Dz.U. 2024 poz. 816

DZIENNIK USTAW
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 31 maja 2024 r. Poz. 816

OBWIESZCZENIE
MINISTRA RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1) z dnia 24 maja 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych

Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst rozpo- rządzenia Ministra Polityki S połecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. poz. 1598), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych:

rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 r. zmieniającym rozporządzenie w spraw ie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. poz. 943);
rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 16 lutego 2023 r. zmieniającym rozporządzenie w spra- wie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. poz. 395).

Podany w załączni ku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie obejmuje:

§ 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. poz. 943), które stanowią:
„§ 2. 1. Do dnia 31 grudnia 2006 r. specjalistyczne usługi mogą być świadczone przez osoby, które przed dniem 1 października 2005 r. były zatrudnione w jednostkach samorządu terytorialnego lub jednostkach niepublicznych jako osoby świad czące specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi i spełniały kryteria wymagane przed tym okresem.

Osoby, o których mowa w ust. 1, które świadczyły specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicz- nymi do dnia wejścia w życie ninie jszego rozporządzenia, są traktowane jak osoby, które spełniały kryteria wymagane przed okresem wskazanym w ust. 1. § 3. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.”;

§ 2–5 rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 16 lutego 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. poz. 395), które stanowią:
„§ 2. Osoby , które przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia posiadały co najmniej półroczny sta ż w zakładach rehabilitacyjnych, mogą świadczyć specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi po dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
§ 3. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzeni a stosuje się przepisy rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem.
Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej – zabezpieczenie społeczne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. poz. 2715).

Dzie nnik Ustaw – 2 – Poz. 816

§ 4. 1. Decyzje ustalające wysokość odpłatności za specjalistyczne usługi, o których mowa w § 4 ust. 6 rozporzą- dzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu do tychczasowym, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporzą- dzenia, zachowują moc do dnia w nich określonego, jednak nie dłużej niż przez okres dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
2. Ośrodek pomocy społecznej albo ce ntrum usług społecznych, przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1, ustalą wysokość odpłatności za specjalistyczne usługi na podstawie rozporządzenia zmienianego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem.
§ 5. Rozporządzenie wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie miesiąca od dnia ogło- szenia.”.
Minister Rodziny , Pracy i Polityki Społecznej : A. Dziemianowicz -Bąk

Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 816

Załącznik do obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 maja 2024 r. (Dz. U. poz . 816)

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA POLITYKI SPOŁECZNEJ1) z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych
Na podstawie art. 50 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901, 1693, 1938 i 2760 oraz z 2024 r. poz. 743) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa:

rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych, zwanych dalej „specjalistycznymi usługami”;
kwalifikacje osób świadczących specjalistyczne usłu gi;
warunki i tryb ustalania oraz pobierania opłat za specjalistyczne usługi świadczone osobom z zaburzeniami psychicz- nymi;
warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat, o których mowa w pkt 3. § 2. Ustala się następujące rodzaje specjalist ycznych usług dostosowanych do szczególnych potrzeb osób wymagają- cych pomocy w formie specjalistycznych usług, wynikających z rodzaju ich schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym:
uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym zwłaszcza:
a) kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjo- nowania, motywowanie do aktywności, leczenia i rehabilitacji, prowadzeni e treningów umiejętności samoobsługi i umiejętności społecznych oraz wspieranie, także w formie asystowania w codziennych czynnościach życiowych, w szczególności takich jak:
– samoobsługa, zwłaszcza wykonywanie czynności gospodarczych i porządkowych, w tym umiejętność utrzy- mania i prowadzenia domu,
– dbałość o higienę i wygląd,
– utrzymywanie kontaktów z domownikami, rówieśnikami, w miejscu nauki i pracy oraz ze społecznością lo- kalną,
– wspólne organizowanie i spędzanie czasu wolnego,
– korzystanie z usług różnych instytucji,
b) interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, w tym: – pomoc w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych – poradnictwo specjalistyczne, interwencje kryzysowe, wsparcie psychologiczne, rozmowy terapeutyczne,
– ułatwienie dostępu do edukacji i kultury,
– doradztwo, koordynacja działań innych służb na rzecz rodziny, której członkiem jest osoba uzyskująca pomoc w formie specjalistycznych usług,
– kształtowanie pozytywnych relacji osoby wspieranej z osobami bliskimi,
– współpr aca z rodziną – kształtowanie odpowiednich postaw wobec osoby chorującej, niepełnosprawnej,
c) pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, w tym: – w uzyskaniu świadczeń socjalnych, emerytalno -rentowych,
– w wypełnieniu dokumentów urzędowych,
Na dzień ogłoszenia obwieszczenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej działem administracji rządowej – zabezpieczenie spo- łeczne kieruje Minister Rodziny, Pracy i Polityk i Społecznej, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. poz. 2715).

Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 816

d) wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, w tym zwłaszcza:
– w szukaniu informacji o pracy, pomoc w znalezieniu zatrudnienia lub alternatywnego zajęcia, w szczególności uczestnictwo w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej, zakładach aktywności zawodowej, środowiskow ych domach samopomocy, centrach i klubach integracji społecznej, klubach pracy,
– w kompletowaniu dokumentów potrzebnych do zatrudnienia,
– w przygotowaniu do rozmowy z pracodawcą, wspieranie i asystowanie w kontaktach z pracodawcą,
– w rozwiązywaniu probl emów psychicznych wynikających z pracy lub jej braku,
e) pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi, w tym: – nauka planowania budżetu, asystowanie przy ponoszeniu wydatków,
– pomoc w uzyskaniu ulg w opłatach,
– zwiększanie umiejętności gospodarowania własnym budże tem oraz usamodzielnianie finansowe;
2) pielęgnacja – jako wspieranie procesu leczenia, w tym: a) pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych,
b) uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych,
c) pomoc w wykupywaniu lub zamawianiu leków w aptece,
d) pilnowanie przyjmowania leków oraz obserwowanie ewentualnych skutków ubocznych ich stosowania,
e) w szczególnie uzasadnionych przypadkach zmiana opatrunków, pomoc w użyciu środków pomocniczych i mate- riałów medycznych, przedmio tów ortopedycznych, a także w utrzymaniu higieny,
f) pomoc w dotarciu do placówek służby zdrowia,
g) pomoc w dotarciu do placówek rehabilitacyjnych;
3) rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ust awy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146):
a) zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii,
b) współpraca ze specj alistami w zakresie wspierania psychologiczno -pedagogicznego i edukacyjno -terapeutycz- nego zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług;
4) pomoc mieszkaniowa, w tym: a) w uzyskaniu mieszkania, negocjowaniu i wnoszeniu opłat,
b) w organizacji drobnych remontów, adaptacji, napraw, likwidacji barier architektonicznych,
c) kształtowanie właściwych relacji osoby uzyskującej pomoc z sąsiadami i gospodarzem domu;
5) zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psyc hicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno - -wychowawczych, w wyjątkowych przypadkach, jeżeli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć, o których mowa w art. 7 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2123 oraz z 2023 r. poz. 1972).
§ 3.2) 1. Specjalistyczne usługi są świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania zawodu: pracow- nika socjalnego, psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty zajęciowego, pielęgniarki, asystenta osoby niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, specjalisty w zakresie rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuty lub innego zawodu dającego wiedzę i umiejętności pozwalające świadczyć określone specjalistyczne usługi.
2.3) Osoby świ adczące specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi muszą posiadać co najmniej trzy- miesięczne doświadczenie zawodowe w pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi zdobyte w jednej z następujących jednostek:

szpitalu psychiatrycznym;
jednostce organizacyjnej pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi;
W brzmieniu ustalonym przez § 1 rozpo rządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 r. zmieniającego rozporzą- dzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. poz. 943), które weszło w życie z dniem 9 sierpnia 2006 r.
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 16 lutego 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. poz. 395), które weszło w życie z dniem 1 maja 2023 r.

Dziennik Ustaw – 5 – Poz. 816

placówce terapii lub placówce oświatowej, do której uczęszczają dzieci z zaburzeniami rozwoju lub upośledzeniem umysłowym;
ośrodku terapeutyczno -edukacyjno -wychowawczym ;
warsztacie terapii zajęciowej;
innej jednostce niż wymienione w pkt 1–5 świadczącej specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

W uzasadnionych przypadkach specjalistyczne usługi mogą być świadczone przez osoby, które zdobywają lub pod- noszą wymagane kwalifikacje zawodowe określone w ust. 1, posiadają co najmniej roczny staż pracy w jednostkach, o któ- rych mowa w ust. 2, i mają zapewnioną możliwość konsultacji z osobami świadczącymi specjalistyczne usługi, posiadają- cymi w ymagane kwalifikacje.
Osoby świadczące usługi, o których mowa w § 2 pkt 1 lit. a, muszą posiadać przeszkolenie i doświadczenie w za- kresie:

umiejętności kształtowania motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowań;
kształtowania nawyków celowe j aktywności;
prowadzenia treningu zachowań społecznych.
§ 4. 1. Odpłatność za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby wymagającej pomocy w tej formie , na wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna, w zależności od posiadanego dochodu na osobę w rodzinie.

Minimalny poziom dochodu, od którego jest obliczana wysokość odpłatności, odpowiada aktualnie obowiązującemu kryterium dochodowemu osoby samotn ie gospodarującej, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
3.4) Przedziały dochodu uzyskiwanego przez osobę samotnie gospodarującą lub przypadającego na osobę w rodzinie określają następujące wskaźniki odpła tności:
4.4) Cenę 1 godziny zegarowej specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej albo centrum usług społecznych, o którym mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecz- nych przez centrum usług społecznych (Dz. U. poz. 1818). Cenę ustala się na podstawie analizy kosztów realizacji tego zadania lub wynika ona z umowy zawartej przez ośrodek pomocy społecznej lub centrum usług społecznych z podmiotem przyjmującym zlecenie realizacji zadania.

W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3. Dochód osoby samotnie gospodarującej lub przypadający na osobę w rodzinie: Wskaźniki odpłatności w procentach ustalone od ceny specjalistycznej usługi za 1 godzinę zegarową dla:
osoby samotnie
gospodarującej osoby w rodzinie
do 100 % kwoty kryterium dochodowego,
o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej nieodpłatnie nieodpłatnie
powyżej 100 % do 220 % 1,5 % 3,5 % powyżej 220 % do 250 % 10 % 15 % powyżej 250 % do 300 % 15 % 25 % powyżej 300 % do 400 % 30 % 45 % powyżej 400 % do 500 % 50 % 65 % powyżej 500 % do 600 % 75 % 85 % powyżej 600 % 100 % 100 %

Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 816

Opłata za specjalistyczne usługi stanowi iloczyn ceny, o której mowa w ust. 4, ws kaźnika odpłatności określonego w procentach, o którym mowa w ust. 3, oraz liczby godzin świadczonych usług w ciągu miesiąca.
6.5) Ośrodek pomocy społecznej albo centrum usług społecznych wydaje decyzję o liczbie godzin przyznanych mie- sięcznie specjalisty cznych usług oraz o wysokości odpłatności.
Jeżeli wyliczona kwota odpłatności za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi jest niższa od kwoty określonej w art. 38 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, odpłatności nie pobiera się.
Odpłatność za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone w ośrodkach wsparcia regulują odrębne przepisy.
§ 5.6) Opłata za specjalistyczne usługi jest wnoszona przez osobę uzyskującą pomoc w formie specjalistycznej usługi lub jej opiekuna, w terminie do 15. dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę:

bezpośrednio do kasy urzędu gminy, ośrodka pomocy społecznej albo centrum usług społecznych;
przelewem na wskazane w decyzji konto.
§ 6. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osoba zainteresowana może być, na jej wniosek lub na wniosek pracow- nika socjalnego, częściowo lub całkowicie zwolniona z ponoszenia odpłatności na czas określony, zwłaszcza ze względu na:
konieczność korzystania co najmniej z dwóch rodzajów specjalistycznych usług;
konieczność ponoszenia opłat za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej lub ośrodku wsparcia i za pobyt członka rodziny w placówce opiekuńczo -wychowawczej, leczniczo -rehabilitacyjnej, opiekuńczo -leczniczej lub pielęg - nacyjno -opiekuńczej;
konieczność korzystania przez więcej niż jedną osobę w rodzinie z pomocy w formie specjalistycznych usług lub usług opiekuńczych, w tym co najmniej jedną przewlekle chorą;
zdarze nie losowe;
5)7) konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków na leki, leczenie, rehabilitację własną lub członka rodziny.
§ 7. Rozporządzenie wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia8).9)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.
Dodany przez § 1 pkt 4 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.
Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 30 września 2005 r.
Z dniem we jścia w życie niniejszego rozporządzenia utraciło moc rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1996 r. w sprawie rodzajów specjalistycznych usług opiekuńczych oraz kwalifikacji osób świadczących takie usługi dla osób z zabu- rzeni ami psychicznymi, zasad i trybu ustalania i pobierania opłat za te usługi, jak również warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat ( Dz. U. z 1997 r. poz. 12), zachowane w mocy na podstawie art. 159 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. poz. 593, 1001 i 2703 oraz z 2005 r. poz. 565, 788, 1366, 1462, 1487 i 1493).