Dz.U. 2024 poz. 563

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJWarszawa, dnia 15 kwietnia 2024 r. Poz. 563 563 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1) z dnia 5 kwietnia 2024 r. w sprawie wprowadzenia w 2024 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
„Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń
i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” Na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaź - nych zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1075) zarządza się, co następuje: § 1. W 2024 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wprowadza się „Program mający na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie”, który jest określony w załączniku do rozporządzenia. § 2. Program, o którym mowa w § 1, stosuje się od dnia 1 stycznia 2024 r. § 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: C. Siekierski

1. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 2706).

Dziennik Ustaw – 2 – Poz. 563

PROGRAM MAJĄCY NA CELU WCZESNE WYKRYCIE ZAKAŻEŃ WIRUSEM WYWOŁUJĄCYM AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ I POSZERZENIE WIEDZY
NA TEMAT TEJ CHOROBY ORAZ JEJ ZWALCZANIE

1. Identyfikacja programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie
   Państwo członkowskie : Rzeczpospolita Polska
   Choroba : afrykański pomór świń (African swine fever – ASF ) Okres realizacji: 1 stycznia – 31 grudnia 2024 r.
2. Dane historyczne dotyczące rozwoju epidemiologicznego afrykańskiego pomoru świń
   W 2007 r. wirus afrykańskiego pomoru świń (ASF) rozprzestrzenił się z pierwotnego ogniska w Gruzji na terytorium Europy Wschodniej. Po wprowadzeniu wirusa ASF na kontynent europejski ta choroba rozprzestrzeniła się na terytorium Armenii, Azerbejdżanu oraz Federacji Rosyjskiej. W sierpniu 2012 r. ognisko tej choroby zostało stwierdzone w południow o-wschodniej części Ukrainy.
   W czerwcu 2013 r. białoruskie władze weterynaryjne potwierdziły wykrycie ASF we wsi Czapuń w obwodzie grodzieńskim (170 km od granicy z Rzecząpospolitą Polską ) oraz w Witebsku w północno- wschodniej części Białorusi (450 km od g ranicy z Rzecząpospolitą Polską ). W styczniu 2014 r. na terytorium Litwy stwierdzono 2 ogniska wirusa ASF u dzików, natomiast w dniu 17 lutego 2014 r. potwierdzono pierwsz e ognisko wirusa ASF u dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   W latach 2014 –2023 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej u dzików i świń stwierdzono odpowiednio:

1. w 2014 r. – 30 ognisk ASF u dzików i 2 ogniska ASF u świń;
2. w 2015 r. – 53 ogniska ASF u dzików i 1 ognisko ASF u świń;
3. w 2016 r. – 80 ognisk ASF u dzików i 20 ognisk ASF u świń;
4. w 2017 r. – 741 ognisk ASF u dzików i 81 ognisk ASF u świń;
5. w 2018 r. – 2443 ognisk a ASF u dzików i 109 ognisk ASF u świń;
6. w 2019 r. – 2477 ognisk ASF u dzików i 48 ognisk ASF u świń;
7. w 2020 r. – 4156 ognisk ASF u dzików i 103 ogniska ASF u świń;
8. w 2021 r. – 3214 ognisk ASF u dzików i 124 ogniska ASF u świń;
9. w 2022 r. – 2113 ognisk ASF u dzików i 14 ognisk ASF u świń ;
10. w 2023 r. – 2686 ognisk ASF u dzików i 30 ognisk ASF u świń.
    Obecnie nadal istnieje duże prawdopodobieństwo dalszego rozprzestrzeniania się wirusa ASF, w szczególności wśród zwierząt wolno żyjących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Załącznik do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 5 kwietnia 2024 r. (Dz. U. poz. 563) PROGRAM MAJĄCY NA CELU WCZESNE WYKRYCIE ZAKAŻEŃ WIRUSEM WYWOŁUJĄCYM AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ I POSZERZENIE WIEDZY NA TEMAT TEJ CHOROBY
    ORAZ JEJ ZWALCZANIE

Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 563 Od 2011 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są prowadzone badania labo ratoryjne w kierunku ASF.
Badania te początkowo były prowadzone w pasie przygranicznym o szerokości 40 km (wzdłuż granicy północnej z obwodem królewieckim i granicy wschodniej z Litwą, Białorusią i Ukrainą) obejmującym części województw: warmińsko -mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, mazowieckiego i podkarpackiego. Próbki były pobierane od padłych świń (na podstawie analizy ryzyka) oraz padłych i odstrzel onych dzików.
Od lipca 2013 r. na terytorium położonym w strefie I, a od października 2013 r. na terytorium położonym w strefach II i III badania laboratoryjne w kierunku ASF były prowadzone zgodnie z programem wprowadzonym rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór ś wiń oraz poszerze nie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. p oz. 115).
W 2014 r. były kontynuowane badania w kierunku ASF zgodnie z programem wprowadzonym rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie wprowadzenia w 2014 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywo łującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” (Dz. U. poz. 996).
W kolejnych latach program był realizowany na podstawie:

1. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie wprowadzenia w 2015 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” (Dz. U. poz. 316 , z późn. zm. );
2. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 stycznia 2016 r. w sprawie wprowadzenia w 2016 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie w iedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” (Dz. U. poz. 70 , z późn. zm. );
3. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 marca 2017 r. w sprawie wprowadzenia w 2017 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczes ne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” (Dz. U. poz. 625);
4. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 stycznia 2018 r. w sprawie wprowadzenia w 2018 r. na t erytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” (Dz. U. poz. 316 , z późn. zm.);

Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 563 5) rozporządzenia Ministra Rolnict wa i Rozwoju Wsi z dnia 20 marca 2019 r. w sprawie wprowadzenia w 2019 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz j ej zwalczanie” (Dz. U. poz. 598);
6) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie wprowadzenia w 2020 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afry kański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” (Dz. U. poz. 290);
7) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 stycznia 2021 r. w sprawie wprowadzenia w 2021 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” (Dz. U. poz. 236);
8) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 kwietnia 2022 r. w sprawie wprowadzenia w 2022 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” (Dz. U. poz. 844) ; 9) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 marca 2023 r. w sprawie wprowadzenia w 2023 r. na terytori um Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” (Dz. U. poz. 517).
Liczba zbadanych zwierząt i liczba uzyska nych dodatnich wyników tych badań w ramach realizacji ww. programu w latach 2020 –2022 został y podan e w ust. 6.2.

3. Opis programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz je j zwalczanie
   Afrykański pomór świń jest chorobą umieszczoną w wykazie określonym w art. 5 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przenośnych chorób zwierząt oraz zmieniającego i uchylającego niektóre akty w dziedzinie zdrowia zwierząt („Prawo o zd rowiu zwierząt”) (Dz. Urz. UE L 84 z 31.03.2016, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 2016/429”. W rozporządzeniu 2016/429 ustanowiono przepisy dotyczące zapobiegania chorobom przenoszącym się lub przenoszonym na zwierzęta lub ludzi oraz pr zepisy dotyczące zwalczania takich chorób, w tym zasady priorytetyzacji chorób umieszczonych w ww. wykazie, które stanowią przedmiot zainteresowania na poziomie Unii Europejskiej, oraz kategoryzacji tych chorób.

Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 563 Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komis ji (UE) 2018/1882 z dnia 3 grudnia 2018 r. w sprawie stosowania niektórych przepisów dotyczących zapobiegania chorobom oraz ich zwalczania do kategorii chorób umieszczonych w wykazie oraz ustanawiającym wykaz gatunków i grup gatunków, z którymi wiąże się z naczne ryzyko rozprzestrzeniania się chorób umieszczonych w tym wykazie (Dz. Urz. UE L 308 z 04.12.2018, str. 21, z późn. zm.) afrykański pomór świń jest zaliczany do chorób kategorii A, tj. chorób umieszczonych w wykazie, które zwykle nie występują w Unii
Europejskiej i po których wykryciu muszą zostać wprowadzone natychmiastowe środki likwidacji choroby, jak ie zostały określon e w art. 9 ust. 1 lit. a rozporządzenia 2016/429.
Zgodnie z art. 18 rozporządzenia 2016/429 państwa członkowskie zapewniają, aby podmioty oraz osoby fizyczne lub prawne niezwłocznie powiadamiały właściwy organ, jeżeli istnieją jakiekolwiek powody, żeby podejrzewać występowanie u zwierząt choroby umieszczonej w wykazie, o której mowa w art. 9 ust. 1 lit. a rozporządzenia 2016/429 , lub jeżeli występowanie takiej choroby zostało u zwierząt wykryte.
Program mający na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie, zwany dalej „programem”, przewiduje zas tosowanie środków, których celem jest wzmocnienie ochrony terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej przed ASF.
Program będzie realizowany w 2024 r. i stanowi kontynuację programu realizowanego na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 marca 2023 r. w sprawie wprowadzenia w 2023 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mająceg o na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie”.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób z akaźnych zwierząt (Dz. U. z 2023 r. poz. 1075) ASF należy do chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej program jest wprowadzany w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw rolnictwa po zatwierdzeniu tego programu przez Komisję Europejską.
Zgodnie z dokumentem roboczym Komi sji Europejskiej „Strategiczne podejście do zarządzania afrykańskim pomorem świń w UE” (SANTE/7113/2015 -Rev-12) w programie wyznacza się możliwość finansowania działań mających na celu m .in.:

1. redukcję populacji dzików prowadzoną zarówno przez polowania, ja k i odstrzał sanitarny;
2. usuwanie potencjalnych źródeł wirusa ASF ze środowiska przyrodniczego;
3. prowadzenie monitoringu aktywnego i pasywnego u dzików i świń;

Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 563 4) działania lub inwestycje służące zapobieganiu, kontroli i zwalczaniu ASF u świń i dzikich zwierząt . Ponadto w programie w skazuje się zasady i nakazy służące zwalczaniu afrykańskiego pomoru świń u dzików.
Szacowane ogólne koszty realizacji programu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
w 2024 r. wyniosą 97 17 3 390 ,65 zł (21 835 1 67,02 euro). Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu Rzeczpospolita Polska będzie występowała do Komisji Europejskiej z wnioskiem o współfinansowanie programu ze środków Unii Europejskiej w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych w wysokości 17 205 770,66 zł (3 866 513,34 euro). Wszystkie szacunkowe koszty programu zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2024 z dnia 18 stycznia 2024 r. (Dz. U. poz. 122) w ramach limitu wydatków właś ciwych części budżetowych.
Finansowanie programu odbywa się ze środków budżetowych określonych w części 83 – w ramach limitów rezerw celowych przeznaczonych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz na realizację zadań ustawowych Inspekcji Weterynaryjn ej oraz ze środków budżetowy ch określonych w części 85 – budżety wojewodów, dział 010 – rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01022 – zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i p roduktach pochodzenia zwierzęcego.
3.1. Cele programu

1. Głównymi celami programu mającymi doprowadzić do wzmocnienia ochrony terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i terytorium Unii Europejskiej przed rozprzestrzenianiem się wirusa ASF są:

1. wczesne wykrywanie ASF w populacji świń oraz dzików przez monitorowanie choroby;
2. kontrola występowania ASF w populacji świń i dzików na obszarach , na których stwierdzono wystąpienie choroby;
3. zapobieganie rozprzestrzenianiu się ASF w populacji świń i dzików n a nowych obszarach
   Rzeczypospolitej Polskiej .

2. Program obejmuje działania nakierowane na zwalczanie wirusa ASF oraz zapobieganie jego rozprzestrzenianiu się , w tym:

1. pobieranie próbek od martwych i żywych świń, dzików i świniodzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej , ich transport i badania laboratoryjne w kierunku ASF ;
2. zwrot w postaci ryczałtu kosztów pozyskiwania dzików w ramach odstrzału sanitarnego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

Dziennik Ustaw – 7 – Poz. 563 3) zwrot w postaci ryczałtu kosztów pozyskiwania dzików odstrzelonych w ramach polowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wy łączen iem dorosłych samic dzików (powyżej 24. miesiąca życia);
4) poddanie ubojowi lub zabicie świń na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III, o których mowa w ust. 3.2.4 – w przypadku wystąpienia ASF u dzików (na podstawie art. 44 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt);
5) działania powiatowego lekarza weterynarii – po otrzymaniu zawiadomienia o podejr zeniu wystąpienia ASF – przeprowadzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;
6) przeprowadzanie przez powiatowego lekarza weterynarii kon troli gospodarstw w zakresie spełniania wymagań związanych z bioasekuracją na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III oraz na obszarze wolnym ; 7) zwrot kosztów transportu i unieszkodliwienia padłych dzików pozyskanych w ramach zorganizowanych przeszukiwań ter enów znajdujących się na obszar ach objęty ch ograniczeniami I–III, a także znalezionych na gruntach należących do osób fizycznych lub będących w ich posiadaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
8) finansowanie unieszkodliwiania pozyskanych w ramach polowań lub odstrzałów sanitarnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tusz dzików, wraz ze wszystkimi częściami ciała, w tym sierści i skóry, które nie mogą zostać zagospodarowane przez myśliwych;
9) wypłatę środków finansowych za zgłoszenie zna lezienia zwłok dzików padłych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
10) wzmocnienie środków bioasekuracji na drogowych przejściach granicznych z Federacją Rosyjską, Białorusią i Ukrainą;
11) dofinansowanie odłowu dzików zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 8g albo art. 46 ust. 3 pkt 8h ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, a także uśmiercenia dzików , transportu i unieszkodliwiania zwłok odłowionych i uśmierconych dzików oraz obsługi i utrzymania w dobrym st anie technicznym odłowni żywołownych na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III; 12) finansowanie budowy i umieszczenia w terenie odłowni żywołownych do odłowu dzików;
13) finansowanie usług pomocn iczych przy zwalczaniu ASF u dzików oraz świń, w tym wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych lub fotopułapek służących do ustalania miejsc bytowania dzików;
14) dofinansowanie akcji poszukiwania padłych dzików organizowanych w ramach nakazów powiatowych lekarzy weterynarii oraz wojewódzkich centrów zarządzania kryzys owego;

Dziennik Ustaw – 8 – Poz. 563 15) prowadzenie przez Inspekcję Weterynaryjną : a) akcji, w ramach której społeczeństw o będzie informowane o zagrożenia ch, jakie wynikają z dokarmiania dzików w związku z występowaniem ASF u dzików , b) kampanii informacyjnej dla podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz, a także dla rolników, myśliwych, władz samorządowych, straży, inspekcji i innych służb oraz społeczeństwa – obejmującej rozpowszechnienie informacji o:
− zagrożeniu ASF w taki sposób, aby te podmioty niezwłocznie zawiadamiały o podejrzeniu wystąpienia ASF zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt , i sposobie zawiadamiania właściwych organów o podej rzeniu wystąpienia ASF,
− objawach zakażenia wirusem ASF,
− ryzyku, jakie niesie wprowadzanie produktów wieprzowych do gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie, w szczególności wprowadzanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produktów pochodzenia wiep rzowego spoza tego terytorium,
− metodach bezpiecznego unieszkodliwiania padłych dzików lub dopuszczalnych sposobach zagospodarowania odstrzelonych dzików,
− obowiązku zawiadamiania organów Inspekcji Weterynaryjnej o każdym przypadku znalezienia padłego dzika,
− wymaganiach dotyczących bioasekuracji,
c) kampanii informacyjnej dla podmiotów świadczących usługi z zakresu przewozu osób, w tym operatorów portów lotniczych i portów morskich, oraz operatorów biur podróży i podmiotów świadczących usługi pocztowe i kuriers kie – mającej na celu przekazanie wiedzy na temat ASF;
16) finansowanie pracy związanej z oględzinami tusz dzików oraz pobieraniem próbek do badań laboratoryjnych w kierunku ASF i ich wysyłką wykonywanej przez pracowników Inspekcji Weterynaryjnej w soboty lub dni ustawowo wolne od pracy;
17) finansowanie pracy związanej z wykonywaniem badań laboratoryjnych próbek w kierunku ASF wykonywanej przez pracowników zakładów higieny weterynaryjnej w soboty lub dni ustawowo wolne od pracy .

Dziennik Ustaw – 9 – Poz. 563 3.2. Realizacja programu
3.2.1. Realiz acja programu przez właściwych terytorialnie powiatowych lekarzy weterynarii
3.2.2. Koordyn acja realizacji programu przez w ojewódzkich lekarz y weterynarii
Wojewódzcy lekarze weterynarii koordynują realizację programu, w szczególności działania podejm owane na pograniczu województw.
3.2.3. Obowiązki innych podmiotów opisanych w programie

1. hodowcy i producenci świń – przestrzeganie wymagań zawartych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2023/594 z dnia 16 marca 2023 r. ustanawiającym środki szczególne w zakresie zwalczania chorób w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń oraz uchylającym rozporządzenie wyk onawcze (UE) 2021/605 (Dz. Urz. UE L 79 z 17.03.2023, str. 65 , z późn. zm.), zwanym dalej „rozporządzeniem 2023/594”, oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. poz. 1485, z późn. zm. ), uczestniczenie w spotkaniach szkoleniowych i aktualizowanie wiedzy na temat ASF, w tym zasad postępowania profilaktycznego oraz obowiązków posiadacza świń przy zwalczaniu tej choroby, zgłaszanie d o powiatowego lekarza weterynarii miejsc utrzymywania świń i przemieszcze nia świń zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, zgłaszanie podejrzeni a wystąpienia chorób zakaźnych zgodnie z art. 42 ww. ustawy, zgłaszanie do powiatowego lekarza weterynarii padnię cia świni na terenach wymienionych w załączniku I do rozporządzenia 2023/594 zgodnie z § 16 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z występowaniem afrykańskiego pomoru świń, zgłaszanie do powiatowego lekarza weterynarii zamiaru przeprowadze nia uboju świni na użytek własny na obszarach wymienionych w załączniku I do rozporządzenia 2023/594 zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 11a ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 202 3 r. poz. 872);
2. myśliwi, pracownicy parków narodowych, służb leśnych i członkowie doraźnych zgrupowań zadaniowych – przestrzeganie zasad bioasekuracji określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 stycznia 2020 r. w sprawie zasad bioasekuracji, j akie powinny być przestrzegane podczas polowania lub odstrzału sanitarnego oraz przy wykonywaniu czynności związanych z zagospodarowaniem zwierzęcia łownego z gatunku dzik (Dz. U. poz. 160),
   zgłaszanie powiatowym lekarzom weterynarii padłych dzików, prowad zenie odstrzałów sanitarnych dzików zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 45 lub art. 46 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;

Dziennik Ustaw – 10 – Poz. 563 3) inne podmioty wymienione w programie – przestrzeganie n akazów, zakazów i ograniczeń wprowadzo nych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
3.2.4. Podział terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na obszary według kryterium zagrożenia wystąpieniem wirusa ASF
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyróżnia się:

1. obszar objęty ograniczeniami I, który obejmuje powiaty lub części powiatów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymienione w części I załąc znika I do rozporządzenia 2023/594;
2. obszar objęty ograniczeniami II , który obejmuje powiaty lub części powiatów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymienione w części II załącznika I do rozporządzenia 2023/594; 
3. obszar objęty ograniczeniami III, który obejmuje powiaty lub części powiatów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymienione w części III załącznika I do rozporządzenia 2023/594.  Ponadto wyróżnia się obszar wolny, który obejmuje części terytorium Rzeczypospolitej Polskiej niewymienione w załą czniku I do rozporządzenia 2023/594.
   3.2.5. Kontrola stanu zdrowia świń i dzików oraz pobieranie próbek na obszarach, o których mowa w ust. 3.2.4
   3.2.5.1. Obszar y objęt e ograniczeniami I –III Na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III stosuje się środki w z akresie zwalczania ASF zgodnie z przepisami zawartymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2020/687 z dnia 17 grudnia 2019 r. uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 w odniesieniu do przepisów dotyczących zapobiegan ia niektórym chorobom umieszczonym w wykazie oraz ich zwalczania (Dz. Urz. UE L 174 z 03.06.2020, str. 64, z późn. zm.), zwanym dalej „rozporządzeniem 2020/687”, oraz zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1, art. 48a ust. 3 i art. 61 usta wy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, a także monitorowanie zdrowia świń i dzików.
   W ramach programu posiadacze świń są obowiązani, uwzględniając § 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju W si z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. poz. 344, z późn. zm.), do codziennego kontrolowania stanu zdrowia świń.
   Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt posiadacze świń są obowiązani do niezwłocznego zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usłu gi z zakresu medycyny

Dziennik Ustaw – 11 – Poz. 563 weterynaryjnej , albo wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o każdym przypadku podejrzenia wystąpienia ASF.
3.2.5 .2. Na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III obowiązują nakazy i zakazy określone dla tych obszarów w rozporządzeniu 2023/594 oraz w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.
3.2.5.3. Dopuszcza się przeprowadzenie uboju świń w gospodarstwach położonych na obszarach objętych ograniczeniami I –III w celu produkcji mięsa na użytek własny pod warunkiem spełnienia wymogów wynikających z § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.
W trakcie badania przedubojowego świń lub badania poubojowego mięsa pozyskanego w wyniku uboju świń w rzeźni urzędowy lekarz weterynarii zwraca uwagę na objawy kliniczne
mogące wskazywać na zakażenie wirusem ASF.
3.2.5.4. W każdym przypadku zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej przez posiadacza świń o padłej świni lub o podejrzeniu wystąpienia ASF jest przeprowadzane badanie kliniczne świń z pomiarem wewnętrznej ciepłoty ciała oraz badanie sekcyjne padłych świń znajdujących się w stadzie, a w razie konieczności są pobierane próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF zgodnie z art. 3 rozporządzenia 2020/687.
3.2.5.5. Kontrole związane z możliwością przemieszczania przesyłek świń utrzymywanych na obszarach objętych ograniczeniami I –III są przeprowadzane w sposób określony w rozporządzeniu 2023/594.
3.2.5.6. Urzędowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2020/687, w szczególności od świń:

1. padłych, u których nie można wykluczyć zakażenia wirusem ASF;
2. wykazujących nietypowe objawy kliniczne, na podstawie których nie jest możliwe postawienie diagnozy;
3. mających:
   a) objawy kliniczne wraz z gorączką lub
   b) gorączkę i objawy zespołu krwotocznego;
4. poddanych ubojowi w celu produkcji mięsa na użytek własny , jeżeli istnieje podejrzenie wystąpienia afrykańskiego pomoru świń – zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.

Dziennik Ustaw – 12 – Poz. 563 3.2.5.7. Powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2020/687 od znalezionych mart wych dzików, w tym ze zwłok dzików ulegających autolizie oraz od dzików zabitych w wypadkach komunikacyjnych, a także od każdego dzika odstrzelonego na obszarach objęty ch ograniczeniami I –III dostarczonego do położonego na tych obszarach punktu skupu dzicz yzny lub zakładu obróbki dziczyzny, lub innego zakładu nadzorowanego przez organ Inspekcji Weterynaryjnej, w którym mogą być przechowywane tusze lub skóry dzików.
W przypadku odstrzelonych dzików niewykazujących żadnych objawów chorobowych dopuszcza się po bieranie próbek do badań laboratoryjnych w kierunku ASF przez myśliwych, którzy zostali przeszkoleni przez powiatowego lekarza weterynarii, z wykorzystaniem wytycznych i ulotek dostarczonych myśliwym oraz kołom łowieckim w sposób opisany w ust. 3.4.
3.2.5. 8. Każdą tuszę dzika odstrzelonego na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III znakuje się znakiem zawierającym:

1. kod województwa;
2. kod powiatu;
3. kolejny numer;
4. numer obwodu łowieckiego – jeżeli to możliwe.
   3.2.5.9 . Myśliwi, pracownicy Służby Leśnej i funkcjonariusze Straży Granicznej oraz osoby mające kontakt z martwymi dzikami mają obowiązek zgłoszenia organom Inspekcji Weterynaryjnej znalezienia zwłok dzików.
   Dodatkowo na obszar ach objęty ch ograniczeniami II i III myśliwi na piśmie przekazują
   właściwemu powiatowemu lekarzowi weterynarii informację o terminach planowanych polowań lub liczbie polowań planowanych w określonym czas ie oraz o terminach dokonywania odstrzału sanitarnego lub liczbie odstrzałów sanitarnych w określonym czas ie. 3.2.5.10.

1. Każdy odstrzelony dzik na obszar ach objęty ch ograniczeniami II i III jest niezwłocznie dostarczany w całości , niewypatroszony, do położonego na tym samym obszarze , na którym został odstrzelony, punktu skupu dziczyzny lub zakładu obróbki dzicz yzny, lub innego zakładu nadzorowanego przez organ Inspekcji Weterynaryjnej, w którym mogą być przechowywane tusze lub skóry dzików.
2. Każdy odstrzelony dzik na obszarze objętym ograniczeniami I jest niezwłocznie dostarczany do położonego na tym obszarze punktu skupu dziczyzny lub zakład ów, o których mowa w pkt 1 .

Dziennik Ustaw – 13 – Poz. 563 3. Za odstrzelone dziki inne niż dorosłe samice dzika, z wyłączen iem odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego , dostarczone do punktu skupu lub zakładów, o których mowa w pkt 1 , powiatowy lekarz weterynarii wypłaca dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, lub dyrektorowi parku narodowego kwotę 350 zł brutto.
4. Kwota , o której mowa w pkt 3, obejmuje w szczególności zryczałtowane koszty:

1. polowania i bioasekuracji myśliwego podczas polowan ia obejmujące transport tuszy dzika w szczelnym pojemniku, dezynfekcji obuwia, ubioru oraz sprzętu używanego przy opuszczaniu łowiska;
2. pobrania próbek i transportu upolowanych dzików oraz dojazdu myśliwego na obszar y objęte
   ograniczeniami I –III;
3. zakupu lub skonstruowania kontenerów chłodniczych i przetrzymywania w nich dzików;
4. unieszkodliwienia patrochów dzików.

5. Inspekcja Weterynaryjna finansuje poniesione koszty unieszkodliwienia tusz dzików , tj. wszystki ch części ciała dzików, w tym sierś ci i skóry:

1. z dodatnim wynikiem badań laboratoryjnych w kie runku ASF oraz innych tusz przechowywanych razem z nimi w kontenerze chłodniczym;
2. odstrzelonych w ramach polowania, które nie zostaną zagospodarowane przez myśliwych;
3. odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego, które nie zostaną zagospodarowane przez myśliwych – po odjęciu kosztów unieszkodliwienia patrochów, których uśredniony koszt w wysokości 23 zł brutto został przewidziany w ryczałcie za wykonanie odstrzału sanit arnego dzików, o którym mowa w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt, w tym koszty transportu do przedsiębiorstwa lub zakładu zatwierdzonego zgodnie z art. 24 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 20 09 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwie rzęcego) (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1069/2009”.
   W punktach skupu i zakładach, o których mowa w pkt 1, tusze, części ciała i skóry dzików przechowuje się w sposób zapobiegający bezpośredniemu kon taktowi nieprzebadanych tusz, części ciała i skór dzików z surowcami i innymi przedmiotami, które mogą spowodować rozprzestrzenianie się
   wirusa ASF.

6. Powiatowy lekarz weterynarii , dokonując przeglądu tusz odstrzelonych dzików, zwraca uwagę na zmiany chorobowe mogące wskazywać na zakażenie wirusem ASF.
7. Zgodnie z rozporządzeniem nr 1069/2009:

1. wszystkie znalezione zwłoki dzików,

Dziennik Ustaw – 14 – Poz. 563 2) wszystkie tusze odstrzelonych dzików , tj. wszystki e części ciała tych dzików , w tym sierś ć i skór a, w odniesieniu do który ch uzyskano dodatni wynik badania laboratoryjnego w kierunku ASF, a także pozostałe tusze przechowywane razem z tymi tuszami w kontenerze chłodniczym,
3) wszystkie tusze odstrzelonych dzików , tj. wszystki e części ciała tych dzików , w tym sierś ć i skór a, przed uzyskaniem wyniku badania laboratoryjnego w kierunku ASF,
4) wszystkie tusze dzików odstrzelonych w ramach polowania , tj. wszystki e części ciała tych dzików , w tym sierś ć i skóra , przed uzyskaniem wyniku badania laboratoryjnego w kierunku ASF,
5) wszystkie tusz e dzików odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego , tj. wszystki e części ciała
tych dzików , w tym sierś ć i skór a, przed uzyskaniem wyniku badania laboratoryjnego w kierunku ASF albo niezagospodarowan e przez myśliwych mimo uzyskania ujemnego wyniku tego badania
– na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III są kwalifikowane jako materiał kategorii 1 i podlegają usunięciu i przetworzeniu zgodnie z art. 12 rozporządzenia nr 1069/2009. W przypadku znaleziony ch zwłok dzików dopuszcza się zastosowanie odstępstw przewidzianych w art. 19 ust. 1 lit. b i c rozporządzenia nr 1069/2009.
8. Patrochy oraz tusze dzików odstrzelonych w ramach polowania , tj. wszystki e części ciała tych dzików , w tym sierść i skór a, z wy łączen iem treści przewodu pokarmowego, które nie zostaną zagospodarowane przez myśliwych po uzyskaniu ujemnych wyników badania laboratoryjnego w kierunku ASF, na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III są kwalifikowane jako materiał kategorii 3 i podlegają usunięciu i przetworzeniu zgodnie z art. 14 rozporządzenia nr 1069/2009. Treść przewodu pokarmowego stanowi materiał kategorii 2 i podlega usunięciu i przetworzeniu zgodnie z art. 13 rozporządzenia nr 106 9/2009 . 9. Dzierżawcy, zarządcy obwodów łowieckich i dyrektorzy parków narodowych nie rzadziej niż raz na kwartał sprawdzają rzetelność dokumentowania przez myśliwych wykonywania polowań na dziki na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III z uwzględnieniem pozyskania:

1. dorosłych samic dzików (powyżej 24. m iesiąca życia),
2. przelatków dzika – osobno samic i samców,
3. dorosłych samców,
4. warchlaków
   – oraz niezwłocznie informują powiatowego lekarza weterynarii o ujawnionych w tym zakresie nieprawidłowościach.

10. Powiatowy lekarz weterynarii weryfikuje nie rzadziej niż raz na kwartał liczbę dzików pozyskanych w ramach polowania zgłoszonych przez myśliwych z rzeczywistą liczbą tusz tych zwierząt znajdujących się w punktach skupu dziczyzny i innych miejscach ich czasowego przetrzymywania.

Dziennik Ustaw – 15 – Poz. 563 11. Powiatowy lekarz weterynarii prowadzi osobne zestawienia pozyskania tusz samic przelatek oraz dorosłych samic dzików na obszarze objętym ograniczeniami I obejmującym terytorium do 50 km od obszarów objęt ych ograniczeniami II lub III, na których występuj e ASF u dzików.
12. Powiatowy lekarz weterynarii prowadzi dokumentację pozwalającą na ustalenie dnia upływu 12 miesięcy od dnia ustanowienia obszaru objętego ograniczeniami II. Ustanowienie obszaru objętego ograniczeniami III n ie wpływa na ustalenie dnia upływu 12 miesięcy od dnia ustanowienia obszaru objętego ograniczeniami II, na którym wystąpił ASF u dzików.
3.2.5.11. Obszar wolny
Za odstrzelone dziki inne niż dorosłe samice dzika, z wyłączen iem odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego , dostarczone do punktu skupu lub zakładu obróbki dziczyzny, lub innego zakładu nadzorowanego przez organ Inspekcji Weterynaryjnej, w którym mogą być przechowywane tusze lub skóry dzików, powiatowy lekarz weterynarii wypłaca dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, lub dyrektorowi parku narodowego kwotę 350 zł brutto.
Ww. kwota obejmuje w szczególności zryczałtowane koszty:

1. polowania i bioasekuracji myśliwego podczas polowania obejmujące transport tuszy dzika w szczelnym pojemniku, d ezynfekcji obuwia, ubioru oraz sprzętu używanego przy opuszczaniu łowiska;
2. pobierania próbek do badań laboratoryjnych w kierunku ASF od dzików wykazujących objawy kliniczne przed odstrzałem;
3. unieszkodliwienia tusz dzików, o których mowa w ppkt 2, tj. wszystki ch części ciała odstrzelonych dzików, w tym sierś ci i skóry, w tym koszty transportu do przedsiębiorstwa lub zakładu zatwierdzonego zgodnie z art. 24 rozporządzenia nr 1069/2009.
   Inspekcja Weterynaryjna finansuje poniesione koszty unieszkodliwienia tusz dzików odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego , tj. wszystki ch części ciała tych dzików, w tym sierści i skóry, które nie zostaną zagospodarowane przez myśliwych, z wy łączen iem kosztów unieszkodliwienia patrochów, których uśredniony koszt w wysokości 23 zł brutto został przewidziany w ryczałcie za wykonanie odstrzału sanitarnego dzików, o którym mowa w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt.
   Ww. k oszty obejmują również transport do przedsiębiorstwa lub zakładu zatwierdzonego zgodnie z art. 24 rozporządzenia nr 1069/2009.
   Niewypatroszone tusze dzików , tj. wszystki e części ciała tych dzików , w tym sierść i skóra , odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego na obszarze wolnym, które nie zos taną zagospodarowane przez myśliwych, są kwalifikowane j ako materiał kategorii 2 i podlegają usunięciu i przetworzeniu zgodnie z art. 13 rozporządzenia nr 1069/2009 .

Dziennik Ustaw – 16 – Poz. 563 Zwłoki lub tusze dzików , tj. wszystki e części ciała tych dzików , w tym sierść i skóra , o których mowa w ust. 3.2.5.10 pkt 7 ppkt 1 i 2, są kwalifikowane na obszarze wolnym jako materiał kategorii 1 i podlegają usunięciu i przetworzeniu zgodnie z art. 12 rozporządzenia nr 1069/2009. W przypadku znalezionych zwłok dzików dopuszcza się zastosowanie odstępstw przewidzianych w art. 19 u st. 1 lit. b i c rozporządzenia nr 1069/2009.
W przypadku ubiegania się o zwrot w postaci ryczałtu kosztów pozyskiwania dzików w ramach odstrzału sanitarnego albo kosztów pozyskiwania dzików odstrzelonych w ramach polowania każdą tuszę odstrzelonego dzika , z wy łączen iem tusz dorosłych samic dzików (powyżej 24. miesiąca życia), znakuje się znakiem zawierającym:

1. kod województwa;
2. kod powiatu;
3. kolejny numer;
4. numer obwodu łowieckiego – jeżeli to możliwe.
   3.2.5.12. Dzierżawcy, zarządcy obwodów łowieckich i dyrek torzy parków narodowych nie rzadziej niż raz na kwartał sprawdzają rzetelność dokumentowania przez myśliwych wykonywania polowań na obszarze wolnym z uwzględnieniem pozyskania:
5. dorosłych samic dzików (powyżej 24. miesiąca życia),
6. przelatków dzika – osobno samic i samców,
7. dorosłych samców,
8. warchlaków
   – oraz niezwłocznie informują powiatowego lekarza weterynarii o ujawnionych w tym zakresie nieprawidłowościach.
   Powiatowy lekarz weterynarii weryfikuje nie rzadziej niż raz na kwartał liczbę samic przelatków dzika pozyskanych w ramach polowań zgłoszonych przez myśliwych z rzeczywistą liczbą tusz tych zwierząt znajdujących się w punktach skupu dziczyzny i innych miejscach ich czasowego przetrzymywania.
   Powiatowy lekarz weterynarii prowadzi osobne zestawienia pozyskania tusz samic przelatek oraz dorosłych samic dzików na obszarze wolnym obejmującym teren do 50 km od obszar ów objęt ych ograniczeniami II lub III, na których występuj e ASF u dzików.
   3.2.5.13. Na obszarze wolnym próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF są pobierane przez powiatowego lekarza weterynarii od:
9. świń – po otrzymaniu zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia ASF w gospodarstwie zgodnie
   z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt; w celu potwierdzenia lub wykluczenia wystąpienia ASF w gospodarstwie próbki do badań laboratoryjnych pobiera się na zasadach określonych w art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2020/687;

Dziennik Ustaw – 17 – Poz. 563 2) każde go znalezionego martwego dzika, w tym ze zwłok dzików ulegających autolizie oraz dzików zabitych w wypadkach komunikacyjnych, i z każdego odstrzelonego dzika wykazującego przed odstrzałem objawy kliniczne wskazujące na możliwość zakażenia wirusem ASF.
W przypadku podejrzenia wystąpienia ASF w gospodarstwie stosuje się przepisy rozporządzeni a 2020/687 oraz § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. poz. 754).
3.2.5.14. Wojewódzki lekarz weterynarii prowadzi dokumentację pozwalającą na ustalenie terenu o szerokości 50 km graniczącego z obszar ami objętym i ograniczeniami II lub III, na których występuj e ASF u dzików. Ten teren obejmuje również gminy, których minimum 51 % obszaru jest położone w pasie 50 km od granicy z obszarami objętymi ograniczeniami II lub III . Samice przelatki dzików pozyskane na obszarze wolnym stanowiącym część 50 km tego terenu umieszcza się w tej dokumentacji oddzielnie .
3.2.5.15. Kontrol ę gospodarstw utrzymujących świnie obejmując ą wymagania bioasekuracji na obszarze wolnym przeprowadza się co najmniej raz w roku.
3.2.6. Rodzaj próbek pobieranych do badań laboratoryjnych w kierunku ASF, przesyłanie próbek do badań laboratoryjnych w kierun ku ASF oraz wykonywanie badań laboratoryjnych
Zasady przeprowadzania badań laboratoryjnych w kierunku ASF są określone w art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2020/687.
Od żywych świń i odstrzelonych dzików do badania laboratoryjnego w kierunku ASF pobiera się próbki krwi, a od padłych lub poddanych ubojowi świń i znalezionych martwych dzików – narządy wewnętrzne, w szczególności: migdałki, węzły chłonne (żołądkowe, wątrobowe, podżuchwowe, zagardłowe), śledzionę, nerki, tkankę płucną, szpik kostny lub – jeżeli t o możliwe – krew. W przypadku zwłok dzików ulegających autolizie do badania laboratoryjnego w kierunku ASF pobiera się kość długą lub mostek.
Próbki pobrane od żywych, padłych lub poddanych ubojowi świń bada się metodą PCR, a gdy wynik badania laboratoryjn ego przeprowadzonego metodą PCR jest dodatni, przeprowadza się również badanie metodą ELISA. W przypadku gdy podejrzewa się, że w stadzie są świnie chronicznie zakażone wirusem ASF, próbki bada się metodą ELISA.
Próbki pobrane od świń:

1. w ognisku ASF – wyznaczonym zgodnie z § 4 ust. 1,
2. w gospodarstwach kontaktowych – zgodnie z § 6 ust. 2,
3. zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 2 i § 12 ust. 4 pkt 2
   – rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń bada się metodą PCR oraz metodą ELISA.

Dziennik Ustaw – 18 – Poz. 563 Na obszar ach objęty ch ograniczeniami II i III próbki pobrane od martwych lub odstrzelonych dzików bada się metodą PCR , a pobraną próbk ę krwi – metodą ELISA.
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej położonym poza obszar ami objętym i ograniczeniami II i III martwe oraz odstrzelone dziki bada się metodą PCR.
Próbki pobrane od dzików odłowionych i uśmierconych na obszar ach objęty ch ograniczeniami II i III bada się metodą PCR oraz metodą ELISA. Próbki pobrane od dzików odłowionych
i uśmierconych poza obszar ami objętym i ograniczeniami II i III bada się metodą PCR.
W przypadku podejrzenia uzyskania f ałszywie dodatniego lub uzyskania wątpliwego wyniku badania metodą ELISA przeprowadza się badanie serologiczne potwierdzające metodą IB lub IPT.
Wszystkie badania laboratoryjne w kierunku ASF przeprowadzane w ramach programu są wykonywane w laboratoriach wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii zgodnie z art. 25 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 202 4 r. poz. 12). Powiatowy lekarz weterynarii może sfinansować koszty pracy wykonywanej w soboty lub dni ustawowo wolne od pracy, w tym oględzin tusz dzików w punktach przechowywania tusz dzików odstrzelonych na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III, a także pobierania próbek do badań laboratoryjnych w kierunku ASF , ich przygotowania i wysyłki przez pracownik ów Inspekcji Weterynaryjnej w wysokości 50 zł brutto za godzinę. Kwota ta stanowi pokry cie koszt ów wykonania ww. czynności poza godzinami pracy w soboty lub dni ustawowo wolne od pracy w wymiarze nie większym niż 6 godzin dziennie. Zwrot kosztów dojazdu do miejsca wykonywania czynności jest pokrywany z budżetu państwa zgodnie z przepis ami odrębny mi. Wojewódzki lekarz weterynarii może sfinansować koszty pracy związanej z badaniem laboratoryjnym próbek w kierunku ASF wykonywanej przez pracowników zakładów hig ieny weterynaryjnej w soboty lub dni ustawowo wolne od pracy w wysokości 50 zł brutto za godzinę w wymiarze nie większym niż 6 godzin dziennie.
3.2.7. Inne działania podejmowane w związku z zagrożeniem wystąpienia lub wystąpieniem ASF u dzików

1. Po stwierdzeniu ASF u dzika powiatowy lekarz weterynarii stosuje środki w zakresie
   zwalczania ASF zgodnie z przepisami zawartymi w rozporządzeniu 2020/687 oraz zgodnie z przepisami wydany mi na podstawie art. 47 ust. 1, art. 48a ust. 3 i art. 61 ustawy z dn ia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
2. W gospodarstwach położonych w wyznaczonym obszarze o promieniu 10 km wokół stwierdzonego ogniska ASF u dzika powiatowy lekarz weterynarii może:

1. przeprowadzić badanie kliniczne świń;
2. dokonać indywidualnego oznakowania świń;

Dziennik Ustaw – 19 – Poz. 563 3) pobrać od świń próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF;
4) zastosować nakazy i zakazy zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźny ch zwierząt.
3. W przypadku zagrożenia wystąpienia lub wystąpienia ASF u dzików powiatowy lekarz weterynarii lub wojewoda mo gą:

1. zarządzić zorganizowane poszukiwanie padłych dzików;
2. zarządzić odstrzał sanitarny dzików po wykonaniu analizy ryzyka ;
3. nakazać odłów dzików w celu ich uśmiercenia.
   3.3. Wzmocnienie środków bioasekuracji na drogowych przejściach granicznych z Federacją Rosyjską, Białorusią i Ukrainą
   Na drogowych przejściach granicznych z Federacją Rosyjską, Białorusią i Ukrainą podejmuje się
   następujące środki bioasekuracji:
4. wyłożenie mat dezynfekcyjnych, a także stałe utrzymywanie tych mat w stanie zapewniającym skuteczne działanie środka dezynfekcyjnego lub zastosowanie innych urządzeń do dezynfekcji pojazdów – jeżeli jest to konieczne ;
5. kontrolę pustych środków transportu przeznaczonych do przewozu zwierząt zgodnie z art. 44 ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzany ch w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniającego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009,
   (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylaj ącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/ EWG, 90/425/EWG,
   91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowy ch) (Dz. Urz. UE L 95 z 07.04.2017, str. 1, z późn. zm.) – w każdym przypadku gdy są powody , aby uważać, że wprowadzenie tych środków transportu na terytorium Unii Europejskiej może wiązać się z ryzykiem dla zdrowia ludzi lub zwierząt.
   3.4. Przeprowadzenie przez Inspekcję Weterynaryjną kampanii informacyjnej

1. W ramach realizacji programu publikuje się ulotki:

1. dla rolników i podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz – zawierające informacje o:
   a) ASF i jego objawach,
   b) sposobie rozprzestrzeniania się ASF,

Dziennik Ustaw – 20 – Poz. 563 c) postępowaniu posiadacza zwierząt w przypadku p odejrzenia wystąpienia lub wystąpienia ASF,
d) przysługujących odszkodowaniach za świnie poddane ubojowi, zabite lub padłe w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych przez organy Inspekcji Weterynaryjnej,
e) zasadach bioasekuracji,
f) zakazie karmienia świń odpadami gastronomicznymi,
g) unieszkodliwianiu zwłok świń oraz zasadach przeprowadzania oczyszczania i odkażania w gospodarstwach;
2) dla myśliwych – zawierające informacje o:
a) ASF i jego objawach,
b) sposobie postępowania myśliwego z tuszą dzika po polowaniu lub odstrzale sanitarnym, w tym o sposobie pobierania próbek do badań laboratoryjnych w kierunku ASF od odstrzelonych dzików niewykazujących przed odstrzałem żadnych objawów klinicznych , c) zabezpieczeniu środków transportu przeznaczonych do transportu odstrzelonych dzików w sposób minimalizujący ryzyko rozprzestrzenienia się wirusa ASF,
d) wymaganiach bioasekuracji, jakie powinny być przestrzegane podczas polowania lub odstrzału sanitarnego ora z przy wykonywaniu czynności związanych z zagospodarowaniem zwierzęcia łownego z gatunku dzik,
e) zagrożeniach wynikających z dokarmiania dzików w związku z występowaniem ASF u dzików.
Dystrybucja ulotek odbywa się za pośrednictwem organów Inspekcji Weterynar yjnej. Ulotki kolport uje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podczas przeprowadz anych kontrol i podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz oraz kontroli posiadaczy świń (w ramach m.in. wizyt w stadach, w których są utrzymywane świnie). Dodatkowo ulotki rozpowszechnia się wśród myśliwych, w kołach łowieckich, wśród sołtysów, wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast. Informacje o istniejącym zagrożeniu są przekazywane również przez media w postaci m.in. audycji informacyjnych, w których przekazuje się informacje na temat ASF oraz ewentualnych dróg rozprzestrzeniania ASF, a także informacje o postępowaniu w przypadku podejrzenia wystąpienia lub wystąpienia ASF, bioasekuracji w gospodarstwie, zakazie karmienia świń odpadami gastronomicznymi, właściwym zagospodarowaniu zwłok świń oraz postępow aniu z tuszami odstrzelonych dzików i zasadach polowań oraz odstrzału sanitarnego.
2. W ramach programu Inspekcja Weterynaryjna przeprowadza ak cję informacyjną dla:

1. podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz oraz z transportem świń, a także dla rolników i myśliwych oraz innych służb i inspekcji;

Dziennik Ustaw – 21 – Poz. 563 2) podmiotów świadczących usługi z zakre su przewozu osób, w tym operatorów portów lotniczych i portów morskich, oraz operatorów biur podróży i podmiotów świadczących usługi pocztowe i kurierskie.
Celem kampanii informacyjnej jest przekazanie wiedzy o ASF. Tematyka kampanii informacyjnej obejmuje informacje dotyczące m.in.: objawów ASF, zgłaszania podejrze nia wystąpienia ASF, postępowania po zgłoszeniu podejrzenia wystąpienia ASF, zasad wypłacania odszkodowań, zasad bioasekuracji w gospodarstwie oraz zasad postępowania myśliwego biorącego udział w polowaniu, mających na celu zapobieżenie rozprzestrzenianiu się wirusa ASF, zakazu karmienia świń odpadami gastronomicznymi i zagospodarowania zwłok padłych świń oraz zasad wwożenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej żywności zawierającej produkty po chodzenia zwierzęcego.
Kampanię informacyjną realizuje się w szczególności przez:

1. kolportowanie informacji o zagrożeniach wynikających z ASF , w tym z dokarmiania dzików,
   i drogach przenoszenia się wirusa ASF;
2. współpracę z mediami w zakresie informowania o ASF;
3. publikowanie informacji dotyczących ASF na stronach internetowych Inspekcji Weterynaryjnej.
   3.5. Odstrzał sanitarny dzików

1. Zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 8 i art. 46 ust. 3 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwier ząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt powiatowy lekarz weterynarii albo wojewoda może nakazać dzierżawcom lub zarządcom obwodów łowieckich wykonanie odstrzału sanitarnego dzików.
   Zgodnie z art. 47a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 202 3 r. poz. 1336, z późn . zm.), lub ich otulinach w rozumieniu tej ustawy powiatowy lekarz weterynarii albo wojewoda nakazuje Polskiemu Związkowi Łowieckiemu (PZŁ) wykonanie odstrzału sanitarnego dzików.
2. Wysokość stawek wypłacanych za dzika odstrzelonego w ramach odstrzału san itarnego jest określona w przepisach wydanych na podstawie art. 47a ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
3. Dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego, na wniosek zainteresowane go podmiotu, dopuszczają do wykonania odstrzału sanitarnego dzików każdego myśliwego będącego członkiem koła łowieckiego.
4. Dzierżawcy, zarządcy obwodów łowieckich i dyrektorzy parków narodowych nie rzadziej niż raz na kwartał sprawdzają rzetelność dokume ntowania przez myśliwych wykonywania odstrzału sanitarnego na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III i na obszarze wolnym oraz niezwłocznie informują powiatowego lekarza weterynarii o ujawnionych w tym zakresie nieprawidłowościach.

Dziennik Ustaw – 22 – Poz. 563 5. Powiatowy lekarz we terynarii weryfikuje nie rzadziej niż raz na kwartał liczbę dzików odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego zgłaszanych przez myśliwych z liczbą tusz tych zwierząt znajdujących się w punktach skupu dziczyzny i innych miejscach ich czasowego przetrzymyw ania na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III i na obszarze wolnym, w szczególności z dokumentacją wejść do łowiska i wyjść z łowiska oraz dokumentacją dotyczącą obrotu tuszami dzików prowadzonego przez zarządcę lub dzierżawcę obwodu łowieckiego, a także – jeżeli to możliwe – z bada niami tych tusz na włośnie i dokumentacją dotyczącą unieszkodliwienia tych zwłok . 3.6. Zgłaszanie znalezienia zwłok padłych dzików

1. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej myśliwi, pracownicy parków narodowych oraz pracownicy Służby Leśnej mogą samodzielnie prowadzić poszukiwanie padłych dzików. W przypadku zgłoszenia organom Inspekcji Weterynaryjnej znalezienia zwłok dzika innych n iż dzika zabitego w wypadku komunikacyjnym, od którego jest możliwe pobranie próbek do badań laboratoryjnych, powiatowy lekarz weterynarii wypłaca dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, lub dyrektorowi parku narodowego, lub zarządcy lasów miejskich kw otę 200 zł brutto.
   Osoba dokonująca zgłoszenia osobiście wskazuje miejsce, w którym znajdują się zwłoki dzika, lub przekazuje informacje umożliwiające odnalezienie tych zwłok.
2. Wypłata środków wskazanych w pkt 1 nie przysługuje w przypadku zgłoszenia organom Inspekcji Weterynaryjnej znalezienia zwłok dzika w ramach zorganizowanych poszukiwań zwłok dzików opisanych w ust. 3.10.
   3.7. Bezpieczne usuwanie zwłok padłych dzików
   Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zwłoki padłych dzików muszą być bezpieczn ie usuwane.
3. Na obszarach objęty ch ograniczeniami I –III powiatowy lekarz weterynarii może finansować bezpieczne usunięcie zwłok padłych dzików w przypadku zorganizowanych poszukiwań zwłok dzików opisanych w ust. 3.10. Finansowanie obejmuje koszty dojazd u na miejsce znalezienia zwłok dzika, załadunku, transportu do wskazanego miejsca i unieszkodliwienia tych zwłok zarówno w zakładzie zatwierdzonym zgodnie z art. 24 rozporządzenia nr 1069/2009, jak i w miejscu ich znalezienia.
4. Powiatowy lekarz weteryna rii może finansować bezpieczne usunięcie zwłok padłych dzików na obszarach objęty ch ograniczeniami I –III oraz na obszarze wolnym, jeżeli zwłoki zostały znalezione na gruntach należących do osób fizycznych lub będących w ich posiadaniu. Finansowanie obejmuj e koszty dojazdu do miejsc a znalezienia zwłok dzika, załadunku, transportu do wskazanego miejsca oraz unieszkodliwienia tych zwłok zarówno w zakładzie zatwierdzonym zgodnie z art. 24 rozporządzenia nr 1069/2009, jak i w miejscu ich znalezienia.

Dziennik Ustaw – 23 – Poz. 563 3. W przypa dku nieznalezienia zwłok padłych dzików w miejscu ich aktywnego poszukiwania podmiotowi świadczącemu usługi w zakresie unieszkodliwiania przysługuje dofinansowanie kosztów dojazdu.
4. Powiatowy lekarz weterynarii prowadzi osobną dokumentację pozwalającą na określenie liczby znalezionych i bezpiecznie usuniętych zwłok padłych dzików w przypadku ich znalezienia w promieniu do 50 km od potwierdzonego wystąpienia ASF u świń lub dzików.
3.8. Informowanie o zagrożeniach wynikających z dokarmiania dzików
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prowadzi się akcj ę infor mującą społeczeństwo
o zagrożeniach wynikających z dokarmiania dzików w związku z występowaniem ASF u dzików.
3.9. Finansowanie odłowu dzików, ich uśmiercenia, transportu i unieszkodliwiania z włok

1. Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku wydania nakazu przeprowadzenia odłowu dzików, a następnie ich uśmiercenia oraz transportu zwłok uśmierconych dzików i ich unieszkodliwienia wypłaca wykonawcy tego nakazu kwotę w wysokości:

1. 800 zł brutto za dzika – jeżeli odłowiono jednorazowo do 3 dzików;
2. 700 zł brutto za dzika – jeżeli odłowiono jednorazowo powyżej 3 dzików .

2. Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku wydania nakazu przeprowadzenia odłowu dzików, a następnie ich uśmiercenia oraz transportu zwłok uśmierconych dzików i ich unieszkodliwienia może dokonać zwrotu faktycznie poniesionych kosztów na budowę odłowni żywołownych.
3. Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku wydania nakazu przeprowadzenia odłowu dzików, a następnie ich uśmiercenia oraz transportu zwłok uśmierconych dzików i ich unieszkodliwienia może dofinansować poniesienie kosztów obsługi i utrzymania w dobrym stanie technicznym odłowni żywołownych.
   3.10. Dofinansowanie zorganizowanych poszukiwań padłych dzików
   Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku przeprowadzania akcji poszukiwania dzików organizowanych przez tego lekarza lub wojewódzkie centrum zarządzania kryzysowego może dofinansować te działania przez zapewnienie:

1. sprzętu i materiałów do bioasekuracji;
2. sprzętu i materiałów do pobierania próbek do badań laboratoryjnych w kierunku ASF;
3. wynagrodzenia dla osób wykonujących poszukiwania, w tym również pracowników Inspekcji Weterynaryjnej uczestniczących w tych akcjach za czynności wykonane poza ich godzinami pracy;
4. posiłków i napojów oraz środków ochrony przeciw owadom os obom uczestniczący m w poszukiwaniach.

Dziennik Ustaw – 24 – Poz. 563 3.11. Finansowanie usług pomocnych przy zwalczaniu ASF, w tym wykorzystanie bezzałogowych statków powietrznych lub innych technik do ustalania miejsc bytowania dzików Powiatowy lekarz weterynarii lub wojewódzki lekarz weterynarii mo gą finansować usługi w zakresie:

1. poszukiwania żywych lub padłych dzików przy pomocy urządzeń lub sprzętu, w tym bezzałogowych statków powietrznych zaopatrzonych w specjalistyczną aparaturę optyczną lub termowizyjną;
2. poszukiwania zwłok dzików przy pomocy specjalnie wyszkolonych zwierząt;
3. dokumentowania fotograficznego gospodarstw, w których są utrzymywane świnie, oraz ich otoczenia w ramach dochodzeń epizootycznych;
4. użycia fotopułapek służących do liczenia i lokalizacji watah dzików na określonym terenie w celu zapobiegania ASF lub zwalczania ASF.
   3.12. Zgłaszanie padłych lub odstrzelonych dzików przy wykorzystaniu systemów informatycznych

1. Każdy znaleziony padły lub odstrzelony dzik, w tym odstrzelony w ramach odstrzału sanitarne go, jest niezwłocznie zgłaszany przez myśliwego, pracownika parku narodowego lub Służb y Leśn ej do powiatowego lekarza weterynarii przy wykorzystaniu przeznaczonego do tego celu systemu informatycznego udostępnionego przez Inspekcję Weterynaryjną.
2. Zgłoszenie , o którym mowa w pkt 1, powinno zawierać co najmniej następujące informacje:

1. datę znalezienia padłego dzika lub jego odstrzału;
2. o obszar ze geograficzny m (współrzędne geografi czne) , na którym znaleziono martwe go lub odstrzelonego dzika ;
3. czy dzik został znalezion y padły, czy został odstrzelon y;
4. o wieku i pł ci dzika ;
5. o typie odstrzału (sanitarny, redukcyjny lub inny) oraz o występowani u u dzika objawów klinicznych przed odstrzałem – w przypadku odstrzału ;
6. o stan ie znalezionej tuszy – w przypadku znalezienia martwego dzika .

3. Powiatowy lekarz weterynarii weryfikuje poprawność przekazywanych zgłoszeń.
4. W przypadku gdy zgłoszenie znalezi onego padłego lub odstrzelonego dzika, w tym odstrzelonego w ramach odstrzału sanitarnego, zostanie dokonane powiatowemu lekarzowi weterynarii w inny sposób niż przy wykorzystaniu udostępnionego przez Inspekcję Weterynaryjną systemu informatyczn ego przeznaczoneg o do tego celu, kwota przysługująca za znalezienie padłego lub odstrzelonego dzika jest zmniejszana o 20 %.

Dziennik Ustaw – 25 – Poz. 563 3.13. Zagospodarowanie tusz dzików odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego

1. Tusze dzików , tj. wszystki e części ciała, w tym sierś ć i skór a, odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III lub na obszarze wolnym:

1. w odniesieniu do których uzyskano dodatni wynik badań laboratoryjnych w kierunku ASF,
2. przechowywanych w kontenerze chłodniczym razem z tusz ą dzika, w odniesieniu do które j uzyskano dodatni wyniki badania laboratoryjnego w kierunku ASF,
3. przed uzyskaniem wyniku badania laboratoryjnego w kierunku ASF albo niezagospodarowan e przez myśliwych mimo uzyskania ujemnego wyniku tego badania
   – podlegają przetworzeniu lub unieszkodliwieniu w zakładach zatwierdzonych zgodnie z art. 24 rozporządzenia nr 1069/2009.

2. W przypadku odstrzału sanitarnego prowadzonego na obszarach objętych ograniczeniami I –III przetworz enia lub unieszkodliwienia, o k tórych mowa w pkt 1 , dokonuje się po pobraniu próbek do badań laboratoryjnych w kierunku ASF w sposób określony w programie.
3. Środki przewidziane w program ie 4.1. Podsumowanie środków przewidzianych w program ie Działania podejmowane w związku z realizacją programu:

1. kontrola i nadzór;
2. badania;
3. inne, np. środki bioasekuracji, kampania informacyjna, szkolenia, poddanie ubojowi lub zabicie świń, odstrzał sanitarny, polowanie na dorosłe samice dzika i odstrzał selektywny dorosłych samic dzika, aktywne poszukiwan ie zwłok padłych dzików i bezpieczne usuwanie zwłok dzików ze środowiska.  4.2. Władza centralna odpowiedzialna za nadzór i koordynację realizowanego programu
   Zgodnie z art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczan iu chorób zakaźnych zwierząt Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację programu. W przypadku programu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej Główny Lekarz Weterynarii informuje Komisję Europejską o postępach w realizacji programu zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2020/2002 z dnia 7 grudnia 2020 r. ustanawiającym zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 w odniesieniu do powiadamiania unijnego i sprawozdawczości unijnej w zakresie chorób umi eszczonych w wykazie, formatów i procedur dotyczących przedkładania unijnych programów nadzoru i programów likwidacji choroby i sprawozdawczości w ich zakresie oraz wnioskowania o uznanie statusu obszaru wolnego od choroby, a także ko mputerowego systemu informacyjnego (Dz. Urz. UE L 412 z 08.12.2020, str. 1, z późn. zm.).

Dziennik Ustaw – 26 – Poz. 563 4.3. Opis i określenie obszarów geograficznych i administracyjnych, na których program będzie realizowany
Program wprowadza się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Mapa 1. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej

4.4. Opis środków przewidzianych w programie
4.4.1. Powiadomienie o podejrzeniu wystąpienia ASF
Obowiązek powiadamiania o wystąpieniu podejrzenia afrykańskiego pomoru świń w państwach Unii Europejskiej wynika z art. 18 rozporządzenia 2016/429. Zgodnie z tym artykułem państwa członkowskie zapewniają, aby podmioty oraz osoby fizyczne lub prawne niezwło cznie powiadamiały właściwy organ, jeżeli istnieją jakiekolwiek powody, żeby podejrzewać wyst ąpienie u zwierząt umieszczonej w wykazie choroby , o której mowa w art. 9 ust. 1 lit. a rozporządzenia 2016/429 , lub jeżeli wyst ąpienie takiej choroby zostało u zw ierząt wykryte.
Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt posiadacz zwierząt jest obowiązany do niezwłocznego zgłosze nia podejrzenia wystąpienia ASF. Obowiązek ten realizują również osoby mające kontakt ze zwierzętami, w szczególności przy wykonywaniu obowiązków służbowych lub zawodowych, z tym że lekarz weterynarii wezwany do zwierzęcia, w przypadku gdy podejrzewa wystą pienie choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania, informuje posiadacza zwierzęcia o obowiązkach określonych w art. 42 ust. 1

Dziennik Ustaw – 27 – Poz. 563 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt i nadzoruj e ich wykonanie do czasu przybycia powiatowego lekarza weterynarii lub osoby przez niego upoważnionej. Zgłoszenia dokonuje się do powiatowego lekarza weterynarii bezpośrednio albo za pośrednictwem najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyn y weterynaryjnej albo wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Dodatkowo posiadacz świni informuje urzędowego lekarza weterynarii o każdym przypadku padnięcia świni w gospodarstwie na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III zgodnie z § 16 ust. 2 rozporządz enia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.
4.4.2. Zwierzęta i populacja zwierząt objęte programem
Liczbę siedzib stad oraz pogłowie świń z podziałem na województwa przedstawia tabela 1.
Tabela 1. Liczba siedzib stad oraz pogłowie świń z podziałem na województwa
Województwo Liczba siedzib stad świń Liczba świń
(w sztukach)
dolnośląskie 749 144 500
kujawsko -pomorskie 7214 852 456
lubelskie 4156 397 029 lubuskie 361 156 339
łódzkie 7061 930 180
małopolskie 3435 95 285
mazowieckie 4916 1 346 018
opolskie 2879 347 295
podkarpackie 3261 103 275
podlaskie 1750 327 084
pomorskie 3095 563 182
śląskie 2273 211 564
świętokrzyskie 2583 135 386
warmińsko -mazurskie 1315 562 663
wielkopolskie 15 595 2 363 491
zachodniopomorskie 663 403 324
Suma 61 306 8 939 071
Źródło: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa/Inspekcja Weterynaryjna – stan na 01.05.2023 r.

Dziennik Ustaw – 28 – Poz. 563 Zgodnie z danymi PZŁ oraz Dyrekcji Generalnej Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe szacunkowa liczebność populacji dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynosiła na dzień 10 marca 2023 r. około 50,5 tys. sztuk, natomiast liczba dzików pozyskanych w sezonie łowieckim 2022/2023 (padnięcia i odstrzały) wynos iła około 211 tys. sztuk.
Szacunkową liczbę dzików w poszczególnych województwach przedstawia tabela 2.
Tabela 2. Liczba dzików w poszczególnych województwach
Województwo Pogłowie dzików
(w sztukach)
dolnośląskie 7757
kujawsko -pomorskie 2391
lubelskie 1754
lubuskie 2189
łódzkie 2041
małopolskie 2065
mazowieckie 3118
opolskie 1847
podkarpackie 1754
podlaskie 976 pomorskie 4833
śląskie 1707
świętokrzyskie 1762
warmińsko -mazurskie 2284
wielkopolskie 5625
zachodniopomorskie 8470
Suma 50 573
Źródło: PZŁ – dane z 17.04.2023 r.
Liczbę dzików pozyskanych w sezonie łowieckim 2022/202 3 w poszczególnych województwach przedstawia tabela 3.

Dziennik Ustaw – 29 – Poz. 563 Tabela 3. Liczba dzików pozyskanych w sezonie łowieckim 2022/2023 w poszczególnych województwach
Województwo Liczba dzików pozyskanych w sezonie łowieckim 2022/2023
(w sztukach)
dolnośląskie 6991
kujawsko -pomorskie 12 144
lubelskie 8157
lubuskie 12 230 łódzkie 6612
małopolskie 6295
mazowieckie 24 927
opolskie 8191
podkarpackie 24 975 podlaskie 15 829
pomorskie 12 982
śląskie 13 865
świętokrzyskie 11 811
warmińsko -mazurskie 16 994
wielkopolskie 18 867
zachodniopomorskie 10 506
Suma 211 376 Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska – dane z 18.05.2023 r. Liczba obejmuje dane dotyczące padnięć dzików , polowań oraz odstrzału sanitarnego wykonanych przez PZŁ oraz Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe , a także z odstrzałów redukcyjnych wykonanych w parkach narodowych
4.4.3. Identyfikacja i rejestracja zwierząt oraz gospodarstw
Podstawa prawna identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz gospodarstw:

1. ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2023 r.
   poz. 1815);
2. ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 202 3 r. poz. 885);
3. rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z d nia 23 grudnia 2022 r. w sprawie wzorów środków identyfikacji dla bydła, owiec i kóz, świń, jeleniowatych, wielbłądowatych i koniowatych oraz szczegółowej specyfikacji technicznej tych środków (Dz. U. z 2023 r. poz. 22);

Dziennik Ustaw – 30 – Poz. 563 4) rozporządzenie wykonawcze Komisji ( UE) 2021/520 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 w odniesieniu do identyfikowalności niektórych utrzymywanych zwierząt lądowych (Dz. Urz.
UE L 104 z 25.03.2021, str. 39, z pó źn. zm.).
Numerem identyfikacyjnym świni jest numer siedziby stada, w której zwierzę się urodziło, albo innej siedziby stada, w której zwierzę przebywało powyżej 30 dni. W dokumentacji dotyczącej świń, np. w świadectwie zdrowia, wpisuje się numer ostatniej siedziby stada, w której świnia przebywała powyżej 30 dni i została w tej siedzibie stada oznakowana.
Posiadacz świń urodzonych w danej siedzibie stada jest obowiązany oznakować zwierzę numerem identyfikacyjnym zgodnym z numerem siedziby stada, w której świnia się urodziła, przez zastosowanie zatwierdzonego środka identyfikacji, oraz zgłosić urodzenie oznakowan ej świni kierownikowi biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w terminie 37 dni od dnia jej urodzenia. Świni a musi zostać oznakowan a przed opuszczeniem siedziby stada, w której się urodził a. W przypadku gdy świnia została przemieszczona do siedziby stada innej niż siedziba stada, w której się urodziła, i przebywa w tej siedzibie stada dłużej niż 30 dni, posiadacz świni nie zwłocznie, jednak nie później niż przed opuszczeniem przez tę świnię tej siedziby stada, dodatkowo oznakowuje tę świnię numerem identyfikacyjnym zgodnym z numerem siedziby stada, w której ta świnia przebywa dłużej niż 30 dni.
Zgodnie z art. 30 ustawy z dn ia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt w przypadku zagrożenia wystąpieniem lub wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania i określenia obszaru zapowietrzonego, obszaru zagrożonego lub innego obszaru objętego ograniczeniami, ustanowionego zgodnie z przepisami rozporządzenia 2016/429 oraz przepisami Unii Europejskiej wydanymi na podstawie rozporządzenia 2016/429, informacje o zdarzeniach dotyczących świń, z wyłączeniem urodzenia, zgłasza się do ko mputerowej bazy danych w terminie 2 dni od dnia wystąpienia danego zdarzenia. Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt koszty związane z oznakowaniem świni środkiem identyfikacji ponosi posiadacz.
Dodatkowo świnie objęte oceną wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2021 r. poz. 36) są oznakowane w sposób umożliwiający ich identyf ikację. Sposób oznakowania i identyfikacji świń, w tym do celów hodowlanych świń, określa związek hodowców lub inny podmiot upoważniony przez ministra właściwego do spraw rolnictwa do prowadzenia oceny wartości użytkowej. Świnie do celów hodowlanych znakuj e się trwale i indywidualnie, używając kolczyków, identyfikatorów elektronicznych i znaków identyfikacyjnych lub stosując tatuaż.

Dziennik Ustaw – 31 – Poz. 563 4.4.4. Kwalifikacja zwierząt i stad
Kwalifikacja zwierząt i stad z ostała opisana w ust. 3.2.
4.4.5. Zasady przemieszczania zwierząt
Warunki przemieszczania świń z obszar ów objęt ych ograniczeniami I –III określają przepisy rozporządzenia 2023/594.
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej został wprowadzony obowiązek zaopatrywania przemieszczanych świń w świadectwo zdrowia wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii na podstawie badania klinicznego świń przeprowadzonego nie wcześniej niż 24 godziny przed przemieszczeniem tych świń.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 5 lit. b i h ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej nadzór nad wprowadzaniem na rynek zwierząt oraz przemieszczaniem zwierząt należy do zadań Inspekcji Weterynaryjnej. Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej ww. zadania są wykonywane prze z powiatowego lekarza weterynarii.
4.4.6. Zastosowane badania i plany pobierania
Stosowane badania i plany pobierania próbek do badań zostały opisane w ust. 3.2.
4.4.7. Zastosowanie szczepionki i plany szczepień
Nie dotyczy.
4.4.8. Informacje i ocena doty cząca środków bezpieczeństwa biologicznego (zarządzanie i infrastruktura) Wymogi bioasekuracji mające zastosowanie do stad świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są określone w:

1. rozporządzeniu 2023/594;
2. rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.
   Wymogi bezpieczeństwa biologicznego mające zastosowanie do terenów łowieckich są określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 stycznia 2020 r. w sprawie zasad bioasekuracji, jakie powinny być przestrzegane podczas polowania lub odstrzału sanitarnego oraz przy wykonywaniu czynności z wiązanych z zagospodarowaniem zwierzęcia łownego z gatunku dzik.

Dziennik Ustaw – 32 – Poz. 563 4.4.9. Środki podejmowane w przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania laboratoryjnego w kierunku ASF
Środki zwalczania ASF w przypadku urzędowego potwierdzenia wystąpienia ASF u świń są określone w części II w rozdziale I w sek cji 2, w rozdziale II oraz w rozdziale III rozporządzenia 2020/687, a w przypadku urzędowego potwierdzenia wystąpienia ASF u dzików – w części II w rozdziale IV rozporządzenia 2020/687.
Zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń w przypadku stwierdzenia ASF w gospodarstwie powiatowy lekarz weterynarii wyznacza je jako ognisko ASF. Działania podejmowane po wyznaczeniu ogniska ASF są określone w § 4 i § 6 –10 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń.
Działania podejmowane w przypadku wystąpienia ASF u dzików są określone w § 18 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń oraz opisane w ust. 3.2.7.
4.4.10. System odszkodowań dla posiadaczy świń poddanych ubojowi lub zabitych
Odszkodowania wypłaca się zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
4.4.11. Kontrola wdrażania programu i sprawozdawczość
Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację programu na podstawie art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
W przypadku programu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej Główny Lekarz Weterynarii informuje Komisję Europejską o postępach w realizacji programu zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2020/2002 z dnia 7 grudnia 2020 r. ustanawiającym zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ( UE) 2016/429 w odniesieniu do powiadamiania unijnego i sprawozdawczości unijnej w zakresie chorób umieszczonych w wykazie, formatów i procedur dotyczących przedkładania unijnych programów nadzoru i programów likwidacji choroby i sprawozdawczości w ich zakr esie oraz wnioskowania o uznanie statusu obszaru wolnego od choroby, a także komputerowego systemu informacyjnego.
Bezpośredni nadzór nad realizacją programu w powiecie wykonuje powiatowy lekarz weterynarii. Działania powiatowego lekarza weterynarii na te renie danego województw a są nadzorowane i koordynowane przez właściwego wojewódzkiego lekarza weterynarii. Główny Lekarz Weterynarii wyznacza kierunki działań i koordynuje realizację programu na poziomie krajowym.

Dziennik Ustaw – 33 – Poz. 563 4.4.12. Środki stosowane u dzików
Zgodnie z dokumentem „Strategiczne podejście do zarządzania afrykańskim pomorem świń w UE” dozwolona ilość paszy do nęcenia w nęcisku nie może przekraczać 10 kg/km2/miesiąc.
5. Korzyści wynikające z realizacji programu  Przeprowadzenie działań objętych programem przyczyni się do ochrony terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz terytorium Unii Europejskiej przed niekontrolowanym rozprzestrzenianiem się wirusa ASF. Odpowiednio wczesne wykrycie zakażenia wirusem ASF pozwoli na podjęcie adekwatnych działań zapobiegających jego rozprzestrzenianiu się, a tym samym – ograniczenie strat ekonomicznych z tego tytułu.
Oczekuje się, że zastosowanie środków określonych w programie ograniczy liczbę ognisk ASF u świń i liczbę przypadków wystąpienia ASF u dzików. Zmniejszenie populacji dzików spowolni rozprzestrzenianie się wirusa na terytorium Rzecz ypospolitej Polskiej , a także zmniejszy krążenie wirusa w środowisku, co obniży ryzyko rozprzestrzenienia się choroby w populacji świń.
Ponadto kampanie informacyjne zwiększą świadomość hodowców i producentów świń oraz innych zainteresowanych podmiotów co do znaczenia ASF dla zdrowia świń, a także konieczności szybkiego zgłaszania podejrzenia wystąpienia tej choroby i utrzymania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa biologicznego gospodarstw, łowisk i punktów przetrzymywania tusz dzików.
6. Dane dotyczące rozwoju epidemiologicznego w odniesieniu do ASF w ciągu ostatnich 5 lat
6.1.1. Rozwój ASF
Liczba ognisk ASF u dzików oraz ognisk ASF u świ ń została przedstawiona w ust. 2.
6.1.2. Dane dotyczące zwierząt
Nie dotyczy.
6.2. Dane rozwarstwione dotyczące badań w ramach nadzoru i badań laboratoryjnych w ostatnich 3 latach
Badania laboratoryjne polegają na przeprowadzeniu badania próbek :

1. narządów wewnętrznych i krwi świń padłych lub z objawami klinicznymi ASF na terytorium Rzecz ypospolitej Polskiej – w ramach monitoringu pasywnego (podejmowanie czynności przez powiatowego lekarza weterynarii w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zaka źnej zwierząt);
2. krwi od świń zabijanych w ognisku choroby – w ramach dochodzenia epizootycznego;

Dziennik Ustaw – 34 – Poz. 563 3) krwi świń na obszarze zapowietrzonym i obszarze zagrożonym przy z nosze niu ograniczeń wprowadzonych na tych obszarach – w ramach monitoringu aktywnego (podejmowanie czynności przez powiatowego lekarza weterynarii w celu monitorowania, ustalenia prewalencji lub wykluczenia występowania choroby zakaźnej zwierząt);
4) krwi świń:
a) poddawanych ubojowi na użytek w łasny na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III,
b) przemieszczanych wewnątrz obszar ów objęt ych ograniczeniami II i III oraz poza te obszar y – na podstawie analizy ryzyka w ramach monitoringu aktywnego , c) przy ponownym zasiedlaniu gospodarstwa po wygaszeniu o gniska choroby;
5) narządów wewnętrznych pobranych od świń padłych mających powyżej 60 dni życia lub po ich odsadzeniu zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu 2023/594 – w ramach monitoringu pasywnego;
6) narządów wewnętrznych oraz krwi dzików i świniodzików padłych, odstrzelonych oraz zabitych w wypadkach komunikacyjnych na terytorium Rzecz ypospolitej Polskiej – w ramach monitoringu pasywnego;
7) krwi odstrzelonych dzików i świniodzików na obszarach objętych ograniczeniami I –III – w ramach monitorin gu aktywnego;
8) krwi odstrzelonych dzików i świniodzików na obszarze wolnym – w przypadku gdy przyżyciowo lub pośmiertnie zostanie powzięte podejrzenie wystąpienia ASF.
Rok 2022
Region Gatunek zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba wykonanych badań laboratoryjnych Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego
Rzeczpospolita Polska świnie serologiczne ELISA 416 10 Rzeczpospolita Polska świnie molekularne PCR 104 302 88 Rzeczpospolita Polska dziki serologiczne ELISA 69 449 709 Rzeczpospolita Polska dziki molekularne PCR 99 725 3710 Razem 273 892

Dziennik Ustaw – 35 – Poz. 563 Rok 2021
Region Gatunek zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba wykonanych badań laboratoryjnych Liczba badań z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego
Rzeczpospolita Polska świnie serologiczne ELISA 819 27 Rzeczpospolita Polska świnie molekularne PCR 69 046 856 Rzeczpospolita Polska dziki serologiczne ELISA 66 512 759 Rzeczpospolita Polska dziki molekularne PCR 97 056 8630 Razem 233 433

Rok 2020
Region Gatunek zwierząt Rodzaj badania Opis badania Liczba wykonanych badań laboratoryjnych Liczba badań z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego
Rzeczpospolita Polska świnie serologiczne ELISA 680 64 Rzeczpospolita Polska świnie molekularne PCR 25 627 699 Rzeczpospolita Polska dziki serologiczne ELISA 95 060 873 Rzeczpospolita Polska dziki molekularne PCR 106 328 14 005 Razem 227 695

6.3. Dane dotyczące zakażenia
Nie dotyczy.
6.4. Dane dotyczące statusu epizootycznego pod koniec każdego roku
W 2022 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzono 2113 ognisk ASF u dzików w województwach: dolnośląskim, lubelskim, lubuskim, małopolskim, mazowieckim, opolskim, podkarpackim, podlaskim, pomorskim, śląskim, warmińsko -mazurskim, wielkopolskim oraz zachodniopomorskim. W tym samym okresie wyznaczono 14 ognisk ASF u świń w województwach: dolnośląskim, lubuskim, warmińsko -mazurskim, w ielkopolskim oraz zachodniopomorskim.
6.5. Dane dotyczące programów szczepień lub leczenia
Nie dotyczy.

Dziennik Ustaw – 36 – Poz. 563 6.6. Dane dotyczące dzikiej zwierzyny
6.6.1. Oszacowanie liczebności populacji zwierząt wolno żyjących
Szacunki dotyczące liczebności populacji zwierząt wolno żyjących został y przedstawione w ust. 4.4.2.
6.6.2. Nadzór nad chorobami i inne dane w odniesieniu do zwierząt wolno żyjących
Nie dotyczy.
6.6.3. Dane dotyczące szczepień lub leczenia dzikiej zwierzyny
Nie dotyczy.
7. Założenia programu
7.1. Założenia w zakresie badań laboratoryjnych
Rok 2024
Choroba: ASF
Region Rodzaj badania Populacja docelowa Rodzaj próbki Planowana liczba zwierząt do zbadania* – pobrani e próbek do bada ń laboratoryjn ych Liczba planowanych badań laboratoryjnych*
dolnośląskie PCR świnie domowe krew, narządy 2748 2121
PCR dziki krew, narządy 3482 4491
ELISA świnie domowe krew,
narządy 45 45 ELISA dziki krew,
narządy 2291 2291
kujawsko -pomorskie PCR świnie domowe krew, narządy 151 102 PCR dziki krew, narządy 325 338 lubelskie PCR świnie domowe krew, narządy 50 16 007
PCR dziki krew, narządy 4089 4274
ELISA świnie domowe krew, narządy 253 250 ELISA dziki krew, narządy 3796 3784

Dziennik Ustaw – 37 – Poz. 563 lubuskie PCR świnie domowe krew, narządy 3717 3064
PCR dziki krew, narządy 2230 2695
ELISA świnie domowe krew, narządy 3 4 ELISA dziki krew, narządy 1709 1709
łódzkie PCR świnie domowe krew, narządy 313 294 PCR dziki krew, narządy 345 367 ELISA świnie domowe krew, narządy 45 45 ELISA dziki krew
narządy 1 1 małopolskie PCR świnie domowe krew, narządy 276 165 PCR dziki krew, narządy 988 1129
ELISA dziki krew,
narządy 763 763 mazowieckie PCR świnie domowe krew, narządy 23 848 25 483
PCR dziki krew, narządy 5008 5828
ELISA dziki krew, narządy 4082 4091
opolskie PCR świnie domowe krew, narządy 609 608 PCR dziki krew, narządy 1634 1747
ELISA dziki krew, narządy 1399 1399
podkarpackie PCR świnie domowe krew, narządy 2292 1683
PCR dziki krew, narządy 2604 2921
ELISA dziki krew, narządy 2360 2360
podlaskie PCR świnie domowe krew, narządy 10 970 11 277
PCR dziki krew, narządy 3828 3921
ELISA dziki krew, narządy 3739 3742

Dziennik Ustaw – 38 – Poz. 563 pomorskie PCR świnie domowe krew, narządy 539 276 PCR dziki krew, narządy 1323 1833
ELISA świnie domowe krew, narządy 36 36 ELISA dziki krew,
narządy 632 632 śląskie PCR dziki krew,
narządy 731 729 świętokrzyskie PCR świnie domowe krew, narządy 2335 1417
PCR dziki krew, narządy 129 215 ELISA dziki krew, narządy 1 1 warmińsko - -mazurskie PCR świnie domowe krew, narządy 12 521 12 217
PCR dziki krew, narządy 459 932 ELISA dziki krew, narządy 3 3 wielkopolskie PCR świnie domowe krew, narządy 30 931 29 271
PCR dziki krew, narządy 3778 4244
ELISA świnie domowe krew, narządy 26 26 ELISA dziki krew, narządy 2702 2702
zachodniopomorskie PCR świnie domowe krew, narządy 323 317 PCR dziki krew, narządy 1186 1675
ELISA dziki krew,
narządy 543 543 Polska IPT/IB świnie domowe krew 0 0 Polska IPT/IB dziki krew 697 697 RAZEM PCR 123 762 141 641
RAZEM ELISA 24 429 24 427
RAZEM IPT/IB 697 697

• Założenia dotyczące liczby zwierząt , od których zostaną pobrane próbki do badań laboratoryjnych , są szacunkowe i dotyczą badań kwalifikowalnych do współfinansowania ze środków Unii Europejskiej; sporządzono je na pods tawie sprawozdania z realizacji programu w 2022 r.

Dziennik Ustaw – 39 – Poz. 563 7.1.1. Założenia w zakresie badań diagnostycznych
Założenia w zakresie badań diagnostycznych zostały opisane w ust. 3.2.
7.1.2. Założenia w zakresie badania stad i zwierząt
Założenia w zakresie badania stad i zwierząt zostały opisane w ust. 3.2.
7.2. Założenia w zakresie kwalifikacji stad i zwierząt
Nie dotyczy.
7.3. Założenia w zakresie szczepień lub leczenia
7.3.1. Założenia w zakresie szczepień lub leczenia
Nie dotyczy.
7.3.2. Założenia w zakresie szc zepień lub leczenia dzikiej zwierzyny
Nie dotyczy.

Dziennik Ustaw – 40 – Poz. 563 8. Szczegółowa analiza kosztów realizacji programu
8.1. Koszty realizacji programu w 202 4 r.
Przeznaczenie kosztów Wyszczególnienie Jednostka Liczba jednostek Koszt jednostkowy (w zł) Kwota całkowita
(w zł) Koszt jednostkowy (w euro ) Kwota całkowita
(w euro ) Wniosek o dofinansowanie z funduszy unijnych
(tak/nie)

1. Badania
   1.1. Koszt pobierania próbek świnie – z wyjątkiem pobierania próbek do badań przed przemieszczeniem sztuka 108 861 6,94 755 495,34 1,56 169 823,16 tak świnie – różnica między „unit cost” a kosztem krajowym sztuka 108 861 22,34 2 431 954,74 5,02 546 482,22 nie świnie – pobieranie próbek do badań przed przemieszczeniem sztuka 163 546 5,90 964 921,40 1,33 217 516,18 nie dziki padłe i chore odstrzelone (monitoring pasywny) sztuka 8251 89,00 734 339,00 20,00 165 020,00 tak dziki zdrowe odstrzelone (monitoring aktywny) na obszar ach objęty ch ograniczeniami II i III, na który ch występuje ASF u dzików i na których jest on monitorowany w ramach monitoringu pasywnego
   od ponad 12 miesięcy sztuka 23 888 44,50 1 063 016,00 10,00 238 880,00 tak dziki zdrowe odstrzelone (monitoring aktywny) na pozostałych obszarach Rzecz ypospolitej Polskiej sztuka 73 083 27,65 2 020 744,95 6,21 453 845,43 nie dziki odłowione sztuka 43 58,13 2499,59 13,06 561,58 nie

Dziennik Ustaw – 41 – Poz. 563 – 41 – 1.2. Koszt badań laboratoryjnych PCR:
– świnie – z wyjątkiem badań świń przed przemieszczeniem
– dziki padłe i chore odstrzelone (monitoring pasywny),
– dziki zdrowe odstrzelone (monitoring aktywny)
na obszarach objętych ograniczeniami II i III,
na których występuje ASF
u dzików i na których jest on monitorowany pasywnie
od ponad 12 miesięcy – odstrzał sanitarny oraz w ramach planów łowieckich badanie 141 641 66,26 9 385 132,66 14,89 2 109 034,49 tak PCR – różnica między „unit cost” a kosztem krajowym badanie 141 641 11,66 1 651 534,06 2,62 371 099,42 nie PCR – badania przed przemieszczeniem świń badanie 39 715 77,90 3 093 798,50 17,51 695 409,65 nie PCR – dziki zdrowe odstrzelone (monitoring aktywny)
na obszarach objętych ograniczeniami I –III innych niż objęte ograniczeniami II i III,
na których występuje ASF u dzików i na których jest on monitorowany pasywnie od ponad 12 miesięcy – odstrzał sanitarny oraz w ramach planów łowieckich badanie 62 386 77,94 4 862 364,84 17,51 1 092 378,86 nie ELISA:
– świnie ,
– dziki padłe i chore odstrzelone (monitoring pasywny),
– dziki zdrowe odstrzelone (monitoring aktywny)
na obszarach objętych ograniczeniami II i III,
na których występuje ASF badanie 24 437 17,93 438 155,41 4,03 98 481,11 tak

Dziennik Ustaw – 42 – Poz. 563 – 42 – u dzików i na których jest on monitorowany pasywnie
od ponad 12 miesięcy – odstrzał sanitarny oraz w ramach planów łowieckich
ELISA – różnica między „unit cost” a kosztem krajowym badanie 24 437 35,34 863 603,58 7,94 194 029,78 nie ELISA – dziki zdrowe odstrzelone (monitoring aktywny)
na obszarach objętych ograniczeniami I –III innych niż objęt e ograniczeniami II i III,
na których występuje ASF u dzików i na których jest on monitorowany pasywnie od ponad 12 miesięcy – odstrzał sanitarny oraz w ramach planów łowieckich badanie 45 427 28,33 1 286 946,91 6,37 289 369,99 nie badanie serologiczne potwierdzające (IPT/IB) badanie 697 66,75 46 524,75 15,00 10 455,00 tak badanie serologiczne potwierdzające (IPT/IB) – różnica między „unit cost” a kosztem krajowym badanie 697 79,52 55 425,44 17,87 12 455,39 nie 2. Czyszczenie i dezynfekcja środki dezynfekcyjne
na przejściach granicznych z Federacją Rosyjską ( obwód królewiec ki), Białorusią i Ukrainą kilogram 2212 46,00 101 752,00 10,34 22 872,08 tak maty dezynfekcyjne na przejściach granicznych z Federacją Rosyjską, Białorusią i Ukrainą sztuka 2250 170,41 383 422,50 38,29 86 152,50 nie 3. Badanie kliniczne oraz kontrola bioasekuracji w gospodarstwach na obszarach objętych ograniczeniami I –III koszty pracy godzina 106 542 49,89 5 315 380,38 11,21 1 194 335,82 nie koszty dojazdów kilometr 454 327 0,68 308 942,36 0,15 68 149,0 5 nie

Dziennik Ustaw – 43 – Poz. 563 – 43 – 4. Inne aktywne poszukiwanie dzików padłych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sztuka 667 44,50 29 681,50 10,00 6670,00 tak aktywne poszukiwanie dzików padłych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – różnica między „unit cost”
a kosztem krajowym sztuka 667 125,40 83 641,80 28,18 18 796,06 nie koszty bezpiecznego usuwania zwłok dzików padłych i chorych odstrzelonych w promieniu 50 km od ogniska ASF u świń lub od przypadku wystąpienia ASF u dzików sztuka 763 178,00 135 814,00 40,00 30 520,00 tak koszty bezpiecznego usuwania zwłok dzików padłych i chorych odstrzelonych w promieniu 50 km
od ogniska ASF u świń lub od przypadku wystąpienia ASF u dzików – różnica między „unit cost” a kosztem krajowym sztuka 763 350,46 267 400,98 78,76 60 093,88 nie koszty bezpiecznego usuwania zwłok dzików padłych
na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III innych niż znalezione w promieniu 50 km
od ogniska ASF u świń lub od przypadku wystąpienia ASF u dzików sztuka 28 218,05 6105,40 49,00 1372,00 nie koszty bezpiecznego usuwania zwłok padłych dzików znalezionych na gruntach osób fizycznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej innych niż znalezione w promieniu 50 km od ogniska ASF u świń lub od przypadku wystąpienia ASF u dzików sztuka 12 218,05 2616,60 49,00 588,00 nie

Dziennik Ustaw – 44 – Poz. 563 – 44 –

1. dofinansowanie podczas zorganizowanych poszukiwań padłych dzików działań w zakresie zapewnienia sprzętu i materiałów : – do bioasekuracji,
   – do pobierania próbek do badań oraz dla osób uczestniczących w tych poszukiwaniach – koszty posiłków i napojów oraz środków
   ochrony przeciw owadom przeszukanie na 1 osobę 2395 70,48 168 799,60 15,84 37 936,80 nie
2. finansowanie wynagrodzenia osób wykonujących poszukiwania, w tym również pracowników Inspekcji Weterynaryjnej, za czynności wykonane poza godzinami pracy przeszukanie na 1 osobę 120 906,01 108 721,20 203,60 24 432,00 nie koszt dojazdu samochodu ciężarowego na miejsce aktywnego poszukiwania padłych dzików w przypadku nieznalezienia padłych sztuk
   na obszar ach objęty ch ograniczeniami I –III kilometr 2438 0,57 1389,66 0,13 316,94 nie odstrzał w ramach planów łowieckich dzików innych niż dorosłe samice dzika, w tym dostarczanie tych dzików do badań laboratoryjnych – na obszar ach objęty ch ograniczeniami II i III sztuka 42 882 301,00 12 907 482,00 67,64 2 900 538,48 nie

Dziennik Ustaw – 45 – Poz. 563 – 45 – odstrzał w ramach planów łowieckich dzików innych niż dorosłe samice dzika, a także samice przelatki odstrzelone w pasie do 50 km od obszarów objętych ograniczeniami II i III, w tym dostarczanie tych dzików do badań laboratoryjnych – na obszarze objętym ograniczeniami I sztuka 17 588 301,00 5 293 988,00 67,64 1 189 652,32 nie odstrzał w ramach planów łowieckich dzików innych niż dorosłe samice dzika, a także samice przelatki odstrzelone w pasie do 50 km od obszarów objętych ograniczeniami II i III, w tym dostarczanie tych dzików do badań laboratoryjnych – na obszarze wolnym sztuka 24 640 301,00 7 416 640,00 67,64 1 666 649,60 nie odstrzał w ramach polowania i odstrzału sanitarnego samic przelatek dzika oraz w ramach odstrzału sanitarnego dorosłych
samic dzika na obszarze objętym ograniczeniami I lub
na obszarze wolnym znajdujących się do 50 km od obszarów objętych ograniczeniami II i III sztuka 10 132 445,00 4 508 740,00 100,00 1 013 200,00 tak odstrzał sanitarny samic przelatek i dorosłych samic dzika na obszarach
innych niż położone w pasie do 50 km od obszarów objętych ograniczeniami II i III sztuka 23 839 559,00 13 326 001,00 125,62 2 994 655,18 nie

Dziennik Ustaw – 46 – Poz. 563 – 46 – odstrzał sanitarny dzików innych niż samice przelatki i dorosłe samice dzika, w tym dostarczanie dzików pochodzących z obszar ów objęt ych ograniczeniami I –III do badań laboratoryjnych – na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sztuka 42 384 269,50 11 422 488,00 60,56 2 566 775,04 nie unieszkodliwianie tusz dzików odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego, które nie mogą być zagospodarowane przez myśliwych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sztuka 1564 369,23 577 475,72 82,97 129 765,08 nie unieszkodliwianie tusz dzików z dodatnim wynikiem badań laboratoryjnych w kierunku ASF
oraz tusz przechowywanych z tymi tuszami w chłodni sztuka 2158 338,41 730 288,78 76,05 164 115,90 nie unieszkodliwianie tusz dzików odstrzelonych w ramach polowania, które nie mogą być zagospodarowane przez myśliwych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sztuka 441 390,53 172 223,73 87,76 38 702,16 nie dofinansowanie odłowu dzików, ich uśmiercenia oraz transportu do zakładu zatwierdzonego zgodnie z art. 24 rozporządzenia nr 1069/2009 i unieszkodliwianie zwłok uśmierconych dzików do 3 sztuk 3 740,74 2222,22 166,46 499,38 nie powyżej 3 sztuk 4 644,00 2576,00 144,72 578,88 nie koszt uboju świń po stwierdzeniu przypadku wystąpienia ASF u dzika wraz z kosztami dojazdu oraz kosztami transportu świń w celu poddania ich ubojowi świnia 10 393,90 3939,00 88,52 885,20 nie

Dziennik Ustaw – 47 – Poz. 563 – 47 – odszkodowania za świnie poddane ubojowi lub zabiciu w ramach decyzji o całkowitej depopulacji świń po stwierdzeniu przypadku wystąpienia ASF u dzika sztuka 10 419,60 4196,00 94,29 942,90 nie koszt oznakowania indywidualnego – praca sztuka 780 40,67 31 722,60 9,14 7129,20 nie koszt wyceny przez rzeczoznawców wartości świń przy nakazie depopulacji świń po stwierdzeniu przypadku wystąpienia ASF u dzika godzina 5 38,97 194,85 8,76 43,80 nie zwrot poniesionych kosztów budowy odłowni żywołownych sztuka 1 18 500,00 18 500,00 4157,30 4157,30 nie zwrot poniesionych kosztów rocznego najmu odłowni żywołownych sztuka 1 5650,00 5650,00 1269,66 1269, 66 nie dofinansowanie poniesionych kosztów obsługi i utrzymania w dobrym stanie technicznym odłowni żywołownych sztuka x miesiąc 13 1300,00 16 900,00 292,13 3797,69 nie koszt wydruku ulotek informacyjnych sztuka 22 250 0,32 7120,00 0,07 1557,50 tak koszt przeprowadzonych szkoleń grupowych sztuka 16 1191,10 19 057,60 267,66 4282,56 nie koszt pracy pracowników Inspekcji Weterynaryjnej w soboty lub dni ustawowo wolne
od pracy związanej z pobieraniem próbek do badań laboratoryjnych w kierunku ASF godzina 98 820 37,00 3 656 340,00 8,31 821 194,20 nie

Dziennik Ustaw – 48 – Poz. 563 – 48 – koszt pracy pracowników zakładów higieny weterynaryjnej w soboty lub dni ustawowo wolne
od pracy związanej z badaniem laboratoryjnym próbek w kierunku ASF godzina 12 960 37,00 479 520,00 8,31 107 697,60 nie razem 97 173 390,65 21 835 167,02
w tym koszty kwalifikowalne 17 205 770,66 3 866 513,34

Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Wszystkie wartości są podane bez VAT. Koszt programu obliczono według kursu euro 4,45 zł zgodnie z wytycznymi dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw – aktualizacja: październik 2023 r.

Są to szacunkowe koszty realizacji programu, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie cho rób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2024 z dnia 18 stycznia 2024 r. (Dz. U. poz. 122) w ramach limitu wydatków określonych w części 83 – rezerwy celowe oraz w części 85 – budżety wojewodów.

Finansowanie programu odbywa się ze środków budżetowych określonych w części 83 – w ramach limitów rezerw celowych przeznaczonych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz na realizację zadań ustawowych Inspekcji Weterynaryjn ej oraz ze środków budżetowych określony ch w części 85 – budżety wojewodów, dział 010 – rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01022 – zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego.