobiegania samobójstwo m dzieci i młodzieży ; D.4.W 13. metodyk ę wykorzysty wania konstruowanych  programów wychowawczych , ich  założenia teoretyczne oraz klasyfikacje programów kształtowania posta w wobec  dzieci i uczniów z niepełno sprawnościami i relacji w grupach  rówieśniczych .
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
D.4.U1. rozpoznać relacj e społeczn e w przedszkolu i  grupie przedszkolnej  lub w szkole  i klasie szkolnej ; D.4.U2. diagnozować potrzeby, oczekiwa nia i zasob y podmiotów życia przedszkolnego  i szkolnego ; D.4.U3. projektować zajęcia dla zróżnicowanych grup dzieci i uczniów;
D.4.U 4. określić cele podejmowanych działań wychowawczych w grupie przedszkolnej  i klasie  szkolnej , konstruować programy wychowawcze oraz dokonywać ich ewaluacji ; D.4.U5. diagnoz ować zachowa nia świadcząc e o wystąpieniu konfliktu w grupie zróżnicowanej ;

Dziennik Ustaw  – 91 –  Poz. 453 – 96 – D.4.U6. rozpoznać przyczyny agresji i przemocy w przedszkolu i szkole  oraz podejmować działania profilaktyczne;
D.4.U7. odróżnić sprawc ę od ofiar y przemocy ; D.4.U8. tworzyć programy kształtujące kompetencje  spo łeczno-emocjonalne dzieci i uczniów z niepełnosprawności ami i stosowa ć te programy w grupach przedszkoln ych i klasach  włączających ; D.4.U9. ocenić efektyw ność programów rozwijających kompe tencje społeczn o- -emocjonalne dzieci i uczniów z niepełnosprawnościami ; D.4.U10. budować programy kształto wania postaw wo bec  dzieci i uczniów z niepełnospraw ności ami i relacji  rówieśniczych w grupach integracyjnych . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
D.4.K1. przyjęcia odpowiedzialności za podejmowane decyzje związane z organizacją procesu edukacyjno -terapeutycznego w przedszkolu i grupie przedszkolnej  lub  w szkole i klasie szkolnej ; D.4.K2. postępowania zgodnego z zasadami etyki zawodowej w procesie rozpoznawania  zachowań świadczących o wystąpieniu konfliktu lub stosowan iu przemocy i określania działań interwencyjnych, w tym wskazań terapeutycznych. 
D.5. Organizacja edukacji włączającej
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
D.5.W1. pojęci a proces u i wzorc ów komunikowania się w przedszkolu,  szkole lub placówce systemu oświaty ; D.5.W2. zagadnienie barier w komunikac ji; D.5.W3. zasady aktywne go słuchani a i nadawani a komunikat ów; D.5.W4. pojęci a komunikacj i niewerbaln ej, stylów komunikowania się dzieci i uczniów oraz nauczyciela , komunikacji wspomagającej i alternatywnej;
D.5.W5 . pojęcie kultury organizacyjn ej przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświaty ; D.5.W6. rozwój kultury włączającej przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświaty i przywódczą rolę dyrektora;
D.5.W7. założenia teoretyczne, budowę i metodykę stosowania indeksu włączania oraz inne narzę dzia wspomagające rozwój edukacji włączającej w przedszkolu i  szkole; D.5.W8. rolę i organizację wewnątrzszkolnych systemów doskonalenia zawodowego nauczycieli . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
D.5.U1. aktywnie słuchać ;
D.5.U2. porozumiewać się w sytuacjach konfliktowych;

Dziennik Ustaw  – 92 –  Poz. 453 – 97 – D.5.U3. podjąć współpracę z nauczycielami, specjalistami , kadrą pomocniczą , rodzicami lub opiekunami  dzieci i uczniów oraz ze środowiskiem lokalnym ; D.5.U4. tworzyć szkolne bazy zasobów metodycznych dla edukacji włączającej;
D.5.U5. dbać o miejsce i rangę przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświaty w środowisku lokalnym . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
D.5.K1. anga żowani a się w życie szkoły i klasy;
D.5.K2. podejm owania działań na rzecz przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświaty ; D.5.K3. współprac y z nauczycielami, specjalistami, kadrą pomocniczą, rodzicami lub  opiekunami  dzieci i uczniów oraz ze środowiskiem lokalnym ; D.5.K4. kształtowania postaw społeczn ych wobec  dzieci i uczniów z niepełnosprawności ami. D.6. Praktyki zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
D.6.W1. specyfikę przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświat y, w której jest  realizowana praktyka , w szczególności działania  edukacyjne,  terapeutyczne  i opiekuńczo -wychowawcze, organizację pracy, zakresy zadań pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz rodzaj prowadzonej dokumentacji;
D.6.W2. specyfikę edukacji włączającej dzieci i uczniów ze  specjalnymi  potrzebami  edukacyjnymi ; D.6.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu i  uczni om w szkole  lub placówce systemu oświaty i poza ni mi. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
D.6.U1. zaobserwować funkcjonowanie dziecka  i  ucznia ze  specjalnymi  potrzebami  edukacyjnymi  i nauczyciela w przedszkol u, szkole lub placówce systemu oświaty ;
D.6.U2. dokonać analizy i interpretacji zaobserwowanych lub doświadcz onych sytuacji  i zdarzeń pedagogicznych.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
D.6.K1. skutecznego współdziałania z opie kunem  praktyk  zawodowych  oraz  z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy.

Dziennik Ustaw  – 93 –  Poz. 453 – 98 – E. Przygotowanie w poszczególnych zakresach pedagogiki specjalnej
E.S. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością słuchową (surdopedagogika)
E.1S. Przygotowanie merytoryczne 
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.1S.W1. medyczne podstawy edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością słuchową; anatomię i fizjologię narządu słuchu; schorzenia narządu słuchu oraz wady słuchu; elementy audiologii, audiometrii, laryngologii, otolaryngologii , foniatrii
i audioprotetyki ; działanie i zastosowanie protez słuchowych;
E.1S.W2. elementy surdopsychologii; miejsce surdopsychologi i w psychologii klinicznej ; problematykę badań naukowych w zakresie surdopsychologii  i ich zastosowa nia w diagnozie,  rehabilitacji  i  profilaktyce;  psychologiczne  aspekty  rozwoju  i społecznego fu nkcjono wania osób niesłyszących, słabosłyszących oraz ze sprzężoną niepełnosprawnością słuchową w późniejszym okresie życia ;  diagnostykę surdopsychologiczn ą; rolę surdo psychologii  we  wspomaganiu  rehabilitacji, edukacji, socjalizacji i aktywizacji życiowej tych  osób;
E.1S.W3. elementy lingwistyki edukacyjnej i psycholingwistyki rozwojowej; problematykę badań naukowych nad rozwojem mowy i nabywaniem języka przez dziecko (przyswajaniem i uczeniem się) oraz profilaktyką zaburzeń rozwoju językowego; lingwistyczne podstawy wychowania językowego dzieci z ograniczeniami słyszenia dźwięków mowy (afonemią i dysfonemią); zasady, metody i wybrane programy wychowania językowego dziec ka z dysfunkcją słuchową; zasady i metody programowania języka;
E.1S.W 4. aktualne problemy  surdopedagogiki; specyfikę rozwoju dzieci, uczniów , osób dorosłych w kontekście potrzeb rozwojowych, edukacyjny ch,  prorozwojowego  i psychopedagogicznego wsparcia;  zagadnienia kompensacj i zmysłów , komunikacj i werbalnej, pozawerbaln ej, sprawnoś ci intelektualn ej, specyfiki uczenia się, rozwoju kompetencji życiowych i kontakt ów społecznych;  wychowani a, wspomagania rozwoju, edukacj i, terapi i, rehabilitacj i i socjalizacji , system ów kształcenia tych osób w Polsce i innych państw ach; problemy  emancypacji  i tożsamości społeczno - kulturowej  osób g łuchych; E.1S.W 5. aktualne problemy edukacji i rehabilit acji osób ze sprzężoną niepełnospraw nością słuchową oraz ich  specyfikę;  potrzeby rozwojowe i eduka cyjne tych osób ; pojęcia komunikacji werbalnej i pozawerbalnej, sprawności intelektualnej,  rozwoju  kompetencji życiowych; zagadnienia wychowani a, edukacj i, terapii, rehabilitacj i i systemy kształcenia tych osób w Polsce i innych  państwach;
E.1S.W 6. diagnostykę surdopedagogiczną; pr ocedury badań diagnostycznych i eksperymentalnych;  przydatność metod diagnostycznych w ocenie specyfiki zaburzeń w rozwoju; pedagogiczne metody oceny funkcjonowania  językowego, edukacyjnego, fizycznego, psychicznego i społecznego; diag nozę na użytek działań rehabilitacyjnych  i  edukacyjnych ; ocenę skuteczności stosowanych metod wychowania, nauczania specjalnego i rehabilitacji;

Dziennik Ustaw  – 94 –  Poz. 453 – 99 – E.1S.W 7. metody wspomagania oraz terapii dzieci, młod zieży i osób dorosłych z niepeł nosprawnością słuchową; metody terapii  w  aspekcie  historycznym  i współczesnym; wybrane metody i programy wspomagania ; metody wsparci a techniczne go; E.1S.W8. zagadnienia wczesnej interwencj i, wczesnego wspomagani a rozwoju i wczesnej  edukacji dziecka z  niepełnosprawnością słuchową – ukierunkowanie , oczekiwaną efektywność, uwarunkowania i ewaluację ; wybrane  metody diagnozy i programy
stymulacji; zagadnienie wczesnej diagnostyk i – metody, techniki, narzędzia; rolę zabawy, zasady współpracy z rodziną i specjalistami, rolę rodziny we wspomaganiu rozwoju  dziecka, system  wczesnego  wspomagania  rozwoju  dziecka  w Polsce i innych  państwach ; E.1S.W 9. zasady rehabilitacj i i edukacj i osób dorosłych z niepełnosprawnością słuchową , specyfikę ich funkcjonowania , potrzeb y edukacyjn e i rozwojowe , problematykę aktywizacj i indywidualnej i społeczno -zawodow ej,  w  tym rolę środowiska rodzinnego , instytucji i organizacji społecznych w aktywizacji i wspomaganiu , doradztwo społeczno -zawodowe, psychoterapię, terapię zajęciową, preorientacj ę społeczno -zawodową , organizację edukacji, rehabilitacji i wsparcia społecznego w Polsce i innych  państwach ; E.1S.W 10. metody komunikacji  wspomagającej i alternatywnej oraz oczekiwaną efektywność proponowanych działań; zasady diagnoz y potrzeb i możliwości komunikacyjnych w zakres ie wspomagającej i alternatywnej komunikacji; metodykę wprowadzania metody lub metod komunikacj i wspomagającej i alternatywnej oraz pomoce techniczne w tym zakresie;
E.1S.W1 1. sytuację rodziny z dzieckiem oraz osobą do rosłą z niepełnosprawnością słu chową , w tym problemy akceptacji niepełnosprawności, utrudnienia życiowe, rolę wsparci a społeczne go, wpływ zaburzeń słuchu na funk cjonowanie rodziny i relacje  wewnątrzrodzinne;  metody wspierania rodziny; sy tuację rodziny osób dorosłych z niepełnosprawnością słuchową posiadających dziecko pełnosprawn e lub z niepełnosprawnością słuchową; zagadnienie słyszących dzieci niesłyszących rodziców (CODA); E.1S.W1 2. pedeutologi ę surdopedagogiczn ą; zagadnienia związane z pracą surdopedagog a – zadania, zakres działalno ści, wymagane kompetencje,  predyspozycje, rolę surdopedagoga w relacjach z dziećmi, młodzieżą, osobami dorosłymi, ich  rodzin ami, specjalistami i społeczeństwem , zasady etyczne , utrudnienia w pracy ; E.1S.W13. zasady wspierani a rozwoju i uczenia się dzieci i uczniów z niepełnosprawnoś cią słuchową w edukacji włączającej.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1S.U1. analizować medyczne podstawy edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością słuchową; opisywać anatomię i fizjologię narządu słuchu , schorzenia narządu słuchu
i wady słuchu oraz analizować elementy laryngologii, otolaryngologii i foniatrii;

Dziennik Ustaw  – 95 –  Poz. 453 – 100 – E.1S.U2. analizować elementy  surdopsychologii i określać jej miejsce  w psychologii  klinicznej,  charakteryzować problematykę badań naukowych w  zakresie  surdopsychologii  i ich zastosowa nia w diagnozie,  rehabilitacji  i  profilaktyce , a także psychologiczne aspekty rozwoju oraz psychospołecznego funkcjonowania osób niesłyszących, słabosłyszących i ze sprzężoną niepełnosprawnością słuchową; stosować diagnostykę surdopsychologiczn ą; określać rolę surdopsychologii we wspomaganiu rehabilitacji, edukacji, socjalizacj i i aktywizacji życiowej tych  osób;
E.1S.U3. określać aktualne problem y surdopedagogiki ; opisywa ć specyfikę rozwoju dzieci, młodzieży , osób dorosłych w kontekście potrzeb rozwojowych, edukacyjnych, prorozwojowego  i  psychopedagogicznego  wsparcia , kompensację zmysłów , komunikację werbalną, pozawerbalną, sprawność intelektualną , rozwój kompetencji życiowych i kontakt ów społecznych;  analiz ować wspomaganie
rozwoju, edukacj i, terapi i, rehabilitacj i i socjalizacji;  scharakteryzować systemy kształcenia tych osób w Polsce i i nnych państwach ; wymienić problemy emancypacji i tożsamości społeczno -kulturowej  osób g łuchych;
E.1S.U4. analizować aktualne  problemy  edukacji  i  rehabilit acji osób ze sprzężoną niepełnospraw nością słuchową; opisywać specyfikę rozwoju osób z poszczególnymi rodzajami sprzężonej niepełnosprawności słuchowe j; rozpoznać potrzeby rozwojowe i edukacyjne tych osób oraz opisać rozwój ich kompetencji  życiowych i kontakt ów społecznych, wychowanie, edukację, rehabilitację, terapię; scharakteryzować syste my kształcenia tych osób w Polsce i innych  państwach ;
E.1S.U5. stosować diagnostykę surdopedagogiczną; określać i analizować procedury badań diagnostycznych  i  eksperymentalnych oraz analizować przydatność metod diagnostycznych w ocenie specyfiki zaburzeń w rozwoju ; stosować pedagogiczne metody  oceny  funkcjonowania  edukacyjnego,  f izycznego,  psychicznego  i społecznego; przeprowadz ać diagnozę na uży tek działań rehabilitacyjnych i edukacyjnych; ocen iać skutecznoś ć stosowanych metod wychowania, nauczania  specjalnego i rehabilitacji ;
E.1S.U6. opisać i zinterpretować wyniki diagnozy audiologicznej, opisać cele protezowania narządu słuchu oraz działanie i zastosowanie protez słuchowych;
E.1S.U 7. stosować metody wspoma gania oraz terapii dzieci, młod zieży i osób dorosłych z niepeł nosprawnością słuchową; opisywać rodzaje oraz charaktery zować metody terapii w aspekcie historycznym i współcze snym; stosować wybrane metody i programy terapii słuchu; identyfikować wsparcie tec hniczne; E.1S.U8. scharakteryzować wczesną interwencję i wczesne wspomaganie rozwoju dziecka  z niepełnosprawnością słuchową , ich ukierunkowanie, oczekiwaną efektywność
oraz uwarunkowania; stosować wczesną diagnostykę – metody,  techniki
i narzędzia; wykorzystywać wybrane programy diagnozy możliwości rozwojowych i wczesnego wspomagania rozwoju dzieci z dysfunkcją słuchu; opisywać system wczesnego wspomagania rozwoju w Polsce i innych państwach;

Dziennik Ustaw  – 96 –  Poz. 453 – 101 – E.1S.U 9. planować rehabilitację i edukację osób dorosłych z niepełnosprawnością słuchową , analizować specyfikę ich funkcjonowania, potrzeby edukacyjn e i rozwojow e oraz planować aktywizację indywidualną i społeczno -zawodową , w tym określać rolę środowiska rodzinnego, instytucji, organiza cji społecznych w aktywizacji i wspomagani u, doradztw a społecz no-zawodowe go,  psychoterapi i, terapi i zajęciowej, preorientacj i społeczno -zawodow ej; analizować organizację edukacji, rehabilitacji i wsparcia społecznego w Polsce i innych  państwach ; E.1S.U10. opisywać elementy lingwistyki edukacyjnej i psycholingwistyki rozwojowej oraz zastosowanie wyników badań naukowych  nad rozwojem mowy i  nabywaniem  języka przez dziecko (przyswajaniem i uczeniem się) w programach profilaktyki zaburzeń rozwoju językowego i wychowania językowego dzieci z dysfunkcją słuchową; przeanalizować lingwistyczne podstawy wychowania językowego dzieci z ograniczeniami s łyszenia dźwięków mow y (afonemią i dysfonemią); opisywa ć zasady, metody i wybrane programy wychowania językowego dzie cka z dysfunkcją słuchową; opisywa ć zasady i metody programowania języka;
E.1S.U 11. stosować wspomagające i alternatywne metody komunikacji ; opisywać wybrane  metody komuni kacji wspomagającej i alternatywnej oraz oczekiwaną efektywność proponowanych działań; przeprowadzać diagnozę potrzeb i możliwości komunikacyjnych w zakresie wspomagającej i alternatywnej komunikacji; stosować metodykę wprow adzania metody lub metod komunikacji wspomagającej i alternatywnej oraz pomoce techniczne;
E.1S.U1 2. analizować sytuację rodziny z dzieckiem oraz osobą do rosłą z niepełnosprawnością słuchową; określać problemy akceptacji niepełnosprawności, utrudnienia ży ciowe
i wsparcie społeczne; oceniać wpływ zaburzeń słuchu na funkcjonowanie rodziny; analizować relacje wewnątrzrodzinne; stosować metody  wspierania  rodziny;  analizować sytuację rodziny osób dorosłych z niepełnosprawnością słuchową posiadających dzieck o pełnosprawne lub z niepełnosprawnością słuchową; opisać zagadnienie dorosłych dzieci słysząc ych niesłyszących rodziców (CODA);
E.1S.U13. analizować pedeutologię surdopedagogiczną; przedstawiać rolę surdopedagoga
w relacjach z dziećmi, młodzieżą, osobami dorosłymi, ich rodzinami, specjalistami
i społeczeństwem; stosować zasady etyczne; ocen iać efektywnoś ć działalności zawodowej;  analizować utrudnienia w pracy surdopedagogów.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.1S.K1. autorefleksji nad własnym rozwojem zawodowym;
E.1S.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zdarzeń pedagogicznych. 

Dziennik Ustaw  – 97 –  Poz. 453 – 102 – E.2S. Przygotowanie dydaktyczno -metodyczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2S.W1. metodykę nauczania w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej  dzieci i uczniów z niepełnosprawnością słuchową lub sprzężoną niepełnosprawnością słuchową; organizację i specyfikę kształcenia dzieci i uczniów ; podstawę p rogramową wychowania przedszkol nego oraz podstawę pr ogramową kształcenia ogólnego w szkole podstawowej (klasy I –III) oraz ich adaptację i realizację w stosunku  do dziecka  i ucznia niesłyszącego ; komunikację językową i manualną w nauczaniu; potrzebę organiz owania przestrzeni przedszkolnej i  szkolnej oraz optymalnego stanowiska  pracy , doboru pomocy  dydaktycznych i środków technicznych , znaczenie współprac y z rodziną, nauczycielami i specjalistami ; E.2S.W2. zasady rehabilitacj i resztek słuchowych – wybrane metody i programy rehabilitacji ; metodykę rehabilitacji słuchu i możliwości oceny uzyskanych wyników ;  cele  wychowania słuchowego; różnic e między wychowaniem słuchowym a wychowaniem językowym ; E.2S.W3. podstawy metodyki wychowania językowego i nauczania języka fonicznego; metody rozwijania wielozmysłowej percepcji sygnałów mowy; metody wizualizacji ciągu mowy i rozwijanie umie jętności słucha nia wizualnego i mówienia wspomaganego; metodę fonogestowej wizualizacji mowy ( Cued Speech); metody wczesnego nauczania czytania i stosowania technik szybkiego  pisania ( speech to text ); metody programowania języka; programy wychowania językowego i nauczani a języka polskiego; metody rozwijania sprawności językowych;
E.2S.W4. zasady dobierania metod komunikowania się i metod wychowania językowego do specjalnych potrzeb  dzieci i uczniów z dysfunkcjami słuchu;
E.2S.W 5. podstawy języka migowego; system językowo -migowy (SJM)  w kontekście polski ego język a migow ego (PJM); daktylografię i ideografię (minimum 200 znaków, obejmujących pojęcia związane z nauczaniem i uczen iem się, przedszkolem,  szkołą
lub placówk ą systemu o światy , opieką i wycho waniem);
E.2S.W 6. zasady pracy opiekuńczo -wychowawczej w przedszkolu,  szkole  i  placów ce systemu oświaty ,  jej  f ormy, zakresy  zadań pracowników , metody organizacj i aktywności w placówce i poza nią.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2S.U1. analizować metodykę nauczania w edukacji przedszkol nej i wczesnoszkolnej  dzieci i uczniów z niepełnosprawnością słuchową lub sprzężoną niepełnosprawnością słuchową; określać organizację i specyfikę kształcenia dzieci i uczniów z dysfunkcją słuchu ; analizować podstawę p rogramową wychowania przedszkol nego oraz podstawę programową kształcenia ogólnego w szkole podstawowej (klasy I –III), a także dokonywać ich adaptacji i realizacji w stosunku  do dziecka  i ucznia niesłyszącego; stosować komunikacj ę język ową i manualn ą

Dziennik Ustaw  – 98 –  Poz. 453 – 103 – w nauczaniu; organizować przestrzeń przedszkolną i szkolną oraz optymalne stanowiska  pra cy; dobierać pomoce dydaktyczne i środki techniczne; współpracować z rodziną lub  opiekunami  dziecka  i  ucznia , nauczycielami i specjalistami ; E.2S.U2. analiz ować przebieg  rehabilitacj i resztek słuchowych; stosować wybrane metody  i programy rehabilitacji; określać cele wychowania słuchowego; analizować metodykę rehabilitacji słuchu; definiować różnicę między wychowan iem słuchowym a wychowaniem  językowym ; E.2S.U3. stosować metody wychowania językowego i nauczania języka fonicznego; metody rozwijania wielozmysłowej percepcji sygnałów mowy; metody wizualizacji ciągu mowy i rozwijani a umiejętności słuchania wizualnego i mówienia wspomaganego; metodę fonogestowej  wizualizacji  mowy  ( Cued Speech );  metody  wczesnego  nauczania czytania i stosowania technik szybkiego pisania ( speech to text); metody  programowania języka; programy wychowania językowego i nauczania języka polskiego; metody rozwijania sprawnoś ci językowych;
E.2S.U4. dobierać metody komunikowania się i wychowania językowego do specjalnych potrzeb dzieci i uczniów z dysfunkcjami słuchu;
E.2S.U5. stosować strategie, metody i formy wspierania nauczycieli pracujących z dziećmi i uczniami z niepełnosprawnością słuchową w edukacji włączającej;
E.2S.U 6. stosować podstawy języka migowego oraz odróżniać system językowo -migowy (SJM)  od polski ego języka migow ego (PJM); używać daktylografii i ideografi i (minimum 200 znaków, obejmujących pojęcia zwią zane z nauczaniem i uczeniem się, przedszkolem,  szkołą lub placówką systemu oświaty , opieką i wychowaniem) ;
E.2S.U 7. analizować pracę opiekuńczo -wychowawczą w przedszkolu, szkole  lub placów ce systemu oświat y oraz stosować formy, zasady, metody organizacji aktywności w przedszkolu, szkole lub  placów ce systemu oświaty i poza nimi; określ ić zakres  zadań pracowników.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.2S.K1. okazywania empatii  dzieciom i uczniom potrzebującym wsparcia i pomocy ; E.2S.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej  i grupie wychowawczej ; E.2S.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej ; E.2S.K4 . współpracy z nauczycielami i specjalistami  w celu doskonalenia swojego warsztatu  pracy.

Dziennik Ustaw  – 99 –  Poz. 453 – 104 – E.3S. Praktyki zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
E.3S.W1. zadania charaktery styczne dla przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświat y oraz środo wisko , w jakim one działają;
E.3S.W2. organizację, statut i plan pracy przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświat y oraz program wychowawczo -profilaktyczny;
E.3S.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu,  uczni om w szkole  lub placówce systemu oświaty i poza ni mi. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3S.U1. wyciągać wnioski z obserwacji pracy  nauczycieli,  ich  interakcji  z  dziećmi i uczniami oraz sposobu , w jaki planują i przeprowadzają zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze;
E.3S.U2. wyciągać wnioski z obserwacji  sposobu integracji działań opiekuńczo - -wychowawczych i dydaktycznych przez nauczycieli;
E.3S.U3. wyciągać wnioski z bezpośredniej obserwacji pozalekcyjnych działań opiekuńczo - -wychowawczych nauczycieli, w tym podczas dyżurów na przerwach  międzylekcyjnych i zorganizowanych wyjść grup uczniowskich;
E.3S.U4. zaplanować i przeprowadzić zajęcia pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych ; E.3S.U5. analizować , przy  pomocy  opiekuna  praktyk  zawodowych  oraz nauczycieli akademickich prowadząc ych zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno - -pedagogicznego , sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.3S.K1. skutecznego  współdziałania z opie kunem  praktyk  zawodowych  oraz  z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy.
E.T. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością wzrokową (tyflopedagogika)
E.1T. Przygotowanie merytoryczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i  rozumie:
E.1T.W1. medyczne podstawy edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością wzrokową; anatomię i fizjologię narządu wzroku , wady wzroku oraz elementy okulistyki  i optometrii ;
E.1T.W2. elementy  tyflopsychologii; miejsce tyflopsychologi i w psychologii  klinicznej ; problematykę badań naukowych w zakresie tyflopsychologii i  ich zastosowa nia w diagnozie,  rehabilitacji  i  profilaktyce;  psychologiczne aspekty  rozwoju  oraz społecznego funkcjono wania osób niewidzących, słabowidzący ch oraz

Dziennik Ustaw  – 100 –  Poz. 453 – 105 – z uszkodzeniem wzroku w późniejszym okresie życia; diagnostykę tyflopsychologiczną; rolę tyflopsychologi i we wspomaganiu rehabilitacji, edukacji,  socjalizacji i aktywizacji życiowej tych osób ;
E.1T.W3. aktualne problemy tyflopedagogiki; specyfikę rozwoju dzieci, młodzieży, osób dorosłych w kontekście potrzeb rozwojowych, edukacyjnych, prorozwojowego i psychopedagogicznego  wsparcia;  zagadnienia kompensacj i zmysłów, komunikacj i werbalnej, pozawerbalnej,  orientacj i i przemieszczani a w przestrzeni , sprawności intelektualnej, dostęp u do wiedzy i informacji,  wychowania,  specyfik i uczenia się , rozwoju kompetencji życiowych i kontakt ów społecznych,  wspomagani a rozwoju,  edukacj i, terapi i,  rehabilitacj i i  socjalizacj i;  systemy  kształcenia tych osób w Polsce i innych  państwach ; E.1T.W4. aktualne problemy  edukacji i rehabilitacji osób ze sprzężoną niepełnosprawnością wzrokową oraz ich specyfikę; potrzeby rozwojowe i edukacyjne tych osób ; zasady  samodzielnego przemieszczania się i założenia orientacji w przestrzeni; czynności samoobsługowe, motorykę dużą i małą ; pojęcia osobowoś ci,  komunikacj i werbalnej i pozawerbalnej, sprawnoś ci intelektualn ej, dostęp u do wiedzy i informacji , rozwoju kompetencji życiowych; zagadnienia wychowani a, edukacj i, terapi i, rehabilitacj i i systemy kształcenia tych osób w Polsce i innych państwach;
E.1T.W5. diagnostykę tyflopedagogiczną; pr ocedury badań diagnostycznych i eksperymentalnych; przydatność metod diagnostycznych w ocenie specyfiki zaburzeń w rozwoju; pedagogiczne metody oceny funkcjonowania edukacyjnego, fizycznego, psychicznego i społecznego; diagnozę na uży tek działań rehabilitacyjnych  i  edukacyjnych; ocenę skuteczności stosowanych metod wychowania, nauczania specjalnego i rehabil itacji;
E.1T.W6. metody wspomagania oraz terapii dziec i, młodzieży i osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrokową; metody te rapii  w  aspekcie  histo rycznym i współczesnym; wybrane metody i programy wspomagania; metody wsparci a techniczne go; E.1T.W7. zagadn ienia wczesnej interwencj i, wczesnego wspomagani a rozwoju i wczesnej  edukacji dziecka z niepełnosprawnością wzrokową – ukierunkowanie, oczekiwaną efektywność, uwarunkowania i ewaluację , wybrane metody diagnozy i programy  stymulacji , rolę zabawy , zasady współprac y z rodziną i specjalistami , rolę rodziny we  wspomaganiu  rozwoju  dziecka , system  wczesnego  wspomagania  rozwoju  dziecka w Polsce i innych  państwach;
E.1T.W8. zasady rehabilitacj i i edukacj i osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrok ową, specyfikę ich funkcjonowania, potrzeby edukacyjne i rozwojowe , problematykę aktywizacj i indywidualnej i społeczno -zawodow ej, w tym rolę środowiska rodzinnego, instytucji i organizacji społecznych w aktywizacji i wspomaganiu , doradztwa społeczno -zawodowe go, psychoterapi i, terapi i zajęciowej, preorientacj i społeczno -zawodow ej, organizacj i edukacji, rehabilitacji i wsparcia społecznego w Polsce i innych państwach ;

Dziennik Ustaw  – 101 –  Poz. 453 – 106 – E.1T.W9. metody komunikacj i wspomagając ej i alternatywn ej; wybrane metody komunikacji  z osobami niewidomymi i głuchoniewidomymi , w tym alfabet Braille’a i alfabet  Lorma , oraz oczekiwaną efektywność proponowanych działań ; zasady diagnoz y potrzeb i możliwości komunikacyjnych w zakresie wspomagającej i alternatywnej komunikacji; metodykę wprowadzania metody lub metod  komunikacji  wspomagającej i alternatywnej oraz pomoce techniczne w tym zakresie ; E.1T.W10. sytuację rodziny z dzieckiem oraz  osobą dorosłą z niepełnosprawnością wzrokową , w tym problemy akceptacji niepełnosprawności, utrudnienia życiowe, rolę wsparci a społeczne go, wpływ zaburzeń wzroku na funkcjonowanie rodziny
i relacj e wewnątrzrodzi nne; metody wspierania rodziny;
E.1T.W11. pedeutologię tyflopedagogiczną; zagadnienia związane z pracą tyflopedagoga  – zadania, zakres działalności, wymagane kompetencje, predyspozycje , rolę tyflopedagog a w  relacjach z dziećmi, młodzieżą, osobami dorosłymi, ich rodzin ami, specjalistami i s połeczeństwem , zasady etyczne , utrudnienia w pracy.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1T.U1. analizować medyczne podstawy edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością wzrokową; opisywać anatomię i fizjologię narządu wzroku i wady wzroku oraz analizować elementy okulistyki i optometrii ;
E.1T.U2. analizować elementy tyflopsychologii i określać jej miejsce w psychologii klinicznej ; charakteryzować problematykę badań naukowych w zakresie tyflopsychologii i ich  zastosowa nia w diagnozie, rehabilitacji i profilaktyce , a także psychologiczne aspekty  rozwoju oraz psychospołecznego funkcjonowania osób niewidzących, słabowidzących oraz z uszkodzeniem wzroku w późniejszym okresie życia; stosować diagnostykę tyflopsychologiczną; okr eślać rolę tyflopsychologii we wspomaganiu rehabilitacji, edukacji, socjalizacji i aktywizacji życiowej tych osób;
E.1T.U3. określać aktualne  problemy  tyflopedagogiki; opisywać specyfikę rozwoju dzieci, młodzieży, osób dorosłych w kontekście po trzeb  rozwojowych,  edukacyjnych
prorozwojowego  i psychopedagogicznego  wsparcia , kompensacj ę zmysłów , komunikację werbalną, pozawerbalną, sprawność intelektualną, orientację i przemieszczan ie w przestrzeni; analizować dostęp do wiedzy i informacji, specyfikę uczenia się , rozwój kompetencji życiowych i kontakt ów społecznych; analiz ować
wspomagani e rozwoju,  wychowania,  edukacji,  terapii,  rehabilita cji  i socjalizacji;  scharakteryzowa ć systemy kształcenia tych osób w Polsce i innych  państwach ; E.1T.U4. analizować aktualne problemy edukacji i rehabilitacji osób ze sprzężoną niepełnosprawnością wzrokową, ich specyfikę , potrzeby rozwojowe i edukacyjne , czynności samoobsługowe, motorykę dużą i małą, osobowość, komunikację werbaln ą i poza werbalną oraz sprawność intelektualną ; określać zasady samodzielnego przemieszczania się, założenia orientacji w przestrzeni , dostęp u do wiedzy i informacji; analizować i intepretować rozwój kompetencji życiowych; określać rolę wychowania, edukacji, terapii i rehabilitacji;  scharakteryzować
systemy kształcenia tych osób w Polsce i innych  państwach;

Dziennik Ustaw  – 102 –  Poz. 453 – 107 – E.1T.U5. stosować diagnostykę tyflopedagogiczną; określać i analizować procedury badań diagnostycznych  i  eksperymentalnych oraz analizować przydatność metod diagnostycznych w ocenie specyfiki zaburzeń w rozwoju; stosować pedagogiczne metody  oceny  funkcjonowania  edukacyjn ego,  fizycznego,  psychicznego  i społecznego; przeprowadzać diagnozę na uży tek  dz iałań rehabilitacyjnych i edukacyjnych; ocen iać skutecznoś ć stosowanych metod wychowania, nauczania  specjalnego i rehabilitacji ;
E.1T.U6. stosować metody wspomagania oraz terapii dziec i, młodzieży i osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrokową; analizowa ć i oceniać metody terapii w aspekcie historycznym i współczesnym , a także stosować wybrane metody i programy wspomagania i ocen iać wsparci e techniczne;
E.1T.U7. analizować wczesną interwencję i wczesne wspomaganie rozwoju  dziecka  z niepełnosprawnością wzrokową , ich ukierunkowanie, oczekiwaną efektywność, uwarunkowania i ewaluację; stosować wybrane metody diagnozy i programy stymulacji; opisywać rolę zabawy; planować współpracę z rodziną i specjalistami; określać rolę rodziny we wspom aganiu rozwoju dziecka; analizować system wczesnego wspomagania rozwoju w Polsce i innych  państwach;
E.1T.U8. planować rehabilitację i edukację osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrok ową, analizować specyfikę ich funkcjonowania,  potrzeby  edukacyjne  i rozwojowe oraz planować aktywizację indywidualną i społeczno -zawodową , w tym określać rolę środowiska rodzinnego, instyt ucji, organizacji społecznych w aktywizacji i wspomaganiu , doradztw a społeczno -zawodowe go, psychoterapi i, terapi i zajęciowej,  preorientacj i społeczno -zawodow ej; analizować organizację edukacji, rehabilitacji, ws parcia społecznego w Polsce i innych  państwach ; E.1T.U9. analizować komunikację wspomagającą i alternatywną , a także ocen iać skutecznoś ć wybranych  metod  komunikacji  z  osobami  niewidom ymi i głuchoniewidomymi , w tym alfabet u Braille’a i alfabet u Lorma; przeprowadzać diagnozę potrzeb i możliwości komunikacyj nych w zakresie wspomagającej i alternatywnej komunikacji; stosować metodykę wprowadza nia metody lub metod komunikacji wspomagającej i alternatywnej oraz  wsparcie techniczne;
E.1T.U10. analizować sytuację rodziny z dzieckiem oraz osobą dorosłą z niepełnosprawnością wzrokową; określać problemy akceptacji niepełnosprawności, utrudnienia życi owe i wsparcie społeczne; oceniać wpływ zaburzeń wzroku na funkcjonowanie rodziny; analizować relacje wewnątrzrodzinne; stosować metody wspierania rodziny; analizować sytuację rodziny osób dorosłych z niepełnosprawnością wzrok ową;
E.1T.U11. analizować pedeutologię tyflopedagogiczną; przedstawiać rolę tyflopedagog a w relacjach z dziećmi, młodzieżą, osobami dorosłym i, ich rodzin ami, specjalistami  i społeczeństwem; stosować zasady etyczne ; ocen iać efektywnoś ć działalności zawodowej; analizować u trudnienia w pracy tyflopedagog ów.

Dziennik Ustaw  – 103 –  Poz. 453 – 108 – W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.1T.K1. autorefleksji nad własnym rozwojem zawodowym;
E.1T.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zd arzeń pedagogicznych.
E.2T. Przygotowanie dydaktyczno -metodyczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2T.W1. metodykę nauczania w edukacji przedszkol nej i wczesnoszkolnej  dzieci i uczniów z niepełnosprawnością wzrokową lub sprzężoną niepełnosprawnością wzrokową; organizację i specyfikę kształcenia dzieci i uczniów; podstaw ę programową
wychowania przedszkolnego oraz podstawę pr ogramową kształcenia ogólnego w szkole podstawowej (klasy I –III) oraz ich  adaptację i realizację w stosunku do dziecka  i ucznia niewidomego, słabowidzącego oraz dziecka i ucznia ze sprzężoną niepełnosprawnością wzrokową ;  komunikacj ę języko wą w nauczaniu;  potrzebę organizowani a przestrzeni przedszkolnej i  szkolnej oraz  optymalnego  stanowiska  pracy , doboru pomocy dydaktycznych i środków tyflotechnicznych , znaczenie współprac y z rodziną, nauczycielami i specjalistami ; E.2T.W2. zasady rehabilitacj i widzenia – wybrane metody i programy rehabilitacji ; metodykę rehabilitacji wzroku i możliwości oceny uzyskanych wyników ; E.2T.W3. zasady orientacj i przestrzenn ej i przemieszczani a w przestrzeni; specyfikę potrzeb w zależności od stopnia niepełnosprawności wzrokowej; rolę sprawnoś ci ruchowej, mechanizmów kompensacji,  punkt ów orientacyjn ych,  mechanizm ów wewnątrzsterown ych i  autorehabilitacji; techniki przemieszczania się w przestrzeni;  zasady kształtowani a umiejętności orientacji  i  przemieszczania  w przestrzeni , a także środki techniczne i rol ę przewodnika ;
E.2T.W4. metodykę nauczania alfabetu Braille’a i zasady pisania na maszynie brajlowskiej;  obrazki, schematy, wykresy, plany wypukłe, zapis symboli matematycznych, muzycznych i chemicznych ;
E.2T.W5. zasady pracy opiekuńczo -wychowawczej w przedszkolu,  szkole  i  placów ce systemu oświaty ,  jej formy, zakresy  zadań pracowników , metody organizacj i aktywności w placówce i poza nią . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2T.U1. analizować metodykę nauczania w edukacji przedszkol nej i wczesnoszkolnej  dzieci i uczniów z niepełnosprawnością wzrokową lub sprzężoną niepełnosprawnością wzrokową; określać organizację i specyfikę kształcenia dzieci i uczniów z dysfunkcją wzroku; analizować podstawę programową wychowania przedszkolneg o oraz podstawę programową kształcenia ogólne go  w  szkole  podstawowej (klasy I –III), a także dokonywać ich adaptacj i i realizacj i w stosunku  do  dziecka  lub ucznia niewidomego, słabowidzącego lub ze sprzężoną niepełnosprawnością w zrokową ; stosować komunikacj ę językową w nauczaniu;

Dziennik Ustaw  – 104 –  Poz. 453 – 109 – organizować przestrze ń przedszkolną i szkolną oraz optymalne stanowiska pracy; dobierać pomoce dydaktyczne i środki tyflotechniczne; współpracować z rodziną
lub opiekunami  dziecka i  ucznia, nauczycielami i specjalistami ; E.2T.U2. prowadzić rehabilitację widzenia , analizo wać i stosować wybrane metody i programy rehabilitacji wzroku , wykorzystywać metodykę rehabilitacji wzroku
i oceniać uzyskane wyniki ; E.2T.U3. analizować orientację przestrzenną i przemieszczanie w przestrzeni , sprawność ruchową, mechanizmy kompens acji,  punkty  orientacyjne,  mechanizmy  wewnątrzsterowne i autorehabilitacji; określać sp ecyfikę potrzeb w zależności od stopnia niepełnosprawności wzrokowej; stosować techniki przemieszczania się w przestrzeni , kształtować i rozwijać umiejętności orientacji i przemieszczania się w przestrzeni , stosować środki techniczne oraz pełnić rolę przewodnika;
E.2T.U4. analizować i wykorzystywać metodykę nauczania al fabetu Braille’a; kształtować i rozwijać umiejętnoś ć pisania  na  maszynie  brajlowskiej oraz  korzystania  ze specjalistycznego sprzętu i oprogramowania ; stosować obrazki, schematy, wykresy, plany wypukłe, zapis symbo li  matematycznych,  muzycznych  i chemicznych ;
E.2T.U5. analizować pracę opiekuńczo -wychowawczą w przedszkolu, szkole lub placówce
systemu oświaty oraz stosować formy, zasady, metody organizacj i aktywności w przedszkolu, szkole lub  placówce systemu oświaty i poza nimi; określ ić zakres  zadań pracowników.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.2T.K1. okazywania empatii uczniom potrzebującym wsparcia i pomocy ; E.2T.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej  i grupie wychowawczej ; E.2T.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej ; E.2T.K4. współpracy z nauczycielami i specjalistami  w celu doskonalenia swojego warsztatu  pracy.
E.3T. Praktyk i zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
E.3T.W1. zadania charakterystyczne dla  przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświat y oraz środowisko , w jakim one działają;
E.3T.W2. organizację, statut i plan pracy przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty oraz program wychowawczo -profilaktyczny;
E.3T.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu,  uczni om w szkole  i plac ówce systemu oświaty i poza ni mi.

Dziennik Ustaw  – 105 –  Poz. 453 – 110 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3T.U1. wyciągać wnioski z obserwacji pracy nauczycieli, ich interakcji z dziećmi i uczniami oraz sposobu, w jaki planują i przeprowadzają zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze;
E.3T.U2. wyciągać wnioski z obserwacji sposobu integracji działań opiekuńczo - -wychowawczych i dydaktycznych przez nauczycieli;
E.3T.U3. wyciągać wnioski z bezpośredniej obserwacji pozalekcyjnych działań opiekuńczo - -wychowawczyc h nauczycieli, w tym podczas dyżurów na przerwach międzylekcyjnych i zorganizowanych wyjść grup uczniowskich;
E.3T.U4. zaplanować i przeprowadzić zajęcia pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych ; E.3T.U5. analizować, przy pomocy opiekuna praktyk zawodowych oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno - -pedagogicznego,  sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.3T.K1. skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych oraz z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy.
E.I. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną
E.1I. Przygotowanie merytoryczne
W zakresie wiedzy  absolwent zna i rozumie:
E.1I.W1. podstawy edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną; cele, zadania, przedmiot pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną – ujęcie historyczne; koncepcje, modele i definicje niepełnosprawności intelektualnej;  miejsce ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w systemach edukacji w Polsce i innych państwach ; zagadnienie osobowoś ci i zakres kompetencj i nauczyciela (wychowawcy); potrzeby i zadania rozwojowe osób z niepełnosprawnością intelektualną w r óżnych okresach życia; zagadnieni a wczesnego wspomagani a rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną , rolę rodzin y tego dziecka
oraz systemy wsparcia społecznego ; E.1I.W2. medyczne aspekty edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną; etiologię niepełnosprawności intelektualnej; obrazy kliniczne jednostek  chorobowych , w tym genowych i chromosomowych , związanych z niepełnosprawnością intelektualną; współczesne teorie interwencji i rehabilitacji medycznej oraz medyczne aspekty niepełnosprawności sprzężonej ;
E.1I.W3. psychologiczne aspekty edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną; kryteria definiowania niep ełnosprawności inte lektualnej  w psychologii klinicznej; genezę niepełnosprawności intelektualnej; podstawy diagnostyki; psychologiczne podstawy terapii osób z niepełnosprawnością intelektualną; wybrane metody, techniki i programy rehabilitacji psychologicznej ;

Dziennik Ustaw  – 106 –  Poz. 453 – 111 – E.1I.W4. kulturowe i społeczne aspekty niepełnosprawności intelektualnej; uwarunkowania  jakoś ci życia osób z niepełnosprawnością intelektualną – rolę czynników społeczno -kulturowych; strategie destygmatyzacji i destereotypizacji osób z niep ełnosprawnością in telektualną w kontekście rozwiązań rehabilitacyjnych, edukacyjnych, terapeutycznych;  zasady partycypacj i społecznej jako legitymizacj i praw osób z niepełnosprawnością intelektualną ;
E.1I.W5. prawne aspekty funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną : zasady orzekania o niepełnosprawności , zagadnienie ubezwłasnowolnieni a, rolę ulg i udogodnie ń, regulacje w zakresie  organizacji edukacji i wsparcia społecznego tych  osób.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1I.U1 . analizować podstawy edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną , cele  pedagogiki  tych  osób i jej  zadania – ujęcie historyczne, koncepcje, modele i definicje niepełnosprawności intelektualnej; określać miejsce  ucznia z niepełnosprawn ością intelektualną w systemach eduk acji  w Polsce i innych państwach ; definiować osobowość i kompetencje nauczyciela (wychowawcy); analizować i określać potr zeby i zadania rozwojowe osób z niep ełnosprawnością intelektualną w różnych okresach życia; uzasadniać rolę wczesnego wspomagania roz woju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną; chara kteryzować rolę rodziny osoby z niepełnosprawnością i analizować oraz określać systemy wsparcia społecznego ; E.1I.U2. analizować medyczne aspekty edukacji i reh abilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną; określać etiologię niepełnosprawności intelektualnej; przedstawiać obrazy kliniczne jednostek chorobowych , w tym genowych i chromosomowyc h, związanych z niepełnosprawnością intelektualną; analizować i wy korzystywać współczesne teorie interwencji i rehabilitacji medycznej; określać medyczne aspekty niepełnosprawności sprzężonej ;
E.1I.U3. analizować psychologiczne aspekty edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną; prezentować kryteria definiowania niepełnosprawności intelektual nej  w psychologii klinicznej; określać genezę niepełnosprawności intelektualnej; stosować pod stawy diagnostyki; analizować i stosować psychol ogiczne podstawy terapii osób z niepełnosprawnością
intelektualną; stosować wybrane metody, techniki i programy rehabilitacji psychologicznej ;
E.1I.U4. analizować kulturowe i społeczne aspekty niepełnosprawności intelektualnej; określać jakość życia osób z niepełnosprawnością intelektualną , w tym rolę czynników społeczno -kulturowych; prezentować strategie destygmatyzacji i destereotypizacji osób z niepełnosprawnością intelektualną w kontekście rozwiązań rehabilitacyjnych, edukacyjnych, terapeutycznych; analizować partycypację społeczną jako legitymizację p raw osób z niepełnosprawnością intelektualną ;

Dziennik Ustaw  – 107 –  Poz. 453 – 112 – E.1I.U5. analizować prawne aspekty funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną i zasady orzekania w  tym  zakresie ; ocenić konsekwencje
ubezwłasnowolnienia; wskazać ulgi i udogodnienia;  oceniać organizacj ę edukacj i i wsparcia społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.1I.K1. autorefleksji nad rozwojem zawodowym;
E.1I.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zdarz eń pedagogicznych.
E.2I. Przygotowanie dydaktyczno -metodyczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2I.W1. metodykę nauczania uczniów z niepełnosprawnością i ntelektualną w stopniu lekkim w  edukacji wczesnoszkolnej; podstawę pr ogramową kształcenia ogólnego w szkole podstawowej (klasy I –III), adaptację treści nauczania i ich realizację w stosunku do dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim; paradygmat konstruktywistyczny; metodykę nauczan ia  wczesnoszkolnego  w zakresie  różnych obszarów edukacji; specjalistyczne rozwiązania , ze szczególnym uwzględnieniem nauki czytania i pisania oraz edukacji  matematycznej;  metodę ośrodków pracy  jako propozycję pracy z uczniami z niepełnosprawnością inte lektualną w stopniu lekkim na I etapie edukacyjnym ;  konstruowanie i ewaluowanie indywidualnych programów edukacyjno - -terapeutycznych na I etapie edukacyjnym ; E.2I.W2. organizację i specyfikę kształcenia uczniów z niep ełnosprawnością intelektualną w stopniu  lekkim  na  II  i  III  etapie  eduk acyjnym;  zadania  nauczyciela  – wychowawcy na rożnych etapach edukacyjnych ; zasady i reguły pracy dydaktyczno -wychowawczej; cele, treści kształcenia, środki dydaktyczne, metody kształcenia , formy organizacji zajęć , zajęcia pozalekcyjne , wsparcie metodyczne nauczyciela , strategie organizowania zajęć w różnych formach edukacji uczniów z niep ełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, w tym z dodatkowymi  sprzężonymi zaburzeniami; metodyczne aspekty błędów wychowawczych oraz współpracy z rodzicami lub opiekunami uczniów i specjalistami ;
E.2I.W3. metodykę wychowania i kształcenia uczniów z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną w różnych typach placówek systemu oświat y, na różnych etapach edukacyjnych ; podstawę programową ksz tałcenia o gólnego dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych oraz kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy; wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia i oprac owywanie oraz modyfikowanie indywidualnego  programu  edukacyjno -terapeutycznego;  specjalistyczne  metody  rozwijania  kompetencji osobistych, komunikacyjnych i społecznych; zasady organizowani a przestrzeni  szkolnej  oraz  optymalnego  stanowiska  pracy;  rolę współ pracy z rodziną, nauczycielami i specjalistami ;

Dziennik Ustaw  – 108 –  Poz. 453 – 113 – E.2I.W4. metodykę pracy rewalidacyjno -wychowawczej  z osobami ze sprzężoną i znaczną
niepełnosprawnością intelektualną; metody pracy z osobami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym ; organizację i metodykę zajęć rewalidacyjno - -wychowawczych;  zasady konstruowani a indywidualnego programu zajęć rewalidacyjno -wychowawczych oraz współprac y ze środowiskiem rodzinnym lub personelem opiekuńczym placówek pobytu stałego.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2I.U1. analizować metodykę nauczania uczniów z niep ełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w edukacji  wczesnoszkolnej; analizować i realizować podstawę programową kształcenia ogólnego w szkole podstawowej (klasy I –III), dokonywać adaptacji treści nauczania i ich  realizacji  w  stosunku  do  dziecka  z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim; analizow ać paradygmat konstruktywistyczny; analizować metody kę nauczania wczesnoszkolnego w zakresie różnych obszarów edukacji; analizować i stosować specjalistyczne rozwiązania , ze szczególnym uwzględnieniem nauki czytania i pisania oraz edukacji matematycznej; stosować metodę ośrodków pracy jako propozycję pracy z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim na I etapie edukacyjnym ; konstruować i ewaluować indywidualne programy edukacyjno - -terapeutyczn e na I etapie eduk acyjnym; E.2I.U2. analizować organizację i specyfikę kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim na II i III etapie edukacyjnym; realizować zadania nauczyciela – wychowawcy na rożnych etapach edukacyjnych ; przestrzegać zasad i reguł pracy dydaktyczno -wychowawczej; określać cele, treści kształcenia, środki dydaktyczne, metody kształcenia, formy organizacji zajęć , planować zajęcia pozalekcyjne , prezentować wsparcie metod yczne nauczyciela; analizować i stosować strategie organizowania zajęć w różnych formach edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, w tym z dodatkowymi sprzężonymi zaburzeniami; analizować metodyczne aspekty błędów wychowawczych; prezentować metodyczne aspekty współpracy z rodzicami lub opiekunami uczniów oraz specjalistami ;
E.2I.U3. analizować metodykę wychowania i kształcenia uczniów z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną w różnych typach placówek systemu oświat y, na różnych etapach edukac yjnych ; realizować podstawę programową kształcenia ogólnego dla uczniów z niepełnosprawn ością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych oraz kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy; dokonywać wielospecjalistycznej oceny  poziomu funkcjonowania ucznia i opracowywać oraz modyfikować i ndywidualne  programy  edukacy jno-terapeutyczne; analizować i stosować specjalistyczne metody rozwijania kompetencji osobistych, komunikacyjnych i społecznych; organizować przestrzeń szkolną oraz optymalne stanowisko pracy; współprac ować z rodzin ami uczniów , nauczycielami i specjalistami ;

Dziennik Ustaw  – 109 –  Poz. 453 – 114 – E.2I.U4. analizować metodykę pracy rewalidacyjno -wychowawczej  z osobami ze sprzężoną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną; analizować i stosować metody pracy z osobami z  niepełnosprawnością intelektualną w stopniu znacznym ; analiz ować
organizację i metodyki zajęć rewalidacyjno -wychowawczych; konstruować indywidualne programy zajęć rewalidacyjno -wychowawczych; współpracować ze środowiskiem rodzinnym lub personelem opiekuńczym placówek pobytu stałego.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.2I.K1. okazywania empatii  dzieciom i uczniom potrzebującym wsparcia i pomocy ; E.2I.K2. profesjonalnego rozwiązywania k onfliktów w klasie szkolnej  i grupie
wychowawczej ; E.2I.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej ; E.2I.K4 . współpracy z nauczycielami i specjalistami  w celu doskonalenia swojego warsztatu  pracy.
E.3I. Praktyk i zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
E.3I.W1. zadania charakterystyczne dla przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty oraz środowisko, w jakim one działają;
E.3I.W2. organizację, statut i plan pracy przedszkola, szkoły lub placówki systemu oś wiaty oraz program wychowawczo -profilaktyczny;
E.3I.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu, uczniom w szkole lub placówce systemu oświaty i poza nimi.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3I.U1. wyciągać wnioski z obserwacji pracy  nauczycieli,  ich  interakcji  z  dziećmi i uczniami oraz sposobu, w jaki planują i przeprowadzają zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze;
E.3I.U2. wyciągać wnioski z obserwacji sposobu  integracji  dzi ałań opiekuńczo - -wychowawczych i dydaktycznych przez nauczycieli;
E.3I.U3. wyciągać wnioski z bezpośredniej obserwacji pozalekcyjnych działań opiekuńczo - -wychowawczych nauczycieli, w tym podczas dyżurów na  przerwach  międzylekcyjnych i zorganizowanych wyjść gr up uczniowskich;
E.3I.U4. zaplanować i przeprowadzić zajęcia pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych ; E.3I.U5. analizować, przy pomocy  opiekuna  praktyk  zawodowych  oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno - -pedagogicznego,  sytuacje i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk.

Dziennik Ustaw  – 110 –  Poz. 453 – 115 – W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.3I.K1. skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zaw odowych  oraz  z nauczy cielami w celu poszerzania swojej wiedzy.
E.R. Pedagogika resocjalizacyjna
E.1R. Przygotowanie merytoryczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.1R.W1. podstawy pedagogik i resocjalizacyjn ej: definicje, pojęcia, zakresy, rys historyczny , polskie szkoły pedagogiki resocjalizacyjnej – twórc ów i ich dzieła, współczesne koncepcje  i  teorie  resocjalizacyjne , proces resocjalizacji w teorii i praktyce , dylematy resocjalizacyjne , nieprzystosowanie społeczne ; resocjalizacj ę- -readaptacj ę-reintegracj ę, działania od izolacji do środowiska otwartego , koncepcj e twórczej resocjalizacji jako przykłady odziaływań destygmatyzujących i podstawy teoretyczne metodyki pracy resocjalizacyjnej ; E.1R.W2. diagnozę psychopedagogiczną w resocjalizacji , diagnozę deficytów , diagnozę potencjałów, modele diagnostyczne, diagnozę źródeł nieprzystosowania społecznego , diagnozę osób zagrożonych i nieprzystosowanych społecznie , diagnozę kryminologiczn ą; E.1R.W3. dewiacje społeczne w perspektywie pedagogiki resocjali zacyjnej , koncepcje, teorie  dewiacji społecznych , współczesne tendencje rozwoju dewiacji społecznych , etiologię , skutki dewiacji społecznych , profilaktykę i zapobieganie dewiacjom społecznym ; E.1R.W4. edukację w perspektywie pedagogiki resocjalizacyjnej , rolę szkoł y jako środowisk a społeczno -wychowawcze go oraz środowisk o inkluzji społecznej , rolę i zadania nauczycieli , wychowawców, pedagoga szkolnego i pedagoga resocjalizacyjnego,  funkcje wychowawcze szkoły , problemy wychowawcze we współczesnej szkole
i środowisku szkolnym , specyfikę proce su nauczania i pracy  szkolnej  w instytucjach , placówkach systemu oświaty i ośrodkach o charakterze  resocjalizacyjno -wychowawczym ; E.1R.W5. prawno -społeczne uwarunkowania pro cesu  resocjalizacji  w  pracy  pedagoga :  podstawy prawne funkcjonowania systemów resocjalizacji w perspektyw ie krajowej i międzynarodow ej, instytucje oddziaływań prof ilaktyczno - -resocjalizacyjnych  w środowisku otwartym , instytucje oddziaływań profilaktyczno -resocjalizacyjnych  w środowisku zamkniętym; podstawy kryminologii z elementami wiktymologii;  znaczenie organizacj i pozarządow ych w procesie  resocjalizacji;  zagadnieni a pomoc y rodzinie i poradnictw a wychowawczo -resocjalizacyjnego.

Dziennik Ustaw  – 111 –  Poz. 453 – 116 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1R.U1. analizować pedagogik ę resocjalizacyjną; przedstawiać rys historyczny pedagogiki resocjalizacyjnej;  opisywać polskie szkoły pedagogiki resocjalizacyjnej , w tym wymieniać ich twórc ów oraz ich dzieła; analizować proces socjalizacji w teorii  i praktyce , określać dylematy socjalizacyjne oraz nieprzystosowanie społeczne , analizować koncepcje, teorie, definicje; charakteryzować pojęcia resocjalizacj i- -readaptacj i-reintegracj i, stosować definicje, pojęcia i zakresy;  analizo wać i wykorzystywać współczesne koncepcje i teorie resocjalizacyjne; projektować działania od izolacji do środowiska otwartego; prezentować koncepcj ę twórczej resocjalizacji jako przykład u odziaływań destygmatyzujących; stosować podstawy teoretyczne metody ki pracy resocjalizacyjnej ; E.1R.U2. analizować i stosować diagnozę psychopedagogiczną w resocjalizacji; analizować diagnozę deficytów i potencjałów; prezentować i analizować modele diagnostyczne; stosować diagnozę źródeł nieprzystosowania społecznego; analizować i stosować diagnozę osób zagrożonych i nieprzystoso wanych  społecznie; analizować i interpretować diagnozę kryminologiczn ą; E.1R.U3. analizować dewiacje społeczne w perspektywie pedagogiki resocjalizacyjnej; interpretować koncepcje i teorie dewiacji społecznych; określać współczesne tendencje rozwoju dewiacji społecznych , przyczyny niedostosowania społecznego
i skutki dewiacji społecznych , a także stosować profilaktykę i zapobieganie dewiacjom społecznym ; E.1R.U4. analizować edukację w  perspektywie  pedagogiki  resocjalizacyjnej;  charakteryzować rolę szkoł y jako środowisk a społeczno- wychowawcze go oraz środowisko inkluzji społecznej; analizować rolę i zadania nauczycieli , wychowawców ,  pedagoga  szkolnego  i  pedagoga  resocjalizacyjnego , funkcje  wychowawcze szkoły; analizować i intep retować problemy wychowawcze we współczesnej szkole i środowisku szkolnym; określać specyfikę procesu nauczania i pracy szkolnej w instytucjach , placówkach systemu oświat y i ośrodkach o charakte rze resocjalizacyjno -wychowawczym ; E.1R.U5. analizować prawno -społeczne uwarunkowania procesu resocjalizacji w pracy pedagoga; prezentować instytucje oddziaływań profilaktyczno -resocjalizacyjnych  w środowisku otwartym i zamkniętym oraz główne organizacje pozar ządowe uczestniczące w procesie resocjalizacji ; wykorz ystywać podstawy kryminologii z elementami wiktymologii; realizować pomoc rodzinie i poradnictwo wychowawczo -resocjalizacyjne.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.1R.K1. autorefleksji nad rozwojem zawodowym;
E.1R.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zdarzeń pedagogicznych.

Dziennik Ustaw  – 112 –  Poz. 453 – 117 – E.2R. Przygotowanie dydaktyczno -metodyczne W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2R.W1. metodykę oddziaływań w placówkach resocjalizacyjnych ; teoretyczne podstawy  instytucjonalnych oddziaływań metodycznych; założenia, metody i formy realizacji socjotechniki,  psychotechniki, antropotechniki i kulturotechnik i; metody twórczej resocjalizacji w placówkach : teatru resocjalizacyjnego, resocjalizacji przez sport,  muzykoterapi i, plastykoterapi i i dram y; metody wspierające proces readaptacji  i reintegracji społecznej; metodykę pracy wychowawcy w specjalnych ośrodkach szkolno -wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach wychow awczych,  młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, schroniskach dla nieletnich i zakładach poprawczych; podstaw y metodyczne pracy wychowawcy w aresztach śledczych i zakładach karnych; przyczyny stresu i wypaleni a zawodowe go pedagogów resocjalizacyjnych ; E.2R.W2. metodykę oddziaływań resocjalizacyjnych w środowisku otwartym; teoretyczne podstawy środowiskowych oddziaływań metodycznych; zasady współprac y wychowawców ze środowiskiem otwartym; metody pracy nauczyciela, wychowawcy i pedagoga  szkolnego , realizujących zadania  resocjalizacyjne , kuratora sądowego , w ośrodkach kuratorskich ;  metody  twórczej resocjalizacji w środowisku otwartym :  teatr  resocjalizacyjny, resocjalizację przez sport, muzykoterapię, plastykoterapię i dramę ; zagadnienie superwizj i w resocjalizacj i;  metody pracy resocjalizacyjnej w środowisku lokalnym i placówkach ws parcia dziennego streetworkerów i pedagogów podwórkowych.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2R.U1. analizować metodykę oddziaływań w placówkach r esocjalizacyjnych; analizować i stosować teoretyczne podstawy instytucjonalnych oddziaływań metodycznych; analizować i stosować socjotechniki, psychotechniki, antropotechniki
i kulturotechnik i; analizować i stosować m etody twórczej resocjalizacji w placówkach: teatr resocjalizacyjn y, resocjalizacj ę przez sport, muzykoterapi ę, plastykoterapi ę i dram ę; analizować i stos ować metody wspierające proces readaptacji i reintegracji społecznej; stosować meto dykę pracy wychowawcy w specjalnych ośrodkach szkolno -wycho wawczych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, schroniskach dla nieletnich i zakładach poprawczych; analizować i stosować podstawy me todyczne pracy wychowawcy w  aresztach śledczych i zakładach karnych; określać przyc zyny stresu i wypalenia zawodowego pedagogów resocjalizacyjnych ; E.2R.U2. analizować i stosować metodykę oddziaływań resocjalizacyjnych w środowisku otwartym , teoretyczne podstawy środowiskowych oddzi aływań metodycznych; planować i realizować współpracę wy chowawców ze środ owiskiem otwartym;  analizować i stosować metody pracy nauczyciela, wychowawcy i pedagoga szkolnego , realizujących zadania resocjalizacyjne , kuratora sądowego , metody pracy w ośrodkach kuratorskich; analizować i stosować metody twórczej

Dziennik Ustaw  – 113 –  Poz. 453 – 118 – resocjalizacji w środowisku otwartym : teatr resocjalizacyjn y, resocjalizacj ę przez sport, muzykoterapi ę, plastykoterapi ę i dram ę; analizować i stosować superwizj ę w resocjaliz acji; analizować i stosować m etody  pracy  resocjalizacyjnej  w środowisku lokalnym i placówkach wsparcia dziennego streetworkerów
i pedagogów podwórkowych.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.2R.K1. okazywania  empatii  uczniom lub wychowankom  potrzebującym w sparcia i pomocy; E.2R.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej  lub  grupie  wychowa wczej; E.2R.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej ; E.2R.K4 . współpracy z nauczycielami lub  terapeutami w celu doskonalenia  swojego  warsztatu pracy.
E.3R. Praktyk i zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
E.3R.W1. zadania charakterystyczne dla szkoły , placówki systemu oświat y oraz środowisko , w jakim one działają;
E.3R.W2. organizację, statut i plan pracy szkoły oraz program wychowawczo -profilaktyczny;
E.3R.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa uczni om, wychowankom w szkole , placówce systemu oświat y i poza ni mi. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3R.U1. wyciągać wnioski z obserwacji pracy nauczycieli lub terapeutów, ich interakcji z uczniami lub wychowankami  oraz sposobu, w jaki planują i przeprowadzają zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze;
E.3R.U2. wyciągać wnioski z obserwacji sposobu integracji dzi ałań opiekuńczo - -wychowawczych i dydaktycznych przez nauczycieli lub specjalistów;
E.3R.U3. zaplanować i przeprowadzić zajęcia pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych ; E.3R.U4. analizować, przy pomocy opiekuna praktyk zawodowych  oraz nauczycieli akademickich  prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno - -pedagogicznego,  sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.3R.K1 . skutecznego współdziałani a  z  opiekunem praktyk  zaw odowych  oraz  z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy.

Dziennik Ustaw  – 114 –  Poz. 453 – 119 – E.L. Logopedia
E.1L. Przygotowanie merytoryczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.1L.W1. medyczne podstawy logopedii; biologiczne podstawy mowy  i myślenia; anatomię i fizjologię układu nerwowego; podstawy audiologii i foniatrii; zaburzenia głosu; zaburzenia genetyczne i niepełnosprawności sprzężone; podstawy ortodoncji , psychopatologii i psych iatrii , neurologii , neonatologii i fizjoterapii w logopedii ; E.1L.W2. językoznawcze po dstawy logopedii; fonetykę i fonologię współczesnego języka polskiego;  teoretyczne  po dstawy wiedzy o języku , podstawowe zagadnienia z zakresu słowotwórstwa języka polskie go, składni i fleksji języka polskiego; podstawowe pojęcia i główne teorie socjolin gwistyki; fonetykę akustyczną i wizualną ;
E.1L.W3. psychologiczno -pedagogiczne podstawy logopedii i działań profilaktyczno - -wspomagających; podstawy neuropsychologii; rozwój i kształtowanie mowy dziecka; psycholingwistykę rozwojową; psychologiczne uwarunkowania rozwoju  języka i myślenia dziecka; rolę integracj i  sensorycznej  w  rozwoju  mowy  i przyswajaniu języka; zagadnienie dwujęzycznoś ci i jej rodzaje oraz konsekwencje  dwujęzyczności dla rozwoju dziecka; profilaktykę logopedyczną; podstawy audiofonologii pedagogicznej;  zagadnienia czynnoś ci czytania i jej składnik ów w ujęciu psycholingwistycznym i glottodydaktycznym , czytani a i pisani a w komunikacji jęz ykowej; ryzyko dysleksji i zasady diagnozy i terapii dysleksj i;  zagadnienie logopedii międzykulturow ej;  metody  pedagogiczne  w  terapii  logopedycznej;  met ody komunikacji wspomagającej i alternatywnej  (AAC);  metodę fonogestowej wizualizacji mowy ( Cued Speech ); podstawy języka migowego , logorytmik i, logopedi i artystyczn ej; rolę komputera, mediów i nowych technologii w terapii logopedycznej;  zasady organizacj i pomocy logopedycznej;  rolę warsztatu pracy logopedy.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1L.U1. analizować medyczne podstawy logopedii; analizować i określać biologiczne podstawy mowy i myślenia; wyjaśniać anatomię i fizjologię układ u nerwowego;  analizować i stosować podstawy audiologii i foniatrii , ortodoncji , psychopatologii  i  psychiatrii , neurologii , neonatologii i fizjoterapii  w  logopedii ; analizować zaburzenia głosu, zaburzenia genetyczne i niepełnosprawności sprzężone;
E.1L.U2. analizować ję zykoznawcze po dstawy logopedii; a nalizować i stosować fonetykę i fonologię współczesnego języka polskiego; analizować teoretyczne po dstawy wiedzy o języku; prezentować podstawowe zagadnienia z zakresu słowotwórstwa języka polskiego , składni i fleksji język a polskiego; prezentować podstawowe pojęcia i główne teorie socjolingwistyki; analizować i interpretować fonetykę akustyczną i wizualną ;

Dziennik Ustaw  – 115 –  Poz. 453 – 120 – E.1L.U3. analizować p sychologiczno -pedagogiczne podstawy log opedii i działań profilaktyczno -wspomagających; wykorzysty wać podstawy neuropsychologii; analizować i oceniać rozwój i kształtowanie mowy dziecka oraz psycholingwisty kę rozwojową; charakteryzować i oceniać psychologiczne uwarunkowania rozwoju języka i myślenia dziecka; określać rolę integracji sensorycznej w r ozwoju mowy  i przyswajaniu języka; definiować dwujęzyczność i jej rodzaje; określać konsekwencje dwujęzyczności dla rozwoju dziecka; stosować profilaktykę logopedyczną; wykorzystywać podstawy audiofonologii pedagogicznej; analizować czynnoś ć czytania i jej składniki w ujęciu psycholingwistycznym i glottodydaktycznym oraz prezen tować rolę czytania i pisania w komunikacji  językowej; określać ryzyko dysleksji oraz dysleksję , w tym przeprowadzać jej
diagnozę i terapię; wykorzystywać logopedię mi ędzykulturową; analizować i stosować metody pedagogiczne , met ody komunikacji wspomagającej i alternatywnej (AAC) oraz podstawy języka migowego w terapii logopedycznej;  stosować logorytmikę i logopedię artystyczną . W zakresie kompetencji społecznych absolwe nt jest gotów do:
E.1L.K1. autorefleksji nad rozwojem zawodowym;
E.1L.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zdarzeń pedagogicznych.
E.2L. Przygotowanie dydaktyczno -metodyczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2L.W1. zasady diagnostyk i logopedyczn ej czynności prymarnych i odruchów orofacjalnych oraz postępowani a rehabilitacyjne go w zaburzeniach połykania; zagadnienia wczesnej interwencj i logopedyczn ej, opóźnion ego rozw oju mowy w diagnozie i terapii , niedokształceni a mowy poch odzenia korowego , rodzajów
zaburze ń wymowy (dyslali i), zaburze ń płynnoś ci mówienia – jąkania i giełkot u, mutyzmu wybiórczego , afazji , dyzartrii ; zasady diagnoz y i terapi i logopedycznej,  w tym osób z niepełnosprawnością intelektualną , osób z zaburzeniami ze spektrum  autyzmu oraz osób z dyzartrią ; metodykę postępowania logopedycznego i zasady
konstruowania programów terapii logopedycznej; zagadnienia tyflologopedi i, surdologopedi i, gerontologopedii i onkologopedii, z podstawami rehabilitacji gł osu po laryngektomii; metody wychowania słuchowego i językowego oraz rewalidacji  indywidualnej . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2L.U1. analizować i stosować diagnostykę logo pedyczną czynności prymarnych i odruchów orofacjalnych; planować i realizować postępowanie rehabilitacyjne w zaburzeniach połykania; planować i realizować wczesną interwencję logopedyczną; określać opóźniony rozwój mowy w diagnozie i terapii , niedokształcenie mowy pochodzenia korowego , zaburzenia wymowy  (dyslali e);  planować i realizować diagnozę i terapię osób z niepełnosprawnością intelektualną;

Dziennik Ustaw  – 116 –  Poz. 453 – 121 – określać zaburzenia płynności mówienia – jąkani a i giełkot u; stosować
tyflologopedię i surdologopedię oraz metody wychowania słuchowego i językowego; diagnozować i analizow ać mutyzm wybiórczy; planować i realizować diagnozę i terapię logopedyczną osób z zaburzeniami ze spektrum  autyzmu; diagnozować afazję i prowadzić jej terapię; planować i realizować pracę logopedyczną z pacjentem z dyzartrią; p lanować i realizować metodykę rewalidacji indywidualnej;  stoso wać gerontologopedię i onkologopedię z podstawami rehabilitacji głosu po laryngektomii; przeprowadzać diagnozę i konstruować program y terapii logopedycznej, z metodyką postępowania logopedyczneg o. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.2L.K1. okazywania empatii dzieciom i uczniom potrzebującym wsparcia i pomocy ; E.2L.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej i grupie wychowa wczej; E.2L.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej ; E.2L.K4. współpracy z nauczycielami i specjalistami w celu doskonalenia swojego warsztatu  pracy.
E.3L. Praktyk i zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
E.3L.W1. zadania charakterystyczne dla  przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświat y oraz środowisko , w jakim one działają;
E.3L.W2. organizację, statut i plan pracy przedszkola , szkoły lub placówki systemu oświaty oraz program wychowawczo -profilaktyczny;
E.3L.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu i  uczni om w szkole lub placówce systemu oświaty i poza ni mi. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3L.U1. wyciągać wnioski z obserwacji pracy  nauczycieli,  ich  interakcji  z  dziećmi i uczni ami oraz sposobu, w jaki planują i przeprowadzają zajęcia dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze i terapeutyczne; 
E.3L.U2. wyciągać wnioski z obserwacji sposobu integracji działań opiekuńczo - -wychowawczych,  dydaktycznych i terapeutycznych  przez  nauczycieli lub  terapeutów;
E.3L.U3. wyciągać wnioski z bezpośredniej obserwacji zajęć terapeutycznych;
E.3L.U4. zaplanować i przeprowadzić zajęcia pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych ; E.3L.U5. analizować, przy  pomocy  opiekuna  praktyk zawodowych oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno - -pedagogicznego, sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk.

Dziennik Ustaw  – 117 –  Poz. 453 – 122 – W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.3L.K1. skutecznego  współdziałania z  opiekunem  praktyk  zaw odowych  oraz  z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy.
E.K. Pedagogika korekcyjna (terapia pedagogiczna)
E.1K. Przygotowanie merytoryczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.1K.W1. podstawy  pedagogiki  korekcyjnej : pojęcie, cel e, zadania, zasady, przedmiot i podmiot oddziaływań pedagogiki korekcyjnej , zasady korekcj i i kompensacj i jako  oddziaływa ń terapeutyczn ych wobec  dziecka  z  grupy  ryzyka  specyficznych  trudności w uczeniu się oraz uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się czytania, pisania oraz liczenia , zwykłe i specyficzne trudności w uczeniu się , obraz  kliniczny i psychologiczny ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się; miejsce ucznia ze specy ficznymi trudnościami w uczeniu się w polskim systemie edukacji oraz w systemach  wybranych państw; postawy nauczycieli wobec ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się ; E.1K.W2. medyczne podstawy pedagogiki korekcyjnej; funkcjonowanie  ośrodkowego u kładu nerwowego w kontekście specyficzn ych trudności w uczeniu się; etiopatogenezę specyficznych trudności w uczeniu się ; E.1K.W3. psychologiczno -pedagogiczne aspekty pedagogiki korekcyjnej i oddziaływań terapeutycznych;  podstawy  neuropsychologii;  psychologiczne  uwarunkowania  procesów poznawczych; logopedyczne aspekty specyficznych trudności
w uczeniu się ;
E.1K.W4. prawne aspekty funkcjonowania ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, postępowania wspierającego wobec tego ucznia w szkole i poradni psychologiczno -pedagogicznej , a także prawne aspekty dia gnozy specyficznych  trudności w uczeniu się oraz organizacji pomocy psychologiczno -pedagogicznej
w tym zakresie . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1K.U1. analiz ować podstawy pedagogiki korekcyjnej; analizować i definiować pojęcie, cele, zadania, zasady, przedmiot i podmiot oddziaływań pedagogiki korekcyjnej; interpretować korekcję i kompensację jako oddziaływa nia terapeutyczn e wobec  dziecka z grupy ryzyka specyficznych trudności w uczeniu się oraz uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się; różnicować zwykłe i specyficzne  trudności w uczeniu się; prezentować obraz kliniczny i psychologiczny uczni a ze specyficznymi trudn ościami w uczeniu się; ch arakteryzować miejsce ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się w p olskim systemie edukacji oraz  w systemach  wybranych państw; określać post awy  nauczycieli  wobec  ucznia  ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się ;

Dziennik Ustaw  – 118 –  Poz. 453 – 123 – E.1K.U2. analizować medyczne  podstawy  pedagogiki  korekcyjnej oraz funkcjonowanie  ośrodkowego układu nerwowego w kontekście specyficznych trudności w uczeniu się; określać etiopatogenezę specyficznych trudności w uczeniu się ; E.1K.U3. analizować psychologiczno -pedagogiczne a spekty  pedagogiki  korekcyjnej  i oddziaływań terapeutycznych; analizować podstawy neuropsychologii; określać psychologiczne uwarunkowania procesów poznawczych i logopedyczne aspekty  specyficznych trudności w uczeniu się ;
E.1K.U4. analizować prawne aspekty funkcjonowania ucznia  ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się , postępowania wspierającego wobec tego ucznia w szkole i poradni psychologiczno -pedagogicznej; analizować i interpretować prawne aspekty diagnozy  specyficznych  t rudności w uczeniu się; analizować prawne aspekty organizacji pomocy psychologiczno -pedagogicznej.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.1K.K1. autorefleksji nad rozwojem zawodowym;
E.1K.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zdarzeń pedagogicznych.
E.2K. Przygotowanie dydaktyczno -metodyczne W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2K.W1. pedagogiczne postępowanie diagnostyczne wobec dziecka z grupy ryzyka specyficznych trudności w uczeniu się oraz ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się; zasady prowadzenia dokumentacji diagnostycznej dziecka z grupy  ryzyka specyficznych trudności w uczeniu się i ucznia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się;
E.2K.W2. metodykę zajęć korekcyjno -kompensacyjnych;  metodyczne aspekty współpracy z rodzicami, opiekunami, nauczycielami i specjalistami;  metody terapii w nauce czytania, pisania oraz edukacji matematycznej; wybran e narzędzi a diagnostyczn e do diagnozy pedagogicznej przeprowadzanej w przedszkolu, szkole  lub poradni psychologiczno -pedagogicznej;  metod y terapeutyczn e stosowan e w pracy z dzieckiem z grupy ryzyka  specyficznych trudności w uczeniu się i z uczniem ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się; zasady udzielania wsparcia uczni owi, rodzicom, opiekunom i nauczyciel om pracujący m z dzieckiem  z grupy ryzyka  specyficznych trudności w uczeniu się i uczniem ze  specyficznymi  trudnościami w uczeniu się;
E.2K.W3. działania profilaktyczne zapobiegające trudnościom w uczeniu się ; warsztat terapeuty  pedagogicznego;  sposób konstruowani a i ewaluacji indywidualnych  i grupowych planów korekcyjno -kompensacyjnych.

Dziennik Ustaw  – 119 –  Poz. 453 – 124 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2K.U1. analizować pedagogiczne postępow anie diagnostyczne wobec dziecka z grupy  ryzyka specyficznych trudności w uczeniu się oraz ucznia ze  specyficznymi  trudnościami w uczeniu się; analizować i tworzyć dokumentację diagnostyczną dziecka  z  grupy  ryzyka  specyficznych  trud ności w uczeniu się i uc znia ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się ;
E.2K.U2. analizować metodykę zajęć korekcyjno -kompensacyjnych , metodyczne aspekty  współpracy z rodzicami, opiekunami,  nauczycielami i specjalistami; a nalizować i stosować metody terapii w nauce czytania, pisania oraz edukacji matematycznej;  wykorzystywać wybrane narzędzia diagnostyczne do diagnozy pedagogicznej przeprowadzanej  w  przedszkolu,  szkole  lub poradni  psychologiczno - -pedagogicznej; stosować metody terapeutyczne w pracy z dzieckiem z grupy  ryzyka  specyficznych trudności w uczeniu się i  z  uczniem  ze  specyficznymi  trudnościami w uczeniu się; projektować proces wsparcia dziecka lub  ucznia, rodziców lub opiekunów i nauczycieli pracujących z dzieckiem  z grupy ryzyka  specyficznych trudności w uczeniu się oraz uczniem ze  specyficznymi  trudnościami w uczeniu się;
E.2K.U3. planować i realizować d ziałania profilaktyc zne zapobiegające trudnościom w uczeniu się ; wykorzystywać warsztat terapeuty pedagogicznego; k onstruować i ewaluować indywidualne i grupowe plany korekcyjno -kompensacyjn e. W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.2K.K1. okazywania empatii  dzieciom i uczniom potrzebującym wsparcia i pomocy ; E.2K.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej  i grupie wychowaw czej; E.2K.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej ; E.2K.K4. współpracy z nauczycielami w celu doskonalenia swojego warsztatu pracy.
E.3K. Praktyk i zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
E.3K.W1. zadania charakterystyczne dla  przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświat y oraz środo wisko , w jakim one działają;
E.3K.W2. organizację, statut i plan pracy przedszkola  lub szkoły oraz program wychowawczo -profilaktyczny;
E.3K.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu i  uczni om w szkole  lub placówce systemu oświaty i poza ni mi.

Dziennik Ustaw  – 120 –  Poz. 453 – 125 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3K.U1. wyciągać wnioski z  obserwacji  pracy  nauczycieli,  ich  interakcji  z  dziećmi i uczniami oraz sposobu, w jaki planują i przeprowadzają zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze;
E.3K.U2. wyciągać wnioski z obserwacji sposobu  integracji  dzi ałań opiekuńczo - -wychowawczych i  dydaktycznyc h przez nauczycieli;
E.3K.U3. wyciągać wnioski z bezpośredniej obserwacji pozalekcyjnych działań opiekuńczo - -wychowawczych  nauczycieli , w tym podczas dyżurów na przerwach  międzylekcyjnych i zorganizowanych wyjść grup uczniowskich;
E.3K.U4. zaplanować i przeprowadzić zajęcia pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych ; E.3K.U5. analizować, przy  pomocy  opiekuna  praktyk  zawodowych  oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno - -pedagogicznego , sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.3K.K1. skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zaw odowych oraz z nauczycielami w celu poszerzania swojej  wiedzy.
E.LT. Pedagogika leczniczo -terapeutyczna
E.1LT. Przygotowanie merytoryczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.1LT.W1. medyczne podstawy pedagogiki leczniczo -terapeutycznej; biologiczne podstawy  rozwoju; anatomię i fizjologię układu nerwowego; podstawy neurologii, psychiatrii,  pediatrii (choroby wieku dziecięcego, choroby przewlekłe ,  ich  typologi ę i podział, z uwzględnieni em chorób somatycznych, psychosomatycznych i psychicznych); etiopatogenezę zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych ; E.1LT.W2. psychologiczno -pedagogiczne  aspekty  pedagogiki  leczniczo -terapeutycznej;  psychologiczne  i  socjologiczne  koncepcje  choroby  somatycz nej  i niepełnosprawności ruchowej; skutki przewlekłych chorób w rozwoju dzieci; zagadnienie spostrzegani a choroby przez dzieci i młodzież z zaburzeniami sensomotorycznymi; społeczn e problemy dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością ruc hową; problemy psychologiczne i psychopatologiczne  w ciężkich uszkodzeniach narządu ruchu; problemy emocjonalne, opiekuńczo - -wychowawcze, edukacyjne i socjalne dzieci , rodziców i opiekunów dzieci chorych  i z niepełnosprawnością ruchową ; rolę lęku w przewlekłych choroba ch  psychosomatycznych u dzieci i młodzieży; zagadnienie obraz u siebie  u dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością sensomotoryczną;

Dziennik Ustaw  – 121 –  Poz. 453 – 126 – E.1LT.W3. istotę, przyczyny i postępowanie w wybranych chorobach dzieci i młodzieży (cukrzycy, epilepsji, niewydolności nerek, alergii, astmie oskrze lowej, chorobie  nowotworowej, w tym białaczce , otyłości, anoreksji i bulimii , karłowatości i innych odmienności somatycznych, mózgowym porażeniu dziecięcym ) w  aspektach  biomedycznym  i  psychospołecznym ; psychosomatyczne  i  somatopsychiczne  zależności w przebiegu choroby i rozwoju dziecka; specyfikę zachowania dziecka w sytuacji choroby przewlekłej oraz jego emocjonalne i społeczne przystosowanie się ;
E.1LT.W4. zasady wczesnej interwencj i wobec  dzieci  z  przewlekłą chorobą somatyczną i niepełnosprawnością ruchową oraz hospitalizacj i w życiu dziecka z chorobą somatyczną; zagadnienie chorob y szpitaln ej u małego dziecka ; E.1LT.W5. zagadnienie wrażliwoś ci empatyczn ej dzieci z dysfunkcją narządu ruchu
w kontekście ich środowisk a rodzinnego;  formy edukacji i  rehabilitacji  dzieci  chorych i z niepełnosprawnością ruchową; znaczenie jakoś ci i sens u życia w chorobach przewlekłych osób dorosłych; zagadnienia zaburze ń i chorób psychicznych ;
E.1LT.W6. rolę poradnictwa rehabilitacyjnego w procesie kreowania kariery osoby z chorobą somatyczną, psychiczną albo niepełnosprawnością ruchową; problemy opieki paliatywnej i hospicyjnej; metody wspierania rodziny dziecka chorego; rolę nauczyciela -wychowawcy w zakładzie leczniczym; utrudnienia w pracy nauczycieli.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1LT.U1. analizować medyczne podstawy pedagogiki leczniczo -terapeutycznej , biologiczne  podstawy rozwoju , anatomię i fizjologię układu nerwowego , podstawy neurologii, psychiatrii i pediatrii; opisać choroby wieku dziecięcego, choroby przewlekłe , ich typologi ę i podział, z uwzględnieniem chorób som atycznych, psychosomatycznych  i psychicznych; określać etiopatogenezę zabur zeń i nieprawidłowości rozwojowych ; E.1LT.U2. analizować psychologiczno -pedagogiczne  aspekty  pedagogiki  leczniczo - -terapeutycznej; analizować i interpretować psychologiczne i socjologiczne koncepcje choroby somatycznej i niepełnosprawności ruchowej; okreś lać skutki przewlekłych chorób w rozwoju dzieci;  opisać spostrzeganie ch oroby przez dzieci  i młodzież z zaburzeniami sensomotorycznymi; określać społeczne problemy  dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością ruchową; analizować i interpre tować problemy psychologiczne i psychopatologiczne w ciężkich uszkodzeniach narządu ruchu; analizować problemy emocjonalne, opiekuńczo -wychowawcze, edukacyjne  i socjalne dzieci , rodziców i opiekunów dzieci chorych i z niepełnosprawnością ruchową ; określać rolę l ęku w przewlekłych chorobach  psychosomatycznych  u dzieci i młodzieży; kształtować obraz siebie u dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością sensomotoryczną;

Dziennik Ustaw  – 122 –  Poz. 453 – 127 – E.1LT.U3. analizować istotę, przyczyny i postępowanie w  wybranych  chorobach  dzieci  i młodzieży (cukr zycy, epilepsji, niewydolności nerek, alergii, astmie oskrzelowej, chorobie nowotworowej, w tym białaczce, otyłości, anoreksji i bulimii, ka rłowatości i innych odmienności somatycznych, mózgowym porażeniu dziecięcym) w aspektach  biomedycznym i psychospołecznym; określać i analizować psychosomatyczne i somatopsychiczne zależności w przebiegu choroby i rozwoju dziecka; analizować specyfikę zachowania dziecka w sytuacji choroby prze wlekłej oraz jego emocjonalne i społeczne przystosowanie się ;
E.1LT.U4. analizować wczesną interwencj ę wobec dzieci z  przewlekłą chorobą somatyczną i niepełnosprawnością ruchową; analizować rolę h ospitalizacji w życiu dziecka  z chorobą somatyczną i chorobę szpitalną u małego dziecka ; E.1LT.U5. określać wrażliwość empatyczną dzieci z dysfunkcją narządu ruchu w kontekście
ich środowisk a rodzinne go; planować formy edukacji i rehabilitacji dzieci chorych  i z niepełnosprawnością ruchową; analizować jakość życia w chorobach przewlekłych osób dorosłych; opisywać zaburzenia i choroby psychiczne ;
E.1LT.U6. analizować rolę poradnictwa rehabilitacyjnego w pro cesie kreowania kariery  osoby  z chorobą somatyczną, psychiczną albo niepełnosprawnością ruchową ; analizować i interpretować problemy opieki paliatywnej i hospicyjnej; planować metody wspierania rodziny dziecka chorego; określa ć rolę nauczyciela -wychowawcy  w zakładzie leczniczym; analizować utrudnienia w pracy nauczycieli.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.1LT.K1. autorefleksji nad rozwojem zawodowym;
E.1LT.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zdarzeń pedagogicznych.
E.2LT. Przygotowanie dydaktyczno -metodyczne W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2LT.W1. warunki i specyfikę kształcenia dzieci i młodzieży w podmiotach  leczniczych;  zasady organizacj i grupy wychowawczej, przestrzeni i ś rodowiska materialnego lekcji w  podm iocie leczniczym;  zagadnienie zespoł ów dziecięcych jako  czynnik a obciążającego lub odciążając ego; zasady organizacji  dziecku choremu bodźców świata zewnętrznego; zasady organizacj i pracy dydaktycznej z punktu widzenia poziomów wysiłkowych; zasady terapi i obciążeniow ej (spoczynkow ej), terapi i czynnościow ej;  rolę bajki terapeutycznej jako ważnego elementu dydaktyki dzieci chorych
i z niepełnosprawn ością ruchow ą; rolę zabawy w edukacji chorego dziecka ;
E.2LT.W2. nowoczesne  technologie  w  edukacji uczniów przewlekle chorych i z niepełnosprawnością ruchową; metod y pracy z uczniami przewlekle i terminalnie chorymi oraz z niepełnosprawnością ruchową w szkole; klasyfikację form organizacyjnych  pracy  ucznia  w  warunkach  szpitalnych;  metody  i  techniki  pracy  grupowej oraz wspierania środowiska rodzinnego dziecka chorego; zasady pracy opartej na aktywizacji osób w podeszłym wieku w  podmiotach leczniczych i terapeutycznych;

Dziennik Ustaw  – 123 –  Poz. 453 – 128 – E.2LT.W3. warsztat pracy nauczyciela -wychowawcy dzieci przewlekle chorych;  problematykę osobowości nauczyciela i jego nastawienie do dzi ecka jako czynnik odciążający i obciążający; kontekst etyczny w pracy nauczyciela -wychowawcy dzieci chorych;  funkcje  nauczyciela -wychowawcy: terapeutyczno -rehabilitacyjn ą, wychowawcz ą, opiekuńcz ą i  dydaktyczn ą; zasady nauczani a w  ramach  form  terapii  wychowawczej;  zagadnienie nauczyciel a-wychowawcy  jako  organizator a codziennego życia dziecka w podmiocie leczniczym  i  jako  zastępc y rodziny dziecka chorego.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2LT.U1. analizować warunki i specyfikę kształcenia dzieci i młodzieży w podmiotach
leczniczych; planować organizację grupy wychowawczej, przestrzeni i środowiska materialnego le kcji w  podmiocie leczniczym; charakteryzować zespoły dziecięce jako czynnik obciążający lub odciążający; organizować dziecku choremu bodźce świata zewnętrznego; organizować pracę dydaktyczną z punktu widzenia poziomów wysiłkowych; planować i realizować terapię obciążeniową (spoczynkow ą) i terapię czynnościow ą; określać rolę bajki terapeutycznej jako ważnego elementu dydaktyki dzieci chorych i z niepełnosprawnością ruchow ą oraz rolę zabawy w edukacji chorego dziecka ;
E.2LT.U2. analizować nowoc zesne  technologie  w  edukacji uczniów przewlekle chorych i z niepełnosprawnością ruchową; planować i wykorzystywać metody pracy z uczniami przewlekle i terminalnie chorymi oraz  z niepełnosprawnością ruchową w szkole; klasyfikować formy organizacyjne pracy u cznia  w  warunkach  szpitalnych; wykorzystywać metody i techniki pr acy grupowej; dobierać metody i techniki wspierania środowiska rodzinnego dziecka chorego; analizować pra cę opartą na aktywizacji osób w podeszłym wieku w podmiotach leczniczych  i terapeutycz nych;
E.2LT.U3. planować i analizować warsztat pracy nauczyciela -wychowawcy dzieci przewlekle  chorych; analizować osobowość nauczyciela i jego nastawienie do dziecka jako czynnik odciążający i obciążający; określać kontekst etyczny w pracy nauczyciela - -wychowawcy  dzieci  chorych oraz funkcje  nauczyciela -wychowawcy :  terapeutyczno -rehabilitacyjn ą,  wychowawcz ą, opiekuńcz ą i  dydaktyczn ą;  prowadzić nauczanie w ramach form terapii wychowawczej; planować działania jako nauczyciel -wychowawca, organizator codziennego życia dziecka w podmiocie leczniczym i jako zastępca rodziny dziecka chorego.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.2LT.K1. okazywania empatii dzieciom i uczniom potrzebującym wsparcia i pomocy ; E.2LT.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej  i grupie wychowa wczej; E.2LT.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej ; E.2LT.K4. współpracy z nauczycielami w celu doskonalenia swojego warsztatu pracy.

Dziennik Ustaw  – 124 –  Poz. 453 – 129 – E.3LT. Praktyk i zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
E.3LT.W1. zadania charakterystyczne dla  przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświat y oraz środowisko , w jakim one  działają;
E.3LT.W2. organizację, statut i plan pracy przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświat y oraz program wychowawczo -profilaktyczny;
E.3LT.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu,  uczni om w szkole
lub placówce systemu oświaty i poza ni mi. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3LT.U1. wyciągać wnioski z obserwacji pracy nauczycieli, ich interakcji z dziećmi i uczniami oraz sposobu, w jaki planują i przeprowadzają zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze;
E.3LT.U2. wyciągać wnioski z obserwacji sposobu integracji działań opiekuńczo - -wychowawczych i dydaktycznych przez nauczycieli;
E.3LT.U3. wyciągać wnioski z bezpośredniej obserwacji poza lekcyjnych działań opiekuńczo - -wychowawczych nauczyciel i, w tym podczas dyżurów na  przerwach  międzylekcyjnych i zorganizowanych wyjść grup uczniowskich;
E.3LT.U4. zaplanować i przeprowadzić zajęcia pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych ; E.3LT.U5. analizować, przy pomocy opiekuna praktyk zawodowych  oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno - -pedagogicznego,  sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  z aobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.3LT.K1. skutecznego współdziałania z opie kunem praktyk zawodowych oraz z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy.
E.WW. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
E.1WW. P rzygotowanie  merytoryczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.1WW.W1. medyczne  podstawy  wczesnego  wspomagania  rozwoju  dziecka i  wczesnej  interwencji terapeutycznej , biologiczne podstawy rozwoju , anatomię i fizjologię układu nerwowego , podstawy neurologii , neonatologii, audiologii i okulistyki
oraz genetyki;  zagadnienia zaburze ń genetyczn ych i niepełnosprawności , w tym sprzężonych, poradnictw a laktacyjnego, diagnoz y pediatryczn ej małego dziecka , w tym wcześniaka , zagrożonego zaburzeniami rozwoju; p odstawy fizjoterapii  w pracy z małym dzieckiem , a także choroby wieku dziecięcego i choroby przewlekłe u dzieci ;

Dziennik Ustaw  – 125 –  Poz. 453 – 130 – E.1WW.W2. psychologiczno -pedagogiczne podstawy wczesnego  wspomagania  rozwoju
dziecka i wczesnej  interwencji  terapeutycznej; podstawy  neuropsychologii;  psychologię rozwoju, w tym prenat alną; etiopatogenezę zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych; psychologię kliniczną i psychopatologię małego dziecka; czynniki rozwoju i środowisko wychowawcze małego dziecka; zagadnienie niepełnosprawnoś ci i zagrożenie niepełnosprawnością ; rodzaje  niepełnosprawności u dzieci i zaburze ń neurorozwojow ych, mózgowe porażenie dziecięce, autystyczne spektrum zaburzeń , ADHD i zaburzenia językowe;  problematykę zaburze ń emocji i zachowania u dzieci , psychohigien y, profilaktyk i i wczesne go rozpoznawani a zaburzeń rozwoju; zasady opieki i pielęgnacj i wychowującej małego dziecka, psychoedukacj i oraz wsparci a psychopedagogiczne go rodziców lub opiekunów dziecka  z zagrożonym rozwojem;  zasady przeprowadzania trening ów umiejętności wychowawczych;
rolę zabaw y i metody aktywizujące w pracy z małym dzieckiem; rolę socjalizacji i uspołeczniania dziecka; psycholingwistykę rozwojową ; zagadnienie kształtowani a mowy i języka dziecka , wczesnej nauki czytania w normie i patologii , ryzyka dysleksji, w tym jej diagnoz y i terapi i; metody pedagogiczne  we  wczesnym  wspomaganiu  rozwoju dziecka; rolę wspomagania rozwoju intelektualnego;  metody komunikacji wspomagającej i alternatywnej (AAC); podstawy języka migowego; rolę komputera, mediów i nowych tec hnologii  we wspomaganiu rozwoju  dziecka;  zasady organizacj i opieki  i  wychowania  małego dziecka w Polsce; zasady organizacj i, modele i standardy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka  oraz wczesnej interwencji terapeutycznej ;
E.1WW.W3. podstawy  rehabilitacji ;  zasady rehabilitacj i dziecka  z  zaburzeniami  funkcji  ruchowych , rehabilitacj i i  wychowani a słuchowe go dziecka  z  uszkodzonym  słuchem , rehabilitacj i i rozwijani a umiejętności widzenia dziecka z uszkodzonym wzrokiem , rehabilitacj i i terapi i logopedyczn ej dziecka z za burzeniami mowy , rehabilitacj i dziecka  z  wczesnymi  symptomami  autystycznego  spektrum  zaburzeń; meto dy diagnozy zaburzeń i nieprawidłowości w rozwoju; rolę komunikacji prewerbalnej i  niewerbalnej we wczesnym wspomaganiu rozwoju
dziecka;  programy  terapeutyczne  stosowane  we  wczesnym  wspomaganiu  rozwoju dziecka  i wczesnej interwencji.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1WW.U1. analizować medyczne podstawy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka  i wczesnej  interwencji  terapeutycznej ; analizować i intepretować biologiczne podstawy rozwoju; analizować anatomię i fizjologię układu nerwowego , podstawy neurologii , audiologii , okulistyki i neonatologii ; wykorzystywać wiedzę z zakresu podstaw  genetyki;  o kreślać zaburzenia genetyczne i niepełnosprawności , w tym sprzężone; realizować poradnictwo laktacyjne; interpretować diagnozę pediatryczn ą małego dziecka , w tym wcześniaka , zagrożonego zaburzeniami rozwoju; wykorzystywać podstawy fizjoterapii w pracy z małym dzieckiem; okre ślać choroby wieku dziecięcego i choroby przewlekłe u dzieci ;

Dziennik Ustaw  – 126 –  Poz. 453 – 131 – E.1WW.U2. analizować psychologiczno -pedagogiczne podstawy wczesnego wspomagania rozwoju  dziecka  i  wczesnej  interwencji  terapeutycznej , podstawy neuropsychologii , psychologię rozwoju, w tym prena talną; okr eślać etiopatogenezę zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych; analizować psychologię kliniczną i psychopatologię małego dziecka; określać czynniki rozwoju i środowisko wychowawcze małego dziecka , niepełnosprawność i zagrożenie niepełnosprawności ą oraz rodzaje niepełnosprawnoś ci u dzieci;  określać i analizować zaburzenia neurorozwojowe, mózgowe porażenie dziecięce, autystyczne spektrum zaburzeń , ADHD i zaburzenia językowe; określać i analizować zaburzenia emocji i zachowania u dz ieci; stosować psychohigienę, profilaktykę i wczesne rozpoznawanie zabu rzeń rozwoju; planować opiekę i pielęgnację wychowującą małego dziecka; planować psychoedukację oraz wsparcie psycho pedagogiczne rodziców i opiekunów dziecka z zagrożonym rozwojem;  plan ować i realizować treningi umiejęt ności wychow awczych;  wykorzystywać zabawę i metody aktywizujące w pracy z małym dzieckie m;  określać rolę socjalizacji i uspołeczniania dziecka; stosować psycholingwistykę rozwojową, kształtować rozwój mowy i języka dziecka ; określać rolę wspomagania  rozwoju  intelektualnego, wczesną naukę czytania w normie i patol ogii, ryzyko dysleksji , jej diagnozę i terapię; planować i stosować metody pedagogiczne w e wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka, metody komunikacji  wspomagającej i alternatywnej (AAC) i podstawy języka migowego; określać rolę komputera, mediów i nowych technologii we wspomaganiu rozwoju dziecka; analizować organizację opieki i wychowania małego dziecka w Polsce; określać organizację, mode le i standardy wczesnego wspo magania rozwoju dziecka  oraz wczesnej interwencji terapeutycznej ;
E.1WW.U3. analizować przebieg  rehabilitacji dziecka z zaburzeniami funkcji ruchowych , rehabilitacj i  i  wychowania słuchowe go dziecka z uszkodzonym słuchem , rehabilitacj i i  rozwijani a umiejętności widzenia dziecka  z  uszkodzonym  wzrokiem, rehabilitacj i i terapii logopedyczn ej dziecka z zaburzeniami mowy,
rehabilitacj i dziecka  z  wczesnymi  symptomami  autystycznego  spektru m zaburzeń; stosować metody dia gnozy zaburzeń i niepraw idłowości w rozwoju; określać rolę komunikacji prewerb alnej  i  niewerbalnej  we  wczesnym  wspomaganiu rozwoju dziecka; realizow ać programy terapeutyczne stoso wane we wczesnym wspomaganiu rozwoju  dziecka i wczesnej interwencji.
W zakresie kompetencji społeczny ch absolwent jest gotów do:
E.1WW.K1. autorefleksji nad rozwojem zawodowym;
E.1WW.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zdarzeń pedagogicznych.

Dziennik Ustaw  – 127 –  Poz. 453 – 132 – E.2WW. P rzygotowanie dydaktyczno -metodyczne W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2WW.W1. diagnozę funkcjonalną we wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka , wielospecjalistyczną ocenę rozwoju dziecka i sfery jego najbliższego rozwoju; ideę projektowania kompleksowego w sparcia  terapeutycznego  dziecka,  jego  rodziny lub opiekunów , programów oddziaływa ń wspomagających i ich ewaluacji , metodykę wieloprofilowego usprawniania i organizacji współpracy w zespole interdyscyplinarnym; rolę warsztatu pracy specjalisty z zakresu wczesnego  wspomagania  rozwoju dziecka ; metodykę edukacji bazalnej, stymulacji i inte gracji sensorycznej; metodykę treningu interakcji między małym dzieckiem i rodzicami lub opiekunami ; metodykę wczesnej edukacji . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2WW.U 1. planować, przeprowadzać i analizować diagnozę funkcjonalną we wczesnym wspomaganiu  rozwoju dziecka ; planować, real izować i interpretować wielospecjali styczną ocenę rozwoju dziecka i sfery jego najbliższego rozwoju; projektować kompleksowe wsparcie terapeutyczne dziecka i jego rodziny; planować , realizować i ewaluować programy oddziaływań wspomagających; realizować metodykę wieloprofilowego usprawniania i  organizacji współpracy w zespole interdyscyplinarnym; określać rol ę warsztatu pracy specjalisty z zakresu  wczesnego  wspomagania  rozwoju dziecka ; planować i realizować
metodykę edukacji bazalnej, stymulacji i integracji sensorycznej; planować i realizować metodykę treningu interakcji między małym dzieckiem a jego  rodzicami lub opiekunami; planować i realizować metodykę wczesnej edukacji.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.2WW.K1. okazywania empatii  dzieciom potrzebującym wsparcia i pomocy ; E.2WW.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w grupie rówieśniczej ; E.2WW.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej ; E.2WW.K4 . współpracy z nauczycielami i  specjalistami  w  celu  doskonalenia  swojego  warsztatu pracy.
E.3WW. Praktyk i zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
E.3WW.W1. zadania charakterystyczne dla  przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświat y oraz środo wisko , w jakim one działają;
E.3WW.W2. organizację, statut i plan pracy przedszkola, szkoły lub placówki systemu oświaty
oraz program wychowawczo -profilaktyczny;
E.3WW.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu i uczni om w szkole  lub placówce systemu oświaty i poza n imi.

Dziennik Ustaw  – 128 –  Poz. 453 – 133 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3WW.U1. wyciągać wnioski z obserwacji pracy nauczycieli, ich interakcji z dziećmi i uczniami oraz sposobu, w jaki planują i przeprowadzają z ajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze;
E.3WW.U2. wyciągać wnioski z obserwacji sposobu integracji działań opiekuńczo - -wychowawczych i dydaktycznych przez nauczycieli;
E.3WW.U 3. zaplanować i przeprowadzić zajęcia pod nadzorem opiekuna praktyk  zawodowych ; E.3WW.U 4. analizować, przy pomocy opiekuna praktyk zawodowych  oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w za kresie przygotowania psychologiczno - -pedagogicznego,  sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.3WW.K1. skutecznego współdziałania z opie kunem  praktyk  zawodowych  oraz  z nauczycielami w celu poszerzania swojej wiedzy.
E.A. Edukacja i terapia osób z zaburzeniami z e spektrum autyzmu
E.1A. Przygotowanie merytoryczne
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.1A.W1. medyczne podstawy zaburzeń ze spektrum autyzmu; anatomię i fizjologię układu nerwowego w kontekście deficytów i nieprawidłowości rozwojowych w spektrum autyzmu oraz psychospołeczne uwar unkowania funkcjonowania osób z zaburzeniami  ze  spektrum  autyzmu ; zagadnienia zaburze ń genetycznych
i niepełnosprawności sprzężonych; podstawy psy chiatrii , psychopatologii
i neurologii; choroby wieku dziecięcego i wybrane problemy medyczne dotyczące dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, w tym diety, suplementację, farmakoterapię ; narzędzia do monitorowania stanu zdrowia  dzieci;  kryteria  diagno styczne zaburzeń ze spektrum autyzmu, ich uwarunkowania  i epidemiologię; miejsce zaburze ń autystycznych w medycznych klasyfikacjach  nozologicznych (ICD, DSM) i klasyfikacji funk cjonalnej (ICF);  zasady diagnozy różnicowej; zagadnienie autystyczne go spektrum zaburzeń w kontekście
uszkodzenia słuchu, zaburzenia r ozwoju intelektualnego oraz innych zaburzeń
i niepełnosprawności ; funkcjonowanie  sz kolne uczniów z zaburzeniami ze spektru m autyzmu i jego uwarunkowania;
E.1A.W2. psychologiczno -pedagogiczne  podstawy  wiedzy  o  zab urzeniach  ze  spektrum  autyzmu i działaniach profilaktyczno -wspomagających; podstawy neuropsycho logii;  zagadnienie zaburzeń ze spektrum autyzmu  w kontekście innych zaburzeń neurorozwojowych, w tym afazji , mózgowe go porażenia dziecięce go i ADHD; charakterystykę psychologiczną osób z  zaburzeniami  ze  spektrum 

Dziennik Ustaw  – 129 –  Poz. 453 – 134 – autyzmu w różnych okresach rozwojowych; wczesn e symptomy  autyzmu;  znaczenie środowiska fizyc znego, sty mulacji i integracji sensorycznej w autyzmie;  specyfikę funkcjo nowania  poznawczego,  emocjonalnego  i społecznego w zaburzeniach ze spektrum autyzmu ; zagadnienie mowy, język a i komunikacji
osób z zaburzeniami  ze spektrum autyzmu ; zasady diagnoz y psychopedagogiczn ej uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, w tym profile funkcjo nalne; metody  i narzędzia diagnostyczne, ze sz czególnym uwzględnieniem między narodowego „złotego standardu diagnostycznego” ADI -R  (Autism Diagnostic Interview - -Revised) i ADOS ( Autism Diagnostic Obsevation Schedule ); metody komunikacji  wspomagającej i alternatywnej (AAC); rolę komputera, mediów i nowych technologii w terapii osób z zaburzeniami  ze  spektrum  autyzmu ;  metody  psychologiczno -pedagogiczne stosowane w t erapii autyzmu w kontekście praktyki opartej na dowodach ( evidence base practice ), w tym ESDM ( The Early Start Denver Model ); zasady korekcj i zachowań i metody rozwiązywani a problemów wychowawczych u dzieci lub uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu; różne podejści a do edukacji i terapii dzieci lub uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, w tym modele edukacyjno -terapeutyczne, wybrane metody i formy pracy  i  terapii;  zagadnienia pracy z rodzicami lub  opiekunami  dziecka lub  ucznia  z zaburzeniami  ze  spe ktrum  autyzmu , wsparcia terapeutyczne go i pomoc y psychospołecznej rodzin ie, wsparcia osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
w dorosłym życiu; problem atykę zatrudnienia dorosłych osób z zaburzeniami  ze spektrum autyzmu . W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.1A.U1. analizować medyczne podstawy zaburzeń ze spektrum autyzmu; analizować anatomię i fizjologię układu ner wowego w kontekście deficytów i nieprawidłowości rozwojowych w zaburzeniach  ze spektrum  autyzmu;  analizować zaburzenia genetyc zne i niepełnosprawności spr zężone, podstawy psychiatrii , psychopatologii i neurologii; określać choroby wieku d ziecięcego i wybrane problemy medyczne dotyczące dzieci z zaburzeniami  ze  spektrum  autyzmu, w tym zag adnienia  diety,  suplementacji  i farmakoterapii ; stosować narzędzia do monitorowania stanu zdrowia d zieci; opisać kryteria diagno styczne zabur zeń ze spektrum autyzmu ,  uwarunkowania i epidemiologię; określać i analizować zaburzenia autystyczne w medycznych klasyfikacjach nozologicznych (IC D, DSM) i klasyfikacji funkcjonalnej (IC F); określać diagnozę różnicową – autystyczne spektrum zaburzeń w kontekście uszkodzenia słuchu, zaburzenia r ozwoju intelektualnego oraz innych zaburze ń i niepełnosprawności ; E.1A.U2. analizować psychologiczno -pedagogiczne po dstawy  wiedzy  o  zaburzeniach  ze spektrum autyzmu i działaniach profilaktyczno -wspomagających; analizować
podstawy  neuropsycho logii; określać zaburzenia  ze  spektrum  autyzmu i inne zaburzenia neurorozwojowe, w tym afazję, mózgowe porażenie dziecięce i ADHD;  dokonywać charakterystyki psychologicznej osób z zaburzeniami  ze spektrum  autyzmu w różnych okresach rozwojowych; rozpoznawać wczesne symptomy

Dziennik Ustaw  – 130 –  Poz. 453 – 135 – autyzmu; określać środo wisko  fizyczne,  sty mulację i integrację sensoryczną
w autyzmie; analizować specyfikę funkcjo nowania poznawczego, emocjonalnego  i społecznego w zaburzeniach ze  spektrum autyzmu ; analizować mowę, język i komu nikację osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu ; realizować diagnozę psychopedagogiczną uczniów z zaburzeniami ze  spektrum autyzmu , w tym profile  funkcjo nalne; stosować metody i narzędzia diagnostyczne, ze sz czególnym uwzględnieniem między narodowego „złotego standardu diagnostycznego” ADI- R (Autism Diagnostic Interview -Revised) i ADOS ( Autism Diagnostic Obsevation Schedule ); stosować met ody komunikacji wspomagającej i alternatywnej (AAC);  określać rolę komputera, mediów i nowych technologii w terapii osób
z zaburzeniami  ze  spektrum  autyzmu ; analizować metody psychologiczno - -pedagogic zne stosowane w terapii autyzmu w kontekście praktyki opartej na dowodach ( evidence base practice ), w tym ESDM ( The Early Start Denver Model); rozwiązywać problem y wychowawcz e i stosować korekcję zachowania  u dzieci lub uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz prezentowa ć różne podejścia do edukacji i terapii tych  dzieci i uczniów ; opisać modele edukacyjno - -terapeutyczne, wybrane metody i formy pracy i terapii; planować i realizować pracę z rodzicami lub opiekunami  dziecka lub ucznia  z zaburzeniami ze spektrum  autyzmu, wsparcie terapeutyczne i pomoc psychospołeczn ą rodzin ie; określać i realizować wsparcie osoby z zaburzeni ami ze spektrum autyzmu w dorosłym życiu oraz określać problemy zatrudnienia tych osób.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.1A.K1. autorefleksji nad rozwojem zawodowym;
E.1A.K2. wykorzystania zdobytej wiedzy do analizy zdarzeń pedagogicznych.
E.2A. Przygotowanie dydaktyczno -metodyczne W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
E.2A.W1. metodykę wczesnego wspomagania rozwoju dziecka z zaburzeniami ze spektrum  autyzmu oraz wielospe cjalistyczną ocenę poziomu jego funkcjonowania; zasady
planowani a pracy  dydaktyczno -wychowawczej  i  tera peutycznej z dziećmi i młodzieżą z zaburzeniami  ze  spektrum  autyzmu ; potrzebę dostosowani a wymagań edukacyjnych do specjalnych potrzeb uczniów z zaburzeniami  ze spektrum  autyzmu , zasady współorganizowani a zajęć dydaktycznych przez nauczyciela wspierającego ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i innymi zaburzeniami neurorozwojowymi; rolę za jęć specjalistycznych i wszechstronną interdyscyplinarną rehabilitację oraz metodykę zajęć rehab ilitacji indywidualnej  ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu ; metodykę treningów umiejętności społecznych oraz zajęć aktywizujących w grupie szkolnej; znacz enie rozwijani a zamiłowań i zainteresowań , a także problematykę doradztw a zawodowe go i wspierani a rozwoju zawodowego osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu .

Dziennik Ustaw  – 131 –  Poz. 453 – 136 – W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.2A.U1. analizować metodykę wczesnego wspomagania rozwoju dziecka z zaburzeniami ze  spektrum  autyzmu ; planować, realizować i interpretować wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania; planować pracę dydaktyczno -wychowawcz ą i terapeutyczną z dziećmi i młodzie żą z zaburzeniami  ze  spektrum  autyzmu ;  dostosowywać wymagania edukacyjne do specjalnych potrzeb edukacyjnych  uczniów z zaburzeniami  ze  spektrum  autyzmu ; określa ć zasady współorganizowa nia zajęć dydaktycznych przez nau czyciela wspierającego ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i innymi zaburzeniami neurorozwojowymi;  określać rolę zajęć specjalistycznych i wszechstronnej interdyscyplinarnej rehabilitacji oraz metodyki zajęć rehabilitacji indywidualnej ucznia z zaburzeniami  ze spektrum autyzmu ; pla nować i realizować metodykę treningów umiejętności społecznych , metodykę zajęć aktywizujących w grupie s zkolnej; rozwijać zamiłowania i zainteresowania uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu ;  planować i realizować doradztwo zawodowe oraz wspierać rozwó j zawodowy osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu . W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.2A.K1. okazywania empatii  dzieciom i uczniom potrzebującym wsparcia i pomocy ; E.2A.K2. profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej  i grupie wychowaw czej; E.2A.K3. samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej ; E.2A.K4. współpracy z nauczycielami i specjalistami  w celu doskonalenia swojego warsztatu  pracy.
E.3A. Praktyk i zawodowe
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
E.3A.W1. zadania charakterystyczne dla  przedszkola,  szkoły lub placówki systemu oświat y oraz środowisko , w jakim one działają;
E.3A.W2. organizację, statut i plan pracy przedszkola , szkoły lub placówki systemu oświaty
oraz program wychowawczo -profilaktyczny;
E.3A.W3. zasady zapewniania bezpieczeństwa dzieciom w przedszkolu i  uczni om w szkole  lub placówce systemu oświaty i poza ni mi. W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
E.3A.U1. wyciągać wnioski z obserwacji pracy  nauczycieli,  ich  interakcji  z  dziećmi i uczniami oraz sposobu, w jaki planują i przeprowadzają zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze;
E.3A.U2. wyciągać wnioski z obserwacji sposobu  integracji  dzi ałań opiekuńczo - -wychowawczych i dydaktycznych przez nauczycieli;

Dziennik Ustaw  – 132 –  Poz. 453 – 137 – E.3A.U3. wyciągać wnioski z bezpośredniej obserwacji pozalekcyjnych działań opiekuńczo - -wychowawczych nauczycieli, w tym podczas dyżurów na  przerwach  międzylekcyjnych i zorganizowanych wyjść grup uczniows kich;
E.3A.U4. zaplanować i przeprowadzić zajęcia pod nadzorem opiekuna praktyk zawodowych ; E.3A.U5. analizować, przy  pomocy  opiekuna  praktyk  zawodowych  oraz nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia w zakresie przygotowania psychologiczno - -pedagogicznego, sytuacje  i  zdarzenia  pedagogiczne  zaobserwowane  lub  doświadczone w czasie praktyk.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
E.3A.K1. skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zaw odowych  oraz  z nauczy cielami w celu poszerzania swojej wiedzy.
F. Wsparcie warsztatu pracy pedagoga specjalnego
F.1. Emisja głosu
F.2. Kultura języka
F.3. Pierwsza pomoc
F.4. Technologie informacyjno -komunikacyjne
Efekty uczenia  się z zakresu wsparcia warsztatu pracy pedagoga specjalnego  określa uczelnia
w programie studiów.
G. Metodologia badań naukowych
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie: 
G.W1. filozoficzne,  metodologiczne  i  kulturo we podstawy badań społecznych i edukacyjnych, w tym koncepcje wiedzy , pojęci a nauki i status u wiedzy naukowej ; społeczno -kulturow e uwarunkowania badań naukowych; nurty filozoficzne, paradygmaty badawcze i strategie badań naukowych oraz znaczenie i sposoby  budowania teorii w badaniach nau kowych; G.W2. strukturę procesu badawczego w kontekście przyjętej strategii badań naukowych  (strategie ilościowe, jakościowe i mieszane) , zasady  opracowania  projektu  badawczego , etapy badań naukowych, kryteria wyboru strategii badawczej , w tym
cele badań, problemy i hipotezy badawcze, zmienne i związki między zmiennymi, konceptualizacj ę, operacjonalizacj ę zmienn ych; strategie i techniki doboru próby badawczej, definiowanie przypadku badawczego; rodzaje i typy badań naukowych,  w tym opisowe, dia gnostyczne, wyjaśniające, weryfikacyjne, projektujące, porównawcze, eksperymentalne , quasi -eksperymentalne i sondażowe; metody indeksacji, pomiar u i rodzaje skal pomiarowych ; zagadnienia związane z bada niami
ewaluacyjn ymi, panelow ymi, socjometryczn ymi, por ównawcz ymi, terenow ymi,

Dziennik Ustaw  – 133 –  Poz. 453 – 138 – etnograficzn ymi, performatywn ymi i biograficzn ymi; pojęcia netografi i, krytyczn ej analiz y dyskursu i studium przypadku; metody gromadzenia i analizy danych ;  rodzaje i sposoby wykorzystania obserwacji ; typy wywiadów badawczych ; anali zę dokumentów, treści, tekstow ą,  konwersacyjn ą,  dyskursu  i  audiowizualn ą;  narzędzia badawcze ; zagadnienia związane z konstruowaniem kwestionariuszy,  skal  pomiarowych , testów pedagogicznych, arkuszy obserwacji i narzędzi socjometrycznych ; G.W3. specyfik ę badań naukowych  nad dziećmi i młodzieżą oraz osobami dorosłymi z niepełnosprawności ami; G.W4. sposoby prezentacji wyników badań naukowych oraz zasady przygotowania i opracowania różnych rodzajów tekstów naukowych ; G.W5. różne kryteria jakości badań naukowych , a także zagadnienia : reprezentatywnoś ci, trafnoś ci, rzetelnoś ci, wiarygodnoś ci, transparentnoś ci, autentycznoś ci, triangulacj i perspektyw teoretycznych, metod badawczych i źródeł danych, możliwoś ci uogólnienia i transferu rezultató w badawczych ; G.W6. cele badawcze i typy badań w kontekście możliwości ich praktycznego zastosowania; sposoby praktycznego wykorzystania badań naukowych, w tym  analiz ę i diagnoz ę sytuacji, analiz ę problemów społecznych i pedag ogicznych,  określanie potrzeb i planowanie działań interwencyjnych, ewaluacj ę osiągnięć; krytyczno- emancypacyjny i transformacyjny potencjał badań naukowych ; G.W7. podstawowe zasady przeprowadzania badań naukowych, dylematy i wybory etyczne  na różnych etapach procesu badawczego, problematykę zaangażowani a uczestników
badań; społeczno -polityczny kontekst badań społecznych ; zagadnienie prezentacj i wyników badań w przestrzeni publicznej; pojęcie pl agiatu w pracy badawczej ; G.W8. zasady i technikę przygotowywania prac nauk owych.
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
G.U1. przygotować projekt badawczy z zastosowanie m różnych strategii badań , w tym ilościowych, jakościowych lub mieszanych; opracować scenariusze badawcze i dyspozycje do badań jakościowych oraz narzędzia do badań ilościowych ; dobrać metody, techniki i narzędzia do celu badań ilościowych;
G.U2. dokonać analizy i interpretacji wyników badań oraz sformułować wnioski pedagogiczne z przeprowadzonych  badań; G.U3. zastosować wiedzę i umiejętności metodologiczne w projekcie  badawczym ;  wybrać strategi ę badawcz ą, sformułowa ć cel i przedmiot badań, opracowa ć metody
i techniki badań, sformułowa ć problematyk ę badań, przygotowa ć narzędzi a badawcz e, dob rać prób ę badawcz ą, teren i wyznaczyć przebieg badań ; G.U4. stosować technikę pracy naukowej;
G.U5. prowadzić badania empiryczne oraz dokonać analizy wyników tych badań;
G.U6. przeprowadzić proces wnioskowania i zaprezentować wyniki badań.

Dziennik Ustaw  – 134 –  Poz. 453 – 139 – W zakresie  kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
G.K1. przestrzegania etyki badań naukowych ; G.K2. stosowania etycznych norm w pracy badawczej.
IV. SPOSÓB WERYFIKACJI OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ

1. Weryfikacja osiągnię tych efektów uczenia się wymaga z astosowania zróżnicowanych form  sprawdzania, adekwatnych do kategorii wiedzy, umiejętności albo kompetencji społecznych, których dotyczą te efekty.
2. Osiągnię te efekty uczenia się w kategorii  wiedzy można weryfikować za pomocą egzaminów pisemnych w formie zadań otwartych lub zamkniętych lub egzaminów ustnych , a także w oparciu o analizę opracowanych konspektów i obserwację ich praktycznej realizacji .
3. Egzamin  pisemny  lub  ustny jest ukierunkowany na sprawdzenie wiedz y na poziomie wyższym niż sama znajomość zagadnień i nie może ograniczać się do znajomoś ci faktów. Egzamin ustny  w szczególności służy sprawdzeniu poziom u zrozumienia zagadnienia , umiejętnoś ci analizy i syntezy informacji oraz rozwiązywania problemów.
4. Weryfikacja osiągniętych efektów uczenia się w kategorii umiejętności wymaga bezpośredniej obserwacji studenta albo uczestnika studiów podyplomowych w czasie wykonywania  działań właściwych dla danego zadania zawodow ego (dydakty cznego, wychowawcz ego i opiekuńczego ) wynikając ego z roli nauczyciela.