Dz.U. 2024 poz. 558

DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 12 kwietnia 2024 r. Poz. 558 OBWIESZCZENIE
MARSZAŁKA SEJMU RZEC ZYPOSPOLITEJ POLSKIE J z dnia 21 marca 2024 r. w sprawie ogłosze nia jednolitego tekstu ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych

1. Na podstawie art. 16 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i nie- których innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461 ) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jedno- lity tekst ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 438), z uwzględnieni em zmian wprowadzonych :

1. ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz nie- których innych ustaw (Dz. U. poz. 1463) ,
2. ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1681)
   oraz zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem 15 marca 2024 r.

2. Podany w załączniku do niniej szego obwieszczenia tekst jednolity ustawy nie obejmuje :

1. art. 17 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach roz- woju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynnoś ci cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1463) , który stanowi:
   „Art. 17. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 8 pkt 9 lit. b, który wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia oraz z wyjątkiem art. 4 pkt 1 –3 i art. 8 pkt 1 –6, pkt 7 lit. a tiret pierwsze i drugie, pkt 8 i 9 lit. a oraz pkt 10 –19, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. ”;

2. art. 48 ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektó rych innych ustaw (Dz. U. poz. 1681), który stanowi:
   „Art. 48. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:

3. art. 1 pkt 6 lit. b, pkt 7 lit. f w zakresie art. 5 ust. 3b oraz lit. i w zakresie art. 5 ust. 4e oraz pkt 14 lit. d, które wchodzą w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia;

4. art. 1 pkt 7 lit. f w zakresie art. 5 ust. 3a oraz pkt 7 lit. m w zakresie art. 5 ust. 6ca pkt 1 lit. a, a także art. 22, któ re wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia;

5. art. 1 pkt 3, pkt 7 lit. i w zakresie art. 5 ust. 4f –4i, lit. k, lit. m w zakresie art. 5 ust. 6ca pkt 1 lit. b i lit. n, pkt 12 w zakresie art. 5b4, pkt 20 lit. e, pkt 41 w zakresie art. 11zm –11zo oraz pkt 56, które wchodzą w życie po upływie 12 mies ięcy od dnia ogłoszenia;

6. art. 1 pkt 64 w zakresie art. 43f ust. 1 pkt 1 lit. b, art. 7 pkt 1, 2 i 4, a także art. 40 i art. 41, które wchodzą w życie z dniem 1 września 2023 r.;

7. art. 1 pkt 2 lit. s, pkt 7 lit. c tiret drugie i lit. m w zakresie art . 5 ust. 6ca pkt 2, pkt 8 w zakresie art. 5a1 ust. 4, pkt 12 w zakresie art. 5b4 ust. 2 pkt 6, pkt 39 oraz pkt 47 lit. a tiret dziesiąte w zakresie art. 23 ust. 2 pkt 18b lit. l, art. 7 pkt 3, a także art. 8 pkt 1 lit. b oraz pkt 2 i 3, które wchodzą w życ ie z dniem 1 stycznia 2024 r.;

Dziennik Ustaw – 2 – Poz. 558

6. art. 1 pkt 51 w zakresie, w jakim dotyczy prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, który wchodzi w życie z dniem 2 lipca 2024 r.;

7. art. 1 pkt 2 lit. a, lit. b w zakresie art. 3 pkt 6c i 6d, lit. m i n, pkt 6 lit. c i d, pkt 7 lit. b w zakresie dodanych wyrazów „paliw gazowych” oraz lit. o i p, pkt 9 i 10, pkt 20 lit. d tiret szóste, pkt 24 lit. c i d, pkt 34 lit. a i b, pkt 35–37 oraz pkt 71 lit. a tiret piąte w zakresie art. 56 ust. 1 pkt 17a i 17b, tiret szóste i s iódme oraz lit. f, a także art. 27 i art. 28, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2025 r.;

8. art. 1 pkt 6 lit. c i d, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.;

9. art. 19, który wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiąc u ogłoszenia. ”. Marszałek Sejmu: S. Hołownia

Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 558

Załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 marca 2024 r. (Dz. U. poz. 558) USTAWA
z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. 1. Celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej „spółdzielnią”, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokal i o innym przeznaczeniu.
11. Spółdzielnia mieszkaniowa nie może odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków, w szczególności z tytułu przekształceń praw do lokali.
2. Przedmiotem działalności spółdzielni może być:

1. budowanie lub nabywanie budynk ów w celu ustanowienia na rzecz członków spó łdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mies zkalnych;
2. (uchylony)
3. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrę bnej własności znajdujących się
   w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współ - własności w garażach wielostanowiskowych;
4. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych do mów;
5. udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;
6. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajduj ących się w tych budynkach lokali mieszkalnych l ub lokali o innym przeznac zeniu;
   6)1) wykonywanie działalności jako obywatelska społeczność energetyczna w rozumieniu art. 3 pkt 13f ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 202 4 r. poz. 266).

3. Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowi ącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.
4. Statut spółdzielni określa, którą działalność spośród wymienionych w ust. 2 i 3, prowadzi spółdzielnia.
5. Spółdzielnia może zarządzać nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mieni a jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielami) tej nier uchomości.
6. Spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach
   i w statucie, jeżeli działalność ta związan a jest bezpośre dnio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1.
7. W zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze
   (Dz. U. z 2021 r. poz. 648 oraz z 2023 r. poz. 1450 ), z zastrzeżeniem ust. 8 i 9.
8. Przepisów ustawy wymienionej w ust. 7, dotyczących wystąpienia ze spółdzielni, wykluczenia ze spółdzielni i wy- kreślenia z rejestru członków spółdzielni, nie stosuje się. Osoba będąca założycielem spółdzielni oraz właściciel lok alu będący członkiem spółdzielni może wystąpić z niej za wypowiedzeniem.
9. Nie stosuje się przepisów ustawy wymienionej w ust. 7 dotyczących udziałów i wpisowego, a także przepisów doty - czących obowiązku złożenia deklaracji w celu przyjęcia w poczet członków spółdzielni, z z astrzeżeniem art. 3. Art. 2. 1. Lokalem w rozumieniu ustawy jest samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2021 r. poz. 1 048 oraz z 2023 r. poz. 1688 ).

1. Dodany przez art. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2 023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1681), która weszła w życie z dniem 7 września 2023 r.

Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 558

2. Lokalem mieszkalnym w rozumieniu ustawy jest również pracownia twórcy przeznaczona do prowadzenia działal ności
   w dziedzinie kultury i sztuki.
3. Domem jednorodzinnym w rozumieniu ustawy jest dom mieszkalny, jak również sam odzielna część domu bliźnia- czego lub szeregowego przeznaczona przede wszystkim do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Do domów jedno rodzin- nych stosuje się przepisy ustawy dotyczące lokali.
4. Wartością rynkową lokalu w rozumieniu ustawy jest wartość określona na podstawie przepisów działu IV rozdziału 1
   ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344, z późn. zm.2)).
5. Osobą bliską w rozumieniu ustawy jest zstępny, wstępny, rodzeństwo, dzieci rodze ństwa, małżonek, osoba przyspo- sabiająca i przysposobiona oraz osoba, która pozostaje faktycznie we wspólnym pożyciu.
   Art. 3. 1. Członkiem spółdzielni jest osoba fizyczna, choćby nie miała zdolności do czynności prawnych albo miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych:

1. której przy sługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego;
2. której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;
3. której przysługuje roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego;
4. której przysługuje roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu, zwane dalej „ekspektatywą własności”; lub
5. będąca założycielem spółdzielni, z zastrzeżeniem ust. 9.

2. Członkami spółdzielni są oboje małżonkowie, jeżeli prawo do lokalu przysługuje im wspólnie, albo jeżeli wspólnie
   ubiegają się o zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa od- rębnej własności lokalu.
3. Członkiem spółdzielni jest osoba prawna, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do l okalu, ekspektatywa
   własności lub będąca założycielem spółdzielni, z zastrzeżeniem ust. 9. Osobie tej nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.
4. Członkiem spółdzielni może być osoba, która nabyła prawo odrębnej własności lok alu. Właścicielowi lokalu, który
   nie jest członkiem spółdzielni, przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Przepis art. 16 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze stosuje się odpowiednio. Osoba, która nabyła prawo odr ębnej włas ności lokalu, zachowuje członkostwo w spółdzielni.
5. Członkostwo w spółdzielni powstaje z chwilą:

1. nabycia roszczenia o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego;
2. nabycia ekspektatywy własności;
3. zawarcia um owy nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
4. zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, jeżeli członkostwo nie zostało nabyte wcześniej;
5. upływu terminu jednego roku, o którym mowa w art. 15 ust. 4, w przypadkach przewidzianych w art. 15 ust. 2 i 3, jeżeli przed upływem tego terminu jedna z osób, o których mowa w art. 15 ust. 2 lub 3, złożyła pisemne zapewnienie o gotowości zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lo kalu mieszkalnego, z zastrze - żeniem pkt 6;
6. prawomocnego rozstrzygnięcia przez sąd w postępowaniu nieprocesowym lub wyboru dokonanego przez spółdzielnię,
   o których mowa w art. 15 ust. 4, w przypadkach przewidzianych w art. 15 ust. 2 i 3, jeżeli pisemne z apewnienie o goto- wości zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mies zkalnego zgłosiła więcej niż jedna osoba;
7. wpisania spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego w przypadku osób będących założycielami spó łdzielni.

33. Przepisy ust. 1 i 3 stosuje się odpowiednio do osób, którym przysługuje prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub garażu wolnostojącego, o których mowa w art. 1719, lub do ułamkowego udziału we współ włas- ności garażu wielostanowiskoweg o, o którym mowa w art. 271.
34. Członkiem spółdzielni może być najemca, o którym mowa w art. 48 ust. 1. Przepisy dotyczące członkostwa właś - cicieli lokali stosuje się odpowiednio.
35. (uchylony)

2. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 1113, 1463, 1506, 1688, 1762 , 1906 i 2029 .

Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 558

5. Jeżeli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo od rębnej własności lokalu albo ekspektatywa własności należy do kilku osób, członkiem spółdzielni może być tylko jedna z nich, chyba że przysługuje ono wspólnie małżonkom. W przypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych rozstrzyga sąd w postępowaniu nieproceso wym. Po bezskutecznym upły- wie wyznaczonego przez spółdzielnię terminu wystąpienia do sądu, nie dłuższego niż 12 miesięcy, wyboru dokonuje spół- dzielnia. Do czasu rozstrzygnięcia, o którym mowa w zdaniu drugim, lub wyboru, o którym mowa w zdaniu trzecim, oso by, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo odrębnej własności lokalu albo ekspektatywa włas - ności, mogą wyznaczyć spośród siebie pełnomocnika w celu wykon ywania uprawnień wynikających z członkostwa w spół- dzielni.
6. Członkostwo w spółdzielni ustaje z chwilą:

1. wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego;
2. zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub udziału w tym prawie;
3. zbycia prawa odrębnej własności lokalu lub udziału w tym prawie;
4. zbycia ekspektatywy własności lub udziału w tym prawie;
5. wygaśnięcia roszczenia o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego;
6. rozwiązania umowy o budowę lokalu, o której mowa w art. 18.

7. Członkostwo w spółdzielni ustaj e także w przypadkach określonych w art. 241 ust. 1 i art. 26. Do osób, które w następstwie tego utraciły członkostwo w spółdzielni, przepisy art. 108b ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spół - dzielcze dotyczące członków spółdzielni stosuje się odpow iednio.
8. Jeżeli członkowi przysługuje w danej spółdzielni więcej niż jeden tytuł prawny do lokalu będący podstawą uzys kania członkostwa, utrata członkostwa następuje dopiero w przypadku utraty wszystkich tytułów prawnych do lokali w ramach tej spółdziel ni. Przepis ten stosuje się odpowiednio do członka, który jest stroną umowy lub umów o budowę lokalu lub lokali.
9. Członkostwo osób będących założycielami spółdzielni ustaje, jeżeli w ciągu trzech lat od chwili wpisania spółdzielni do Krajowego Rejestru S ądowego spółdzielnia nie ustanowi na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa odrębnej własności lokalu albo nie dojdzie do zawarcia umowy o budowę lokalu.
   Art. 4. 1. Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w po- krywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eks- ploata cją i utrzymaniem nier uchomości stanowiących mienie spółdzielni p rzez uiszczanie o płat zgodnie z postanowi eniami statutu.
10. Osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własności owe prawa do lokali, są obo- wiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częścia ch przypa- dających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uis zczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.
11. Członkowie spółdzielni będący właścicielami l okali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości st anowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zg odnie z postanowieniami statutu.
12. Członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu
    mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkł adów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.
13. Właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosz tów związanych
    z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach , jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.
14. Zarząd spółdzielni prowadzi odrębnie dla każdej nieruchomości:

1. ewidencję i rozliczenie przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 1 –2 i 4;

2. ewidencję i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego, o którym mowa w art. 6 ust. 3; ewidencja i roz- liczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego na poszczególne nieruchomości powinny uwzględniać wszyst- kie wpływy i wydatki funduszu remontowego tych nieruchomości.

Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 558

5. Członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną pro- wadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgrom adzenia tak stanowi. Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące czło nkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą odpłatnie korzystać z takiej dzi ałalności na podstawie umów zawieranych ze spółdzielnią.
6. Za opłaty, o których mowa w ust. 1 –2 i 4, odpowiadają solidarnie z członkami spó łdzielni, właścicielami lokali nie- będącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni, któr ym przysługują spółdzielcze własnoś - ciowe prawa do lok ali, osoby pełnoletnie stale z nimi zamieszkujące w lokalu, z wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozosta- jących na ich utrzymaniu, a także osoby faktycznie korzystające z lokalu.
7. Odpowiedzialność osób, o których mowa w ust. 6, ogranicza się do wysokości opłat należnych za okres ich stałego
   zamieszkiwania lub faktycznego korzystania z lokalu.
8. Opłaty, o których mowa w ust. 1 –2 i 4, wnosi się co miesiąc z góry do 10 dnia miesi ąca. Statut spółdzielni mo że określić inny termin wnoszenia opłat, nie wcześniejszy jednak niż ustawowy.
9. Opłaty, o których mowa w ust. 1 –2 i 4, przeznacza się wyłącznie na cele określone w tych przepisach.
10. Spółdzielnia jest obowiązana, na żądanie członka spółdzielni, właści ciela lokalu ni ebędącego członkiem spółdzielni lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której prz ysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, przedstawić kalkulację wysokości opłat.
11. O zmianie wysokości opłat spółdzielnia jest obowiązana zawia domić osoby, o których mowa w ust. 1 –2 i 4, co najmniej
    na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarz owego. Zmiana wysokości opłat wymaga uzasadnienia na piśmie.
12. W przypadku zmiany wysokości opłat na pokrycie kosztów niezależnych od spółdzielni, w szczególności energii, gazu, wody oraz odbioru ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych, spółdzielnia jest obowiązana zawiadomić osoby, o któ- rych mowa w ust. 1 –2 i 4, co najmniej na 14 dni przed upływem terminu do wnoszenia opłat, ale nie później niż osta tniego dnia miesiąca poprzedzającego ten termin. Przepis ust. 7 zdanie drugie stosuje się.
13. Członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, oraz właściciele niebędący członkami spółdzielni mogą kwestionować zasadność zmiany wysokości opłat bezpośrednio na drodze sądowej. W przypadku wystąpienia na drogę sądową ponoszą oni opłaty w dotychczas owej wyso- kości.3) Ciężar udowodnienia zasadności zmiany wysokości opłat spoczywa na spółdz ielni.
    Art. 5. 1. Pożytki i inne przychody z nieruchomości wspólnej służą pokrywaniu wydatków związanych z jej eksploatacją
    i utrzymaniem, a w części przekraczającej te wydatki przypadają właścicielom lokali proporcjonalnie do ich udziałów w nie- ruchomości wspólnej.
14. Pożytki i inne przychody z własnej działalności gospodarczej spółdzielnia może przezn aczyć w szczególności na po- krycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków oraz na pro- wadzenie działaln ości sp ołecznej, oświatowej i kulturalnej.
    Art. 6. 1. Różnica między kosztami eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości, zarządzanej przez spółdzielnię na podstawie art. 1 ust. 3, a przychodami z opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 –2 i 4, zwiększa od powiednio przychody lub koszty eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości w roku następnym.
15. Wartość środków trwałych finansowanych bezpośrednio z funduszu udziałowego lub wkładów mieszkaniowych i budowlanych nie zwiększa funduszu zasobowego; umorz enie wartości tych środków trwałych obciąża odpowiednio fun- dusz udziałowy lub wkłady mieszkaniowe i budowlane.
16. Spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fu ndusz obciążają koszty gos po- darki zasobami mieszkaniowymi. Obowią zek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali nie- będących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnoś ciowe
    prawa do lokali.
17. Jeżeli kredyt zaciągany przez spółd zielnię ma być zabezpieczony hipoteką ustanowioną na nieruchomości, której spółdzielnia jest właścicielem, a osoby niebędące członkami spółdzielni lub członkowie spółdzielni są uprawnieni z tytułu spółdzielczych praw do l okali w budynku na tej nieruchomośc i lub zawarto z tymi członkami umowy o budowę l okali na tej nieruchomości, to zawarcie umowy kredytu wymaga również pisemnej zgody większości tych członków spółdzielni oraz osób niebędących członkami; warunek ten stosuje się do zmiany umowy kredytu polegaj ącej na zmianie sposobu zabezpie- czenia spłaty zaciągniętego kredytu przez ustanowienie hipoteki. Środki finansowe pochodzące z tego kredytu przeznacza się wyłącznie na potrzeby tej nieruchomości.

3. Zdanie drugie utraciło moc z dniem 27 lipca 2009 r. w zakresie, w jakim dotyczy opłat niezależnych od spółdzielni mieszkaniow ej, na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2009 r. sygn. akt K 64/07 (Dz. U. poz. 988) .

Dziennik Ustaw – 7 – Poz. 558

5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy s półdzielnia zaciąga kredyt, który ma być zabezpieczony hipoteką ustanowioną na użytkowaniu wieczystym lub cz ęści ułamkowej nieruchomości st anowiącej udział spółdzielni we współwłasności tej ni eruchomości, a osoby niebędące członkami spółdzielni lub członko wie spółdzielni są uprawnieni z tytułu spółdzielczych praw do lokali w budynku na użytkowanym gruncie lub w budynku stanowiącym współwłasność spółdzielni lub zawarto z tymi członkami umowy o budowę lokali na tym gruncie albo nieruchomości stanowiącej współ- własność spółdzielni.
   Art. 61. 1. W razie awarii wywołującej szkodę lub zagrażającej bezpośrednio powstaniem szkody osoba korzystająca z lokalu jest obowiązana niezwłocznie udostępnić lokal w celu usunięcia awarii. Jeżeli osoba ta jest nieobecna lub odmawi a udostępnienia lokalu, spółdzielnia ma prawo wejść do lokalu w obecności funkcjonariusza Policji, a gdy wymaga to pomocy
   straży pożarnej – także przy jej udziale.
6. Jeżeli otwarcie lokalu nastąpiło pod nieobecność pełnoletniej osoby z niego korzystającej , spółdzielnia jest obowią- zana zabezpieczyć lokal i znajdujące się w nim rzeczy, do czasu przybycia tej osoby; z czynności tych sporządza się protokół.
7. Po wcześniejszym uzgodnieniu terminu osoba korzystająca z lokalu powinna także udostępnić spółdzielni lokal w celu:

1. dokonania okresowego, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach również dora źnego przeglądu stanu wyposażenia technicznego lokalu oraz ustalenia zakresu ni ezbędnych prac i ich wykonania;
2. zastępczego wykonania przez spółdzielnię prac obci ążających członka spółdzielni albo osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własn ościowe prawo do lokalu, albo właściciela lokalu niebędącego człon- kiem spółdzielni.

4. Jeżeli lokal lub budynek wymaga remontu obciążającego spół dzielnię lub przebudowy, spółdzielnia może żądać od osób korzystających z tego lokalu lub budynku jego udostę pnienia w celu wykonania koniecznych robót po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.
5. (uchylony)
6. Jeżeli rodzaj remontu budynku tego wymaga, osoby korzystające z lokalu lub budynku obowiązane są na żądanie i koszt spółdzielni w uzgodnionym terminie przenieść się do lokalu zamiennego na okres wykonywania remontu, ściśle oznaczony i podany do wi adomości zainteresowanych. Okres ten nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.
7. W okresie używania lokalu zamiennego członek spółdzielni bądź osoba niebędąca członkiem spółdzielni, której przy - sługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, albo właściciel lokalu niebędący członkiem spółdzielni wnosi opłaty jedynie za używanie tego lokalu. Opłaty za używanie lokalu zamiennego, bez względu na jego wyposażenie techniczne, nie mogą być wyższe niż opłaty za używanie lokalu dotychczasowego.
8. Lokalem zamiennym, o którym mowa w ust. 6 i 7, jest lokal zamienny w rozumi eniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 725). Art. 7. 1. W ciągu 3 miesięcy po wygaśnięciu tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego osoby, którym przysł ugiwało spółdzielcze prawo do lokalu, oraz zamieszkujące w tym lokalu osoby, które prawa swoje od nich wywodzą, są obowiązane do opróżnienia lokalu. Na spółdzielni nie ciąży obowiązek dostarczenia innego lokalu.
9. (uchylony)
10. Spółdzielnia współpracuje z organami samorządowymi i rządowymi oraz instytucjami i organizacjami, które mogą ułatwić uzyskanie innego mieszkania przez osoby wymieni one w ust. 1, a w szczególności ułatwia im uzyskanie potrzeb- nych informacji oraz be zzwłocznie dokonuje rozliczenia zobo wiązań i wypłaty należności.
11. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w wypadku wygaśnięcia tytułu prawnego do k orzystania z lokalu o innym przeznaczeniu, o ile umowa nie stanowi inaczej.
    Art. 8. W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki c złonków spółdzielni dotyczące w szczegól ności:

1. zawierania umów w sprawie budowy lokali,

2. (uchylony)

3. zawierania z członkami, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, umów o przeniesienie własności lokali,
   3)4) wnoszenia, ustalania i waloryza cji wkładu mieszkaniowego i budowlanego,

4. Utracił moc z dniem 16 lipca 2013 r. w zakresie, w jakim upoważnia spółdzielnię mieszkaniową do uregulowania w statucie zasad
   rozliczenia z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego, będącego ekwiwalentem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, w sytu acjach , gdy sam lokal mieszkalny nie podlega zbyciu w drodze przetargu, na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 czerwca 2013 r. sygn. akt K 36/12 (Dz. U. poz. 814).

Dziennik Ustaw – 8 – Poz. 558

4. rozliczeń z tytułu dodatkowego wyposażenia lokalu,
5. uprawnień członka spółdzielni do zamiany lokalu
   określają postanowienia statutu.
   Rozdział 11
   Prawa członków spółdzielni mieszkaniowej
   Art. 81. 1. Członek spó łdzielni mieszkaniowej ma prawo otrzymania odpisu statutu i regulaminów oraz kopii uchwał organów spółdzielni i protokołów obrad organów spółdzielni, protok ołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych oraz faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi.

2. Koszty sporządzania odpisów i kopii tych dokumentów, z wyjątkiem statutu i regulaminów uchwalonych na podsta- wie statutu, pokrywa członek spółdzielni wniosk ujący o ich otrzymanie.
3. Statut spółdzielni mieszkaniowej, regulaminy, uchwały i protokoły obrad organów spó łdzielni, a także protokoły lustracji i roczne sprawozdanie finansowe powinny być ud ostępnione na stronie internetowej spółdzielni.
   Art. 82. 1. Członkowie innych niż zarząd organów spółdzielni mieszkaniowej pełnią swoje funkcj e społecznie, z tym że statut może przewidywać wynagrodzenie za udział w posiedzeniach, które jest wypłacane w formie miesięcznego ryczałtu bez względu na ilość posiedzeń i nie może być większe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
4. W skład rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej nie mogą wchodzić osoby, będące pracownikami spółdzielni. Uchwała w sprawie wyboru takiej osoby do rady nadzorczej jest nieważna. Z chwilą nawiązania stosunku pracy przez członka rady nadzorczej ustaje jego członkostwo w radzie nadzorczej tej samej spółdzielni.
5. Nie można być członkiem rady nadzorczej dłużej niż przez 2 kolejne kadencje rady na dzorczej.
6. Kadencja rady nadzorczej nie m oże trwać dłużej niż 3 lata. Art. 83. 1. Walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej nie może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli, jednakże, jeżeli statut tak stanowi, w przypadku gdy liczba członków spółdzielni mieszkaniowej przekroczy 500, wal ne zgromadzenie może być podzielone na części. Rada nadzorcza ustala zasady zaliczania członków do poszczególnych części
   walnego zgromadzenia z tym, że nie można zaliczyć członków uprawnionych do lokali zna jdujących się w obrębie jednej nieruchomości do ró żnych części walnego zgromadzenia.
7. Członek spółdzielni może uczestniczyć w walnym zgromadzeniu osobiście albo przez pełnomocnika. Pełnomocnik
   nie może zastępować więcej niż jednego członka. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważ- ności i dołączone do protokołu walnego zgromadzenia. Lista pełnomocnictw podlega odczytaniu po rozpoczęciu walnego zgro- madzenia. Przepisu art. 36 § 3 zdanie pierwsze ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze nie stosuje się.
8. Zarząd zwołu je walne zgromadzenie przynajmniej raz w roku w ciągu 6 miesięcy po upływie roku obrachunkowego.
9. Zarząd zwołuje walne zgromadzenie także na żądanie:

1. rady nadzorczej;
2. przynajmniej jednej dziesiątej, nie mniej jednak niż trzech członków, jeżeli upra wnienia tego nie zastrzeżono w statucie
   dla większej liczby członków.

4. Żądanie zwołania walnego zgromadzenia powinno być złożone pisemnie z podaniem celu jego zwołania.

5. W przypadku wskazanym w ust. 3 walne zgromadzenie zwołuje się w takim terminie, ab y mogło się ono odbyć w ciągu czterech tygodni od dnia wniesienia żądania. Jeżeli to nie nastąpi, zwołuje je rada nadzorcza, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrz eszona, lub Krajowa Rada Spółdzielcza, na koszt spółdzielni.

6. O czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego części zawiadamia się wszystkich członków na piśmie co najmniej 21 dni przed terminem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części. Zawiadomie nie powinno zawierać czas, miejsce, porządek obrad or az informację o miejscu wy łożenia wszystkich sprawozdań i projektów uchwał, które będą przedmiotem obrad oraz informację o prawie członka do zapoznania się z tymi dokumentami.

7. Walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porzą dkiem obrad podanym do wia- domości członków w terminach i w sposób określony w ustawie.

8. Walne zgromadzenie jest ważne niezależnie od liczby obecnych na nim członków.

Dziennik Ustaw – 9 – Poz. 558

9. Uchwałę uważa się za podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części wal nego zgromadzenia, a za uchwałą opowiedziała się wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej li czby członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu. Jednakże w sprawach likwidacji spółdzielni, przeznaczenia majątku pozostałego po zaspokojeniu zobowią- zań likwidowanej spółdzielni, zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej do podjęcia uchwały konieczne jest aby w posiedzeniach wszystkich części walnego zgromadzenia, na których uchwała była poddana pod głosowanie , uczestniczyła łącznie co najmniej połowa ogólnej liczby uprawnionych do głosowania, chyba, że statut stanowi inaczej.

10. Projekty uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego wszystkich części mają praw o zgłaszać: zarząd, rada nadzorcza i członkowie. Projekty uchwał, w tym uchwał przygotowa- nych w wyniku tych żądań, p owinny być wykładane na co najmniej 14 dni przed terminem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części.

11. Członkowie mają prawo zgłaszać projekty uchwał i żądania, o których mowa w ust. 10, w terminie do 15 dni przed dniem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części. Projekt uchwały zgłaszanej przez członków spółdzielni musi być poparty przez co najmniej 10 członków.

12. Członek ma prawo zgłaszania poprawek do projektów uchwał nie później niż na 3 dni przed posiedzeniem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części.

13. Zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na walnym zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków spółdzielni.
    Rozdział 2
    Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego
    Art. 9. 1. Przez umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zob o- wiązuje się oddać osobie, na rzecz której ustanowione jest prawo, lokal mieszkalny do używania, a osoba ta zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni. Spółdzielcze lokatorskie prawo do loka lu mieszkalnego może być ustanowione na rzecz członka spółdzielni albo członka spółdzielni i jego małżonka.

14. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może być ustanowione w budy nku stanowiącym własność lub współwłasność spółdzielni.

15. Spółd zielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

16. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstaje z chwilą zawarcia między osobą ubiegającą się o ustanowienie tego prawa a spółdzielnią umowy, o której mowa w ust. 1. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nie- ważności w formie pisemnej.

17. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może należeć do jednej osoby a lbo do małżonków.

18. Do ochrony spółdzielczego l okatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego stosuje się od powiednio przepisy o ochronie
    własności.

19. Wynajmowanie lub oddawanie w bezpłatne używanie przez członka całego lub części l okalu mieszkalnego nie wy- maga zgody spółdzielni, chyba że byłoby to związan e ze zmi aną sposobu korzystania z lokalu lub przeznaczenia lokalu bądź jego części. Jeżeli wyn ajęcie lub oddanie w bezpłatne używanie miałoby wpływ na wysokość opłat na rzecz spółdzielni, członek obowiązany jest do pisemnego powiadomienia spółdzielni o tej czynności.

20. Umowy zawarte przez członka w sprawie korzystania z lokalu mieszkalnego lub jego części wygasają najpóźniej z chwilą wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu.

21. Jeżeli spółdzielnia, na mocy jednostronnej czynności praw nej, ustanowiła dla siebie o drębną własność lokalu miesz- kalnego, przeniesienie własności lokalu mieszkalnego może nastąpić wyłącznie na rzecz członka, któremu przysługuje spół- dzielcze prawo do tego l okalu.
    Art. 91. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego dla lokalu mieszkalnego wybudowanego w ramach przedsięwzięcia inwestycyjno -budowlanego realizowanego przy wykorzystaniu finansowania zwrotnego, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mies zkalnictwa (Dz. U. z 202 3 r. poz. 790, 1114, 1463 i 1693 ), może być ustanowione wyłącznie na rzecz osób spełniaj ących warunki , o których mowa w art. 30 ust. 1 tej ustawy.

Dziennik Ustaw – 10 – Poz. 558

Art. 92. 1. Lokale, o których mowa w art. 91, mogą być wyodrębniane na własność.
2. Wyodrębnienie, o którym mowa w ust. 1, nie może nastąpić przed upływem 5 lat od dnia uzyskania pozwolenia na użytkowanie budynku.
3. Zgodę na wyodrębnianie na własność lokali w danej nieruchomości podejmuje walne zgromadzenie spółdzielni w formie uchwały.
Art. 10. 1. Z osobą ubiegającą się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spół- dzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobo - wiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:

1. zobowiązanie osoby ubiegającej się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu do pokrywania kosz- tów zadania inwesty cyjnego w części przypadającej na jej lokal przez wniesienie wkładu mieszkaniowego okreś lonego
   w umowie;
2. określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lokalu ;
3. określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu;
4. inne postanowienia określone w statucie.

2. Osoba, o której mowa w ust. 1, wnosi wkład mieszkaniowy według zasad określonych w statucie w wysokości odp o- wiadającej różnicy między kosztem b udowy przypadającym na jej lokal a uzyska ną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu. Jeżeli część wkładu mieszk anio- wego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielni ę kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lok alu, osoba, o której mowa w ust. 1, jest obowiązana uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w części przyp ada- jącej na jej lokal.

3. Rozliczenie kosztów budowy następuje w terminie 6 miesięcy od dnia oddania budynku do użytkowania.

4. (uchylony)

5. (uchylony)
   Art. 11. 1. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania czło nkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

6. W przypadku zaległośc i z zapłatą opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, za okres co najmniej 6 miesięcy, rażącego lub uporczywego wykraczania osoby korzystającej z lokalu przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo nie- właściwego zachowania tej osoby czyniącego korzystani e z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym, spół- dzielnia może w trybie procesu żądać orzeczenia przez sąd o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mies zkalnego. Jeżeli podstawą żądania orzeczenia o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkal- nego jest zaleganie z zapłatą opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, nie można orzec o wygaśnięciu spółdzielczego lokator- skiego prawa do tego lokalu, jeżeli najpóźniej przed zamknięciem rozprawy przed sądem pierwszej i nstancji, a jeżeli wnie- siono apelację – przed sądem drugiej instancji członek spółdzielni uiści wszystkie zaległe opłaty.

7. W przypadku gdy spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przysługuje małżonkom wspólnie, sąd może orzec o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego wobec jednego z małżonków albo wobec obojga małżonków.

8. (uchylony)

9. Z chwilą gdy orzeczenie sądu, o którym mowa w ust. 11 i 12, stanie się prawomocne, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa. W przypadku, o którym mowa w ust. 12, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mies z- kalnego wygasa wobec jednego z małżonków albo wobec obojga małżonków.

10. W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do loka lu mieszkal nego spółdzielnia, z zastrzeże- niem art. 15 i art. 161, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób okr eślony w statucie
    oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu jest wpłata war tości rynkowej lokalu.

Dziennik Ustaw – 11 – Poz. 558

2a. Spółdzielnia nie przenosi odrębnej własności lokalu, jeżeli:

1. osoba, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, a której prawo wygasło, zgłosi roszczenie o ponowne ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lok alu mieszkalnego w przypadku, o którym
   mowa w art. 161;
2. osoba, o której mowa w art. 15 ust. 2, zgłosi roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu.

21. W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie
    uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca oso bie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spó łdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.
22. Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadaj ącą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spół - dzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środkó w, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty z aległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynk owej lokalu.
23. Wynagrodzenie notariusza za ogół c zynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.
    24.5) Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżn ienie lokalu.
24. Przepisów ust. 2 nie stosuje się do lokali mieszkalnych wybudowanych przy wykorzystaniu finansowania zwrot- nego, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa. Dla takich loka li, w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia miesz- kaniowa może ustanowić spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wyłącznie na rzecz osób spełniających warunki, o których mowa w art. 30 us t. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkal- nictwa.
25. W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, gdy ten lokal nie podlega zbyciu w drodze przetargu na podstawie ust. 2, spółdz ielnia zwraca osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy albo jego wniesioną część, zwaloryzowane według wartości rynkowej lokalu. W rozliczeniu tym nie uwzględnia się długu obciążającego członka spółdzielni z tytułu przypadającej na niego części zaci ągniętego przez spółdzielnię kredytu na
    sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z odsetkami, o którym mowa w art. 10 ust. 2.
26. W przypadku, o którym mowa w ust. 26, warunkiem zwrotu wartości wkładu mieszkaniowego albo jego części jest:

1. wniesi enie wkładu mieszkaniowego przez członka spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego loka- torskiego prawa do lokalu mieszkalnego, do którego wygasło prawo przysługujące innej osobie;
2. opróżnienie lokalu, chyba że członek spółdzielni zawiera jący umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, do którego wygasło prawo przy sługujące innej osobie, wyrazi pisemną zgodę na dokonanie wypłaty pomimo nieopróżnienia lokalu.

28. W przypadku, o którym mowa w ust. 27 pkt 1, z wkładu mieszkaniowego potrą ca się kwoty zaległych opłat, o których
    mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.
29. Członek spółdzielni zawierający umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkal- nego, do którego wygasło prawo przysługujące innej osobie, wnosi wkład mieszkaniowy w wysokości, o której mowa w ust. 26, oraz zobowiązuje się do spłaty długu obciążającego tę osobę z tytułu przypadającej na nią części zaciągniętego przez spó łdzielnię kredy tu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z odsetkami.
30. Umowa o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, zawarta z inną osobą przed wygaśnięciem prawa do tego lokalu, jest nieważna.

5. Uznany za niezgodny z Konstytucją z dniem 26 czerwca 2018 r. w zakresie , w jakim dotyczy sytuacji, w której wygaśnięcie prawa do lokalu nastąpiło przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkanio wych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 873) , na podstawie wyroku Tryb unału Konstytucyjnego z dnia 19 czerwca 2018 r. sygn. akt SK 34/14 (Dz. U. poz. 1230).

Dziennik Ustaw – 12 – Poz. 558

Art. 111. (uchylony)
Art. 12.6) 1. Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1. spłaty przypadającej na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej cz ęści zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami, a jeżeli spół- dzielnia sk orzystała z pomocy uzyskanej ze środków p ublicznych lub z innych środków – spłaty przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu w kwocie podlegającej odpr owadzeniu przez spółdzielnię do budżetu państwa;
2. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

11. (utracił moc)7)
12. Spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wnios ku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy
    z dnia 21 sierpnia 19 97 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania
    wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.
13. W przypadku lokalu mieszkalnego wybudowanego z udziałem kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Kra- jowego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, spłata przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu, o któ- rej mowa w ust. 1 pkt 1, podlega odprowadzeniu przez spółdzielnię mieszkaniową do Funduszu Dopłat, o którym mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2002 r. o dopłatach do oprocentowania kred ytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1352 ).
14. (uchylony)
15. (uchylony)
16. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięg owym obciążają członka spółdzielni, na rzecz którego spół- dzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.
17. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynnoś ci notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o mini- malnym wynagrodzeniu za pracę.
    Art. 121. 1. Statut spółdzielni może przew idywać ograniczenie możliwości przeniesienia przez spó łdzielnię na inne osoby własności lokali mieszkalnych w domach dla inwalidów, osób s amotnych i innych domach o specjalnym przezna - czeniu.
18. (uchylony)
    Art. 122. (uchylony)
    Art. 123. (uchylony)
    Art. 13. Po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie zawiadamiają spó ł- dzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Do momentu zawiadomienia spółdzielni o tym, komu przypadło spółdzi elcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, małżonkowie, których ma łżeń- stwo zostało rozwiązane przez rozwód lub unieważnione, odpowiadają solidarnie za opłaty, o których mowa w art. 4 ust. 1. Art. 14. 1. Z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcz e lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przy- sługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi.
19. Przepis ust. 1 nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu.
    Art. 15. 1. (uchylony)
20. W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w następstwie śmierci upra w- nionego lub w przypadkach, o których mowa w art. 11, roszczenia o zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lok a- torskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują jego osobom bliskim.

6. Utracił moc z dniem 28 kwietnia 2005 r. w zakresie, w jakim pomija możliwość uregulowania w statucie korzystniejszych dla człon- ków spółdzielni mieszkaniowe j zasad rozliczeń z tytułu nabycia własności lokalu, na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego
   z dnia 20 kwietnia 2005 r. sygn. akt K 42/02 (Dz. U. poz. 643).

7. Z dniem 31 grudnia 2009 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 grudnia 2008 r. sygn. akt P 16/08 (Dz. U. poz. 1617).

Dziennik Ustaw – 13 – Poz. 558

21. Umowy, o których mowa w ust. 2, zawiera się na warunkach określ onych w dotychczasowej umowie o ustanowie- niu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

22. W przypadku śmierci osoby, o której mowa w art. 10, w okresie oczekiwania na zawa rcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego osobom, o których mowa w ust. 2, które miały wspólnie z osobą, o której mowa w art. 10, zamieszkać w tym lokalu, przysługują roszcz enia o zawarcie umowy zgodnie z postano- wieniami umowy o budowę lokalu.

23. Do zachowania roszczeń, o których mowa w ust. 2 i 3, konieczne jest złożenie w terminie jednego roku pisemnego zapewnienia o gotowości zawarcia umowy o ustanowienie spółdziel czego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.
    W przypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, rozstrzyga sąd w postępowaniu nieprocesowym, biorąc pod uwagę w szczególności okoliczność, czy osoba uprawniona na podstawie ust. 2 zamieszkiwała z byłym czło nkiem. Po bezskutecz- nym upływie wyznaczonego przez spółdzielnię terminu wystąpienia do sądu, wyboru dokonuje spó łdzielnia. Jeżeli o rosz- czeniu rozstrzygał sąd, osoby, które pozostawały w sporze, niezwłocznie zawiadamiają o tym spó łdzielnię. Do momentu zawiadomienia spółdzielni o tym, komu przypadło spółdz ielcze lokatorskie prawo do lokalu mies zkalnego, osoby te odpo- wiadają solidarnie za opłaty, o których mowa w art. 4 ust. 1.

24. Osoba, o której mowa w ust. 3, staje się stroną umowy o budowę lokalu wiążącej osobę, o której mowa w art. 10.

25. W wypadku wygaś nięcia roszczeń lub braku uprawnionych osób, o których mowa w ust. 3, spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu ustaloną zgodnie z art. 11 ust. 21 i 22.

26. W wypadku ustania członkostwa w okresie poprzedzającym zawarcie umowy o budowę lokalu osobom, o których mowa w ust. 3, przysługują roszczenia o przyjęcie do spó łdzielni i zawarcie umowy.
    Art. 16. 1. Jeżeli w toku likwidacji, postępowania upadłościowego albo postępowania egzekucyjne go z nieruchomości
    spółdzielni nabywcą budynku a lbo udziału w budynku nie będzie spółdzielnia mieszkaniowa, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego prz ekształca się w prawo najmu podlegające przepisom ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilne go.

27. W przypadku nabycia prawa do gruntu wraz z prawem własności znajdującego się na nim budynku albo udziałem we współwłasności tego budynku przez inną spółdzielnię mieszkaniową, osoby, którym przysługują spółdzie lcze lokatorskie prawa do lokali mieszkalnych w tym budynku albo roszczenia o ustanowienie takiego prawa, stają się członkami tej spółdzielni, a spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego lub roszczenie o ustanowienie takiego prawa przy słu- guje w stosunku do spółdzielni, która nabyła prawo do gruntu wraz z prawem wł asności budynku lub udziałem we współ - własności budynku. Jednocześnie ustają stosunki członkostwa w spółdzielni, której prawo do gruntu wraz z prawem własności znajdującego się na ni m budynku albo udziałem we współwłasności tego budynku zostało zbyte.

28. (uchylony)
    Art. 161. 1. Osobie, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, a której prawo wy- gasło z powodu nieuiszczania opłat związanych z eksploatac ją i utrzymaniem jej lokalu lub eksploatacją i utrzymaniem nie- ruchomości stanowiących mienie spółdzielni, przysługuje roszczenie do spółdzielni o ponowne ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, jeżeli spłaci spółdziel ni całe zadłużenie wynikające z nieuiszczania tych opłat wraz z odsetkami.

29. Roszczenie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje tylko wtedy, jeżeli wcześniej nie został ustanowiony tytuł prawny do lokalu na rzecz innej osoby. Warunkiem ustanowienia przez spółdzieln ię tytułu prawnego do lokalu na rzecz innej osoby jest opróżnienie lokalu przez osobę, której spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasło.
    Art. 17. (uchylony)
    Rozdział 21 Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
    Art. 171. 1. (uchylony)

30. (uchylony)

31. (uchylony)

32. (uchylony)

33. (uchylony)

34. Nabywca spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu staje się członkiem spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 3. Dotyczy to również spadkobiercy, zapisobiorcy i licytanta. Nabywca zawiadamia niezwłocz nie spółdzielnię o nabyciu prawa.

Dziennik Ustaw – 14 – Poz. 558

Art. 172. 1. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i pod- lega egzekucji. Jest ono ograniczonym prawem rzeczowym.
2. (utracił moc)8) 3. Zbycie spółdzielczego własnościow ego prawa do lokalu obejmuje także wkład budowl any. Dopóki prawo to nie wygaśnie, zbycie samego wkładu jest nieważne.
4. Umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Wypis tego aktu notariusz pr zesyła niezwłocznie spółdzielni.
5. (uchylony)
6. Przedmiotem zbycia może być ułamkowa część spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Pozostałym współuprawnionym z tytułu własnościowego prawa do lokalu prz ysługuje prawo pierwokupu. Umowa zbycia ułamk owej części własnościowego prawa do lokalu zawarta bezwarunkowo albo bez zawiadomienia uprawnionych o zbyciu lub z po- daniem im do wiadomości istotnych postanowień umowy niezgodnie z rzeczywistością jest nieważna.
Art. 173–175. (uchylone)
Art. 176. Spółdzie lnie mieszkaniowe są obowiązane prowadzić rejestr lokali, dla których zostały zał ożone oddzielne księgi wieczyste.
Art. 177. Jeżeli w wyniku ostatecznego rozliczenia kosztów budowy powstała różnica pomiędzy wys okością wstępnie ustalonego wkładu budowlanego a kosztami budowy lokalu, uprawniony albo zobowiązany z tego tytułu jest członek albo osoba niebędąca członkiem spółdzielni, którym w chwili dokonania tego rozliczenia przysługuje spółdzielcze włas nościowe prawo do lokalu.
Art. 178. 1. (uchylony)
2. (uchylony)
3. (uchylony)
Art. 179. 1. Jeżeli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przeszło na kilku spadkobierców, powinni oni, w ter- minie jednego roku od dnia otwarcia spadku, wyznaczyć spośród siebie pełnomocnika w celu dokonywania czyn ności prawnych związanych z wykonywaniem tego prawa, włącznie z zawarciem w ich imieniu umowy o przeniesienie własności lokalu. W razie bezskutecznego upływu tego terminu, na wniosek spadkobierców lub spółdzielni, sąd w postępowaniu nie - procesowym wyznaczy przedstawiciel a. 2. W razie śmierci jednego z małżonków, którym spółdzielcze własnościowe prawo do lok alu przysługiwało wspólnie, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 1710. W przypadku długotrwałych zaległości z zapłatą opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, 11 i 5, rażącego lub uporczywego wykraczania osoby korzystającej z lokalu przeciwko obowiązuj ącemu porządkowi domowemu albo niewłaś- ciwego zachowania tej osoby czyniącego korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspól nej uciążliwym, przepis art. 16
ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali stosuje się odpowiednio. Z żądaniem, o którym mowa w tym przepisie, występuje zarząd spółdzielni na wniosek rady nadzorczej.
Art. 1711. 1. W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa, ustalona w sposób przewidziany w ust. 2, nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przepro- wadzonego przez spółdzielnię, zgodnie z postanowieniami statutu.
2. Z wartości rynkowej lokalu potrąca się niewniesioną przez osobę, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, część wkładu budowlanego, a w wypadku gdy nie został spłacony kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu – potrąca się kwotę niespłaconego kredytu wraz z odsetkami.
3. Warunkiem wypłaty wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest opróżnienie lokalu, o którym mowa w art. 7 ust. 1.
Art. 1712. 1. W wypadkach gdy ustawa przewiduje wygaśnięcie spółdzielczego własnościowego pr awa do lokalu, prawo to, jeżeli jest obciążone hipoteką, nie wygasa, lecz przechodzi z mocy prawa na spółdzielnię.
2. Prawo do lokalu, nabyte w sposób określony w ust. 1, spółdzielnia powinna zbyć w drodze przetargu w terminie 6 miesięcy.

8. Z dniem 15 kwietnia 2004 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 marca 2004 r. sygn. akt K 32/03 (Dz. U. poz. 591).

Dziennik Ustaw – 15 – Poz. 558

3. Spółdzielnia jest obowiązana uiścić osobie uprawnionej wartość nabytego prawa po p otrąceniu należności wymie- nionych w art. 1711 ust. 2 oraz z tytułu obciążenia hipoteką. Obowiązek spółdzielni powstaje dopiero z chwilą zbycia prawa w drodze przetargu.
   Art. 1713. Do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu sto suje się odpowiednio przepisy o egzekucji
   z nieruchomości.
   Art. 1714. 1. Na p isemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1. spłaty przy padających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spó łdzielni wraz z odsetkami;
2. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

11. Spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wnios ku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan praw ny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy
    z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

12. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieran iu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięg owym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności l okalu.

13. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawiera niu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o mini- malnym wynagrodzeniu za pracę.
    Art. 1715. 1. Na pisemne żądanie członka spółdzielni mieszkaniowej albo osoby nie będącej czło nkiem spółdzielni, którym przysługuje prawo do miejsca postojowego w wielostanow iskowym garażu, spółdzielnia jest obowiązana przenieść na te osoby ułamkowy udział we współwłasności tego garażu, przy zachowaniu zasady, jeżeli statut spółdzielni nie stan owi inaczej, że udziały przypadające na każde miejsce postojowe są równe, po dokonaniu przez nich spłat, o których mowa w art. 1714 ust. 1.

14. Koszty ustanowienia odrębnej własności wielostanowiskowego garażu stanowiącego współwłasność osób, o których mowa w ust. 1, pokrywają w odpowiednich ułamkowych częściach te osoby, zgodnie z przepisami art. 1714 ust. 2 i 3. Art. 1716. 1. Wynajmowanie lub oddawanie w bezpłatne używanie przez członka albo osobę nieb ędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lok alu, całego lub części lokalu nie wymaga zgody spółdzielni, chyba że byłoby to związane ze zmianą sposobu korzystania z lokalu lub przeznaczenia lokalu bądź jego części.
    Jeżeli wynajęcie lub oddanie w bezpłatne używan ie miałoby wpływ na wysokość opłat na rzecz spółdzielni, osoby te obo- wiązane są do pisemnego powiadomienia spółdzielni o tej czy nności.

15. Umowy zawarte przez członka albo osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze włas - nościowe prawo do lokalu, w sprawie korzystania z lokalu lub jego części wygasają najpóźniej z chwilą wygaśnięcia spół- dzielczego prawa do tego lokalu.
    Art. 1717. Jeżeli spółdzielnia, na mocy jednostronnej czynności prawnej, ustanowiła dla siebie odrębną własność
    lokalu, przeniesienie własności lokalu może nastąpić wyłącznie na rzecz członka, któremu przysługuje spółdzielcze włas - nościowe prawo do tego lokalu, albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnoś ciowe prawo do tego l okalu.
    Art. 1718. 1. Jeżeli w toku likwidacji, postępowania upadłościowego albo postępowania egzekucyjn ego z nierucho - mości spółdzielni, nabywcą budynku albo udziału w budynku nie będzie spółdzielnia mieszkaniowa, spółdzielcze własnoś - ciowe prawo do lokal u przekształca się w prawo odrębnej własności lokalu lub we własność domu jednorodzinnego.

16. W wypadku nabycia budynku lub udziału w budynku przez inną spółdzielnię mieszk aniową byłemu członkowi przy- sługuje roszczenie o przyjęcie do tej spółdzielni.

17. Przez byłego członka, o którym mowa w ust. 2, należy rozumieć członka, którego członkostwo ustało na skutek wykreślenia spółdzielni z rejestru w związku z zakończ eniem postępowania likw idacyjnego lub upadłościowego i któremu przysługiwało spó łdzielcze własno ściowe prawo do lokalu.
    Art. 1719. Przepisy art. 171 ust. 6, art. 172 ust. 1, 3, 4 i 6, art. 176, art. 177, art. 179–1713 i art. 1716–1718 stosuje się odpowiednio do miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych i garaży wolno stojących.

Dziennik Ustaw – 16 – Poz. 558

Rozdział 3
Prawo odrębnej własności lokalu
Art. 18. 1. Z osobą ubiegającą się o ustanowienie odrębnej własności lokalu spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:

1. zobowiązanie osoby ubiegającej się o ustanowienie odrębnej własności lokalu do pokrywania kosztów zadania inwes tycyj- nego w części przypadającej na jej lo kal przez wniesienie wkładu budowlanego określonego w umowie;
2. określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia
   wysokości kosztów budowy lokalu;
3. określenie zasad ustalania wysokości kos ztów budowy lokalu;
4. określenie rodzaju, położenia i powierzchni lokalu oraz pomieszczeń do niego przynależnych;
5. inne postanowienia określone w statucie.

2. Osoba, o której mowa w ust. 1, wnosi wkład budowlany według zasad okreś lonych w statucie i w umowie, o której
   mowa w ust. 1, w wysokości odpowiadającej całości kosztów budowy przypadających na jej lokal. Jeżeli część wkładu budowlanego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, oso ba ta jest obowiązana do spłaty tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jej lokal.

3. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2 nie dotyczą osób, które zawieraj ą umowę o budowę bezpośrednio z wykonawcą
   robót budowlanych, w przypadku zadań nieob ejmujących nieruchomości wspólnych lub części wspólnych.

4. Rozliczenie kosztów budowy następuje w terminie 3 miesięcy od dnia oddania budynku do uży tkowania. Po upływie tego terminu roszczenie spółdzielni o uzupełnienie wkładu budowlanego wygasa.
   Art. 19. 1. Z chwilą zawarcia umowy, o której mowa w art. 18 ust. 1, powstaje ekspektatywa własności. Ekspektatywa
   własności jest zbywalna wraz z wkładem budowlanym albo jego wniesioną częścią , przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji.

5. Nabycie ekspektaty wy własności obejmuje również wniesiony wkład budowlany albo jego część.

6. Umowa zbycia ekspektatywy własności powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
   Art. 20. 1. Umowa o budowę lokalu ulega rozwiązaniu w wyniku jej wypowiedzenia przez spółdzielni ę lub osobę, o której mowa w art. 18 ust. 1.

7. Spółdzielnia może wypowiedzieć umowę o budowę lokalu, gdy osoba, o której mowa w art. 18 ust. 1, lub jej następca prawny, z przyczyn leżących po ich stronie, nie dotrzymali tych warunków umowy określonych w art. 18 ust. 1 pkt 1 i 5, bez których dalsza realizacja zadania inwestycyjnego lub ustanowienie odrębnej własności lokali wzniesionych w ramach wspólnie realizowanego zadania inwestycyjnego byłoby niemożliwe albo poważnie utrudnione.

8. Wypowiedzenie może n astąpić na 3 miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzow ego, chyba że strony posta- nowią w umowie inaczej.
   Art. 21. 1. Spółdzielnia ustanawia na rzecz osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1, albo nabywcy ekspektatywy włas - ności odrębną własność lokalu, w terminie 2 miesięcy po jego wybudowaniu, a jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jest wymagane pozwolenie na użytkowanie – w terminie 2 miesięcy od uzyskania takiego pozwolenia. Na żądanie członka spółdzielnia ustanawia takie prawo w chwili, gdy ze wzgl ędu na stan realizacji inwestycji możliwe jest przestrzenne ozna- czenie lokalu.

9. Ustanowienie odrębnej własności lokalu może nastąpić na rzecz małżonków albo osób wskazanych przez osobę, o której mowa w art. 18 ust. 1, które wspólnie z nią ubiegają się o ustanowienie takiego prawa.
   Art. 22. 1. Umowa o ustanowienie odrębnej własności lokali może być zawarta przez spółdzielnię łącznie ze wszyst- kimi osobami, które ubiegają się o ustanowienie takiego prawa, wraz ze związanymi z nim udziałami w nieruchomości.
   W takim wypadku wysokość udziałów w nieruchomości wspólnej określa ta umowa.

10. Nieruchomość, z której wyodrębnia się własność lokali, może być zabudowana również więcej niż jednym budynkiem,
    stosownie do postanowień umowy, o której mowa w ust. 1.
    Art. 23. 1. (uchylony)

11. Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków niebędącego jej członkiem właściciela lokalu podle- gającego przepisom ustawy, w tym także nabywcy prawa odrębnej własności lokal u, spadkobiercy, zapisobiercy i licytanta,
    z zastrzeże niem art. 3.

Dziennik Ustaw – 17 – Poz. 558

Art. 24. Właściciel lokalu niebędący członkiem spółdzielni może zaskarżyć do sądu uchwałę walnego zgromadzenia spółdzielni w takim zakresie, w jakim dotyczy ona jego prawa odrębnej wł asności lokalu. Przepisy art. 42 ustawy – Prawo spółdzielcze stosuje się odpowiednio.
Art. 241. 1. Większość właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości, obliczana
według wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej, może podjąć uchwałę, że w zakresi e ich praw i obowiązków ora z zarządu nieruchomością wspólną będą miały zastosowanie przepisy ust awy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. Do podjęcia uchwały stosuje się odpowiednio przepisy tej ustawy.
2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, nie narusza przysługujących członko m spółdzielni spółdzielczych praw do lokali.
3. Z chwilą ustania członkostwa właściciel lokalu staje się współwłaścicielem środków zgromadzonych na funduszu remontowym, o którym mowa w art. 6 ust. 3, w wysokości odpowiadającej przypadaj ącemu na ten lokal u działowi we współwłasności nieruchomości wspólnej. Wysokość tego udziału ustala się na podstawie ewidencji i rozliczenia wpływów
i wydatków funduszu remontowego, o których mowa w art. 4 ust. 41 pkt 2, według stanu na dzień ustania członkostwa.
4. Przepis u st. 3 stosuje się odpowiednio do właściciela lokalu, który nie był członkiem spółdzielni.
5. Spółdzielnia mieszkaniowa w przypadkach, o których mowa w ust. 1 lub w art. 26, niezwłocznie rozlicza z właści- cielami lokali zaewidencjonowane wpływy i wydatki fu nduszu remontowego oraz pozostałe nakłady na remonty nie rucho- mości.
6. Od dnia powstania wspólnoty mieszkaniowej właściciele lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związa- nych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzieln i, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonym budynku lub osiedlu na podstawie zawartej ze spółdzielnią umowy.
Art. 25. (uchylony)
Art. 26. 1. Jeżeli w określonym budynku lub budynkach położonych w obrębie danej n ieruchomości została wyodręb- niona własność wszystkich lokali, po wyodrębnieniu własności ostatniego lokalu stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 czerwca
1994 r. o własności lokali. Spółdzielnia w terminie 14 dni od dnia wyodrębnienia własności ostatniego l okalu w określonym budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości zawiadamia o tym na piśmie właścici eli lokali w tej nieruchomości.
2. W terminie 3 miesięcy od dnia wyodrębnienia własności ostatniego lokalu większość właścicieli lokali w budynku lub w budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości, obliczana według wielkości udziałów w nieruchomości wspó lnej, może podjąć uchwałę, że w zakresie ich praw i obowiązków oraz zarządu nieruchomością wspólną stosuje się odpowiednio art. 27. Do podjęcia uchwały stosuje się odpowiednio przepisy art. 30 ust. 1a, art. 31 i art. 32 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali.
3. Spółdzielnia w terminie 14 dni od dnia wyodrębnienia własności ostatniego lokalu w określonym budynku lub budy nkach położonych w obrębie danej nieruchomości zawiadamia o tym na piśmie właścicieli lokali w tej nierucho mości.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, stosuje się przepisy art. 241 ust. 3 i 4. Art. 27. 1. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do prawa odrębn ej własności lokalu stosuje się odpowiednio prze- pisy ustawy o własności lokali, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. 2. Zarząd nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi współwłasność spółdzielni jest wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd powierzony, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwc a 1994 r. o własności lokali, z zastrzeżeniem art. 241 i art. 26. Przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali o zarządzie nieruchom ością wspólną nie stosuje się, z wyjątkiem art. 22 oraz art. 29 ust. 1 i 1a, które stosuje się odpowiednio.
3. Przepisów ustawy, o której mowa w ust. 2, o wspólnocie mieszkaniowej i zebraniu właścicieli nie stosuje się, z za- strzeżeniem ust. 2, art. 241 i art. 26. Do podjęcia uchwały, o której mowa w art. 22 ust. 2 i 4 ustawy, o której mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy tej ustawy.
4. Uchwałę, o której mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o własności lokali, podejmuje rada na dzorcza spółdzielni na wniosek większości właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonyc h w obrębie danej nieruchomości obliczanej według wiel- kości udziałów w nieruchomości wspólnej.
5. Z żądaniem, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o własności lokali, występuje zarząd spółdzielni na wniosek większości właścicieli lokali w budynku lub budy nkach położ onych w obrębie danej nieruchomości.
Art. 271. Przepisy art. 18 –22, art. 23 ust. 2, art. 24, art. 241, art. 26 i art. 27 stosuje się odpowiednio do ułamkowego udziału we współwłasności garażu wielostanowiskowego.

Dziennik Ustaw – 18 – Poz. 558

Rozdział 31
Przepisy karne
Art. 272. (utracił moc)9) Art. 273. Kto, będąc członkiem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, pełnomocnikiem, albo likwidatorem, wbrew obowiązkowi dopuszcza do tego, że spółdzielnia:

1. nie udostępnia członkowi spółdzielni mieszkaniowej odpisów oraz kopii dokume ntów, o których mowa w art. 81,
2. nie rozlicza kosztów budowy lokalu w terminach, o których mowa w art. 10 ust. 3 albo art. 18 ust. 4
   – podlega karze grzywny . Art. 274. W sprawach o czyny, o których mowa w art. 273, orzekanie następuje w trybie przepisów Kodeksu postępo- wania w sprawach o wykroczenia.
   Rozdział 4
   Zmiany w przepisach obowiązujących
   Art. 28–34. (pominięte)
   Rozdział 5
   Przepisy przejściowe i końcowe
   Art. 35. 1. Spółdzielnia mieszkaniowa, która w dniu 5 grudnia 1990 r. była posiadaczem gruntów st anowiących włas ność Skarbu Państwa, gminy, osoby prawnej innej niż Skarb Państwa, gmina albo związek międzygminny lub osoby fizycznej oraz przed tym dniem wybud owała sama lub wybudowali jej poprzednicy prawni, budynki lub inne urządzenia trwale zwią- zane z gruntem, może żądać, aby właściciel zajętej na ten cel działki budowlanej przeniósł na nią jej własność za wynagro- dzeniem. Przepis stosuje się, jeżeli przed dniem złożenia wniosku przez spółdzielnię nie została wydana decyzja o nakazie rozbiórki b udynków. Przepis art. 4 pkt 3a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruch omościami stosuje się od- powiednio.

11. Jeżeli budynki spełniające warunki określone w ust. 1 położone są na kilku nieruchom ościach, z których część sta- nowi własność spółdzielni, a część przedmiot użytkowania wieczystego, spółdzielnia może żądać nabycia własności działek znajdujących się w jej użytkowaniu wieczystym. Przepisy art. 69 i art. 69a ustawy o gospodarce nieruchomościami stosuje się odpowiednio.10)
12. Jeżeli budynki spełni ające warunki określone w ust. 1 położone są na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste innej osobie niż spółdzielnia mieszkaniowa będąca posiad aczem tych budynków, spółdzielnia może żądać, aby osoba ta przeniosła na nią prawo użytkowania wieczystego za wy nagrodzeniem.
13. Jeżeli budynki stanowiące własność spółdzielni położone są na kilku działkach gruntu, do których spółdzielni przy- sługuje prawo użytkowania wieczystego, a w umowach o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste ustalono różne terminy użytkowani a wieczystego, spółdzielnia może żądać od właściciela gruntu zmiany postanowień umownych w celu ujednoli- cenia terminów użytkowania wieczystego poprzez przyjęcie terminu uśrednion ego.
14. Jeżeli właścicielem działek budowlanych, o których mowa w ust. 1, jest Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, zamiast przeniesienia własności tych działek na rzecz spółdzielni działki te na wniosek spół- dzielni mieszkaniowej zostają jej oddane w użytkowanie wieczyste.
15. (utracił moc)11)
16. Wyn agrodzenie z tytułu nabycia praw do działek gruntu, o których mowa w ust. 1 –12, ustala się w wysokości równej wartości rynkowej tych działek, przy czym nie uwzględnia się wartości budynków i innych urządzeń, o ile zostały wybudo- wane lub nabyte przez spółdz ielnię lub jej poprzedników prawnych. Jeżeli właścicielem zbywanych działek jest Skarb Pań- stwa lub jednostka samorządu terytorialnego, właściwy organ może udzielić bonifikaty na zasadach określonych w przepi- sach o gospodarce nieruchomościami.
17. (uchylony)

9. Z dniem 30 grudnia 2008 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyj nego z dnia 17 grudnia 2008 r. sygn. akt P 16/08 (Dz. U. poz. 1617).

10. Zdanie drugie w brzmieniu ustalonym przez art. 6 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy
    o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gos podarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilno- prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1463), która weszła w życie z dniem 31 sierpnia 2023 r.

11. Z dniem 27 lipca 2009 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 li pca 2009 r. sygn. akt K 64/07 (Dz. U. poz. 988).

Dziennik Ustaw – 19 – Poz. 558

41. (utracił moc)12)
42. (uchylony)
43. Jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa nie wystąpiła z żądaniem przeniesienia na nią własności działek budowlanych, o których mowa w ust. 1, nabycia przez spółdzielnię mieszkaniową własności tych działek za wynagrodzeniem, ustalonym zgodnie z ust. 3, mogą żądać ich właściciele.
    Art. 36. Ustanowienie odrębnej własności lokali położonych w budynkach usytuowanych na gruntach, o których mowa w art. 35 ust. 1, może nastąpić po nabyciu przez spółdzielnię mieszkaniową własności lub prawa użytkowania wie- czystego działek budowlanych, na których wybudow ano te budynki.
    Art. 37–38. (uchylone ) Art. 39. 1. Na pisemne żądanie najemcy lokalu użytkowego, w tym garażu, a także najemcy praco wni wykorzystywa- nej przez twórcę do prowadzenia dział alności w dziedzinie kultury i sztuki, który poniósł w pełni koszty budowy tego lokalu albo ponieśli je jego poprzednicy prawni, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tą osobą umowę przeniesienia własności tego lokalu po dokonaniu przez najemcę spłaty z tytułu udziału w nieruchomości wspó lnej oraz spłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu.
44. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowa niu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje
    przeniesienia własności l okalu.
45. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagr odzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o mini- malnym wynagrodzeniu za pracę.
    Art. 40. Spółdzielnia pozostaje właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości i użytkownikiem lub współużyt- kownikiem wieczystym gruntu w takim zakresie, w jakim nie narusza to przysługującej członkom i właścicielom lokali nie- będącym członkami spółdzielni odrębnej własności lokali lub praw z nią związanych. W szczególności mieniem spółdzielni pozostają:

1. nieruchomości służące prowadzeniu przez s półdzielnię działalności wytwórczej, budo wlanej, handlowej, usługowej, społecznej, oświatowo -kulturalnej, administracyjnej i innej, zabudowane budynkami i innymi urządzeniami;
2. nieruchomości zabudowane urządzeniami infrastruktury technicznej, w tym urzą dzeniami i sieciami technicznego uzbrojenia terenu związanymi z funkcjonowaniem budynków lub osiedli, z zastrzeżeniem art. 49 Kodeksu cywilnego;
3. nieruchomości niezabudowane.
   Art. 41. 1. Po wejściu ustawy w życie spółdzielnia jest obowiązana:
4. wystąpić z wnioskiem do właściwego organu w sprawie połączenia lub podziału ni eruchomości, jeżeli jest to niezbędne do wydzielenia nieruchomości pozostających w całości własnością spółdzielni, o których mowa w art. 40;
5. podjąć czynności związane z rozgraniczenie m oraz połączeniem nieruchomoś ci, a także ewidencją gruntów i budyn- ków, jeżeli bez tych czynności oznaczenie przedmiotu odrębnej własności lokali położonych w obrębie nieruchomości
   innych niż te, o których mowa w art. 35, byłoby niemożliwe albo działka wyd zielona pod budy nkiem lub budynkami nie spełniałaby wymogów przewidzianych dla działek budo wlanych.

2. Podział nieruchomości może nastąpić niezależnie od istnienia i ustaleń miejscowego pl anu zagospodarowania prze- strzennego. Przepis art. 95 pkt 1 ustawy o gospodarce nier uchomościami stosuje się odpowiednio.
3. Podział nieruchomości nie jest dopuszczalny, jeżeli projektowane do wydzielenia działki gruntu nie mają dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisu art. 93 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomoś ciami.
4. Uzasadnione koszty związane z podziałem nieruchomości oraz z czynnościami związ anymi z rozgraniczeniem nie- ruchomości oraz ewidencją gruntów i budynków, w tym ró wnież koszty uzasadnionych prac geodezyjnych, refunduje Skarb Państwa.
5. Koszty, o których mowa w ust. 4, są refundowane z budżetu państwa na wniosek spół dzielni. Wniosek o refundację
   kosztów spółdzielnia składa do wojewody właściwego ze względu na siedzibę spółdzielni, dołączając rachunki lub inne dowody poniesienia tych kosztów.
6. Przy wyborze wykonawcy prac, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia stosuje przepisy o zamówieniach publicznych.

12. Z dniem 4 listopada 2010 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 października 2010 r. sygn. akt P 34/08 (D z. U. poz. 1373).

Dziennik Ustaw – 20 – Poz. 558

7. Wojewoda zwraca koszty, o których mowa w ust. 4.
8. (uchylony)
   Art. 42. 1.13) W okresie 24 miesięcy od dnia złożenia pierwszego wniosku o wyodrębni enie własn ości lokalu w danej nieruchomości spółdzielnia mieszkaniowa określi przedmiot odrębnej własności wszystkich lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu w tej nier uchomości.
9. Określenie przedmiotu odrębnej własności lokali w danej nieruch omości następuje na podstawie uchwały zarządu spółdzielni sporządzonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
10. Uchwała, o której mowa w ust. 2, powinna określać:

1. oznaczenie nieruchomości obejmującej budynek wraz z gruntem przynależnym do tego budy nku, jako podstawową nieruchomość ewidencyjną, w którym ustanawia się odrębną własność lokali; nieruchomość wielobudynkowa może być utworzona tylko wtedy, gdy budynki są posadowione w sposób uniemożliwiający ich rozdzielenie, lub działka, na której posadow iony jest budynek pozbawiona jest dostępu do drogi publicznej lub wewnętrznej;
2. rodzaj, położenie i powierzchnię lokali oraz pomieszczeń przynależnych, w tym piwnic lub pomieszczeń gospodar- czych, o ile piwnica lub pomieszczenie gospoda rcze jest w tym bud ynku przyporządkowane danemu lokalowi a wła- dający lokalem faktycznie piwnicę lub pomieszczenie gospodarcze użytkuje;
3. wielkość udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej związanych z odrębną własnością każdego lokalu;
4. oznaczenie osób, którym zg odnie z przepisami ustawy przysługuje prawo żądania przeniesienia na nich własności poszczególnych lokali;
5. przypadający na każdy lokal stan zadłużenia z tytułu:
   a) kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami,
   b) dokonanego na podstawie odrębnych przepis ów przejściowego wykupienia ze środków budżetu państwa odsetek
   wraz z oprocentowaniem tych odsetek.
   c) (uchylona)
   d) (uchylona)

4. Do określenia wielkości udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej dla każd ego lokalu, dokonywanego w uchwale zarządu spółdzielni, mają odpowiednie zastosow anie przepisy art. 3 ust. 3 –6 ustawy o własności lokali.
5. Uchwały, o których mowa w ust. 2, od dnia wejścia w życie stanowią podstawę ozn aczania lokali i przypadających na każdy lokal udziałów w nieruchomości wspólne j przy zawieraniu umów o ustanowieniu odrębnej własności lokali na rzecz członków spółdzie lni, osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własn ościowe prawo do lokalu, lub spółdzielni mieszkaniowej oraz o przeniesieniu własnośc i tych lokali przez spółdzielnię na rzecz członków spółdzielni lub innych osób.
6. Decyzje o przyjęciu metody określenia powierzchni użytkowej lokali oraz pomieszczeń do nich przynależnych w da- nej nieruchomości podejmuje zarząd spółdzielni. Przyjęta metoda określenia powierzchni lokali oraz pomieszczeń przyna- leżnych ma zastosowanie do wszystkich lokali znajdujących się w danej nieruchomości.
7. Decyzję o przynależności do lokalu, jako jego części składowych, pomieszczeń przyna leżnych, w rozumieniu art. 2
   ust. 4 ustawy o własności lokali, podejmuje zarząd spó łdzielni.
   Art. 43. 1. Projekty uchwał, o których mowa w art. 42 ust. 2, zarząd spółdzielni wykłada na co najmniej 14 dni do wglądu w lokalu siedziby spółdzielni, po pisemnym, wysłanym z co najmniej 7 -dniowym wyprzedzeniem, imiennym powiadomieniu o terminie i miejscu w yłożenia projektów uchwał do wglądu tych osób, których te projekty uchwał dotyczą i którym, zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, przysługuje prawo żądania przeniesienia na nich własności po szcze gól- nych lokali.
8. Osoby, o których mowa w ust. 1, mogą w terminie 14 dni po upływie okresu wyłożenia projektu uchwały do wglądu przedstawić zarządowi spółdzielni pisemne wnioski dot yczące zmian tego projektu.

13. Utracił moc z dniem 29 kwietnia 2006 r. w zakresie, w jaki m wyznacza początek biegu terminu realizacji przewidzianego w nim obowiązku spółdzielni mieszkaniowej, na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 kwietnia 2005 r. sygn. akt K 42/ 02 (Dz. U. poz. 643).

Dziennik Ustaw – 21 – Poz. 558

3. Zarząd spółdzielni obowiązany jest r ozpatrzyć wnioski, o których mowa w ust. 2, na jpóźniej w ciągu 14 dni od upływu terminu ich składania i najdalej w ciągu 14 dni od ich rozpatrzenia odpowiednio skorygować projekt uchwały i pod- jąć uchwałę o treści uwzględniającej dokonane korekty.
4. O wyni kach rozpatrzenia wniosków, o których mowa w ust. 2, oraz o treści zmian pr ojektu uchwały, do którego wnioski zgłoszono, zarząd spółdzielni, w ciągu 7 dni od podj ęcia uchwały, powiadamia na piśmie osoby, o których mowa w ust. 1, a tym osobom, kt óre wnioski zgłaszały, podaje jednocześnie odpowiednie faktyczne i prawne uzasadnienie nie- uwzględnienia w całości lub w części wniosków zgłoszonych przez te osoby.
5. Osoby, o których mowa w ust. 1, mogą, w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia, zaska rżyć uchwałę do sądu z po- wodu jej niezgodności z prawem lub jeśli uchwała ta narusza ich interes prawny lub uprawnienia. Przyczyną stwierdzenia nieważności uchwały nie może być niepodjęcie przez osoby zainteresowane wysłanych przez zarząd spółdzielni powiado- mień, o który ch mowa w ust. 1 i 4.
6. Uchwała, o której mowa w ust. 3, wchodzi w życie z dniem jej podjęcia, chyba że z ostanie zaskarżona do sądu zgod- nie z przepisem ust. 5.
   Art. 44. 1. (utracił moc)14)
7. (uchylony)
8. (utracił moc)14)
9. (uchylony)
10. Wierzytelność spółdzielni w stosunku do właścicieli lokali należna od nich z tytułu prz ypadającej im do spłaty
    części kredytów zaciągniętych przez spółdzielnię mieszkaniową może zostać zabezpieczona hipoteką na lokalach sta nowią- cych własność tych osób.
11. (uchylony)
    Art. 45. 1. Z chwilą zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu, do którego członkowi albo osobie niebędącej członkiem przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub spółdzielcze praw o do lokalu użyt- kowego, w tym spółdzielcze prawo do garażu, hipoteki ustanowione na tych ograniczonych prawach rzeczowych obciążają nieruchomości powstałe w wyniku zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu.
12. Wierzyciel, którego wierzytelność w dniu z awarcia umowy przeniesienia własności lok alu była zabezpieczona hipoteką na ograniczonym prawie rzeczowym, może dochodzić zaspokojenia z lokalu stanowiącego odrębną własność, powstałą w wyniku zawarcia tej umowy.
13. Do księgi wieczystej prowadzonej dla ogr aniczonego prawa rzeczowego stosuje się art. 241 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2023 r. poz. 1984 ). Art. 46. (uchylony)
    Art. 461. Wpływy ze spłat przypadającej na lokal części umorzenia kredytu, o ile spółd zielnia skorzystała ze środków
    publicznych lub innych środków, przeznacza się na spłatę podlegającego odprowadzeniu do budżetu państwa umorzenia kredytu obciążającego ten lokal.
    Art. 47. (uchylony)
    Art. 48. 1. Na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego loka lu mieszkalnego, który przed przejęciem przez spół - dzielnię mieszk aniową był mieszkaniem przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jed - nostki organiz acyjnej, jeżeli najemca był uprawniony do korzystania z tego lokalu w dniu jego przejęcia, spółdzielnia ma obowiązek zawrzeć z nim umowę przeniesienia własności lokalu, po dokonaniu przez niego:

1. spłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu lokalu;

2. wpłaty wkładu budowlanego określonego przez zarząd spółdzielni w wysokości proporcjonalnej do p owierzchni uży t- kowej zajmowanego mieszkania:
   a) wynikającej ze zwaloryzowanej ceny nabycia budynku – jeżeli spółdzielnia nabyła budynek odpłatnie,

3. Z dniem 31 grudnia 2006 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 grudnia 2005 r. sygn. akt SK 10/05 (Dz. U. poz. 2184).

Dziennik Ustaw – 22 – Poz. 558

b) wynikającej z kosztów dokonanych przez spółdzielnię nakładów przeznaczony ch na utrzymanie budynku, w któ- rym znajduje się lokal w zakresie, w jakim koszty te nie zostały uwzględnione w świadczeniach wynikających z umowy najmu oraz wynikającej z poniesionych przez spółdzielnię kosztów w postępowaniu wieczystoksięgo- wym i kosztów w ynagr odzenia notariusza związanych z zawarciem umowy nabycia budynku – jeżeli spółdzielnia nabyła budynek nieodpłatnie.
Wysokość ustalonego przez spółdzielnię wkładu budowl anego wnoszonego przez n ajemców nie może przekraczać 5 % aktualnej wartości rynkowej prawa odrębnej własności lokali zajmowanych przez tych najemców, jeżeli spółdzielnia nab yła budynek nieodpłatnie.
11. Najemca nie jest obowiązany do spłaty kosztów poniesionych przez spółdzielnię tytułem nakładów przeznaczonych na utrzymanie budynku w takiej części, w jakiej znalazły pokrycie w otrzymanej przez spółdzielnię premii termo modern i- zacyjnej lub premii remontowej, o których mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termo modernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjnoś ci budynków (Dz. U. z 2023 r. poz. 2496 ). 12. Rada nadzorcza może podjąć uchwałę określającą zasady udzielania bonifikaty od kwoty, o której mowa w ust. 1 pkt 2. 13. Najemca nie jest obowiązany do spłaty kosztów w takiej części, w jakiej koszty te zostały pokryte w związku z wno- szeniem świadczeń wynikających z umowy najmu.
2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również osobie bliskiej w stosunku do n ajemcy, o którym mowa w ust. 1.
3. (utracił moc)15) 4. Kaucje mieszkaniowe, o których mowa w art. 7 ust. 3, w związku z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. z 2014 r. poz. 1381), podlegają zaliczeniu na poczet kosztów lub kwoty, o których mow a w ust. 1. 5. Wysokość kaucji mieszkaniowej waloryzuje się proporcjonalnie do wartości rynkowej lokalu.
6. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięg owym obciążają najemcę, na rzecz którego spółdzielnia doko- nuje przeniesienia własności lokalu.
7. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagro dzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Art. 481. 1. Po śmierci członka spółdzielni, który wystąpił z żądaniem przeniesienia własności l okalu określonym w art. 12, jeżeli brak jest osób u prawnionych, o których mowa w art. 15 ust. 2, jego spadkobiercy mogą żądać przeniesienia na nich własności lokalu, nawet jeżeli żaden z nich nie jest członkiem spółdzielni. W tym wypadku nie stosuje się art. 15 ust. 6 oraz uznaje się, iż wniosek o przenies ienie własności lokalu został złożony w dniu pier wszego wystąpienia z żądaniem przez członka spółdzielni.
2. Po śmierci członka spółdzielni albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której przysługiwało spółdzielcze włas- nościowe prawo do lokalu, a które to osoby wystąpiły z żądaniem przeniesienia własności określonym w art. 1714 lub 1715, ich spadkobiercy m ogą żądać przeniesienia na nich własności lokalu lub udziału we współwłasności garażu. W tym przypadku uznaje się, iż wniosek o przeniesienie własnoś ci lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żądaniem przez członka spółdzielni lub osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługiwało spółdzielcze włas nościowe prawo do lokalu.
3. Po śmierci najemcy, który wystąpił z żądaniem przenie sienia własności określonym w art. 39 i 48, jeżeli brak jest osób, które wstępują w stosunek najmu na podstawie art. 691 Kodeksu cywilnego, jego spadkobiercy mogą żądać przenie- sienia na nich własności lokalu, nawet jeżeli żaden z nich nie jest członkiem sp ółdzielni. W tym przypadku uznaje się, iż wniosek o przeniesienie własności lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żądaniem przez najemcę.
Art. 49.16) 1. Jeżeli przed upływem 24 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie spółdzielnia nie p odejmi e czynności, o których mowa w art. 41 i 42, a nie toczy się postępowanie sądowe w trybie art. 43 ust. 5, sąd na wniosek członka spół- dzielni mieszkaniowej, któremu zgodnie z przepisami ustawy przysługuje, z zastrzeżeniem art. 36, prawo żądania przenie- sienia na niego własności lokalu należącego przed tym dniem do spółdzielni, orzeknie o ustan owieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, na z asadach określonych w art. 39 –43.

15. Z dniem 27 lipca 2009 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2009 r. sygn. akt K 64/07 (Dz. U. poz. 988).

16. Uchylony przez art. 1 pkt 40 ustawy z dnia 19 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2058), która weszła w życie z dniem 15 stycznia 2003 r.; uchylenie utraciło moc z dniem 28 kwietnia 2005 r. na podstawie wy roku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 kwietnia 2005 r. sygn. akt K 42/02 (Dz. U. poz. 643).

Dziennik Ustaw – 23 – Poz. 558

2. Postępowanie toczy się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o zniesieniu współwłasności, z wyjąt- kiem art. 625. Koszty sądowe postępowania ponosi spółdzielnia.
   Art. 491.17) Osoba, która na podstawie ustawy może żądać ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu, w razie bez- czynności spółdzielni , może wystąpić do sądu z powództwem na podstawie art. 64 Kodeksu cywilnego w związku z art. 1047
   § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Koszty sądowe oraz koszty zastępstwa procesowego pokrywa spółdzielnia.18) Art. 50–51. (uchylone)
   Art. 52. Do istniejących w dniu wejścia ustawy w życie praw do domów jednorodzinnych i lokali mieszkalnych budowanych w celu przeniesienia ich własności na rzecz członków stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 21 ustawy. Do czasu przeniesienia własności na rzecz członka spółdzi elni mają zastosowanie zasady:

1. jeżeli prawo do domu jednorodzinnego przeszło na kilku spadkobierców, powinni oni, w terminie jednego roku od dnia otwarcia spadku, wyznaczyć spośród siebie pełnomocnika w celu dokonywania czynności prawnych związanych z wykonyw aniem tego prawa, włącznie z zawarciem w ich imieniu umowy o przeniesienie wł asności domu. W razie bezskutecznego upływu tego terminu, na wniosek spadkobie rców lub spółdzielni, sąd w postępowaniu nieprocesowym wyznaczy przedstawiciela. Pełnomocnik (p rzedstawiciel) uprawniony jest do udziału w walnym zgromadzeniu;
2. w razie śmierci jednego z małżonków, którym prawo do domu jednorodzinnego przysł ugiwało wspólnie, przepis pkt 1 stosuje się odpowiednio;
3. po przeprowadzeniu rozliczenia kosztów budowy i ostatecznym ustaleniu wkładów budowlanych, wniesieniu przez członków tych wkładów bądź też ich części i przej ęciu zobowiązań spółdzielni pokrywających resztę należności z tytułu wkładów spó łdzielnia przenosi na członków własność przydzielonych domów wraz z prawami do działek;
4. przeniesienie własności domu może nastąpić także na rzecz spadkobierców członka lub małżonków, jeżeli prawo do domu przysługuje im obojgu;
5. członkowie, oprócz wkładu budowlanego, obowiązani są pokryć koszty przeniesienia własności domu, a także udział w kosztach likwidacji spółdzielni, o ile przeniesienie własności następuje w ramach postępowania likwidacyjnego.
   Art. 53. 1. Członek spółdzielni, który w dniu wejścia ustawy w życie zamieszkuje w mieszkaniu r otacyjnym należą- cym do tej spółdzielni, staje się z tym dniem najemcą tego mieszkania w rozumieniu przepisów ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkani owych, a jeżeli przed tym dniem wniósł wymagany wkład mieszkaniowy – staje się osobą uprawnioną do spółdzielczego lo katorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w rozumi eniu niniejszej ustawy.

2. Przepis ust. 1 nie narusza praw nabytych członka spółdzielni do zawarcia umowy w sprawie ustanowienia spółdziel- czego lokatorskiego prawa innego lokalu mieszkalnego lub prawa odrębn ej własności takiego lokalu.
   Art. 54. 1. Spółdzielnie istniejące w dniu wejścia ustawy w życie dokonają zmian swoich statutów stosownie do wy- magań niniejszej ustawy i w trybie przewidzianym w ustawie – Prawo spółdzielcze. Zgłoszenia do rejestru tych zmian spół- dzielnie dokonają nie później niż do dnia 31 grudnia 2002 r.
3. Do czasu zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statutów poz ostają w mocy. Jednakże w razie sprzeczności między nimi a przepisami niniejszej ustawy stosuje się przepi sy tej ustawy.
   Art. 541. 1. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do spółdzielni mieszkaniowych będących w likwidacji lub w upad - łości.
4. Pisemne żądania, o których mowa w art. 12, 1714, 1715, 39, 48 i 481, składane są w wypadkach, o których mowa w ust. 1, do likwidatora lub syndyka masy upadłościowej spó łdzielni.
   Art. 542. Przepisu art. 38 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze nie stosuje się do ustana- wiania prawa odrębnej własności lokali i przeniesienia własności lokali, dom ów jednorodzinnych oraz miejsc postojowych
   w garażach wielostanowiskowych, z uwzględnieniem art. 92 ust. 3. Art. 55. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia19), z tym że przepisy art. 27a ust. 1 pkt 1
   lit. g, ust. 3 pkt 3 lit. a oraz ust. 6 pkt 1 ustawy wymienionej w art. 30, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, mają zasto- sowanie do wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej dokonanych od dnia 1 stycznia 2001 r.

17. Utracił moc z dniem 20 m arca 2018 r. w zakresie , w jakim dotyczy sytuacji, w których uczynienie zadość przesłance samodziel - ności lokalu wymaga wykonania robó t adaptacyjnych, na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjneg o z dnia 14 marca 2018 r. sygn. akt P 7/16 (Dz. U. poz. 582).
18. Zdanie drugie utraciło moc z dniem 3 sierpnia 2012 r. na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 lipca 2012 r. s ygn. akt P 8/12 (Dz. U. poz. 888) .
19. Ustawa została ogłoszona w dniu 23 stycznia 2001 r.